BINNENLAND.
majoors, die beschuldigd waren van verval-
sching van de boeken der militaire inten
dance. Medebeklaagde was een fourier. In het
arsenaal der vloot heeft Vcniselos de kleer
makers-werkplaatsen laten verzegelen. Hij
heeft een streng onderzoek gelast, omdat bij
het vervaardigen der uniformen allerlei on
eerlijkheid werd gepleegd. De luitenant der i
artillerie Zikos heeft zich doodgeschoten, wijf
hij onder dc beschuldiging stond pensioens- j
uitkeeringen, die aan de moeders van kame- i
raden toekwamen, niet aan deze te hebben af
gedragen
Kreta.
De verklaring der Kreta beschermende
mogendheden aan de Turksche regeering, dat
zij de handelingen van de Kretenzische Natio
nale Vergadering van nul en geener waarde
achten en de souvereiniteitsrechten van Tur
kije op Kreta blijven erkennen, is thans in de
Kretenzische Staatscourant opgenomen.
Men weet dat de consuls der mogendheden
kennis ervan gaven aan dc Kretenzische re
geering.
Deze laatste is voornemens een geharnast
protest aan de beschermende mogendheden te
richten, waarin in naam der bevolking van
Kreta er tegen wordt geprotesteerd, dat ge
noemde mogendheden, zonder te denken aan
hunne plechtige beloften, Kreta ten volle heb
ben prijsgegeven.
Vereenigde Staten.
De minister van marine heeft commandant
Sims uitgenoodigd hem den woordelijken
tekst te willen doen toekomen van de rede,
die hij op 3 December heeft gehouden bij ge
legenheid der ontvangst van de officieren van
het Atlantische eskader der Amerikaansche
vloot in Guildhall te Londen. Over deze rede
zijn van verschillende zijden klachten, in het
bijzonder uit Duitschland, ingekomen. Men zal
zich herinneren dat de rede van commandant
Sims eindigde met de verzekering, dat het
zijne persoonlijke meening was dat, wanneer
ooit de tijd kwam, waarop het Britsche rijk
door een buitenlandschen vijand werd be
dreigd, het op iederen man, iederen dollar
en iederen droppel bloeds der stamverwanten
aan gene zijde van den Oceaan kon rekenen.
Het marine-departement schijnt terecht van
meening te zijn dal het, afgezien van den
eenigszins uitdagend klinkenden toon van
dergelijke feestredevoeringen, niet geoorloofd
is dat iedere commandant van een vlookska-
der staatkundige verplichtingen van den door
hem vertegenwoordigden staat op zich neèmt
en dat zulks alleen behoort weggelegd te zijn
voor staatshoofden en diplomaten.
Allerlei.
O s 1 o ii <1 e, 18 Dec. De daigbladen te
Londen mekten, dial de aviateur Sopwitcli
gisterenmorgen te Eastchuroh, Streppey, is
opgestegen en nabij OsLeiid-e zo-u zijn geland.
Op de heeie Belgische kust is evenwel tot
gisterenavond 7 uur geen enkele landing
eener aeroplane gesignaleerd.
Londen, 17 uec. Aanmerkelijke sen
satie werd hedenmiddag in Londen veroor
zaakt, doordat op vijf politie-agenlen is ge
schoten door personen, die ingebroken had
den in den juweiierswinkel van Houndsditch
in de City. Een polilie-agent en een politic-
sergeant zijn gedood; drie andere politie
agenten werden gewond; de toestand van den
derde is kritiek. De inbrekers ontsnapten,
doch zijn welbekend bij de politie, die een
signalement van de gezochte personen heeft
gegeven, welke een gezelschap van drie man
nen en een vrouw vormen en waarschijnlijk
vreemdelingen zijn.
Londen, 1 7 D e c. Ook een derde politie
agent, op wien de dieven in Houndsditch
hadden geschoten, is overleden.
Londen, 17 Dec. Behalve de drie po
litieagenten, die overleden zijn aan de won
den, die zij bekwamen in hel gevecht met de
idieven in lJouindsdilch, stierf hedenavond
ook nog een der aanvallers in een winkel in
WhitechaoeJ, waarheen hij gisterenmorgen
per automobiel was vervoerd, nadat hij bij
toeval door een schot van een zijner mak-
kprs geraakt was.
Onder de bewoners van het huis, vijf man
nen en drie vrouwen, die gisterenavond in
hechtenis zijn genomen, bebuoren, naar men
vermoedt, de dieven. Deze hadden een huis
gehuurd achter den winkel van den juwelier
in Houndsditch en een tunnel onder dat ge
bouw reeds bijna voltooid, toen de politie
hen trachtte le arresteeren, met het bekende
treurige gevolg.
De juwelier had in zijn winkel kostbare
steenen, geschat op een waarde van 20.000
pond sterling.
Groot opzien is te Weenen verwekt
door de arrestatie van graaf Wolff-Melter-
n/ich, een neef van den Duitschen gezant le
Londen en afstammeling van een zeer oud
Iiessisch gravengeslacht, llij is op verzoek
van het Berlijnsche Landgericht als valsch
speler in hechtenis genomen. Een tijdlang
heeft hij dat bedrijf met twee andere sujet
ten te Londen uitgeoefend, een zekeren New
ton en Slcinmann, die thans beiden eveneens
door de politie zijn aangehouden.
Door een Duitsch officier, die in de han
den der drie oplichters was gevallen, is de
zaak bekend gemaakt. Thans blijkt dat de
graaf nog heel wat meer op zijn geweten
heef'.
Te Weenen was hij onlangs in het huwe
lijk getreden met de tooneelspeelster Clara
Valentin.
Het ambtelijk onderzoek van de mar ga
rine, welke schuld was aa.n de vergiftiLgin--
gen te Al ton a heeft, zooals reeds werd ver
moed, uitgemaakt, dat de vergiftiging ver-
oo«rzaakt werd door een nieuw spijsvet, du
tot dusver in de margarine-industrie nog
niet gebruikt wos. De scheikundigen hadden
geoordeeld, dat dit vet door de margarine-
bereiding wel is waar bruikbaar was, maar
toch ook plantaardige vergiften bevatte, wol
ker natuur tot dusver door chemische on
derzoekingen niet kon worden vastgesteld.
Thans onderzoekt men in het laboratorium
van het ziekenhuis le Altona door proeven
op pieren de physiologische eigenschappen
van dit spijsvet. Sedert 26 November is vol
gens Duitsche bladen dit vet, de zoogenaain
de kannom-olie, dde slechts bij het merk
Backa en in zeer geringe mate bij het merk
JLuise gebruikt werd, niet meer gebezigd.
Londen, 18 Dec. Er zijn gisteren acht
personen gearresteerd an verband met het
misdrijf van Houndsditch. Ze werden echter
allen voor middernacht weder op vrije voeten
gelaten, behalve een vrouw, die morgen voor
den politierechter van Guildhall zal verschij
nen.
Landskrona, 17 Dec. Volgens een
hier ontvangen telegram is het stoomschip
„Cedrie" van Huil naar Gefle gezonken en zijn
twaalf opvarenden verdronken.
V i g o, 1 8 D c c. Het stoomschip „Palermo"
leed 14 dezer schipbreuk op de banken aan
•de kust bij Corrubido. Het schip is vergaan
•met man en muis. De zee spoelt de lijken aan.
Cadix, 1 8 D e c. Men meldt uit Chipiona,
dat een vaartuig, waarop zich 7 mannen be
vonden, door een reusachtige golf is opge
nomen en op dc rotsen te pletter is geslagen.
Alle opvarenden kwamen om.
Konstantinopel, 17 Dec. Heden
zijn 43 personen door cholera aangetast,
waarvan 29 overleden.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Zaterdag was de oorlogsbegrooting aan de
orde.
Dc behandeling van de moties-Ter Laan en
-Duymaer van Twist terugneming van het
voorstel tot traktementsverhooging der offi
cieren wordt voortgezet.
De heer Eland, die zijn sympathie voor
hzt beginsel der laatste motie uitspreekt, ziet
in dal er veel tijd noodig ds voor de pen
sioenregeling en zoekt daarom liever dan in
d;e motie tót terugneming van het voorstel to-t
traktementsverhooging de oplossing in een
memoriepost voor pensioenregeling in ver-
bank met traktementsverhooging.
De minister van oorlog kan de
traktementsverhooging niet terugnemen, maar
zal spoedig de pensioenen regelen. Hij voelt
in beginsel voor de motie.
De heer Ter Laan wil uitstel der trak
tementsverhooging, waar men zich bij aan
vaarding van het voorstel reeds nu bindt tot
pensio enveriio ogin g.
De heer van Twist valt het standpunt
van den Min. aan en verdedigt zijn motie.
Spr. wijst er op dat de kosten bij eene af
zonderlijke regeling zeer beduidend zullen
stijgen, terwijl onmiddellijk ook de onderoffi
cieren met hunne eischen zullen komen.
Waar is dan het einde?
De heer C o 1 ij n vreest groote kosten van
ds afzonderlijke regeling van traktementen
en pensioenen.
De heer Thomson is er voor den Min.
het geld voor traktementsverhooging toe te
slaan en door het aannemen van een memo
riepost de pensioenverhooging te vragen.
De heer DeSavorninLohman voegt
zich bij den vorigen spreker. Hij is door den
Min. overtuigd, dat de traktementsverhooging
urgent is. Gelijktijdige regeling van trakte
ment en pensioen was beter, maair nu de Min.
anders zijn portefeuille zal moeten neerleg
gen en de zaak daardoor vertraagd zou wor
den, zal spr. toor het voorstel svemmen.
Dc heer M a r c h a n t noemt het ongrond
wettig, dat een Kamerlid pressie uitoefent op
het stellen der portefeuillekwestie.
Ds heer Eohman noemt het geen pressie,
maar vooruitzien.
De heer Marchant ziet in dit geval
geen portofeuillekwestie.
De heer Troelstra wijst er op, dat juist
bij Oorlog zulk een haast gemaakt wordt met
itraktementsverbctering. Dat is klassepolitïeik.
De heer Lohman zegt ook voor Regee-
rings-voorstellen tot traktementsverhooging
voor burgerlijke ambtenaren gestemd te
hebben.
De heer Nolens zal met vele vrienden
voor de motie-Van Twist stemmen.
De Minister laat de portefeuiUekwestie
buiten de zaak, doch zegt, dat algeheele wij
ziging der Pensioenwet lang zal duren.
Traktementsverbetering strekt tot verhoo
ging dea- weerkracht en de promotie wordt
meer door een ldeiner korps officieren dan
■door liooger pensioen bevorderd.
De heer Ter Laan handhaaft zijn motie.
De Minister wil geen pressie uitoefenen
door het stellen der portefeuillekwestie, maar
kan niet berusten bij dwang om
zijn voorstel terug te nemen.
De motie-Ter Laan wordt verworpen
met 64 tegen 7 stemmen.
De motie-D uymaer van Twist
wordt aangenomen met 36 te
gen 31 stemmen (4e socialisten waren
bij de laatste stemming afwezig).
De Minister vraagt schorsing
der b e r a a d s 1 a g i n g.
De begrooting van Binnenlandsche Zaken
wordt daarna aan de orde gesteld.
Berichten.
De Staatscourant van Maandag 19 Dec.
bevat o.m. de volgende besluiten
benoemd tot postdirecteur te Putten Jj
Schipper, commies-titulair
benoemd tot directeur van het telegraaf
kantoor te Vlissingen A. F. Odendlorff, oom
mies bij de telegrafie le klasse;
benoemd tot officier vain gezondheid le
klasse bij de zeemacht die der 2. klasse W.
de Vries;
opgeheven de commissie voor eerste hulp
bij bedrijfsongevallen en vervangen door een
oommissie van advies inzake onderwijs in
die hulp met benoeming tot leden vanH. A.
van IJsselsteyn (tevens voorzitter), A. E. Ar
kenbout Schokker, J. M. Bottemanmie, jhr.
C. E. Dittlinger, mr. J. B. Peyrot, dir. E<
Wintgen, dr. K. H. M. van der Zande, allen
te Den Haagdr. J. Biercns de Haan te
RotterdamC. Blankevoort te Heerlen en F.
C. Fleischer te Winterswijk, tevens secreta
ris; dr. Ph. Koperherg, dr. C. J. Mijnlieff le
Amsterdam, G. Oosterbaan te Zwolle, dr. D.
Roineyn te Breda en jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouclc, Kamerlid, te Maastricht
toestemming verleend te Heelsum, gemeente Ren-
kum, te wonen, aan D. J. van de Garde, secretaris
en ontvanger der gemeente Doorwerth
ergunning verleend tot het aannemen van het
kruis Pro Ecclesia et Pontiföce, hem door Z. H. den
Paus geschonken, aan den gepensionneerden com
mies bij het Departement van Oorlog H. C. van Oy;
benoemd, met ingang van 1 Jan 1911
a. bij het reserve-personeel der landmacht, met
bestemming voor den dienst bij landweer, bij de
infanterie der landweer
«lo. tol reserve-kapitein, onderscheidenlijk in het
40ste, 5de en 8ste landweerdistrict, de gepension-
neerde kapitein F. C. L. Ovink, van het wapen der
infanterie van het leger hier te lande, en de gepen
sioneerde kapiteins van het wapen der infanterie
van het leger in Ned.-Indië R. Reinders en E. War
ns
2o. tot reserve-tweede-luitenant, onderscheidenlijk
in het 27ste, 22sle en 22ste landweerdistrict, de
reserve-sergeanten P. A. Tiel, van het regiment gre
nadiers en jagers, C. F. G. Lorenz en A. H. A. van
den Berg, beiden van het 21ste bataljon landweer-
infanterie
b. bij de infanterie der landweer, tot landweer-
tweele-luitenant in zijn tegenwoordig districtdc
dienstplichtige sergeant J. H. van der Linden, van
het 32sle bataljon landweer-infanterie
benoemd, voor den tijd van 5 jaren, bij het per
soneel van den geneeskundigen dienst der landmacht,
tot reserve-officier van gezondheid 2de klasse, de
heer V. Nolet, arts
wachtgeld verleend van f 417.50 's jaars, voor den
tijd van 5 jaren, aan den eervol ontslagen brieven
gaarder J. A. C. W. van Nouhuys, tc Bennekom.
H. M. de Koningin-Moeder ontving
Zaterdagavond den bij het Hof geaccre-
dileerden gezant van Chili; den voorzitter
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
baron Schimmelpenninck van der Oye, den
minister van buitenlandsche zalien en den
minister van justitie.
De Prins kwam Zaterdag avond te 9 u.
22 van het Loo in Den Haag.
De crisis.
De Motie Duymaer van Twist (tijdelijke te
rugneming post voor verhooigiing van officiers-
traotementen) wend Zaterdag aanigenoanen
met 36 tegen 31 stemmen. De verdere be
raadslaging over de begrootinig van oorloig
werd geschorst, daar minister Gooi de ponte-
feuilie-quaeslie had gesteld.
De Minister van Oorlog,
generaal Cool, heeft na het
Kamervotum z ij n ontslag aan H.
M. de Koningin gevraagd miet ingang van 17
December.
De minister van Oorlog is na de Kamer
zitting nog even op het departement geweest
en daarna huiswaarts gegaan, wijl hij zich in
de laatste dagen toch reeds onwel gevoelde.
Bij de stemming over de motie-Duymaer
van Twist stemden vóór die motie: 16
anti-revolutionairen, 7 vrijzinnig-democraten,
6 unie-liberalen, 4 roomsch-katholieken en 3
vrij-liberalen. T e g e n de motie stemden: 10
roomsch-katholieken9 unie-liberalen8
christelijk-historischen, 2 vrij-liberalen en 2
anti-revolutionairen.
Een politiek votum in den gewonen zin van
het woord is deze uitslag niet; met uitzonde
ring van de christelijk-historischen waren
alle politieke partijen onderling verdeeld. De
sociaal-democraten waren bij de stemming
niet aanwezig, klaarblijkelijk met opzet had
den zij zich te voren verwijderd.
Wel is zeer opmerkelijk de bijna eenparige
stemming der anti-revolutionaire partij, al
leen de heeren Van Vliet en Van den Borch
van Verwolde bleven den minister steunen.
Deze stemming geeft wel grooter waarschijn
lijkheid aan het ook reeds uit Den Haag ge
komen bericht, dat als opvolger van Minister
Cool genoemd wordt het a.-r. Kamerlid voor
Sneek, de heer C o 1 ij n. Het kamerverslag
wijst uit, dat deze met groote beslistheid de
mctie-Duymaer van Twist te voren heeft ver
dedigd.
De Haagsche corresponiclen van de Tel.
meldt nog dd. 17 Dec.
In verhand met het ten val brengen van
minister Cool heb ik mij tot een op politiek
gebied bekend persoon gewend met de vraag,
of de zaak wellicht in verband staat met het
on'werp-kustverdediging. Hij antwoordde mij
als volgit:
In het la tem vallen van minister Cool moet
een politieke manoeuvre worden gezien,
waarvan de opzet handig was. Liep reeds
voor enkele maanden, toen bleek, dat het
wetsontwerp op de kustverdediging een ge
heel ander onthaal had gevonden dan de
regeering zich bad voorgesteld, het gerucht,
dat een der militaire ministers tot aftreden
zou worden genoopt, teneinde op die wijze
bet ontwerp tijdelijk te doen terugnemen en
te herzien, men heeft dit gerucht den kop
ingedrukt na de houding der rechterzijde der
laatste suppletoire ooriogsbegrooting, toen
het allen schijn van waarheid had. Dezer da
gen werd zelfs een bericht van het Corres
pondentiebureau gepubliceerd, volgens het
welk de ministers zouden mogen aanblijven.
Nu blijkt, dat de slag in hoofdzaak uit anti-
rcvolutionnairen hoek is toegebracht. Na de
toezeggingen van minister Cool en diens ver
klaring, dat de motie onaannemelijk was, was
de motie-Van Twist een daad van wantrou
wen, die zonder politieke bijgedachte onge
grond was. Hoogstwaarschijnlijk ligt dus het
kuslverdedigingsontwerp daaraan ten grond
slag. Is dit niet het geval, dan geldt het do
kwestie van het „wagenschot" en is in deze
dr. Kuyper leider geweest achter de scher
men.
Ais opvolger van generaal Cool als minister
van Oorlog wordt genoemd de heer II. Colijn
(A.-R.), lid van de Tweede Kamer voor het
district Sneek.
In de parlementaire kringen werd he
den verwacht, dat de begrooting van oorlog
omgewerkt Woensdag bij de Tweede Kamer
zou inkomen, en de minister van Binnenland
sche Zaken, mr. Heemskerk, zich met de ver
dediging zal belasten.
De gewone audiëntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag 22 December
e. k. niet plaats hebben.
Ook de minister van justitie mr. Regout
heeft zich voor cenige dagen buitenslands
begeven. Hij en de minister van waterstaat
worden Dinsdag a.s. te Den Haag terug ver
wacht.
Vrijkaarten voor Kamerle-
d e n. De Tijd verneemt, dat er pogingen wor
den gedaan, een groot aantal handteekenin-
gen van Kamerleden te krijgen onder een ver
zoek aan de spoorwegmaatschappijen, om
vrijkaarten aan de leden der Tweede Kamer
te geven. Is het blad goed ingelicht, dan zou
den de maatschappijen wel bereid zijn dit
verz-oek toe te staan, als er genoeg leden
zijn, die de aanvrage doen.
Prov. Statenverkiezing te
Goes. Voor deze verkiezing werd van links
gecandideerd het oud-Statenlid de heer W.
Kakebeeke.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserschip
„De Zeven Provinciën", onder bevel van den
kapitein ter zee F. Bauduin, 16 dezer te
Monrovia aangekomen.
*-» Begrafenis A. van S w i e t e n.
Te Den Haag is Zaterdag onder veel belang
stelling ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van den dezer dagen plotseling over
leden ingenieur der Hoil. IJz. Spoorw-Mij.,
chef der Elecirische exploitic dier Maatschap
pij le Leidschcndam, den heer A. van Swie-
ten. Een groot aantal bloemstukken dekten
de lijkbaar. Aan de groeve werd de nagedach
tenis van den ontslagene gehuldigd door de
heeren: Roessingli van Iterson, lid van dc
Administratie der Holl. Spoor te Amsterdam;
van Locnen Martinet, ingenieur der Maat
schappij namens het corps ingenieurs, en van
Lessen, adjunct-ingenieur, namens het per
soneel te Leidschendain.
Een der verwanten dankte voor de betoon
de belangstelling.
Men schijft:
Zooals reeds vroeger is medegedeeld is op
initiatief van den inspecteur van de volks
gezondheid J. E. M. Coebergli te Utrecht, in
samenwerking met den inspecteur M. I. Q. van
Ledden Hulsebosch le 's Gravenhage, een
voorloopig comité tot stand gekomen, dat ten
doel heeft de oprichting te bevorderen van
eene waterleiding in een deel der provinciën
Utrecht, Noord- en Zuidholland, waarvoor
door genoemde inspecteurs een ontwerp aan
het comité werd voorgelegd.
Zaterdag 17 December had de eerste bij
eenkomst van het voorloopig comité plaats.
Tot bijwoning dezer bijeenkomst waren te
vens uitgenoodigd de hoofdinspecteur van de
Volksgezondheid dr. W. P. Ruysch, de inspec-
tteurs Coebergh en van Ledden Ilulsebosch,
de luitenant-kolonel der genie M. Onnen en
de Staatscommissie voor de drinkwatervoor
ziening.
Over het plan kan nu bel volgende worden
medegedeeld. Het omvat 48 gemeenten en wel
in de provincie Utrecht: Abcoude-Baambrug-
ge, Abcoude-Proostdij, Achtlienhoven, Breu-
klen-Nijenrode, Breukelen-St. Pieters, Haar-
zuilens, Harmelcn, Kamerik, Kockengen, Laag-
Nieuwkoop, Loenen, Loenersloot, Loosdrecht,
Maartensdijk, Mijdrecht, Niglevecht, Ruwiel,
Tienhoven, Vinkeveen, Vleuten, Vreeland,
Weslbroek, Wilnis, Zegveld en Zuilen;
in de provincie Noordholland: Aalsmeer,
Ankeveen, Bennebroek, 's Graveland, Haar
lemmermeer, Korlenhoef, Nederhorst den
Berg, Ouder-Amsiel en Uithoorn,
en in de provincie Zuidholland: Ter Aar,
Aarlanderveen, Alkemade, Hillegom, Leimui-
den, Lisse, Nieuwkoop, Nieuwviecn, Rijnsater-
woude, Rietveld, Sassenheim, Warmond,
Woubrugge en Zevenhoven.
De totale lengte van het buizennet zal on
geveer 400 kilometer bedragen. Daarin komen
een groot aantal duikers vuor, waaronder
van aanzienlijke afmeting. Er zijn vier water
torens ontworpen en wel in de gemeenten
Abcoude, Aalsmeer, Kamerik en Hillegom.
Door de Maatschappij tol bouw en exploita
tie van gemeente-waterleidingen te Utrecht
werden de hoofdlijnen voor de buisleiding in
kaart gebracht en werd een globale begrooting
voor de volledige inrichting der waterleiding
opgemaakt, die het belangrijke eindcijfer van
4 millioen aanwijst. Toch achten deskundigen
het plan uitvoerbaar, zonder groote gelde
lijke offers voor de gemeenten.
Over de keuze uit de verschillende plaat
sen, die voor prise d'eau in aanmerking ko
men, moet nog overleg worden gepleegd.
Het ligt in de bedoeling, zoodra de voorbe
reiding voldoende zal zijn gevorderd, de
medewerking in te roepen van alle besturen
der gemeenten, die in het plan begrepen zijn.
Die medewerking is natuurlijk onmisbaar en
daarvan zal het tot-stand-komen der water
leiding afhangen.
De ongunstige toestand der drinkwatervoor
ziening in het geheele gebied, waarvoor de
waterleiding is ontworpen, die ingenomenheid,
die de leden van hel voorloopig comité met
de plannen, na daarvan kennis te hebben ge
nomen, hebben betuigd en de belangstelling
daarvoor ook van andere zijde beloond, geven
reden voor de verwachting, dat ook bij de
gemeentebesturen op medewerking mag wor
den gerekend en dat de inwoners der betrok
ken gemeenten met vreugde het tot stand
komen dezer waterleiding zullen te gemoet
zien. Deze zal toch niet enkel tot verbetering
van den hygiënischen toestand-leiden, maar
ongetwijfeld ook tot hoogeren bloei en wel
stand in het gebied, dat zij omvat.
In Den Haag heeft zich een comité ge
vormd, dat zal ijveren voor een adres-bewe
ging aan de Regeering, verzoekende invoe
ring van algemeen kiesrecht voor mannen en
vrouwen.
Het comité tracht, door middel van huis
bezoek, de voorstanders van algemeen kies
recht te bewegen het adres te teekenen. Partij-
propaganda zal het comité niet voeren, maar
alleen en uitsluitend actie voor algemeen kies
recht.
Met de werkzaamheden is bereids aange
vangen.
De secretaris van het comité is de heer A.
Ekcring, Den Haag.
Vereeniging Neder 1. Oc
trooiwei. In een Zaterdag te Amsterdam
gehouden vergadering werd deze -vereeniging
ontbonden, daar het doel waarvoor zij werd
opgericht bereikt is.
Vereeniging van Nederland
se h e Gemeenten. De commissie, be
slaande uit die heeren mr. E. P. van Laar
schot, burgemeester vam Breda, J. Simons,
weihouder van 's Gravenhage; mr. A. F. baron
van Lynden, burgemeester van Ulreoht; jhr.
mr. C. A. Elias, burgemeester van Zaandam,
cu mr. J. A. van Royen, heeft aan de ge
meentebesturen van alle Nederlandsche ge
meenten, welker bevolkingscijfer 10.000 zielen
te boven gaat, eene memorie doen toekomen
ten geleide van ontwerp-statuten voor eene
op te richten vereeniging van Nederlandsche
gemeenten.
DL» stuk is een uitvloeisel van een princi-
pieele gedachtenwisseiing in een vergadering
van Mei jl., door verscheidene burgemees
ters en enkele wethouders van grootere ge
meenten. De bedoeling is om op Maandag den
9en Januari 1911 een vergadering le houden
te Amsterdam, om nader de oprichting van
die vereeniging te bespreken, en dit wel als
voorbereiding van een algemeene vergade
ring, waarin de vereeniging definitief zal
worden geconstitueerd.
De commissie heeft in hare memorie uiteen
gezet, wat zij met de oprichting van een zoo
danige vereeniging beoogt te bereiken.
In hoofdzaak wijst zij als den werkkring
van eene vereeniging als de bedoelde aan:
de leden van advies te dienen op admi
nistratief, technisch en economisch gebied;
de materieele belangen der leden te bevor
deren, door gezamenlijk optreden bij den aan-
en verkoop van producten, die door de ex
ploitatie der gemeentebedrijven of andere
takken van gemeentedienst, hetzij benoodigd
zijn, hetzij voortgebracht wordien, een en an
der met uitsluiting van het behalen van
winst voor de vereeniging zelve;
maatregelen te nemen tot het gezamenlijk
dragen van risioo's, waartegen verzekering
mogelijk is, waarbij, als van dadelijk tastbaar
belang wordt gedacht aan onderlinge ver
zekering tegen brandschade en tegen wette
lijke aansprakelijkheid van de gemeenten
voor door haar organen of bedrijven toege
brachte nadeelen;
een bibliotheek te vormen, waarin o.a. alle
door de leden in druk uitgegeven geschriften
aanwezig zijn;
de uitgifte van speciale studiën op ver
schillend gemeentelijk gebied, al dan niet ge-
pa'ard met de uitgifte van een eigen orgaan,
ter hand te nemen;
te overwegen of door de oprichting eener
onderlinge gemeentelijke hypotheekbank te
gemoet te komen ware aan de bezwaren,
welke de gemeenten bij de exploitatie van
gc meente-bo'Uwterreinen en inzonderheid bij
hel hi erfpacht uitgeven dier terreinen onder
vinden;
overleg te plegen over belastingvoorschrif
ten, opdat niet de verordeningen van de
eene gemeente onnooddg schade toebrengen
aan de belaaigein van andere gemeenten;
onderling te overleggen over het opnemen
en beleggen van gelden;
te komen tot meer overeenstemmende be
palingen omtrent de positie en de salarieering
van ambtenaren en het in rekening brengen
vai dienstjaren in andere gemeenten door
gebracht bij de regeling van jaarwedden en
pensioenen;
van gedachten lie wisselen over gewenschte
wijzigingen ,iin de organisatie van stedelijke
en landelijke gemeenten en haar verhouding
tot het Rijk, zoowel ten opzichte van haar
medewerking, tot de uitvoering van rijks
wetten als ten opzichte van de financiën.
Wil kracht van de op te richten vereeni
ging uitgaan, dan moet deze niet den band.
vormen tusschen personen, die een gelijk
ambt bekleeden, doch dan zullen de gemeen
ten zeiven de leden moeten uitmaken.
Voor de ten uitvoerlegging harer plannen
acht de commissie het noodig, dat de ver-
eenagiing één of meer bureau's opricht.
Met het oog op het verschil tusschen de be
langen der kleine plattelands- en der groo-
tere gemeenten, heeft de commissie als grens
voor de toetreding als lid een bevolkings
cijfer van 10,000 gesteld, doch tevens door
■hel toekennen van meervoudig stemrecht
(maximum van 12 stemmen) aan de grootere
gemeenten, aan deze dien invloed op den
gang van zaken toegekend, die haar toekomt.
Het ligt echter niet in de bedoeling om
kleinere gemeenten uit te sluiten.
Bij wijze van voorbeeld noemt de com
missie hier slechts het gemeentelijk aankoo-
pen van steenkolen voor de gasfabrieken, het
geen ook voor kleinere gemeenten van ge
wicht zal kunnen zijn.
In de ontwerp-statuten worden aan het be
stuur de noodiige bevoegdheden toegedacht
om een inderdaad krachtige wijze van be
sturen, die bepaald (noodzakelijk is om het
doel, dat haar voor oogen staat, te berei
ken, mogelijk te maken.
In navolging van den Deutschen Stadtetag
is een bepaling ontworpen, waardoor de alge
meene vergaderingen in verschillende plaat
sen van ons land gehouden zullen kunnen
worden. Persoonlijke aanschouwing van in
stellingen enz. in de onderscheidene gemeen
ten is toch de beste wijze om zich een ge
heel juist beeld te geven van hetgeen elders
'bereikt is, zegt de commissie.
Regeling van d-e positie van
v r ou w e 1 ij k e ambten a r e n. Het oo-
rnilé van aotie tegen het wetsonit'werp, regie-
lende de positie van vrouwelijke rijksamb
tenaren en onderwijzeressen bij het open
haar lager onderwijs, die iin het huwelijk
treden, zal een groote protest-vergadering
houden, kort nadat de Memorie van Ant
woord verschenen is. In die vergadering zal
het wetsontwerp door twee sprekers en twee
spreeksters van v erschillen die standpunten;
aan kritiek worden onderworpen. Van mr,
S. van Houten en mevr. W. van Itallie—Van
Embden heeft het comité reeds een toezegging
daaromtrent ontvangen, terwijl het de ver
wachting koestert, dia-t inr. H. Louis Israëls
en mej. Angenieta Klooster, onderwijzeres
dan een openbare school, aan, de uitnoodi-
ging gehoor zullen willen geven. Aan het ein-
ue der vergadering zal een motie in stem
ming wordien gebracht, waarvan inhoud en
strekking overeenkomen met het verzoek
schrift, dat aan de Tweede Kamer werd aan
geboden.
Beleediging. De drie bestuursle
den van den Alg. Ned. Typografenbond, afd.
Machinezetters Amsterdam ,dae voor de 5e
kamer der Amsterdamsche rechtbank terecht
stonden, beklaagd van eenvoudige beleedi
ging' door bet doen plaatsen van een voor
een macbimezetter beleedigend artikel in
het Grafisch Weekblad, werden overeenkom
stig den eisch vrijgesproken, daar het be
wijs van den opzet om te beleedigen niet
geleverd was.
Ter terechtzitting was gebleken, dat niet
het bestuur, doch de redacteur van het
