De behandeling Tan het voorstel ran B. en
W. wordt roortgeaet.
De heer R ij kent. Mijnheer de voorsittor.
Niet omdat ik mij voorstol nog iets nieuws in
dezecaak te berde te kannen brengen heb ik
het woord gevraagd. Het onderwerp toeh is
van alle kanten bekeken vrijwel iedor zoowel
buiten als in den raad heeft er zijn licht over
laten schijnen. Ook hobbon ons adressen be
reikt. Ik vind dat op zichzelf een gelukkkig
verschijnsel; het bewijst dat het publiek bolang
stelt in de publioke zaak en door zijn adressen
mee een deel dor verantwoordelijkheid op zich
wil laden voor het besluit dat genomen zal
worden, voor of tegen aankoop.
Maar in dezo adressen vind ik geen enkel
argument, voor of tegen, dat niot reeds in deze
Raadszaal in 't openbaar of in geheime zitting
is besproken. Als zoodanig kunnen wij die
adressen dus buiten beschouwing laten. Ze
bewijzen alleen dat de Raad een goöde afspie
geling is van de meeningen daarbuiten.
Maar eon enkel woord wilde ik toch zeggen,
ook nit naam van de meerderheid van het
DageljjkBch Boet uur. Die meerderhoid toch gaat
niet in alle opziohten meo met de haars in
ziens al te optimistische besohonwingen van
den heer Van de Wal. Zij meent, dat er op
zijn geloof en cjjfers in deze zaak nog wel
valt af te dingen en dat do aankoop in de
eersto jaren van de gemeente wel opofferingen
zal eisohon.
Maar dit belet haar niet toch voor den aan
koop te zijn. Het is haar overtuiging dat in
de toekomst het landgoed voor de gemeente
van groote waarde zal zijn, dat de gemeente
het noodig zal blijken to hebben. En dan zal
men het niet meer kunnen krjjgen, omdat men
in 1911 do gelegenheid heoft laten voorbygaan.
Deze gelegcnhoid zal, met vrij groote zeker
heid, nooit weer terugkomen. Met dit gegeven
voor oogen en inet de overtuiging, dat het
bezit van het landgoed reeds ook terstond een
groote aantrekkelijkheid van onze stad zal
blijken te zijn, meent de meerderhoid van het
Dagelijksch Bestuur, dat het bezit onzo ge
meente wel een geldolijk offer waard mag zijn
en bljjft zij aandringen op aankoop.
De heer van Duinen. Mijnheer de Voor
zitter, ik zuu graag nog een enkel woord
willen zeggen. Er is reeds veel gesproken;
ik zal dus heel kort kunnen zijn. Op eén ding
wil ik opmerkzaam makonnamelijk dat B.
en W. het eens zjjn over den opzet, hot prin
cipe van de zaak. En dat is niet weerlegd;
de gronden die daartegen zouden kunnen wor
den aangevoerd, heb ik niet vernomen. Men
is het das cr over eens, dat in deze zaak een
groot voordeel zit. Ik heb in eene vroegero
vergadering gezegd Laat de gemeente zorg
dragen, dat zij bij het uitbreidingsplan baas
blijft en dat men hier niet krijgt wat men
heeft op plaatsen, waar reeds gebouwd is, dat
er gebouwd wordt door personen, die het uit
breidingsplan dwarsboomen. Terecht is door
B. en W. gezegd, dat men te dien aanzien
grootere eischen kan stellen als do gemeente
zelf den grond hoeft. Die golegenhoid wordt
ons nu aangebodenwjj kunnen en mogen
ons niet daartegen verzetton. Ik zou meenen,
dat als ik er togen was, ik mijn plicht niet
zou doen.
De minderheid van B. en W. zegt, dat er
in eene lange reeks van jaren geen exploitatie
van dezen grond is te verwachten. Daarover
kan ik eene geruststellende mededeoling doen.
Ik heb gister iemand gesproken, die reeds in
don gepasseerden winter pogingen heeft aange
wend om in de buurt van de Hertekop grond
te koopenmet het doel om er te boawen.
Die man is bouwer, zijne goheele familie zijn
bouwers. Een grondspeculant is hjj niet
hij wil den grond hebben om er op te bou-
won. (Een stemrevolutiobouwMen be
hoeft niet bang te zijn, dat het revolutiobouw
zal worden. Wij hebben eene bouwverorde
ning, waardoor wij dat kunnen beletten. Wan
neer er gebouwd wordt op grond, die in de
gemeente ligt, dan moet hetgeen gebouwd
wordt, beantwoorden aan de eischen van de
bouwverordening en die zjjn lang niet mak.
Niot alleen heeft meu getracht grond te
koopen, maar het is mij bekend, dat er ook
personen zjjn, die gaarne van dezen grond een
gedeelte in erfpacht zouden willen hebben.
Ik weet, dat er oenige porsonen zjjn, die niet
alleen daarover gesproken hebben, maar dio
in beginsel besloten hebben, als de gemeente
voor de nitgifte van grond in erfpacht aan
nemelijke voorwaarden stelt, te trachton zoo
veel mogelijk van dezen grond te exploiteeron.
De heor Veis Heyn. Mijnheer do Voor
zitter, als ik don heer van Duinen oren mag
antwoorden, dan zou ik willen zeggen, dat
hot principe van de zaak niet is weerlegd,
omdat niemand er principieel togen is ge
weest. Maar de wijze waarop de gemeente
de zaak zal aanpakken, daartegen heb ik be
zwaar. De heer van Duinen zegt„Laat de
emeento baas bljjven bjj de uitbroiding van
e stad." Maar blijf eens baas, als de toegang
naar Nimmordor in handen is van anderen
Dat is mijn bezwaar tegen dit voorstel.
De heer Kam. Mijnheer de Voorzitter,
ik zal zeer kort zjjn. Ik heb lang een ernsti-
gen strijd met mij zelf moeten voeren om tot
oen besluit te komen, of ik voor of togen deze
zaak zou zjjn. Mijne bezwaren waren voorna
melijk van tinancieelen aard. De redon, dat ik
besloten bon tot den aankoop vau Nimmer-
dor mede te werkenisomdat ik het
hoogst nuttig en noodig voor Amersfoort vind,
dat de gemeente medezeggenschap heeft over
gronden, die voor bouwterrein kunnen dienon.
Dat heoft bij mij de schaal doon overslaan
voor don aankoop te zullen stommen en de
bezwaren, die ik er tegen had, te laten varen.
De heer Kroes. Mynheer de Voorzitter,
ik wil mijue stem over deze zaak kort moti-
veeren. Toen de zaak het eerst ter sprake
kwam, ben ik een groot voorstander voor den
aankoop van Nimmerdor geweest; in de ge
heime vergaderingen, die over deze zaak zjjn
gehouden, heb ik het voorstel mot warmte
verdedigd. Na dien tijd ben ik echter vau
meeuing veranderd en wel om de volgende
redenen. In de eerste plaats moet men, wan
neer men vraagt wat de zaak zal kosten, niet
alleen rekening houden met hot bedrag, dat
moet worden betaald voor rente en afloss'ng
van de leening, maar ook met do kosten, dio
moeten worden besteed voor aanleg van wegen,
aanleg van gas- en waterleiding, uitbreiding
van de politie. Die uitgaven zullen noodig
zjjn, onverschillig of er op Nimmerdor gebouwd
wordt of niet. Dat zjjn alle zaken, die ten
dezo moeten worden nagegaan, on dat is oor
zaak geweest, dat ik van opinie bon veranderd,
Er is eon bedrag van f GOOO a 8000 ge
noemd, waarmede de begrooting zou worden
bezwaard door den aankoop van Nimmordor.
Mot die berekening kafi ik het niet eens zjjn.
Als men f 200.000 leent togon 4 pet, dan hoeft
men alleen reeds aan rente f 8000 te betalen.
De aflossing wil ik voor 't oogonblik buiten
rekening laten. Maar bovendien zal er voor
onderhoud van hot heerenhuis betaald moeten
worden. Dat zal niet weinig zjjn, nadat de
gemeente eigenaro» is geworden. Ik lees, dat
aanleg van electrische verlichtinggas- en
waterleiding niet behoort tot de koopsom, dus
zullen de kosten daarvan nog extra voor reke
ning van (lo gemeente komen. De aauleg van
gas kost geen geld wordt er gezogddoch
kost wel degeljjk geld zoolang er niet ge
bouwd wordt moeten de wegen toch verlicht
worden.
Er zijn een aantal adressen ingekomen. De
heer Rjjkens meent, dat die adressen buiten
beschouwing kunnen blijven. Dat bon ik niet
mot hem eens. Er zijn adressen van voor
standers en van tegenstanders. Ik meen, dat
de adressen van de tegenstanders hier het
moeste gewicht in de schaal moeten leggen.
Als men adressen laat circuleeren in de
Teutstraat of in de Bolderstraat, dan kan men
vele handteekeniugon krijgen, maar van mon-
schen, die geen kapitaal brengen in de ge
meentekas. Maar wij moeten rekening houden
met de adressen van hen die jbydragen in de
belastingen. En het heeft mij gefrappeerd
dat die tegen den aankoop van |Nimmeraor zjjn.
De heer Rjjkens. Kijk eens voor u, mijn
heer Kroesdaar zitten de twee grootste be
lastingbetalers, en dio zijn er vóór.
De heer van Esveld. Mjjnhoor de Voor
zitter, de heer Jorissen heoft mij gevraagd of
ik werkelijk meende, dat wij er zondor be-
lasHngverhooging zullen komon bij don aan
koop van Nimmerdor. Ik kan hom verzeke
ren, dat ik dat workelijk meen; de heer Jo
rissen zal trouwens wel begrijpen, dat ik hier
geene dingen zeg, die ik niet meen.
De cijfers, dio ik heb gegeven over den aan
bouw van nieuwe huizen, vindt do heer Joris-
risson bedroefd kloin. Dat is eene kwestio
van appreciatie. Als do cjjfers betrekking
hadden op eene stad als 's Oravenhage, dan
zou ik ze ook klein vindon. Maar bier viud
ik ze niet gering als bewijs van een gelijk-
raatigen vooruitgang sinds jaren. Vindt men
het zoo gering, dat in twee jaren vijf huizen
van f 1000 huurwaarde zjjn gebouwd? Ik vind
dat niet goring. Maar, zooals gezegd is, dat
is eene kwestio van appreciatie.
Do heer van Kalken zogt„Do aankoop
van Nimmerdor is waarschijnljjk een strop voor
de gemeente." Zeker weet hij het dus niet.
Het tegendeel kan ik niet verzekeren. Maar
ik moon te hobbon aangetoond, dat hot in hei
bolang van do gemeonto is, zich van dit terreiu
meester te makon. Ik geloof, dat noodfge
dingon niet achterwege zullen behoeven t
blijven bjj aankoop van Nimmordor. Men zao
zich mtssohien moeten beperken in dingen,!
waarvan alleen kan worden gezogd, dat zjj
wenscheljjk zjjn. Maar wat noodig is, zal niet
achtorwego bljjven. Dat zal niet afhangen
van oen bedrag van 8000 op eene bogroo-
ting van zevon ton.
De heor van Duinen. Mjjnhcor de Voor
zitter, nog een zeer kort woord. Er is ge
zegd, dat wanneer op Nimmordor gasleiding
wordt gelegd, dat aan de gemeente geld zal
kosten. Ja hot leggen van gasbuizon kost
geld. Maar kan men dut niet doen op de
wjjze als in de Barchman Wuytiorslaan, zoo
dat de gemeente het geld geelt bij wjjze van
▼oorschot en later tot de eigenaars van be
bouwde perceelen zegt„Gij moet zooveel terug
betalen Er is nog iets anders waarop moot
worden gelet. Er is mij als een bezwaar
togen den aankoop genoemd, dat de capaciteit
van de gasfabriek niet groot genoog was.
Wanneer Nimmerdor bebouwd wordt, waar
door men feitelijk krjjgt een dubbele kom,
dan zouden daar de woningen niot van gas
kunnen worden voorzien. Dat is echter niet
juist. De toestand van de gasfabriek is zoo,
dat hoe meer aansluitingen zjj krjjgt, hoe
beter het is. Do gasfabriek iz ingericht voor
oono productie van 120.000 M' on zij levert
slechts 12.000 M\ Ieder weet, dat eene gas
fabriek het voordeeligst werkt, naarmate de
hoeveelheid gas die zij levert, meer nabij komt
aan do hoeveelheid, die zjj leveren kan. Met
de waterleiding is 't hotzelfde. Wy hebben
oono waterleiding noodig van grootore capaci
teit dan mot het oog op do bevolking eigenljjk
zou behoeven, door do nabjjheid van den Berg.
Het zal geen moeiljjkhoid opleveren, als de
kom wordt nitgebroid door de bebouwing van
Nimmerdor. Wat de politie betreft, uitbrei
ding van het politietoezicht aan die zjjde van
de stad zal noodig zjjn zonder den aankoop
van Nimmordor, al waro 't alleen om te zor
gen, dat de ingezetenen van onze gemeente
geen last ondervinden van ingezetenen van
de naburige gemeente. Ik kan alle bezwa
ren, die tegen het voorstel van B. on W. zijn
aangevoerd, niet beamon en vind zo voor een
groot gedeelte ver gezocht.
De heor Roland us Hage doorn. Mjjn-
heer do Voorzitter, ik zal zeer kort zijn. Ik
zal niet herhalen wat reeds is gezegd. Wat mij
altijd in de gedachte komt is ditWanneer
ik eigenaar ben van een perceel (in casu de
gemeente Amersfoort), waartegen een plekje
aanligt, dat bijzonder mooi is en dat do aan
trekkelijkheid van mjjn eigen perceel verhoogt,
dan is een van do eerste zaken die ik zal
doen, dat ik tracht, als daartoe gelegenheid
is, dat plekje mijn eigendom te doen worden
en het niet to laten verknoeien door anderen.
Ik zal trachten mij daarvan te verzekeren om
het met mijn bezit te vereenigen en tot een
schoon geheel te doen worden. In dat geval
verkeoren wij ton opzichte van Nimmordor.
De heer 11 a iri e r s. Mijnheer do voorzitter,
ieder weet, dat ik een groot voorstander ben
geweest van den aankoop van Nimmerdor.
Ik bon dat nog om redon ik de toekomst
