BINNENLAND.'
Uit den omtrek.
STADSNIEUWS
1
Turkij*
K o n s t .1 n t i n o p e 13 November.
Het handelsverdrag met Bulgarije is voor een
jaar verlengd. De militaire voorzorgsmaatre
gelen welke onlangs in Macedonië zijn onder
nomen, zijn geschorst wegens de houding van
Bulgarije.
China.
Hongkong, 3 Nov. De onderkoning
nou (aanton Iwelt een kanonneerboot uit
Hongkong muntte doen vervoeren naar Can-
Ion. l <uiiti ;u"U*i zijn afgestolen met buiten-
landt»die huizen voor de levering van grootc
hoevcoixedvn imtuulleuscs en munitie.
Peking, 3 Nov. De troon heelt heden
e< it reeks van inaatrvgcte.il aanvaard, welke
door de Nubunulc Vergadering waren inge
diend ais de voornaamst© grondslagen, waar
op de coiistilube zou moeten worden ont-
wtrpeu. Daur.n wordt de instelling van een
jtorlemcnt voorgesteld, dut het loeziolu zal
ttubben over de uitgaven, over liet landsbe
stuur enz.; voorts een door het parlement
gekozen in n ster.e, dat ook aan het parle
ment verantwoordelijk is. Gedurende de sa-
m.nstcllang van bet pturlciixeot zal de natio
nale verg.idcr.ng in deseeKs naam optreden.
S j a n g hu i, 3 Nov. De polrtie in liet aan
Sjanglkni grenzende district Chupei is he-
den in ojxstaawl gekotnen. De officieren moc-
tm gevlucht zijn. Hol is nog onzeker of Ivier
revoluLoiuunre motieven in het spel zijn ol
dat bet slechts gewone insubordinatie betreft.
Sjanghai, 3 Nov. Volgens telegram
men uil Uaiikau, gedateerd 1 November, hen-
ben de keizerlijke troepen de inboorlingen-
stad gebombardeerd, welke voor de helft en
prooi der vlammen is geworden.
Pogingen door buitenlanders in het werk
gesteld oiii de gewonden in bet ziekenhuis
van de christelijke missie in veiligheid 'e
brengen, werden belemmerd door bet vuur
van de opstandelingen uit Woetsjang, doch
de keizerlijke troepen staakten het vuren tij
dens de verrichtingen van bet Koude Kruis
Hel schouwspel dat de stad biedt is vrce-
seiyk
Peking, 3 N o v. Joeansjikai heeft aan
de Kroon telegraphisch kennis gegeven, dat
hij weigert het ambt van eersten minister
aan te nemen.
liet is onmogelijk om te zeggen of dit een
werkelijke weigering is dan wel een bloot
bcschcidcnheidsverlooii, want het gebruik
vordert, dat zulke belangrijke ambten ver
scheidene malen van dc hand worden gewc-
*eu.
De gouverneur van Sjantociig heeft de ua-
men van bewoners der in opstand zijnde pro
vincies opgegeven, dje geschikt zijn om k-
uoemd te worden lot gedelegeerden, die .1
volk moeten kalmecren en zullen doen be
grijpen welke omvangrijke concessies van do
Kroon zijn verkregen.
lien telegram uit Naukiug bericht, dat de
gouverneur, met behulp van troepen uit Nan
king en twee kleine kanonneerboolcn een
daar uitgebroken opstand heelt bedwongen
en dat het thans rustig is in dc stad. Vol
gens consulaire berichten wordt te Tsjangsja
gevochten, waar de buitenlanders naar een
cilund gevlucht zijn, en toebereidselen ma
ken voor hunne verdediging.
Londen, 3 Nov. Aan de nieuwsbladen
wordt uit Sjanghai bericht, dal dc opstande
lingen dc inboorlingcnstad hebben ingenomen
van Sjangbai en aan het consulaire korps
officieel hebben kennis gegeven van de i:t
stelling eencr voorloopigc republikcinsche
regeering.
Sjanghai, 3 Nov. De inboorlingen-
stad en het arsenaal zijn, nadat er even ge
schoten was, zonder dat er schade werd
aangericht, lieden avond overgegeven aan
dc opstandelingen.
De Taolai is gevlucht.
Dc soldaten en dc inlandsche politie ver
broederen zich met dc opstandelingen.
De buitenlandschc vrijwilligers bewaken
dc nederzettingen.
Alles is rustig.
Dc eischen, die door de troepen in Ioamt-
sjow in hun ufitaanaium aa>n dè Clünecsche
keizerlijke regcering zijn gestekt, lukten als
Volgt
1'. De dynastie Ta Sjrxg blijft gelxandhnafd.
3o. Het parlement moet i« dit jaar bi joon-
komen.
3o. Door het parlement ml een grondwet
worden ontWOfpende goedkeuring hiervan
door de Kroon is noodzakelijk.
Kite toekomstige constitutioneok- wij
riging moet uitgaaa van het [«rhrnent o»
niet van de kroon.
5o. De zee- en landmacht worden onder
bevel van den keizer geplaatst, belualve wan
neer zij gobrirkt worden in het binnentand
In da4 geval staan zij onder toezicht van liet
parlement.
Go. De doodstraf kan niet door dc Kroon
worden uitgesproken arrestaties moeten in
h'l vervolg geaclmden overeenkomstig do
voorschriften van de wet.
7o. Er zal een adgcmcenc amnestie wor
den afgekondigd voor alle politieke misda
digers.
8o. Na instelling van een verantwoordelijk
kabinet, moet de eerste minister gekozen
worden door het jwrlememt, dat eveneens de
staatsministers zol benoemen.
De leden van de keezeriijke famdte zullen
nooit tot ministers benoemd kunnen worden.
9o. Ieder verdrag waardoor <te kisten van
het volk vengroot worden. «>f ck»t de nationa
le belangen naakt, moet doop- l»et parlement
goedgekeurd zijn. alvorens het door (ten koi-
z«-r wordt getevkend.
lOo. De ix^roofingen njoeten door het par
lement worden goedgekeurd.
Ilo. De vcrkteziivg wan de leden \on hot
parksnent moet geselleden overeenkomstig
de speciale bepalingen, waarin de ««genschap
pen, waaraan de <-indkla4en moeten voldoen,
worde» voslgestckL
12o. De iikkatregelen. die genomen wor
den met liet ocqj op de bijeenrooping wan
een parlement en de instelling wm een oon-
sHutioneele regcering en cvw**n» de rege-
van alle belangrijke quacsties moeten aan
«le goedkeuring van het leger onderworpen
worden."
Zooat? Reuter roods meldde, zijn dcao
risciien, behalve dc twaalfde, aangenomen.
De opstandelingen hebben hun overste
Shaughsinjang, die bij het gevecht van Vrij
dag der vorige week het bevel voerde, ont
hoofd, omdat men hem van verraad ver-
denkt-
Vrecmdelingen berichten dat z© er getuig©
van zijn geweest, hoe de opstandelingen 20
krijgsgevangenen en 1000 gewonden der kei
zerlijke troepen hebben gedood.
Dc Daily Telegraph meldt uit Peking:
Daar de eischen van het tweede Noorder
leger zijn ingewilligd, zal dit onmiddellijk
naar den Jangsoe oprukten om de opstan
delingen te vernietigen, omdat deze laat-
sten bij voortzetting van den strijd niet al
leen tegen de dynastie, doch ook tegen de
grondwet zullen optreden.
Joeansjikai is te Peking aangekomen. Een
menigte Chineezen en honderden ambtena
ren waren op het slation aanwezig. Er
hot-rschtc g©en geestdrift, doch het kwam
ook niet tol ordeverstoringen.
Kameroverzicht.
Tweed* liauier
Van heden af zal in de Kamerverslagen
achter dc uamen der sprekers de politiexe
partij, waartoe zij behooren, vermeld wor-
I let aangehouden art kei G5 der MihLiewet
(omk-rwjiek wan bezwaren tegen de loting
door den Commissaris der Koningin) en arti
kel 57 (utesprttken van de keuringyraxlen) wor
den Vrijdag beide na een opmerking van «ten
beer Ter Laan (S. D. A. P.) z. h. s. aan
genomen.
Artikel G7 (gelegenheid tot bet verkrijgen
«m een bewijs van voorgooefcndhoud) zou
door oen amendement van den Van V1 ij-
ui e n (R.-K.) geheel vervullen. Hij verdedigt
dat denkbeeld op grond van de schade voor
den d enst, welke men door hot rogeeripgs-
artiikel zou zien.
De Voorzitter zegt, dak de voorgestel
de- schepping geen amendement mag hoe ten.
De heer Marchaut (V. D.) licht zijn
amendement op artikel G7 toe om de exa-
menverwischten voor de voongeoefeixiiheid
bij adg. maatregel van bestuur te laten oan-
solïrijven, niet bij de weL De eisahen, in de
wet gesteld, zijn veei te zwaar.
De heer ïkomson (U. L.) bespreekt
twee aaneiiiteuionten. liet oerete wil de gele
genheid openstellen bij ziekte het examen
inter te doen; het andere belooft medische
hulp of sol iade vergoeding voor de slachtof
fers van ongebakken bij het oxaimen. Hij
noemt evenals de vorige spreker het exa
men acrobatisch.
De heer Ter Laan verdedigt een amen
dement ter oprichting van cursussen voor
het mil.taure onderricht in alle gemeenten
waai- zich voldoende jongelieden aanmel
den. DjI zou een stap zijn naar het volks
leger. Jlij bestrijdt bet standpunt, in d.t op-
zuulxl door den „papieren generaal van
Vlijmen ingenomen.
De beer buyiuaer van T wist (A. R.)
wijst op de beteukenis van vóuroefeniing. llij
bespreekt de eischen van het vooronder-
iüchtvooral met scheten op Zondag. Het
amendement-»Van Vlijmen (suhrappen van de
vooroefening) keurt hij af. De door den heer
Thomson gewensclxtc veu-goading ter
van ongelukken hij het examen zou een ge
vaarlijk precedent scheppen voor andere
examens.
De heer Oosterbaan (A.-R.) zal voor
bet amendement-Marchant stemmen (exa-
meneisclien in alg. maatregel van bestuur),
't Schieten moet op het programma.
IX' heer Thomson verdedigt zijn amen
dement betreffende de examen-ongelukken,
steunt het amendement-Marchant, klaagt
over te zware cxaincncischen en veroordeelt
hel amendement-Van Vlijmen.
De heer Tydeman (V.-L.) bespreekt de
vooroefening in verband met de eerste oefe
ning. Hij noemt een eerste oefeningstijd van
6$ maand, voor hen, die vooronderricht ge
noten, tweeslachtig met het oog op vroegere
beweringen, dat 8j maand nauwelijks genoeg
zou rijn. Hij vindt die 61 maand zeer ge
vaarlijk voor den gehcelen opzet van de
Militiewct. Lichamelijke volksontwikkeling
is goed, maar moet geen premie zijn voor
kort dienen: zoo kweekt men geen berusting
in den dienstplicht. Lichaamsontwikkeling
is een zaak, die los van den dienstplicht be
hartigd moet worden.
Hij verdedigt het amendement-Marchant
De heer Verhey (U.-L.) verdedigt ar
tikel 67. Hij acht in het algemeen reeds 6$
maand voldoende. Doch dit artikel, is noodig
voor de bevordering van de lichaamsontwik
keling bij het volk.
Het program van de vooroefening is een
proef, moet daarom niet in de wet.
De heer Van Veen (C.-H.) bestrijdt het
amendcment-Thomson inzake de vergoeding
bij ongelukken tijdens het examen. Dat exa
men is een vrijwillige daad, dat geen band
schept tusschen den staat en den examinan
dus
De Minister van Oorlog (de heer
Colijn) verdedigt het artikel, dat steunt op
zijn overtuiging, dat 6J maand oefening ge
grond op harmonische lichaamsontwikkeling
tot een beter eindresultaat zal leiden dan
lange oefening in de kazerne.
De Minister handhaaft de opneming van
bet program in de wet om het zoodoende tc
beveiligen tegen jaarlijksche aanvallen in dc
Kamer.
Dc Min. van B i n n e n I. Zaken (de he«*
Heeme&erk) zegt dat het voor de regeering
ondoenlijk zou zijn aan het ameiKlementt-
Ter Laan (overal cursussen voor vooroefe
ning op te rWhten) te voldoen
De Minister «duit zxih aan bij hetgeen
dc heer Van Veen heeft gezegd omtrent het
verleenen van sdhadeloossteö'mg aam jonge
lieden, die voomefeningexomen komen doem
en een ongehïk krijgen (araendemcnt-Tboni»
son.)
De Min. van Binnen! Zaken aait-
worodt den heer Duymaar van Twist nog dat
ietnoivl die gemoedsbezwaren heeft, niet tot
voroocfcning op Zondag zal gedwongen wor
den.
Daar waar subs die gegeven wordt, zal ook
gelegenheid moeten zijn. op andere dagen
dan op Zoixlag voor te oefenen.
De Voorzitter deelt mede, dat ver
schillende eprekere van repliek hebben afge
zien. De heer M a r c h a n t (V D.) zegt, tot zijn
leedwezen niet van repliek te kunnen afzien.
Hij is zelfs vau plan, nog een amendement
voo: t* stellen op het programma. Spreker
houdt vervolgens zijn repliek. De heer T r
a a n (S. D.) verzoekt, Dinsdag te mogen re-
oliceeren. De Voorzitter kan dit niet
toestaan, dtoch de heer Ter Laan (S. D.)
blijft bezwaar opperen, om door te gaan. Er
kan to-h heden ndet gestemd worden. Spr.
hecht groote waarde aan eene kalme behnn-
deütxg van het programma.
De heer Lo h m a n (Ch. H.) zegt, dat wie
tcgeu opnemmg van het programma in de
wet is, tegen het programma kan stemmen.
Dan wordt hetzelfde doel bereikt. De eer
Marchant (V. D.) vraagt, de uitdrukke
lijke verzekering van den voorzitter, dat 1 et
programma afzonderlijk in discussie zal ka
mer. De Voorzitter meent, dat dit toch
niet gaat.
Dinsdag 11 uur voortzetting.
Berichten.
*- Dc Staatscourant van Zaterdag -I No-
vember bevat o.m. de navolgend© Koninklij
ke besluiten:
benoemd tot onbezoldigd consulair agent
der Nederlanden tc Taihoku (apan), H. Th.
llumc:
I eervol ontslag verleend op verzoek onder
dankbetuiging voor dc als zoodanig bewezen
gewichtige diensten, aan dr. J. W. Jenny
Weyerman, als secretaris der Staatscommis-
sie voor de drinkwatervoorziening;
hersteld in actieven dienst en geplaatst bij
lu't 3e reg. infanterie de le luitenant op non
activiteit M. J. Harst.
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne
betrekkin gvnn lid van liet college van regenten
over de gevangenissen te Leeuwarden, aan jbr. J.
W. F. von Schinidt auf Altenstadt, onder dankbe
tuiging voor de daarin bewezen diensten, en
is benoemd tot lid van gemeld college, mr. L. R.
vau Sloterdijck, griffier bij de arrond.-rechtbank
te Leeuwarden
benoemd tot lid van het college van regenten over
de gevangenissen te 's-Gravenhage, mr. G. J. Ph.
graaf Schimmetpenninck, oud-officier van justitie,
wonende aldaar
goedgekeurd, dat W. CL J. Pasetoors, burgemees
ter der gemeente Ginneken en Ba vel, is benoemd
tot tijdelijk secretaris dier genreen tc
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
der versirscien van ridder der orde van het Legioen
van Eer, hem geschonken door den President der
Franscbc Republiek, aan den luitenant ter zee der
lste klasse II. E. baron van Asbeck, tijdelijk adju
dant van H. M. óe Konijn
herbenoemd tot plaatsvervangend voorzitter der
plaatselijke commissie voor de ongevallenverzekering
te Hengelo (O.), J. W. ten Docsclxatc, candidaat-
notaris, tc Hengelo (O.).
V o r s t e 1 ij k e gift. Door Hr. Ms. de
Koningin is aan den burgemeester van Ber
gen op zoom een bedrag van f 200 toegezon
den ten behoeve van drie sch ppers aldaar,
die in den storm van 30 September op 1 Oc
tober hun scheepjes verloren hebben. Door
ingezetenen is voor genoemde personen reeds
een bedrag van ruim I 1600 bijeengebracht.
1 Z. K. H. de Prins is gisteravond van
Wassenaar per automobiel naar het Loo terug
gekeerd.
De Minister van Marine gaat morgen ter
conferentie naar het Loo.
De P a 1 c i s-R aadhuis voor
dracht. Het moet, volgens de Tel., in liet
voornemen liggen van B. en W. van Amster
dam oiu vrij spoedig, in ieder geval nog dit
of in hel begin van hot volgend jaar, dc Pa-
leis-Raadhuis-voordracht in den llaad te doen
behandelen.
Analytisch Verslag. Met ingang
van 1 dezer is benoemd tot redacteur bij de
Tachygraphische Inrichting van de Twecdle
Kamer, der Staten-Generaal, de heer A. J
Hooiberg te Apeldoorn.
Journalistiek. Tot redacteur-
verslaggever der Goesche Courant is met in.
gang van 1 Januari a s. benoemd de heer Tj.
N. Adema, thans verbonden aan de redactie
der Mitddeiburgsche Courant.
In de jongs gehouden vergadering van dc
Haagsch© Journalistenvereeniging is de heer
C. K. Elout gekozen tot voorzitter, in de
plaats van mr. L. J. Plemp van Duivcland,
thans voorzitter van den Kring.
De heer G. J. Buys, heeft met ingang
van 1 December ontslag gevraagd als direc
teur der gemeentelijke II. B S. le Amers
foort.
Personalia. Te Hoorn is tot direc
teur der op te richten waterleiding benoemd
de heer E. E. van Rhijn, directeur der ge
meentelijke gasfabriek.
—Op 58-jarigen leeftijd is te 's Graven-
ha ge overleden de gepenisionnecrde gene-
raul-majoor van het Oost-Indische leger B
T. C. F. Schmidt.
Op 62-jarigen leeftijd is tevens aldaar
overleden de cepensionneerde kolonel-titu
lair van het Oost-Indische leger E.'J. Th,
Gobée, begiftigd met het eeretecken voor be-
langrijkc krijgsbedrijven, dc Atjeh-medaill©
en hel Expeditie-kruis 1873-7-1. Hij was in
1889 directeur der Militaire school te Mees
ter Cornelis en na zijne benoeming lot lui
tenant-kolonel in 1891 werd hij plaatselijk
commandant te Kola-Radja. In 1896 gepen-
sionnccrd als luitenant-kolonel verkreeg hij
1909 de titulaire rang van kolonel.
Dc Fransche regecring schonk hem het
ridderkruis van het Legioen van Eer.
Ook is te 'sGravenbage overleden de ge-
pens. hoofdingenieur van het mijnwezen i»
Ned.-Indië W. G. Kibbius, geboren tc Zwolle
in 1851 Van 1881 tol 1891 was hij reeds in
Indië bij het mijnwezen werkzaam. Toen
werd hij op zijn verzoek eervol ontslagen iit
's Lands dienst. In 1899 werd hij wederom
bij het mijnwezen in Indië geplaatst en be
last met de waarneming der betrekking van
ingenieur 1c klasse. Als zoodanig was hij in
Rlinjoe ter beschikking van den resident van
Banka ten behoeve der tinwinning aldaar In
1901 trad hij op als eerstaanwezend mijn
ingenieur op Banka en na van van 1901 tot
1903 tijdelijk de betrekking van hoofdinge
nieur te hebben waargenomen, werd hij in
1906 definitief in die functie benoemd.
Mevr. G. M. J. Heldr i ng—V a n
Leghen, f Te Amsterdam is overleden me-
vrouw G. M. J. Heldring, ©chigenoote
van dr. J. L. Heldring, predikant bij de
Ned. Hen*. Gemeente aldaar, presidente van
de afd. Amsterdam der Vereeniging ..Talitha
Kumi" te Zetten (O.-B.) en voorzitster van
„Beth San", toevluchtsoord voor gevallen
vrouwen en meisjes.
E e n r e u s. Te Ouddorp heeft een land
bouwer een cichoreiwortel gerooid die de on
gekende lengte had van 1.60 meter 1
De morrdaanslag in de
Gerard Dous'raa'. Heden deed de
vijfde kamer der Amstcrdamsche rechtbank
uitspraak in de zaak tegen IJ. Vos, beschul
digd in den avond van 18 Juli 1.1. in de Ge
rard Domstraat, den werkwilligen stoker Hen
drik Luyten te hebben willen dooden.
Vos werd ten laste gelegd poging lot moord,
subsidiair poging tot doodslag of tot zware
mishandeling, gepleegd te zamen en in ver
eeniging met een alsnog onbekend gebleven
persoon, subsidiair openlijke geweldpleging.
Herinnerd moet worden, dtit bij de open
bare behandeling der zaak tegen Vos de zee
man II. Kamp als de dader werd gedoodverfd.
Kamp, die zich bereid verklaarde als getuige
le verschijnen, werd kort vóór de zitting van
21 October gearresteerd, maar niettemin, on
danks het verzet van het O. M., als getuige
gehoord. Hij verklaarde toen dat hij om vrees
aan te jagen een revolverschot heeft gelost,
nadat Loyten's zwager met een revolver ge
dreigd had. De revolver had hij weggegooid
in een gang aan de Jacob van Campenstraat,
waar ze inderdaad gevonden is.
liet O. M. eischte veroordeeling tot vier
jaren gevangenisstraf, wegens openlijke ge
weldpleging met vereende krachten.
Heden sprak de rechtbank beklaagde vrij,
op grond dat het ten laste gelegde niet wettig
en overtuigend was bewezen, met last tot be-
klaagde's onmiddellijke invrijheidsstelling.
Dood el ijk ongeluk. Op de sui-
keilabriek te Breda was gistermiddag Tho
mas Marlens bezig met rangeeren toen hij
plotseling uitgleed en een wagon beladeir met
10,000 kilogram pulp, welke wagen dus een
gewicht vertegenwoordigde van plra. 15,000
kilogram over den rechter arm en de rechter
hen^ kreeg. Bij onderzoek bleek, dat het been
ia de heup en den arm nagenoeg vermorzeld
was Direct wend M. naar het gasthuis ver-
v«erd waar hij verbonden werd, doch onder
hevige pijnen is bezweken.
Brand. Te Wagoningen brandde Vrij
dag het boerenplaatsje, bewoond door den
landbouwer II. v. d. Brand, geheel af. Het vee
werd gered ^ok een groot deel van den in
boedel. Huis en inboedel waren verzekerd
Oorzaak van den brand is het spatten van
vonken uit een fornuis.
School- en Kerkni
'a-G ravenhage, 3 Nov. Examens M. O
Schoonschrijven (N.). Opgeroepen zes, geéxa
mineerd vijf candidate", afgewezen twee; toegela
ten de dames: W. A. M. Cordes, van 's-Hertogen
boschF. van Demmeltraadt, van Utrecht, en M
A. Ch. Ailertz, van Maastricht.
Wiskunde (K I)- Drie candidates Opgekomen
twee, die algewezen werden.
Soest. Gisteren namiddag is Ln de rivier
de Eem, onder Soest, drijvende gevonden
het lijk van den uit Zeist vermisten smids
knecht J. d L.
Van Meel heeft eergisteren te Soesterberg
2 mooie vluchten met passagiers volbracht.
Hij vloog achtereenvolgens met de heeren
jhr. Van Haeften en H. J. Lainbers. De
laatste maal was het donker geworden; do
landing geschiedde echter vlot
B u s s u m. 'De gevolgen van het lotalisa
tor-verbod laten zich niet lang wachten.
De belasting op openbare vermakelijkhe
den ,die te Bussum in 1910 een bedrag van
f 991 opbrachten, wordt ivoor 1912 geraamd
op f 200, aangezien het houden van wedren
nen op Gruysbergcn geheel is gestaakt en
de courses het meest tot de opbrengst der
belasting bijdroegen. (N. S.)
Men meldt uit Woerden:
Ter jaarvergadering van den Stiidhtsdhen
Lisbond, gistermiddag ,te Woerden geboudien,
onder vooax&i'tterschap vain den heer ma*. C.
de WBde, van Utrecht, worden de verstegen
van dwn secretaris, mr. R. van Woelderen
en den penningmeester, den heer Swanenr
buirg, goedgekeurd.
Uil het verslag bleek, dat eene niiieuwe af-
dooïitng te Loenen werd opgericht.
Hot tweede wees uit, dia/t de rekening sluiiit
aan ontvangsten en uïtgarven met een bedrag
vaai f 204.73, terwijl een saldo in kas is van
f DM,35. De loopenldc schulden beddagen
f 148.75, zoodat in vergetfjtkatng met het voor
gaande jaar, kon worden geconstateerd, dat
de Bond in gunstögen finantieelen toestand
verkeert.
De boeren H. A. M. van Hattem en H. Borg
man werden aftd leden van hetr-hoofdbestuur
h«kozen, a
Besloten werd, het volgend jaiar te Nileu-
wersüuis te vergaderen.
Medegedeeld werd, dat de ijskaart aan dc
leden gratis zal worden toegezonden.
De propagainda-öommitssie deelde mede, dat
een reclameplaat is ontworpen, terwijl beslo
ten werd, ;ian den vertegenrwoordfitgea* der
jxars een gratis lidmaatschapskaart udt le
reiken.
Tot rrsLrdts-oomnvssaris van het Zuide
lijk district werd beuuaemd dc heer G. C. de
Visser, te Montfoart.
Na inleiding, gevolgd door oen voorstel
wan den voorzitter, word besloten, dat de
bond een collectief contract zal sluiten met
dc Eerste Rotterdamsche Yorzekoringsmaat-
sdltaippij tegen OngevaHci», voor de, gedu
rende den ijstijd in dienst van den bond zijn
dc personen.
De aanslag te Wageningen.
Cc or de politie uit Wageningen zqn verechil-
lende stroopers den ganschen dag in voorar
rest gehouden. Een politiehond uit Den Haag
kon niets ontdekken. Daarentegen wees de
kond Brutus van den heer Van Ileutsz uit
Hceltum, wien lucht werd gegeven aan den
zak waarop de strooper die den aanslag
p!- egde, zou hebben gelegen, herhaalt
denzellden persoon aan. Deze !s met de;
deren verdachte voorloopig aangebood
Nader wordt gemeld, dat door de poht
gearresteerde stroopens, verdacht inzake
op den rijksveldwachter-jachtopziener \Y
pleegden moordaanslag, wegens gebiei
bewijs weder zijn losgelaten Er is nog
spoor van den dader gevondea
Reclames.
Obermodizinalrat Dr. von Merkel, te
berg, schrijft„Het natuurlijke Frans J,
laxeerwater kun wél aanbevolen worden, o
het zeer zacht werkt, en ook gedurende Ij
tijd achtereen, zonder prikkeling tew*
brengen, ingenomen kan worden"
De lste luit.-kwartiermeester G.
huis wordt medio November gcdetacl
bij hel Centraal Magazijn van militaire
ding en uitrusting te Amsterdam.
Aan de Rijks Iloogeschool te Ut
werd tot arts bevorderd de heer W.
van Os.
In de Eembode lezen we het vo
Het
zoo
Ui
slcll
K<
Wijs
gaai
6pr«
moe
Fi
als
rich
schi
O
mee
vro
sch'
nar
leei
ven
dar
dóe
C
bev
sul
lac
ziji
iel'
dei
he*
de:
Reeds eenigen tijd geleden werden
of meer voorbarig© berichten gepubli<
ov.r een voorgenomen uitbreiding van
St. Elizabeths Gast- of Ziekenhuis. Uit
ciee'e bron. kunnen wij thans med'edt
dr.t het bestuur dier stichting, na in v
dering le hebben besloten, dootr uitb
aan het Ziekenhuis een groote uilbrej
te geven, fhans de daartoe vereischte tt
tiging of goedkeuring van hoogerhand
ontvangen, zoodat de plannen nu voor
voering vatbaar zijn. Er zullen twee u
huizen, aan genoemde stichting toeU
rend en het ziekenhuis belendend,
gesloopt.
Op hel vrijkomende terrein zal de bijb
in aansluiting met het beslaande gebot
complex, verrijzen.
Bij uitvoering dezer plannen komt
een mooi stuk stads ver fra a i i ng tot stao
Meer en meer blijkt, dat deze groo
sighting volledig -aan haar doel beantw
en in ruime mate het lijdende m©nsd
ten zegen is.
Door de politie zijn aangehouden
gesignaleerden, tot het ondergaan van
gen hechtenis.
Gistej*en avond hield de afd. Ai
foort van de Vereeniging voor Vrouwei
recht een openbare bijeenkomst in „A
tia", waarin als spreekster optrad F. Ii
sika Schwimmer uit Budapest.
'Nadat mej. iDe Holl met. een hartelijk
kom de vergadering geopend had, veri
Fr. Schwimmer het woord. Zij gaf een
zicht van de vrouwenbeweging en beha
de meer in het bijzonder het streven
vrouwenkiesrecht en wat daarmede sa
hangt. Velen vinden de beweging pracht
voelen or veel voor; vooral is hot iets
hen. die niets te doen hebben, bewere
Maar daarmede wordt de zaak niet
en komt de oplossing van het vraagstuk
stap verder. De vrouw is en blijft, zoo
neerendc, onmondig.
De opvoeding van het kind is aan de
toevertrouwd, maar volgens de wet hee
niets te zeggen, voel minder zelfs dai
weduwe of ongehuwde moeder. Alles v
doen kan is door den man „erlaubt".
heel* en meester, zij is slechts de vrouw
haar man. Wat de vrouw erft of veil
hel is voor den man, ook al is hij een dr
aard en een verkwister van haar bezit
toestand is schandelijk en eischt ver!
ring.
Spreekster herinnerde aan den gro
Vrouwendag in 1901 gehouden en cite
een gezegde van wijlen den lieer C. V
ritsen, echtgenoot van mevrouw dr.
Jacobs, de Nederlandsche voorvechtster
Vrouwenkiesrecht. Hij zeide:
„iNu ben ik 8 dagen lang de man van
vrouw geweest" en wenschte dit allen t
nen toe; dan zouden ze eens ondervil
hoe ongelukkig de vrouw zich in haar
hankelijke positie moet gevoelen. Gelui
is in andere landen de toestand' al niet
zóó ongunstig als in Nederland. In Ho:
rije bijv. mag de vrouw als getuig© opt
den in burgerlijke zaken, wat hier niet
oorloofd is.
Thans werkt de vrouw soms mede
sociale nooden te helpen lenigen door
dadigheids vereenigingen, bazars, enz. I
wijls word't dan gedanst om de ellendt
verminderen, ellende, die het hart zou ui-
breken, als men er ecnig besef van had.
meer werkzaam en direct aandeel in
strijd daartegen zal dc vrouw echter krijg
wanneer haar het kiesrecht wordt
kend.
'Dc militaire toestanden, door dc mal
in het leven geroepen en gehouden, wol
hierna scherp gehekeld. Het barbarisme
het militair gedoe, zal door den man
verdwijnen, oordeelt spreekster. Ze wijst
verband hierme© o.a. op haar eigen
dat Bosnië cn Hcrzegowina ingepalmd hl
en op Italië, dat thans met Tripoli het;
spelletje speelt. Dat alles kost veel bl<
De man doet een en ander echter niet
kwaden wil, het is atavisme, en hij zal
zijn, als dc vrouw hem uit het politiek©
ras helpt trekken,
Wat de vrouw noodig heeft weet z©
het best en daarom zaJ z© het wereld]
dig maken en overluid uitspreken, wM
wil. Dan kan men althans niet zeggen,
het stemrecht niet begeerd wondt door
volk. Het is iets zeer bijzonders, ja
HollandSch, steeds te zeggen, „ik voel
veel voor", en liet hierbij te laten,
lid meer of minder, zeggen ze dan, wat
dat er ook eigenlijk toe? Maar dat doet
wel veel toe. Sfen moet echter niet enkel
alleen lid zijn. neen, men moet zich
voller Leidenschafl" geven. Spreekster
lustreert dit met een verhaaltje uit Hoe
rije. Een pastoor had n.l. een feestje
ontving eenige flesschen wijn ten gesehentó
Ieder, die een flesch wijn gaf, had echte
in plaats van wijn, water gegeven, de#
kende: een flesch komt er toch niet op
(li>
