daan naar den noodtoestanddie gezegd word
te bestaanheeft zich in do oorsto plaats de
vraag gestoldIs er werkelijk een noodtoe
stand De heer Gerritsen heeft reeds mede-
gedoeld dat do levensmiddelen dit jaar over
't algemeen niet hooger in prijs sijn dan in
andere jaren on dat or zelfs voor sommige
artikelen oon daling is geweest. Ik kan daar
aan nog toevoegen, dat door cene voreoniging
hier ter stede de groene erwten voor een kwart
gulden minder zijn ingeslagen dan vorig jaar en
dat spek dit jaar 8 cent goedkooper is gekocht dan
in 1910. Dat is een bewijs, dat er geen nood
toestand bestaat. Het is een toestand, die zich
ieder jaar zal horhalen, dat sommige artikelen
duurdor zijn dan in andere jaren.
Nu is in het laatste adres van de sociaal
democratische arbeiderspartij als maatregel
voorgesteld, dat de gemeente artikelen zal in-
koopen en die tegen den kostenden prijs, liefst
nog tegen veel vorminderden prijszal ver-
koopen. Ik acht dat een middeldat orger
zou zijn dan de kwaal, want als de gemeente
dien maatregel zes maanden had toegepast
dan ben ik overtuigddat hondorden kleine
neringdoenden en handelaars daardoor ten
gronde gericht en tot den bedelstaf gobracht
zouden zijn. Verder wordt gezegd dat het
loon van de gemeentewerklieden te gering is;
zij moeten bijs'ag hebbon tot aan een loon
van bijna f 1000 toe. Ik heb het kohier van
de inkomstenbelasting nageslagen. Ik heb ge
zien dat daarop 2500 aangeslagenen voorko
men, die onder dezelfde categorie vallen van
monschen, die beneden /"1000 verdienen. Zegge
2500. Dat is het grootste deel van de aan
slagen, want er zjjn slechts ruim 800, die bo
ven do f 1000 komen. Nu vraag ik, waarom,
als er zoo velen zijn, die onder de dure tijden
even veeljameer te lijden hebben dan de
gemeente-werklieden en kleine ambtenaren
voor deze laatsten eene uitzondering moet
worden gemaakt. De gomoente-werklieden
verkeeren in eeno zeer gunstige positie. Hunne
loonon zijn verleden jaar in evenredigjheid ge
bracht met den verhoogden levensstandaard.
Zij genieten hun loon geregeld het geheele
jaar door en verkeeren niet in de omstandig
heden van anderen, die soms woken achtereen
niots te verdienen hebben. Ik vraag waarom
iuist die worklieden een extra-voordeel moeten
hebben van de gemeente, terwijl or zoo velen
in de gemeente zijn, die met even veel recht
op eene vermeerdering van inkomsten aan
spraak kunnen maken. Ik durf gerust verze
keren dat B. een W. overtuigd zijndat de
gemeentewerklieden eene zeer goede positie
in de gemeente innemen. Nu wordt voor die
monschen een bijslag op het loon verlangd
maar ik ben persoonlijk overtuigddat zulk
een bijslag de zorgeloosheid zeer in de hand
zou werken en voor den werkman die hem
ontvangt, zeer zeker een deprimeerende maat
regel zou zijn. Wannoor men gaat zien in
andero gemeenten waar de bijslag is inge
voerd dan ziet men, dat b. v. in Amsterdam
menschen, die 24 in de week verdienen, en
in Utrecht personen die 18 per week ge
nieten, hunne hand zullen ophouden voor eene
bijdrage van 6070 cent in de week. Ik
vraagIs dat niet een maatregel om de men
schen moreel naar beneden te halen in plaats
van hen op te heffen
Ik vereenig mij dus volkomen met de con
clusie van het rapport. Onze gemeente zal
als de raad zich daarmede vereenigt', niet al
leen staan; in den Haag>, Zutfen, Hilversum
en vele andere gemeenten, gaat men ook niet
over tot dezon maatregel.
De heer Gerritsen heeft nog gewezen op de
cokes van de gasfabriek. Een maatregel, zoo
als de heer Gerritsen wenschtis te Bussum
fenomen. Ik geloof niet, dat de gemeente
ussum kan vergelokon worden met onze ge
meente. Als men daar dien maatregel invoert
ten behoeve van do minvermogendon, dan zal
die weinig etfect uitoefenen, omdat daar wei
nig armen zijn. Maar als men nagaat wat in
Bussum geschiedtdan vindt men dat men
schen met minder inkomen dan f 700 per jaar,
cokes kunnen krijgen voor 40 cent por mud.
Men redeneert in Bussum aldus: dat de gang
bare prijs van de cokes is 60 centdegene
dusdio de cokes krijgt tegen 40 centheeft
20 cent voordeol. Maar als men daarmede den
gangbaren prijs vergelijkt van de cokes aan
onze fabriek dan vindt mendat de prijs is
van geklopte cokes 50 centvan on geklop to
cokes 45 cent en van gruiscokes 25 cent. Dus
or wordt aan onze gasfabriek waarschijnlijk
met het oog op den zoogenaamden duren tijd
en op oen mogelijkon strengen winter, in het
belang van de minvermogenden al zeer veel
gedaan. Misschien is hot mogelijk te overwegen
of niet van wege het armbestuur bij strengen
winter in die richting wat kan worden gedaan.
De heor Oostervoen. Mijnheer de voor
zitter, niet omdat ik van oordeel ben, dat dit
direct noodig is na 't geen reeds is gezegd
maar als medo-onderteekenaar van het rapport
der commissie voel ik mij genoopt een enkel
woord in 't midden te brengen. Het bestuur
van de hier gevestigde afdeeling der S. D. A. P.
heeft zeer uitvoerig zijne meening doen ken
nen in het adresdat bij den raad is inge
diend. Het komt mij voor, dat daarin ver
schillende diDgen staan, waarop heel wat is
af te dingen. Ik zal het geheele adres niet
nagaandat lijkt mij niet noodig. Maar als
men den weg opgaat, die daar is aangegeven,
dan zou de gemeente 't als haar plicht moeten
beschouwen, als er in eenig artikel prijsstij-
£'ng voorkomt, direct de werklieden te helpen.
Er staat verder in het adres, dat bij ziekte
en bij andere dingen, die kannen voorkomen,
de gemeente zou moeten ingrijpen. Ik geloof
niet, dat dit noodig is.
Ik lees in het adres
„Het loon, dat elke werkgever zijn arbeider
botaaltis juist zooveol als aan de noodigste
levensbehoeften moet worden uitgegeven, in
dien do prijs zich namelijk op normaal peil
bevindt."
Mijnheer de voorzitter, als men verlangt
dat bij oene dergelijke stijging de gomeento
een toeslag moot gevendan zcu volgons do-
zelfde redeneering de gemeente bij ziekte of
bij andere dingen, die intreden, direct een
toeslag moeten geven op het loon. Ik kan
begrijpen, dat men ijvert voor verhooging van
het loon, omdat de lerersstandaard hooger
wordt. Ik vind dat zelfs gewenscht en heb
ook medegewerkt om de loonen van de ge
meentewerklieden te verbeteren. Maar men
moet niet uit het oog verliezen, dat de ge
meentewerklieden ir eene bevoorrechte positie
verkeeren door huD vast salaris. Zij hebben
daardoor een voorsprong op vele anderen. In
dezen tijd, nu er duurte bestaat in verschil
lende artikelen, zal ieder zich moeten bezui
nigen. Ik meen, dat ook de gemeentewerk
lieden en kle'ne ambtenaren znllen moeten
trachten naar bezuiniging op hunne uitgaven,
en dat eerst daarna, als het niet anders kan
te berde kan komen de vermeerdering van
hnnne inkomsten.
De Voorzitter. Wanneer geen der le
den meer hst woord verlangt, stel ik namens
B. en W. voor de adressen te wijzen van de
hand.
Wordt z. h. o. conform dit voorstel besloten.
De Voorzitter. Ik wil nog een enkel
woord zeggen om de commissie dank te be
tuigen voor haar uitvoerig en helder rapport.
Ik oen overtuigd dat de conclussie, die zij aan
de vergadering heeft voorgesteld, in het belang
van de gemeente is. Ik zeg de commissie dank
voor do moeite en zorg die zij aan deze zaak
gewijd heeft.
5. Voorstel van B. en W. naar aanleiding
van een verzoek van R. L. E. de Bruijn, be
treffende voorloopige concessie voor den aanleg
on de exploitatie van een tram Amersfoort—
Zeist.
B. en W. stellen voor afwijzend op het ver
zoek te beschikken.
De Voorzitter. Nog juist vóór de ver
gadering is een brief van den heer do Bruijn
ingekomen, dien ik den secretaris zal verzoo-
ken voor te lezen.
De brief wordt voorgelezen.
De Voorzitter. Ik kan mededeelen
dat de inhond van dozen brief B. en W. geen
aanleiding heeft gegeven om verandering te
brengen in hun advies tot afwijzende beschik
king.
Wordt z. d. en z. h. s. besloten conform
het voorstel van B. en W.
6. Voorstel van B. en W. betreffende ver
haring van de tuinmanswoning met land op
het terrein „de Hooibergen".
Het voorstel strekt tot verhuring voor zes
jaren aan J. van Ruitenbeek voor f 90 per
jaar.
Wordt z. d. en z. h. s. conform besloten.
7. Voorstel van B. en W. tot wijziging van
de gemeentobegrooting, dienst 1911.
Het voorstel strekt om het bedrag van het
aan het burgerlijk armbestuur toegekende
subsidie in overeenstemming te brengen met
den begrooting8post.
Wordt z. d. en z. h. s conform besloten.
8. Voorstel van B. en W. betreffende de
verordening op het vervoeren en begraven
van lijken in de gemeente Amersfoort.
De Voorzitter. Do verordening, die op
nieuw ter vaststelling is ingediend, heeft goene
andere wijziging ondergaan dan dat in de
considerans is vermeld, dat het advies is in
gewonnen van de gezondheidscommissie, die
geen bezwaar heeft.
De artikelen 18 worden achtereenvolgens
z. d. en z. h. s. voorloopig goedgekeurd
waarna de verordening met 17 stemmen wordt
vastgesteld.
9. Voorstel van B. en W. betreffende het
bouwen van een waterreservoir op den Berg.
Twee plannen zijn overgelegdwaarvan
plan A is geraamd qp f 46,000 en plan B. op
f 43,000. Nog een dorde plan is ter inzage ge
logd dat ontworpen is op verzoek van twee
leden van B. en W.die zich met geen van
dezo plannon kannon veroenigen. Deze leden
wenschen, dat aan B. en W. een blanco-crediet
wordt gegeven om nog een ander plan door
een deskundige te laten muken.
De V o o r z i 11 e r. De heeren zullen gezien
hebben dat B. en W. over deze zaak niet
eenstemmig zijn.
De heer Kroes. Mijnheer de voorzitter
naar aanleiding van het meeningsverschil dat
in het college van B. en W. bestaat omtrent
de bouwplannen van het waterreservoirgebonw,
heb ik de 3 ons voorgelegde ontwerpen nog
eens nauwkeurig bestudeerd.
Het resultaat hiervan is dat ik plan B niet
alleen als het beste beschouwdoch dit zelfs
zeer sterk aanbeveel om do volgonde redenen:
Do grondgedachte van onzen gemeente-archi
tect om een zoodanig goboow te ontwerpen
dat in zijn uitwendigen vorm en geledingen
zijn bestemming verraadt en aan de hoogst te
stellen eischen voldoet, juich ik toe, want dat
moet het streven zijn van iederen ontwerper.
Ondanks de vele moeilijkheden welke de
natuurlijke hoogte van den berg oplevert, waar
door geen hooge toren geprojecteerd kon wor
den, geeft plan B ons een gebonw te zien, dat
niet alleen duidelijk zijn bestemming aangeeft,
doch hoogst practisch is ingericht en door zijn
bouwvorm het oog aangenaam aandoet.
Dat ie commissie van fabricage, de commis
sie Toor de waterleiding en de wethouder
voor publieke werken tot uitvoering van dit
plan hebben geadviseerd, verheugt mjj en het
verwondert mij zeerdat ondanks dit advies
de beide andere niet deskundige wethouders
een voorstel doen om een blanco-crediet aan
B. en W. te verleenen ten einde nog een ander
plan door een deskundige te laten maken.
Ik gevoel mij verplichttegen dit voorstel
krachtig te protesteerenomdat hierdoor oen
zeer bekwaam ambtenaar als 't ware wordt
afgemaakt en omdat dit onnoodig geldverspil-
len zal zijn.
Ik vertrouw, mijnheer de voorzitter, dat de
gemeenteraad mijn gevoelen zal deelen en zijne
goedkeuring aan plan B zal geven.
De heer R ij k e n s. Mijnheer do voorzitter,
het spijt mijdat ik in deze zaak niet kan
meegaan met mijn geachten collega, den wet
houder vau publieke werken. Ik vind in
tegenstelling tot den heer Kroes ik zeg niet
dat het dit is het in plan B ontworpen
gebouw een afschuwelijk gebouw. Dat is in-
tus8cben een kwestie van smaak en ik zal
daarover dus niet twisten. Maar erger is, dat
daardoor het aspect van den oostkant en den
zuidkant van den Berg geheel zal worden be-
