179. Eerste Blad
tOne Jaargang.
Zaterdag 30 December 1911.
BUITENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
ar 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiönmededeelingen enz., gelieve men vóór 11 uur
's morgens Dij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF ft C®.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 00.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
V.n 1-6 r^.1. f O.SO.
Elke regel meer - O.IO.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bfl vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement. Een*
oiroulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Kennisgevingen.
ile Burgemeester van Amersfoort,
Gezien artikel 41 der gemeentewet.,
Brengt1 ter kennis van <le ingezetenen, dat de
il dezer gemeente zal vergaderen op Dinsdag,
2. Januari aanstaande, des namiddags te 3 ure.
Imersfoort, den 20. December 1911.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Politiek Overzicht.
Het Kreta-vraagstuk.
Om aan do tragi-comedie van de loden
rr revolutionaire vergadering van Krela,
ie zijn aangewezen om als afgevaardigd en
ui hel krelonsisehe volk zi'lliiig te nemen
tic volksvcrlegen\voordigin,g van hel moe-
likind, een einde le maken, heelt de Griek-
lic regeering een afdoend middel 'bedacht,
l'alris, een officieus orgaan van de regec-
g, kondigi aan, dal de ontbinding van de
ricKsclie kamer voor de deur staat en dat
tt motief daarvoor is de wensch om oen
ncit' te maken aan de gevangenschap, waar
de Krelonsisehe afgevaardigden zich be
nden. Dezen wilton niet onder cede verkla-
n, dal zij zullen afzien van pogingen om
vergaderzaal van de Grieksclie kamer bin-
fii te dringen, en moeten daardoor nog
teils verblijven aan boord van de vreemde
rlogsschepen, die voor Kanea voor anker
gen. Die moeielijkheid zal zijn opgelost,
de ontbinding, van dc kamer is uitge
keken; de aandrang om in de Kamer zil
tig le nemen vervalt als er geen Kamer meer
wunl dan zijn er ook geene afgevaardigden
Hot middel is afdoende, maar kan
ichjte werken voor een beperkten tijd, want
t do Kamer ontbonden is, zal er eene
luwe Kamer gekozen moeten worden, cn
in zal men weer voor dezelfde moeielijkheid
lnlussohen voor 't oogenblik is- dan
tli hel bezwaar, overwonnen en men kan
«ken: lijd gewonnen veel' gewonnen.
Geheel zonder resultaat is de beweging op
tela niet geweest. Aan de Kreta-kwcslie is
nieuw teven ingeblazen; meti spreekt in
uropa er weer over, welke oplossing aan
l onoplosbaar schijnende vraagstuk zou
innen gegeven worden, De Temps noemt
paar van deze oplossingen; zij .schrijft:
Sommigen volharden er bij van de Pór te
willen verkrijgen, dat zij tegen gold afziet
hare suzereiniteilsrechten op hel eiland.
oplossing, die reeds jn 1831 werd voor
staan door den Geneefschen bankier
rourd, wordt nu wederom aanbevolen. Er
jn vasthoudende menschen. Is hel noodig
herinneren, dat zelfs voor den ltaliaansch-
kschen oorlog de Turksehe regeering
(nigniaal heeft verklaard, dat zij nooit tegen
me schadevergoedng, hoe groot ook, liet
ingsle stukje gebied zou afslaan? ilare
Hiding in de zaak van Tripoli neemt den
Kien twijfel weg, die te dien aanzien nog
lit zijn blijven beslaan.
And-eren steilten vow in Kreta-, Leti voor-
ik- van Komiing Geoirgie' vw'n Griek eaila-nd,
stek-Kd in l'e stelle-n va-n eene pea-soon-
ititvi-c, zoo-ad's in Oost-Rum cllë als- ihge-
idrd boni gev-o-lge valn dein sitaaitsgiredp vain
tS5, met cltiil ve/rs'dhïl idla't -d>e Koaiing va'n
pedienlaoiid, -dljle tegelijk jpatiins-.go'uiveirneur
Kireta zon zijn, zij<ne voü'machitxan zou- kirij-
niel van den K-uOjt-ani, izooails biet geval was
<fen verst van Bulgarije, m-aiar vain de
o|gon'd'hed-e.n. I>a-l is schijnbaar ieon elegan-
r uipfossiing, maa-r took vaai twij Eeltachtige
aarde. Men vergeet niamdlijlk, dat de vwst
tl Budlgarije in 1885 de v-aizal vain Turkije
as ieln: dat ihij oiifc dien -hoofidie eenre vo-ogd.j
W aainvaia-rden, diJe een on'a'Ehanlkelijke sou
tx'iin -niet ziou kun-nen tbëliaten. Aain den
id eren tkiaarl zo-u deze LwKnede oipd'os'sing aan.
-lcijte nog minder v-oldio'ening verschaffen
in de eotr-site, oandiail zijl den siuzeir-eiLn1 z-ijji
loa n-aiam&lc preroga'lief zoiu on'tmemen: dait
ii zijin vaz-a-'l aa-n le wijzen en met de macht
-bolde eden.
Datn! blijft nog over de in Bosnië t-oiege-
tót-e oiplosisiing. Diie zo-u hierin bestaan, dlat-
in Graielednk-nid - werd opigedlnageni het
iUwid te bezeltein en te -besturen', zooals het
dvrul was mot Bosnië en Ilerzegowin^' tot fin-
OS. Het eca-ste artikel vairn de Bosnisdhe.
mVöntie van 11 Ap-nl 1879, dait, botirckkimg
reft op de haradlhaivii'ng ivian die in functie
jtuie aan-bteii'aiiien, en -alrl. 3 betreffende liet
steden valn» do biikomst'ön, zo-uden eveneens
IvreUi toepasselijk zij-n. De eveniluelel e -be-
rtting valn Kreta door Grieken Haard zjo'u
fer-ig'ens ovenee nkoms talg -heit p-reoedleait
de Ooistenrijlcsdhe wel van 13 November
181 meêbrenigen id(e»ni miüitatilrcn dlijensil
ww de K re ten-sers in het G-tUeiködhei leg ca- en
poneens het zenden- van do Kirde nsdsche aif-
fvaardigden naar Athene.
DeZo oplossing is zotridelr oendlgetn twijfel
welke ztiich hol meest aanpast bij den J
genwoordigon stdtus quo. In die richting
ou-deoi d'e gebeurtenus-sen anlgetwij'field ge- j
>open hebben, ails dc Kretjenstfisdhie n'<ali/onia-
Hcn de wijdheid hadden gehmd niet zonidei'
oodza-ak de een oogenbti-k ingeslapen Turk-
tflie gevoeligheid dp to wokiken. M-atfvr i'n
laats vam te vcrtrcFuvvön ap de o-niweeretaan-
aro macht der omstandi|gliedien, dje Vooir
en werkte, hebben deze onvoorzicihtilgon
hel potfiitI-eik igeadlilt den tioiesilianid ingewik
kelder te mnlken dooir o-hlkkooiktie djeirioai-
s-tna-licn, die -de meest ervarenen van hnn-n-o
lio-ofden zelf afkeurden. Va'nd'aar ibiji' de Tur
ken eene ihehl'eefde iweenbairetijghetid, dlitö
voortaan nöar enne 'ombepaalde loKikonnsf ver
wijst e.like mogelijkheid ivam regieViiïg -in) d-er
minne. Vanda-ar ook ibij d'e beschermende
m-agenfdihedien eeaia lanWheïd, ,d-jo wel eens
duur -Ije staan aoai kunndu komen- aan: de be
schermden. Ho»e bela-ngwek/lcend Kreta moige
zijn-, zij die zich er 'op tiöieleggen lawaai te
ma»kien, moiesl»en bed'ertlcien, diattaHis» men zwatk
is, men er niets me-e wint do storlvicn t»o er
geren."
Italië en-Turkije.
Uit K-ome wordt aan de Temp^ bericht,
dat men jn de Italiaansohc .politieke kringen
zich zeer qnlstemd toont over de iluvrclin-ek-
kighai-d van ide -uit Rome ailikonielige e-n door
cl-e EurOipeosehe -pers verspireidc ge-rudliten
over de wiaaa'B-ohijnll.ijkheiid van vrede met
Turkije, want deze g-eruchton zoude-n aan
leiding kunnen geven t-ot de oniderstellimg,
dat de Italiaansehe -regeeniog de behoefte en
de begeerte voelt om vrede te sluiten, -het
geen niat het -geval is. Italië heeft geen on
geduld en -vervolgt zijne militaire operation
in Afrika, wefl. we'teinde dat zij nog lang niet
geëindigd zijn. Integendeel zal cle oorlog dn
Cyrenadtka thans in -eene meer levendige
phase treden. Men beschouwt de gevecht on,
die van daar -in die laatste dag-en worden ge
meld, als voorloopers vam hevige aanvallen
-van d;e 10 d 15,000 Arabieren, geëncadreerd
door eeniige honderden Turken, die Envcr
Bey oojnmandeeirl met den steun van een
aantal Turkeehe officieren, die via Egypte
in Cyreixaika. zijin gekomen. -De Italia-ansohe
6telld'ngen te Benghazi, De»rna ©n Tobrock
zijn in uitmuntenden toestaand en ruim voor
zien van artillerie en -verdere voridcdig-iitigs-
middeilen. Men koestert daarover in Italië
voktrek-t, geen -bezorgdheid en verlangt er
integendeel naar, dat de Tiirco-Arabieren
den strijd daartegen zullen betginitieii. In
Tripolilanië zijn -de Italianen ook geducht
-verischansit in den driehoek Tripoli—Tad-
joeraAinzar-a, en zij -bereiden zich voor op
den marsch naar Garian.
De in het Turksehe kamp aanwezige oor-
loigiscoirreisipondiemt van de Temps bericht u»i-t)
Zuag-ha, dat dooir idle besdi'ietingen van de
Italiaantsolie oorlogsschepen op bijna alle
punten ,vande kust lot aan de Tunesische
grenis 'nergens een noemenewaardige schade
is aangericht. Dientengevolge ie o-ok de dooi
de Italianen missdlrien ibeidoelde mor eed e in
druk bij de Arabieren achterwege gebleven.
Alleen is 'bij de eerste -beschieting van Zua-
gha een granaat in -eene -groep va-n vlucili-
tel-ingeu ingeslagen, ©n -heeft -drie vrouwen
©n drie kinderen gedood. Sediöiit zijn alle
v-rouiw&n, üc-indea-m en grijsaards n-aar het
biinnenland gezonden.
Het o-nder de tele,g»rammen reeds kort ver
melde bemi-öhl, dat -die Turksehe minister van
oorlog heeft hek-end gemaakt over den aan
val, -die den. 22en -December door de Turken
en Arabieren ondernomen is tegen de ver
sterkte vijandelijke tgelJjimgen liin To'br-ocik,
luidt -in zijn geheel aldus:
De Italiiaamsehe staijdiknaohten best-o-ndon
uit een regiment infanterie, eene batterij,
een sneHvuur-dlOtachement, ©ene compagnie
p'ioiniiiers en Oen ha-lf escadron kavallca-i©.
Onze ta-oepen drongen in de versterkingen,
ondanks het vuur v-an den vijand, die door
eene kanonnade van veertien oorlogssche
pen ondersteund werd. De genie-compagnie
en heit snedvu-iw-'detachement, die zich bin
nen in het fort bevonden, werden- geheel
vernietigd. Bij dien -opmarscli van de Turk-
sch-s vleugels sneden wij d-en vijand den te
rugtocht af. De Italianen verloren cle helft
van hunne troepenDe sla,g -duurde 12 uren.
De Tua-ken verlloren slechte 7 dood-en. On-
dea' hen bevond zich de -beroemde sjeik Meri;
hij viel aan de z-ijdc van zijn vijf zonen e')
gaf nog in het laatste oogenblik bewijzen
van zijn© verknochtheid aan -het kJhalifaat.
De hoeveelheid huil gemaakte wapenen ©n
munitii© is groot.
In het vorige mum-mer hebben wij onder
de teilegrammen een tegenspraak van deze
Tu-iksche overwinning opgenomen. Men
schrijf: z-i-cli van Italiaansebe zijde de o,vcm'-
•winnin-g in dit gevecht toe. E©n van beide
parl-ij-eu moet dus liegen, tenzij alle beiden
hel do©n.
De TiHbuna schrijft naar aanleiding van
de -door graaf Athrcntlhal in de delegation
van Oostmrijk-Iiongar-ije afgelegde verkla
ringen:
D.eze verklaringen zijn wn bewijs le meer
voor de gelijkheid van -de oogmerken en
bedoelinigon van Italië en Oostenrijk-Hon
garije in dc Balkankwesrtpën. Het is e©n©
\xM-stea*k©nd-e gedachte, dat ook de andere
groote mogendheden de oogmerken van
Ooslenrijk-llongairije en van Italië over de
handhaving van -den territorualen status quo
op den Balkan dcelen. Evenals aan Aeliren- i
thai, komt liet ook aan ons weivschclijk voor,
dat de vrede, als bij -eenmaafl gesloten is,
voor do beide oorlogvoerende partijen c©r-
vol zij. Ildl is overbodig öiiea-aan too te vov I
g©n, dat een eervolle vrede voor Italië
sleohté dc-nkbaar is op don grondslag van
zijn© volledig© sou-ver©initeit in Tripoli e»
Cyrenaika. Overigens ontbreekt- het niet aan
middelen, om dc eigenliefde en hel belang
van Turkije zoo te verzekeren, dal het van
e©ne bestendige oorzaak van nioeicdijkheden
er wrijvingen 'bevrijd wordt en in boogore
mate dan vroeger een element van vastheid
©n van vrede op het Balkausohi©r©iland ui'
maakt.
ULt Kon-slantinop-cl -wordt- aan <le Köln
Ztg. bcrichk dait die bezetting van Solium
door de Egypt en-aaien ©n v-an -de oase Djanej
door d Franse-hen daar niet den indruk
heeft gemaakt, -die in het buitenland ver
wacht werd Solilum heeft nooit voor Tur
kije eene ro'l gespeeld, ©n Djan©t, ofscboo
tijdelijk door de Turken bezet cu theore
tisch ingelijfd bij h-et muitassairiflik Fessan,
was altijd verwaarloosd en ook in den laat
st en tijd niet gewaardeerd. Dc beide puntc»
waren door de Tu-rken slechte bazel tot be
krachtiging van (h-ejb feit, dat cle lijd der al
gemeen c beroovtin-g van Turkije door Euro.
peesche staten voorbij i-s. Fo-rmeel st'aat Tur
kije, wat Djanet betreft, op hel standpunt,
dat de bepaling van de grens tusschen bet
Turksehe ©n hcL Fransche gebied) in Afrika
voorbehouden is aan eene gemengd-e com
missie, die wegens den oorlog niet werk
zaam kan zijn. De tegenwoordige bezetting
van Djanet zon-dior vorm van proces zal Tur
kije niet erkennen.
Duitschland.
In e©n© galijikluid-ende verkla-ring deelen
-de iniiiiid eirhei-dsp art-ij en van den Beierse hen
i-anidiclag, naanölijlk de liberale partijen, -de
Beiea-schc boerenbond, de Dukschc booi'eti-
hoinid ep de soaiaal-de-niocratis-dhe -par-tij,
mode, claiL zij met het oog o-p de aanslaan-cte
verkiezingen voor den landdag een© takti-
scbe overeenkomst hebben gesloten om niet
elkaar sanien te gaan, ten einde de meerder
heid van hot centrum te ba*eken en eeno her
ziening van de kieswet met fnvoering van
de evenredig© vertegenwoordiging voor te
bereiden. De overeenkomst -geldt voor ge
heel Beieren rechts en links van den Rijn.
De Figaro heeft melding gemaakt van een
gerucht, -dial tusschen de Fransche en Duit-
ÉC-he rcfgeeringaii een gescli-iil is ontstaan over
de nieuwe grenzen van -liet Oongogcbicd. One
der andere dingen zou D-uitsdhland aan
spraak gemaakt hebben op het -bez»it van de
eilanden i-p de riv-icir, waa-rvani Frankrijk
afhanlcelijk is om -de gemeenschap le .onder
houden tuissöheui de gescheiden deelen van
zijn gebied.
Volgens een nader berd-cht van bevoegde
zijde heeft Duitschland over dit onderwerp
geen schrijven gericht lot Frankrijk, of
schoon het juist is, dal de Duitische staats
secretaris onlangs -in -de commissie van don
rijksdag een© verklaring betreffende doze
eilanden heeft afgelegd. Maar ail mocht ©r
een misverstand ontstaan, dan zou dat nog
niet van belang kunnen zijn, -omdat voor
zulke gevallen i-s bepaa-ld, da-l cle cqiloss-ing
zal geschieden d-oor arbitrage. De Temps
voegt hieraan nog toe, dat de kwestie der
bepaling van de Congogrenzeii eemst -kan
ontstaan na de rectificatie van de overeen
komst,- wanneea' een commissie van deskun
digen zal worden benoemd om de zaak te
•onderzoeken.
Glatz, 2 9 Dee. In den nacht van 27
op 28 Decembea' is de Fransche kapitein Lux
uit de vesting ontvlucht. Ilij vijlde de ijze
ren tralies voor 'hel raam van zijn© cel dooi
en liiefc zich lang)6 bijeengebonden touwen
op de straat neerzakken.
Frankrijk.
P a r djTSj 2 9 Dcc. Monos heeft de leden
van zijn v oormialig k a-bi n et bijleen gero epen
ter be» ar'eking vu/n -de interpr-eta'tije, die aam
heit rapport vau ^ambassadeur Gainbotn oyer
het onderhond le K-issiLngcn is' -g-ego'v-en.
D-e -bijieetikomst werd bijgewoioncl door Mo-
s, -Üruppi, Pauns, Massé en Emfle .Coinstiamt.
Griippi, die in dlLt 'kabinet niifiiiMdr vaai bui-
bcablandsolic zalocn is geweest, wees eroip,
dat biet rapport gedateerd .was 22 Juni en
-cicrst den 21 en j-n zijaie hainld-cn ,wüs geko-
men, l-oieii hel kabinet don vokligCm <Hag .onl- j
slag haid igenomcn. Hij- had hdt toen niict noo-
'cilig getóidht Momds ermede i'n kennis fositcl
Ten.
Ilij verklaarde verder, dait man zich had
vcrgibit dm -d© uitlegging vaai sommiige simF j
sneden van het raippou-t en- -hij lieuhiaialde
dart haj Oaanboui nooit instruCtiieis had gege
ven dver -den afsitand Main -gu-andgcblod. Er
w-erd bestl'oil'en(Halt Oruppi aan minlister-pre
sident CauHlanx en aiaui Mdniis -een bafuof zoiu
z-enden-, waarin hij bij zijne houding iiii deze
zaak zal pa-ocisoCren -en dd hlcu- aiflgolegde
veFldairitiig zal herhalen.
In de Kaan er va-oleig De Monzéc d e -urgen-
lile voor den voorstel, Ondentaekeiid door
voeait-ilg leden, waarin -de rcgeériaiig wohdti
verzocht mede te deelen in hoeverre cle door
'haar dn cle Kamer afgelegde verklaringen
over de oinderhandeljmgen met Duiiitschkuid
klk)li)i)en met de mededdelingen, die zij i,n
cle commissie vam den Senaat heietft gedaan,
in het bij-zonder wiait betreft licit ondiarhioud
te K-issi-ngen.. i
Mimteter -president Ca-üllaux zeide, dait hij
o,p de vraag, opgeworpen door' senaion* Mo
llis, litvfui9 niet kau ingaan, maar dlatt de
regccitimg zich na de g-oddkeuring KKih het
vea'dra g tw boxchJkking vaai de Kamer stelt,
tor bespreking van haar belciild im dc buiitetn-
HainklLscIhe politiek.
Ilij verzocht de Kamer de beihaindelling vam
het voorstel lol lat'elr uit te slclH'on en aan
vaarddle een vo"orstel om ovar fe gaan -tot
de 'oirdc vam den dag. Daarloe werd met 28(5
tegen 193 stemmen besloten,
P a r ij s, 2 9 Dec. De Kamer behandelde
heden eene motie van Coly tót wederindienst-
slelling der ontslagen spoorwegarbeiders.
De minister wees op al hetgeen de regeering
heeft gedaan om cle sporen van de staking
uil le wissehen. Hij betwistte, dat cle ontsla
genen lol ellende zijn vervallen. De regeering
heeft ten volle haren plicht gedaan jegens de
spoorwegarbeiders. Zij beeft alle middelen
uitgeput nm van de maatschappijen hunne
wederaanstelling le verkrijgen. De minister
achtte dus het aannemen van een nieuwe mo
tie nullcloos. Eene slaking hij den openbaren
dienst kan niet geduld worden en de regee
ring zal herhaling van feiten, zooals zijn
voorgekomen, beletten.
Noorwegen.
Chrisliania, 2 9 Dcc. Dc Duitsche
zaakgelastigde graaf von Schlilz, genaamd
von Görz, is hcdcnnaniiddag overleden.
Spanje.
Ma-dj riiid, 2 9 Dec. De, mlinietetr vaai
staat- gaf le,genovcr den Franse hen -gezant
uiting aan zij-n leedwezen over de iolerpre-
tatii© igegeve-n aan «de woorden vam generaal
Lugue.
Oosten rijk-Hongarije.
Weencn, 2 9 D c c. De Oostenrijksche
delegatie nam eene crcdielwel voor vier maan
den aan.
De rapporteur constateerde, dat volstrekt
geen verzet was vernomen tegen de verkla
ringen van minister Aehrenlhal. Ilij wees er
op, dat alle sprekers eenstemmig de over
tuiging hadden uitgedrukt, dat Oostenrijk in
den tegonwoordigen toestand onmogelijk tot
een aanvallenden oorlog kan overgaan, liet
is dan ook onbegrijpelijk waarom Italië aan
de zuidelijke grens van Oostenrijk toerustin
gen maakt Hij drukte verder de hoop uit,
dat de openbare meening in Italië tol een
beter besef van Oostenrijk's houding zou ko
men, en voegde daaraan loe: „De algemeene
erkenning van den vredelievend-cn. aard der
door hol ministerie van builenlan-dsche zaken
gevoerde politiek is eene kostbare en krach
tige uiling van dc vredelievende gevoelens,
waarmede Oostenrijk bezield is.
Budapes 1, 29 Dec. De minister van
bintieiilaiidsche zaken heeft de cholera-epi-
demie in Hongarije voor geëindigd verklaard.
Rusland.
Uit Petersburg wordt bericht, -dat bij het
laatste bezoek van den cer6-t©n minister Ko-
kowzew in Li-vadiia ge-spireklkem met den
Gzaar bobben (plaatis- gehad, dl© tenj doel
hadden te polsen of hij bereid was liet ambt
van minister van buiiteml-andischc zaken op
zich le nemen. Welk antwoord 'hij heeft ge
geven, is ndet bekend, maar in de hooge
ambtenaarskringen vea'luklt, dat zijne be
noeming lot minister vam bu-itenlandisohe za
ken onder -behoud van zijn© positie als mi
mi ster-p resident miis-slahiien -rCeds tegen h©t
Ru-ssiisch,c nieuwjaar zal geschieden. In po
litieke (kringen houdt men dit daar©ntegen
voor onwaarschijnlijk
Maiokko.
M e 1 i 1 1 a 2 9 Dcc, Officieel wordt be
richt, dat de verliezen aan Spaniischc zijde
in hel gevecht van 27 December waren: ge
dood een kolonel van ©en regiment te Melilia,
drie kapiteins, drie onderofficieren en G1 sol
daten; gewond 210 soldaten, 2 hoofdofficie
ren en 16 officieren.
De haflca is door nieuwe contingenten ver-
sterkt. Men gelooft, dal de strijd mot hard
nekkigheid zal worden voortgezel.
Brltsch-IndlS.
C a 1 c u 11 a, 2 9 Dec. Dc regecrinjg over
weegt de vraag of troepen zullen worden
gezonden naar de Perzische golf.
Perzlë*
Uit alle Perzische provinciën zijn protes
ten ingekomen tegen dc met de wet strijdige
handelwijze van het kabinet en van den re
gent, die ingevolge dc grondwet niet het
recht hadden het parlement te ontbinden.
De En-gelsch-e vice-ooosul Smart, die, van
verlof naar zijne standplaats S'hiras tcrug-
keeren-dc, bij Kasroen werd overvallen, is er
betrekkelijk nog goed afgekomen; hij blijkt
slechts lidht gewond te zijn. Hij had van Bus-
hir een escorte van 50 man Indische kavalle-
rie meegekregen, dat op korten afstand van
Kasroen versterkt was door 50 man die hem
uit Shiras waren tegemoet gezonden. Uit
dit sterke escorte valt reeds af te leiden, dat
de stammen in den omtrek zich op oorlogs
voet bevonden; zij versperden aan cle Engel
s-olie afdeeling den weg, en in liet gevecht
dat daarop volgde, leden de Indische rui
tere de nederlaag. Zij hebben in een kara-
vanserei op 12 mijlen afstand van Kasroen
een toevlucht en een steunpunt gevonden; op
(hunne overhaaste vlucht daarheen raakten
zij den heer Smart kwijt, wiens paard werd
doodgeschoten,terwijl hij zelf gewond werd.
Er zijn hem van Shiras-uit eerst 50 en daar
na nog 100 Indische ruiters te hulp gezon
den. Van Dsjask uit is infanterie ontboden
en alle in de golf beschikbare oorlogsschepen
komon naar Bushir. Er wordt overwogen of
ihet noodig zal zijn een nieuwen kleinen veld
tocht tegen dc onrustige en oproerige stam
men in de buurt van de golf te ondernemen.
De Engelsöhc gezant le Teheran hooft reeds
lang aanbevolen Indische troepen te gebrui
ken lot beveiliging van de wegen in Zoiid-
Perz-ië. i i
Zuld-Afrlka.
Kaapstad, 29 Dec. Fischer, alias
Piet Ferreirn, die tot 15 jaren gevangenisstraf
is veroordeeld in verband niet den inval, die
in November 1906 gedaan an Duitsch
Zuidwest Afrika en het noordwesten van de
Kaapkolonie, zal morgen in vrijheid gesteld
worden. Fischer was eerst ter doodi veroor
deeld, maar dit vonnis werd veranderd in
gevangenisstraf.
AllwM.
De staking te Dundee is bijgelegd, nadat
van weerszijden eenige concessies waren ge
daan. Er ueensolU-e groote vreugde in ue
stad, toen (loze lij<i(ing bekend werd', daar
dc stakiiig een ernstige belemmering wak -
ook voor die takken van handel en nijver- -
hei-d, die er slechts zijdelings in betroiuken
waren.
De po li ti-eversterking is weder heengegaan
en ook de militairen zij-n reeds naar hunne
garnizoenen ver l r o kk c n
Ook te Newcastle is de staking der karre-
voerders bijgelegd. De arbeiders bobben -een
kleine loonsverhooging gekregen en de pa
troons hebben bcloolxi, uat er geen slauüt-
ol'fers zuilen vallen en dat zij aan de grio-en
der arbeiders binnen drie maanden tegemoet
zullen konieti.
Er is thans eenige mindering te con-
staleeren in de snelheid, waarmoe ue massa-
vergiftiging te Berlijn slachtoffers maakt. Het
totaal aantal zieken is gestegen tol ruim 1UU,
hel aantal dood-en t-ot ruim aü.' De zalen vau
hel zteken-huis, waarheen de menschen wer
den vervoerd, leverden een vreeselijiken aan
blik. Op de bedden zag men -dc zieken zich
kreunend wringen onder de heftigste pijnen,
de gelaatstrekken vertrokken dooi ontzetten
de doodsangst, terwijl zij links en rechts an
dere sla oh totters zagen sterven, of de do oden
zagen wegdragen.
Door midd-ei van een nauwtkeurig onder
zoek is uitgemaakt, dat geen heam-otlelijke
ziekte de oorzaak is dezer massa-vergifti
ging, doch, zooals terstond reeds ondersteld
werd, het eten van viseh, dat reeds in be
dorven toestand verkeerde. IIoc de men
schen;, wier reukorganen dioor alcoholmis
bruik vcrawaik'l zijn, aan -de visch zijn geko
men, kon nog niet worden vastgesteld.
Norfolk (Virginia), 29 Dec. De tor
pedojager Warrington hoeft veel schade ge
leden uooj- het aanvaren van e©n «choennr.
Veiisohei'dene luansclvappen van -die beman
ning wwi'den gewond.
I» -vi.il;
KninMHSiy.
OOST -IN DIE.
Pest op Java.
Regeering&telcigram heden betreffende
pest o-p Java 2U—26 Dcc. afdeeling Maiang:
vier nieuwe peetg© vallei^ vijf dood en.
Toeloengagoeiig: twee doodelijke gevallen.
Madiioen: e©n nieuw geval.
Nederland en Portugal.
De Java-Bode is over onze Timor-politiek aleclit
te spreken.
Wij gedragen ons, om maar ,,goed" te «chgneu
ill de oogen der Portugt-ezen, zegt bet blad, in ui'derc
opziiliten zwak en Kleeht en plichtverzakend.
De Java-Post, die goed ingelichte medewerkers
op Timor heeft, publiceert een artikel, waarboven
zij als titel plaatst: „Dat klinkt ongolooflyk."
Tot onzen spgt en schaamte moeten wij hier, ©p
grond van- door ons genomen informaties, mede-
deelen, dat, wat de Java-Post ongclooflgk noemt,
indeidaad waar is, zegt de Java-Bode.
De zaak is doze (wij volgen hier de uilecuzettiug
van de Java-Post)
Sinds jaren gebeurt het, dat menschen uit hel
Pomigeesch gebiedi op Timor naar het liollandsche
overloopcn. lir zijn op ons gebied versdbeideuc
nederzettingen- van zulke overloop er». Die menschen
Willen niet meer naar hun land van oorsprong te
rug, omdat zy het daar te slecht hebben. Vraagt
men hen, of zij er niet aan denken terug te keercu,
dan is steeds liet korte, maar veelzeggend antwoord
„Erna Portugies ockoem makaas", d, w. z. „de
Portugcezen regeeren streng.
Dat streng regeeren bestaat in het hcrkauldelyk
dwingen der bevolking tot harde, oubetaaldo dien
sten en in het hardvochtig straffen van lichte over
tredingen.
De Java-Post beschrijft hun bestaan ais een waar
slavenleven, als een ellendigen toestand, waaraan
slechts te ontkomen is door de vlucht, bet overtrek
ken der llollandsche grens.
liet bead haalt het voorbeeld aan van 144 men
schen van het Portugeesche landschap Balibo, die
in Augustus j.l. naar lloltandsch gebied overliepen
en verklaarden daar te willen blyven tot hun dood.
Op hun vlucht bijna door de Portugeesdhe mora-
dores achterhaald, die een. man doodden en een
paar vrouwen gevangen namen, lieten zij hun vei»
in den steek. Zy treurden echter ndet over het
verlies van hunne bezittingen, maar waren tevredeu,
ook zonder die, op Nederlandse!} gebied te uiogeu
leven.