V'. 114. Tweede Blad.
Zaterdag 24 Februari 1912.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
VOORHOF DER LIEFDE.
10a< Jaargang:.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
AI i O N N KM E N TSPUIJS:
Per C maanden voor Amersfoortf l.OO.
Lier.) franco per post- 1.50.
Af(cn<Ii>r!|jke nummer»»- 0.05.
De/o Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- on Feest
dagen.
Advertentirnmerludeoiingen on 7-gelieve men vóór 11 uur
'&i -rje.is bij «le U.l.'evers in le ronden.
Uitgever»: VALKHOFF ft C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels f
Elke regel moer - O.IO.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents b$ vooruitbetaling.
Qroote letters naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bestaan zoor voordoelige bepalingen tot
het herhaald advertoeren in dit Blad, by abonnement. Ëone
circulairebovattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegozondon.
Het kind en de school.
V.
Hooger volksonderwijs ten platten
lande. I)
Wanneer is <le mensoh geen kind meer?
Ik ten geneigd te -dewken, dat tien-oor geen
bqpaafflde leeftijid is le stellen, maar dial de
gewone school voor hem heeft afgedaan op
den leeftijd, waarop hij in den regel d«e
hoogste schoonheid heeft bereikt. Dc
schoonheid, die de jeugd uiterlijk teekent,
is misschien een uitstraling van de inner
lijke wereld van schoonheid, die tegen 'het
einde van zijn tweede tiental jaren daagt in
elk menschenleveh, dal werkelijk .voort
gaat, zich tc ontplooien. Dan schildert de
fantasie in zoo 'heldere en mooie kleuren
als haar in 't leven slechts eenmaal is ge
geven. Dan is er in iederen jongen mensoh
een natuurlijke drang, om van Uchaajnsar-
beid a lthans een ,poos bevrijd tc zijn, eenige
rust tc genieten, om te kunnen denken over
alles, wat hij ziet, het oog le kunnen Ver
zadigen aan de beelden, die hij zich zelf
schept; dan is het de tijd der poëzie, van
het ideaal, van innig verlangen, dat *ot
geestdrift leiden kan.
Wie dit leest, denkt misschien aan zijn
kind, dat ai aar dc universiteit gaat oif een
«beroep gekozen 'heeft, aan menigeen uit al
lerlei -kring. Ook aan «krutlejongens, aan
(boerenknechts en meisjes, ook aan meis
jes in 'l -algemeen? Wellicht niet. waar
schijnlijk niet. Maar in Denemarken denkt
ine 11 wél om die jonge menschen, die, in
dorp of gehucht geboren, oven goed de
periode van idealen doormaken, onbewust
waarschijnlijk, als de jongelieden in de
skald. Sjndis 1844 is «daar ide gedachte uitge
sproken, dal het de moeile waard 'is, be
schaving tc brengen aan «hel plat tela ml. de
jonge lieden van beider kunne en van eiken
stand de gelegenheid le bieden, o«m kennis
te maken met de geschiedenis humner va
deren en tijdgenooien, de litteratuur 'te ge
nieten van h-un eigen boste schrijvers en
dichtei~s, le vernemen van de plaats van den
mensch in de natuur, iets te leeren begrijpen
v«am het 'heelal en van natuurkrachten en
op de hoogte te «komen van allerlei aul'tu-ur.
«kunst niet uitgesloten.
•Door den oo-rloig, die aan .Denema«rken een
groot st-ulc van zijm vasteland ontweldigde,
wenden deze denkbeelden lijdelijk onder
drukt, maar daarna veerden zij weer o«p en
begonnen de scholen, op Thet «plaktekand on
der -den naam van vo-lkshoogeschool «gesticht,
tc bloeien. Thans telt Denemarken er 71, en
ééne «zeer biziondere, meer «uitgebreid, walt
leerstof en ruimte betreft 'beide. Om «ze 'te
bezoeken, behoeft men geen toelatingsexa
men le dolen, om er te blijven, geen over
langs-examens, oim ze He verAatWn, ïgeeu
eind-examen. Vrije voordrachten zijn hoofd
zaak, enikele lesson in nuttige -dingen, o.a.
rekenen en boekhouden, worden daaraan (ge
paard. Dc jongens kunnen er 5 maanden
zijn de«s winters, de meisjes 3 maanden des
(zomers, beiden intern. De directeur met zijn
vrouw en gezin, en enkele leeraars Avonen
da«ar ook, en over de -ho«nderd leerlingen in
el'ke schoiol leven den heelen dag, om zoo
<tc zeggen, met hun leeraars mee
(Die leeraars moeten menschen zijn van
1) Hoewel de uitgevers dezer art kelenserie van
het beginsel uitgaan, dat het onderwijs van
onder-op moei beginnen, laten zij dit artikel,,
wegens de actualiteit van liet onderwerp, voor
gaan.
iboteckcni», hoogstaand; niets niensohclijiks
mag hun v.reennd zijn, hun voorbeeld moet
trekken, hun Uevensoipvivbting een open boek
zijn voor bun leerlingen. Dat zijn ze ook;
zij staan soms zóó hoog, dat zij worden ge
roepen lot het anïht van minister, professor
of bisschop (der prolestanlsche kerk) en
zelfs dan zóó «hoog, dat zij de benoeming af.
wijzen, o«m zich te blijven wijlden aam de
beschaving «van de pla 1 tela n d s bew onersbun
levenstaak.
Leerlingen van zulke meesters izijn, dit
spreekt van zelf, leergierig; ze «kunnen de
school veriaten, wanneer zij willen, maar
dc meesten blijven wel twaalf maanden in
drie tempo's. Ze kennen hun meesters goed.
en als de voordracht is, zooals zij behoort
ic zijn, 'dan hangen zij aan zijn lippen, een
di$p ademhalen aan toet slot «bewijst hun
ingespannen aandacht.
Nationale letterkunde en geschiedenis «ko
men op den voorgrond; wijl van elk geloof
leerlingen worden toegelaten, bidt ieder op
eigen manier en Avordt .geen godsdienst
onderwijs gegeven. De Scandinavische sagen
en vertellingen leveren stof geno'eg voor den
beginner, die nog n-iët heeft leeren luiste
ren en vasthouden; verklaring van poëzie
on van voHiksiuitdirukkingen komt wait later;
aan de geschiedenis der letterkunde en voor
al schrijvers en dichters, die op de volks
ontwikkeling invloed hebben gehad; nog la
ter karakter van menschen en van A'ollikén,
fantasie, gevoel en denken; woord en denk
beeld; kuituur van oude volken; spijkers«dhri'ft
en hiëroghipben; de Fransohe revolutie; so
cialisme; de mensoh in de maatschappij'.
D«'t is slechts een beeld van de voordradh-
fon, zooals er nu en dan worden gehouden,
altijd wordt daarbij de hoogste eenvoud «be
tracht en ntatar duidelijkheid gestreefd, an
ders is hel voor de dorpelingen vergeefs ige-
si-rokcn. De heele persoonlijkheid van den
lctraar is daarbij de ziel van .het woord; hij
zelf is beschavingsmiddel', en moet 'daar
voor een man uit eem stuk -zijn, wélen walt
hij wil, en dat volbrengen.
Wie er meer van wil- weten, «leze in
„School en leven" 13de jaargang, no. 18—20
dc artikelen; Volksbeschaving op het jplat-
teiand in Denemarken, of, uitgebreider dr.
A. II. Hollmann „die diinische Volksiboah-
schule". En wie betreurt, dat in ons Hanvd
zulke scholen niet zijn, en gaarne zul'k on
derwijs zag gegeven, bedenke, dat daarvoor
in verschillende streken verschillende aan-
'knoopingspunten be vinden zijn: voókshan-
denarbeid, a'oMcstoonkunst, voükstootoaieel-
«l-niiïst, voflkstaial (als b.v. de fryske ibaeü i-n
'Friesland), of andere uiting A-an kunnen en
kennen. Hij over logge dan tevens, waar -hij
voor dien arbeid geestelijken bijstand, zal
kunnen a-inden: bij den dorpsgeestelijke, de«
onderwijzer, ,den arts of bij eene of aindere
Acreeniging, die verlichting en vóórlichting
des volks reeds in hare banier 6Chreef. Ruim
te ontbreekt hier, om daar nu A-erder op in
te gaan.
Den Ilaag, 1 Febr. 1912
J. Th. M.
De Staatscourant van Zaterdag 24 Fe
bruari ibenat o.a. de volgende Koninklijke
besluiten;
bevorderd tot gezanlschaps-secretaris le
klasse bij het Nederlankltsche gezantschap te
Weenon, jhr. dr. II. M. van Weede, thans
idem 2e klasse;
op verzoek eervol ontslagen dr. G. II. Leo-
pold, als afdeclingschef bij den diicnst der
R ij kisila n.d«bo u wpr oc fs 1 a l i ons
belast met de waarneming van de betrek
king van administrateur hij het departement
van Koloniën, de Indische ambtenaar 'inet
verlof I». de Roo de la Faille, laatstelijk in
specteur van agrarische zaken in Indië;
toegekend de titel van administrateur bij
het departement van koloniën aan J. II. IliLs-
hof Pol, laatstelijk le gouvernements-secre-
ta-ris tijdelijk belast me tde waarneming van
de functie van algemeen gouvei-nomeivbs-
secretaris in Indië, die thans tijdelijk bij het
departement van koloniën is te werk ge
steld.
Ook 'savonds stemmen. Het be-
sluur van de federatie S D. A. P. te Rotter
dam heeft besloten den burgemeester een
memorie te doen overhandigen door een de
putatie, betreffende het ook 's avonds open
stellen der stembureaux bij verkiezingen. Dal
dit vooral in een havenstad van groote betce-
kenis is zegt het Volk springt dadelijk
in het oog. Honderden arbeiders, vooral uit
dc haven, kunnen thans hun kiezorsplich!
niet Avaarnemen, doordat zij niet of onder
zeer bezwarende omstandigheden overdag
hun werk kunnen verlaten.
Daar dit geldt voor meerdere steden, zal
levens de aandacht van het Partijbestuur
hierop gevestigd worden, ten einde deze zaak-
in meerdere districten naar voren te bren-
gen.
A n t i-t r e k honden-bond. Men een
tal van 25 leden is le Amsterdam opgericht
de Anti-TrekhondenboncT, die zich blijkens de
statuten ten deel stelt hel tegengaan van het
gebruik van den houd al-s trekdier en hel
verkrijgen van een Rijkswet houdende zoo
danig verbod.
De koninklijke goedkeuring zal op de sta
tuien worden aangevraagd.
Het hoofdbestuur beslaat uil mevrouw W.
Tindal, gob. jonkvr. Tindal, mevr. A. C.
Kühne-Kramer, beiden le Amsterdam, de
heelen J. H. Th. O. Kcttritz, Utrecht, H. Z.
Zekers de Beijl, Nijmegen en Joh. F.. A. van
Pellecom, 130 P. C. HooflstraaL Amsterdam,
secretaris.
Een meevaller. De directie der
Auisterdamsche Gemeentetram heeft aan
een negentigla«l conducteurs en wagenbe
stuurders ieder een premie van f 10 toege
kend als bewijs van tevredenheid der
directie voor betoond goed gedrag en
dienstijver.
Van den Hak op den Tak.
(Weekpraatje).
..Het Handelsblad" vertelt het volgendeIn de
hoogere klasse van een onzer Amsterdanisehe scho
len is de Regcering van Koning Willem I aan de
arde. Ter sprake komt de belasting op het geamnl
e» geslacht.
„Wat zou dat voor een belasting zijn, die be
lasting op het gemaal?" vraagt de onderwijzer aan
een van zyn leerlingen.
Met het gezicht van een jongen, die blij is dat
hij „het weet", komt het antwoord:
„De belasting op de echtgenooten, meneer''.
De onderwijzer lacht fijn:jes en vraagt verder
„En de belasting op het geslacht?"
Maar de jongen bespeurt aan het gezicht van
zijn meester, dat hy iets geks heeft gezegd en vindi
het raadzaam op de tweede vraag 'het antwoord
schuldig tc blijven.
„Nu jy dan", richt de onderwijzer zich tot
zijn buurman.
En die bedenkt zich nietBelasting op dc kin
deren, meneer."
Belasting op de echtgenooten en kinderen! Ge
lukkig dat die niet bestaatDan g ng 't er voor
velen, die smachten om naar het huwelyksaltaar
te treden, nog donkerder uitzien. Toch zyn er ouders
genoeg, die een vrijwillige belasting voor hun kin
deren offeren, door ter wille van hun IJdelheid
allerlei verkwistende uitgaven tc doen.
Zoo deelt een moeder, die wat Al te zeer ingeno
men was met haar vijf-Jarig dochtertje, aan een
blad mee, dat het kind 121 maal gefotografeerd was
Of dot niet een record was?
Dit wist dc man van dc krant niet, maar 't zou
in elk geval een afkeurenswaardig record zijn, zegt
hy. Eeu kind waarvan zooveel notitie wordt geno
men zal gauw de aantrekkelijke eenvoudigheid der
jeugd verliezen. Eens per jaar fotografeeren is meer
dan genoeg. In onze jeugd, zegt de man verder,
werden we maar heel zelden geportretteerd. Van
daar onze bescheidenheid nu.
De krantenman had gelijk *le lyd van zijn jeugd
was een andere dan de tegenwoordige. Wie heef'
er »u nog bescheiden wnschen? Men spreekt van
rechten en eischen. En blyft dat binnen dc perken
der billijkheid, dan is daar ook niets tegen tc zeg
gen. En wat geeft onze tijd niet veel gerief, voor
deel. genot, dat vroeger rtiet gekend werd. Denk
b.v. aan de telefoon, om iets te noemen. Jawel,
boor ik daar zeggen, 't is waar, maar last en on
gerief heb jc daar ook van. „De Fabrieksbode",
weekblad voor en van het personeel der Ned. Gist
en Spiritusfabriek enz. te Delft, bevatte laatst ee.i
ged'cht, waaruit blijkt, dut een telefoon iviet louter
plezier geeft
IN ONS TELEFOON BUREAU.
Tachtig nummers! 't Is geen beetje.
En men belt maar altyd door
's Morgens tot des avonds weet jc
Van geen stilte aan je oor.
Hing, ring, vallen weer de plaatjes
'k Hóór niks! roept een abonné
En eeu ander maakt weer praatjes,
Over 't afbelklepje twee.
't Hallo!! roepen kruist er statig,
t Snibbig'. ..Wc daar!?" en „niet klaar!"
Dankjea krijg je er ozoo matig.
Brommen hoor je 't heele jaar.
Nu reus staat er een te zweeten
Met een intercommunaal.
Deez' is 't nummer weer vergeten,
En'roept: T is een waar schandaal!
Eu die bromt, 't is meestal kort nog.
En du* makk'üjk droog maar klaór
Méér dan 't woordenrijk betoog toch,
Dat dra 't ret maakt door elkaar.
Van defecten zal 'k niet spreken
'k Kwam te na aan menig oor
't Lag te d:<kW\jIs i» 't gebleken,
Niet aan 't toestel, aan 't gehoor.
Nog tot slot wie vlug wil spreken,
Belle rustig, niet te vaak.
Vraagt zijn nummer, zonder preeken,
'l Oor aan den hoorn van den haak.
Allerlei uitvindingen maken het leven zoo geheel
anders dan vroeger. Die maar de middelen heeft
om ze toe te passen of er gebruik van te maken,
die kan 'net zich in veel opzichten byzonder gemak
kelijk maken. Zoo deelt een onzer bladen het vol
gende mee, dat misschien anderen in den volgenden
winter willen navolgen, als zy eens aanvechtingen
krijgen om vroeg op te staan, gedachtig aan de
guldenspreuk De morgenstond heeft goud in den
mond. en aan het liedje, op de schoolbanken ge
leerd Die vlug wil zijn als Daantje, moet nel zoo
doen als 't haantje. Iemand dan. die erg veel van
knutselen houdt en het er ook ver in gebracht heeft,
heeft in zijn slaapkamer een inrichting gemaakt,
waardoor het opstaan op koude winterochtenden al
zyn verschrikking heeft verloren. Hij heeft name-
j lijk zijn "Wek kerk lok verbonden met een mechanisme,
waardoor de lamp in zyn kamer wordt aangestoken
CU het vuur in den haard begint tc branden, terwijl
hy nog in bed 1 gt. Wanneer namelijk dc wekker
afloopt, brengt een draadgeleiding van zyn wekker
naar den haard een lucifer, die tusschen briketten
en vuurmakers ligt, tot ontbranden, 't Is een ware
zaligheid om van tut je bed te z en hoe het haardje
begint te branden, zegt de uitvinder. Hij begrijpt
niet hoe hy het voor zyn vondst heeft uitgehouden
en beweert, dat opstaan nu een dagelyksch genoe
gen voor hem is.
Gelukkig men»ch.
Ik noemde daar pa* 't haantje, door Van Alphen
aan dc kinderen van zijn tijd ten voorbeeld gesteld.
By de haan hooren kippen en zoo gaan mijn ge-
dachteu naaj een andere uitvinding van onzen tijd.
dc „buiksprekende kippen."
De „Jardin des Plantos" te Parys is verrykt met
een colicctie kippen en hanen, ingezonden door den
heer Merwart, algemeen secretaris van Fr»nsoh-
Guinea, die dc eigenaardige natuurgave bezitten
van zoogenaamd „buikspreken" en aanleiding tot
veel pret, gaven.
Deze hanen en kippen maken een geluid, dat nu
een* uit dc boomen, dan uit den grond, dan weer
midden uit dc toeschouwers schijnt te komen, tot
groot amusement van het publiek. De Latijnsihe
benaming dezer k ppensoort is „Hocccs alector."
Het vlecsch en <lc eieren dezer kippen worden
door de Ameriknatischc fijnproevers zeer geroemd
als smakelijk en voedzaam.
Keizerin Josephine heeft te vergeeft getracht de
Hoicos tc accümntiteeren.
Ja, 't wordt wel een wonderlykc wereldde
dieren worden menschen en. omgekeerdWat
blief? Ik wi! zeggen, dat er menschen worden aau-
getroffen die in zooverre op dieren gelij'ken, dat
ze behooren tot de herkauwersMcnschelijke
herkauwers! In dc ..Sehwcizer-Hotel-Revue" ver
haalt Dr. Traenharl zijn ervaringen omtrent die
soort dpardon, menschen.
Een 2fi-jarig man kwam hem onlang» om raad
vragen betreffende zijne ziekelijke gewoonte vau
het eten te herkauwen. Dc eerste verschijnselen
deden zich bij hem voor op 18-jurigen leeftijd, toen
hij student was. Hel herkauwenspioces begint ge
woonlijk een kwartier na het beéindigen van eeu
maaltijd en wel 'het vaakst na den middagmaaltijd
met een of twee monden vol, die uit zichzelf naar
hoven komen zonder van zure oprisping of zuren
smaak vergezeld tc gaan. Zulks herhaalt zich hoog
stens 8 of 10 maalnooit echter wordt de gehccle
maaltijd herkauwd. In den beginne spuwde het
jongmensdi de hoeveelheden teruggekomen voedsel
uit. doch langzamerhand gewendde hy er zich aan.
wjjl ze geen onaangename» smaak hadden, ze tc
herkauwen en daarna weer door tc slikken. Ten
slotte vond hij het aangenaam vooral al» hy zijn
licvelingskost h3d gegeten.
De jonge man zag er gezond en opgewekt uit en
was normaal opgebouwd. Alleen omdat zijn ken
nissen hem om zijn herkauwen uitlachten, wendde
hij zich tot den medifu*.
Somtijds schijnt ook een nerveuse ziekelijkheid
der maag of van den slokdarm, welke van ouder.»
op kinderen overerft, de oorzaak van het herkau
wen tc zjjn.
Dr. Broekband beschryft een geval, waarbij bleek
dat een vader en vyf zonen daaraan leden. Ken
tweede medicus behandelde wegens een andere
ziekte een man, die reeds 14 jaren herkauwer was
en wiens beide volwassen zonen dezelfde „leclyke
gewoonte" hadden. De een deed moeite om als
hij in geze'schap was, het kauwen te onderdruk
ken. hetgeen hem meestal gelukte. Merkwaardiger
wyze verklaren allen, dat zy eerst bij het terugko
men van de spijzen den waren smnnk, het ware
genot van het eten hebben. Bij nerveus aangelegde
personen kan ook de drang tot nadoen van invloed
zijn. Zoo lveefi men opgemerkt, dat jonge meisjes
deze min of meer vieze gewoonte van hare gouver
nantes, die er mee behept waren, overnamen.
Over het algemeen is het herkauwen bij menschen
tomelyk zeldzaam; niettemin heeft m'en gevallen In
alle kringen der samenleving geconstateerd, op clkeM
leeftyd. doch voor het meerendecl komen dv geval
len bij jongere personen voor.
KEUVELAAR.
25 ROMAN DOOR
A 51 N 4| IV .4 H I, E N R E R G.
Plotseling viel het hem in, hoe omheloeM
hij, was dat hij de deur niet voor haiar open
hield.
Met een paar sprongen was hij bij dc deur
en bonst cl de zijm verzuim, en toen ze hem
voorbij kiep, kreeg hij tot dank een vroolij-
ken dankbaren blik, die zijn geweten wekte
als een onverdiende goedheid, 't Was of hij
vele verzuimen had goed »e maken. Illj was
bepaald ondankbaar en onbeleefd geweekt,
en zie wreekte zich Slechts door voortdu
rend vriendelijk l'egen hem ie zijn.
Een paar seconden bleef hij slaan in de ge
opende deur, maar toen liep hij haar na in de
zaal.
„O, daar komt hij", riepen de kinderen, en
maakten plaats voor hem aan de tafel.
De courant met de rebus werd hem over
gereikt; een menigte hoofden verdrongen zich
rondom hem, en men vertelde hem hoe A'er
men gekomen was met de oplossing, en in
welke richting men het vervolg zocht. En
toen het werkelijk gelukte de oplossing Ie
vinden, steeg er een luid gejuich op. Nieuwe
raadsels werden hem voorgelegd, hij zelf gaf
den anderen er een paar op, en in een paar
minuten voelde hij zich volkomen thuis in
den vroolijken kring rondom de verlichte ta
fel, waar hij tot nu toe meende buiten te
staan, en die hem geirriteerd had als hij die
door de open deur zag. Iemand deed een ver
haal en hij vulde dat aan met een opmerking,
een ander begon over een zaak te praten en
hij zei helder en vrij uit zijn meening. Er
werd een melodie geneuried, en hij deed da
delijk mee. Ilij had geheel A'crgetcn, dat dc
tijd verstreek, tol het acht uur sloeg op de
hooge staande klok. Maar toen stond hij ook
haastig op cn nam afscheid. Ililma zou zeker
al op het feest zijn, ze had hem reeds meer
dan een half uur gewacht.
Hij liep vlug door de straten, maar werk
tuigelijk, zonder om zich heen le zien, en te
weten waar hij zich bevond, want hij dacht
slechts aan het gezelschap dat hij zoo juist
verlaten had. Wonderlijk, hoe vroolijk cn vrij
hij zich gevoeld had. En hoe anders de men
schen hem thuis vanavond leken dan hij ze
vroeger gezien had. Ilij had oog gekregen
voor hun goede zijde. Ze waren hem sympa
thiek; hij voelde zich thuis bij hen.
Terwijl hij in deze gedachten verdiept was,
werd zijn oor getroffen door een massa ver
warde geluiden, die uil een poortgewelf
stroomden.
Pianotoncn, gestamp, gemurmel van vele
stemmen, nu en dan een hooge kreet, of een
uitschaterende lach. Ilij was dicht bij zijn
doel, het kazerneachtige huis met vijf A'crdie-
pingen, geklemd tusschen een paar even hoo
ge huizen, en daarmee een wijk vormend van
een troostelooze, onafzienbare rij gelijkvormi
ge gebouwen, zonder een versiering, een uit
houw, of een kleur verf, die de een van de
andere onderscheidde. Aan den achterkant
waren ze toch ongelijk. De binnenplaatsen va-
riëerden in grootte naar den aard der opper
vlakte van het bouwterrein. De plaats waar
op het feest van dezen avond gevierd werd
door de bevolking van de wijk met hun ken
nissen, en kennissen \'an kennissen, was juist
uitgekozen omdat ze zoo groot was.
Ver in de poort lag de bonte schijn van dc
gekleurde lampions, en gicgelcnde meisjes en
lawaaierige jongens stonden in hoopjes bij
den hoofdingang.
Juist toen Stefaan voorbij deze groepen
ging, werd een van de jongens tegen een an
der geduwd, zoodat deze achterover viel en
Stefaan's hoed afwierp, die op den grond viel,
vuil van den modder en van de groolc laar
zen; daarna werd dc hoed nog A'erlrapt door
de worstelenden.
De eigenaar nam hem op en wierp een
loornigen blik op den veroorzaker van het on
geluk, maar in plaats van een verontschuldi
ging te hooren, weerklonk een luid gelach,
herhaald door al de meisjes. En terwijl Ste
faan, zoo goed als hel ging, zijn zwaar be
schadigd hoofddeksel opraapte en afveegde,
werd dc vroolijkheid nog steeds luidruchtiger,
slechts afgebroken door luide opmerkingen
over het veranderde uiterlijk van den hoed,
cn hoe deze den drager kleedde.
Maar Stefaan lachte niet en ging slechts
haastig verder. 01 het hem zelf of een ander
betrof, nooit had hij de opvatting van arbei
ders begrepen, wat betreft het komische yan
vernieling en bevuiling van allerlei zaken, en
bet kleine avontuur in de poort had hem zoo
onaangenaam gestemd, dat heel zijn blijde
stemming, waarin hij zooeven verkeerd had,
weg was.
Toen hij de plaats betrad, vertoonde deze
een vroolijker aanblik. Drie of vier rijen ge
kleurde lampions, aan touwen tusschen de
buizen opgehangen, gaven geen heldere ver
lichting, maar toch voldoende licht dat dc
krioelende menschenmassa elkaar duidelijk
herkennen kon, en zien wat ze deden. In oen
hoek, op een stapel planken, zat dc speelman
met zijn harmonica en speelde een pas dc
quatre in een zeer vlug tempo en zonder iets
om maat te geven. Maar zoo wilden dc dan
sende paren hel juist hebben, ze sprongen
hem voorbij, rood cn hijgend, en hoog ern
stig zoolang ze dansten, maar zc schenen te
vreden, zoodra ze stonden om uit tc rusten.
Tegen een der zijden stond een lange tafel
met koppen, en manden met brood, en daar
werd koffie geschonken. Alle arbeidersvrou
wen uit.de buurt waren verzameld, velen met
een kind op den arm, anderen hadden klein-
Ijcs aan hun rokken hangen. Hier kwamen
ook de oudere mannen, als het hun verveelde
over de vragen A-an den dag te spreken. En
hierheen trokken de cavaliers hun meisjes om
haar een warme kop koffie aan te bieden.
Maar zoodra de muziek eenigc minuten op
hield, werd het gemurmel der stemmen dub
bel luid. Jonge mannen, als paljassen gekleed,
vlogen gierend voorbij, knepen dc meisjes in
de becnen en deden allerlei ondeugende stre
ken. Kinderen liepen dc dansers in den weg,
werden geduwd en begonnen te schreeuwen.
Vloeken weerklonken als de lucifer uitdoof
de, vóór dc sigaar aangestoken was, of als dc
koffie uit een kop gestooten werd.
Gedurende dc pauzen van den speelman
werd de tijd afwisselend benut. Een volks
spreker sprong op de planken en begon een
gedicht van Fröding tc declamecren, cn plot
seling werd het zoo stil als in een zaal waar
een voordracht gehouden werd. Alle ooren
luisterden gretig naar de strofen. Aan de
spanning op de gezichten kon men merken,
dat hier een accoord werd aangeslagen, dat
doordrong in aller gemoed, en een fantasie
opwekte, waarvan de mecsten zich zeker niet
bewust waren dat ze die bezaten. En toen het
gedicht ten einde was, klonk een krachtig ap
plaus van honderden handen. Maar een
oogenblik daarna waren het lawaai en het
gevloek weer even luid.
Stefaan zocht Ililma, en toen er een polka
gespeeld werd, kreeg hij haar eindelijk in het
oog. Ze danste mei Anglund, een jongen ar
beider van dc fabriek van mijnheer Harder.
Deze beiden zagen hem ook, cn na een paar
maal rondgedanst te hebben, kwamen ze op
hem af.
„Waar in 's hemels naam heb jij gezeten?"
vroeg Ililma. „Moet je je zoo laten wachten?
Ik ben verscheidene malen naar de poort ge
weest om naar je uit te zien."
Haar toon en uitdrukking van gelaat trof
fen Stefaan onaangenaam.
„Ze wil laten zien, dat zij dc baas is", dacht
hij. „Als we getrouwd waren, zou zc niet kwa
der hebben kunnen optreden."
En hij antwoordde kortaf:
„Als ik tc laat kom, dan zal ik wel weer te
ruggaan!"
„Kom, zeur niet."
Ze stootte bom half schertsend, half hoos
aan, en streek het haar uit haar warm ge
zicht.
„Ik heb geen zin nu met je ruzie te maken,
want ik ben zoo warm en bezweet."
„Ja, waarachtig, je wordt hier warm en
liezwcct," zei Anglund, en streek zich met zijn
zakdoek over het gezicht cn tusschen de
kraag.
Wordt vervolyd.