RONA
Van Houten's
Cacao
zomer van hel vorige jaar de huiskolen
kostten 22 shilling per ton, den 26cn Februari
30 shilling 6 pence, den 2en Maart 31 shil
lings, den 4en Maart 33 shillings.
De beraadslagingen over de kolenkrisis
worden thans hoofdzakelijk gevoerd door
den industrieraad (Industrial Council), die se
dert Maandag eene ree les zittingen heeft ge
houden en eene commissie ingesteld, die be
raadslaagt met de ministers. Men verwacht
eene nieuwe poging tot bemiddeling van de
regeering. Er wordt aangekondigd, dat geen
sympailihiestaking van de spoorwegmannen
of van de transportarbeiders zal plaats heb
ben. De parlementaire correspondent van de
Daily News bericht, dat e.r groote verschil
len bestaan tusschen den mijnwerkersbond
en de arbeidsp-artij in het lagerhuis, alsmede
de overige vakverbondten, die er 't volstrekt
niet mee eens zijn, dat de regeeringsvoorstel-
len door den mijnwerkersbond" botweg zijn
afgewezen. Zij beschouwen de erkenning
van het beginsel van het minimum-loon als
een groot succes en wenschen dringend, dat
de mijnwerkers zullen treden in eene ge
dachten wisseling over he.t bedrag van het
minimum-loon.
Een nader bericht houdt in, dat de onder
handelingen over het herstel van den vrede
voortduren; vorderingen zijn tot dusver niet
verkregen. Hel aantal .leegloopenden (de sta
kers en de tot werkloosheid gedwongen-en te
zamen) werd gisteren opgegeven als ander
half millioen.
Als een bewijs van de wijdvertakte uitwer
king van deze staking kan dienen het be
richt uit Castellon de la Plana (Spanje), dat-
de voor den uitvoer van oranjeappelen en
groenten bestemde talrijke sloombooten dén
dienst hebben moeten staken. De landbou
wers worden met groote schade bedreigd en
duizenden werklieden zijn zonder werk.
In het huis van afgevaardigden van den
Oostenrijkschen rijksraad is er op aangedron
gen, dal de regeering maatregelen zal n'e-
mon tegen de stijging van de kolenprijzen
tengevolge van de staking in Engeland, zoo
noodig door een verbod van uitvoer.
L o n d e n, 6 M a a r t. De suffragettes
mrs. Pankhurst, mrs. Tuke, mr-s. Lawrence
benevens de echtgenoot van laatstgenoemde,
werden lieden voor de rechtbank in Bow-
street gebracht op eene klacht wegens sa
menspanning. Zij zullen nogmaals moeten
A'oorkomen; liet 6tellen van borgtocht werd
geweigerd.
I talis.
P« o m e6 Maart. De Kamer behandelde
lieden de gewijzigde begrooting voor het
dienstjaar 19111912. De minister van de
schatkist drukte zijne blijdschap uit, dal de
finaneiccle toestand zeer deugdelijk en be
vredigend is, hetgeen echter niet- uitsluit, dal
het die plicht is van de regeering en van
het parlement om de uitgaven te matigen.
Het loopende dienstjaar zal zonder tekort-
de helft van de oorlogsuilgaven kunnen dek
ken De vooruitzichten voor het volgende
dienstjaar zijn goed. De oorlog heeft de her
vormingen niet onderbroken. De toestand
van de financiën zal toelaten zonder leening
of nieuwe belasting het hoofd te bieden aan
eene onderneming, waarvoor dé overeen
stemming tusschen regeering en parlement
op zoo merkwaardige wijze is gebleken.
Oostenrijk-Hongarije.
Budapest, 6 Maart. De Pester Lloyd!
bericht, dat dc minister-president morgen
de ontslag-aanvrage van het kabinet bij den
Keizer-koning zal indienen, ais 't hem niet
gelukt zijn standpunt in de kwestie van de
oproeping der reserve-manschappen te doen
aannemen.
B r u x, 6 M a a r t. De mijnwerkersbond
in Oostenrijk eischt eene loonsverhooging
van 25 pet in te gaan den 14en Maart.
Spanje.
Madrid, 6 Maart. De ministerraad
heeft zich heden morgen inzonderheid bezig
gehouden met het incident, dat te Arzila is
voorgekomen wegens eene telegraaflijn. Na
dat de ministerraad was geëindigd, verklaar
de de minister Garcia Prieito, dat liet inci
dent vriendschappelijk is geregeld. Hij voeg
de hieraan toe dat het onjuist is, dat kolonel
Sylvestre zich op gewelddadige wijze heeit
verzet tegen den aanleg eener telegraaflijn
in de Spaansche zóne.
Bulgarije.
Sofia, G Maart. De Kamer heeft do
evenredige vertegenwoordiging aangeno
men
Kreta.
Over de zaken in Kreta wordt van welinge
lichte Russische zijde medegedeeld, dat eerst
daags de Fransche, de Russische ea de En-
gelsclie consul te Kanea gezamenlijk aan de
ievolutionaire regeering van Kreta zullen
mededeeloi), dat als de Krctensers afgevaar
digden mochten kiezen voor het Grieksehc
parlement, Rusland, Frankrijk en Engeland
troepen aanland zullen zetten op Kreta en hei
eiland weder zullen bezetten. Deze verklaring
geschiedt omdat de Kreta beschermende mo
gendheden moeten zijn verwittigd, dal de
Turksche regeering in het geval der verkie
zing van Kretensische afgevaardigden voor
het parlement te Athene tot nadrukkelijke te
genmaatregelen besloten moet zijn.
China.
Washington, G Maart. De gezant
van de Vereenigde Staten in China heeft de
autoriteiten in Manilla verzocht troepen le
zenden naar Peking.
De opstand in Peking verschaft in Tokio
veel werk aan de regeeringsdeparteinenten.
Het is waarschijnlijk, dat troepen zullen
worden gezonden naar China. Het parle
ment heeft een suppletoir crediet van
900.000 jen toegestaan tot dekking van -de uit
gaven, -die voor Japan- uit de onlusten in
China voortvloeien.
Het corps diplomatique te Peking heeft
verleden Zondag eene vergadering gehou
den, waarin de mogelijkheid van eene be-
zetting van Peking door vreemde troepen
werd besproken. Japan- bood aan 'binnen
weinige dagen een voldoend garnizoen in
de stad le leggen, als het daarvoor een man
daat- ontving. Dit aanbod werd echter af ge-
wezen, omdat men daarvan gevaar duchtte
voor talrijke andere onbeschermde nederzet
tingen van vreemdelingen in China.
Uil Peking is aan de. Daily Telegraph be
richt, dat Zondag den gehcelen dag de beu
len aan het werk waren. De onthoofding
van de gevangen genomen muiters had
plaats op d-e publieke straat. De lijken bleven
op de plaats liggen; de hoofden werden op
bamboesstokkcii gestoken. Vele plunderaars
werden -door -de patrouilles zonder vorm
van prooe^ doodgeschoten. Ond-anks deze
krachtige maatregelen, kan men den- toe
stand niet als bevredigend beschouwen. De
winkels blijven gesloten en het openbare
leven is verlamd. Het geheele Ghineesche
noorderleger gelijkt een kruitvat, dat elk
oogenblik in- de lucht kan vliegen. In de on
middellijke nabijheid van die hoofdstad lig
gen talrijke goed uitgeruste regimenten, die
branden van 'begeerte om het voorbeeld na
te volgen van hunne kameraden, die de rijke
wijken in Peking, Paotnyifar en Tientsin
hebben geplunderd. Feitelijk is sedert de
abdicatie van de kroon het burgerlijk gezag
geheel afhankelijk geworden van de mili
taire elementen. Het republikanisme krijgt
door deze loop der gebeurtenissen een gevoe-
lig-en en misschien doodelijken slag.
Volgens een bericht van den 4en Maart aan
de Tim-es is Peking rus-tig -en mie-ent J-oean-
sjikai daar meester van den- -toestand te zijn.
In helt binnenland breidt de anarchie zich
uit. De gezantschapswachten zijn met 600
man (EngeLschen, Franschen, Amerikanen en
Japanners versterkt. Nog 1000 man Japan-
sche troepen worden Uit Port Arthur ver
wacht. Ten gevolge van de verwijdering der
Chineesche troepen- zijn -de Man-dsjoe-troepen
-thans veel sterker in aantal dan de Chinee
sche. Binnen en buiten d-e stad staan nu
18.000 man Mandsjoe-troepen, en in het zo
merpaleis slaan nog andere troepen van dc
voormalige keizerlijke garde. De Chineesche
troepen hebben slechts 5500 m-an, en onder
de 5000 man van de militaire en stedelijke
politie zijn slechts weinige Ohincezen.
P e k i n g G M a a r t. Doctor Scott, Angii-
caansch bisschop in Noord-China, verliet Don
derdag, vergezeld van de zendelingen Day
en Hughes Paotingfoe. teneinde een tocht door
zijn diocees te houden. Maandag zond Scott
de zendelingen naar Tsjingtou, teneinde daar
brieven heen te brengen. De muiters maak
ten zich daarbij meester van de muilezelkar
ren, waarop de missionarissen zich bevon
den. Bij hun pogingen om ze terug te krij
gen, vuurden de soldaten, waarbij Day werd
gedood. Ilughes en Scott zijn in veiligheid
Vereeniede Staten.
N c w-V o r k 6 Ma a r-t. Uit Managua
wordt bericht, dal ondanks dc hartelijke ont
vangst, die aan staatssecretaris Knox gisteren
werd bereid, toen hij begroet werd door hel
kabinet en door eene groote menigte, in de
dagbladen Diario di Nicaragua en Diario
Modtfrno vele anti-Amerikaansehe brieven
zijn opgenomen, waarin werd verlangd,
dal dynamiet zou worden gebruikt tegen
Knox. De geheele redactieslaf van de beide
bladen werd gevangen genomen en zal in
hechtenis worden gehouden, totdal Knox ver
trokken is. Dit de eerste uiting van verzet
tegen het bezoek van Knox sedert hij op reis
ging-
Wash ngtoai, .6 Maart. De volle
dige plannen voor de mobilisatie-van 100.000
man Amerikaansche troepen aan de Mexi-
coschc grens zijn aan den chef van den gene
ralen staf onderworpen. De zaak is echter
nog dn overweging.
In interviews, die -die 'bladen bev-atLen met
Mexicaansche iregeerin-gspersonen, inzonder
heid met dien minister van buitenlandsche
zaken Ca Hero wordit gezegd, «da t -de Ame
rikanen i Mexico worden gehouden -als gij
zelaars tegen een Amerikaanschen inval. De
"egeering zal -daarop dé aandacht vestigen
-an -dc Mex-icaanche regeering en vragen om
opheldering. De proclamatie van Taft en het
interview van Callero werden door de Ame
rikanen in Mexico gehouden ivoor eene waar
schuwing; zij verlaten in stee'ds grooter aan
tal het land, voora-l vrouwen en kinderen,
Er blijven mo-g maar weinigen in Mexico ach
ter
Zuid-Amerika.
N e w-Y o r k, 6 M a-a- r t. Naar een uit Guay-
aquil ontvangen -telegram vermeldt, is -gene
raal Jiu-lio Andrad-e, militair bevelhebber 'de
zer stad, gisteren arvonid te Quito -door sol
daten vermoord.
Reclame.
AUerlcL
De c-hl a u djf e-uriss t-a,k iaiig. De
automobiel eigenaars te Parijis hebben bet
aanbod van de -regeeriing om in de staking
van de chauffeurs, wellke thans reeds drie
-maanden duurt, baar bemiddeling te geven,
van -de hand gewezen.
Stakende chauffeurs deden Maandagavond
weer -aan aanval op werkwilligen en besoha
dig-den de auto's. Bij de worsteling die volg
de viélen een paar schoten, maar niemand
werd ernstig gewond.
Auto-ongeluk. In het bosch van
Fontainebleau viel Zondag een aulomo-biel in
den kuil. De motor ontplofte en dri-e reizi
gers kwamen onder het rijtuig. Twee kon
men redden, van de diende, zekere mme
J'anvier, bloemiste te Parijs, kon men slechts
het verkoolde lijk -te voorschijn balen.
De gebruikers maken veelvuldig de fout
te veel cacao in een kop te doen.
Dat behoeft met RONA niet.
Daarom uiterst voordeelig In het gebruik.
Kameroverzicht.
Tweede Hamer.
Woensdag werd de behandeling rvatru bét
bouw-weljc voortgez-et.
De heeF Troelstra (S.-iD.) protesteerde
legen 's heeren van der -Moden's insinuatie,
dat een thans overleden (familielid van spre
ker zicb destijds door heit beletten -van een
Unie-coJ-lecte een type van onverdraagzaam
heid had getoond. Onder eenige bravo's ter
•linkerzijde merkte spr. op, dat verschillen
de kamerleden zouden kunnen ^getuigen, dat
bedoeld familielid breeden aanleg en een
ruimen blik bezat, die hem verbeven doen
zijn boven de onkie-scbe bewering van den
heer Van der Molen. Spr. beschuldigde voorts
de rechterzijde van onverdraagzaamheid! in
woord -e-n geschrift en waarschuwde de lin
kerzijde niet te -1-oopen in de fuik, nu de
rechterzijde blijkbaar den sohoo'ls'trijd o-p
den voorgrond wil plaatsen om baar coalitie
staande te houden. Nu dé bijzondere school
er eenmaal is, waaraan niéts -te doen valt
en waartegen de sociaal-democratie oolk niets
wil doen, om de christelijke arbeiders niet
van zich te vervreemden, moet de poOliitiefc
uit den strijd geweerd worden- en alleen het
oog gericht zijn op de verheffing vain héb
onder wijspeil.
Minister TI e e m s k -e r k wees op 'het ver
schil in zienswijze dienaangaande, oordeelde
dat de linkenzijde voor die verheffing het
recept nog niet gevonden heeft en betoogde,
dat er wegens -de werkzaamheid Ider inieen-
sohakelings-eommiissie en wegenis het pro
gram van sociale voorzieningen -en de ver
krijging der middelen daartoe in- deze wet
gevende periode geen plaats was voor een
ingrijpende hervorming op onderwijsgebied',
doch dat het regeeringsplan -verder reikt -dan
in 1913. De minister merkte aan d'e oppositie
op, dat -men- natuurlijk een iwerüoplain kan
storen, maar dat daarmede hog -niet iets be
iers is bereikt.
-Het algemeen debat werd thans gesloten.
De heer Van der -Molen (A.-R.) tochtte
vervolgens -het door hem met de heeren Van
Wijnbergen en Snoedk -Henk-emans ingedien
de amendement toe, -strekkende -om een hoo-
ger subsidie toe te kennen dla-n het ontwerp
beoogt, door de subsidie meer in overeen
stemming te brengen met de werkelijke kos
ten. De spreker betuigde er allereerst zijni
leedwezen over, idat hij zich -Dinsdag haidJ
laten verleiden, -een persoonlijk element dn
hel debat te brengen, waardoor hij- afweek
vam "de goede, (parlementaire laldat, wélke
ook hij zoo gaarne behouden zag.
De heer Snoeck Henkemans (C.->H.)
lichtte toe, waarom ook hij het amendemerit
had o-nderteekend. Spreker betoogde, d!at van
den -aan-van-g af de christelijk-Ihistorischen
overtuigd waren van ide noodzakelijkheid vam
een hoogere bijdrage. Echter, -eerst -moésten
h. i. de rij'ksgeldmiddélien zulks goéd gedoo-
gen. Het amendement konït neer o-p een bij
drage va-n 2 in de bouwkosten per leer
ling, hetgeen overeenkomt met 's minis
ters oorspronkelijke bedoeling.
De heer Ter Laan (S.-D.) bestreed het
amendement-Van der Molen c. als behel
zende een onnoodige opvoering -der kosten
va-n 2 Ion tot 5 ton en bejpleitte behoud van
de bestaande gelijkheid van d'e openjbare -en
de bijzondere -school voor de rijkskas-, -op
welke gelijkheid biet ontwerp eni hét! amen
dement in mindere en meerdere maite in
breuk maken.
Dc heer Po 11ema (A.-R.) bestreed den
heer Ter Laan, opmerkende, dat de werkelijke
bouwkosten bij. het, openbare onderwijs veel
hooger zijn dan bij het bijzonder onderwijs.
De -M i -ii. v. B i n n e n 1. Z -a. k -e -n betoogde,
dat de regeling, bedoeld bij-het aanendement-
Van der Molen, niet in het o-nitwerp is neer
gelegd, omdat bij de indiening Idaarva-n de
stand van de rijksgeldmiddeleai minder gun
stig was.
De minister -oordeelde ook, dait bedoelt}
a-mendemenil meer zal bevorderen den school-
bouw in de -groote steden d-an in kleine plaat
sen. Ook is het waar, -dat lands geldmid
delen iets verbeterd zijn en al heeft spreker
geen bezwaar -tegen den inhoud van het
amendement, hij nam het toch niet over, om
dat zulks- strijdig zou zij,n met de parlemen
taire gebruiken. De minister heit de beslis
sing over het amendement aan die Kamer
over.
De heer Ketelaar (V.--D.) critiseerde
s ministers houding. Met die wijze van doen
worden er door de regeerinig geen wetsont
werpen ingediend, ma-ar -eenvouidiiig balletjes
opgegooid om -le zien, -hoe d'ez-e bij- de rech
terzijde worden opgenomen en verder gesla
gen.
De Min. van Binnenl. Zaken be
streed het betoog van den heer Ketelaar,
als zou de regeering met hét o-nitwerp slechts
een balletje hébben -opgegooid, om ,-te zien,
hoever hét rollen zou. Waiar de heer Kete
laar gezegd had, dat de minister 'hét amen
dement-Van der Molen evengoed' haid kunnen
overnemen en- zoodoende aan de Kamer een
stemming ha-d kunnen besparen, -gaf de Min.
thans gevolg aan dat advies én -naim hij het
amendement over.
Dc heer Troef s-tr-ai (S.-D.) stelde in hét
belang van liét bewaren van hel parlementaire
fatsoen voor de verdere beraadslagingen te
schorsen en het aldus geamendeerde -ontwerp
naar de afdcellngen -te zéndén.
Dit voorstel -werd verworpen mét 53 tegen
35 stemmen (zuiver rechte -tegen lin-ks.)
Het gewijzigde artikel 1 werd' aangenomen
met 52 tegen 33 6lemmen (zuiver rechte tegen
links.)
Berichten.
De Staatscourant van Donderdag 7 Maart
bevat o. m. de navolgende Koninklijke be
sluiten:
eervol ontslag verleend aan C, Post als bur
gemeester der gemeente Zoeternieer; idem
aan J. G. Hoevenaar als hoofdcommies aan
hel departement van financiën, onder dank
betuiging voor de langdurige als zoodanig oe-
wezen diensten;
belast met de waarneming van de functie
van rijksontvanger -te Oude Pekela A. J. The-
mans, verificateur bij 's Rijks direote belas
tingen, invoerrechten en accijnzen te Dor-
dracht;
erkend en toegelaten als vice-consul voor
Groot Briltannië te Rotterdam F. W. Man
ner;
eervol ontslag verleend uit den militairen
dienst, wegens lichaamsgebreken aan den
reserve 2e-lui'lcnant C. Lorenz van hel 22e
landweerdislrict; idem aan den militie 2e-
luitenanl C. Tigchelaar van het 5c regiment
infanterie;
bevorderd tot hoofdcommies aan het depar
tement van landbouw, nijverheid en handel,
jhr. mr. F. \V. A. Beelaerts van Blokland,
thans commies; idem tot commies Th. IIoo-
gendoorn en C. Bouwhuysen, thans adjunct-
commies; idem tot adjunct-commies N. Ver
loop en Fr. Floren, thans le klerk; idem tot
officier van gezondheid le klasse bij de zee
macht G. N. A. Ketting; erkend in Neder-
landsch-Indië op het gouvernements-zuig-bag-
gervaarluig voor Java, tot lcapitein-le zuig-
baas G. van der Vliet te Neder-IIardinxveld;
tot le sluurman-2e zuigbaas B. W. Schippers
le Sliedrecht; tot 2e sluurman-3e zuigbaas J
Goedhart te Sliedrecht; tot le machinist A
Corporaal tc Dordrecht; lot 2e idem W. Zuyd-
land te Gorincehm; tol 3e idem A. van Eek,
Sliedrecht; tot 4e idem J. M Timmer te Dor
drecht.
II. M. de Koningin is gisterenavond te
genwoordig geweest ;bij de vanwege de Ver.
G e 1 o o f e n V r ij h e i d in de Doopsgezinde
kerk le 's Gravenhage (Paleisafcraat) gegeven
3d-e lezing, waarbij -als spreker optrad prof.
A. J. Th. Jonker, oud-hoogleeraar te Heerde,
anet het onderwerp „Gemeenechapsv-erlaixgen
en Christendom."
Z. K. II. dc Prins vertoefde hedenavond
eenige o ogenblikken in de zalen van Pulehri
Studio op de luisterrijke avondpartij door
jhr. E. van Loon gegeven.
M i 1 i t i e v e r go- e din g s-i in str uc-
tie. De minister van oorlog heeft, ter
uitvoering van art. 84 der Mildtiewet 1912,
en vam hel daarop betrekking hebbend kon.
besluit (Stbl. 1912, n-o. 90) bepalingen vast
gesteld, welke zullen -uitmaken de miliüe-
vergo edings-ins-tr uctie.
Deze bepalingen zijn opgenomen in de Stct.
van Donderdag 7 Maart 1912, no. 56.
Vr ij stelling van herhaling b-
0 e f e n i n g e n. Overwegenfd-e, dal miü-
tieplicihligc-n, d.iie gedurende teil minste drie
jaren bij -de kolonia-le troepen hebben gediend
geacht kunnen worden zoodanig te zijn ge-
oefend, -dat hun vrijstelling van herhalings
oefeningen kan worden verleend, is bij kon.
besluit h-el volgende -bepaald:
Mildieplichtigen, die gedurende -drie jaren
•of langer -bij de koloniale troepen hebben ge
diend, worden bij een oproeping in werke-
lijken dienst voor herhalingsoefeningen van
de verlofgangers van de liéhlling van hét
korps, waartoe zij behooren, va-n die herha-
1 i-ngsoefenj/ng-en vrijgesteld
D e ,p t v a n d is c ip 1 i n e. De Midd.
Gt. meld-t, da-t met ingang van 1 April eJk.
het algemeen depót van discipline te Vlissin-
gen wordt o-pgeheven.
De president van de Fransche Repu
bliek heeft al&nog naar aanleiding van zijn
bezoek aan 's Gravenhage, den heer B. Gold.
beek, directeur-generaal van. de Maatschappij
Zeebad Scheveningen, benoemd tot ridder in
de orde van het- Legioen van Eer.
C. H. J u 1 i u s. In verband met zijn ver
trek naar het buitenland zal de heer C. H.
Julius binnenkort aftreden als president van
•den raad van beheer der Electrise he Spoor
weg-Maatschappij en directeur der E. N. E.
T. te Haarlem. De heer Julius zal optreden
als superintendant van een Engelsch-Ameri-
kaaiTsche groep, die ondernemingen heeft in
Argentinië, Niéuw-Zeeland, Brazilië e-n Ja
pan,
D r. IC u y p e r. De oud-Minister dr.
A, ICuyper hoopt nog in -den loop van deze
maanid in Groningen en te Leeuwarden op
le treden, te Leeuwarden voor (Patrimonium
en het Prov. Comité van Antti-Rev. ICiesver.
in Friesland'.
Jubile-um Royaard-s. Willem
Royaards jubileert op het oogenblik in Gel
derland en Overijssel met „de Violiers". Te
Zulphen is hem een schilderij van v. d. Worp,
voorstellende een boschgezicht, aangeboden;
te Deventer een fraai gebeeldhouwde kap
stok met Deventer tapijt en antiek garnituur,
benevens..,., een Deyenter koekl Ire beide
plaatsen was de schouwburg stampvol.
Hans Edmund in de ver
drukking. Gisterenmiddag is door tus-
schenkomst van den president der Amsler-
dams'che Arrondis-sements-échtbank een
schikking getroffen tusschen m-r. P. Groote,
die gisteren avond in opdracht van de Ber-
lijnsche firma Baruch -beslag deed leggen op
tooneelrequisieten, enz. van die N. V. Het
Duitsche Tooneei, en mr. Beklke-r, president-
commissaris vain -genoemde vennootschap.
Door deze schikking zijn 'de gerezen geschil
len, behalve het reeds geruimen tijd hangend
proces -over de schuldvordering van -de firma
Baruch, uit den weg geruimd.
Possart's opt re dén in „Nathan -der W-e-iso"
z-al dientengevolge 'heden avond in het Grand
Théatre geen belemimfling ondervinden.
Te Delft is jn den ouderdom van 79 jaren
overleden de heer D. Houtzagers, die meer
don 40 jaren geleden de begraafplaats Jaffa
deed aanleggen. In 1878 werd hij door Wil
lem III belast met de werkzaamheden voor
■oprichting van -den koninklijken grafkelder
in dc Nieuwe Ker - te Delft. Hij was begiftigd
met het eere-kruis in zilver van de Huisorde
yan Oranje.
Het is 16 September a.s. honderd jaren
geledtn, dal mevr. Bosboom geboren werd,
van de Nederlandsche romanschrijvers ui' de
19e eeuw wel de grootste. Zooals reeds is
gemeld, heelt zich een commissie lot huldi
ging gevormd, die beoogt een blijvende hulde
tc stichten in haar geboorteplaats Alkmaar.
Uit den oproep, dien door het uitvoerend
comité aan hel Nederlandsche volk" is ge
richt, nemen wij het volgende met onze volle
instemming uver:
Welke natie in Europa toonde ons, in de
jaren 1837 lol 1880, eene Vrouw als zij, met
zoo groote kennis van Historie, met zoo die
pen Jilik in 't menschelijk gemoed, die boven
dien de gave bezat deze heide machtige fac
toren te verbinden met hare rijke fantasie,
waardoor de onovertroffen historische ro
mans zijn ontstaan: De Graaf van Devonshire,
liet lluis Lauernesse, Ley cester in Neder
land, mejonkvrouw de Mauléon, als eerste
lingen van eene reeks, die*naast tal van klei
nere werken, in stijgende kracht, eindigde
met den karakter-roman Majoor Frans en
met Raymond de Schrijnwerker?
Welke invloed er van deze vrouw is uitge
gaan?
Zij heeft het ontwikkeld, lezend deel van
ons volk zijn verleden ontrold en doen lief
hebben; zij heeft doen zien, hoe te allen tijde,
in onze republiek, nobele figuren van elke
gezindte hebben geleefd en geleden en ge
streden, zoo uitvoerig, da't het den lezers
werd ol' zij meeleefden met hen in den vroe-
geren tijd. Er gaat een ethische kracht uit van
de kinderen harer verdichting, die eerbied
afdwingt, omdat het rein-menschelijke er naar
voren wordt gebracht, dat lot navolging aan
spoort. En het na haar komend geslacht heeft
van deze schrijfster kunnen leeren: do
psychologische opvatting van de roman
figuur, de juistheid van redeneering in den
dialoog, de scherpte van waarneming bij de
weergeving van het omringende.
Het is een weldaad voor ons zelf, stil te
staan bij de hedenking van wat deze vrouw
is geweest en heeft gedaan voor haar vólk,
toen Imre zusteren in den lande nog niet
waren ontwaakt als thans, nog eens te ge
voelen welke beteekenis haar optreden voor
onze nationale letteren heeft gehad, in eene
periode, die aëhter ons ligt.
Bijdragen voor het comité's worden gaarne
ingewacht door mr. K. A. Goben Stuart,
I.anges-lraal 47, Alkmaar
Een standbeeld voor Ko
ning Willem II. Men schrijft uit Til
burg aan de Maasbode:
Na de uitmuntend geslaagde tentoonstel
ling in 1909 te Tilburg gehouden, kon het
comité, dat deze tentoonstelling leidde, mog
een overschotje van f 3000 deponeeren.
Reeds 'toen werden pla-nnen gemaakt om met
die gelden een fonds te stichten tot oprich
ting van een gedenk-teeken. Sinds hebben
de plannen vasteren vorm gekregen, en daar
Brabant in 1 algemeen en Tilburg meer in
het bijzonder veel te danken hébben -aan
wijlen Koning Willem H, is onder voorzit
terschap van dr. B. Daamen een comité tot
stand gekomen om tot de oprichting te ge
raken van een ruiterstandbeeld, voor „Wil
lem II, die Tilburg liefhad."
Dat men zich geen miniatuur voorstelt
bewijst het bedrag, waarvoor men denkt
klaar te komen, ongeveer f 35,000. Wanneer
men niet tot iets origineels, maar tot een
kopie, -b.v. van het Willem II standbeeld in
Luxemburg moet besluiten, dan zullen de
kosten nog wel ongeveer f 20,000 bedragen.
Van de medewerking van vele Tilburgsche
ingezetenen is men overtuigd en ook in Den
Haag werd door personen, die er wel iets
aan kunnen doen, de beste steun voor -dit
plan toegezegd.
Daar het in 1915 honderd jaar zal geleden
zijn, dat Willem II zich in den slag bij Wa
terloo als een held deed kennen, wil men
trachten in dat jaar tot de onthulling te
kunnen overgaan.
In Tilburg is sprake vah den aanleg van
•een villapark, en het comité heeft op die
plaats het oog gericht om het standbeeld te
doen verrijzen.
V r ij z.-d e m. k i e s v e r e e n i g i n g
te '6 Gravenhage. Onder voorzitter
schap van mr. L. N. Roodenburg hield de
Vrijzinnig-democratische kieevereeniging gis
terenavond 8£ uur in de bovenzaal van Café
Hollandais een© algemeene vergadering,
waarin o.a. verslag werd uitgebracht van de
werkzaamheden van het algemeen kiesrecht
comité. Daaruit blijkt, dat tc 's Gravenhage
5384 handteekeningen werden verkregen op
het bekende adres, tegen 5280 in- Amsterdam.
Het aantal verkregen hanclteekeniingcn in
Den Haag bedraagt 167 van het totaal-aantal
over het geheele land.
De voorzitter bracht het comité onder in
stemmingsbetuigingen der vergadering een
woord van dank voor zijn arbeid.
