S' «OS. Iterate Blad.
lO"* Jaargang.
Zaterdag 30 Maart 1912.
BUITENLAND.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Por 8 maandon voor Amersfoort f l.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummors- 0.05.
Deze Oourant vorschynt dagelijks, behalve op Zou» en Peest*
dagen.
Advortontitnmodedoelingen enz., gelieve men róér 11 «ar
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtsah.straat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PH1J3 DEK ADVERTENTIKN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel moor O.IO.
Dienstaanbiedingen on aanvragen 25 cents by vooruitbetaling.
Grooto lettors naar plaatsruimte.
Voor handel on bodryf' bostaan zoor voordooligo bopalingon^ tot
hot herhaald advorteoron in dit Blad, by abonnemont Eeno
ciroulairobovattonde de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
Het vrouwenkiesrecht in
Engeland.
Hol was eergisteren een slechte dag voor
de voorstanders van vrouwenkiesrecht iu
Engeland in he' algemeen en voor dc mili
tante suffragettes in het bijzonder. Mrs.
Pankhurst en het echtpaar Lawrence zijn
dien dag verwezen naar <le rechtbank van
.gezworenen; zij zullen als crimineele mis
dadigers moeten terechtstaan wegens het
aandeel, dat zij gehad hebben in den veld
tocht, die laatstelijk is ondernomen tegen
dc winkelruiten van hel West-End. Aan mrs.
Pankhurst is zelfs geweigerd borgtocht tc
stellen om ontslag uil de preventieve hech
tenis te krijgen; zij zal als gevangene moe
ten voorkunen. En het lagerhuis heeft ge
weigerd liet. wetsontwerp tot toekenning
van het politieke kiesrecht aan vrouwen, dat
kort na lat dit parlement voor het eerst bij
eenkwam, was ingediend, tot de tweede
lezing toe te laten.
Dit wetsontwerp zag er anders vrij on
schuldig uLt; het droeg niet ten onrechte den
naam van „Conciliation bill". Het had enkel
ten doel het kiesrecht voor het parlement
toe te kennen aan de vrouwen, die een eigen
huishouding hebben (householders), d. w. z.
in het algemeen genomen de vrouwen, die
dat recht reeds kunnep uitoefenen voor de
graafschapsraden, de gemeenteraden en an
dere lagere bestuursorganen. Het was dus
grootendeels een beginseluitspraak, "die de
voorstellers van dit wetsontwerp, waaron
der alle politieke partijen vertegenwoordigd
waren, v n het huis vroegen. Men had dezen
vorm gekozen om onder één hoed te vangen
alle voorstanders van vrouwenkiesrecht: hen
die wilien, d?t de vrouwen gelijk worden
geste.x mil de mannen wat het kiesrecht be
treft, en hen die, de uitwerking vreezendc
van zulk eene groote verandering in het kie
zerskorps, zich als begin willen bepalen lot
toekenning van het politieke kiesrecht aan
een beperkt aantal vrouwen. De voorstellers
hadden zich aanvankelijk uitsluitend hiertoe
willen beperken en geen enkel amendement
willen toelaten; slechts schoorvoetend had
den zij zich er toe bereid verklaard: om, als
men tot de behandeling van de artikelen ge
naderd was, een amendement over te nemen,
u-. vrouwen als kiezers toeliet, die eigen
dommen bezitten in een ander district dan
dat waar bun echtgenoot kiesgerechtigd is,
-.n einJe het verwijt te ontgaan, dat het
voorstel de gehuwde vrouw van het kies
recht uilsloo».
Maar het zal niet komen tot eene behan
deling van de artikelen; de kans daarop is
verkeken door het weigerend besluit, dat het
lagerhuis genomen heeft op het voorstel om
het wetsontwerp tot de tweede lezing toe
te laten. Verleden jaar heeft eene meerder
heid van 1G7 stemmen zich voor de tweede
lezing verklaard. De verhouding was
toen -255 voorstemmers en 88 tegenstem
mers. Maar men kon toen niet tot
de behandeling van de artikelen komen
omdat de paikmcnilaire agenda al te bezet
was. Ditmaal heeft het lagerhuis met 222 te
gen 208 stemmen geweigerd tot de tweede
lezing over te gaande Conciliation bill is
dus voor (leze ziiing van de baan. Die om
keering in de stemming van het huis is op
rekening 1e schrijven van het onzinnig op
treden v. n de militante suffragettes, dat de
openbare meening, de machtige factor die in
Engeland ten slotte den doorslag geeft, ten
haren nacleele heeft doen omslaan. Zij moe
ten wel zeer hardleersch zijn, als zij nu niet
tot het inzicht komen, dat dit niet de me
thode is om de zaak, die zij voorstaan, le
bevorderen»
Itmliè en Turkije.
P a r ij s 2 9 Maart. De Temps bericht
uit Konstantinope], dat een Italiaansch oor
logsschip verschenen is voor Tripoli in Syne.
Het bleef een kwartier voor de haven; doch
daar er geen enkel Turksch schip aanwezig
was, verdween het weer.
Over den vorm van den stap, dien de mo
gendheden bij de Porie willen doen, begint
nu eenige klaarheid te koenen. De correspon
dent van de Frankf. Zlg. te Konstantinope'
bericht, dat liet aanvankelijke voornemen van
Rusland om de vredesvoorwaarden, die Italië
aan de mogendheden heeft doen toekomen,
ter kennis van de Porte te brengen, ge
heel is prijs gegeven. Dc meerderheid van de
mogendheden sympathiseerde niet met deze
gedachte en concludeerde bovendien uit het
geen bekend was geworden over de in Kon-
stantinopel hecrschcnde stemming, dat de uit
Rome ontvangen voorstellen geheel schip
breuk zouden Jijden. Men wil zich nu lot
de Porte wenden met de vraag wat hare
voorwaarden zijn voor hel sluiten van vrede
met Italië. Hel antwoord van de Porte za!
dan de verdere houding van de mogendhe
den bepalen.
Duitschland.
De commissie voc- het reglement ven orde
van den rijksdag heeft de taak, die baar
was opgedragen oan eene rii/eavwe regeling te
maken voor de uitoefening van het reohit MBO
interpelkmic, ten eiim-j gebracht. Zij is daar
bij lot de volgende besluiten gekomen:
InterpcTatjen aan den rijkskanselier moe
ien duidelijk geformuleerd en door minstens
J 80 leden ondeteekend ingeditand worden.
I Wanneer inlerpeUatiën in zoo* groot aan
tal werden iiigeeUenia, dat de geregelde af
doening van de zaken van den rijksdag ver
hinderd wordt, daai kan de rijksdag, totdat
dit beletsel uit den weg is geruimd, de be
handeling van .interpeJilaitiën tot den bepaal
den weke jij kschen zittingsdag beperken. Ook
in dit gewiil kaai de rijksdag de behandeling
van enkele interpeliLaitiën door besluit °P een
anderen zittingsdag toelaten.
Bij de bespreking win een-e aivlerpollaibiie
kunnen worst ellen gedaan worden, die ten
doel hebben tc constaiteeren, dat dc behan
deling van de liet onderwerp der initerpella-
'liic uitmakende aatngetLegemlbedd dooa- den
rijkskanselier aan de meening van don rijks
dag beantwoordt of niieit beantwoordt. Dc
stemming over deze voortstellen moet wor
den verdaagd, waanneer dlilfc dooa- minstens
80 aanwezige, leden wordt verlangd; zij ge-
1 sölijiedt dan den volgenden zittingsdag,
j Verder laat het reglement van orde ook
nog gelegenheid tot het stellen van korte
vragen, waarvan de beantwoording monde -
Iting of scliriDteiijk kan gescliioden.
Frankrijk.
Volgens een bericht uit Parijs van offktleu-
sen oorsprong de Ftoamsoho regeering
I voornemens dc onderhandelingen, met Spanje
eerst te hervatten nu de onderteek ending door
sultan Moeleng Hafid van het protectoraait-
Y er drag, waarover de besprekingen tusschen
den sultan en den gezant Regnault gisteren in
Fez begonnen zijai.
De Madridsche Diairïo Universe! sdhrijft
naar aanleiding van het bericht, dat de on
derhandelingen tussöK .1 de heide regoerin-
gen op een punt zijn gekomen waarop de
teohniisohc argumenten uitgeput zijin en
slechts weinig hoop bestaat om zédh met
elkaar te verstaan, da. men daaruit niet kan
becil,uiten, at men he4 afbreken van de on-
dorhau'delingen tegemoet gaat. Br zijai nog
andere overwegingen dlie alls men let 0(p den
goddon wil van de beide regeeirilnigen. ten
slotte toch - ovcrceiiisfemniiiiiig kunnen lei
den.
Engeland.
De door den eersten lord van de admirali
teit Winston Churdhill aangekondigde nieu
we indeeling van de Atlantische vloot en de
Jiomefleet" zal in de maand Juni ten uitvoer
gelegd worden.
Londen, 29 Maart. Tusschcn de 1500
en 2000 mijnwerkers in Warwickshire hebben
heden het werk hervat, terwijl een groot
aantal in de mijnen van Lanarkshire is af
gedaald. Zij wisten de bepaling te verkrij
gen, dat ze morgen hun loon ontvangen zul
len, daan- ze gebrek lijden.
Londen, 29 Maart. Ashton, de secre
taris van den mijnwerkersbond raadt den
arbeiders aan, le stemmen vóór de hervat
ting ran het werk.
Londen, 29 Maart. Overal zijn teeke
nen waar te nemen, dat de arbeid allengs
w°rdt nervat, zelfs in Zuid-Wales en in
Schotland. Hartshorn, een leider van de
uiterste partij onder de mijnwerkers, die te
Mr.esteg ais spreker optrad, zeide, dat als
he' werk hervat werd, diit niet beteekendc
d..t men zich overgaf; hel lever alleen de
proef op de som.van wat men had gewon
nen.
De vraag waarover de leden van den mijn
werkersbond hebben te stemmen mei ja of
neen, is aldus geformuleerd: Zijl gij gun&tig
gestemd voor eene hervatting van den arbeid
in afwachting van de vaststelling der mini
mum-loonschaal in de verschillende graden
van werk door dc krachtens de „Mines Mi
nimum Wages Act" te benoemen districtsra-
dtn? De beslissing is aan de mijnwerkers zelf
overgelaten, omda» in de vergadering de mee
ningen verdeeld waren. De gemachtigden van
de Engelsche mijnen waren voor hervatting
van den arbeid, die van de mijnen in Wales
en in Schotland voor voortzetting van den
strijd.
Het is mooieüjk eene voorspelling te do©n
over dc beslissing, die de mijnwerkers zullen
nemen Dc berichten over de in dc verschil
lende districten heerschende stemming luiden
tegenstrijdig. Men meent, dat in dc Engelsche
mijnen de menschen weer aan 't werk willen
gaan. In Schotland en Wales schijnt dc stem
ming meer onverzoenlijk te zijn, hoewel ook
in Zuid-Wales eene sterke partij er voor moet
zijn den aibeid te hervatten.
Bij het vorige referendum was de groot©
meerderheid voor de staking, waartoe beslo
ten werd met 416,000 tegen 116,000 stemmen,
veel meer dus dan de vereischte twee derden.
Men neemt echter aan, dat het lastbare voor
deel, dat door de wet is verkregen cn aan den
anderen kant dc uitputting van de slrijdkas-
sen de menschen geneigd zullen maken tot
verzoening. Voor het besluit om den arbeid
te hervatten, is dc eenvoudige meerderheid
voldoende
De. ui'elag van de stemming zal eerst
"Woensdag bekend zijn. Daar eenige dagen
noodig zijn om de mijnputten weer in bruik-
bare'i toestand te brengen, zal, wanneer het
besluit gunstig is, eerst tegen Paschen het
werk hervat kunnen worden. Valt dc beslis
sing ongunstig uit, dan wordt de toestand
zci-r ingewikkeld. In beginsel kan de mijn
werkershond niet tot eene gedeeltelijk© her
vatting van den arbeid machtiging verle©nen;
maar in alle districten, waar de meerderheid
tegen d voortzetting van de staking is, zal
het ze©r moeilijk zijn dc menschen te belet
ter. weer aan het wérk te gaan. In dat geval
zijn onlusten te vreeten, cn met het oog op
die eventualiteit neemt de regeering nu reeds
de noodige maatregelen om de vrijheid van
arbeid le verzekeren. Dat voor deze maat
regelen wel reden bestaat, bewijzen de ern
stige rustverstoringen, die op verschillende
plaatsen zijn voorgekomen, o.a. in het kolen
bekken van Staffordshire, waar eene menig
te van nagenoeg 10,OUD stakers de mijn Little
ton bij Cannockhare heeft belegerd, omdat iiv
de mijn 70 werklieden bezig waren mei her
stellingen aan de gangen.
Sedert 1 Maart hebben de vakvercenigingen
1.043-000 p. st. aan stnkingsgclden uitbetaald.
Het bedrag, dal nog in de kassen aanwezig
is, wordt opgegeven als 951,000 p st.
De tc Londen vergaderde mijneigenaars
hebben aan de mijnbezitlers in het gehe©le
land den raad gegeven alles te doen wat noo
dig is om uitvoering te geven aan de bepa
lingen van de wet, ofschoon zij wettelijke
bepalingen, die b©trekkiug hebben op de vast
stelling van de loonen, met de ernstigste be
zorgdheid blijven beschouwen. Den eersten
minister hebben zij hulde gebracht voor zijne
ernstige pogingen om eene schikking tc krij
gen
Hongarije.
Budapest. 29 Maart Graaf Khun-
Iledervary had heden morgen te Schön-
brunn e ne audiëntie van een half uur bij den
Keizer, .va afloop daarvan verzocht hij alle
leden van de Hongaarsche regeering naar
Weenen 'e komen. Heden avond zal er een
Hongaarschen ministerraad gehouden wor
den. De regeering is op het punt ernstige be
slissingen ie nemen
Turkije.
Athene, 29 Maart. Blijkens berichten
uit Saloniki zijn in e©n gevecht te Aivalikdere
bij Langaza 20 personen gedood cn 50 ge
wond onder de muzelmannen. Ook de Griek-
sche liberalen hadden talrijke gewonden.
Twee gendarmes zijn gedood.
Men verzekert, dat het gevecht is uitgelokt
door de gendarmes, om dc liberalen te belet
ten te stemmen.
Griekenland.
De sterk te verlhoaKliiinig van de versahiJlcnde
partijen in de nieuwe Kamer wordt aldus op
gegeven: Yeniaelos teat 146, Theosoikis 11,
Rallis 6, Zadmis 3 aanhangers. Verder zijn er
nog 7 arraifhainikeiijlkc leden. Wie de leiding
van de oppositie dn de Kamer op zicth zal
nemen is nog onzeker. Daanhangers van
Hallis hebben deze voorgesteld zioh candi'daat
tc sic den in Gor'tyria, liet oude district van
Delyonnis, waar (hij zekeT is to worden ge
kozen. Maar Rallis is van plan, na eene 40-
jarige politieke loopbaan, dc pofliliiefc vaar
wel te zeggen.
De regeering ziet1W hare groote overwin
ning de ontwikeling, die dc zaken zuillcn ne
men, met kalmte tegemoet. Over de in Kreta,
gekozen afgevaardigden verluidt in Athene,
dat zij in kleine groepen zullen vertrekken
en voordat de Kaan er bijeenkomt in Athene
aanwezig zullen zijn.
De Conniere delle Sera heeft uiiH Athene
eene verklaring ontvangen, uit den mond van
den minister van buutten lam dsohe zaken Gry-
paris opgetcekend over da nobel'iige kwestie
van dc toelating vaat vertegenwoordigers van
Kreta in de Grieksohe Kaïmer. Daaruit Wijkt,
dait deze bewindsman niet gelooft, dat deze
kwestie van overwegend gewicht is; hij zegt
namelijk, dat zelfs alls dc door Kreta gekozen
afgevaardigden te Athene aankomen, zij er
ontvangen zullen worden als eenvoudige par
ticulieren, want dc Kamer is nu nog niet
bijeen. Voor dat oen afgevaardigde in de
Kamer wordt toegelaten, moeten zijtne ge
loofsbrieven in orde zijn bevonden en het
onderzoek daarvan is ingevolge de onlangs
herziene grondwet opgedragen aan het
hoogste garedhtsifaof. Deze opmerking van
minister Grypturis geoft reden om te denken,
dait de verkiezing van dc 69 afgevaardigden
van Kreta nietig zal worden verklaard door
het hoogste gerechtshof. Nog aflgesaheisden
van dc vraag of Kreta het reabt heeft afge
vaardigden naar A hene tc zenden is dc ver-
kiezing ran deze vertegenwoordigers reeds
wegens vcrniigehreke: nietig. De afgevaar
digden moesten namelijk in Griekenland bij
geheime stemming gekozen worden; die afge
vaardigden mn Kreta echter zijai eenvoudig
dooa- een coma té benoemd en niet bij volks
stemming aangewezen.
Uit Kam ca word/t aan die Kölin. Ztg. bericht
dat, eergisteren van daar zijn vertrokken een
Eivgelscüi oerl-igsohap naan- Handle on een
Russüseh naar Rethymo. Het demonslraitlie-
vcn vertrek van de voor de Kamer te Athene
gekozen afgevaardigden werd vorftiuind«hd.
Kreta.
Uit Weenen wordt aan de Vossischc Ztg.
beridht, dat dc Kreta beschermende mogend
heden zijn overeengekomen, als afgevaardig
den van Kreta naar Griekenland reizen, dat
niet te (beschouwen als een reden om troepen
op Kreta aan land tc zetten. Daarentegen zal
terstond tot de bezetting van het eiland wor
den overgegaan, wanneer de daar gevestigde
moihammcduanschc bevolking gevaar mocht
loopen in leven en eigendom. De gezanten
van de beschermende mogendheden hebben
aan de iTurksdhc regeering hiervan mode-
deeling godaan. Het zal nu "de laak van de
Grieksche regcering zijn de afgevaardigden
van Kreta te weerhouden van een onwettig
betreden der vergaderzaal van het Grieksche
parlement. Een tijdlang scheen liet alsof het
kabinel-Venizelos niet de kracht zou hebben
zioh te verzetten legen de onwettige eischen
der Kretensers. I>e stolling van dit kabinet
is echter bevestigd door het schitterende vo
tum van vertrouwen, dat het .Grieksche volk
het gegeven hooft bij de nu geëindigde ver
kiezingen; men neemt dus aan, dat het thans
de kracht bezit om de Tuirksch-Griekschc
betrekkingen te besefhermen tegen onwettige
eisohen van de Krctcnisers, voor zoover dat op
den weg ligt van Griekenland.
Perzië»
De Tanin bericht, dat Rusland er in heeft
toegestemd, dat het Turksoh-Pcrzasclie grens
geschil, dut tientallen van jaren .heeft ge
duurd, aan het scheidsgerechtshof tc 's Gra-
venhage zal worden onderworpen.
China.
Peking, 29 Maar t. Telegrammen uit
Nanking maken melding van een ernstige
uitbarsting van een uitgebreide muiterij van
soudatcn.
Vereenigde Staten.
Cleveland (Ohio), 29 Maar t. Er zijn
uitdrukkelijk© bevelen uitgevaardigd door de
United mineworkers of America", om alle
werkzaamheden in de anthracietmijnen tc
staken; te beginnen met 1 April.
Mexico.
N e w-Y o r k, 2 9 Maart. Een telegram
uit Jimenez (Mexico) bericht, dat "generaal
Aubert met 1200 man ontkomen is aan eene
veel sterkere macht van de rebellen na een
wanhopig gevecht van vier uren. Aan beide
zijden zijn zware verliezen geleden.
Een telegram uit Laredo (Texas) bevindt,
dat de Mexicaansche regeering geweigerd
heeft telegrammen uit de Vereenigde Staten
toe te laten.
Allerlei
Gent, 29 Maart. De stakers hebben
besloten den strijd tot het uiterste voort te
zetten. Er zijn meer dan 2200 stakers en leeg-
loopers, Dc patroons, cargadoors, stouwers
cn handelaars hebben besloten hel verzet
voort tc zetten cn 500 dokwerkers te laten
komen uit Duitschland.
- 400 spoorwegbeambten in het Noorden
van Spanje hebben besloten te slaken. Zij ver
langen een loonsivenhooging van 25 procent
Omtrent den brand, die liet paleis van
den Turkse hen minister van buitenlandsche
zaken verwoestte, wordt ntader uit Konstan-
tinopei bericht: De brand bnaik uit 's avonds
te 6 uiur. De ministers, die juist kabinetsraad
hielden, wenden telephonösch gewaarschuwd
en begaven jtiah onmiddellijk naar liet too-
neel van den brand, waar reeds een ontzag
lijke menigte bijeen was. Te tien uur was
het geheel e gebouw in vlammen opgegaan.
Persoonlijke ongelukken vallen niet te be
treuren. De gemalin van den minister, een
Iiongaarsche, vond een schuilplaats in dc
nabijgelegen Duitsche ambassade, waarheen
ook 'de geredde meubel werden gebracht.
Een groot gedeelte van Pasja war, een
stad in den Pundsjab met 84.000 inwoners, "s
afgebrand. Persoonlijke ongevallen zijn niet
voorgekomen, maar een groot aantal perso
nen zijn zonder onderdak.
B e r 1 ij n 29 M a a r t. Uit Rio de Janeiro
wordt bericht, dat het in Europa verspreide
bericht van een.ongeval, dat daar zou zijn
voorgekomen met een zwaar Krupp-kanon,
onjuist is. Zulk een ongeluk is in Rio de
Janeiro onbekend.
60ST-INDI E.
De Solo-rivier overstroomd.
Een officieel regceringsbericht meldt:
Dc resident van Rembang seint:
In de districten Padangan, Ngoenpak Pe-
lcm, Baho©reno, Rengl en Rcmbs, zijn door
de Solorivier honderden desea's onder wa
ter gezet en eenige duizenden bouws sawah
overstroomd. De Solorivierdijken zijn op vier
plaatsen doorgebroken. Geen persoonlijk© on
gelukken hebben plaats gehad.
De Staatscourant van Zaterdag 30 Maart
bevat o.a. de volgende Koninklijke besluiten:
benoemd tot commies bij den waarborg en
de belasting der gouden en zilveren werken
te Amsterdam D. A. J. A. Bondam, thans
essayeur tc Schoonhoven;
op verzoek eervol ontslagen als burge-
miester van Barsingerhorn J. Spaans;
benoemd tot onderinspecleur der visschc-
rijeit W. A. van Kcsteren, politie-inspecteur
te Leidon;
op verzoek eervol ontslagen uil den zee
dienst dc adelborst le klas©© H. J. Top.
Koninklijk bezoek aan Rotterdam.
Men meldt uit Rotterdam:
II. M. de Koningin cn Z. K. II. dc Prins
der Nederlanden bezoeken 13 April Rotter
dam ter bezichtiging der Groote Kerk, voor
ecu tocht langs dc rivier en havens een be
zoek aan .iel etablissement tiet" Kon. Mij.
tot Expl. van pctroleuinbronnen in Indië cn
aan het stoomschip Kawi der Rott. Lloyd.
Daarna naar liet station terug.
II. M. de Koningin-Moeder had Donderdag
als genoodigden aan tafel: jhr. mr. de Sa-
vorndn Lohman, minister van Staat; baron
Maokay, voorzitter van de Algemeene Reken
kamer; mevrouw van Loon, dame du palais
van H. M. de Koningin; jhr. mr. van Tets
van Goudriaan, oud-minrster win Buitenland-
sche Zaken cn mevrouw van Tets, benevens
versdhJJlende leden van het dienstdoende
Huis van de Koningin.
Tweede Kamer. Naar wij verne
men zou het in het voornemen liggen de
Tweede Kamer, die gisteren op Paasch-recès
ging, weder bijeen le roepen tegen Dinsdag
23 April, vrij zeker alliums niet vóór dien
datum.
De ziekteverzekering. Dc
Residentiebode sdhrijft:
Het laat zich aanzien dat de behandeling
der Ziekteverzekering nog al veel tijd zal
-^rderen. Naar we vernemen zullen vóór
10 April den uitersten termijn -- min
stens een 80-tal amendementen op dc Ziek
tewet en <de Roden wet, waarvan niet min
der dan ongeveer 50 van de sociaal-demo-
cratcn, bij de Commissie van Voorbereiding
inkomen.
Naar het Hbld. verneemt bestaat bij het
legerbestuur het plan om het militaire hospi
taal te Assen op te heffen nog vóór dat te
Amersfoort, waarvan de opheffing tot na
jaar is bepaald. Als bestemming van liet hos
pitaal te Amersfoort wordt genoemd, het ka
zerneeren der militaire schoolcoinpagnie.
Eervol ontslagen wegens lichaamsgebre
ken II. A. Soomer, le opzichter aan de mu
nitiefabriek.
Bij Koninklijk besluit is benoemd tot
griffier van den raad van beroep (ongevallen
verzekering) te Roermond, mr. J. G. C. M.
Walter, advocaat en procureur te Roermond,
secretaris van den voogdijraad aldaar-
Gesteld ter beschikking van den gou
verneur-generaal van Ned.-Indië C. van Rijn,
tc Veenendaal, en II. L. de Dissc, tc Wade-
noijen, ter benoeming resp. tot commies en
klerk bij den post-, telegraaf ert telefoon
dienst daar te lande.
Begrafenis Rechiicn Mor-
r a. Bij de begrafenis van het lid der Re
kenkamer Rechlien Morra op Eik-en-Duincn
te 's Gravenhage waren aanwezig president,
secretaris en dc meeste leden en ambtenaren
der Rekenkamer, secretaris-generaal van het
Departement van Landbouw en andere per
sonen uit de ambtenaarswereld en daarbui
ten. De zoon des overledene dankte voor de
betoonde belangstelling cn voor dc groote
sympathie, die zijn vader steeds van zijn veie
vrienden mocht ondervinden.
J. A. d e G e 1 d e r. f Te 's Gravenhage
is overleden dc heer J. A. de Gelder. Hij
wan geboren den 3Uten Mei 1841 en trad 11
jaar oud al. adelborst te Willemsoord in
staatsdienst. Drie jaar later verliet hij het
instituut als adelborst late kinase en vertrok
hij naar de koloniën, waar hij deelnam aan
verschillende expedities. Korten tijd daarna
werd hij bevorderd lot luitenant ter zee 2de
klasse en op 18 April 1862 verwierf hij de
Militaire Willemsorde wegens verschillende
wapenfeiten tijdens een gevecht tegen zee-
roovcra in di baai van Karakeling. Na op
22-jarigcn leeftijd het inge»ieuré-cxamen ge
daan tc hebben, verliet hij de marine om ala
ingenieur 3c klasse der Burgerlijke Openbare
Werken in Ned.-Indië in burgerlijken staats
dienst over te gaan. Toen in 1870 besloten
werd den aanlog van de haven van Tandjong
Friok van staatswege uit te voeren, werd de
leiding opgedragen aan De Gelder. De eigen
lijke aanleg werd in 7 jaar voltooid, in plaats
van in 10 jaar, zooaU oorspronkelijk geraamd
was, «li bovendien bleef dc aanlegprijs vele
milliocnen beneden dc raming ©n benoden de
Inschrijvingsprijzen bij de publiek© aanbe
steding. De Gelder beschikte over vrijwel on
beperkte volmacht, zoowel wat dc technische
als de administratieve en financiecle leiding
betrof
De regeering beloonde den ambtenaar door
zeer snel buiten dc ranglijst om, den heer
De Gelder alle ingenieursrangen tot hoofd
ingenieur 1ste klasse toe, tc laten doorloopen
en door hen» te benoemen tot ridder in dc
orde van den Nederlandschcn Leeuw. Ook
