s:
KOLONIËN.
^BINNENLAND.
Uit den omtrek^ I
KI
maar later koffiehuis werd; ten tweede het
„Obcrforsthaus" in het „Stadlwald". Toen
Frankfort nog de vrije rijksstad was, kwa
men daar de eerste famiiién der stad en de
diplomatie tot getellig onderhoud bijeen; in
die dagen was een rit per wagen van de poor
ten der stad naar het Oberforsthaus nog een
gebeurtenis, nu grenst het aan de stad. 't Is
er alweer als in ons goede Nijmegen,
waar dc timmerlui, die, als ze bv. ter plaatse,
waar nu de St Annastraat ligt, moesten wer-
ken er» dus buiten de stad arbeidden, 's mor
gens brood mee mimen voor den heelen dag.
In Frankfort hebben ook de vroede man-
nen, die de stad regeeren en helpen re gee ren,
een afzonderlijk plekje, dat voor hen desge-
wenscht wordt vrijgehouden. Dat is de
„Ge6chlcohterstubc" in den „alten Römer".
Maar slechts eens in 't jaar, zoo tegen Kerst-
mis, worth er gebruik van gemaakt. Dan
komen hier de leden van het stadsbestuur
en de hoofden van dienst en de voornaam
ste ambtenaren bijeen, om alle kleine en
grootc kibbelarijen cn moeningsversahillen,
die in het jaar zijn voorgekomen, weg le eten
en weg te spoelen aan een gemcenschappclij-
ken disch, dc het „Vcrzocningsmaal" heet.
Geen kwade gewoonte. Veel weet men er niet
van, wift daar dan gebeurt, want de bemoei
zieke pers wordt thuisgdaten. Men beweert,
dat daar de zwijgzaamste leden spraakzaam
worden, de droogste redenaars en cijferaars
duidelijke bewijzen van geestigheid geven en
dat er telkens weer gezondigd wordt tegen
alle mogelijke wijze en strenge bepalingen
van het reglement van orde, waaraan men
een jaar lang gebonden was. Maar nog eens:
de pers komt er niet bij, de stenograaf is af
wezig of mee van de partij en 't is dus alles
van „hooren zeggen".
OOST INDI E.
De pcstgevallen op Java.
Regeeringstelegram betreffende pcstge
vallen op Java gedurende het tijdvak van 5
tct - nmet 18 Juni 1912:
Afdeeling Malang: Vier en dertig doode-
lijkc pestgevallen. Madioen twee; Kediri een.
Noodbrug ingeatort.
De Bataviaasche correspondent van het
Hbld. seint, dat de noodbrug in het Pan-
dcglungschc in de residentie Bantam door
groote ophooping van Mekkagangers op die
brug, is ingestort. Vijftig lieden storten in het
ravijn, van wie 18 den dood vonden cn 32
werden gewond.
Karaarovaraickt.
Tweede Maaaer.
In dc Vrijdag gehouden Tweede Kamer-
zining werden de besprekingen voortgezel
omtrent de Radenwet.
Minister T alma bepaalt zich tot een kor
te motiveering van zijn verzet tegen het amen-
dement-Duys, om ook dc losse arbeiders in
dc wet op te nemen. Van de wensohelijkheid
der opneming i9 hij overtuigd doch technisch
Is opneming der losse arbeiders niet moge
lijk, alleen bepaalde groepen kunnen telkens
worden opgenomen en daartoe geeft de Ziek
tewet gelegenheid. Ook in Engeland en
Duitschland staan de verzekerde losse ar
beiders onder afzonderlijke bepalingen. Ook
In Oostenrijk wil dc regeering hetzelfde.
Dc heer D u y s (S. D.) repliceert
De heer De Visser (C. H.) dankt den
Minister voor de groote concessie door hem
ten oparichle der losse arbeiders gedaan en
wijst op de in het buitenland ondervonden
moeilijkheid.
De heer L oh m a n (C H.) dringt er op
aan dat het verband tusschen de Radenwet
en dc Ziektewet zal worden losgemaakt om
dol de ziektewet toch niet meer zal kunnen
worden behandeld. De minister overweagt
reeds een wijziging om het verband los te
maken.
Dc heer D u y s zegt nu, dat hij zijn amen
dement zal intrekken, als door den minister
het denkbeeld van den heer Loliman wordt
overgenomen, om het kiesrecht voor de Ra
den van Arbeid te verleencn aan allen, die
thans verzekerd worden en die in de toe
komst verzekerd zullen zijn.
Dc Minister antwoordt in zijn dupliek,
dat hij deze redactie van art. 11, door den
heer Lohman aanbevolen, In overweging zal
nemen. Spr. verdedigt zich dan nog tegen
ecnigc tot hem gerichte verwijten.
Aan de orde komt nu lid b van het ge
noemde art. 3 (Uitsluiting van hen, wier dag
loon meer bedraagt dan een zekere som.)
Dc heer D u y s verdedigt een amendement
om dc grenzen, waartus&chen die som zich
bewegen mag niet op f 2JH) cn f 5, doch op
f 3.50 en f 7 te bepalen.
Na een korte discussie tusschen spreker
den minister cn den voorzitter, in verband
met de wensohelijkheid om het- amendement
bij art. 3 van dc Ziektewet in te dienen, wordt
dc behandeling van lid b aangehouden.
De heer D u y s verdedigt dan een amen
dement op het volgende lid, met de bedoe
ling Nederlandsche handelsreizigers van in
bet buitenland gevestigde ondernemingen, die
hier te lande geen filiaal hebben in dc ver
zekering op te nemen. Indien dc minister be
reid is, den Raad van Arbeid bevoegdheid
te verleenen om deze reizigers eventueel ook
op te nemen, dan zou spr. zijn amendement
intrekken.
De heer v. Ka rttebcek (V. L.) komt op
tegen afspraken tusschen den minister en een
Kamerlid, om bij artikelen van dc Ziektewet
weer amendementen te mogen indienen.
De Minister verklaart zich alleen be
reid de handelsreizigers 04) te nemen onder
dc gepriviligeerde personen bij de vrijwillig®
verzekering, die, wanneer zij zich aanmel
den .aangenomen moeten worden.
De heer D u y s trekt zijn amendement
nu er althans iets is bcreikL
Het debat over art. 3 wordt verdaagd tot
Dinsdag >1 uur.
Na een vinnige discussie tusschen den voor
zitter. den heer Duys e.a. wordt met 42 te
gen 31 stemmen, rechts tegen links, aange
nomen het voorstel van eerstgenoemde om
Dinsdag avond met de behandeling van de
Radenwet door te gaan.
Xn een korte discussie over een conclusie
vau dc commissie voor de verzoekschriften
wordt het wetsontwerp in zake de militaire
rechtspleging z. h .s. aangenomen.
Aan de orde kwamen vervolgens verschil
lende wetsontwerpen.
Berichten.
De Staatscourant van Zaterdag 22 Juni
bevat o. a. de volgende Koninklijke besluiten:
benoemd tot lid der Algemecne Rekenkamer
R. Zuijdcrhoff. waarnemend referendaris,
chef der afdeeling comptabiliteit aan bet
departement van koloniën:
i benoemd bij den Rijkswaterstaat: tot bureel-
ambtenaar 3e klasse F. Roelfsema te Nijme
gen; bevorderd tot opzichter le klasse P.
I Schotel, thans idem 2e klasse; tot idem 2e
klasse JP. de Vries, thans idem 3e klasse;
I tot idem 3e klasse A. J. Brinkhuis, R. J. Kerk-
I hof, W. 12. Janson, S. Bos en J. J Schmand,
allen klem 4e klasse; tot bureel-ambtenaar
le klasse P. C. Schuitcmaker en J. Iluijsman, I
beiden idem 2e klasse.
in den Nrdcrlandwhen adel verheven, met dc
pracdicuten jonkheer en jonkvrouw, lïuiile Jac
ques Joseph dc Ho>' van Zuydewyn, te '«-Gravenhage,
met al ïyn« wettige, zoo mannelijke als vrouweiyke
ulstammeiingen
goedgekeurd, dat aan J. A. M. van de Mortel, bur
gemeester der gemeente Cuyk en St. Agatha, op zyn
verzoek, met ingang van 1 Juli a.s., eervol out*Ug
ii verleend aU «ecreiarix dier gemeente
goedgekeurd, dat aan A. J. ii. van den Hêuy, bur
gemeester uer gemeente Oerle, is benoemd tot waar
nemend secretaris dier gemeente
toesteming verleend aan S. G. L. F. baron van
Fridagh, burgemeester der gemeente Spaarndam, oin
tot 1 Mei 1913 te Haarlem te woneu
met ingang van 1 J-uli a.s., bij de zeemacht bevor
derd lot officier van gezondheid der le klasse, de
officieren van gezondheid der 2e krasse S. Citroen
en H. J. M. Laurensc;
benoemd, in de prov. Groningen
tot lid van het bestuur van het waterschap de
Heidcrwolderpolder, II. J. Onnes, te Finsterwolde
tot lid van het bestuur van het waterschap Vier-
buren, C. Eleina, te Zijldijk;
tot lid van het bestuur van het waterschap ten
Dijke. T. Meijer, te Pieterburen.
De Kon. Familie terug op hel
L o o. De Kon. Familie keerde gistermorgen te
G.5G van uit Dobbin op het Loo terug. H. M.
d-: Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik wan
delden met het Prinsesje tusschen hen in
naar het Paleis, alwaar bij aankomst de Ko
ninklijk Standaard gehesdien werd.
De burgemeester was ter begroeting aan
wezig.
Gister begaven zich naar Het Loo voor
den dienst bij H. M. de Koningin Hr. Ms. ad
judant kolonel graaf Sclximmelpenninck, ka
merheer baron Taeis van Amerongen en or
donnansofficier lc luit. jhr. Wiltert van Hoog
land.
Donderdag waren als gasten aan het
diner van H. M .de Koningin-Moeder ten pa-
leize te Soestdijk:
Mr. Van Bolhuis, president van het Hoog
Militair Gerechtshof;
Baron Tindal, kamerheer in buitengewonen
dienst en baronesse Tindal;
baron F. A. R. A. van Ittersuin;
jhr. Bosch van Ameliswcerd, beiden lid van
Gedeputeerde Staten van Utrecht;
mr. Clotterbooke Patijn van Cloetinge, bur
gemeester van Zeist, en mevrouw;
mr. Ameshoff, secretaris der Ned. Cen-
traalspoorwegmaatschappij, en mevrouw;
jhr. Rutgers van Rozenburg en mevrouw;
baron O van Hogendorp en mevrouw.
De minister van Marine a. i. dc heer
Colijn heeft Donderdag ongeveer een uur met
Zeebool II een proeftodht onder water ge
maakt en is denzelfden avond teruggekeerd.
Burgemeesters-vacature
Haarlem. Uit Haarlem wordt gemeld;
dent meldt:
Dc burgemeester heeft de regeering tege»
11 Juli om ontslag gevraagd.
Uit Heemstede bericht men: In de
raadsvergadering van (Donderdagavond
sprak de oudste wethouder de hoop uit dat
jhr. mr. van Lennep eene mogelijke benoe
ming als burgemeester van Haarlem niet aan
nemen zou. De heer van Lennep zeide hier
op niet te kunnen antwoorden.
Vereeniging „Rembrandt"
tot behoud in Nederland van
Kunstschatten. Onder voorzitterschap
van den waarnemenden voorzitter dr. A. Bre-
dius werd Donderdag j.l. de algemeene ver
gadering gehouden van bovengenoemde ver
eeniging.
Dr. A. Bredius wijdde eenige hartelijke
woorden aan de nagedachtenis v3"n den over
leden voorzitter mr. H. J. de Marez Oyens
en den verscheiden onder-voorzitter mr. J.
A. Sillem. in het jaarverslag wordt tevens
herdacht het bestuurslid F. M. baron van
Lynden.
Uit het jaarverslag bleek dat het ledental
van 414 tot 470 gestegen is. Aan legaten ont
ving de vereeniging van wijlen H. J. de Marez
Oyens 1000 en schenkingen A. S. van den
Bergh f 100; J. van Hoboken f 100 en Jac.
Kalf! 10U.
Aan voorschotten werden uitbetaald
f 50.227.
Terug ontvangen werd aan voorschotten
33.358. Het kapitaal der vereeniging be
draagt thans f 100.795.
Renteloozc voorschotten werden uitbetaald
aan het Rijksmuseum voor:
Een damesportret door Hendr. van der
Vliet van 1050, een Vruchtenstuk door I. Vroo-
mans, cen Winterlandschap door S. I. Rom-
bouts en een zeer belangrijk, groot doek door
Jur. Jacobsz, Michiel de Ruyter met vrouw
cn kinderen voorstellend.
Het Ned. Museum: twee gebrandschilderde
snitjes uit dc 15e eeuw, twee Ital. bronzen uit
de 16e eeuw, twee Louis XVI armstoelen,
twee Ital. bronzen plaketten uit de 15e eeuw,
een polychome Delftsche tegel met tulpen, een
mahoniehouten tafeltje, een Rcgence vuur
scherm, een Ital. notenhouten kist en een por
tret buste van een klein meisje, Alexandrine
d'Etrolles door den Franschen beeldhouwer
F. Saly.
Het Prentenkabinet: Een groot aantal pren
ten, te Stuttgart aangekocht.
Geschonken: De Ned. Herv. gemeente to
Enkhuizen: bijdragen in de kosten van het
verwijderen van de verflaag, die de gewelf
schilderingen in dc Muiderkerk aldaar be
dekken.
Dank werd voorts gebracht aan de heeren
J. C. J. Drucker, prof. dr. \V. Martin en mr.
P. J. van Wijngaarden, die nieuwe leden aan
brachten, de laatste zelfs een 50-tal ter
wijl dc wensch wordt uitgesproken dat velen
zich in dit opzicht verdienstelijk zullen maken
Nog dient vermeld dat aan het jaarverslag
zullen worden toegevoegd een portret van
mr. J. A. Sillem en afbeeldingen van hel fami
lieportret van Michiel de Ruyter en van de
buste door F. Saly.
Het bestuur werd uitgebreid met de hee
ren mr. Chr. P. van Eeghen, prof. dr. V.
Martin en M. P. Voute; de heer Voüte wordt
uitgenoodigd het voorzitterschap te aanvaar
den.
De Amsterdamsche Lustrum
feesten. Gisteren -middag om twaalf uur
vereenigden zich de leden en Honorairen van
het Dispuut gezelschap II. E. B. E in het
American Hotel voor een gemeenschappelij
ke u maaltijd.
De leden en honorairen van het Westerseh
Lilterarisoh Dispuutgezelschap U. N. I. C. A.
vereenigden zich in het Doelenhotel eveneens
aan eeu gemeenschappelijken maaltijd.
Staking te Grouau. Bij de fir
ma Gaudoul en Co te Gronau bij Enschedé
hebben gister alle wevers op 2 na het werk
gestaakt nadat zij herhaaldelijk pogingen had
den aangewend om hunne grieven opgelost
te krijgen, echter zonder resultaat.
Kinderdoodslag. Met gesloten
deuren werd Donderdag behandeld voor de
rechtbank te 's Gravenhage eene zaak tegen
M. M. Meyer, dienstbode, beklaagd van kin
derdoodslag, welke zaak werd behandeld als
misdrijf tegen de zeden. Het O. M. heeft, naar
men meldt, de vrijspraak geëischt van be
klaagde en hare onmiddellijke invrijheidstel
ling.
Zedenmisdrijf. Voor de recht
bank te 's Gravenhage, stond Donderdag in
zitting met gesloten detircn terecht J. G. B.
ter zake van het plegen van ontuchtige han
delingen met kinderen.
Het O. M. eischte deswege zijn veroordee
ling tot twee jaar gevangenisstraf.
Drievoudige kindermoord.
Een afschuwelijk drama heeft zich Vrijdag
middag circa 1 uur te Amsterdam afgespeeld,
een drama, zooals er gelukkig weinig voor
vallen. De 49-jarige kleennaker W. Bilder-
beek, wonende Van Hogendorpstraat 193, 3
hoog, heeft drie zijner kinderen den hals af
gesneden.
Om omstreeks drie uur poogde de man
zich in de Haarlemmervaart te Sloterdijik door
verdrinking van het leven te berooven. Hij
werd door voorbijgangers uit het water ge
haald. Door den diensfcdoenden veldwachter
Padmos werd hij in zijn tweede poging ver
hinderd. Bijna overstaanbaar zeide hij fot
den veldwachter: „Arresteer me maar, ik
lieb mijn drie kinderen vermoord." Hij haalde
toen ecu slagersmes te voorschijn, waaraan
geronnen bloed kleefde. Hij gaf verder zijn
naam en woonplaats op. De veldwachter, die
toen dc hulp van eenige agenten inriep, ar
resteerde den man, waarna zij zich onmid
dellijk naar het opgegeven adres begaven.
Hier gekomen, werd de voordeur ingetrapt
en de woning 3 hoog betreden. Hetgeen de
man had medegedeeld, bleek helaas waar
heid. In het bedje dat op de werkkamer
stond, lag geheel in bloed badende de 1$-
jarige Hendrik. De dekens on de matrassen
waren rood gekleurd door het bloed van de
kleine. Bij verder onderzoek vond men achter
de deur van de keuken de 3-jarige Carolina,
eveneens met afgesneden hals. Ook het 3e
kind, dc 6-jarige Marie, lag op de knietjes on
der de tafel, eveneens met het hoofd van den
romp gescheiden. Dit kind, het oudste, scheen
aanvankelijk gevlucht te zijn. Nog verschrik
kelijker wordt dit drama, wanneer men weet,
dat de vader, toen hij de beide kleinste kin
deren van hel leven had beroofd, de "oiidste,
dat op 2 hoog speelde, naar boven heeft ge
haald om zijn afschuwelijk drama te vol
tooien.
Do commissaris van politie, dc lieer Furvd-
ter de Bauchéne, vergezeld van den officier
van justitie mr. Brtiyn en don rechter-com-
missaris mr. Slingenberg waren onmiddcl-
tijk ter paatse en stelden een onderzoek in.
De justitie liet eenige fotografieën van de
lijken vervaardigen. Omtrent den man, die
inmiddels le Sloten in het politiebureau was
opgesloten, hoorden wij nog van andere zijde
het volgende:
Reeds lang geleden had hij Zijn vrouw ge
zegd dat hij zijn kinderen vroeg of laat zou
vermoorden. Zijn huwelijk was niet gelukkig
en aan den drank scheen hij niet geheel
vreemd te zijn. Kort voor de misdaad heeft
hij nog een flesch jenever gekocht en die ge
deeltelijk leeggedronken. Het half leege flesch-
je werd nog op tafel in (Je k;cuken gevonden-
Hij was voor de tweede maal gehuwd. Deze
vrouw zou hem menigmaal verwelen hebben,
dat hij ll«» was en te weinig verdiende, zoodat
zij als modiste nog wat er bij ipoest verdie
nen. Dat de man met voorbedachten rade
schijnt gehandeld te hebben, blijkt wel uit het
feil, dal hij zijn vrouw had uitgestuurd om
boodschappen te doen en van haar afwezig
heid gebruik had gemaakt om de misdaad
te volvoeren. Overstelpt van smart werd de
vrouw ondervraagd en later per rijtuig naar
haar familie vervoerd. Dc lijkjes van de drie
ongelukkjge slachtoffers werden naar l}et
Wilhelmjnagastlniis ter gerechtelijke scfyqu-
wing overgebracht.
Uit het eerste huwelijk waren nog twee
kinderen gesproten, een jongen en een meis
je, beiden ongeveer 18 h 20 jaar.
Tot laat in den namiddag wist men nog
nje| waar deze beide kinderen in dienst wa
ren. Men wilde heil van het feit in kennis stel
len, alvorens zij thuis kwamen.
Nog vernemen wij, dal de man pas drie
maanden deze woning betrokken had on
vóór djep tijd in Den Haag woonachtig was.
Den gcheejen middag ep tot laat in den
avond had een groote menigte zjeh voor het
huis verzameld. In dit druk bevolkte stads
gedeelte heeft het droevig drama veel con
sternatie verwekt.
D o o d c 1 ij k e val. Te Epe bij Gla-
nerbrug viel Donderdag een vrouw, die bij
haar familie logeerde, door een openstaand
kelderluik, tengevolge waarvan zij zoodanig
gekwetst werd, dat de dood omniddellijk in
trad.
Schip gezonken. Woensdagavond te
elf uur is te Sleeuwijk bij Gorinchem, tijdens
een hevig onweer, gepaard met stormwind,
gezonken het schip Door Vertrouwen, van
W. Meijer, van Vrijhoeve Capelle. De lading
bestond uit steenen. De schipper, zijn vrouw
en twee kinderen en de knecht, die reeds te
kooi lagen, hebben zich met moeite kunnen
redden. Het schip is verzekerd.
Scheepsramp? De kapitein van de
Woensdag van Kampen te Amsterdam aan
gekomen nachtboot heeft, naar de Zw. Ct.
meldt, gerapporteerd, dat hij een in zinken
den toestand verkeerend schip was gepas
seerd daar er geen volk te zien was is hij
J doorgestoomd Volgens latere berichten is
het gezonken scheepje van Hendrik Toeier,
van Kampen.
I Nog heeft de kapitein getracht hulp te ver
leenen aan een sleepboot, welke met het he-
vige noodweer worstelde, doch plotseling
verdwenen was. Men vermoedt dat zij is ge
zonken-
ma, van Roderwolde; F. Lubberink, van Mep Mej-
pel; R. van den Hoek, van Pernis; S. Broersma M«j-
van Leeuwarden; 11. A. Zwijnenberg,
Enschedé; L. Eikelenboom, van Rijnsater- recht
woucie; p. Bakker, van Wirdum; A. Hijink edstrijd
van Winterswijk; O. A. van Dobbenburgh, var
Wijk bij Duurstede; A. W. Brons, van Ermelo stand o
J. A. Knape, van Brielle; F. H. van Raads Rangnu
hooven, van Matoea (Ned. Oost-Indië); J Rangnu
Westra, van Witmarsum; R. H. Veenstra, vat 9.
Schrans bij Leeuwarden; B. J. Koopmans, vat Rangnu
lluizum; P. de Jong, van Ilerbayum; P. d< Rangnu
Boer. van Broek in Waterland; J. A. M. vai
Hal, van Roosendaal; P. van don Berg, vat
Krimpen a/d, Lek; J. R. G. la Bastidc, vat edstrijc
Utrecht; G. Brands, van Winterswijk; B vl/YÓ.
Grezee, van Moerdijk; E. P. van Haaps, vai j,
Utrecht; P. A. Oosting, van Assen; G. van d<
Werf, van Stadskanaal; J. P. I. Bruggema-n
van Amsterdam; W. F. van Beek, van Gouda
7 eandidaten werden afgewezen voor dei j. Diet
tijd van drie maanden.
10 eandidaten werden afgewezen voor dei
tijd van 1 jaar.
Aan het toelatingsexamen voor 's Rijks Vee
artsenijschool neemt één candidaat deel.
Hel Kind en de School.
XXII.
Het spel in de opvoeding.
I.
Jean Paul Friedrich Richter (1763—1825),
meer bekend onder dien naam van Jeftn Paul,
gaf in 1800 cen opvoedkundig werk uit, dat
heden ten dage nog dubbel en dwars ver
dient gelezen te worden. Het heet Levana of
leer der opvoeding. Het is opnieuw uitgege
ven in Reclam's Universalbibliotheek, of er
een HoMandsche vertaling van bestaat, is mij
niet bekend.
Het derde hoofdstuk uit dit boek behan
delt de spelen der kinderen, en daarin staan
zooveel goede en mooie dingen, dat ik m'n
beschouwingen in deze artikelenreeks daar
mee wil openen.
In de eerste paragraaf uit dit hoofdstuk
geeft hij een korte indeeling aan van het
spel. Hij onderscheidt:
1. Spelen roet een ontvangende, opnemende,
leerende kracht-
2. Spelen mei een handelende, vormende
kracht.
-3. Spelen waarin het kind behaaglijk ligt
of zit, en zoo vormen en tooncn opneemt;
bijv. als 't uit het venster ziet, in 't gras ligt,
luistert naar andere kinderen.
De beide eerste klassen kenmerken zich
door een verschil in wezen. De eerste, de
theoretische noemt Jean Paul hem, bestaat uit
spelen, waarin het kind speelt om te lee-
ren, om kennis te nemen van de dingen de
zer wereld, 't Experiment, 't onderzoek is er
liet essentiëele van.
„De kinderen hebben bijv. er groot plezier
in iets om'le draaien, op te tillen sleutels
in sloten, of 't een of andere ding in een an
der te steken deuren open en dicht te
doen".
Tot de tweede, de praktische, afdeeling
moeten dan die spelen gerekend worden
waarin het kind zijn overvloed aan geeste
lijke en lichamelijke energie ontlaadt door
fantasie en beweging.
Als behoorende tol het wezen van dit spel
geeft hij dus aan een overvloed van geeste
lijke en lichamelijke kracht, die een weg tot
uiting zoekt. Schiller was hem met deze theo
rie voorgegaan. In z'n zeven-en-twinligste
brief de laatste over de aesthetische
opvoeding van de mcnsch, een geschrift dat in
1795 voor 't eerst verscheen, zegt de'ze: „Het
d'ier arbeidt, wanneer het ontberen van
iets de drijfveer voor zijn handelen is; het
speelt, als rijkdom aan kracht deze drijf
veer vormt, vanneer het overvloedige leven
zich zelf lot handelen prikkelt". Dan wijst
hij cr verder op, hoe ook in het leven der
planten een overvloed aan kracht en een ge
bruiken van die krachil boven 't beslist nood
zakelijke valt waar te nefiien. In den boom
vormen zich ontelbare kiemen, die niet tot
ontwikkeling komen en hij vormt veel meer
wortelen, takken en bladeren dan voor de
instandhouding yan 't individu en van de
soort noodig zijn. E11, zegt hij dan, wat de
boom van zijn overvloed van kracht onge
bruikt en ongenotcn aan het rijk der elemen
ten teruggeeft, dat mag het Levende, dus ook
de mensch, in vroolijke beweging, in het spel,
verbruiken. Spencer he-eft later dit verder
uitgewerkt en duidelijker bepaald, zoodat
men dez.e theorie omtrent de wording van
het spel wel de Schiller-Spencertheorie
noemt. En we zien, hoe Jean Paul cen tien
tal ja nen, nadat Schiller zich aldus uitsprak,
deze zelfde theorie ook huldigt. En de tweede
paragraaf vangt dan ook geheel in dien geest
aan,
In den beginne, d. w. z.. in de eerste levens
jaren, is het spel tegelijk het verwerkte over
schot van de geestelijke en lichamelijke krach
ten beide-
Karl Groos wijdt in het laatste gedeelte
van z'n boek ,,Die Spiele dep Menschen"
over deze theorie uitvoerig uit, en hoewel hij
toegeeft, dat overvloed aan energie zeker
menigmaal de aanleiding lot Ue-t spel kan ge
ven, meent hij toch, dat het allereerst moet
worden beschouwd als een aangeboren drift,
dus als een drang, die lot het wezen van het
jonge menschenkind behoort; welke
drang voor het voortbestaan
en de ontwikkeling een nood-
zakelijke en onmisbare I a C1 a r
i s.
En dit aangenomen, kan men dan tevens t
die overvloedige kracht van geest en lichaam
eigenlijk nog wel als overvloedig beschou
wen, waar zonder die kracht de aangebo
ren speldrift veel minder wegen tot uiting
zou kunnen vinden en dus het individu min
der makkelijk gelegenheid tot ontplooiing ge
geven zou zijn?
Do volgende maal wil ik nog een definitie,
die voor dertig jaar een Engelschman van het
spel gaf, in 't kort bespreken, om dan tot
Jean Faul terug te keeren
Laren (N.-H.) COR BRUIJN.
's Rijks Veeartsenijschool.
Geslaagd zijn voor het natuurkundig exa
men (overgangsexamen van het 2e naar het
3e studiejaar) de volgende eandidaten:
L. Gazenbeek van Oosterbeek, met lof; J.
Rinses, van Monnikendam," met lof; J. Auke-
lloogsti
Ex
Internationaal Kegelconoours.
Stand van Vrijdag 21 Juni, 's avonds tel
12 ure:
Korpswedstrijd (50 prijzen).
hout
1. „O. D. I." te Zwolle, 294
2. „Veendam" te Veendam, 292
3. „Vriendenkring 1" te Arnhem, 288
4. „Mimosa I" te Lelden, 287
„Phoenix I" le Amsterdam, 283
„Alle Negen" te Barneveld, 281
„De Jonge Garde" te Hilversum, 279
Semper Amieitia I" te Breda, 278
„Zou er kans Zijn?" te Alkmaar, 2/6
„Recht naar 't doel" te Utrecht, 274
„Je Mainliendrai" te Den Haag, 273 (31
- De
male 1
ilgd, is
Korps)
Uiten.
Serie-)
e serie
Pereo
jart 40
Persoi
■ovinci
trie 65
6.
7.
8
9.
10.
11.
12.
13.
a a
„Nas
n'er iet
oei is
slijke
rdew(
ante s
en
pkkinj
„Klein Hamburg" te Rotterdam, 2/3(26 n. Du
„Ende desespereert niet" te 100 1
Amsterdam 271 (37 ndeel
Voor
ietstr
L. F
F. 1
271 (25
- V
te Utrecht, 7 Zeven j* jyn
■t
nd
rekt
vierk
;rko<
w, bi
louw
end
21 1
di
I
osep
lage,
ils v
Itrla:
raten
14. „de Prins" te Haarlem,
15. „J'eb ze niet an '11 touwetje''
te Utretht, 269
Laagste 245
E x t r a-p r ij z e n:
Negenprijs: Semper Amieitia te Breda,
negens.
Aehtenprijs: „Recht naar 't doel" te Utrecht
10 Achten.
Zevenprijs: K. K. K,
(30).
Treffersprijs: Steeds Mooger te Amsterdam
50 Treffers
Hoogste Korpsgoöler: Ch. Clifford te Am
sterdam, 77.
2 V ij f 1 a U e n (10 prijzen).
Hoogste: Semper Amieitia te Breda, 511
hout (63).
Laagste: 473 hout.
K a m p i o e n-w e d s t r ij d (15 prijzen).
I. J. van Dillen te Utrecht, 66
2 J. W. KuijS te Rijswijk, 65—9—1
3 Vrijburg te Purnierend, 65—9—1
4. Ch. de Koff te Utrecht, 64—9
5. B. Rippe le Leiden, 64—6
6. Herlogh te Baar 11, 62—8
7. Groenhuizen te Den Haag, 60—9
8. Overbeek te Den Haag, 60—7
9. Drinkenburg te Utrecht, 60—6
10 E. Weijermans te Amsterdam, 60—5
Laagste: 59
V r ij e b a a n-w e d s t r ij d (30 prijzen),
1. L. Snoey Kiewit te
Utrecht 45
2 II. Kleinschmit te
Zwolle, 43
3. M. Wolters, Utrecht, 2 x 42
4. Goyarts, Breda, 2 x 41
5. J. Dieterlé, Utrecht, 41 2 x 39
0. Ch. Clifford, A'dam, 41-39
7. Dr. Hulst te Leiden, 40—39—2 x
8. Geertsema te Gro
ningen, 40—39—36
9. Wigbolters te Gro
ningen, 40—39—35
10. II. Scheeben, Utrecht, 40—36
II. Bosch te A'dam, 40
12. W. Kloosterboer, te
Dieren, 2 x 39
13. Nefkens te A'foort, 39—3 x 38
14. J. L. Gude, Utrecht, 39—37
Laagste: 37
D a g p r ij s.
M. Wolters, Utrecht, 2 x 41.
Personeelc Baanwedstrijd
(20 prijzen)
(met Hamburgerteiling).
Klcinsmit, te Zwolle
genet
licht
aan
vang
een
noen
a fttgi
de 1
Kuip
Ned
gist'
in h
terd
JVei
D
.De
het
1. Klcinsmit, te Zwolle 100
2. II. J. v. Leeuwen, te Baarn, 98
3 Lohbeck, te Den Haag, 90
4. Zonuenberg, te Lochem, 87
5. Groenhuizen, te Den Haag, 85 24-24
6. R. M. Fraza, <te Utrecht 85 14—5
7. Peijlhrief, te Den Haag, 85 24—3
8. G. Takken Jr-, te Utrecht, 84 14—24
M. Wolters, te Utrecht, 84 2418
10 H. Siebotts, le Den Haag, 84 14—18
Laagste W. Kloosterlever, t«
Dieren, 81 10—5
Seri e-P r ij z e n.
1 Klcinsmit, te Zwolle, 594
2. Feijlforief, te Den Haag, 580
3. M. Wo Iters, te Utrecht, 567
1 II. Siebolls, te Den Haag, 515
5 II. de Leeuw, le Den Haag, 502
G. G. Takken Jr., te l'trecht, 499
7. Groenesvegen, te Haarlem. 497
8. Timmer, te Den Haag, 493
9. W. Kloosterboer, te Dieren, 492
10. Ilertogh, te Baarn, 491
J u b il e u m-W e d s t r ij d.
1 M. Wolters, te Utrecht, 130
2. J. Muller, te Purmerend, 124
3. Zwarts, te Utrecht, 118(20)7
4. A. A. Frijlink, te Utrecht, 118 (20) 6
5. J. L. Gude, te Utrecht, 114
6. Zanders, te Amsterdam, 113
7. J Berning, te Nijmegen, 112
8. v. cl. Waal, te Den Maag, 111 (20) 8
Tibbe, te Amsterdam, 111 (18) 5
I, lro
10. II. W. J. Fortuin, te Amersfoort,
Dame s-W e d s t r ij d
(20 prijzen)
1. Mevr. Zwarts, te L'trecht, 33 2 x
2. Mevr Schrcuder, te Leiden, 33—30
3. Mevr. Roy—Smits, ie Ulrecht, 32
4. Mevr- v. Amstel, te Utrecht, 31—30
5. Mevr. Jochmann, te Utrecht, 31—25
6. Mevr. de Leur, te Utrecht, 30—28
7. Mevr. Nederloff, te Utrecht, 29—29
8. Mevr. Beekhuis, te Leiden, 29—28
reg
rad
dei
aar
ten
dal
Zo
'ooi
bh
dit
