^/an Houten's
Cacao
BINNENLAND.
KOLONIËN.
tuu bet leger, dat de Turken door de wijze'
teaarop tij ae oadierhandelingen voerden, heb
ben bewezen, dat zij slecht» tijd wilden win-'
oen. De tijd is echter besteed door het Bal-»
(go areehe leger om de strijdkrachten in Mace
donië en noordel ij k-Bulgarije, die hebben deel
genomen aan groote veldslagen, in Thrade te
concentre eren. Het leger is overvloedig voor
zien van levensmiddelen en munitie. "Wij zijn!
nu geheel gereed, meer gereed dan voor de
oorlogsverklaring, om het verziet van de Tur
ken voor goed te breken. Wij moeteu opnieuw
den vijand verpletteren, de in haast bijeen ge
brachte, bezieling missende horden verstrooi
en Wij. moeten hen neervellen en op het slag
veld de vredesvoorwaarden dicteeren. Wijl
ïnoeten de Turken verjagen naar de overzijde
Van de zee.
Uit Belgrado wordt aan de Temps bericht,
Bat er nog volstrekt geene nieuwe Servische
troepen zijn gezonden in de richting van
Adrianopel of van Tsjataldja. Twee divisién,
rile van de Drina en van de Morana, zrijn ge-
ïeed om elk ootrenblik te vertrekken. Tot dus
ver hebben overigens de Bulgaren niet de me
dewerking van nieuwe Servische strijdkrach
ten gevraagd, zeker wel om deze reden, dat
inen daarvoor een prijs zou moeten betalen en
gebiedsvoordeelen aan Servië toestaan.
Belgrado. 5 Febr. De Grieksche mi
nister-president Venezelos is heden morgen
hier aangekomen. Hij bad eene langdurige
conferentie met den minister-president, dit*
hem een déjeuner aanbood. In den namiddag
werd hij door den koning ontvangen en des
avonds vertrok hij naar Sofia om met den
Bulgaarschen minister-president een onder
houd te hebben op telegrafisch verzoek van
ie zen.
Uit Belorado wordt aan de Frankf. Ztg. be
richt. dat de oplossing van de Servisch-Bul-
gaarsche grenskwestie daar steeds meer aan
de orde komt. Terwijl de nationalisten legen
iedere gemeenschappelijke actie van Servië
met Bulgarije zijn, zoolang Bulgarije zich niet
tot concessiën tegenover Servië bereid heeft
verklaard, wordt in kringen, die met de re-
Cecring verbonden zijn, het standpunt verde
digd. dat Servië met de tot dusver gebrachte
offers ten volle aan zijn bondspTicht heeft
voldaan en dat Bulgarije dus, als het op Ser
vische hulp aanspraak wil bl ven maken, zal
moeten toestemmen in eene herziening van
het traktaat van bondgenootschap.
De Servische autoriteiten in Monaster heb
ben liet bestuur van de Rumeensche school
aldaar uitgenoodigd bet onderwijs te staken.
Op gelijke wijze ziin de Scrven opgetreden
tegen de Bulgaarsche school in lstlp.
Bukar est. 5 Febr. Het Rumeensch-
Buigaarscl*e protokol is ontvangen. Welinge
lichte kringen verzekeren, dot het protokol
tfe Rumeensche regeering niet zou bevredi
gen, maar zou kunnen dienen als grond-dag
tot voortzetting van de tegenwoordige onder
handelingen. Er warden besprekingen ge
voerd om te komen tot overeenstemming over
de wijze waarop de verdere onderhandelin
gen rullen worden gevoerd, om over de
vraag of zij zullen worden voortgezet in Bu-
kares of in Sofia.
Duitschland.
Koningsbergen, 5 Febr. Met het
oog op de viering van den honderdjarigen
gedenkdag van den opstond van Oost-Pruisen
tegen het gezag van Napoleon zijn de Keizer,
de kroonprins en de kroonprinses hier aan
gekomen Er werd eene feestelijke gods
dienstoefening gehouden In den namiddag
opende de Keizer eene plechtige zitting van
den provincialen landdag met eene toe
spraak. waarin hij een terugblik wierp op de
petxYürtenissen van voor honderd jaren en er
op wees hoe gélukkig het beeld der tijden
sedert is veranderd. Het gebouw van het
Dudtsche rijk staat vast in zijne voegen, ge
acht in den raad der volken, goed toegerust
tegen lederen aanval. Maar de gebeurtenissen
van honderd jaren geleden toonen. dat niet
fariigslnuweren, niet welvaart, macht en aan
zien ten slotte het lot van een volk bepa
len. maar alleen do in zijn binnenste be
rustende zedelijke kracht. Deze kracht be
rust in Godsvrucht en liefde voor Koning en
vaderland. "Wij kunnen dus dezen gedenkdag
niet schooner vieren, dan door opnieuw de
gelofte af te leggen, dat wij ons steeds het
vcrlcdicn van o<nzc vaderen waardig zullen
toonen en de ideale goederen als een koste
lijk erfdeel zullen koesteren en vermeerd ren
in offer vaardigen zin voor het dierbare va
derland. Dan zal Oost-Pruisen, gelijk voor
honderd jaren, ook in de toekomst een voor
beeld voor de zu sterpro vin ci n zijn en man
nen van de daad stellen wanneer, 't geen God
•verhoede, de Koning wederom genoodzaakt
zou zijn hot volk op te roepen tot den strijd
voor de eer en de vrijheid van het vaderland.
Straatsburg, 5 Febr. Door een ver-
valschf telegram werd heden middag het ge-
heele garnizoen in rep en roer gebracht. In
den voormiddag kwoan hij den gouverneur
een telegram uit Weissenburg, dat de Kei
eer om 12 uur in Straatsburg zou aankomen
en dadelijk het garnizoen zou alarmeeren.
Tegen den middag rukten de troepen van
alle wapens in vclduniform uit naar het
groote exercitieveld, waar prins Joachim van
Pruisen, de generaliteit en de stadhouder
^•aaf Wedel zich reeds bevonden. Nadat de
troepen waren uitgerukt, bleek op eene
telegrafische navraag in Berlijn, dat Kei
ler in Koningsbergen was; de afzem v
het telegram is onbekend.
Tweede telegram. De afzender \an
de vervalschte dépêche aan het gouverne
ment, die aanleiding gaf het garnizoen te
alarmeeren, is de gewezen aspirant-betaal
meester Keiler, die eenigen tijd geleden we
gens gepleegde onregelmatigheden ontslagen
Werd en door den militairen rechter ontoe
rekenbaar verklaard werd. Om te toonen.
dat hij wel toerekenbaar was, bood Keiler
fn de uniform van een postambtenaar het te
legram aan, dat geschreven was op het for
mulier, dat daarvoor ln het gouvernement
wordt gebruikt Keiler begaf zich met een
afschrift van het vervalschte telegram dade
lijk naar het redactiebureau van een dagblad
©m zijne toerekenbaarheid te laten bevesti-
België.
Brussel, 5 Febr. In socialistische krin-
'gen wordt verzekerd, dat de algemeene sta
king tot verkrijging van algemeen stemrecht
Üen 31 en Maart zal worden verklaard.
Brussel, 5 Febr. In strijd met de
eerste mededeeling, is er nog vohrtrekt geen
datum bepaald voor de algemeene staking.
Er zajn twee dagen voorgesteld: 31 Maart en
22 April.
Engeland.
Londen. 5 F e ib r. Het lagerhuis heeft
het wetsontwerp tot opheffing van destaats-
kerk in Wales aangenomen met 347 tegen
241 stemmen. Hert wetsontwerp gaat dade
lijk naar liet hoogerhuis, waar het in de vol
gende week stellig zal worden verworpen.
Oostenrijk.
In een schrijven uit politieke kringen aan
het Neue Wiener Tagiblatt wordt o\er den
brief van Keizer Frans Jozef aan den Keizer
van Rusland gezegd: IIcl moeten niet juist
de geschillen zijn, die op de op de Londen-
sche gezanten-conferentie gebleken zijn ter
zake van de grensbepaling van Albanië tus-
schcn de beide staten, waardoor tot den
brief aanleiding is gegeven. Men mag niet
voorbij zien, dat er nog een zeer belangrijke,
algemeene reden bestaat voor zulk een brief
wisseling. Rusland heeft in het najaar onder
den titel van eene proefmobilisatie honderd
duizenden van zijne troepen aan de Oosten-
riiksche grens bijeen getrokken en deze con
centratie nog zoo versterkt, dat er nu een
groot Russisch leger aan de Galicischc igrens
bijeen Is. De monarchie was daardoor ge
dwongen, eveneens zekere militaire voor
zorgsmaatregelen te nemen die nu reeds se
dert maanden duren en gTOote kosten ver
oorzaken. Ligt het nu onder zulke omstan
digheden niet voor de hand eene poging te
doen. om door wederzijdsche gcdachtenwis-
seling tusschen de hoogste bestuurders dor
beide rijken aan dezen onhoudbaren toe
stand een einde kan worden gemaakt? In de
politieke kringen meent men dus. dal het in
deze veelbewogen tijden werkelijk als niets
buitengewoons, maar als van zelf sprekend
kan worden beschouwd, wannep.r keizerlijke
brieven over de hier bedoelde omstandighe
den gewisseld worden. Vorst Bismarck heeft
in de tachtiger jaren naar aanleiding van
een dergelijk geval in den Duilschen rijksdag
verklaard, dat het een netelig ding is over
mobilisatiën en troepenconcentraticn lang»
dimlo ma ticken weg ophelderingen te verlan
gen; hij had het daarom tegenover Rusland
achterwege gelaten. Wat echter den diplo
maat netelig en pijnlijk kan voorkomen, ver
liest het pijnlijke karakter, wanneer de eene
souverein zich tot den ander wendt om te
beoroeven door eene openhartige verklaring
klaarheid te brengen in den toestand. Daar
om begroet men in politieke kringen dit ini
tiatief van den Keizer, die tot dusver met
ziin .gansche onvergelijkelijk gezag en energie
voor den vrede is opgekomen en voor zijn
behoud wil blijven onkomen.
Rusland.
De landdag van Finland heeft voor de zit
ting, die nu begonnen is, den voorzitter Swin-
hufwud, die sinds 1906 dit ambt had bekleed,
niet herkozen. Voorzitter Is thans een sociaal
democraat, Tokoi «genaamd, een boer uit het
noordelijke gedeelte van Finland, die tien ja
ren in Amerika heeft gewoond. De verhoudrin.g
is gespannen. De gouverneur-generaal Seyn,
is, naar gezegd wordt, in het bezit van de vol
macht om den landdag te ontbinden als dat
hem goed dunkt.
Japan»
Londen, 5 Febr. Reuter bericht uit To
kio, dat de landdag, die zijne zittingen heeft
•hervat, eene votum van afkeuring tegen de
regeering heeft uitgebracht. Dc zitting werd
"daarna voor vijf dagen geschorst.
Vereenïgde Staten.
De ndeuwe wet op de landverhuizing in de
Vereenitgide Staten, die nog slechts op de on-
derteekenimg van president Ta ft wacht om in
werking te treden, verbiedt de immigratie van
personen, diie niet kunnen lezen of schrijven.
Men koestert in Londen dc vrees, dat dien
tengevolge de stroom van onbeschaafde land
verhuizers, die in de havens van de Verecnig-
de Staten niet mogen landen, zich zal uitstor
ten over gebieden onder Engelsche vlag, in
zonderheid over Canada en Australië.
Albany, 5 Febr. Sulzer, de gouver
neur van den staat New-York, heeft bij den
Senaat een zevental wetsontwerpen inge
diend, waarin zijne denkbeelden belichaamd
zijn over de hervorming van de geldbeurs.
Er wordt bepaald, dat 15 pet. het maximum
zal zijn van de interest voor dadelijk opzeg
bare leerlingen. De kwestie der vereeniging
van de New-Yorksche effectenbeurs wordt
open gelaten. Het algemeene doel van de
wetsontwerpen is de verhandeling van gelds
waarden door bedriegelijke middelen te
voorkomen, de cliënten van de makelaars
te beschermen en de bestaande wetten te
gen de zoogenaamde .vbucketshops", dat zijn
de makelaarskantoren buiten de beurs, meer
afdoende te maken.
Zn ?d-Afrika.
Kaapstad, 5 Febr. Op de partij verga
dering va<n de geheel e nationalistische partij
verklaarde zich eene groote meerderheid
tegen Hertzog. De nationalisten besloten als
partij te zjullen ondersteunen, dat Botha aan
blijft als eerste minister. Men meent, dat de
Hertzogisten hunne afscheiding van de partij
overwegen, ten einde tegien de regeering te
kunnen optreden, zoodra zich daarvoor eene
gepaste gelegenheid aanbiidt
Allerlei.
Lets ie, de overleden koning van Ba-
soetoland, is Zondag met groote plechtigheid
begraven op den Taba Bosigoberg. Er waren
19,000 zijner onderdanen bij tegenwoordig.
Uitstekende dagelijksche drank, verre te ver
kiezen boven koffie en thee. Opwekkend en
zenuwsterkend. Vooral voor kinderen zeer aan te
bevelen. Machtig wapen In den strijd tegen
misbruik van alcoholische dranken.
Jouin. de sous-chef van den veiligheidsdienst
door Bonnot gedood werd. De 1300 francs,
die hii bii zich had, waren afkomstig van
een inschrijving ten behoeve der propagan
da. Hii verliet Ivry, omdat hij zich aan zijn
dienstplicht onttrokken had. Toen hij gear
resteerd werd en zei: „Ilc ben geknipt!" sloeg
dat od het in gebreke blijven van de vervul
ling van izijn militaire plichten. Hij beweert
Bonnot niet gekend) te hebben. Dat Bonnot
10 dag§n na hem verblijf heeft gehouden bij
Gauzy, is louter toeval.
Vervolgens werd Soudy ondervraagd, d«
20-jarige „man met dc karabijn", die bij de
misdaad te Ohantilly d© omstanders op een
eerbiedigen afstand hield. Hij doet de rech
ters een omstandig verhaal van zijn weder
varen. Hij was te zwak om te werken, en
daarom moest hij lot onwettige middelen
«zijn. toevlucht nemen. „Als ik anders had
kunnen doen, zou ik een fatsoenlijk man ge
bleven zijn". Hij loochent intusschen zijn me-
denlichticheid aan de aanslagen te Mont-
géron en Chantilly. Als de president hem
daaromtrent ondervraagt, zegt hij, uit mo
reel en materieel ooigpunt aanslagen op het
menschelijk leven af tc keuren. Toen men
hem arresteerde, had hij revolvers bij zich,
alleen om dc politie, zoo noodig, van 't lijf
te houden. Zoo men hein niet verrast had,
zegt hij, de politie zou een lijk meer hq
bedoelde zich zelf gevonden hebben.
De volgende beklaagde, die aan een ver
hoor wordt onderworpen, is Carouy, een
Belg, 29 jaar oud.
In 1909 kwam hij naar Parijs. Hij hield op
met werken, aldus zijn verklaring, sinds hij
anarchist wend. Toen wilde men hem ner
gens meer in dienst nemen. Te Parijs nam
hij den valschen naam van Maury aan, om
werk te kunnen zoeken. Belgen staan nu
eenmaal niet in goeden reuk, zegt hij. Van
Parijs ging hij naar Orleans, van Orleans
naar Ronainville, waar de bureaux zijn van
l'Anarchie, vervolgens verdween hij. om in
St. Thibault des Vigues te gaan wonen. Maar
ook hier hield hij 't niet lang udt. Tolkens
werd hij door de politie achtervolgd, daar
hij al heel wal misdrijven op zijn geweten
had. Hoe sterk ook de getuigen-verklarin-
gen tegen hem ziin. Canouv blip halsstarrig
alle merleiplirht?rfh'*:^ ervV nnru'n. "«e presi
dent wijst er op, dat in het huU van d«n
vermoorden rentenier te Thiais vinger-af
drukken gevonden zijn, die volgens Bertil-
lon van Carouy afkomstig waren.
Mr. Revaes, de verdediger van Carouy be
weert. aan he"! systeem van Bertillon weinig
waarde te hechten.
De president antwoordt niet toe te laten,
dat een man aangevallen wordt, wiens we
tenschap men algemeen erkent.
Carouy erkent, van de namen der bedrij
vers op de hoogte te ziin. Hij kan ze echter
niet noemen, als de president hem geen vrij
geleide toestaat. De president verklaart, dat
zulks niet in zijn macht is-
Oost-In«llë.
Gevecht op Timor.
Bij een poging tot arrestatie van vee
dieven in het oostelijk gedeelte van Neder-
lnndsch Timor zijn zwaar gewond drie
Europeesche militairen beneden den rang
van officier, waarvan er twee zijn overleden
en licht gewond een Europeesch militair be
neden dien rang, benevens twee gewapende
politiedienaren, van welke laatsten er een
overleden is.
Het proces tegen de auto-bandieten.
Gisteren is het verhoor der beklaagden
voortgezet
Monnier, «lias Simentof, ontkent aan de
misdaden te Montgeron en Ohaulilly mede
plichtig te zijn. .Getuigen hebben u herkend;",
zegt de president „Zij hebben zich vergist",
is he<t laconieke antwoord. Hij erkent een
pooe lang onder dak te zijn geweest bij
lAo». ta Ysri ln. razianu huil
In Engeland vond een korporaal der
garde voor enkele dagen een schildwacht
slapende op zijn post. De korporaal meldde
den soldaat die met twee dagen arrest ge
straft werd. Eergisterenavond moest dezelf
de soldaat wederom op wacht. Toen dezelf
de korporaal de ronde deed. schoot de sol
daat op den korporaal en doodde hem op
slag.
Rakofskl, een Hongaarsoh afgevaardigde.
Is in een Parijsdh hotel bevolen. Het ont
vreemde bedrag moet meer dan 50,000 gul
den bedragen.
M e d i a s c h (Transselvanië), 5 Febr.
De sneltrein, waarmee prins Eilel Friedrich
uit Rumeniê naar Berlijn terugkeerde, is he
den nacht in botsing geweest met een goe
derentrein. Een stoker en een reiziger zijn
gedood; verscheidene personen werden ge
wond. Een aantal wagens werden bescha
digd. De salonwagen van den prins heeft
geen schade geleden. De prins en zijn gevolg
hielpen ijverig mee aan het verleenen van
hulp aan de gewonden. De reis werd vooTt-
gezet, nadat de reizigers in andere wagens
waren overgestapt
Uit België wordt zeer hooge waterstand
op de Maas gemeld. Zondag 2 M. 3*1 boven
het gewone peil. Ook de bijrivieren der Maas
zijn zeer gestegen. Overstroomingen komen
in 't geheele Maasdal voor.
Te Loth heeft de Senne groote schade aan
gericht. De velden staan een meter onder wa
ter en de huizen loopen er gevaar.
Een vreeselijike Oosterslorm heeft in hel
Kanaal en in het geheele noordelijk deel va a
Frankrijk gewoed. De Parijsche treinen, die
den dienst met de noordelijke havens onder
honden, ondervonden zeer groote vertraging.
De EngeLsobe post is te Parijs niet aangeko
men. Verscheidene Fnansche stoombooten
hebben schipbreuk gelleden in het Kanaal De
mftTvaffliaTYrwm koiwkn, worden»
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Woensdag werd voortgezet het debat over
de Invaliditeits- en Ouderdomsverzekering
en wel over het regeeringsvoorstel, om voor
bestaande ondernemingsfondsen het voort
bestaan mogelijk te maken en over het emen-
dement-de Visser, om meer duurzaam in de
wet het beginsel van risico-overdracht op te
nemen, dus deze niet te beperken tot op het
oogen'blik bestaande groote ondernemings
fondsen, zoomede over het amenderaenit-
Treub, dat strekt tot nog onbeperkter toela
ting van risico-overdracht in het ontwerp
als correctief tegenover het bureaucratische
en te gecentraliseerde stelsel van het ont
werp.
De heeren T y d e m a n (V. L.) en P a t ij n
(U. L.) gaven in deze quaestle de voorkeur
aan mr. Treub's stelsel. Echter gaf de heer
Patijn aan den heer Treub in overweging den
eisch van het minimum-aantal leden voor
een particulier arbeidersfonds niet te stellen
op 500, maar op 5000 leden.
Minister Talma verdedigde zijn 6telsel
tegenover dat van den heer Treub, dat den
financicelen opzet der verzekering in gevaar
brengt.
Bij het verder debat stelde de heer Rood-
h u ij z e n (U. L.) een motie voor, uitspre
kende de wenschclijkheid om de Landbouw
Onderlinge en dergelijke organisaties, die
geen winstbejag beoogen, tot het dragen der
eigen risico toe te laten. Deze motie gaf aan
leiding tot een zeer scherpe discussie, waar
bij de voorsteller tegenover den heer Nolens
ontkende, dat hij er obstructie mede bedoel
de. Met 38 tegen 22 stemmen werd besloten
de motie niet dadelijk te behandelen. De
rechterzijde, met uitzondering van den voor
zitter, doch gesteund door de soc.-dem.
fractie, was tegen dadelijke behandeling.
Donderdag voortzetting.
Berichten.
De Staatscourant van Donderdag 6
Februari bevat o.a. de volgende Kon. beslui
ten:
benoemd tot tijdelijk leeraar aan de R. H
B. S. te Sappemeer A. F. Vesler, onderwijzer
te Amsterdam;
benoemd tot directeur van het postkan
toor te Haarlem H Helling "Wzn„ thans di
recteur van het spoorwegpostkantoor Rot
terdam II.
De Koningin ontving gisteren dcai minis
ter van waterstaat in conferentie.
H. M. de Koningin vereen igde gisteren de
civiele autoriteiten aan een gastmaal waar
aan ook H. M. de Koningin-Moeder deel
neemt.
De genoodigden waren: de voorzitter van de
Tweede Kamer der Sta ten-Generaal; de Mi
nisters, leden der Regeering; de vice-president
ven den Raad van State, de president en de
procureur-generaal v<an den Hoogen Raad; de
president der A'ligemeene Rekenkamer*; dé
directeur van het Kabinet der Koningin; de
burgemeester van 's Graverthaige.
Voor de uitnoodiging hebben moeten bedan
ken de president van de Eerste Kamer, baron
Schimmel pen ninck van der Oye wegens on
gesteldheid; de minister Regout en de Com
missaris der Koningin, baron Sweerts, beiden
wegens famrilierouw.
H. M. .de Koningin vertrekt hedenavond
len 7 uur 28 per Staatsspoor naar Königstern
Aan waar H. M. a s. Maandaig in de residen
tie zal terugkeeren.
H. M. de Koningin naar den
T a u n u s. Op last van Hare Majesteit de
Koningin brengt dc directeur van het kabi
net der Koningin ter algemeene kennis, dat,
gedurende Harer Majesteits verblijf in het bui
tenland. van 6 tot 10 Februari 1913, de ean
Hoogst Dezelve gerichte bescheiden ln ge
sloten omslag, voorzien van een adTes aan'
Hare Majesteit de Koningin op de gewone
wijze per post kunnen worden ingezonden, of
afgegeven aan het kabinet der Koningin te
's Gravenhflige.
<St. co
De eerstvolgende muziekavond ten H
is vastgesteld op Donderdag 13 Februari a,s.
Daarop zullen zich doen hooren: mevrouw
Noordewier—Reddingius, zan^ en het Rotter
damsche Trio bestaande uit de heeren A. B,
H. Verhey, pianist; J. Röntgen Jr., violist en
Mossel, cellist
Grondwetsherziening.
De voorstellen der regeering tot het „In
overweging nemen van twaalf voorstellen
van verandering in de Grondwet" *ijn thans
bij de Tweede Kamer ingekomen.
Dc minister van Binnenlandsche Zaken
beeft in de Algemeene Beschouwin
gen van de Memorie van Toelichting ©en
beknopt overzicht gegeven van de voornaam
ste veranderingen, die aan de goedkeurir^
der Staten-Generaal sullen worden onder
worpen.
Hij wijst er daarin op, dat de bij Konink
lijk besluit van 24 Maart 1910, ingestelde
Staatscommissie een rapport heeft uige-
bracht, dat de noodzakelijkheid eener
Grondwetsherziening ten duidelijkste in het
licht stelt. Niet alleen toch, dat vele hoogst
gewichtige wijzigingen worden aanbevolen*
maar voor behoud van het tegenwoordig ar-
tikel 80, dat het actieve kiesrecht voor de
Tweede Kamer beheerscht, heeft zich slechts
één stem verklaard.
Deze uitkomst bevestigt de Regeering in
haar aanvankelijke mcening, dat de Grond
wet herziening behoeft en nu deze behoefte
in zoo bij uitstek bevoegden kring erkenning
vindt, dient de herziening dus ook te wor
den ondernomen.
De minister heeft zich dan ook beijverd,
aanstonds nadat het verslag der Staatscom
missie was vastgesteld, de voorbereiding ter
hand te nemen van de vereischte wetsont
werpen. Zijn taak werd daarbij niet weinig
vergemakkelijkt door de omstandigheid, dat
hij als voorzitter der Staatscommissie met
de voorgeschiedenis der door haar gedane
voorstellen vertrouwd was. Trouwens, gelijk
zal blijken, zijn die voorstellen vrijwel ge
heel gevolgd en kon ook de daarbij gegeven
toelichting worden overgenomen. Voor zoo
veel de regeering meende zich een afwijking
te moeten veroorloven, is daarop de aan
dacht gevestigd.
Ten aanzien van de wijziging van artikel
80 en de daarmee nauw verband houdende
bepalingen der artikelen 127 en 143 heeft dc
regeering zich op hetzelfde standpunt go-
plaatst, als, blijkens het Verslag der Staats
commissie en de daarbij gevoegde Nota's,
door onderscheidene leden werd ingenomen
Zij is van meening, dat de Grondwet
zelve de grondslagen voor he
kiesrecht heeft te leggen; dal
die grondslagen niet worden
aangetroffen in de vage for
muleering welke artikel 80
thans behelst. Het volk behoort in al
zijn geledingen gelijkelijk deel te nemen aan
de keuze der Volksvertegenwoordiging. Ver
mits het gezin is de kern der maatschappij,
moet derhalve in de eerste plaats aan de
hoofden van gezinnen hot kiesrecht worden
toegekend. De leden van het gezin verkee-
ren als regel in zoodanige afhankelijke po
sitie, dat zij de maatschappelijke zelfstan
digheid missen, welke voor de toekenning
van het kiesrecht noodzakelijk is. Wie ech
ter, ofschoon lid van een gezin, of, geheel
staande buiten elk gezinsverband, in de
maatschappij een zelfstandige plaats in
neemt, behoort, ln denzelfden gedachten-
gang, ook tot het kiesrecht te worden ge
roepen.
Bij een en ander heeft de regeering alleen
mannen, geen vrouwen, op het oog. Ook in
de Staatscommissie was geen meerderheid
voor vrouwenkiesrecht te vinden.
De kring der verkiesbaren voor
de Eerste Kamer is aanmerkelijk uit
gebreid. Zekerheid dat uitsluitend de meesl
geschikten gekozen zullen worden, kan be
perking van de verkiesbaarheid nimmer
schenken eD de mogelijkheid dat zij een ge
schikte keuze belet is geenszins denkbeeldig.
Voor de Eerste Kamer zullen daarom ver
kiesbaar zijn te verklaren dezelfde personen
als voor het lidmaatschap der Tweede Kamer
in aanmerking kunnen komen.
Het denkbeeldi om aan de Eerste
Kamer c en recht van regres toe
te kennen, in den door de Staatscom
missie voorgedragen vorm, vond instemming
bij de regeering.
De Eerste Kamer zal dan, wanneer een
wetsontwerp haar tot gewichtige bedenkin
gen aanleiding geeft, deze, gesteund door
haar gezag, aan de Tweede Kamer kunnen
voorleggen en aldus wellicht voor een andere
oplossing de baan openen. Van zoodanig
recht dient slechts spaarzaam gebruik te
worden gemaakt; niet dan bij het bestaan
vau overwegende bedenkingen moet het wor
den gehanteerd. De Grondwet kan dit be
vorderen door te bepalen, dat de Eerste Ka
mer, een wetsontwerp met een besluit tot
wijziging terugzendende, geacht wordt tot
verwerping te hebben besloten, indien de
Tweede Kamer niet genegen blijkt wijziging
aan te brengen.
De Staatscommissie heeft een uitbreiding
van art. 171 voorgesteld, welke de u i t-
keeringen uit 'sRijks kas even
eens zou verzekeren aan be
staande gezindheden die tot
dusver niet in het genot daar
van waren en aan gezindheden, in de
toekomst door afscheiding of splitsing ont-
sftaan. Bovendien zouden de eenmaal toege
kende subsidiën aan de hand va»n het
lental van elke gezindheid, om de tien ja-
Ton genormaliseerd kunnen worden. En ein
delijk was een bepaling voorgesteld ten doel
hebbende, dat het gczomenlijk bedrag het
welk ten behoeve der plaatselijke gemeenten
eener samengestelde gezindheid of kerk
wordt uitgekeerd, meer dan thans, naar ge
lang van de behoefte, over die plaatselijke
gemeenten zou kunnen worden verdeeld-
Na ampele en herhaalde overweging kan
de Regeering dit voorstel niet
volgen. 'sRijke schatkist te ontsluiten
voor iedere vereeniging die zich in de toe
komst als kerkgenootschap zal gelieven aan
te dienen, ontmoet ernstige bedenking. Ook
heft denkbeeld om sedert tal van jaren gé-
noten uitkeeringen, welke een hislorisdhen
achtergrond kunnen aanwijzen, bij afnemend
Ut vfcrlatnen. zou. werd het verwe*
