DE EEMLAN DER". Uitgevers: VALKHOFF Co.
a.TLTLNJNLKM RNTSPRI.TS:
A C% u>.! Af\A O
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 rogolsf 0.50.
51ko regol raoor- 0*10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling,
frooto lottors naar plaats ruim to.
foor handel on bodrijt bestaan zoor voordoeligo bopalingok
tot het horhaald advortooron in dit Blad, bij abonnemont.
Bono circulairo, bovattondo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toogozonden.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. j»
l|,,# Jaar3an9'
§5
r:
V
tegen dc waarde, zooals die door den Raad
onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten,
bij het in werking treden van deze verorde
ning zal worden vastgesteld". Wanneer wij
nu zeggen „Bij" het in werking treden gaan
wc taxeeren, dan komen wij daarmee toch in
strijd 1
De Voorzitter: In art. 3 staat echter:
„Ter zake van dc gronden, welke hij de in
werking treding dezer verordening zullen
worden ingebracht, mogen slechts als schuld
ten laste van het bedrijf worden gebracht dc
voor deze gronden aangegane leeningen, voor
zoover op dat oogcnblik nog niet afgelost."
De beer Van Achterbergh: Mijnheer
'de Voorzitter! Wie waardeert dien boel dan?
Dit komt van B. en W.; w ij moeten het maar
goedkeuren.
De Voorzitter: Daarbij gaan wij te ra
de met art. 3.
De heer Van Achterbergh: Mijnheer
de Voorzitter, dat geeft toch geen waarde aan
vooral wanneer niet bekend is wat de gron
den gekost hebben. De waarde wordt door be
nadering bepaald door B. en W. en mijn voor
stel is juist, dat het zal worden getaxeerd.
De Voorzitter: Wij hebben nu juist die
artikelen afgehamerd. Komen wij tot een
taxatie door deskundigen, dan moeien zij toch
een vingerwijzing hebben hoe zij moeten
taxeeren. Zij kunnen taxeeren als bosch, als
plantsoen of bouwterrein. En de lage taxatie
aan den Utrechtschen Weg geeft eerder een
vingerwijzing als plantsoen dan als bouwter
rein. Ons voorstel aangaande de gronden on
der Leusden is juist gedaan, omdat wij hel
terrein onder Leusden niet moeien laten druk
ken op dc waarde van de andere gronden. Ik
geloof dan ook, dat dit voorstel geen aanbe
veling verdient.
Het amendement-Van Achterbergh
wordt verworpen met 16 tegen 2 stem
men, die van de lieeren Leinwcber en Van
Achterbergh.
Art. 10 en vervolgens de artt. 11. 12, 13,
14, 15, en de geheele verordening worden
goedgekeurd zonder hoofdelijke stem
ming.
Concept-besluit III: Goedgekeurd zonder
beraadslaging of stemming.
13°. Voorstel tot wijziging van het
Raadsbesluit van 28 Januari 1913 tot
aankoop van terreinen aan den Utrechtschen
weg (Afd. I, 129).
Goedgekeurd zonder beraadslaging of
stemming.
14°. Voorstel tot aankoop van ge
bouwen en gronden onder de gemeen
te Leusden (Afd. D., no. 520).
De heer Van Achterbergh: Mijnheer
de Voorzitter! Het was gisteren 3 maanden
geleden n.l. 28 Januari, dat uw college een
voorstel deed tot aankoop van een terrein op
den Berg, ter grootte van 35 HA voor
f 110.000 van mevr. Roos—Vlasman, ik heb
toen dit voorstel bestreden op de u bekende
gronden. Thans sta ik hier niet om het voor
stel van heden te bestrijden of aan te bevelen
Mijnheer de Voorzitter. Want u weet wel
goede waar recommandeert zich zelf, maar
ik wil mijn stem vóór het voorstel motivee-
ren.
Wanneer men ter plaatse niet bekend is,
doch alleen afgaat op het veilingsboekje, dan
reeds blijkt dat deze koop zoo geheel anders
is als het terrein van 28 Jan. j.l. Wij zien dat
het geheel groot, de 18 perc. n.l., 68% H.A. is,
en voor het overgroote gedeelte is beplant
met dennenbosschen en ander hoog opgaand
geboomte. Zoodat dit terrein welk aan de
Zuidzijde der berghelling is gelegen een onzer
mooiste wandelingen biedt, die vrijwel kun
nen wedijveren met „Birkhoven".
Midden door deze complex gronden loopt
eene laan, de zoogenaamde Kalkweg, die ge
volgd wordt door den Doodeweg. Deze wegen
zijn de eerste verbindingswegen van stadszijde
afgerekend, die onze uitloopers 'der hootóver-
keerswegen verbinden, n.L dc Utrechtsche
weg, Lcusderwcg en Arnhemscliewcg.
Dc geheele oppervlakte van het aan te koo-
pen terrein, Mijnheer de Voorzitter, is aan
beide zijden van den Kalkweg en Doodeweg
gelegen en wel ter diepte van 100 tot 200 M.
En juist dit is eene groote factor,
welke w ij niet u i t h et oog mogen
verliezen.
Wij zullen hier geen rekening hebben te
houden met een wcgenplan zooals dit voor dc
meeste andere terreinen plaats heeft, wij heb
ben hier alleen te verharden den Kalkweg
zooals B. en W. terecht hebben opgemerkt in
de Memorie van Toelichting. Met het verhar
den van dien eenen weg krijgt men dus de
prachtigste bouwterreinen omdat deze zijn
beplant met opgaand houtgewas, terwijl dc
Doodenweg, die reeds is verhard, alleen eeni-
ge verbetering behoeft.
Ook uit een ander oogpunt acht ik dezen
aankoop van groot belang. Wanneer wij dit
terrein zullen bezitten, dan hebben wij in dc
Gemeente Lcusden ruim 100 II A. prachtig ge
legen bouwterrein.
Nu is het bekend dat een der urgentste za
ken dezer gemeente de grensregeling betreft
en wel juist aan deze zijde der stad. Nu zeidc
u in uw loclichting zoo juist dat door het pri
vaatrechtelijk bezit men medezeggingsschap
in dit gedeelte krijgt; maar juist naar aanlei
ding van deze grensregeling is het bezit voor
ons van bel grootste belang omdat de Ge
meente, zoo zij hieraan de voorkeur geeft, den
-villabouw daar zal kunnen beletten of bevor
deren, hierdoor tevens grooten invloed uit
oefenend, welke dc kosten van zoo n grens
regeling met zich brengt.
Nu nog een oogcnblik over het finantieele
gedeelte.
liet geheele terrein is groot 86% H.A. Koop
prijs afgerond 62,000 waaronder dc kosten
zijn begrepen. Dan komt hel terrein met in
begrip van perceel I op 7 ct. per M2.
Wanneer wij dezen aankoop perceelsgewij
ze berekenen dan blijkt dal perceel I 'groot 6
H. A. waarop de uitspanning, ben ik goed in-
gelicht^ruim ƒ25.000 heeft gekost bij de aan
besteding, nu f 16000 kon opbrengen.
Wanneer wij dus perceel I aftrekken van de
koopsom en de terreinen dan krijgt men voor
ƒ46000 80 H.A. prachtig gelegen bouwterrein
of nog geen 6 ct. per M.s, onder dezen prijs zijn
dc hoornen en bosschen inbegrepen; leveren
zoo ik reeds gezegd heb prachtige wandelin
gen en natuurschoon gelijk „Birkhoven".
In de vergadering op 28 Januari, Mijnheer
de Voorzitter, is door een der Raadsleden op
gemerkt, dat koopjes als „Birkhoven" niet
meer voorkwamen, doch dat wij ze zeker zou
den accepteeren als deze zich voordeden. En
zie, Mijnheer de Voorzitter, ongevraagd komt
nu zoo iets voor en dat doet mij dubbel ge
noegen juist omdat ik den prijs van de Berg-
terreinen zoo verbazend duur vond.
Wanneer wij nu ecue denkbeeldige lijn trek
ken van „Birkhoven" naar oud-Leusden, dan
bezitten wij aan de beide uiteinden prachtige
boschrijke bouwterreinen voor 6 ct. per M.5 en
juist de middenmoot, waarop absoluut niets
groeit, waar men alleen kale stammen kan
vinden, kost 30 ct. per M2.
Wanneer ik uw Memorie van Toelichting
naga, dan blijkt mij uw College ten op
zichte der bebouwing wel wat al te optimis
tisch; door eene voorstelling te geven dat al
deze terreinen over 30 jaar zullen zijn be
bouwd.
Ik wil dat optimisme van u niet wegnemen,
maar ik wensch, dat u het zal mogen bele
ven.
Ik voor mij wil eens aannemen om den prijs
te berekenen over 100 jaar, aangenomen dat
er geen geld aan de beide terreinen wordt be- j
sieed, dan blijkt dat het voorstel van heden,
omdat het bruto 2 opbrengt en 1 van den
janrlijksclïen houtval over ft)0 jaar 30 ct. per
M.* zal moeten opbrengen om de verliezen
van rente tc kunnen dekken. Het bergterrcin
zal dan ƒ9.60 moeten kosten.
Het spijt mij dat ik nu nog spreken moet
over de exploitatie die B. en W. geven in de
Memorie van Toelichting. Ik had daar liever
niet verder over gesproken, maar nu B. en W
mcencn ook dc geheele bergterreinen aks te
genwicht te moeten plaatsen wil ik duidelijk
heidshalve deze rekening splitsen cn de ter
reinen van Leusden en die van het Bcrglcr-
rein ieder geheel volgens de gegevens van B.
en W. afzonderlijk blootleggen. Neem ik in de
eerste plaats dc terreinen aan dc Wuytiers*
laan en den Utrechtsche weg, dan kom ik op
49% H.A. Die hebben gekost 13S.400. Trek ils
daarvan af 8% H.A. voor wegen enz., dan krijg
ik '11 H.A. zuiver bouwterrein. Die berekening
van dc oppervlakte van de wegen laat ik na-
tuurlijk geheel voor u. Volgens het uitbrei
dingsplan zijn er veel meer wegen, maar wij
mogen toch verwachten, dat er eerstdaags een
nieuw uitbreidingsplan zal komen. Ik reken
de wegen dus op 102.600, het renteverlies
over 30 jaar op 163.000 op een totaal dus
van 111.000 voor 41 H.A. Dal is dus een tp-
taal bedrag van 1 per M. om het terrein in
dertig jaar tc exploiteeren.
Nu het terrein onder Leusden. Het is groot
86% H.A. en kost ƒ62.000 rond. Ik wensch nu
het groote verschil te laten uitkomen. B. en
wcnschen er van tc maken een wandelpark.
Dat terrein kan hel heel gemakkelijk dragen.
Trekken wij voor perceel 1, groot 5% II.AL
voor weg 4 H.A. cn voor het wandelpark te
zamen 42% H.A. af. dan houden wij als zui
ver bouwterrein over 44 H.A. Na aftrek van
perceel lóf 16.000 blijven de kosten f 46.000,
De kosten van aanleg van wegen reken ik op
ƒ50.000, het renteverlies over 30 jaar op
ƒ30.000, dus zullen die 44 H A. over dertig
jaar moeten opbrengen 126.000, zoodat ik
met alles en alles kom op een bedrag van 28!
cent per Meter. Wanneer wij het gewoon ex
ploiteeren als het Berg-terrein, dan zijn wij
met 15 cent klaar. Nu bevordert deze aankoop
in dc eerste plaats, dat wij om niet krijgen het
geheele wandelpark. Dat is zoo groot als dc
geheele aankoop van het Bergterrcin, voor
110.000, en bovendien hebben wij daar nog
hout op staan, en op den Berg hebben wij
niets. En dan hebben wij gebouwen in het be
drijf gebracht voor f 16.000 waar 5% H.A'.
prachtig bouwterrein ligt met een opbrengst
van 8%. Ik heb vroeger eens gezegd: Wij
moeten de koopjes hebben! en toen heeft men
mij geantwoord: die krijgen wij niet meer.
Nu kan ik uw college geluk wenschen met een
dergelijk koopje, cn ik hoop, dat dit het gc-
j meenlcbelang zal bevorderen,
j De heer Van der Wal: Mijnheer de
Voorzitter! Het verheugt mij dat wc in ons
Raadslid Van Achterbergh een zoo warm
voorstander hebben van gemeentelijken
grondaankoop cn grondpolitiek. Ik meen dat
hij ons daarmede een hart onder den riem
heeft gestoken, wanneer we wel eens voor
terreinen komen te staan, waarvan wel ge
zegd mocht worden: Die hadden wel wat
goedkooper kunnen zijn! Wij hebben nu ge
zien dat de Gemeente ten slotte gemiddeld
zeer goedkoop grond aankoopt. En dit zal dan
ook van invloed kunnen zijn op de menschcn
die gewoon zijn, onze grondaankoopen te be
strijden. Zoodra de gelegenheid zich weer
eens voordoet dat de Gemeente stukken grond
kan aankoopen, hoop ik daartoe in den heer
Van Achterbergh een warm medestander te
vinden.
De Voorzitter. Het zou mij aange-"
naam zijn, op even onderhoudende wijze als
op 28 Januari met den heer Van Achterbergh
van gedachten te wisselen, maar het is nn
niet noodig. Als iemand voorstander is van
dezen koop, dan is u het zeker. De prijzen
u9 3uui nu .ia naming 9tfi ug -poog n ipupt
tagnic aan-
oepen. liet
oces-verbaal,
ilct, heeft de
Griekschc
zijn.
•gekomen in
Pravischsa
iur openden
bezetten. De
;end.
loop van dc
(uigaren, die
laats gehad,
u 32 gewon-
gewonden.
ten hun we
nen overeen
noemen, om
a einde ccnc
verhinderen.
»ben gisteren
bevolen.
dc Russische
dsverdeeling
rover aan de
beeft dit gc-
de sclicids-
n voltrokken
sverdrag. Of
smaakt, weet
wanneer de
liet doel zal
1 de vcront-
:og in Servië,
tioonsopvol-
?t vaarwater
'en. Hoe ver
ing over liet
tc bepalen,
irklnard, dat
Zulk een of-
>or de wape-
'cgd kunnen
sland in staat
jend sterken
aar van een
in hoever dc
ontvankelijk
•wegingen.
Ztg. bericht,
arbitrale nit-
digheden dc
overeenkomst
zou kunnen
reenkomst als
ek, noch aan
•worpen. De
litsluitcnd he
in geschil is,
Telowo (Kal-
o omvat. Het
Irook, dat do
ilir en Wcles
overeenkomst
blijft daarom
slissing.
gro heeft den
eic Presse te
irniaking van
mij aan den
n cn Skutari
në tegen mijn
iet dient ner-
voor het feit,
itrckt er ook
jnncn er niet
jeeren. Zulke
- en zij liggen
■jen
de rede, „wij
loor deze ge-
ij dezen man
ik stond op,
eld door den
neristdraden. Slechts als werk ïs nor resuK
laat van een groote liefde en levendige sym
pathie voor anderen, kan hel blijven duren
en zijn invloed behouden. Nu hebben wij ge-
noeg gesproken over al deze theorieën, die
niet belangrijk zijn voor iemand, die niet
voorbereid is ze te aanvaarden zullen wij
naar het dek gaan?"
Wij stonden allen dadelijk op; Santoris
schoof een kistje sigaren naar de mannen,
opdat zij zich zelf zouden bedienen. Cathe
rine en ik gingen hen voor, de salontrap op
•aar het dele, dat nu als een veld van zilver
„Ja!" zcide ik, en ik voelde de trilling van
tranen in mijn stcm.„Ja voor vrouwen schijnt
dc dood dikwijls heel vriendelijk! Als er geen
liefde is en geen hoop op liefde als de
wereld grijs wordt en de schaduwen dieper
worden tegen het vallen van den nacht,
als zij, die wij het meest liefhebben ons wan
trouwen en verkeerd beoordeelen, en hun
hart gesloten is voor onze teederheid, dan
lijkt de dood de grootste god van allen!
een voor wien wij wel mogen knielen en
onzo gebeden offeren! "Wie zou kunnen, wie
zou willen leven altijd geheel alleen in een
ik keek naar haar op van de plaats waar
ik knielde „ik zou graag dal wij afscheid
namen, terwijl wij nog goede vrienden zijn
en ik verbeeld mij, dat wij het misschien
niet meer zoo eens zullen zijn als wij elkaar
beter leeren kennen."
Zij keek mij aan met een half versohrikte
uitdrukking in haar oogen.
„Wat vreemd, dal gij zoo iels denkt!" flui
sterde zij. „Ik lieb hetzelfde gevoeld en
toch houd ik werkelijk veel van u ik heb
altijd van u gehouden ik wilde dat gij ini;
Keloofde.U"
cht bij maan-
srlrekt," zeide
wording voor
igheden. Het
nc beleekenis,
tc zeilen bij
een deel van
iets oorspron-
eeken aan een
m zijn bevelen
o.icw.6vn, «-Jit werden ge
geven, dat wij het niet konden vertsaan. Ge
makkelijke deksloelen werden voor allen
neergezet, wij zaten spoedig in een groep,
eerst wat stilzwijgend daar onze aandacht
geheel in beslag werd genomen door de won
dervolle bijna geruischlooze wijze, waarop
de zeilen van dc „Droom" werden ontplooid.
Er was geen wind, de avond was warm
en intens stil, de zee volmaakt kalm. Als
breede, witte vleugels spreidde het zeil zich
onder de handige vlugge vingers van de zee
lieden, die er mede bezig waren, hel anker
werd gelicht, od dezelfde snelle en stilla ma-
land in deze zware krisis heeft ons een zware
wond geslagen, die lang open zal blijven.
Onze smart oyer hel verlies van Skutari,
welks inneming zooveel bloed liccft gekost, is
ongeneeslijk. Ik heb aan den algemeenen
vrede een groot offer gebracht, dat mij ca
mijn zwaar beproefd en diep gegriefd volle
zeer zal* belemmeren in den vreedzamen cul-
tuurarbeid, die ons nu wacht.
Wc en en, 10 Mei. liet Ncuc Wiener
Abcndblatt bericht, dal dc overgave van Sku-
taric aan dc mogendheden Woensdag zal
plaats hebben.
Rome, 12 M c i. Men bericht uil Skutari
aan de Tribuna dat verscheidene detache
menten matrozen van dc eskaders der mo
gendheden gisteren avond in Giovanni di Mc-
dua aan land zijn gegaan. Zij worden lieden
avond of morgen vroeg in Skutari verwacht.
Cei11injc12 Mei. Volgens hel officicclc
rapport zijn 171 winkels verbrand bij den
brand in dc bazar van Skutari. Verscheidene
verdachte personen zijn gevangen genomen»
anderen worden gezocht.
Dc brand in dc bazar van Skutari heeft ge
duurd lol in den avond van den Oen. Vijf
bazarwijken zijn vernield. De schade wordt
op 20 millioen geschal. Er zijn onder de be
nadeelden ook Oostenrijksclie cn Ilaliaansche
fabrikanten. Naar de schuldigen wordt ijve
rig gezocht; twaalf personen bevinden zich
in voorloopigc hechtenis.
De bazar van Skutari is gelegen aan den
voel van den slolberg cn reikt tot aan de
Bojana. Zij beslaat uil eene lange hoofdstraat
met talrijke, voor de afzonderlijke bedrijven
en neringen bestemde zijstraten, die zich
weder in een nest van steegjes cn pleintjes vcr«
takken. Zij beslaat uil honderden slccncn hui
zen, gedeeltelijk gelijkvloers, gedeeltelijk niet
cenc verdieping gebouwd, waarin dc hand
werkslieden en de kooplieden in open winkels,
die tegelijk als werkplaats dienen, hunne
waren uitstallen. Dc incest waardige goederen
worden in eene bijzondere markthal binncii
de bazar verkocht, waarom zich de winkels
en kantoren van de groote kooplieden groc-
peeren. Ook eene medresse, eene theologische
onderwijsinrichting met verschillende bijge
bouwen, waaronder liet graf van Baba Mocsta-
fa, ccn plaatsclijkcn heilige, bevindt zich in de
bazar. Vroeger was dc bazar van Skutari nog
van grooler beleekenis dan thans; na het ope
nen van nieuwe handelswegen is deze belee
kenis afgenomen tegelijk met den welstand
van de stad.
Skutari lelde vóór den oorlog omstreeks
35,000 inwoners, waarvan omstreeks 22,000
mohammedanen zijn, 12,000 katholieken cn
1000 orthodoxen; voorts zijn er ccn aantal
Zigeuners, die in ccnc groep hullen aan liet
einde van dc bazar wonen.
Ilct middelpunt van de stad is hel lusschen
dc bazar cn liet regceringspaleis gelegen-
kleine, maar zeer drukke plein l'arutza, waan
aan de hoofdmoskee gebouwd is. Dc voor
naamste stralen komen samen op dc bazar. Zij,
leveren ccn nuchter gezicht, want dc woon
huizen slaan meest in tuinen, die door muren
van de buitenwereld afgesloten zijn. De
schoonheid van deze tuinen en de weelderige
plantengroei, die men er vindt, worden zeer
geroemd in de beschrijvingen van de stad. De
moskeeën zijn van kleine pleinen omgeven, die
ook als begraafplaatsen dienen; maar dooden
nier daarna volgde een oogcnblik stille,
De lieer Iiarland nam zijn sigaar uil den
mond cn keek evenals wij allen verbaasd op,
over de geheimzinnige manier, waarop de
zeilen zwollen, waardoor hel touwwerk zog
strak gespannen werd, dat liet ijzeren ban
den leken cn geen onzer kon een onwille*
kcurigen kreet van verbazing cn bewondering
weerhouden, toen de witheid der zeilen be-*
gon Ie glinsteren als rijp, en een steeds die
per glans begon le verspreiden, totdat het
leek alsof hel geheele zeil van het ccne einde
van den prachtigcn schoener naar hel andere
een groot juwclierswerk was, schitterende in
liet maanlicht.
„Wel, hoezeer ik ook Verschil met uw lc«
vcnsthcorieën, Santoris," zcidc dc heer Iiar
land, „voor dit buitengewone jacht hebt gij
mijn vollen lof! Het is het wonderbaarste
ding, dat ik ooit zag, en gij zijl een wonder
lijke kerel, dat gij de wetenschap zoo prachtig
hebt weten toe te passen. Gij bchoordcl uw'
geheim aan dc wereld te openbaren."
Santoris lachte even. „En de wereld zou
honderd jaar of misschien nog meer noodig
hebben 0111 er over te pralen, het te beschou
wen cn hel ten slotte aan te nemen," zeidc hij.
„Neen! het is vervelend, de wereld le vra
gen of ze wijs of gelukkig wil zijn. Zij kiest
haar eigen weg evenals ik den mijnen
kies. Zij zal ontdekken op welke wijze men
zonder wind kan zeilen cn ze zal op haar
tijd leeren allerlei uilvindingen op liet gebied
der werktuigkunde tc doen zonder dc hulp
van sloom maar niet gedurende ons loven
en ik voor mij kan niet wachten terwijl zijf
lang bezig is het A B G le leeren even als
een groot kind, onder protest. Gij ziet, dat
wij gaan."
Wordt vervolgd
