N° 301
DE EEMLAN DER".
BIJVOEGSEL
Amersfoartscli Dagblad.
Gemeenteraad
AMERSFOORT.
STENOGRAPmSCH VERSLAG.
PRIJS DER ADVERT EN TIEN:
Van 15 regelsf 0.50.
Slko regel moor0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruitbetaling.
Srooto letters naar plaatsruimto.
ifoor handel en bedrijf bostaan zeer voordoelige bopalingou
tot het herhaald advortooron in dit Blad, bij abonnomont
Eeno circulairo, bovattondo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozonden.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. yy
BLT HET
VAW
Openbare vergadering van den Raad der
gemeente Amersloort op Dinsdag 29 April 1913,
aos namiddags te 8 ure.
Voorzitter: de burgemeesterde lieer
Mr. J. C. Graaf van Rand wij ck.
Tegenwoordig: de heereuP. van
AchterberghP. C. H. Briëfc, A. EysinkII.
W. van E6veldS. J. van DuinenF. M.
HoubaerJ. W. Jorissen A. H. van Kalken,
H. Koniüg, H. Kroes, A. C. R. O. Leinwober,
M. R. N. Oosterveen J. C. Rolanuus Ilage-
doornD. Rujjs, R. G. Rijkens, A. M. Tromp
van Holst, N. Veis Heijn en J. v. d. Val Kzn.,
en de Secretaris mr. J. D. "Werkman.
De notulen van de vorige vergadering
worden goedgekeurd.
De Voorzitter deelt mede van den heer
Gerritsen bericht van verhindering
te hebben ontvangen.
Ingekomen zijn de volgende stukken
o. Een adres van de Nationale
Vereeniging tegen de Werkloos
heid, erkend bij Koninklijk besluit vau 11
December 1#Ö9 (Staatsblad no. 48), houdende
verzoek, dat de gemeente Amersfoort tot ge
noemde vereeniging toetrede en haar finanoieel
teune.
Verzonden om advies naar Burgemeester
en Wethouders
bEen adres van de afdeeling
Amersfoort van den Nationalen Bond van
Handels- en Kantoorbedienden
„Mercurius", waarbij adhaeaie wordt betnigd
aan het adres dor verschillende vakvereeni-
gingen, in zake de oprichting eenor gemeente
lijke arbeidsbeurs.
Als voren.
Eene dankbetuiging van het
Bestuur der Amerefoortsche Mutziekver-
e e n i g i n g voor do in gebruik geving van
een lokaal in het Werkhuis.
Voor kennisgeving aangenomen.
De Voorzitter: Voordat wij overgaan
tot do behandeling van punt 1, wenschen B.
en W. mededeeliDg te doen van een ander
voorstelwaarover zooeven de Commissie van
Bestand voor de financiën is gehooid. Het
houdt verband met de leening, waartoe in de
vorige vergadering is besloten.
B. en W. zijn in onderhandeling geweest
met verschillende consortia en meenen thu:..
dat de volgende wijziging in de voorwaarden
dient te worden aangebracht. In plaats van
„Aan bankiers en commissionairs in effecten
wordt 1h °/0 provisie uitgekeerd van het no
minaal bedrag der aan hen toegew ezen inschrij
vingen", wenschen B. en W. te lezen
„Aan de leden van de Vereenigiüg voor den
Effectenhandel te Amsterdam, de Vereenigiüg
van Effectenhandelaren te Rotterdam en van
den Bond voor den Geld- cn Effecl en handel
in do Provincie, wordt bij storting uitge
keerd °/0 over het nominaal bedrag der hun
toegewezen en uitgereikte obligatiën." Dit is
de gewone formule, welke voorkomt in do
voorwaarden van elko leeniug welke genoteerd
wordt op de Amsterdamsche Beurs. Ik meen,
dat dit geen nadere toelichting behoeft.
Hot voorstel wordt goedgekeurd zonder
hoofdelijke stemming.
De Voorzitter: Ook is ons gebleken,
dat de consortia er prijs op zouden stellen, een
leening van een millioen te sluiten in plaats
1 van zeven ton. De heeren weten, dat wij op
het oogenblik zeven ton noodig hebbon, maar
dat hot mogelijk is, dat wij binnen kort nog
een aanzienlijk bedrog zullen behoeven, en nu
i6 het mogelijk, dat wij een beteren koers zul
len krijgen voor een itening van een millioen.
De groote kantoren schijnen het onaangenaam
te vinden eerst een leeDing van zeven ton te
sluiten on daarna nog een van drie ton. Het
is voor de heeren om zoo te zeggen prutswerk.
(G e 1 a c h).
Natuurlijk bestaat het bezwaar, dat wij aan-
vankeh|k voor een aanzienlijk bedrag, bijv. eon
ton geen emplooi vinden waardoor wij iets
minder rente zouden krijgen dan wij moeten
betalen, maar aan den anderen kant is het op
deze wijze waarschijnlijk moge'ijk ecu beteren
koers te bedingen. Scheelt dit maar 1/8 dan
is dat al weer f 1250.en daarom stellen B.
en \V., gohoord de Commissie van Financiën,
voor, B. en W. te uiacht;gen desgewenscht over
te gaan tot do uitgifte van do gcheclo leening,
groot één millioon.
Het voorstol wordt goedgekourd zondor
hoofdelijke stemming.
Aan de orde is thans de Agenda en wel
1°. Prae-advics van Burgemeos-
tor on Wethouders op het verzoek om
jaaiwedde-verheoging van den conciergo
der Burgeravondschool.
De heer Loinweber: In de stuk kon die
voor ons tor visie hebben gelegen, heb ik gezien,
dat een algemeone regeling van do jaarwedde
van do verschillende concierges in voorberei
ding is. Zou ik U mogen verzoeken, dezo zoo
mogelijk hij do behandeling van de bogrooting
ter sprake te brongen, en zoo ja, ons medote
deelen of de concierge van do Burger-avond
school er ook onder zal vallen
De Voorzitter: Zooals in de laalsto
alinea staat, zijn B. en W. van plan een alge-
meene regeling to ontwerpen, on daaronder valt
natuurlijk ook de concierge van de burger
avondschool. Hoo groot voor hem het voor
deel zal zijn kan ik nog niet zeggen. B. en
W. hopen do zaak spoedig in behandeling te
kunnen brengeü, maar ik kan dit niet bepaald
garandeeren. Wij zijn bozig, maar kondon
nog niot gereed komen.
Het voorstel wordt goedgekeurd zonder
hoofdelijke stemming.
2°. Voorstel van Burgemeester
en Wethouders tot wijziging van hot
Werklieden-reglement 1913 en tot
afwijking ton opzichte van B. Snijders.
A16 voren.
3°. Voorstel van Burgemeester
en Wethonders tot wijziging van het
Raadsbesluit van 21 December 1912, genomen
tor uitvoering van art. 2 van het Werklie
den-reglement 1913.
De heer Van Achterberg h: Mijnheer
de Voorzitter 1 Het heeft mij verwonderd, dat
wij thans dit voorstel van B. en W. krijgen.
Op 21 Decombor heb ik dit principe hier ver
dedigd, en het is toen door B. en W. en enkele
leden bestreden en mocht de goedkeuring van
don Raad niet wegdragen. Het doet mij thans
werkelijk pleizier, dat mijn woorden ingang
schijnen te hebben gevonden en dat B. en W.
thans hebben ingezien, dat er een goede zijde
aan was, cn het voorstel hebben overgenomen.
De Voorzitter: lk dank Uik kan U
verzekeren, dat het B. en W. steeds aangenaam
is de rechtvaardigheid te betrachten.
Het voorstel wordt goedgekeurd
z. h. o.
4°. Voorstel tot toekenning van
pensioen en gratificatie aan den commies-
titulair J. Busquet.
Als voren.
5°. Voorstel tot wijziging der
verordening op het secr otari e-per-
soneel [Afd. I. 536.]
De heer Leinweber: Mijnheer de Voor
zitter, nu wij toch bezig zijn met de wijziging
van de verordening op het Secretarie-personeel,
zou ik willen vragen, of B. en W. er niet aan
hebben gedacht to gelijkertijd prae-advies uit
te brengen op mijn voorstel dienaangaande.
De Voorzitter. Het heeft bij B. en W.
oen punt van overweging uitgemaakt deze
zaak direct to behandelen, maar aan den
anderen kant schijnt ons er toch ook iets voor
te zoggen het nog oventjos aan te zien en
eenigo ervaring op to doen. Intneschon hoop
ik dat B. en W. uiterlijk dezen zomer mot
hun prae-advies zullen kunnen komen.
De heer Leinweber: Ik dank U, Myn
heer de Voorzitter. Tegen de uitbreiding met
oen adjunct-commies en een schrijver heb ik
geen bezwaar, maar ik meen, dat de f 600.
voor den bovolkings-agent weggegooid geld
zal zijn. Wij hebben negen wijken, en die
moet hij dan huis voor huis nagaan. Als hij
zes wijkeu heeft behandeld en met de drie
overige wil beginnen, kunnen die zes wijken
intusschen weer in de war zijn geloopen. Ik
zou hot veel beter vinden direct twee agenten
aan te stellen. Intusschen, B. en W. zijn vod
een andere meening, maar ik hoop, dat als
B. on W., na het te hebben geprobeerd, zien
dat het op deze wijze niet gaat, zij nog een
tweeden agent zullen aanvragen. Ik acht dit
van veel belang. Uit het bevolkingsregister
j wordt do inkomstenbelasting opgemaakt en
i verschillende andere dingen, en ik vind, dat
i het daarom zeer goed in orde moet zijd.
De Voorzitter: Dit laatste zijn B. en
W. volkomon met U een6. Zij trachten steeds
het mogelijke te doen om de boekhouding van
j de bevolking te verbeteren. Evenwel meenen
zij, dat, gerekend naar de gegevens uit andore
gemeentoD, thans één agent voldoende is.
Intusschen neem ik gaarne akte van do ver-
j klaring dat wanneer B. en W. eventueel mot
een voorstel tot uitbreiding mochten komen,
1 zij op den steun van den heer Leinweber
I kunnen rekenen.
Het voorstel wordt goedgekeurd,
z. h. o.
6°. Voorstel tot wijziging der
verordening tot heffing van legos-
gelden. [Afd. I, 445].
Als voren.
7°. Voorstel tot voorloopige
vast8tolliDg van een wijziging van het
uitbreidingsplan der gemeente.
Als voron.
8°. Voorstel tot beschikking op
eon verzoek om voorschot krachtens
de woningwet, van do vereeniging „V.I.O.S."
[Afd. In°. 1542/1912].
Als voren.
9°. Voorstel tot vaststelling van
een verordening tot heffing van rech
ten voor do kaasmarkt.
De heer Leinwebor: Mijnheer de Voor
zitter Uit het voorstel van B. en W. ver
nemen wjjdat zij „voor de bolooning van
den marktmeesterdie met de weging wordt
belast, en voor bezoldiging van de personen
bolast met het behandelen en vervoeren der
kaas, verzoeken de beschikbaarstelling van een
bedrag van f 300.Ik hoop, dat wanneer
B. en W. omzien naar functionarissen voor
deze betrekkingenzij daarbij in de eerste
plaats zullen letten op dien eenen lantaarn
opsteker die zonder betrekking is gekomen
en op den onden nachtwakerdie gepensio
neerd is.
De Voorzitter: Wij zullen daarvan
gaarne akte nemen.
Het voorstel wordt goedgekeurd zonder
hoofdelijke stemming.
10°. Voorstel tot instelling van
een keuringsdienst voor eet- en drink
waren. [Afd. I, 521].
De heer Veis Heijn: Mijnheer de Voor
zitter ik heb van deze zaak met veel belang
stelling kennis genomen. Ik wil wel beginnen
met ie zeggen, dat ik in principe gaarne met
B. en W. meegamaar aangezien deze zaak
voor mij nog niet de noodige helderheid heeft,
zou ik toch willen verzoeken haar te verwij
zen naar de afdeeliDgen opdat wij goed te
weten komen hoe het gaat in de gemeenten
waar de dienst anders is ingericht als B. en
W. wenschen. Ik stel daarom voor, dit voor
stel in de afdeelingen te brengen.
Dit voorstel wordt voldoende ondersteund.
De Voorzitter: Waar dit voorstel uit
den boezem van den Raad komtkunnen B.
en W. daartegen moeilijk bezwaar maken.
B. en W, stellen er steeds prjjs op, dat de
mgnie aan-
oepen. liet
occs-vcrbaal,
ikt, heeft cle
c Grickschc
zijn.
•gekomen in
Pravischsa
ïur openden
bezetten. De
end.
loop van dc
Julgarcn, die
laats gehad,
a 32 gewon-
gewonden.
(cn hun we
nen overeen
nocjnen, om
.1 einde cenc
verhinderen,
•hen gistcrcö
bevolen.
Ie Russische
dsverdceling
"over aan dc
leeft dit gc-
dc sclicids-
voltrokken
sverdrag. Of
{maakt, weet
wanneer dc
het doel zal
i de veront-
ag in Servië,
troonsopvol-
;t vaarwater
en. IIoc ver
lig over het
te bepalen,
•rklaard, dat
Zulk een of-
jpr de wapc-
fcgd kunnen
iland in staat
•end sterken
aar van een
in hoever de
ontvankelijk
wegingen.
Ztg. bericht,
arbitrale uit-
iigheden de
ïvcrcenkomst
zou kunnen
eenkomst als
ik, noch aan
worpen. De
ltsluilend he
in geschil is,
jTetowo (Kal-
omvat, liet
rook, dat do
lir en Weles
>vcrcenkomst
•lijft daarom
lissing.
jro heeft den
iic Presse te
rmaking van
mij aan den
cn Skutari
lö legen mijn
et dient ner-
roor hel feit,
trekt er ook
nnen er niet
leren. Zulke
en zij liggen
.en
'.e rede, „wij
óor deze ge-
j dezen man
ik stond op,
ild door den
herfstdraden. Slechts als werk Is" lief resul
taat van een groole liefde en levendige sym
pathie voor anderen, lean het blijven duren
°a zijn invloed behouden. Nu hebben wij ge
noeg gesproken over al deze theorieën, die
niet belangrijk zijn voor iemand, die niet
voorbereid is ze te aanvaarden zullen wij
naar het dek gaan?"
Wij stonden allen dadelijk op; Santoris
schoof een kistje sigaren naar dc mannen,
opdat zij zich zelf zouden bedienen. Cathc-
rine en ik gingen hen voor, de salonlrap op
•aar het dek, dat nu als een veld van zilver
„Ja!" zeide ik, en ik voelde de trilling van
tranen in mijn stem.„Ja voor vrouwen schijnt
de dood dikwijls heel vriendelijk 1 Als er geen
liefde is en geen hoop op liefde als de
wereld grijs wordt cn de schaduwen dieper
worden tegen het vallen van den nacht,
als zij, die wij het meest liefhebben ons wan
trouwen en verkeerd beoordeelen, en hun
hart gesloten is voor onze teederheid, dan
lijkt de dood de grootste god van allen!
een voor wien wij wel mogen knielen en
onzo gebeden offeren! Wie zou kunnen, wie
zou willen leven altijd geheel alleen in een
rt. -v-r«^c.£, icicuii.n, nco ^cnau. graag
ik keek naar haar op van de plaats waar
ik knielde „ik zou graag dal wij afscheid
namen, terwijl wij nog goede vrienden zijn
en ik verbeeld mij, dat wij het misschien
niet meer zoo eens zullen zijn als wij elkaar
beter leeren kennen."
Zij heek mij aan met een half verschrikte
uitdrukking in haar oogen.
„Wat vreemd, dal gij zoo iets denkt!" flui
sterde zij. „Ik heb hetzelfde gevoeld en
toch houd ik werkelijk veel van u ik heb
altijd van u gehouden ik wilde dat gij mij
geloofdc.U"
ht bij maan-
rlrekt," zeide
vording voor
gheden. Het
j fc beleekenis,
te zeilen bij
een deel van
jets oorspron-
cken aan een
I zijn bevelen
tc ontvangen, die echter zóo zacht werden ge
geven, dat wij het niet konden verlsaan. Ge
makkelijke dcksloelcn werden voor allen
neergezet, wij zaten spoedig in een groep,
eerst wat stilzwijgend daar onze aandacht
geheel in beslag werd genomen door de won
dervolle bijna- geruischloozc wijze, waarop
de zeilen van de „Droom" werden ontplooid.
Er was geen wind, de avond was warm
cn intens stil, de zee volmaakt kalm. Als
breede, witte vleugels spreidde het zeil zich
onder de handige vlugge vingers van de zee
lieden, die er mede bezig waren, het anker
werd gelicht, od dezelfde snelle en stille ma-
land in deze zware krisis heeft ons een zware
wond geslagen, die lang open zal blijven.
Onze smart over hel verlies van Skutari,
welks inneming zooveel bloed heeft gekost, is
ongeneeslijk. Ik heb aan den algcmecncn
vrede een groot offer gebracht, dat mij ca
mijn zwaar beproefd cn diep gegriefd volle
zeer zal*belemmeren in den vreedzamen cul-
tuurarbcid, die ons nu wacht.
Ween en, 10 Mei. Het Ncuc Wiener
Abendblalt bericht, dal dc overgave van Sku-
taric aan dc mogendheden Woensdag zal
plaats hebben.
Rome, 12 Mei. Men bericht uil Skutari
aan de Tribuna dat verscheidene detache
menten matrozen van de eskaders der mo
gendheden gisteren avond in Giovanni di Mc-
dua aan land zijn gegaan. Zij worden heden
avond of morgen vroeg in Skutari verwacht.
Cei11inje12 Mei. Volgens het officiccle
rapport zijn 171 winkels verbrand bij den
brand in dc bazar van Skutari. Verscheidene
verdachte personen zijn gevangen genomen,
anderen worden gezocht.
Dc brand in dc bazar van Skutari heeft ge
duurd tol in den avond van den 9cn. Vijf
bazarwijken zijn vernield. De schade wordt
op 20 millioen geschal. Er zijn onder de be
nadeelden ook Oostenrijkst lie en Ilaliaansche
fabrikanten. Naar de schuldigen wordt ijve
rig gezocht; twaalf personen bevinden zich
in voorloopige hechtenis.
De bazar van Skutari is gelegen aan den
voet van den slolberg en reikt tot aan' de
Bojana. Zij beslaat uil eene lange hoofdstraat
met talrijke, voor de afzonderlijke bedrijven
en neringen bestemde zijstraten, die zich
weder in een nest van steegjes cn pleintjes vcr«
takken. Zij beslaat uil honderden stccnen hui
zen, gedeeltelijk gelijkvloers, gedeeltelijk met
ccne verdieping gebouwd, waarin dc hand
werkslieden en de kooplieden in open winkels,
die tegelijk als werkplaats dienen, hunne
waren uitstallen. Dc meest waardige goederen
worden in eene bijzondere markthal binncii
de bazar verkocht, waarom zich de winkels
cn kantoren van dc groole kooplieden groe-
pecren. Ook ccne medresse, eene theologische
onderwijsinrichting met verschillende bijge
bouwen, waaronder hel graf van Baba Moesta-
fa, een plaalsclijkcn heilige, bevindt zich in dc
bazar. Vroeger was dc bazar van Skutari nog
van grooler beleekenis dan thans; na hel ope
nen van nieuwe handelswegen is deze belee
kenis afgenomen tegelijk met den welstand
van de stad.
Skutari telde vóór den oorlog omstreeks
35,000 inwoners, waarvan omstreeks 22,000
mohammedanen zijn, 12,000 katholieken cn
1000 orthodoxen; voorts zijn cr een aantal
Zigeuners, die in ccnc groep hutten aan liet
einde van de bazar wonen.
IIcl middelpunt van dc stad is hel lussclien
de bazar cn hel rcgccringspaleis gelegen
kleine, maar zeer drukke plein Parufza, waan
aan de lioofdmoskec gebouwd is. Dc voor
naamste stralen komen samen op de bazar. Zij
leveren een nuchter gezicht, want dc woon
huizen staan meest in tuinen, die door muren
van de huilenwereld afgesloten zijn. De
schoonheid van deze tuinen cn de weelderige
plantengroei, die men cr vindt, worden zeer
geroemd in dc beschrijvingen van dc stad. De
moskeeën zijn van kleine pleinen omgeven, <itc
ook als begraafplaatsen dienen; maar doodeu
nier daarna volgde een oogenblik stille,
De lieer Ilarland nam zijn sigaar uit den
mond en keek evenals wij allen verbaasd op,
over de geheimzinnige manier, waarop dc
zeilen zwollen, waardoor hel touwwerk zog.
strak gespannen werd, dat liet ijzeren ban
den leken cn geen onzer kon een onwillc-
kcurigen kreet van verbazing en bewondering
weerhouden, toen de witheid der zeilen be
gon te glinsteren als rijp, cn een steeds die
per glans begon te verspreiden, totdat het
leek alsof hel geheelc zeil van het eene einde
van den prachtigen schoener naar liet andere
een groot juwelierswerk was, schitterende in
het maanlicht.
„Wel, hoezeer ik ook verscliil met uw Ie-
vensthcorieën, Santoris," zeide dc lieer ITar-
lnnd, „voor dit buitengewone jacht hebt gij
mijn vollen lof! IIcl is het wonderbaarste
ding, dat ik ooit zag, en gij zijt een wonder
lijke kerel, dat gij de wetenschap zoo prachtig
hebt weten toe te passen. Gij behoordet uw'
geheim aan de wereld te openbaren."
Santoris lachte even. „En dc wereld zou
honderd jaar of misschien nog meer noodig
hebben om er over te pralen, liet te beschou
wen en hel ten slotte aan te nemen," zeide hij.
„Neen! het is vervelend, dc wereld tc vra
gen of ze wijs of gelukkig wil zijn. Zij kiest
haar eigen weg evenals ik den mijnen
kies. Zij zal ontdekken op welke wijze men
zonder wind kan zeilen en ze zal op liaan
tijd leeren allerlei uitvindingen op hel gebied
der werktuigkunde te doen zonder dc hulp
van sloom maar niet gedurende ons loven
en ilc voor mij kan niet wachten terwijl zij
lang bezig is het A B G tc leeren even als
een groot kind, onder protest. Gij ziet, dat
wij gaan."
Wordt vervolgd.