Uit den omtrek.
Yan den Hak op den Tak.
«en had gedaan, die geleld hebben tot de
Strafvervolging fegen den ontrouwen cipier in
Set Huis van Bewaring.
L Bij de inbraak op hel Singel was Dekker
W zoo' le zeggen op heeterdsad betrapt.
Met een mededader was hij in den avond
Van 19 October naar het perceel Singel 66 ge
gaan, dat, evenals het huis daarnaast, des
avonds onbewoond ls. Ze hadden met een
tValschen sleutel de deur geopend en waren,
adat ze alles hadden doorzocht, langs de
akgoot tn perceel 68 gekomen,
j In de beide huizen ha-dden ze de lessenaars
en de brandkast geopend en met een buit van
pijna 1000 gulden hadden ze 's nachts na
tweeën het huis verlaten. In plaats van den-
delfden weg, door de dakgoot, terug te kee
pen waren ze den korteren weg door de voor
deur van perceel 68, gegaan. Daardoor liepen
ke in de val, want een politieagent en een
nachtwaker, die aan de voordeur van per-
'ceel 68 waarvan zij geen sleutel hadden
gloorden morrelen en die 't verdacht vonden,
dat er zóó laat nog twee personen uit het huis
Jcwamen, hadden hen aangehouden. Ze vertel
den, dat zc nog tol laat in den nacht op het
kantoor hadden zitten werken, maar de agent
Vertrouwde het niet en noodigde hen uit, mee
te gzan naar het politie-posthuis aan het'
t>roogdok.
Ze gingen gewillig mee, maar opeens, bij de
Brouwersgracht, waren ze er vandoor ge
gaan.
Een van de twee had weten te ontsnappen,
maar H. Dekker werd weer gegrepen, en op
het bureau werd het gestolen geld bij hem
gevonden; het bankpapier in zijn jaszak, het
zilvergeld, in een zakdoek geknoopt, in een
handtssch, die hij bij zijn vlucht had wegge
worpen en die tegelijk een uitgezochte collec
te inbrekerswerktuigen bleek te bevatten.
De ontvluchte mededader, J. M. Rij ff, bleef
Aanvankelijk zoek, maar is opgespoord in
duitschland, waarheen hij de wijk had geno-
fcien, en stond thans voor de rechtbank te
recht.
Nadat verschillende getuigen waren ge
hoord, eischte het Onenb. Min. tegen bekl. zes
jaren gevangenisstraf.
Insluiping Woensdagmiddag, ter
wijl de bewoners afwezig waren, heeft een
insluipdief zijn slag geslagen in de woning
van den diamantbewerker Ferro, in de
Weesperstr. 116 te Amsterdam. Uit een kast
zijn gestolen een aantal gouden tientjes, wat
Belgisch geld en een viertal gouden ringen,
een gouden armband, een gouden dames
horloge met ketting en nog andere voor-
Werpen van waarde tot een gezamenlijk be
drag van f 400.
Niemand van de buren heeft iets verdachts
ontdekt. De familie Ferro was niet tegen in
braak verzekerd.
School- en Kerknieuws.
Vereeniging van Christelijke
Orderwijzers en On derwijzeressen.
Dinsdagmiddag is te Breda de algemeene vergade
ring van bovengenoemde vereeniging geopend.
Nadat psalm 105: 1 en 3 w.as gezongen, werd een
gebed uitgesproken.
Do voorzitter van bet ecre-comité. de heer Hart-
tooorn, sprak een welkom uit, waarna do beer P.
Ooatorlee de openingsrede uitsprak. Deze wees er
op, boe do leer van Calvljn overal waar zij wortel
scboot, bet aanzijn gaf aan vrije mannen en vrije
volkeren.
De volgelingen van Rousseau zijn opgetreden met
de belofte dan do menschheid te zullen schenken
vryheid, gelijkheid en broederschap, en toch laat de
geschiedenis van het Christelijk onderwye zich sa
menvatten in een worsteling om rtuk voor stuk het
beloofde te ontwringen aan diezelfde aanhangers van
Rousseau.
Hot jaarverslag werd goedgekeurd, evenals de reke
ning. De finaneiecle toestand is niet ongunstig. De
inkomsten bedroegen f 4322.64, de uitraven.
f 4090.474, er is du6 een batig saldo van f 232.164.
De contributie voor het. volgend Jaar werd va«tge-
•tetld op f 1,25 plus f 0 05 inningskosten.
De heer S. Stemerdir.g van Rotterdam leidde daar
na in het onderwerp karaktetrvorming.
"Woensdagmorgen werd de algemeene vergadering
heropend.
Do uitslag van de gehouden verkiezing van een
lid van bet hoofdbestuur v.ns, dat- gekozen is de heer
K. Wielemaker (Biggekerke).
Door de afdeeiing Zwolle en omstreken was inge
diend het volgende voorstelDe vereeniging van
Christelijke onderwijzers en onderwijzeressen worde
Ook lid van het schoolmuseum te Groningen, gelijk
Van dat te Amsterdam.
De voorzitter verklaarde zich hiertegen. Immers
ook 's Gravenliage heeft een schoolmuseum, elders
worden eT opgericht en het gaat niet aan al d.e
musea te subsidieeren. Een subsidie aan het Cen
trale Amsterdamsclie museum is evenwel volkomen
gemotiveerd.
Het voor6tel-Zwolle werd verworpen.
Dezelfde afdeeling had een voorstel ingediend om
adhaesie te betuigen aan het adres van het N. O. G.
om te verzoeken ook aan qo weduwen pensioen te
verstrekken.
De voorzitter der vergadering merkte op. dat deze
kwestie reeds bij de behandeling van- het wetsont
werp in 1905 onder het ministerie-Kuyper onder de
oogen is gezien. Toen evenwel bleken togen de door
voering van die uitkeering ernstige bezwaren te be
staan. Deze bezwaren zijn onveranderd gebleven
Spr. beeft met verscheidene Kamerleden gesproken
ïver deze zaak en allen ontraadden ten sterkste aan
het. adres van het N O G. adhaesie te betuigen.
Het voorstel Zwolle werd verworpen.
Mr. V. H. Rutgers zon een rede houden over ,de
Vrije schoolorganisatie", doch de heer Rutgers wa9
niet aanwezig.
In zijn plaats voerde de heer K. Brands (Goe«) over
hetzelfde onderwerp bet woord.
Uitvoerig behandelde spr. het onderwerp, waarbij
hij den nadruk vestigde op de wenschelijkheid om den
Invloed der ouders op de scholen te vergrooten. Spr,
Zou zelfs een bepaling gewenseht achten, waarbij de
volle subsidie slechts wordt toegekend aan scholen
in welks besturen minstens een vierde der zetels zijn
bezet door ouders van schoolgaande kinderen. Even-
sens bepleitte de spreker de wenechclrjkheid om hot
Onderwas rijkszaak te maken en gemeenten en pro
vincie met anders dan bij hooge uitzondering het
oprichten en houden van scholen toe to staan.
De rede gaf aanleiding tot langdurig debat.
De heer H. J. van Wijlen leidde dn het onder-
Werp „Inwendige school-organisatie" en behandel
de de stelling„De algemeene vergadering acht do
Instelling van de schoolvergadering van zóó hoog be
lang voor een normaal en goed schoolleven, dat het
ryk alleen die scholen dient te subsidiceren, in wel
ker algemeene regeling eene zoodanige vergadering
ls opgenomen. Afgeweken kan worden voor scholen
welker bestuur de regeling schorst onder goedkeu
ring van een booger college in de onderlinge school
organisatie." Deze stelling werd met meerderheid
fcan etetmmen aangenomen.
Vervolgens werd aan H. M. de Koningin een hulde-
tóegram gezonden.
worden met meerderheid van «temmen aan
genomen een aantal stellingen in zake „vrije school
organisatie".
Dc voorzitter dankte de vergadering en nam tevens
afscheid van den penningmeester, den heer A. Oos-
tetrlee uit Den Haag, die na een negenjarigen succe»-
vollen arbeid, zijn taak neerlegde.
Gedurende de vergaderdagen werd eene tentoon
stelling van leermiddelen gehouden.
De uren van arbeid werden afgewisseld door rij
en fietstochten in den omIrek.
A 1 g. Synodale Commissie.
De voorjaarsvergadering der Alg. Synodale Com
missie is te 's-Gravcnhage geopend in het gebouw
der Algemeene Synode.
De vergadering ls, naar de N. R Ct. meldt, aldus
samengesteld H. A. Leenmans, pred. te Harhngen,
president j dr. G. J. "Wcyland, pred. te Veere, vice-
president J. Knottenbelt, te 's-Gravenhage, secre
taris dr. J. A. Bruins, pred. te Idaard mr. L. j.
Huber, oud-ouderl. te VeendamD. Zoete, pred. te
Do Lemmer 5 C. F. Gronemeyer, ouderl. te Utrecht;
L. W. Bakhuizen van den Brink, pred. te Utrecht
mr. J. van "Wulfftcn Pa ".the, oud-ouderl. te Arnhem.
Laatstgenoemd lid is als primus opgetreden omdat
jhr. dr. M. T. van Lennep, te Aerdenhout, wegens
gezondheidsredenen zijn mandaat heeft neergelegd.
Doch ook de heer Van Wulfften- Palthe heeft nu
bericht gezonden, dat hij als lid van de Alg. Syn.
Commissie ontslag moet nemen, daar hij de gelegen
heid mist de vergaderingen bij te wonen.
De president herdacht in zijn openingswoord wij
len den heer \V. Elene, in leven predikant te Ua-
quert, het ijverige lid van de Synode, wiens liefde
voor de Ned. Hervormde Kerk aan allen duidelijk is
geworden, in het byzonder, toen hij in 1910 presi
dent der Synode was.
Behandeld worden de aangelegenheden van het
fonds voor noodlijdende kerken en personen.
II. M. de Koningin heeft voor dit for.ds weder het
aanzienlijke bedrag van f 2000 beschikbaar gesteld
Dc col.ecton bedroegen f 14.940.22, d. i. f 326.654
meer dan ten vorigen ja re. De totale ontvangst over
1912 was f 64,372.36. Met het oog op de geraamde
inkomsten bestaat er geen bezwaar ln 1913 f 16 670
voor groote toelagen te bestemmen, als voor k'eine
toelagen niet meer dan f 10,465 wordt gevoteerd.
Een begin wordt gemaakt met bet opmaken van
de voordrachten voor kleine toelagen aan gemeenteu
uit genoemd fonds.
De kerkelijke actie in Kampen.
Zooals bekend, heerschte er in de Gerof. gemeente te
Kampen reeds sedert enkele maanden onrust, daar
die gemeente in vry ernstige oppositie tegen den
kerkcraad leefde. Dit was ontstaan doordat enke'e
ouderlingen gekozen waren in de plaats van zittende
leden. De kerkeraad had na dien uitslag in Novem
ber de verkiezing der diakenen, die direct daarop
moest volgen, slop gezet. Het grootste deel der ge
meente was daar zoo over ontstemd, dat een sterke
oppositie tegen deze handeling ontstond.
Over en weer beriep men ziich op het classicaal col
lege. Dr. Westcrhuis. van het Geref. Gymnasium,
diende tegen de verkiezing en de bevestiging der
nieuwe ouderlingen bjj de class's een protest iD.
De classis Zwolle deed thans uitspraak, en besloot
met groote meerderheid van stemmen 1. dit pro
test van den heer "Westerhuis c.s. te verwerpen, en
de nieuw gekozenen te handhaven; 2. te advLseeren
aan den kerkeraad der Geref. gemeente, om de ver
kiezing van diakenen wel ten spoedigste te laten
doorgaan.
Door dit besluit, dat geheel in den geest van het
opponeerend deel der gemeente is, is fre verwachten
dat de rust en de vrede hersteld zijn.
Het Amsterdamsche Zendings-
f eest. Het Amsterdamsche Zendingsfeestdat 15
jaar achtereen gehouden werd aan het Tolhuis over
het EJ, zal dit jaar plaats hebben in den tuin van
het café Rechthuis te Sloterdyk,op "Woensdag 16
Juli.
Gisteren hield in het Militair Tehuis te
Utrecht de Nederlandsche Militaire Bon'i
eene algemeene vergadering.
Met het zingen van Psalm 105 vers 1, en
het lezen van Efezen 1 werd de vergadering
geopend.
Hierop ging de waarn. voorzitter, de heer
J. G. M. Schoch, gep. gen.-majoor uit Apel
doorn, voor in het gebed.
Medegedeeld werd, dat er een schrijven
was ontvangen van den voorzitter der ver
eeniging. gep. gen.-majoor H. W. van Marle.
die wegens ouderdom zijn functie wenscht
neer tc leggen.
Het was met een gevoel van weemoed, dat
die kennisgeving werd aangenomen en men
besloot als bewijs van hulde en dank een
telegram aan hem tc zenden, waarin de ge
voelens der vergadering vertolkt werden.
Voorts memoreerde de voorzitter in zijn
openingswoord dc vele werkzaamheden, die
met Gods hulp en onder Diens zegen door
de vereeniging werden verricht.
Er zijn alle redenen om met moed voor
waarts te gaan op den ingeslagen weg.
Het versing van den secretaris, dat in druk
verschenen is, werd vastgesteld zonder eeni-
ge verandering.
Dc vereeniging mocht in het afgeloopen
jaar weer van de regeering blijken van be
langstelling ontvangen.
Op het oogenblik zijn er 1092 contribu-
eerenden leden en 2311 begunstigers.
Den secretaris, de heer J. M. van Stein Cal-
lenfels te Bennekom, werd dank gebracht
voor zijne werkzaamheden, evenals ook de
heer D. J. Middelbeek, penningmeester, die
ook zijn verslag uitbracht over den geldelij-
ken toestand der vereeniging.
Dc inkomsten bedroegen ƒ11590,504, de
uitgaven 11025.78, alzoo een batig saldo
van ƒ504,724. In de reservekas was op 1
Maart 1913 aanwezig ƒ969,96.
Op voorstel van liet hoofdbestuur werden
bij acclamatie benoemd tot eereleden de
heeren H. W. van Marle, gep. gen.-majoor te
Amsterdam, en generaal Sdiimmelpenninck
van der Oye te 's Gravenhage.
Met algemeene stemmen werd tot voorzit
ter gekozen de heer J. G. M. Schoch, gep.
gen.-majoor te Apeldoorn.
Tot bestuursleden werden herkozen de
heeren J. S. F. van Hoogstraten, gep. rit
meester te Arnhem, en D. J. Middelbeek,
gep. kolonel te Utrecht. Gekozen werd de
heer baron Bentinck, le luitenant te Breda.
In de namiddag-vergadering derden de af
gevaardigden verschillende mededeelingen
omtrent den toestand waarin de Militaire
Tehuizen in ons land zich bevinden.
De beer Kamper, hoofdbestuurslid van den
Nationalen Christelijken Onderofficiersbond,
sprak zijn blijdschap er over uit, dat de sa
menwerking tusschen beide vereenigingen
zoo goed waa. Men waardeert elkanders
werk.
Algemeen hoopt men, dat de verhoudingen
zoo zullen blUven.
Onder presidium van de heer ds. F. C.
Fleischer uit Winterswijk, werd gisteren in
hel hotel „de la Station'1 te Utrecht de eerste
algemeene vergadering van „het Groene
Kruis" gehouden.
In zijn openingswoord wees de voorzitter
op het verheugende feit, dat als belangstel
lende aanwezig was dr. Ruysch, voorzitter
van den Centralen Gezondheidsraad.
Verder werden welkom geheeten heeren
afgevaardigden van liet „Roode Kruis" en
andere zustervereenigingen.
In het kort werd door spreker gememo
reerd de oprichting van de algemeene ver
eeniging „Het Groene Kruis".
Tot voor een jaar geleden bestonden er
wel plaatselijke en provinciale vereenigin
gen, maar nog geen algemeen lichaam.
Verheugend is het dan ook- dat langza
merhand alle vereenigingen zich aansluiten
bij de moedervereejïiging.
De eerste phase was, plaatselijke vereeni
gingen; toen kwam de tweede phase, n.m.l.
provinciale aansluiting.
De derde phase is nu op deze eerste jaar
vergadering te vermelden dat allen ver-
eenigd zijn.
Reeds traden vier provinciale vereenigin
gen tot de inmiddels Koninklijk goedgekeur
de algemeene Nederlandsche Groene Kruis-
vereeniging toe, terwijl de hoop mag wor
den gekoesterd dat binnen niet al te langen
tijd dc overige provinciale vereenigingen
dit voorbeeld zullen volgen.
Ingekomen was een schrijven met sym
pathie betuiging van de vereeniging voor
Volles- en Schoolbaden in Nederland.
D r. Ruysch dankte voor de hem
toegebrachte hulde. Spreker verheugd
zich in alle vereenigingen-, die aller
eerst bedoelen, reinheid en bestrij
ding van hecrscliende ziekten. Slaande op
het standpunt van humaniteit, kan het niet
anders of ook „liet Groene Kruis" zal mede
werken tot het heil der gansche mensch
heid.
Benoemd werd de commissie van resump-
tie, beslaande uit de heeren P. de Vries Jzn.
te Ooslererd. Ds. M. van der Vegle Wolvega,
en Th. A. van Riemst, arts te Sleen.
Door den secretaris, de heer W. Poolman,
arts te 's Gravenhage, werd verslag uitge
bracht over het eerste vereenigingsjaar.
•Uit den aard der zaak kon er niet veel
nieuws vermeld worden. Hoofdzakelijk was
het een herinnering aan de voorafgaande
vergaderingen tot oprichting van een alge
meene vereeniging.
Vol goeden moed gaat men dan ook de
toekomst tegemoet, niet twijfelende of hel
kleine plantje zal worden een flinke boom.
Uit het verslag van de penningmeesteres
bleek dat de inkomsten bedroegen 310,
terwijl er uitgegeven werd 235, zoodat er
een batig saldo was van 75.
Na eenige besprekingen en h-et aanbren
gen van wijzigingen, werd het huishoudelijk
reglement vastgesteld.
Tot leden van het Dagelijksch Bestuur
werden gekozen mejuffrouw A. G. van Hulst
te Harlingen (penningmeesteres) en de hee
ren F. C. Fleischer te Winterswijk (voorzit
ter) en W. Poolman te den Haag. (secreta
ris).
Op voorstel van het bestuur werd beslo
ten het lidmaatschap van verschillende
zustervereenigingen aan tc vragen.
Benoemd werden de navolgende commis
sies: commissie voör de propaganda; com
missie tot voorbereiding van het Centraal
Bureau der Alg. Ned. Vereen.; commissie tot
voorbereiding van een verplaatsbaar hygië
nisch museum; commissie tot voorbereiding
van cursussen in gezondheidsleer, ziekenver
pleging, kraamverpleging enz.; commissie tot
voorbereiding van een op te richten maat
schappij tot verzekering in geval van ziekte,
bij ongevallen, invaliditeit, onderdom enz.
Aangehouden werd het voorstel tot oprich
ting van een commissie tot voorbereiding van
een te organiseeren cursus tot opleiding van
wijkverpleegsters.
Aan het dag. bestuur werd opgedragen dit
punt opnieuw in behandeling te nemen.
De begrootingen voor de jaren 1913 en
1911 werden resp. vastgesteld op ƒ1274.99
en ƒ12050.
Het groote verschil tusschen beide bedra
gen is ontslaan, doordat men hoopt op meer
deren bijstand, zoo van regeeringswege als
van de zijde van het publiek.
Bij rondvraag werd er medegedeeld, dat
de provinciale vereeniging Overijsel—Drente
van het Groene Kruis zich aan zal sluiten
bij de algemeene vereeniging.
Allerlei.
Het vaderland van het radium.
Een onbeduidend erts heeft een vergeten
bergstadje tot het middelpunt van weten
schappelijke en medische onderzoekingen ge
maakt.
St. Joachimsthal, in de nabijheid van Karls
bad, eens bekend door zijne zilvermijnen
doch langzamerhand achteruit gegaan en ver
armd, is door de ontdekking van het radium
door het echtpaar Curie een internationale
badplaats geworden.
Nergens is het uranium, dat het ontdekte
radium bevat, in zoo groote mate aanwezig
als ln Joachimsthal. De eigenschappen van het
radium en zijne wonderbaarlijke werking is
voor het leekenverstand onbegrijpelijk en zou
in den ouden tijd een wonder genoemd zijn
geworden. Als het echtpaar Curie in de mid
deleeuwen geleefd had en den menschen ge
toond had de tooverachtige eigenschappen,
die het radium zelf bezit en de tooverachtige
uitwerking, die het op voorwerpen in zijne
nabijheid uitoefent, men zou hen heksen heb
ben gescholden en ze zouden met uitvinding
en al naar den brandstapel zijn gebracht.
Het radium glanst en verwarmt. Zijne stra
len werken intensiever dan de Röntgenstra
len, op de menschelijke weefsels. Onder zijn
inwerking verkleurt wit glas; het wordt vio
let, dan geelbruin en vervolgens zwart. Dia
manten worden onder den invloed van ra-
diumstralen ondoorschijnend, veranderen
van kleur en gaan sterk schitteren een be
wijs van hunne echtheid. Evenzoo robijnen,
smaragden en saffieren. Zijn dat geen wonde
ren? En als nu het hardste mineraal niet be
stand is tegen den invloed der radiumstralen,
zou dan het menschelijk organisme er niet
veel gevoeliger voor rijn?
In de radium literatuur is de „Becquerel-
sclie wond" beroemd. De radiumonderzoe-
ker Becquerel werkte met een buisje dst zui
ver radium bevatte. Ilij stak hel in zijn vest
jeszakje. Zijn assistent waarschuwde hem nog
legen die onvoorzichtigheid. Becquerel hield
echter het buisje verscheidene uren in zijn
zak. Na veertien dagen vertoonde de huid een
hevige ontsteking, die door de radiumstralen
ontstaan waren. Dit bracht Curie op het
denkbeeld, dat de eigenschappen van het ra
dium voor medische doeleinden gebruikt zou
den kunnen worden.
Het radium wordt aangewend bij patholo
gische processen van de huid en het slijm
vlies. Gevallen van kanker, werden door ra
dium therapie tot stilstand gebracht en zelfs
genezen, Ook in dc lupustherapie en bij ver
schillende huidziekten heeft radiumbehan-
deling goede resultaten aan te wijzen. Bijzon
der interessant is het, dat door de inwerlcing
der radiumstralen pijnen verminderen, ja
zelfs volkomen gestild worden. Vandaar dan
ook, dat de St Joachimsthaler bronnen door
hunne sterke radioactiviteit zéér gezocht zijn
geworden; hierbij komt echter ook in aan
merking hun gehalte aan lithium en ijzer, die
bij de behandeling van bloedarmoede van
veel belang zijn. De artsen hebben uitgemaakt
dat de uitstraling der radium eene zéér ener-
gische uitwerking heeft op de stofwisseling.
De radium therapie is een der beste wape
nen in den strijd tegen ziekten van het zenuw
stelsel, der luchtwegen, der spijsverteringsor
ganen, rhumatiek, jicht en ischias, algemeen©
zwakten, vrouwenziekten en huidziekten.
Daaruit volgt van hoeveel gewicht de radium-
therapie in de geneeskunde is, en hoeveel zie
ken baat zullen vinden en reeds gevonden
hebben bij het geheim van Joachimsthal. Zoo
heeft men ook reeds geconstateerd, dat de
natuurlijke radiumbaden en radiumdrinkku-
ren oneindig veel gunstiger resultaten ople
veren, dan de tot nu toe aangewende kunst
matige radiumtherapie.
Uit alle werelddeelen stroomen de zieken
naar de mooie wonderstad, zoodat het Ra-
dium-Kurhaus met zijne driehonderd kamers
spoedig reeds te klein zal zijn, hoewel men
bij de oprichting er op bedacht is geweest, dat
het een talrijk internationaal publiek zou moe
ten herbergen.
Zooals te begrijpen is, dient het Kurhaus
niet alleen om radiumbaden te gebruiken,
doch bezit bovendien ook alle mogelijke ande
re hulpmiddelen der natuurkundige therapie.
Om van het radiumwater gebruik te maken
behoeft men het Kurhaus niet te verlaten,
daar het direct en alleen naar het Kurhaus
geleid wordt.
De bronnen behooren aan den staat.
Vanaf het groote terras van het hotel heeft
men een prachtig uitzicht op de Keilnorg net
zijne oude schaduwrijke bosschen.
Ten slotte moet nog vermeld worden, dat
radiumstralen een wonderlijke overeenkomst
hebben met zonnestralen; een interessante
proef, die door Hofraad Stoklassa uit Praag
genomen werd.
Hij legde plantenzacbu in gewoon water en
dezelfde soort zaden in St. Joachimsthaler
water. Na veertien dagen hadden die uit het
radioactive water de dubbele hoogte van de
andere bereikt.
in de therapie worden zonnestralen ook
toegepast, maar ir.cn is altijd van het weer af
hankelijk. Daarbij is de zon niet bereikbaar
voor bedlegerige zieken. De zon schijnt wan
neer zii wil. maar de radiumstralen zijn onaf
hankelijk van den wil van de zon en ieder kan
baar deelachtig worden, welk uur men maar
wil in het heerlijk gelegen radiumkurhaus in
St. Joachimsthal.
Milliarden op den bodem der zee.
Volgens een Fransch blad heeft een ijve
rig bibliothecaris de moeite genomen uit al
lerlei documenten te berekenen hoeveel
schatten de zee verzwolgen heeft. Hij komt
tot een bedrag van drie milliard gulden. Al
leen .in de Europeesche zeeën rusten wrak
ken, waarvan de inhoud voldoende is om
alle kosten van een groote mogendheid ge
durende jaren te bestrijden. Een der voor
naamste is het beroemde Spaansche fregat
„Duque de Florencia", dat voor drie eeuwen
op de Sehotsche kust in de Baai van Tober-
more verging. Het was het rijkste schip der
Armada en bevatte 350 milliocn aan baar
goud. In de tweede plaats komt de „Lutine",
een Engelsch fregat, dat in 1799 op onze kust
schipbreuk leed en 200 millioen bevatte. Deze
schatten heeft men in de laatste jaren weer
trachten terug te krijgen, tot noa toe zonder
veel resultaat. Bij Anglesey verging in 1S39
de „Royal Charter" met 180 millioen aan
boord. Evenveel bevatte de „Grosvenor", die
bij Kaap de Goede Hoop vernietigd werd.
Weelcpraal.je).
„Poëzie is overal, overal, myn. vrienden, t Is de
vraag maar. wie re al, wie re niet kan vinden," rong
onze dichter Beets. En hij had gelyk. "Wie zou bjjv.
denken, dat een berichtgever by de aanschouwing
van hot verhandelen van koeien en pinken, van big
gen en zwijnen zijn dichtader zou kunnen doen
vloeien? Toch wae dat zoo met een correspondent
van De Post te Zevenaar, die zijn dichterlijk gemoed
aldus in rijm ontlastte»
Onze tweede markt was droef te aanschouwen
Maar ruim honderd stuks vee stonden aan de
touwen.
Dat deed de concurrent ie van Doesburg en Elet,
Van laatstgenoemde plaats zeker wei het felst.
Veel vreemde kooplui zag men ernstig loeren-,
Naar 's schoone vee, maar slim zijn de boeren,
Zij hielden hun koeien en pinken duchtig op geld.
Daarvoor moesten heel wat guldens worden geteld.
Toch werd menig beestje van de louwen ontbonden,
Het had dan een anderen meester gevonden.
Veel schade deed d<e .geringe aanvoer dus niet
Zooals men uit dit verslagje wel ziet.
En waarom van biggen en zwijnen gezwegen?
Er is er geen een bij zijn krulstaart gekregen.
Daar werden dus goede prijzen gemaakt. Een goe
den, ja buitengewonen prya maakte de heer Hesse-
ling. veehouder te Hallum, voor zyn stier, die by
de laatste districtskcuring te Dokkum het hoogst
aanUl punten verwierf. Het dier verwisselde van
e'genaar voor de som van f 2500. 't "Was dan ook
een kolossaal en prachtig gebouwd dier. Kolossaal is
ook het ka if, dat dezer dagen werd geboren in den
stad van den veehouder A. B. te Polsbroek. Het
woog bij de geboort-e reeds 140 pond en kon direct
verkocht worden voor den pr\js van f 42. De eige
naar wees echtert bet aanbod van de han<L
Die 6tier en dat kalf vonden meer waardeerin&
klinkende munt, dan de diensten van den vetdwaoW
van Meliskerke (Walcheren), die door zijn log©
Jaarwedde genoopt is in zijn vrije uren zijn oud vnlty
dat van timmerman, uit to oefenen. Herhaalde verv
zoeken om verbetering in dien toestand te brengen
mochten lot heden met baten. In de groote steden
hebben de dienaars van den heiligen Hermandad
over 't algemeen mindor te klagen over onvoldoend©
bezoldiging. Maar gemakkelijk is hun taak volstrekt
niet altoos. De Jeugd heeft het in den regel op dél
„smerissen" niet erg gezien, en als een kwajongOft1
er een agent „tusschen" kan nemen, laat hij hot
niet. Daarvan vertelt Leo in de Tel. een staaltjew
Een schooiertje hengelt badaard in het zwarte
ter van de eren t fes te Heerengraoht in de hoofdstad,
Met strakke aandacht bestaart hij het touwtje, dafc
afspant van 't hengelelnde.
Over 'n brug dan, langs de stille gracht, kom^
langzaam 'n agent aanbeenen. Tien meter van
sohooiertje staat hij «HL als ware plots een giftigd
slang voor hem uit den grond geschoten, als war©
hij in marmer verkeerd, als aanschouwde hjj iet©
monsterachtigs, bloedig-ongehoorda. Hij kan bet niot»
gelooven en ziet het niettemin; hfj ziet het vi#.
schend schooiertje en zijn adem stokt, zijn bloed ve*>
•tijft. Dan herkrygt hij bet gezag over zijne ran ont*
zetting als lood geworden ledematen, stapt met drettn
nend geweld op het doodstil hengelend jongetje af i
„Wil Jij we', eenè as de gesmeerde blverkas*
sen, jongen? Bé-jij heelemaal gek? Gauw hé?"
,,Mag ik hier niet met me hengel zitte, baas? Ik
doén ommers niks?"
„Doé jij niks? Mot Ja nog tegenspreken? Ik rie ?0
loch vi seek en? Allo nou hup vooruit opg<x
du veld." En de agentenschoen wringb zich tn»*
schen den blauwgrijzen «teen en 't jongeecorpug.
„Visch ik, baas? Ik visch niet!"
En 't schooiertje loert schuin® op naar den agent,
onderwijl la; gzaam op z'n kmeén krabbelend.
„Zeg-is, Jong, mot-ik jou naar 't beroo brengen?
Zal 'k jou es an jc oone trokken? Visch jij niet? Wat
doe je dan? Hé-jij die hengel voor de mop vast?
Allee, geef op die «tok
De agent ontrukt 't schooiertje zijn stok, zwiept»
hem nijdig op
Aan 't eind van 't touw bungelt, zenuwachtig
ronddraaiend, 'n vette, oude. lekke elastiekbottine,
'n onooglyk versleten, druipend stuk schoeisel, waar
uit mat straaltjes bet grachtwater siepert.
De agent vindt geen woorden. Hij is zéér na aan
een bezwijming, de arme. Dan ziet hij met bIoè<J-
dorst in zijn feilen blik om naar 't schooiertje. Maar
dat is al byna thuis. Tableau!
Zoo heeft de bewaker der openbare orde, de hand
haver onze»- rust en veiligheid, vaak stof tot erger
nis. Maar cilieve, wie ondervindt deze niet? Zelfs de
bezoeker van een concert, die daar «ohijnhaar rustig
en vredig z t om muzikaal genot te smaken. Hfé
„U. D." verhaalt wat al kwellingen do „fijnproe
ver" op muz kaal gebied te verduren heeft en hoe
hij moet leeren zijn hart in lijdzaamheid te bewa
ren.
,,Het eenvoudigste is het, wanneer de muzieklief
hebber niet op uiterlijkheden Iet. Dit zal gemakkelij
ker zjjn wanneer hij weet, welke de afleidingen zijn.
Een getrouw concertbezoeker zal geen spier vertrek
ken, wannec- een mns:cus met geweldig lange kuu-
Ktenaarslobken, die hem bij het spelen om het hoofd
fladderen, optreedt, terwijl een Jong meieje, dat zulk
een haarmensch nog nooit van nabij heeft gezien,
tranen lacht bij d t gezicht en vergeet, dal ze komt
om muziek te hooren.
Wanneer een der toeschouwers in de vestiaire
reeds opvalt door een bijzonder toilet, dan zal men
onwillekeurig denken„Waar zal ze zitten?" en
wanneer het muziekstuk ons niet bijzonder boeit,
zoekt men de geheele zaal af-
Of men bemerkt eenige plaatsen van zich af,
iemand die voortdurend met de handen bezig ia.
Bij nadere beschouwing blijkt, dat deze choeoiaadjes
eet. Oo c de man, dïo alle vijf minuten op zijn hor
loge kijkt en met verzeefc het telkens op te winden,
ie een onaangename bezoeker.
Geen afleiding is echter zoo vervelend als het ver
trekken gedurende het laatste stuk. Vooral dames
doen dat graag. Midden .in de mooiste finale van
een symphonic staan ze op, en zeilen in voile majes
teit door het midfenpad naar dc deur, om door vele
oogen gezien te worden.
Dezelfde ergernis veroorzaken diegenen, die te Iaat
komen of in de pauze hun tijd verpraat hebben. Niet
alleen do hoorders, doch ook de kunstenaars zei/
kunnen door hun bewegingen, die des tc heviger
zijn, naarmate ze minder kunnen, de bezoekers af
leiden. Dc dirigent loerpt het meest van allen ge
vaar, afleiding te veroorzaken, want niemand wordt
zoozeer bekeken a's deze. Sommige springen a!«
ware hansworsten op hel podium rond. Zangers ©n
violisten munten ook dikwijls uit door buitengewone
bewegingen, die hij den naTeven toehoorder de be
wondering wekken."
Van levende, menschelijke hansworsten wordt in
bovenstaande gesproken. Dit doet mij denken aan
hetgeen de M. Crt. schreef over de geschiedenis van
den wereldvermaarden Hansworst Jan Klaassen.
waaraan wij het volgende ontlecnen Uit een oud
handschrift is op te maken, dat reeds in 1344 de
poppenkast in Vlaanderen en wellicht ook reeds hier
bekend waa en zc'fs bij kerke ijke feesten werd ge
bruikt om voorste'lingen uit de Bjjbelsche geschiede
nis aanschouwelijk te maken.
Toch schijnen die houten handpoppen uit Italië
afkomstig le zijn. Daar heetten zij naar den eersten
vertooner er van. Burattini. In Italië ia de poppen
kast lang inheemsch gebleven en het Romeinsche
straatpubliek amuseert er zich nog mee tot op don
buidigen dag. Ook te Lyon en te Parijs is die pop
penkast nog popnla'r.
In Duitschland dagteekenen deze door de hand
bewogen poppen van bet midden der 17de eeuw,
maar een officieel stuk daarover komt eerst voor in
1741. In een in dit Jaar uitgegeven woordenboek
leest men
„Hemmerling oder Hemmeriein im Puppenspiel,
da man die Hand in die Puppe steekt en damit Leib,
Kopf und Arme derselben bewegt ist eg Pickelhering
(Hanswurst.V
Dit versterkt door het woord „Pickelhering" tege
lijk de meening, dat deze poppen in ons laud al
vroeger bekend warenimmc-rs meestal werd de pop
genoemd naar een veel gegeten- gerechtJean Potage,
Jack Pudding, Fans "Wnrst, Jan Pekelharing. In
Duitschland heette by ook vaak on nu nog Kosperle,
een naam, die uit Oostenrijk afkomstig is, waar een
der bekendste tooneelspelers aan het Weenensche
Leopold sladler theater, die Laroche heette, meestal
als komiek onder den naam Kosper optrad.
Ook de Engelscbcn eeren nog steeds hun Punch,
ontstaan uit Punchinello. Deze Punch heeft nog
steods den ouden beroemden puntbochel, den grooten
snavelneus en gebogen kin.
Vooral in Hamburg is de houten poppenkast met
Jan Kaaesen zeer in trek. waar bj] Kamper Put*
cchenelle heet. In dit Putsohenelle herkent men don
Fransch en Polichinel en. den Belgischen Poejenelio
(kelder).
In Hamburg is zelfs een boek verschenen, waarin
alles, wat het Kaspertheater betreft, bijeen verzameld
is Kasper Putschenelle von Johs. E. Rabe; nit^
C. Boysen. Danrin komen behalve overleveringen ook
raadsbesluiten en krantenartikelen voor die er op b®*
trekking hebben, alsook de afzonderlijke tooneelem
Kasper als soldaat, a's barbier, als arts, als Jugcf»
enz. Merkwaardig, dat daar ook by isde Rei©
Oost-Indiö, want daaruit blykt de Hollandsche i®"
vloed. Van oudsher tooh bestond er een levend^
handeleverkeer tusschen- ons land en Hambrng
handelsbrieven voor Hamburg werden oudtijds
het Hollandzch geschreven.
EEUVELAAIW
