Dinsdag 10 Juni 1913.
DE
EEMLAN DER".
Kamerverkiezing Amersfoort.
Bü STEN LAND.
FEUILLETON.
Het Eeuwige Leven.
N°. 325
IIde Jaargang
DINSDAG 17 JUNI
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f 1-^0.
Idem franco per post1.50.
Per week (mot gratis verzekering tegen ongelukkon) 0.10.
Afzonderlijke nummers - 0.05.
Doze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie
advertenties en beriohten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels.. f 0.50*
Elke regel moor- O.IO,
Dionst&anbiodingon 25 cents by vooruitbetaling.
Grooto lettors naar plaatsruimte.
Voor handol en bedrijt bestaan zoor voordooligo bopalingor»
tot liet herhaald advortoeren in dit Blad, by Abonnement
Eono circulaire, bovattende do voorwaarden, wordt oj
aanvraag toogozonden.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
U i tg e v
Niet dringend genoeg kunnen
wij do kiezers aanbevelen,
hun stem uit te breuken op
Gedachten over dcsi
schoolstrijd.
In den laatsten tijd is de schoolstrijd in
'n geheel nieuw stadium getreden. Onder de
wet van 1857, en nog sterker onder die van
1879 was het openbaar onderwijs het over-
hecrschcnde, het bijzondere mocht blijven be
staan, doch daar het geheel uit eigen midde
len moest worden bekostigd, was het bijna
alleen tc verkrijgen voor de gegoeden. De
voorstanders van bijzonder onderwijs even
wel sloegen de handen in elkaar cn het ge
lukte hun dit onderwijs voor de volksklasse,
hoewel niet moeite, in stand te houden.
liet ministerie Maokay bracht hulp in den
nood; onder dit ministerie werd de aanspraak
van het bijzonder onderwijs op subsidie uit
's rijks kas openlijk erkend. Zoo begint se
dert ongeveer het jaar 1890 liet bijzonder on
derwijs zich krachtig te ontwikkelen, h!ct is
nu zoover gekomen dat het gelijkstelling
vraagt mei hel openbaar onderwijs. Er is nu
zelfs sprake van 'n voorstel tot grondwetsher
ziening waarbij het onderwijsartikel zoo zou
worden veranderd, dat niet het openbaar on
derwijs, doch eenvoudig hel onderwijs een
voorwerp van voortdurende zorg der regec-
ring wordt. De beteekenis der weglating van
het woord openbaar voor onderwijs is, dat
het bijzonder onderwijs ook geheel door den
Slaat zal worden bekostigd; dat in den regel
bijzonder onderwijs zal worden gegeven en
dat het openbaar onderwijs als aanvulling
zal optreden in plaatsen, waar het bijzonder
onderwijs niet voldoende in de behoefte vqoi-
ziet. De rollen zullen dus worden omgekeerd;
hel openbaar onderwijs zal dan in de positie
worden gebracht dat het moet strijden, niet,
als tol nu toe, om de heerschappij, maar om
staande tc blijven. De vraag treedt nu op den
voorgrond, wat te verkiezen is voor ons land,
openbaar of bijzonder onderwijs.
Wat het onderwijs zelf betreft, kan bijzon
der onderwijs even goed zijn als openbaar.
Er is geen enkele reden denkbaar waarom
een bijzonder onderwijzer z'n leerlingen niei
even goed zou kunnen lecren lezen, schrij
ven en rekenen als een openbaar onderw3$-
zcr. Vroeger, toen het bijzonder onderwijs ge
heel uit eigen middelen moest worden bekos
tigd, stond het over 't algemeen bij hel open
baar ten achter; doch dat kon niet anders,
daar de omstandigheden waaronder hel werk
te zooveel ongunstiger waren. Doch nu het
bijzonder onderwijs door subsidié» in slaat
gesteld is z'n onderwijzers even goed te beta
len als de Staat de zijne, en de schoolgebou
wen ook san behoorlijke eischen kunnen vol
doen, is er geen denkbare reden, waarom de
bijzondere onderwijzer z'n leerlingen de noo-
dige kundigheden niet even goed zou kunnen
bijbrengen als de openbare. De voorkeur voor
openbaar of bijzonder onderwijs moei dus
gezocht worden niet in het aanbrengen vau
kennis, maar in het opvoedend gedeelte. We
komen inderdaad tot een groot verschil, wan
neer we vragen, wat is het ideaal waarnaar
het openbaar onderwijs streeft en wat tracht
de bijzondere school tc bereiken?
Volgens art. 33 van de wét van 1857, 'n ar
tikel dat nog altijd uitdrukt wat het openbaar
onderwijs tracht te bereiken, is het doel van
dit onderwijs de kinderen van alle godsdien
stige gezindten op dezelfde school bij elkaar
te brengen, zoodat ze van kindsbeen af met
elkaar leeren omgaan, elkander leeren verdra
gen en zoo, bij alle verschil van godsdienstige
overtuigingen, in de eerste plaats zich kin
deren van eenzelfde volk, later burgers van
eenzelfdcn Staat leeren gevoelen. Daartoe is
natuurlijk noodig dat de onderwijzer zich
onthoudt van iets te doen, toe le laten of te
zeggen, dat strijdig is niet den eerbied, aan de
godsdienstige overtuiging van anderen ver
schuldigd. De openbare school wil zijn, niet
'n school voor Protestanten, noch voor R.
evenmin voor Israëlieten, maar 'n school waar
allen kunnen samenkomen, waar ze leeren
dat de christendeugd daarin bestaat ,zijn naas
te lief te hebben als zicli zelf, onverschillig of
die naaste Protestant of Roomsch-Katholiek,
Jood of heiden is. Hiermede hebben de voor
standers der bijzondere school nooit vrede
kunnen hebben. Ze hebben altijd volgehouden
dat de openbare school, die naar dit ideaal
streeft, noodzakelijk godsdienstloos moest zijn.
Zij hebben zich nooit kunnen verheffen tot
het denkbeeld van een Christendom, dat bo
ven Protestantisme en Katholicisme en alle
mogelijke sekten staat. Omdat de opnnbarc
onderwijzer tegenover de kerkleer der ver
schillende godsdienstsekten uil den aard der
zaak neutraal moet staan, hebben zij ervan
gemaakt dat hij neutraal tegenover den gods
dienst moet staan, cn zijn ze gaan sproken
van de neutrale school, van absolute en rela
tieve neutraliteit en wat al niet meer, waar
van in de wet'in 't minst niet gesproken
wordt.
Wat wil nu hel bijzonder onderwijs? In
de eerste plaats dienen we in 't oog te houden
dal, waar van de bijzondere school wordt ge
sproken in den strijd tegen de openbare
school, niet gedacht wordt aan bijzondere
scholen door vereenigingen als de Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen cn dergelijke op
gericht, maar bepaald aan de bijzondere sek
te-scholen. Natuurlijk komen hier niet kinde
ren van ouders van verschillende godsdien
slige overtuigingen bij 'elkaar; eene bepaling
als bij het openbaar onderwijs, dat de onder
wijzer zich moet onthouden iets tc doen, toe
te laten of te zeggen strijdig met den eerbied
aan de overtuiging van andersdenkenden ver
schuldigd, is hier dus niet noodig. Volgt daar
uit nu dat hier niet met eerbied over ande-
rer overtuiging gesproken wordt? Een logisch
gevolg is dit allerminst. Integendeel zou men
kunnen vragen hoe 'n verstandig mensch er
toe kan komen met kinderen van nog geen
twaalf jsar (de leeftijd van de kinderen der
volksschool) te spreken over dingen, waar
over ze nog heel geen begrip kunnen hebben.
Maar de kwestie der relatieve neutraliteit be
wijst dat het gevaar niet denkbeeldig is dat
andcrcr overtuiging op seklc-scholen niet al
tijd met eerbied wordt besproken. De bepa
ling van art. 33 der wet van 1S57, dat nog
altijd van kracht is, zegt duidelijk genoeg cier
het niet te pas komt in de school minachtend
te spreken b.v. over Mohammed, als is het niet
denkbaar dat er 'n kind van mohammedaan-
sche afkomst aanwezig is. De kwestie zelf is
eigenlijk tc dwaas om in ernst besproken tt
worden; want wie kan hel nu toch in hel
hoofd krijgen om tegenover jonge kinderen
op de volksschool over Mohammed, en dsn
nog wel minachtend, le spreken! Doch an
ders wordt de kwestie wanneer men zegt:
Over Mohammed kan de onderwijzer zeggeu
wat hij wil, want hij kwetst er de gevoelens
van geene der ouders mee, dus kan hij op 'n
school, waar enkel roomsch-katholieke kin
d/Ten zijn, ook gerust minachtend spreken
b.v. over Luther cn Willem van Oranie cn na»
'n calvinistische school behoeft hij z.ijne woor
den niet te wegen aïs liij spreekt over den
paus en zijne hooge geestelijken cn kan hij
gerust Filips II in de hatelijkste kleuren af
schilderen.
En nu mag het waar zijn dat 'n onderwij
zer, die zijn taak zoo opvat, geene der ouders
der schoolgaande kinderen grieft, misschien
wel heel erg naar den zin van sommigen on
der hen handelt, maar wat zullc;i de gevol
gen zijn als de kinderen van hunne jeugd af
a\n zoo worden opgevoed? Wij krijgen dan
in ons volk niet alleen 'n scheiding tusschen
Christenen en Paganisten, doch de verdeeline
en de haat gaal steeds verder. We zien nu
reeds op meer dan één dorp dat ééne chris
telijke school niet voldoende is; dat de dolec-
renden hunne kinderen niet zenden naar 'n
christelijke school, waar de onderwijzers de
leer der Ncd. Hervormde kerk zijn toegedaan,
maar n afzonderlijke school voor zich moe
ten hebben, waar de beginselen der streng
calvinistische leer, zooals die door de Synode
van Dordrecht is vastgesteld, den kinderen
worden ingeprent. En wanneer er geene waar
borgen zijn dat op deze scholen steeds met
den noodigen eerbied over de overtuiging van
andersdenkenden wordt gesproken, is dan
niet het gevaar dreigend dat zc kweekplaat
sen zullen worden van haat, dat zc wel verre
ran de eendracht onder ons volk te bevor
deren, zullen leiden, iol onverdraagzaamheid,
wantrouwen en ouderlingen afkeer van dc
burgers van een en hetzelfde volk? Mag daar
toe meegewerkt worden met het geld, door
alle belastingschuldigen opgebracht?
Want behalve dat de strekking van het
onderwijs aan door den Staat gesubsidieerde
sekte-scholen dien weg op gaat, komt nog de
vraag of de subsidieën werkelijk besteed wor
den voor hel doel, waarvoor ze worden ge
geven, namelijk voor hot onderwijs. Het zal
wel altijd moeilijk blijven na te gaan hoe ge
subsidieerde vereenigingen precies de hun toe
gestane sommen besteden, doch van de on
derwijs subsidiën is het duidelijk dat 'n groot
deel niet gebruikt wordt voor het doel waar
voor het woj'dt gegeven. Allereerste vcreisch-
te om het bijzonder onderwijs op peil tc
brengen was, dat goede leerkrachten zich
daarvoor beschikbaar zouden stellen; hierop
Icon men alleen hopen, wanneer de bclooniim
niet achterstond bij de salcrieering van open
bare onderwijzers. Vandaar dat 'n groot deel
van hel subsidie voor liet bijzonder onderwijs
bestemd is tol behoorlijke salariecring van het
personeel, waarvoor dan ook bepaalde mini
ma, evenals bij liet openbaar onderwijs, zijn
vastgesteld. Of de onderwijzers san calvinis
tische scholen nu ook werkelijk altijd de vrije
beschikking hebben over deze salarissen, is
niet na tc gaan; van hunne roomsch-katholie
ke collega's echter, weten wc dat 'n groot
aantal dit niet hebben. Immers al de broeders
cn zusters, die les geven aan Roomsche scho
len, hebben drie geloften afgelegd, waaronder
die van r.rmocde; ze mogen dus niet de vrije
beschikking hebben over geld en daar ze te
vens de gelofte van gehoorzaamheid hebben
afgelegd, is het duidelijk dat hunne meerde
ren, d. i. dc r. k. geestelijkheid, naar welgeval
len over hunne verdiensten kunnen beschik
ken. Is het nu i* het belang van land cn volk
dat de roomsche kerk over hoe langer hoe
meer middelen te beschikken krijgt en dien
tengevolge hare macht steeds uitbreidt, hare
macht, die in de laatste tientallen jaren toch
al zoo toegenomen is.
Mogen wij wel bedenken, wat wij doen. Rij
zonder onderwijs kan even goed zijn als open
baar onderwijs; ook is tegen bijzonder on
derwijs niets te zeggen, wanneer het waar
borgen geeft, dat de onderwijzers tegenover
anderer godsdienstige overtuigingen steeds
den noodigen eerbied in acht nemen. Doch
zoo is niet het bijzonder onderwijs .waar
voor gestreden wordt, waarvoor subsidie, ge
lijkstelling, ja thans zelfs de voorrang boven
het openbaar onderwijs gevraagd wordt; neen,
het sectarisch onderwijs leidt niet lot verbroe
dering maar lot verkettering, niet tot samen
werking van alle burgers aan het gemeen
schappelijk welzijn en lol onderlinge waar
deering maar tot versplintering in allerlei
groepjes, die elk hun eigene belangen op den
voorgrond stellen.
Wij zien hoe deze verdeeling reeds begint
cMor te werken. Wij behoeven niet meer te
herinneren aan al die confessioneele vereeni
gingen niet alleen in hel economisch cn maat
schappelijk maar zelfs in het gezelschapsle
ven. Wie zulk 'n drijven verafschuwt en
dat doel toch wel iedere vrijzinnige be
denke, dat hel krachtigst middel om dien
geest te onderdrukken is, dc kinderen van
jongs af met elkaar te leeren omgaan. Dit is
het waarnaar de openbare school streeft. Na
tuurlijk heeft ook zij hare gebreken, is ook zij
uict overal precies wat zij wezen moeL Maar
laat ons dan, liever dan haar te bestrijden,
trachten hare tekortkomingen te verhelpen,
opdat zc liet vertrouwen der gcheele natie
waardig blijve.
Het recht op subsidie, eenmaal aan secte-
scholen toegekend, kan niet worden ingetrok
ken; maar de geest van verdeeling, door haar
uiteraard gekweekt, kan het best worden be
streden door dc volksschool, waar allen met
elkaar worden opgeleid lot Nederlanders,
burgers van één Staal, in welks belang zc
kunnen en moeien samenwerken bij alle mo
gelijke verschil van godsdienstige overtui
ging-
Wil dan dc rechterzijde in dezen verkie
zingsstrijd dc scliool-quaestie, wederom naar
voren schuiven, welnu, wij aanvaarden ook
op dit punt den strijd, zij voor haar, wij v -
ons ideaal.
Politiek Overzicht
Do criois in de BsÜianlandcn.
De onderhandelingen, die gisteren in Lon
den ten einde zijn gebracht tusschen de gevol
machtigden van Turkije en van de Balkan-
slaten, hebben slechts ecne matige belangstel
ling kunnen et wekken, nu tusschen dc beid(
partijen, die in den nu geëindigde» oorlog
tegenover elkaar in het veld stonden, den
vrede is hersteld. Tocli zijn de onderwerpen,
waarover onderhandeld werd en die nu uaii
dc directe zorg van dc betrokken regeerin
gen zijn opgedragen, van groote beteekenis
voor dc toekomstige betrekkingen tusschen do
oorlogvoerenden van gisteren. Van de wijze,
waarop die zaken geregeld worden, zal
liet afhangen of Turaije voortaan in vredf
zakl kunnen leven met Bulgarije en Grie
kenland cn of de nieuwe toestand voldoende
waarborgen biedt, dat de levensbelangen van
dc betrokken partijen afdoonde bescherming
zullen genieten.
Van niet minder gewicht in dit opzicht is
dc arbeid van de internationale finaïicieek
commissie, die nu le Parijs hare werkzittingen
zal beginnen, nadat zij in dc vorige weck
hare olficieele openingszitting heeft gehou
den. Ilicr gaal liet in de eerste plaats om dt
vraag der overneming van dc Turksche staats
schuld. liet spreekt van zeil', dat Turkije, dal
zjjtne Europecsche bezittingen bijna geliee!
verloren heeft, niet met het oude schuldconto
tegenover Europa belast kan blijven. De sta
len, die liet au it Turkije ontnomen gebied
onder elkaar vcrdcelcn, zullen naar evenre
digheid van het aandeel, dal zij daarvan krij
gen, belast moeien worden met het op hen
vallende deel cier schuld. Deze kwestie is
voor 'l oogcnblik des te moeielijker, omdat
de wijze, waarop het veroverde gebied zal
worden verdeeld, nog geenszins vaslstaat; zij
zal eerst opgelost kunnen worden, als dc
bondgenooten i over de verdecling eens ge
worden zijn. In ieder geval cchler is dit ver
overde gebied bezwaard mei eene hypotheek,
die door de nieuwe bezilters moet worden
overgenomen. Ook eene reeks andere finan-
cieele kwesliën, spooi wegkwestiën cn ande
ren, wachten in Parijs op eene oplossing, cn
ten slotte zullen aan de commissie nog dc
aanspraken, die dc Balkanstaten maken op
eene oorlogssehadevcrgocding, onderworpen
worden. Het "»s een zeer oitiVaifgïijk en zeer
mocielijk programma, dat de Parijsclie com
missie heeft af te wikkelen.
De groole moeielijkheid echter, die aan do
definitieve regeling van de Balkankwcsticn
nog in den weg staat, is gelegen in de geschil-
kin tusschen 'Je bondgenooten zelf. Hier is vat
ccne ontspanning nog nicls tc bespeuren. liet
waarschijnlijke aftreden van den llulgaar-
schen minister-president Geschow, die met
zijne amblgcnootcn de ministerieele porte
feuilles Ier beschikking van den Koning heeft
gesteld, wordt zelfs beschouwd als een ele
ment, dal den toesland nog moeielijker kan
maken dan lui reeds is, want Geschow gaal
door voor den eenigen Bulgaarscken staats
man van conciliant. il aard on die stellig over
tuigd is van dc noodzakelijkheid om den Bal-
kanbond in stand te houden. Als is ook door
de ontmoeting, die beraamd is tusschen do
leidende ministers van dc vier Balkanstaten
in Saloniki, welke besprekingen eventueel in
Petersburg zullen worden voortgezet, de
weg belredcn om zich met elkaar te verstaan
over dc wijze \an verdceling, men heeft ex
toch nog geene voorstelling van hoe de be
slaande strijdpunten zullen worden uit den
weg geruimd, zot lal een conflict niet siccliU
voor het oogcnblik maar ook voor afzien
baren lijd zou worden vermeden. Tol dasve
Dezelfde knie, die zich buigt voor den
meerdere in stand, drukt soms zwaar op «te
borst van den mindere.
Ken Soman van Llehle,
69 DOOR
MARIE CORELLL
„Is dat uw ondervinding?" vroeg hij, zijn
doordringende oogen vast op mij richtend.
„Gij weet, dat indien gij trouw aan uzelf zijt,
geen macht den drang van een sterken Wil
kan weerstaan, die vast besloten is een plan
uit te voeren. Indien de poging mislukt, dan
is dat alleen, omdat de Wil heeft geaarzeld.
Wat hebt gij gemaakt van eenigo uwer vroe
gere levens gij, en uw minnaar beiden
door aarzeling op een gewichtig oogenblik?"
Ik keek hem smeekend aan.
„Wanneer wij faalden, zou het dan onze
schuld zijn?" vroeg ik. „Heeft het niet den
«chijn, alsof wij het beste betrachtten?"
Hij glimlachte even.
„Neen, dat schijnt mij niet," antwoordde hij,
r»De hoofdbron van uw vorige bestaanstoe-
standen de wet van aantrekking, die u
samenbracht, was en is Liefde. Hiertegen
streed* gij alsof het een misdaad was, cn in
veel gevallen gehoorzaamde! gij eerder de
lijdelijke conventies van den mensch, dan het
onveranderlijk bevel van God. En nu, ge
scheiden als gij zijt geweest verloren als gij
zijt geweest in eindcloozc draaikolken van
twijfel, zijt ;rij wee? te zamen gebracht, cn
terwijl uw minnaar beslist heeft, hebt gij niet
opgehouden le twijfelen!"
„Ik twijfel niet!' nep ik eensklaps hart
stochtelijk uil. ..Ik heb hem met mijn ganschc
ziel lief! Ik wil hem nooit meer verliezen!'
Aselzion zag mij vragend aan. „Hoe weet
gij, dat ge hem niet al reeds verloren hebt?"
zeide hij.
Een plotseling gevoel van wanhoop over
viel mij, een huiverende gewaarwording van
leegheid en verlatenheid. Kon 'l mogelijk zijn,
dat mijn eigen overijling en zelfzucht mij had
gescheiden van mijn geliefde? want zoo noem-
ik hem nu in mijn hart, had ik hem door
een dwaas vertrouwen opnieuw van mijn ziel
vervreemd? Opkomende tranen verstikten
mij, ik stond op, ternauwernood wetend, wat
ik deed en ging naar het venster om lucht
te krijgen. Aselzion volgde mij en legde zacht
de hand op mijn schouder.
„Het is niet zoo moeilijk liefde te winnen,
als ze te behouden!" zeide hij. „Verkeerd be
grijpen en behoefte aan snelle genegenheid
eindigen in hartzeer en scheiding. En dit is
veel erger dsn hetgeen stervelingen den dood
noemen."
Brandende tranen vielen langzaam uit mijn
oogen, elk woord scheen mijn hart te door-
horen, ik .keek uit naar de zee, die kabbelde
in het maanlicht. Ik dacht aan den dag, nau
welijks een week geleden, tocü Rafel naast mij
had gestaan en mijn hand gegrepen, zulk een
kleine spanne lijds scheen sinds dien dag te
zijn verloopen, dat wij samen waren en toch
lioe lang! Eindelijk sprak ik: „Ik zou liever
sterven, indien de dood mogelijk was, dan
zijn liefde verliezen," zeide ik. „En waar geen
liefde is, daar moet dood zijn?"
Aselzion zuchtte.
„Arm kind! Nu begrijpt gij, waarom de
eenzame zKl zich zelf woest van den eenen
bestaansvorm in den anderen werpt, totdat ze
haar waren metgezel heeft gevonden!" ant
woordde hij. „Gij zegt de waarheid, dat waar
geen liefde is, geen waarlijk leven bestaat. 'I Is
niets dan een halfbewust beslaan. Maar gij
hebt geen oorzaak lol smart, nu niet; niet,
indien gij sterk en getrouw zijt. Rafel Santo-
ris is veilig cn wel, cn zijn ziel is zooveel
met u, gij zijt zoo voortdurend in zijn ge
dachten, dat het is, alsof hij hier zelf was, zie!"
Hij legde beide handen voor een oogenblik
op mijn oogen en nam zc toen weer weg. Ik
slaakte een kreet van verrukking want daar,
voor mij op het door maanlicht beschenen
water zag ik de „Droom" voor mij! Zijn zei
len schitterend van licht cn zijn luchtige
vorm duidelijk afgel eekend tegen het uit
spansel. O, wat verlangde ik er naar om over
de streep water tc vliegen, die ons slechts
scheen le scheiden en nog eens op hel dek tc
staan naast hem, dien ik nu meer lief had dan
al miju verwachtingen op den hemel! Maar
ik wist, dat het slechts een visioen was, opge
roepen voor mij door de tooverkracht van
Aselzion, een tooverkracht, vriendelijk ter
wille van mij gebruikt, om mij te helpen en
te" troosten in een oogenblik van droefheid en
verlangen des harten. En ik keek, wetend dat
hel beeld moest verbleeken, verdwijnend als
een regenboog achter de wolken
..Het is werkelijk een „Droom"! zeide ik
zwakjes glimlachende, terwijl mij weer tot
Aselzion wendde. „Ik hoop, dat liefde zelf
nooit zoo vluchtig is!"
„Indien liefde vluchtig is. dan is het geen
liefde!" antwoordde hij. „Een kortstondige
hartstocht, bij dien naam genoemd, is de ge
wone soort aantrekking, die tusschen gewone
mannen en vrouwen bestaat, mannen, die niet
verder dan de bevrediging van een wensch en
vrouwen, die niet hooger zien dan toe le ge
ven aan dien wensch. Mannen, die liefheb
ben in de hoogste en trouwste beteekenis van
het woord, zijn veel zeldzamer dan vrouwen.,
vrouwen zijri heel dicht bij liet goddelijke in
liefde, wanneer zij hel eerSt in haar ontwaakt;
indien zij later tot een lager peil vervallen,
zijn liet meestal de mannen, die haar omlaag
halen. Tenzij een man geneigd is tot liet
hoogste, is hij gereed zicli te werpen op het
laagste, terwijl een vrouw zich meestal in
het eerst naar de hoogste idealen opheft, in
het blinde instinkt van een ziel, die haar met
gezel zoekt; hoe vaak zij werd teruggeslingcrd
uil de hoogste hemelen welen de engelen
alleen. Ilet is niet aan allen gegeven de le
venskrachten te vermeesteren en behecrschen,
en dit wilde ik dat ge begreept, voordat ik u
hedenavond verlaat. Ik kan u den weg wij
zen, om uw leven veilig tc bewaren voor alle
scheidende elementen, maar het leven van de
les berust bij u zelf."
Hij ging zitten en ik nam weer plaats in
mijn stoel tegenover hem, gereed hem met de
grootste aandacht aan te hooren. Er lagen
eenige dingen op de tafel, die ik te voren niet
had opgemerkt en een van deze was een
rond voorwerp, bedekt met een kleed. Hij
nam het kleed weg en liet mij een kristallen
globe zien, die gevuld was met een vreemde
vloeistof, op zichzelf helder, maar voorzien
van zeer veel drijvende schitterende stippen
en lijnen.
„Kijk hier goed naar," zcidc hij, „want hiel
hebt gij een zeer eenvoudige openbaring van
een groote waarheid. Deze stippen en lijnen
die gij voortdurend in beweging ziet, zijn een
kort begrip van hetgeen er omgaat, in het
samenstel van elk menschel ijk wezen. Enkele
gaan, zooals gij ziel, in verschillende richtin
gen, ontmoeten elkaar cn vermengen zich toch
mei elkaar op verschillende punten van sa
menkomst, dan worden zij weer geschei
den. Zij zijn de opbouwende en ontbindende
krachten van dc gehccle cosmos, en let
daar wel op! Zij zijn vrij, maar geleid
door een besturende wil. Gij, in uw tegen»
woordigen bestaanstocstand, zijt eenvoudig
een gcorganiseerden vorm, samengesteld uit
deze atomen en uw macht van wil, die een
deel uitmaakt van den Goddelijken schcp-
penden invloed, in u geplaatst om zc te be
sturen. Indien gij zc goed bestuurt, gehoor
zamen de opbouwende en weer nieuw leven
gevende atomen aan uw bevel cn behcer-
schen en onderwerpen gaandeweg met toe<
nemende kracht hun tegenstander der onU
binding tegenstanders, die toch eigenlijk
hun dienaren zijn, gereed hen te ontlasten
van alles, wat waardeloos en nutteloos is(
bij b co Ie toeken van hun ongeschiktheid/
Wordt vervolgd.