Fotografie Reinhart Leouoid,
Uit den omtrek.
i" 0 e Internationaal Katoen
congres. In de Maandag gehouden korte
werkzitting van het negende Internationaal
leatoencongres heeft de heer Langers (Duitsch-
land). financieel rapport uitgebracht, waarna
een bijeenkomst plaats had van de scheids
rechters in de internationale scheidsgerech
ten der federatie onder voorzitterschap van
den heer G. Maglius (Italië.)
Deze vergadering ontleende haar belang
aan de duidelijke uiteenzetting, hoe door de
werking van dit instituut der arbitrage lang
durige en postbare processen in den katoen-
handel waren voorkomen, o.a. omtrent na
maak van merken. Deze leerzame uiteenzet
ting ging gepaard met de demonstratie der
echte en der nagemaakte merken op de ver
pakking van de katoen, die in een bepaald
geval, tol het ingrijpen der arbiters hadden
geleid.
Gisteren ochtend werd een werkzitting ge
houden.
De regeling van het congres is door den
secretaris der Nederlandsche Patroonsveree-
niging van katoenspinners en -wevers, door
den heer R. A. de Monchy Jr. uit Hengelo,
uitnemend verzorgd. In het Bureau van het
Congres dal in het Kurhaus gevestigd is, vindt
elk der congressisten een smaakvol in rood
en goud gebonden programma in drie talen
van de werkzaamheden en feestelijkheden vt.n
het congres, met vermelding van alle gede
legeerden; voorts de verschillende congres-
rapporten, een enveloppe met uitnoodigingen
en toegangskaarten voor de verschillende fees
telijkheden cn een biljet voor de verschillen
de extra-treinen; eindelijk een zeer fraai uit
gevoerde rilvcren (voor de bestuursleden ver
guld zilveren) congres-insigne. Dit bestaat In
een ovalen herinneringsmcdaillc, vervn digd
in de Koninklijke Ütrechtschc Fabriek van
Zilverwerken firma C. J. Begeer. Op de voor
zijde is een vrouwtje aan hot spinnewiel af
gebeeld, terwijl de achterzijde het Ncderino
sche wapen vertoont, met het randschrift: IXe
Internationaal Katoencongres Schoveningen
1913.
Congres voor gemeentebe
drijven. Het gemeentebestuur van 's Gra-
venhage zal op 11 Juli, des nam. te 4$ uur, in
dc Raadzaal (Javastraat) hot congres voor
gemeentebedrijven officieel ontvangen.
Het congres, georganiseerd door de Nederl.
Ver. v. Gemeentebelangen, komt 11 en 12 Juli
bijeen in een der zalen van het Zuid-IIoll.
Koffiehuis.
De E. N. T. O. S. Het Historisch Pa
viljoen Ier Scheepvaarttentoonslelling is ver
rijkt met een gobelin, behoorende tot den in
ventaris der Abdij gebouwen te Middelburg
en door Gedeputeerde Staten van Zeeland bc-
ividwillig afgestaan-
Het stelt voor een der gevechten van de
„eeuwen tegen dc Spanjaarden omstreeks
1573. De gobelin vertegenwoordigt een waar
de van f 30.000.
Eenmooie gift. De hoer E. ten Gate
te Almelo heeft a-an de ver-eemiging Helt Zie
kenhuis vijftigduizend gulden gescholnken ter
uLlbrekliing van het gebouw.
De nieuwe loonregeling in de
Si garenindustrie. Men meldt ons udt
Amsterdam:
Door de hoofdbesturen der 4 werklieden-
organisaties in de sigaren industrie is aan
alle sigarenfabrikanten in helt land welke
ntet zijn aangesloten bij een der vereeni-
güngen vcroemigd in het verband van siga
renfabrikant emvereeni gin gen, een schrijven
verzonden, waarin de nliouwe loonregeling
wordt aangeboden welke op 19 Mei j.l. met
„Hel verbond van vera entingen vam siga
renfabrikanten" is overeengekomen en ver
zocht wordt de werklieden melt ingang van
Zaterdag a.s. volgens deze loonrege
ling uil te betalen. Naar wij yennemen is
reeds van e>en groot aantal patroons bericht
onllyaingen dat zij dc nieuwe loonen zullen,
ui thdtalcn.
De Limburgsche bierverkie-
zingen. Uit Wynandsrade verneemt de
„L. K." van betrouwbare zijde, dat daar in
de buurt in twee café's naar hartelust gedron
ken wordt.
Het aftredend Kamerlid de heer Beckers,
zoo wordt aan het blad verzekerd, is in beide
drank-gelegenheden zelf het bier wezen be
stellen.
Valschheir in geschrifte. Door
den Hoogen Raad is verworpen het cassatie
beroep van Reuse van der Meulcm, gewezen
gemeente-veldwachter te Eefde, thans agent
in assurantiën te Amsterdam, door de recht
bank te Zulphen en liet Hof te Arnhem ver
oordeeld tot 9 maanden gevangenisstraf we
gens valschlieid in geschriften en gebruik
making van vervalselite quitanliën ais echt
e.n onvervalscht om faillissement te
voorkomen.
Verduistering. Voor de 4de
kamer der rechtbank te Amsterdam hebben,
terecht gestaan C. G. II. F., buffetclief en H.
D. K., kcllner, beklaagd van verduistering
van wisselp cm-nin gen, ten nadeéle van hum
patroon, den eigenaar van de Franciskaner
hrau, aan de Warmoesstraat. Hen was
slechts Ion lasle gelegd de verduistering vam
f 8 aan penningen, welke de pa troon, die hem
al langdiï tijd had verdacht, herkenbaar liaid
gemaakt. Volgens bekl. had hij ihet zaakje
niet hen willen afmaken voor f 400, doch zij,
vermeenden hem slechts voor f 40 ƒ90
te hebben benadeeld. Het O. M. eischte tegen
idder 8 maanden gevangenisstraf.
Inbra akin een kerk. Gisteren stond
voor de rechtbank te 's Hertogenbosch terecht
H. B., gedetineerd, beklaagd van in de R.-K.
kerk te Heijen (Bergen) op 24 April j.l. uit vier
offerblokken ongeveer vijf gulden te hebben
gestoten, na de offerblokken te hebben open
gebroken.
Tegen beklaagde, die al viermaal veroor
deeld is en wegens de staking in België naar
Holland was gekomen, werd drie Jaar gevan
genisstraf geëischt
Diefstal van prentbriefkaar
ten. De 4e Kamer der rechtbank te Am
sterdam heeft veroordeleld t)ofc 2 maaiDdem ge
vangenisstraf, overeenkomstig den dLshh van
bet O. M., den 22-jarigetn brieveubei-Tteller H.
v. D., wegens lieit zich tocMgdnen en weg-
tuaken Yan vier voor bestelling bestemde
prenjtbrtefkaarte*.
Een deserteur die opnieuw
ontsnapte. Zondag was te 's Gravenhage
door een brigadier en een agent van politie
aangehouden een milicien van het 2e regt.
veldartillerie, die gesignaleerd stond we
gens desertie.
De man, die zich in burgerkleeding had
gestoken, werd overgebracht naar het poli
tiebureau aan dc Nieuwe Haven. Daar werd
de militaire autoriteit gewaarschuwd, die
een patrouille zond om den arrestant in ont
vangst te nemen. Bij zijn overbrenging wist
hij op de Nieuwe Markt te ontsnappen, de
Kalvermarkt op en de Bagijnestraat in. Hoe
wel hij terstond werd nagezet, slaagde men
er niet in hem weer te grijpen.
Inbrekers aan het werk. Onder
Sloterdijk hebben inbrekers zich toegang ver
schaft tot de filmfabriek van Nöggerath, en
een- bedrag aan geld van f 80, benevens films
en gedeelten van opname-toestellen gestolen.
In hun vernielzucht hebben zij bovendien vrij
belangrijke schade aangericht.
Verduistering. Te Antwerpen is ge
arresteerd J. v. d. W., reiziger bij de firma
Lomans te Breda, die zich aan verduistering
heeft schuldig gemaakt. Het verduisterde be
drag is circa f 1000. Hij had dit geld voor
zijn patroon geïncasseerd en niet afgedragen.
De verdachte is te Antwerpen in bewaring
gesteld. Zijn uitlevering zal worden aange
vraagd.
■<- De gedeserteerde gele rijders.
Omtrent de desertie van dc 47 manschappen
van het corps rijdende artillerie werd be
richt, dat deze het gevolg zoude geweest zijn
van de behandeling, die deze manschappen
van hun kapitein baron Van Haersholte van
den Doorn zouden hebben ondergaan. Van
bevoegde zijde wordt aan de N. R. Gt. thans
gemeld, dal hiervan geen woord waar is. De
in ons bericht genoemde kapitein staat be
kend als een man van voorbeeldige plichts
betrachting, die in zijn vorig garnizoen (Den
Bosch) zijn batterij in schitterende oefenings
conditie heeft achtergelaten, en cr heerschte
bij zijn vertrek in die batterij een uitstekende
geest. Maakt dit reeds onwaarschijnlijk, dat
zijne nieuwe manschappen zich over hem
zouden hebben te beklagen gehad, dit is wel
geheel onmogelijk, omdat de genoemde kapi
tein slechts enkele dagen te Arnhem in gar
nizoen was. Van herhaald beklag bij andere
officieren, dat steeds te vcrgcefsch zou zijn
geweest gelijk vermeld werd is dan ook
geen kwestie geweest hoegenaamd. De man
schappen hadden zich noch tot officieren,
noch tot onderofficieren met klachten ge
wend.
Hoe ongemotiveerd liet optreden van de
manschappen was schrijft de zegsman der
N. R. Ct. blijkt dan ook wel hieruit, dat
bij den vorigen batterij-commandant, die
thans in Ede Is, en bij wfen de manschappen
zich wilden melden om hem te verzoeken te
rug te keeren, enkele jaren geleden precies
eene dergelijke desertie plaats gehad heeft,
als thans is gepleegd.
Verdronken. Maandag Is het 4-jarig
zoontje van den arbeider Venema te Rijper-
kerk In een sloot geraakt en verdronken.
Te Valtherveen viel het 3-jarig zoontje
van den arbeider K. v. d. Veen in een bag-
gerput, waaruit het levenloos werd opge
haald.
Brand aan boord. Volgens telegra
fisch bericht uit PoHt-Said, is liet vr&clit-
stoomschip „Malang", van de Rcftberdamsche
Ll'oyd, aldaar binnfcngeïoopen met bra rid in
de dekladlimg. Een deel der ladiiimg its over
boord geworpen.
Nadere bijzon dorheden ontbreken.
Helt Stoomschip ,yMalang" was op weg van
Rotterdeam en Hamburg naar Java.
Reclame.
Korte Gracht 20 - naast postkantoor.
Geopend dagelijks (ol O uur, des
Zondags tot 2 onr.
Knust en Wetenscliap.
Louis Couperus, onze Hollandsche ro
manschrijver, die een groot deel van zijn leven
In zuidelijke streken heeft doorgebracht en
een van dc weinige Hollandsche auteurs is,
die er toe bijdroeg onze letteren in het bui
tenland bekend te maken, heeft heden zijn
50en verjaardag gevierd.
Op een te Leipzig gehouden autogmfen-
veilimg heeft een door Rembrandt geschreven
brief 1700 mark o-pgebracht.
Nationale tentoonstelling wan oiidz
kerkelijke kunst te 's Hertogen
bosch.
„De Sevens te Bliscap van onser
Vrouwe n".
Tijdens den duur der tentoonstelling zal
alle Woensdagen om 3 uur en alle Zondagen
om 3.30 uur 's namiddags een oud mysterie
spel worden opgevoerd, waartoe uitsluitend
Bossche ingezetenen, voor een groo-t deel be
hoorende tot de élite der stad, hunne mede
werking zullen verleenen. Op 11 Juni heeft
de eerste van de opvoeringen plaats van „De
Sevenste Bliscap van onser Vrouwen", welke
opvoeringen een evenement op kunstgebied
mogen worden geheeten. Een korte toelich
ting van dit oude Mariaspcl zal daarom wel
licht velen lezers welkom zijn.
Van de zeven mysteriespelen der Bliscap-
pen, die er beslaan hebben en die omstreeks
het midden der 15e eeuw door de rederij
kerskamer „Hot Korenbloemken" onder de
auspiciën van de magistratuur herhaaldelijk
te Brussel en later ook te Den Bosch zijn op
gevoerd. bestaan nog alleen het eerste (de
blijide boodschap aan Maria) en het laatste,
dat ook tevens het beste is, omdat zich daar
in het meest het godsdienstige leven af
spiegelt.
De naam van den dichter, die over buiten
gewone talenten en een rijke fantasie beschikt
heeft het is een werk van beslist hooge
literarische waarde is voor de geschiede
nis verloren gegaan en alleen weet men, dat
hij tot de bovengenoemde rederijkerskamer
heeft behoord.
Het mysteriespel ontleent zfin ontstaan aan
de liturgie der katholieke kerk, die wenscht
dat de geloovigcn geheel meeleven met het
geen door de priesters ann de altaren wordt
verricht. Een gevolg daarvan is geweest, dat
men weldra, eerst alleen van de geestelijke
dooh later ook van dë leeken kerkelijke
handelingen en gesprekken kreeg, die geheel
eene nabootsing waren van hetgeen in dc II.
Schrift staat opgetcekend. Zoo verkreeg men
feitelijk den eersten vorm van het mysterie
spel, dat zich spoedig van uit dc kerk naar
het stof er voor niet enkel meer werd ont
leend aan de Evangeliën, doch ook aan de
aprociefen en legenden, al bleef ook het
mysterie steeds de grondslag van het spel,
dat daarnaar vernoemd werd. In de laatste
jaren is de belangstelling voor dc 15de eeuw-
sche mysterie-spelen zeer toegenomen, sedert
kunstenaars als Rovaards en Verkade het
aandurfden middclceuwsche tooneelstukkcn
voor het voetlicht te brengen.
Aan de uitvoering van „De Sevenste Blis
cap van onser Vrouwen" wordt de grootst
mogelijke zorg besteed en alvorens we tot
eene eenigszins gedetailleerde bespreking van
het stuk zelf overgaan, mogen hier met eere
genoemd worden de namen van de eerw.
hecren Ant. Hansen, professor in de muziek
aan t Seminarie tc St. Michicls-Gestel, en den
priester-dichter Willem Smulders, die resp.
de leiding van het muzikale en literaire ge
deelte op zich namen, cn van den kunst
schilder Dorus Hermscn, die zich met het de
coratieve gedeelte belastte.
De inhoud van het mysteriespel betreft,
zoonis gezegd, vooral de opneming van Maria
ten Hemel. Na eene proloog, waarin de korte
inhoud wordt gegeven van de zes overige
BBscappen, welke tevens door tableaux-vi-
vants in beeld worden gebracht, verplaatst
het stuk ons naar Palestina, waar we eene
ontmoeting zien tusschen Maria en Johannes,
den laatste der Apostelen, die nog niet ter
verbreiding van Christus' leer zijn vertrok
ken, doch zloh nu voor het vertrek gereed
maakt. Maria, die zich zeer verlaten gevoelt,
herinnert Johannes er aan, dat Christus haar
aan zijne bijzondere hoede heeft toever
trouwd. De Apostel biedt haar dan zijn huisje
aan, gelegen aan den voet van den Sionsberg.
van waaruit zij dagelijks den Kruisweg gaat
bidden, eene daad waartegen dc Joden In ver
zet komen en waarover zij zich bij den Po
tentaat beklagen.
In dc volgende scène zien we Maria bid
dende in haar kamerke, waar eensklaps de
aartsengel Gabriël verschijnt, om haar na
mens God aan te kondigen, dat zii nog drie
dagen zal leven, zonder dat de duivel iets
over haar zal vermogen en dat zij daarna
sterven zal te midden der Apostelen, om ver
volgens ten Hemel te worden opgenomen. Op
wonderbare wijze verschijnen de Apostelen,
die heinde en verre verspreid waren, in
Maria's woning, waar Gods moeder hun haar
naderend einde mededeelt. Terwijl de Apos
telen biddend oni haar bed zijn geknield, na
dert Lucifer met zijne duivels, doch wordt
door den aartsengel Michaël meedoogenloos
weggejaagd. In hartroerende woorden neemt
Maria afscheid van de Apostelen, en als zij
voor het laatst de oogen heeft gesloten en de
Apostelen beraadslagen wóór haar te zullen
begraven, weerklinkt het' bevel van God het
lijk naar het dal van Josaphat te vervoeren,
waar zij een nieuw graf zullen gereed vinden.
Zingende, en begeleid door Engelengezang,
voeren de Apostelen het lichaam grafwaarts,
en als het Joodsche volk trachten wil het lijk
te onlnemen ten einde het te verbranden,
wordt het met blindheid en lamheid gesla
gen.
Hier ontbreken 350 verzen en moeten ta-
bleaux-vivants weergeven hoe Petnis allen
geneest, waarop het volk zich bekeert, en
Thomas, de ecnige Apostel, die niot bij het
sterven tegenwoordig was, daar hij in Indië
predikend rondging, op weg naar Palestina
getuige is van de glorierijke Hemelvaart van
Maria. Bij zijne mede-Apostelen aangekomen,
verhaalt hij zijn wedervaren hier geeft het
manuscript weer de mooie verzen en allen
gaan naar het graf, dat zij ledig vinden en
waar geurige bloemen en hemelsch brood
liggen op de plaats waar het lijk was ter
ruste gelegd.
Het mvsteriespel ..Die Sevenste Bliscap van
onser Vrouwen", welks inhoud we in het vo
rig artikel in het kort hebben verteld, zal
worden uitgevoerd in het 15de eeuwsche dia
lect, dus in Middel-Nederlandsch, waarvan
het gesproken woord veel gemakkelijker te
verstaan is dan het geschrevene.
In het geheel zijn er 30 sprekende rollen,
waaronder een viertal vrouwenrollen, doch in
het geheel werken aan dit mvsteriespel het
koor medegerekend een 150 1754a! per
sonen mee
Naar wij uit goeden bron vernemen heeft
de Nationale Bond van Protestantsche Kie
zers besloten in Utrecht I de candidaluur van
mr. dr. J. H. W. 0- ter Spill en in Utrecht II
die van dr. C. Lelv te steunen.
De Bilt. Op G3-jarigen leeftijd is heden
morgen alhier overleden ds. Chr. Ynzonides,
predikant bij de Ned. Herv. gemeente alhier.
De Bilt. In den afgeloopen nacht is alhier
een rijwiel ontvreemd uit een weideplaats,
die volgens den eigenaar vermoedelijk met
een valschen .'teutel is geopend.
Doorn. Alhier is opgericht een afdeeling
van den Bond van Protestantsche kiezers,
waarbij zich verschillende leden van de Chr.
Hist, partij aangesloten hebben.
B a a r n. In hef „Gebouw" in de Wetering
straat werd gisterenavond alhier eene verga
dering gehouden door de drie rechtsche par
tijen. Als sprekers traden op jhr. mr. II. W.
van Asch van Wijck, lid van de Tweede
Kamer voor district Amersfoort, en mr. J.
van Best, lid van de Tweede Kamer voor Jiel
district Eindhoven. De vergadering was al
leen toegankelijk voor kiezers der rechtsclie
partijen en gelijkgezinden.
Baarn. Tot directeur van het dameskoor
„Aurora" is benoemd de heer J. H. van Dap
peren, muziekleeraar alhier.
Soesterberg. De heer II. KoppeSchnar,
arts bij de Ned. Ambulance in Montenegro, is
benoemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau.
Do verkiezingsactie in de Vechtstreek
Mijdrecht, Dinsdagavond.
Heden avond trad professor Van Hamel,
de vrijzinnige candidaat, te Mijdrecht op,
ook hier voor een overvolle zaal, die voor
een goed deel was gevuld met katholieken.
Wij behoeven niet meer mee te deelen, hoe
deze liberale Kamor-candidaat denkt overdc
coalitie en over de conoent ra tic-
Wij willen er ons daarom toe bepalen wat
van de vergadering zelve mee te deelen, een
vergadering, die in méér dan een opzicht
merkwaardig was en wederom bewees de
waarheid van de dezer dagen al eens méér
verkondigde stelling, dat de coalitie op alle
mogelijke wijzen probeert alle uitingen te
gen het clericalisme der huidige regeering,
zooveel doenlijk te onderdrukken. "Welke
middelen daarbij worden aangewend aan
christelijke zijde, is door professor Van Ha
mel heden avond met de feiten, in Mijdrecht
zelve voorgevallen, in het openbaar aange
toond.
Het begon al in den aanvang met een
heftige interruptie. De heer Van Hamel ver
telde wat hij op zijn rondreis door het
district de laatste dagen al eens méér heeft
verteld dat in de dagen van de hervor
ming een pastoor z'n gemeenteleden voor het
liberalisme als volgt waarschuwde: hij had
in de kerk in een kastje een zwarten kater
opgesloten, welk beest hij bijwijlen aan de
katholieke geloovigcn liet zien, met de medc-
deeling, dat dit de Satan, het liberalisme
moest voorstellen. Met een dergelijken boe
man poogt de coalitie ook In ónze dagen het
liberalisme af te beelden; al wat vrijzinnig
is, heet men des satans te zijn
Op dit moment interrompeert de heer
Wolf, katholiek propagandist uit Amsterdam:
„Gij vertelt dit verhaaltje nu weer anders,
dan gij het In Abcoude hebt gedaan. Daar
hebt gij de katholieken zéér gekwetst, door
1e zeggen, dat die zwarte kater zat opgeslo
ten in den tabernakel, voor de Roomschen
hel heiligste wat er bestaat. En nu spreekt
gij niet meer van de tabernakel, doch van
ccn kastje." (Groot rumoer).
Prof. Van Hamel: ,/Dat is een leugen, dat
ik gesproken heb van den tabernakel. Ik heb
overal, waar ik optrad, gezegd: een kater,
die opgesloten zat in een kastje. Het woord
„tabernakel" heb ik nergens gebruikt."
De heer "Wolf houdt desondanks z'n be
schuldiging staande.
Prof. Van Hamel: „Allen, die in Abcoude
bij mijn optreden tegenwoordig zijn geweest,
zullen kunnen getuigen, dat ik het niet heb
gezegd. Waart gij in Abcoude, toen ik daar
sprak?"
De heer Wolf: „Neen, ik ben daar niet ge
weest, maar ik heb 't van hooren zeggen."
Geroep: „O, o, daar heb je het al!"
Dc heer Wolf: „Het heeft in het R.4C. blad
d e T ij d gestaan en daarin is het niet tegen
gesproken."
De heer Stomps (uit Nieuwersluls): „Ik
was wél te Abcoude aanwezig en kan op
eerewoord verklaren, dat professor Van Ha
mel het gewraakte woord niet heeft gebe
zigd. Wie het tegendeel beweert, die lastert
(Applaus eenerzijds en gejoel, bij de katho
lieken, anderzijds).
Er staat wederom iemand op, die perti
nent ontkent, dat de heer Van Hamel gespro
ken heeft van den tabernakel. (Luid applaus).
Prof. Van Hamel: „Het is weer de gewone
tactiek van de coalitie. Men had geen enkel
middel bij de hand om mij voor de kiezers
als gevaarlijk te brandmerken en daarom
werd natuurlijk overeengekomen mij een
dergelijke uitlating ten laste te leggen. Ik
moest zoo iets hebben gezegd, dan had men
een wapen in de hand, om het eenvoudige
volk diets te maken, dat ik hun heiligste ge
voelens had gekrenkt. Maar men heeft hier
nu onomwonden kunnen hooren, dat het
grove onwaarheid is."
De beer Van Hamel bracht in dit verband
een ander geval van schandelijke verdacht
making ter sprake. In het dorp Mijdrecht
heeft men gepoogd een vlek te werpen op
sprekers naam. alweder met de bedoeling om
de rechtsche kiezers in te blazen, dat bij hem
geen eerbied is te vinden voor de godsdien
stige overtuiging van andersdenkenden En
om dat doel, bij gebrek aan eerlijke middelen
te bereiken, heeft men spreker de smerigste
taal in den mond gelegd, die zich denken
laat. Die gemeene tactiek der coalitie bewijst
inmiddels de énorme zwakte van de christe
lijke partijen, bewijst de sterkte van de con
centratie. Wat nu is er gebeurd? Tot bijwo
ning van dezen avond had men o.a. uitgenoo-
digd notaris Van der Heijden, een achtens
waardig katholiek te Mijdrecht. Deze heeft
ten antwoord daarop aan het bestuur van de
Liberale Unie in de Vechtstreek een brief
gezonden, waarin notaris Van der Heijden
mededeelt, de tot hem gerichte uitnoodiging
te beschouwen als een beleediging. Het bleek
hem toch, dat prof Van Hamel de Roomsch-
katholicke geestelijken betiteld had met den
naam van „h .r jagers", een uit
drukking, die zelfs niet door een dronken
polderjongen zou worden gebezigd, en die
men dus allerminst had verwacht van een
hoogleeraar in hel strafrecht ann een van
onze openbare universiteiten. Om die reden
kon notaris Van der Heijden, zoo schreef
hij, deze verkiezingsvergadering niet bijwo
nen. Direct is toen door prof. Van Hamel aan
den heer Van der Heijden geschreven, dat
bovenbedoelde uitdrukking nooit en te nim
mer cn nergens door hem werd gebruikt: dat
notaris Van der Heijden moest zijn ingelicht
van een zijde, waar men niets dan vuige las
ter op het oog had; dal schrijver hoopte, dat
notaris Van der Heijden de in den brief ver
vatte beleediging zou willen terugnemen en
hem zou willen mcdedeelen uit welke bron
hem deze laster geworden was.
„En ik vraag nu" zoo vervolgde prof
Van Ilamcl hedenavond „ik vraag nu aan
notaris Van der Heijden, die zeker wel hier
aanwezig zal zijn, of hij bereid is, die grove
beleediging jegens mij terug le nemen. En
tweedens vraag ik hem, mij man cn paard te
noemen, opdat deze méér dan schandelijke
actie van de coalitie onderzocht zal kunnen
worden."
Consternatie in de zaal, vooral onder de
katholieken.
J^rof. Van Hamel: „Is notaris Van der Heij
den in deze zaal niet aanwezig?" Diepe
stilte. „Dan zal door mij bij den officiej^
van justitie tc Utrecht con aanklacht tegen
notaris Van der Heijden worden ingediend
ter zake van beleediging en zal Ik mij langs
dien weg recht verzekeren, nu notaris Van
der Heijden door zijn stilzwijgendheid nft
mijn schrijven en zijn wegblijven op deze ver
gadering, volhardt bij zijn brief aan de Lh
bcrale Unie gezonden. Door volledige open
baarheid zal dan nu worden ultgemankt voor
de rechterlijke macht, wat er van dien méér
dan schandelijken aanval op mijn goeden
naam, overblijft." (Luid applaus hier cn ver
legenheid ginds).
De heer Wolf (tot den president der ver
gadering): „Bestond er verlof, om den brioj
door notaris Van der Heijden geschreven*
openbaar te maken?"
Do voorzitter; ,J>at verlof was dooi* mJJ
aan professor Van Ilamdl verleend."
De heer Wolf: „Maar ntert door notaris Van
der Heijden zélf dus?"
De vooratter: „Dat was ook absoluut rtlot
noodüg. De brief was gericht aan ons bestuur
cm moest dus ter kennis worden gebracht
van professor Van Hamel."
Prof. Vam Hamel: „De opzdt van deze go-
heclo geschiedenis is alweder duidelijk. Er
mowt oc<n grief togen mij bestaan en om dii»
grief tc vflmden, nam men z'n toevlucht tot
laster. Itet volk vam Mijdrecht moest to-
gem mij worden opgezet."
Een der aanwezigen: „Dit laatste Is al
gebeurd. Het praatje van de pastoors is hiier
van avond al rotodgestrooid üin het dorp,
vóór dat de vergadering begon."
(Gefluit links en verbittering jegens dezen
siprekor Hechts.)
Prof. Van Hamel: „Nèt wat ik dacht. Er
moost een praatje zijn om te gein mij to
kunnen colportecren. En van dat praatje is
nkxtairis Van der Heijden de dupe geworden
Maar het roomscbe Mijdrecht mag hel clain
nu wel eens hooren, dat èm het hoofd van
de roomsche school te Maarssen èin dc room
scbe propagandist Morel lm het openbaar
van mij hebben gezegd, dat ik in mijai rede
voeringen niemand heb gekwetst en dat
men gaarne met mij wilde debatlteeram."
Na de rede van professor van Hamel gal
de hdcr Wolf uit Amsterdam zich op voor de
bat. Deze nam het op voor de sociale wetten
van Talma, voor dé subsidiés nam die bij
zondere scholen, voor het verband tusschc
staat en kerk, voor het verband tussch?
godsdüenst en politiek enz. enz.
Dc vergadering was inmiddels onrustig ge
worden, wat vooral even later aan don dag
trad, toon prof. Vam Hamel repliceerde en
door die roomsohen telkenmale in de rede
webd gevallen, onder luide goedkeuring va"
dc ooaJiliie-gcnooten.
Prof. Van Hamcü wees op het anti-gods
dienstige dlnt im de coa fitte is gelegen en op
het groote gevaar, dat daarin voor de volks
eenheid schuilt. Maar die dingen wil de
coaditte nooit hooren. En als oen man als ds.
Van Hoogenhuijzc te Amsterdam z'n waar
schuwende stom doet hooren tegen helt he.il-
looze drijven der zich noemende „christe
lijke partijen", dam heeft men voor dien man
een hoonlach over. Men schuwt ter rechter
zijde alle opénhaahheid, doet alles af dh oln-
der-omsjes, zom der debat en voelt zidh go-
rust: want het breede coalitie-volk stemt tóch
rechts. Dat doet eenvoudig wat de tetfctars
bevelen. En als iemand in helt opeioibaar op
treedt en met den vimgor de groote gevaren
van het clericalisme aanwijst, dan proibeart
men lawaa-i te maken en zoekt men z'n sterk
te im rumoer cn ita Laster. Dc beruchte ülii-
Ijeskwesldc KuijperaWeslmcfjer-Lehmonln
wanneer men dóór de christelijke metnschen
eens aan herinnert, wijzende op de dreigend.'
corruptie, als men de polfltdlek cl rijpt op ba
nen die tharns worden gevolgd, schreeuwt
mon aan de rechterzijde, dat men) er ntal
vTvT» hooren wil. Dat is helt gemakkelijkste,
als men alle openbaarheid wil vermijden -
Rumoer in de zaal.
Geroep: „Di3e liiytjcsquaetfrtde is aüemaal leu
gen geweest. Er is niets vam aan geweest."
Prof. Vam Hamel: „Wót zegt u? Niets van
aan geweest? 1 Da'n zal ik u het rapport van
den etareraad voorlezen, die in deze fintjes-
handel uitspraak heeft gedaan..
Luid geroep: „Tóch allemaal leugen 1"
Een der amtëravolutionairen roept met drci
gende Slem: „Mijnheer Van Hamel, wees nou
voorzicbüig en zeg hier niéts van. do lintjes-
kwestie. 't te je eigen belang als jo daarover
zwijgt. Mian, pas op, hoorl"
Prof. Va.ni Hamel: „Er over zwijgen rail ik
heelemaal niiet."
Geroep: „Sluit de vergadering maarl"
Aan den anderen kant: „Neen, waarachtig
niet, niet sluiten. Doorgaan."
Prof. Vam Hamel gaat verder en wil Ms
voorlezen uit het rapport van dem eere-naad.
Dc anrtlirevoluhLoniair vam daar erven: ,Ais
je voorzichtig wil zijjn voor jo zelf, spreek
dan hier nöwt over."
Prof. Van Ilamcl leest heel bedaard voor,
walt hij nioodig vindt voor te lezen: de pas
sage, waarin de eereraad zegt, dat inderdaad
aan R. Ldhmann een ridderorde is toie-gckend,
zonder dat eorigerlei verdienste dié ridder
orde weJitiigde, doch dat getruoemde R. Leh-
mann tc vorctn geld had gestart im die anti-
revoflutionaiiro partijkas.
In onze nabijheid wordt gezegd: „Zoo smij
ten we ddn kerel (prof. Van Hamel) er uil.'*
Op dit gezegde draait een dor liberale aan
wezigen zich naar deze personen om en kijkt
hen waarschuwend aam, als wilde hij zog
gen: Wees op je hoede en laat hot enkel bij
woorden blijven.
Prof. Van Hamel comstateert, dat dit ram
pant van den eereraad aan duiidelijkhcddl
niets be wenschen over laat en weet niet, walt
men nu toch bedoelt met „allemaal leugens.
Geroep: „Dte eereraad was liberaal".
Prof. Van Hamel: „Pardon, er zalen óók
geestverwanten van dr. Kuyper in dien eere
raad".
Zikhrer enkele momenten uit de vergade
ring, die vooral aan het einde een houding
aannam, welke er op wees, hoe blindelings
men tfog in dit afgelegen deel van de provin
cie aanneemt wat van boven-af wordt opge
legd e<n hoe zeer de coalittië er in deze sftre-
ken op uit is, alle licht van buiten te blur
schen.
Tegen half 12 ging men uiteen. Prof. Van
Hamel vertrok per auto naar Niseuwersluis
en bood den r.-k. debater Wolf uit Amster-
