BINNENLAND.
j
meer aidoeiul middel om de likwidatie
vreedzaam ten einde te brengen, stelt de
Bulgaarsche regeering aan de Servische re
geering voor, dat in de eerste dagen, vol
gende op de overhandiging van "het tegen
woordige antwoord, dc beide bomdgenooten
door tusschenkomst van de Russische regee
ring den Keizer van Rusland zullen verzoe
ken, het recht van scheidsman uit te oefe
nen op den grondslag van het traktaat van
bondgenootschap en van zijne anncxen, en
voorts op memoriën van dc beide partijen,
in een termijn van eene week aangeboden.
Sofia*. 18 Juni. De Bulgaarsche regee
ring droeg haren vertegenwoordiger te Athe
ne op wederom ten krachtigste te prolcstee-
ren tegen do arrestatiën van Bulgaren in de
door Grieksche soldaten bezette streken van
Macedonië.
Naar aanleiding van de over de ministeri-
eele crisis in Servië verspreide geruchten, ver
klaart de Samouprava, dat bel kabinet-Pasics
het oogenblik als gekomen beschouwde om op
nieuw de politieke richtingslijn te bepalen,
waardoor het geleid werd van het begin van
den oorlog af tot aan het tegenwoordige
oogenblik. Het kabinet heeft dit vooral gc-
c' i met het oog op den brief van den keizer
v Rusland. Dc regeering voelde de behoefte
ti icslisscn of zij in het Servisch-Bulgaarsche
g bil de richting naar eene bemiddeling of
c j arbitrage kon inslaan van het oogenblik
af. waarop het traktaat van bondgenootschap
7 geldigheid zou verliezen, en zoo ja, on
der welke voorwaarden. De vraag was van
'root gewicht. De regeering wilde dc gelegen-
.r id verschaffen, ook andere mecningen in
overweging le nemen. Zij bood daarom aan
de Kroon haar ontslag aan. die het niet aan
nam omdat het niet behoorlijk was eene cri
sis in leven te roepen, als de regeering het
vertrouwen van de Kroon cn van de meerder
heid geniet, en omdat zij de begonnen taak
zou moeten voltooien. Dc koninklijke regee
ring heeft na hernieuwde overweging van
de kwestie van haar besluit afgezien en be
sloten hare buitenlandsche politiek voort te
zelteuL
Het aanblijven van het kabinet-Pasics in
de regeering van Servic is, volgens informa-
tiën waarvan de correspondent van de
Frankf. Ztg. te "Weenen mededeeling ontving,
toe le schrijven aan den door den Russischen
gezant von Ilartwig uitgcoefendcn invloed, die
uitzicht moet hebben gegeven op het door
dringen van het Servische standpunt in het
geschil met Bulgarije.
fn Sofia sporen dc bladen de regeering aan,
het geschil met Servië hierdoor te beëindigen,
dat zij het Servisch-Bulgaarsche verdrag
lang» diplomatieken weg of met geweld van
wapenen ten volle doet gelden.
Over do oorzaak van het aftreden van
Geschow doet de Balkan-correspondent van
de Times uit Sofia eenige mededeelingen.
Daarin wordt gezegd, dat Servië het eerst in
de tweede week van Maart in Sofia en Pe
tersburg zijn verlangen naar herziening van
het verdrag van bondgenootschap kenbaar
heeft gemaakt. Deze eisch werd geheim ge
houden. om de Turken niet aan te moedigen
In hun verzet. In den tusschentijd, tot aan het
sluiten van den vrede, waren bijzondere in
vloeden werkzaam om de Russische regee
ring aan de zijde van Servië te brengen, en
kort voor de onderteekening van den vrede
deelde Rusland, in strijd met zijne vroegere
verzekeringen, aan de Bulgaarsche regeering
medo, dat niet alleen het overlaten van de
in geschil zijnde zóne aan Servië wenschelijk
was om het bondgenootschap In stand te hou
den, maar ook nog de daarbuiten liggende
districten Kratoxo, Veles en Kroesjewo. Bij
de ontvangst van deze mededeeling diende
Geschow zijn ontslag in, omdat hij van mee
ning was, dat ln een zoo moeielijken tijd alle
partijen de verantwoordelijkheid moesten
meedragen. Ook koning Ferdinand was van
deze meening en hield zelfs reeds voor het
ontslag van den eersten minister beraadsla
gingen met verscheidene oppositieleiders.
Duitschland.
Bij den galamaaltijd gisteren in het ko
ninklijke slot heeft de Koning van Saksen
een feestdronk uitgebracht, waarin werd ge
zegd: Wij, die met Uwe Majesteit door hei
lige verdragen van bondgenootschap tot heil
van hel geliefde vaderland onverbrekelijk
verbonden zijn, mogen met bijzondere dank
baarheid ons er op beroemen, dal het aan
de wijsheid van Uwe Majesteit ten allen tijde
gelukte, onder moeiclijke omstandigheden
aan het rijk de vervulling van zijne steeds in
omvang toenemende behoeften te verzeke
ren, maar aan dc bondsstaten de zelfstandig-
beid te waarborgen, die zij behoeven tot ver
vulling van hunne eigen taak. Gelijk wij ech
ter in de ons gewaarborgde zelfstandigheid
den grondslag van den binnenlandschen vre
de en den waarborg voor de welvaart van
het rijk en van zijne leden zien, zoo houden
wij met gelijke trouw vast aan de op ons
rustende plichten en het welzijn van het rijk
blijft het richtsnoer van onze handelingen
en besluiten. Wij zijn allen hierheen gesneld,
om Uwe Majesteit te verzekeren, dat wij en
onze landen in goede en slechte dagen pal
staan voor Keizer en rijk. De Koning besloot
met den wenscb, dat het onlangs gevierde
familiefeest een gunstig voorteeken moge
ïjjn, dat over de politiek des vredes, die de
Keizer zich ten doel stelde, ook voortaan do
zon van den goddelijken zegen moge schij
nen.
De Keizer antwoordde: Ik verheug mij
over deze eerbewijzen niet slechts voor mijn
persoon. Ik zie daarin een nieuw onderpand
Voor den zegen der ontwikkeling, die het rijk
het sterke, eensgezinde Duitschland ons ver-
Schaft. De gemeenschap in onverbreekbare
banden, die het eigen leven van de leden
niet benadeelt, is ons allen in vleesch en
bloed overgegaan. De getuigenis van Duit-
sehen hondstrouw, die mij uit de welspre
kende woorden van Uwe Majesteit zoo warm
tegemoet klonik, vindt in mijn hart een ster
ken en blijden weerklank. Ik neem haar aan
«Is eene bevestiging hoe machtig bij de vor
sten, de regeeringen en de stammen van ons
volk de wil tot de nationale eenheid leeft,
.waoiln wij het heil zien voor eene verre toe
komst. De Keizer eindigde meS een ,hoch"
op de bondsvorslen en de vertegenwoordi
gers der Hanzesteden.
B e r 1 ij n. 1 8 J u n i. De begrotingscommis
sie van den rijksdag beraadslaagde heden
over het artikel van het wetsontwerp op dc
bezitbelasting betreffende de verhooging van
de „Matrikularbeitrage" met 1.25 mark per
hoofd, waarvoor de bondsstaten eene alge-
meenc \ermogens-, inkomsten- of successie
belasting moeten invoeren.
De staatssecretaris van de rijksfinanciën
verdedigde de voordracht. De rapporteur ver
wierp de voordracht. De woordvoerder van
het centrum deed dit eveneens. Hij betreur
de, dat de pogingen om tot een compromis
te komen, nog niet tol het doel hebben ge
leid. Hij vroeg of niet iels was te bereiken
door het ontwerp van de bezitbelasting in
dc rijkswet om te werken. Een aanval op de
rechten van dc bondsstaten ligt ook reeds in
de regeeringsvoordracht. Dat is dus geen
reden voor den bondsraad om eene weige
rende houding aan te nemen.
Een lid van de Forlschrittspartij sloot zich
aan bij den vorigen spreker en kwam even
eens op voor de noodzakelijkheid, dat het
rijk de kosten door een door alle burgers van
het rijk gemeenschappelijk te dragen rijks
belasting opbrengt. Ook een nationaal libe
raal lid verklaarde zich voor eene bezitbe
lasting om eigen rijksinkomsten te krijgen.
Dc conservatieve leden verdedigden de re
geeringsvoordracht; zij verklaarden zich
tegen eene nieuwe bezitbelasting, maar gaven,
ondanks hunne principieelc bezwarenuit
zicht op hunne medewerking.
Dc begroofingscommissie behandelde daar
na de voordracht der regeering betreffende
dc bezitbelasting, die de meerderheid van de
commissie tot grondslag van eene algcmcene
rijksbelasting op het bezit wil maken.
Nadat de eerste artikelen waren afgedaan,
werden na heftig debat de artikelen 13 en 14
over de belasting van de vermeerdering van
het vermogen in aansluiting om het verkrij
gen van eene erfenis aangenomen, overeen
komstig een amendement van nationaal-libe-
rale zijde. Daarbij wordt bepaald eene ver-
Iaging van de belasting, wanneer de erfge
naam een afstammeling van den erflater is en
bij het verkrijgen van de erfenis het 21e le
vensjaar niet heeft voltooid en wanneer bo
vendien het vermogen niet hooger is dan
50,000 mark. De verlaging bedraagt voor
ieder aan de voltooiing van hel 21e jaar ont
brekende volle jaar 5 pet., maar mag niet hoo
ger gaan dan 50 pet. Een voorstel om dc af
stammelingen geheel vrij tc stellen, werd
verworpen tegen de stemmen van de conser
vatieven, de Polen cn de meerderheid van het
centrum.
Morgen voortzetting van de behandeling.
Berlijn. 18 Juni. De rijksdag heeft bij
de voortzetting van de tweede lezing van de
voordrachten tot legerversterking verworpen
voorstellen van de sociaal-democraten betref
fende de algemeene invoering van den een
jarigen dienstplicht en subsidiair afschaffing
van de voorrechten der eenjarige vrijwilli
gers.
B e r 1 ij n, 18 Juni. De rijksdag heeft het
sociaal-democratische voorstel tot opheffing
van de bepalingen, die aan het gardekorps
eene positie geven, waardoor het zich onder-
scheldt van andere trocpendeelen, verwor
pen. Aangenomen werden resolutiën, die zich
uitspreken tegen de bezetting van officiers
plaatsen in sommige troependeelen bij voor
keur met adelijken en de verwisseling vra
gen van leden het officierenkorps in de
grensregimenten met elementen in de meer
bevoorrechte plaatsen.
B e r 1 ij n, 18 Juni. Hcd'en word hier de
intennjaiL'ton'ale vergadering gehouden tot be
raadslaging over verandering in de Dua/tscli-
Ndderlandsche verdragen voor den graan
inkoop uit Rusland enz. Aan de vergadering
namen deel omstreeks 110 personen, afkom
stig eenerzijds uit Duitschland, Nederland,
België, Denve ken en Zweden, anderzijds
uit Rusland en Rumondë. Ook de Russische
cn Rumeensclie regoePin gen hadden z"idh la
ten vdlegenwoordigen. Aan het hoofd van de
vertegenwoordigers van den Russischen
graanhandel stond de oud-mimi sier van han
del Timiriasow. Do beraadslagingen werden
eerdt geleid d'oor den voorzitter van den
Duitschen handelsdag dr. Kaempf en later
door den secretaris van den Dudtschen han
delsdag dr. Sootbeer.
In aansluiting aain de voor twee jaren te
Petersburg gevoerde beraadslagingen, werd
eersit gesproken over de invoering van eene
bepaling betreffende de bijmenging voor tar
we op manster. De Russen en Rumeroon ver
zette zich tlegen dc invoering van eene derge
lijke bepaling, zoodat daarvan moest worden
afgezien. Om den handel in betore gersft te
gemoet te komen, weid men het er over eens,
dat eene mindere bijmenging kan Wood en be
dongen, dart in de bijmemgingselausule van liet
verdrag voor de Zwarte zee enz. is bepaald.
Besloten is, dat deze clausule ook voor voe
dergerst van de Oostzee zal gelden. Afgewe
zen werd door de Russen een voorstMl, dat
voor haver eene maximum-bijmenging van
3 pet. zal worden voorgeschreven, en door
de Dirirtschers en de Nederlanders eöno ver
zachting van de geldende bijmengingsclau-
sule voor haver.
Eene belangrijke gedachten wisseling werd
govokmd over do vraag op welke wijze in de
toekomst geschillen zooals naar aanleiding
van de sluiting der DardaneUen zijn voorge
komen, kunnen worden voorkomen. Er werd
principieel over eens lemnimig verkregen; eene
commissie is belast met het opstcillon van
een voordtcl voor den volgenden dag.
Verdere besluiten betreffende (fle scheids
rechterlijke IfchaTLfleling. Er we Pd besproken
of voor (I Mfcrinig vam prinoipieeUe kwes-
tiën de i Hing van een bijzonder scheids-
gerechtsho: aanbeveling verdient.
Dc bcraaöslagmgon worden morgen voort
gezet.
Denemarken.
Kopenhagen, 18 Juni. De koning
heeft aan den afgevaardigde van bet Folke-
tliing, Zahle met de samenstelling van een
nieuw ministerie belasL De heer Zablc ver
zocht bedenktijd tot morgen avond.
Rusland.
Petersburg, 18 Juni. De rjjksdoema
heeft gisteren in openbare zitting de behan
deling dringend verklaard van het wetsont
werp betreffende de in 1913 aangevraagde
credielen voor den aanbouw van oorlogs
schepen overeenkomstig het programma
voor het bouwen van eene nieuwe vloot en
voor de uitrusting cn oprichting van staats-
wcrvcn.
Verder is een wetsontwerp aangenomen
tol uitvoering van de verplichtingen van Rus
land, voortvloeiende uit de Internationale
overeenkomst tot bescherming van ijsberen.
Turkije.
P a r ij s, 18 Juni. De omgeving van prins
Sabah Eddin verzoekt Havas uitdrukkelijk
tegen te spreken, dat de prins zou hebben
meegedaan aan het organiseeren van de sa
menzwering te Konstantinopcl. De prins be
vindt zich thans in zijn paleis te Koeroetsjes-
me aan den Bosporus, van waar hij protes
teert tegen de beschuldiging, die tegen hei»
wordt geuit
De Taswir-i-Efkiar beweert, dat hel on
derzoek over den moordaanslag de mede
plichtigheid van Kiamil Paclra, van prins
Sabah Eddin en van Sjcrif Pacha heeft be
wezen. In de kringen van de Porte wordt
echter verklaard, dat deze bewering, voor
'zoover zij Kiamil betreft, onjuist is, omdat het
onderzoek niets aan den dag Kceft gebracht.
De verdenking betreffende Sabah Eddin
schijnt gegrond -te zijn. Sabah Eddin, die
voor twee maanden, toen hij in hechtenis
zou worden genomen, op een Russisch sta-
tionschip cn daarna in een gezantschapsge
bouw toevlucht heeft gezocht, moet ge
vlucht zijn.
De gewezen voorzitter van het militair ge
rechtshof, generaal Kazak Suleiman Pacha,
is gevangen genomen. Daarentegen zijn ver
scheidene wegens den aanslag gearresteer
den vrijgelaten, waaronder vooral hoogcre
officieren. Dc regeering heeft eene lijst van
de gearresteerden bekend gemaakt. Zij be
vat een honderdtal neringdoenden, omstreeks
60 gewezen ambtenaren cn omstreeks hon
derd andere personen, politiekers en advo
caten. Al deze mcnschcn worden naar Sinopc
in ballingschap gezonden.
Vereenijfde Staten.
Washington, 18 Juni. De wijze van
verkiezing der leden van den bondssenaat
zal gewijzigd worden. Tot dusver werden zij
gekozen dooi- de leden der wetgevende macht
van den staat, hooger- en lagerhuis te zamen.
Voortaan zullen zij rechtstreeks door het al
gemeen stemrecht gekozen worden. Het
amendement op de grondwet, bestemd om
deze hervorming toe te laten, verwierf de
goedkeuring van meer dan twee derden der
wetgevers van de 48 staten der unie.
Washington, 1 8 .1 u n i. De subcommis
sie van den Senaat heeft geweigerd het
voorstel aan te nemen om het recht op ge
sneden diamanten met 20 pet. te verminde
ren.
Allerlei.
Een van de voornaamste getuigen in het
proces tegen den inspecteur van politie
Becker te New-York en diens medeplichtigen,
wegens den moord op den speelhuishouder
Rosenthal, was zekere „Brldgie" Webber, zelf
ook een bandiet, die echter in dit geval aan
leiding had om zijn vrienden te verraden.
„Bridgic" Webber heeft echter nu onder
vonden, dat het zeer gevaarlijk kan zijn om
de waarheid tc spreken, want Zaterdag mor
gen vroeg, toen hij zich na een nachtelijke
escapade huiswaarts wilde begeven, werd hij
aangevallen door een jongen beweert hij --
en werd hem een diepe messteek in den rug
toegebracht. Webber ligt nu in het ziekenhuis,
maar de geneesheeren hebben goede hoop,
dat hij zal herstellen.
In de buurt van den aanslag is door de po
litie een bebloed aard appelenmes gevonden,
waarmee blijkbaar de moordLonslag is be
dreven.
Bij een ongeluk gedurende het verrich
ten van graaf- en bouwwerk voor een nieu
we tunnel onder New-York zijn elf werklie
den omgekomen. Reeds zijn zes lijken gebor
gen.
Fort de France, 18 Juni. Een aard
schok is heden nacht om half een geioeld.
Schade werd niet veroorzaakt.
Kameroverzicht.
Eerste Kniuer.
De Eerste Kamer kwam Woensdag mid
dag bijeen ter behandeling van een reeks
wetsontwerpen. Allereerst was aan de orde
de suppletoire begrooting van Waterstaat
voor de inrichting van het huis van wijlen
Groen van Prinsterer aan den Korten Vijver
berg, tot Kabinet der Koningin.
De heer Reekers (R.-K.) critiseerde de
wijze van inrichting der landsgebouwen, o.a.
v&n het gebouw der Eerste Kamer. Spreker
stelde een motie A-oor, uitsprekende de wen-
schelijkheid om niet tot een ingrijpende ver
bouwing van het Kamergebouw over te gaan,
alvorctns de plaatsöng der tribunes is opge
lost.
De heer van der Blesen(R. K.) steun
de deze motie.
De heer K r a u s (TJ.-L) bestreed haar, de
heer van Wassenaer (C.-H.) eveneens.
De heer Lely (U.-L.) motiveerde zijn slem
voor do motie.
De Minister vnn Waterstaat ontraadde aan
neming der motie.
Na replieken werd de motie verworpen met
27 tegen 11 stemmen. Voorts werd aangeno
men de suppletoire begrooting voor de ver
betering van de afwatering in Friesland en
voor steunverleening voor den brugbouw over
de Waal bij Nijmegen. De voorzitter stelde
voor aan de agenda toe te voegen het wets
ontwerp betreffende de kustverdediging.
De heer C r e m e r (U.-L.) bestreed dit voor
stel. Hij kwam er tegen op het kustverdedi-
gings-ontwerp, waarbij de politiek, blijkens
de stemming in de Tweede Kamer, zoo nauw
betrokken is, nu te behandelen, waar alles er
op wijst, dat we staan aan den vooravond
van een groote politieke verandering.
Donderdag voortzetting.
Uit de Pers
De uitslag der stemming.
De uitslag van Dinsdag heeft uit den aard
der zaak op zichzelf nog geen politieke ge
volgen, ofschoon te oordeelen valt, dat het
ministerie zich zeer onbehagelijk zal gevoe
len.
Dit inlusschen mag men aannemen, schrijft
het Vaderland, dat de Grondwetsherzie
ning en de Tariefwet van de haan zijn, en dat
de mogelijkheid is geopend voor eene oplos
sing van het kiesrechtvraagstuk in vrijzinni
gen geest.
„Het gevaar dat de openbare school bedreig
de, i6 natuurlyk slechts voorloopig afgewend.
Do coalitie .zal telkens opnieuw beproeven, te
bereiken "wat haar nu ontging. Ook het zwaard
dat boven Indië hing ie sleohts tijdelyk wegge
nomen. De coalitie zal haar kersteningsplan-
nen opbergen, maar niet voorgoed laten varen.
Het besef van deze steeds dreigende gevaren
zal den ijver der vrijzinnigen bi) de herstem
mingen aanwakkeren, en in het vervolg hunne
waakzaamheid verscherpen.
Geschiedt dat, dan zal op 25 Juni de Mei
boom, die nu reeds wankelt in den kap van het
coalitie-ihnis, weggeblazen worden, en het ge
bouw ineenstorten."
De Arnhemse li e Courant zegt zeer
ter snede:
„Bij de stembus is voorloopig reeds uitsprJak
gedaanhet Ncdcrlnndsche volk heeft genoeg
van het verbond der drie rechtsche partijen.
Deze rechtsche partijen zullen dat hebben te
aanvaarden en» aangezien zij deze verkiezingen
op zoo ostentatieve wijze hebben opgedragen
aan Hem, wiens naam zij zoo gemakkelijk in
den mond cn in de pen nemen, zullen zij, In
dien zy eerbied hebben voor Hem, die alle ding
regeert, goed doen. wanneer zij nu ook diens
hoogc raadsbesluit ootmoedig-aannemen en niet
te veel schelden of lasteren tegen dc partyen
van links, aan wien het, krachtens hoog bestel,
thans beschoren is te zegeueren. Zij kunnen
smart gevoelen dat is hun recht, doch met de
levensbeschouwing, die de hunne is, en met de
virtuositeit, waarmede zij hun eigen zaak steids
als de zaak Gods voorstellen, hebben zij don
plicht die smart waardig te dragen en tot eigen
versterking en opbouwing aan to wenden.
"Wat ons betreft, de uitslag der verkiezingen
heeft ons blijdschap gegeven en moed geschon
ken voor do naaste'toekomst. Die uitslag heeft
het ergste, wat we voor een volk vreezencle
rical© overheersching, van ons afgewend."
Dr. Kuyper's orgaan, de Standaard, on
derscheidt zich werkelijh door den ootmoed,
welke de Arnhemse he Courant hier
boven aanprees, doch spoort tevens aan den
moed niet te verliezen.
Het blad schrijft o. m.:
„Steeds hebben we in zulk een uitslag van
de stembus, hoe pijnlijk de uitkomst ons ook
aandeed, het. bestel en de beslissing onzes Gods
geëerd. Vóór do stembus wezen we daar ook
ditmaal gestadig op, opdat een te gunstige uit
slag ons nist tot zelfverheffing zou verleiden
maar nu die uitslag integendeel ons tegensloeg,
moge er onder ons goen gemor tegen menschcn
zijn en voegt het ons met stillen ernst ook nu
te berusten in wat onze God over ons gehengt.
Vier jaren zijn we nn in de meerderheid ge-
weeji, en waa do gelegenheid schoon, om den
zegen van onze beginselen ook door het Bewind
le doen werken, maar van dit oogenblik af zijn
we nu weer oppositie. Togen welk Bewind,
Staat n©g te> bezien. Maar vast etaat 'het, dat
't Bewind omgaat.
Zich te vleien met een nltkomst van de vel©
herstemmingen, alsof, zoo al niet zeker, dan
toch misschien, de meerderheid nog Rechte
zou kunnen komen, zou een ijdele droom zijn.
Een goed Antirevolutionair golft niet op het
sentiment, maar ziet klaar en helder van meetaf
den juisten toestand onder de oogen. Rjj mis
leidt zich zelf niet en wacht er *idh voor, om
ondcen te misleiden. En dit klare inzicht in
den stand Tan zaken is dan ook oorzaak, dat hij
geen oogenblik aarzelt. Reeds van nu af wil
'hy inzien en erkennen, dat we weer tot opp o-
sitio gequalificeerd zjjn- Maar dan ook, dat
we van dit eigen oogenblik af, onze maatrege
len zóó 'hebben te nemen en met zulk een taai
heid hebben door te zetten, als door het zijn
van oppositie thans van °ns gevorderd wordt.
Laat ons daarom terstond onze lanspunten
vfjlen en ons zwaard scherpen, ©n van meet af
met ongekreukten moed, in vastberaden plicht
besef, on moge 't zijn met warme geestdrift,
deze nieuwe taak als oppositie aanvaarden, en
daarom zonder verwijl verstaan, dat we aan
het n« komend Kabinet, als oppositie, reeds
aonstouls zijn samenstc'ling zoo moeilijk mo
gelijk hebben tc maken.
Bij de herstemming gaan we uit dien hoofde
een tweede worsteling tegen, niet om onza
scha ie in te halen, iet« wat toch niet kan, maar
wel om nu reeds toe te zien. dat het straks
komend Bewind, dank zij onze energie, ons ni©t
overrorrwpele, maar van meet af zoo zwak moge
lijk sta."
Hot orgaan der Ghristelijk-IIistorischen D e
Nederlander acht den voornaamsten in
druk, welken de rechterzijde heeft gemaakt,
die van „rustige kracht", vooral bij de jonge
Qhristelijk-Hislorische partij.
„Na eene bijna jaarlange campagne van ©Q-
noembaren laster en leugen, door gewetenloos-
beid en geldmacht tegen ons gevoerd, doet het
Ne-'orlandsche volk uitspraak.
En het begint met reeds aanstonds 43 man
nen, die onze beginselen zijn toegedaan, het hun
toevertrouw do mandaat te hernieuwen. Het
geeft met eene meerderheid van stemmen, die
slechts door eene ongelukkige districtsverdeeling
niet tot normale uiting komen kan. aan de
tegenwoordige meerderheid zjjn vertrouwen
terug.
Het is waar, dat de distrirtsverdeeling in ons
lond dc allergrootste krachtsinspanning zal vor
deren. om de meerderheid onder de kiezers ook
te doen weerspiegelen in eene meerderheid on
der de Kamerleden.
Dooh de kansen daartoe staan allerminst on
gunstig; en mocht ze'.fs, onverhoopt, deze meer
derheid niet behouden kunnen blijven, dan kan
dit alléén geschieden ten koste van het leve»
de rpartygroep, die den aanval op die meerder
heid geopend en geleid heeftde Concentratie
Deze bevindt, zich iu de positie van Cervantes'
belegerde belegeraars.
Mocht zy er al m ringen, de deuren van onze
veste in te rammelen niet zy zal indien wy dl»
niet willen, de glorie smaken haar vaandel op
de tinnen te kunnen hijschsn.
De nieuwe h©erschers staan trouwens reeds
voor de poort, en eischen de -vrucht harer i»
apnnnlng op. Zij iheeft zich slechts over
geven. Of. wil zij zloh verw eren, dan sier
*1J zich van twee zijden in 't nauw gebracht.
Men loze bij Cervantes maar ©ens na hot
zoo'n gevedht afloopt
De T ij d, het katholieke hoofdorgaan
schrijft o. m.
„De „middenstof', die in 1909 voor het kabi<
nel-Heemskerk gewonnen wao, heeft nu, evenaU
in 1905, toon ook ©en Tarief aanhangig was.
geloof geslagen aan het gejammer over d© treu
rige toekomst, welke de bevolking t© wachter
zou staan, al© van verscheiden artikelen van
invoer ©enig© percenten meer recht zou wo*
den geheven, dan tha-QS bet geval ls, enkel© per-
oenten meer dan de Minister Plerson ie zijne'
tijd ter versterking van 's Rijks kas, heeft- voor
gesteld. En wij vreezen het te moeten zeggon,
ook tal van kiezersdie anders uit beginsel
rechts stemmen, hebben hun vermeend eigen
belang thans gesteld boven hun princiep.
De herstemmingen kunnen nog verandering
brengen in den toestand- De rechterzijde zal 25
Juni ongetwijfeld nog worden versterkt, maar,
mocht een rechtacho meerdenheid worden be
haald, een zoo krachtige al© nu moest aftreden,
keert ditmaal in de Kamer zeker niet terug "We
hebben een aterken achteruitgang, een neder
laag, te erkennen."
De (r.-k.) Maasbode staat het „klaar
voor oogen", dat de concentratie een „gewel
dig fiasco" heeft gemaald.
,,D© uitslag van den stembusstrijd in Rotter
dam alleen doet on» dat reeds verbluffend zien.
Niet minder dan drie liberalen, onder wie twe
aftredende leden, zijn in de vyf districten vnn
die stad, alreeds onherroepelijk uitgewonpen
Wil de concentratie, bestaan dt uit drie groe
pen van vrijzinnigen, die voor heb eer^t bij
deze stembus eendrachtig optrekken, ©cn pol'-
tieke partij van eenige beteekenis worden, dan
ie bij bij de herstemming geheel op de socia'.isten
aangewezen.
En bedenkt dan wel, dat. zij hautain als han
verkiozingAPar0°l beeft gelanceerd, dat zij zoj;
der den steun der sociaal-democraten regeert
wilde. Zoo bedoeld staat zij, na den uitsla
van deze stembus, reeds volkomen machteloo-
Haar politiek van impotentie staat nu voor
heel het land te kijk. Geen kiezer van buks
zal 'Dinsdagavond huiswaarts zijn getogen zon
der gevoel van onvoldaanheid en onbestemdheid.
Een leder, behalve de sociaal-democraten, zal
iets op zich voelen drukken van de zware ver
antwoordelijkheid, welke deze weifelende uit
spraak van de stembus op hem heeft geladen.
En het is dit verantwoordeijibheidsgevoel, dat
wy in iederen wcldenkenden kiezer veronder
stellen, dat ons reehlschen met goeden moed do
herstemmingen doet te gemoet gaan."
Het (r.-k.) Huisgezin schrijft o.a..
„Zetels verloren heeft als wij aanue.
dat er in Gorkum herstemming is do rechtei
zjjde nog niet maar niemand durft, hoe groot
optimist hy ook zij, aannemen, dat zij er zon
der kleersccheuren za lafkomen.
Hoe zou liet kunnen, daar bij de herstemmin
alles wat links en alles wat dissident is zal t
hoop loopen, om de rechterzijde tot do minde
heid te maken.
Maar als dat gelukt, zal het geen overwinning
van óe concentratie, doch een overwinn ng van
het anti-papisme zijn, dat de vrijzinnigheid voor
een oog inblik nieuw bloed en nieuw leven heeft
ingestort.
De vrijzinnigheid moge juichen over den altg
dien zy met do Bronsvelden, de "Von Hoogen-
huyzo's cn de Van de Laar's de rechterzijde
heeft loegebracht, laat zjj ln haar vreugderoe"
niet uit thet oog verliezen, dat de sociaal-d©mo-
cratic van alk zijden opdringt om haar uit hanr
oude positie te verdry ven en <lat zij de volgende
weck de rood© vlag zal planten op meer dan éct
liberale burcht.
Een illusie moet de heer Roodhuij-zen
zelf nog om zjjn zetel te Briclle moet vechten
alvast opgevendat het de concentratie zou ge-
hikken, 61 zetels te veroveren ©n zoo zonder
socialistische hulp of toelating de regeering u-
aanvaarden.
Dn ar komt niets van. De linkerzijde moge
het gunstigste geval dc 50 oversohrijden. min
ste'is 10, misschien 12 zetols zal men d*
sociaal-democraten moeten inruimen."
Het blad besluit met het volgende„Indien
wc een vrijzinnig ministerie aan het bewind
zullen zien, zal dit, evenals dat van De Mees
ter indertijd, van Troelstra afhankelijk zijn.
die de ware held van den dag van heden is
met Borgcsius, die, in Rotterdam uitgewor
pen, ln dc Emmensche vluchthaven een on
derkomen heeft gevonden."
Het Centrum:
..Zoo bracht de dag van Dinsdag licht- en
schaduwzijde voor de coalitie, maar welke d©-
oeptics zij ook moge t-c Hjdcn hebben, in e'k
geval is ook nu we©r gebleken, dat zij ever ver
reweg hel grootvte aantal vaste zetels .besch-kt
Tegenover de ruim veertig zetels wclko zij zich
terstond verzekerde, kTegen de drie groepen
der vrijzinnige concentratie er gezamenlijk
sleohts elf, en sociaal-democraten één De
couccntratie, die zich opmaakte om het regee-
ringskasteel te veroveren, slaat dan ook bij de*e
verkicz-ng een verre van shitterend, figuur. Zij
kan er niet oan deuken, uit eigen kracht meer
derheid te worden en heeft, vooral ln de groot»?
steden, veel terrein verloren aan dc socialisten,
die in tal van districten sterk zijn vooruitge
gaan. De groei der roode stemmen-cijfers is
zeer bizor.der in het nadeel der vrijzinnigen, die
nu op vele plaatsen voor de keuze komen te
staan de socialistische canóWaten te heffen op
zetels, die vroeger door hen-zei ven waren be
zet
Terwijl in de liberale bladen, zooals één
daarvan het noemt, een getemperde overwln-
ningstoon heerscht, juicht het "Volk onder
den triumfkreet „Leve het Algemeen Kies
recht T over de 140.000 stemmen, die uit het
kiezerscorps op de sociaal-democraten zijji
uitgebracht.
„Maar beteekent de dag von Dinsdag een
springvloed van socialisme ln de arbeiders
klas ie, zij heteekent ook ©en onmiddellijke ver
sterking van haar macht in het Parlement. Voor
het eerst wonnen wij bij de Kamerverkiezingen
oen district bij eerst© stemming. En ho« wonnen
wij hetAls een heiblok komt het gewicht van
Troelstra'e stemmencljfer n©or op den. kap dor
bourgeoisiemet een vaart is ztj in de diept©
geschoven, om cr nooit weer uit te komen.
En Amsterdam IX, Amsterdam U, Zaandam, Dop
Haag zyn er na aan toe, om ©venoens onover
winnelijke burchten 1e z$n van de sociaal-demo»
cratdoNog is het bestaan onzer Kamerfractie
afhankelijk van d© onderling© verschillen tu»*
