Yan den Hak op den Tak.
JSteette directeur of administrateur te zijn, ter-
j.wijl echter van de in uitzicht gestelde lee-
ning niets kwam.
Aanstootclijke geschriften.
De Amsterdamsclie boekhandelaar C. D., die
door de rechtbank te Amsterdam bij vonnis
yan 10 April jJ. veroordeeld was tot 3 maan
den gevangenisstraf wegens het ter versprei-
jddng In voorraad hebben van voor de eer
baarheid aanstootelijke geschriften, werd in
frooger beroep door het gerechtshof veroor
deeld tot /*200 boete subs. 25 dogen hechtenis.
Kunst en Wetenschap.
De Vierjaarlljksche te Arn
hem. Gisterenmiddag had in Musis Sacrum
le Arnhem, in tegenwoordigheid van het Pro
vinciaal bestuur, het gemeentebestuur, vele
raadsleden en verdere autoriteiten, inzenders
en genoodigden de offirieele opening plaats
van de vijfde Vierjarlijksche tentoonstelling,
georganiseerd door de Verceniging voor het
Organiseeren van Tentoonstellingen van
schilderijen van levende meesters. De ope
ningsrede werd uitgesproken door den oud-
luüt.-kol. N. J. A. P. H. van Es, voorzitter van
het bestuur. Aan deze rede ontleenen wij
het volgende:
Dames en Heeren, genoodigden, inzen
ders en belangstellenden. Wederom valt aan
mij het voorrecht tc beurt om. ter inleiding
van deze tentoonstelling een kort woord tot
U tc mogen richten.
Namens het bestuur heet ik U hier allen
hartelijk welkom en breng dank aan de ve
len, die daarop aanspraak mogen maken. Het
verheugt mij. dat H. M. dc Koningin, H. M.
de Koningin-Moeder en Z. K. II. Prins Hen
drik weder hun belangsteüng toonden door
het beschikbaar stellen van gouden- en zil
veren medailles. Verder wijs ik op de belang
stelling van het bestuur der provincie en
den financicelcn steun van het gemeente
bestuur van Arnhem, krachtig ter zijde ge
staan door eendge kunstlievende ingezetenen.
Arnhem's nieuwe burgervader is eere-voor-
zitter der Vierjaarlljksche" en verklaarde
zich bereid deze tentoonstelling te openen.
Moge bij een volgende gelegenheid zulks
plaats vinden in een museum, Arnhem waar
dig. Ik dank allen inzenders, dat zij er toe
hebben bijgedragen een tentoonstelling tot
stand te brengen, die door het vele goede
dat ze bevat, zal strekken tot het aankwee-
ken van den kunstzin."
Daarna bracht de voorzitter nog dank aan
de bekende kunstfirma's die werken afston
den. Hij wees dan op het groole nut van pe
riodieke tentoonstellingen aks deze, omdat
men hier meer dan waar ook ziet, wat
nieuwe uitingen, wal nieuwe vormen de
kunst heeft gebracht.
Deze Vierjaarlijksche Is daarom anders
dan de voorafgaande, omdat er naar is ge
streefd, en van de verschillende richtingen
van de oude tot de nieuwe scholen werk te
brengen, waardoor men een beeld krijgt van
de kunstrichtingen onder de hedendaagsche
kunstenaars.
Tenslotte wijdde de heer van Es een woord
Ier nagedachtenis aan den schilder der
zonne Willem Maris en aan Josef Israels.
Zij gingen helaas heen, maar hun
kunst, hun ontslcrfelijke kunst blijft. Ook
redacht hij den jongen talcntvollen E.
v. Bcever. Met den wensch dat deze Vier
jaarlijksche voor Arnhem een nieuw succes
moge zijn, verzocht hii den eere-voorzilter.
de '^ntoonstclling te willen openen.
De eere-voorzitïer, de burgemeester van
Arnhem, zei-de met groote voldoening gevolg
te geven aan deze uilnoodiging. Vooraf
spreekt hij zijn voldoening uit over het feit,
dat andermaal een vierjaarlijksche te Arn
hem is tot stand gekomen. Er wordt wel eens
beweerd, dal in een met natuurschoon bedeel
de streek de behoefte aan voortbrengselen der
beeldende kunsten minder sterk gevoeld
wordt dan in andere streken. Is dit well'icht
een verklaring van dc omstandigheid, dat in
de schoone Geldersche hoofdstad deze kunst
zin niet altoos tot krachtige uiting komt? Het
is niet te ontkennen, dat er ook weer veel
energie vercischt werd om tot het houden en
inrichten dezer tentoonstelling te besluiten.
Dat het fis mogen gelukken, dank zij de me
dewerking van vele inzenders en den onver-
moeiden ijver van de jury, een zoo aantrek
kelijke verzameling kunstwerken bijeen te
brengen is een reden om het bestuur open
lijk te huldigen. Elke schilderijen-tentoon
stelling van welken aard ook vormt een mo
ment in de ontwikkelingsgeschiedenis der
kunst en dat dit reeds meermalen periodiek
temg gekeerde moment ook thans niet voor
Arnhem is verloren gegaan, hebben allen, die
de kunst l'iefhebben en dienen, aan uw krach
tig optreden te danken. Met den wensch dat
de Vierjaarlijksche door een schitterend wel
slagen met eere in Arnhem's annalen zal blij
ven aangemerkt, verklaart spreker de ten
toonstelling voor geopend.
Boekbeoordeeling.
Melvina en dc legende van den
vuurtoren door Is. Querido, uitg. L. J. Veen.
Amsterdam. Laten wy het tweede gedeelte van
dit boek. dat twee hoofdstukken ,,Van verbeelding
en werkelijkheid" en „Jeugd-herinneringen" be
vat-, onbesproken, dan is 'het niet omdat ik zo de
bespreking niet- waard acht, want, integendeel,
vooral die Jeugd-herinn erin gen las ik met genoegen,
misschien ook omdat ik zelf ala groot kind zoo'n
jpicizfer had in die paleis-galerij. ..Meivina" (heet
het boek en ft verhaal dezer ongelukkige vormt
dan ook het hoofddeel er van. De oude Melvina,
de strandroofster, de Hjkensohendrter, de heks. de
half waanzinnige, die de kustlichten vernielt, de
beklagenswaardige moeder, die, na het verongeluk
ken vao haar man en twee roons. tevergeefs uitziet
naar den terugkeer van haar nog overgebleven kind,
dat ergene zwalken moet op de wyde wateren, altijd
jjaar hem uilz-et totdat zy hem in do duivelsgrot
kis Ijjk terugvindtterwijl zij bezig is den aange-
fpoelden, half verteerden man te plunderen. Tegen
de kustl«imp strijdend had zij reeds veel levens den
golven-dood ingejaagd, 'ft «chrikkeHjk noodlot had
baar nu in den nacht haar eigen kind als prooi toe-
gespoeld. In de golven zal ook zij haar graf vin-
den, de waanzinnig© door smart. De eiland-bewo-
Jftera zien nog oH#d Melvina, die geen ruit beeft in
den dood, opdoemen uit de golven. Melvina weent
variatie van Al vin» weent ia een verhaal met
>en tendon z.
Uren met Schopenhauer. Dr. B. II.
C K. van der Wyck heeft in 250 bladzijden ©en
bloemlezing gegeven uit Arthur Schopenhauer'»
werken, en die voorzien van aanteekeningen on
een overzicht \an zijn levensgeschiedenis en hlo-
tophie. Dc Hollandia Drukkerij te Baarn geeft het
boekje uit. Daar de leer van dezen schrijver in de
lijn van onze hedendaagsche geestesstroom ïngen ligt
i« d© lezing van dit boekje voor onzen tijd van be
lang. Dc inhoudsopgave vermeldt drie hoofdafde
lingen, n.l. Fragmenten uit „Ueber die vierfache
Wurzel des Sat-zea enz.", „Welt als Wille und Vor
stelling", en „Die beiden Grundproblem© der
Ethik."
O, die lastige J u fdoor Comélie Noord-
wal, uitgave van A. W. Bruna en Zn. te Utrecht.
Door den hekenden A. Rünckel aardig geïllus
treerd. De sdh rijf ster is geen onbekende en ook
met dij boek hooft zij haar naam eer aan gedaan,
'ft li alles prettig verteld en altijd stelt zij in haar
karakters bet goede op den voorgrond, zoodat er
van haar werk opvoedende kracht kan uitgaan. Dat
ia geen geringe verdienste.
De Klokken, die verklonken, uit
het Hongaarsch door Jeno Sehestyen en J. A. Raabe
Jr., uitg. van de firma Valkhoff en Co. te Amers
foort en L. E. Bosch en Zn. te Utrecht. Een lijvig
boekdeel van ruim 300 forsche pagina's, in oig«n-
aardigen band, waarop de klokken wijzen naar
den inhoud van het werk. Dr. J. H. Gunning J.Lz.
adhreef een inleiding er by, die teven» aanbeveling
is De lezer kry'gt in dit boek een kijkje op de
groote moeilijkheden, die de Gereformeerde kerk
van Hongarye heeft te doorworstelen in den strijd
met priester en pope, vooral met den laatste. Hot
boek is niet blij»-ein<lendde Roemenen vinden den
Hongaarschen predikant nadat hij de klok van
Peter Bod geluid had dood voor zijn kerk. Hij
was de laatste predikant dier aloude kerk.
Van Tweeërlei Ras door Johanna Steke-
tce, uitg. A. W. Bruna en Zn- te Utrecht. Een ver
haal, dat eigenlijk een tragedie is dc wegen van
twee, die tot versohillend ras behoorden, vermoch
ten niet ineen te vloeien, eer3t gingen zjj zwygend
naast eikaftr totdat dc groote scheiding kwam. Had
zij slechts geweten dat hy (haar liefhad, zjj had hem
met verstooten thans-moet hun liefde sterven,
zij moeten haar gaan dooden. Johanna Steketee,
wier naam geen onbekende voor ons is, heeft hier
een stukje droef leven geschetst, zooals do werk9-
lykheid soms te aanschouwen geeft, tot onduldbaar
lij3en van de twee, wier lot het was.
Liefste M ij nroman van Paul Langenscheidt,
vertaald door Free Hart, uitg. C. Morks te Dor
drecht. Ook (hier de tragedie van twee menechen-
levens, alleen nog verbonden door den teedren
band van het kind, waarop maar altijd haar hoop
.gevestigd bleef, dat het nog eens de kloof zou over
bruggen tusschen haar en den man, naar wien haar
hart dag en nacht schreide.
Nederlandse he Landschappen, ge
schetst door E. Heimans en R. Sdhuiling, met bij-
behoorende Handleiding door R. Schuiling
en J. M. de Feijter. De heer P. Noordhoff, uitgever
te Groningen, durft wat ondernemen, maar voor
ien moed zullen velen hem dankbaar zijn, zij, die
belast zijn met bet onderwijs en zij, die er van
genieten Want genot moet het zyn de •ardryke-
kunde van ons land niet-, zooals in den ouden tyd,
te leeren uit een soort vragenboekje, maar door
aanschouwing van die mooie platen, waarbij zooveel
en velerlei verteld kan worden. Die platen hebben
ook nog dit voordeel, dat zij de schoolwanden zoo
gezellig stoffeeren en den kunstzin, don goeden
smaak althans tij de leerlingen ontwikkelen. Dit
maal werden ons toegezonden een a-chttal van die
met zorg bewerkte platen, voorstellende een Am-
sterdamsch stadsgezicht, een Weidelandschap Wj
Schiedam, de Drcntsche heide, Zuiderzeevaart op
het Pampus. Heuvellandschap in Zuid-Limburg,
Dordrecht, Westerschelde en Haarlemniermeerpol-
der. Nog eens zij den uitgever succes gewenscht
met zijn onderneming in 't belang van het school
gaand kind, voor wien do Aardrijkskundige les
voortaan een genotvol uurtje zal zijn.
Een eeuw in vogelvluoht, feestplaat
18131913, ontworpen door P. Mondriaan Jr., uitg.
J. M. Bredéc's Uit-g. Maatsch. le Rotterdam. Natuur
lijk ontbraken hier de portretten van 't Konings
huis van Oranje niet, terwijl de voornaamste ge
beurtenissen uit de laatste honderd jaren in be;ld
worden gebracht, enz, Aardig Yoor uitdeeling aan
de jeugd!
Zoogstations enz.een drietal voorstellen
ter bestryding der Zuigelingensterfte door Dr. H. B.
L. Vos, nitg. Johannes Morks t© Leiden- Dc titel
zegt genoeg omtrent strekking dezer brochure, die
zeer de aandacht verdient.
Wetten tot regeling der Pension-
nee r i n g voor de gemeente-ambtenaren ©n hunne
weduwen, tekstuitgave door E. J. Eggink, bij W.
J. Thieme te Zutfen. Behoeft gen nadere bespre
king.
Het Roomsohe Gevaar door prof. Eerd-
mans, uitg. Hollandia-'Drukkerij te Baarn- Een op
wekking om het protestantsch karakter van ons
vaderland zoo goed mogelijk ook voor onze nakome
lingschap to verzekeren.
Bernard ran Clairvaux door Dr. W.
J. Aalders, uitg. Hollandia Drukkery, serie Groote
Mystieken.
De Antithese op politiek terrein,
no. 7, serie 8 van Pro en Contra (uitg. als voren).
Schrijvers zijn dr. Kromrigt en dr. Fischer.
Voor 't jonge Volkje, Kinderwe
reld, Kinderkamer, de drie tijdschriftjes
voor do Jeugd, onder red. van S. Abramsz, uitg. P.
van Belkum Az. to Zutfen. Aardige illustraties,
goede lectuur mot deze twee woorden ia genoeg
gezegd.
Het Theosophisoh Pad, uitg. Theoso
fisch Genootschap te Groningen. De Mei-afl. bevat
een portret van Helena Blavatsky en art. over De
Vredesdraad in het Internationaal werk van het
Theosofisch Genootschap en Wat de wereld over
onze Raja Yoga-instelling zegt; in een Supple
ment" een art. over De Beteekenis van 't Internat.
Theos. Vredes-Congres.
Works' Magazjjn, red. C. van Son, uitg.
C. Morks tc Dordrecht. Dc Juni-afL geeft o. o. een
aardige titelplaat ..Zweedsch© Sohoonen" en stuk
ken over De geschiedenis van het boek, De Zaan
streek, enz Veel illustraties versieren ook deze
aflevering.
Nieuw Vrouwenleven, red. uitg. Daisy
Junius te Heelsum. De Jhni-afL handelt over Kin
der! literatuur Top Naeff, Menschenetende Kaffers.
Voorts een aardig vers .Kinderheldendaden'door
Mimosa en een Oldenburgsch versje van Franz
Poppe. Voorts gewone rubrieken.
DeHoIl. Lelie, eed. jkvr. Savornïn Lohman,
uitg. L. J. Veen fce Amsterdam. De laatstverschenen
afl. bevatten o. a. Een maatschappelijk belang, Lief
de, Vergelding, enz. Ook nu ontbreekt weêr n»et
het noodigo geharrewar in Correspondentie, Over
zicht van de week cn hoe die rubrieken verder he?-
een. De Red. zet haar roman „Ik spreek de waar
heide" voort.
Den Gulden Winckel, red. G. v. Ecke-
ren (Eser), die door dc Red. van dc HolL Lelie in
no. 4 van 4 Juni ft faire genomen wordt omcat zij
ds. Schuller op zoo onaangename wijze ft faire nam.
De afl. van 15 Juni handelt o. a. over Johan dc
Meester (met portret en handschrift), Friedrich Heb
bel en de vrouwen, enz. Uitg. Hollandia-Drukkerij
te Baarn.
Holland Express en Avia, de bekende
tijdschriften, uitg. van C. Geleijns te Rotterdam.
Vooral het eerste boeit door aangename beschrijvin
gen en mooie platen, o. a. van Innabrück, Heidel
berg en Delft
F. W. DRIJVER*
(Weekpraatje).
Frankrijk is het klassieke land voor zonderling©
wedstrijden «n zonderlinge spelletjes. Zoo nield
men er onlang» een wedstryd in het rattenvangen.
Wie in den koristen tyd de meeste staarten had
verzameld van gedood? dieren, won. Het publiek
heeft zich kostelijk vermaakt bij de»e walgingwek-
kende moordenarij.
Even weerzinwekkend was een wedstrijd in het
snel-eten. Overwinnaar was hier een wegwerker,
die binnen een kwartier drie groote schotels met
vleesch en groenten „weg werkte." Nu zijn derge
lijke wedstrijden bij de onbeschaafde volkeren altijd
geliefd g©weest. Noorweegsche visschers kunnen
maasa's gezouten haringen verorberen, en dat zon
der heft gebruik van drank. Eens werd bij een
©etwedstrijd in heft verslinden van de grootste
kwaliteit voedsel in den kortst mogelijken tyu het
record behaald door en man, <he een schapenbout
van ruim 9 pond, en een evenredige portie aard
appelen. en dan nog een heel brood naar de maag
liet verhuizen en dat alles in «©d kwartier tjjda.
Het volgende kwartier „benut-te" hjj om met 4
flesscben wjjn zijn spijs te begieten.
Enkele wreedaards hadden onlang» hooge som
men uitgeloofd aan de deelneemster voor een wed
stryd in het hard loepen door vrouwen met zuige
lingen op den arm. Vele arme moeders werden
misleid door het geld, dat er mee te verdienen was.
Hoewel vreezende, dat hun kind er de nadeel en
van zou ondervinden, liepen ze toch mee. Het eind
was, dat een drietal baby's op den grond viel en
ernstig gewond werd. Toen de eerste vrouw aan
kwam, die den hoogsten prijs had gewonnen, lag
haar kind bewusteloos in haar armen.
Indien deze vrouwen niet gedreven werden door
de beg se r te naar het geld, dan zou men mogen
vragenwaar was haar moederliefde? Dan zouden
ze een beschamend voorbeeld kunnen vinden in
het volgende bericht omtrent 'n veulmerrie.
Mcj. A. B., te Rozenburg, nam te paard, een venl-
merne, deel aan den historisch allegorischen op
tocht, aldaar. Op den terugtocht werd de weide
gepasseerd, waarin het veulen was achtergebleven.
Dit jonge dier, de paarden ziende komen, begon
te hinniken. Mej. B. kon haar paard nu niet meer
in bedwang houden; 't verliet den optocht en id
wilde sprongen ging het naar het veulenzelfs
twee keer werd over een breede iloot gesprongen,
't Vealen kreeg vrat voedsel, bleef weer achter in
de wei, terwyl mej. B. met het paard opnieuw aan
don optocht deel nam.
't Mag een wonder heeten» dat xdj in dien woes-
ten draf hl bet zadel bleef.
Een „wonder" in anderen rin ia een eenvou
dige man aan het Duitsche station Korbeth», die
„heft levende spoorboekje" genoemd wordt.
Het is bekend, dat zwakzinnige menschen dik
wijl» een verbazend sterk geheugen hebben- Zoo
bestaan er menscben, die nauwelijks verstand heb
ben, om voor zichzelven te zorgen, maar t°ch
ieder jaartal uit de gesohiedenis weten, dat zij
gehoord of gelezen hebben. Zeldzamer is echter
het geval, dat zulk een ongelukkig mensch bijna
een volledig spoorboekje in zyn hoofd heeft. Zoo'n
levend spoorbock ontmoette mem onlangs op het
station Korbetha bij Merseburg. Het was een man
van ongeveer 28 jaar. Eerst dacht men, dat hij
aan de epoor een betrekking had, maar later bleek,
dat bij slechts op de doorreis van de plaats, waar
hjj werkte, naar huis op het station vertoefde.
Zonder dat iemand er naar vroeg, sprak by ieder
een, die hij ontmoette, over de aankomst en het
vertrek der verschillende treinen. En slechts zel
den waren zijn opgaven onjuist. Maar gebeulde
bet soms, dat zij niet klopten, dan was het toch
maar een kwestie van een paar minuten, en dat
kon daardoor komen, dat bij nog nioft goed op de
hoogte was met de nieuwe dienstregeling n» 1 Mei.
Hij weet niet alleen de aankomst en het vertrek
van de treinen uit dc omgeving, maar zelfs ook
den tijd van aankomst en vertrek van treinen uit
Hamburg, Maagdenburg, Leipzig, Halle, Merseburg,
enz. Er bestaat zeker geen treinbeambte, die zóó
met het treinenverkeer op de hoogte is, als deze
zwakzinnige man. die algemeen het „spoorboekje"
genoemd wordt. Het is te begrijpen, dat vele reizi
gers van zyn kennis gebruik maken en dat hij
daarmee verscheidene fooien en sigaren verdient.
Die man moge dan een eenvoudige baas zyn, hy
is toch zeker snuggerder dan de milicien, waarvan
het volgende bericht melding maakt:
Op den dag der Kamerverkiezingen wa» op 'ft
•chietterrein bij Assen een afdeeling infanterie aan
'ft oefenen. De luitenant, met de oefening belast,
sprak dc hem omringend© miliciens als volgt toe i
Jongen». liet is vandaag ©en gewichtige dag voor
ons land, er heeft heden een groote gebeurtenis
plaats. Weten jullie wel wat er vandaag te doen
is?
Een stemJa, hritnt, het is verkiezing voor
de Tweede Kamer.
LuitenantJuistenJansen, weet jij wel
wat de Tweede Kamer is?
Milicien Jansen Jawel hritnt, dat is. d»
koamtr van sergeant Martens
Een zeker kiezer te M. wist blykhaor wel, waft
de „Tweede Kamer" is. Hy wilde namelijk zijn
stemplicht voor de verkiezing van een hd der
Kamer gaan vervullen. Om spoediger aan hel
stembureau te zijn, wilde hij eohter met een bootje
een wijde vaart oversteken, maar zijn haast was
zijn ongeluk. Hij geraakte daardoor te water en
flink kopje onuer. In deze positie, dat wil zeg
gen druipnat, vervulde hy zijn kiezersplicht, daar
de tijd het niet meer toehet, om droge kleeren tc
halen. Bravovoor zulk een ijver.
Minder ijver toont men bij de bewaking der
vestingwerken le Brest.
Een amusante en interessante proef heeft dez»r
dagen een der redacteuren van de Fransche „Ma-
tin" genomei. Hij heeft n-1- getracht de vesting
werken van Brest binnen te dringen om eens ,.e
zien. hoe die bawaakt. worden- Zijn onderneming
is hem zonder de minste moeilykheid gelukt. Hij
inspecteerde alle verdedigingswerken der forten,
het geschut, de loopgraven, etc. en nam hier en
daar photografische opnamen, zonder dat ook maar
een der schildwachten naar de oorzaak van zijn
doen en laten vroeg.
De „Matin" wijst er thans in een hoofdartikel
natuurlijk op, dat aan dezen onhoudbaren t'>artand
door dc militaire autoriteiten een einde moet wor
den gemaakt.
Nu, dat vinden wij ook, want dat is inderdaad
een zotte toestand. Z o t is ook maar we zullen
er ons maar niet veel van aantrekken de be
schrijving. welke, volgens den Berlynachen corres
pondent der ,.N. R. Ct.", in een Duitech bind ge-
geven wordt vanHoe een Hollander er
uit ziet, want dat i» er in te lezen. Men oor
deels
In de Deutsche Luftfahrer Zeatung van 30 April
1913 maakt een Hamburger rechter van instructie
het signalement bekend van een uit Altóna ge-
boort igen vlieger, die wegens poging tot oplich
ting vervolgd wordt. Het luidt als volgt„Leef-
tyd t 28 jaar; lang: 1.72 M. j figuur: middelmatig
gezethaarblond, kaalhoofdigvoorhoofdon
bekend baardop zyn hoogst een kleine snor
wenkbrauwen onbekend j oogen blauw j n*u»
gewoongebitgewoon, naar het schijnt com
pleet; gezicht: rond, overigens gezonde kleur,
spreekt Duitsch en Hollandsch. Bijzondere ken
merken is kreupel, kaalhoofdig, heeft opmerkelijk
waterblauwe oogen, riet er uit als een Hollander.
„So siehste aua!" zou de Berüjner zeggen.
Ik vrees echter, dat de cdelgestrenge heer in
Hamburg rijn bijzondere redenen heeft om zoo
weinig vleiend van ons te spreken. "Want waarlyk,
al zijn wij niet alle Adonissen, met wat goeden
wil kan men °ns nationale type toch nog gunstiger
schilderen.
De volgcndo Amsterdamsche type is ook wel geen
specifieke Hollander, maar mag toch wel een» in
het licht worden gesteld, om te doen zien, dat er
uit Holland ook wel wat goeds is te vermelden.
Bedoelde type heet bij velen „de filantroop."
Een filantroop in den eigenlijken rin is h(j
niet. Zijn naam prijkt niet op de lijsten, dio langs
de hulzen circuleeren. Hy is geen bestuurslid van
eenige liefdadig© vereeniging. Hjj wil met die
eoesah niets te maken hebben.
De „filantroop" is er nog een van den ouden
stempel. Morgens vroeg doet hij een wande
lingetje en dan gaat hij bij een tiental bakkers aan
hij wi lzc begunstigen en koopt daar brooden.
Hij laat ze smeren en Iaat er dunne plakken
roggebrood op leggen dan zet hij zijn wandeling
voort, hij loopt door straatje» en steegjes, en wan
neer hjj in een vies dopje een armoedig meiake of
jongetje ziet, bukt hij zich teeder, en zegt: Hier
kind, geef dat maar aan je moeke. In een uur is
hij van zyn brood en broodjes af. Maar de „filan
troop" behoort al tot de ouden van dagen, «n on
danks zijn dikken stok zou het hem wat moeielyk
vallen, naar hui» te loopen. Dus roept hij een
„eapje" aan. om zich te laten rijden naar hel
Vondelpark. Daar zoekt hij dan ©en rustige bank
op, zoove©! mogelijk op dezelfde plaats, de koetsier
geeft hij het hem toekomende en een fooitje voor
een „spatje", en als de „filantroop" erg op zijn
gemak is gaan zitten, geeft hij blijk van zyn
humanitaire gevoelens, door zelfs om de vogeltje»
te donkeneen stak droog brood is spoedig in
kruimel» rondgestrooid en honderdtallen musschen
doen zich te goed.
KEUVELAAR.
Allerlei.
Hoe hoog ligt de zeespiegel.
(Nieuwe onderzoekingen omtrent aardbevin-
gen).
Bij bijna alle hoogfeeopgaven van bergen
wordt de zeespiegel als maatstaf genomen
en toch heelt deze geen vaste hoogte! De
vraag: hoe hoog hgt <fce zeespiegel? kan in
hc-t eone jaar zóó, in het volgende jaau* weer
hinders beantwoord worden; het verschil in
hoogte, dat zich soms voordoet, is nog zeer
aanzienlijk, alhoewel het voor de hoogte van
de bergen, vergelijken met dien zeespiegel,
van weinig beleekenis is.
I Kort geleden is in Tokio een interessant
werk over deze vraag verschenen Man de
hand van een Japanner F. Omori. Do onder
zoekingen hadiden plaaits gedeeltelijk in Ja
pan, gedeeltelijk in Europa.
In Japan zijn eerst de laatste titen jaren on
derzoekingen gedaan omtrent die verschil
lende hoogten van den zeespiegel. Van 1894
af heeft men daar op tien verschillende
plaatsen de hoogte van den zeespiegel opge
nomen en het resultaat hunner waarncminr
gen Is, dat hij aan de Japansche kust van
1897—'99 61 m.M. gestegen is. Van 1900 tot
1902 Is hij 36 m.M. gevallen en in de daarop
volgende vier jaren is hij wederom 33 m.M.
gesljegen, om weer 36 m.M. te vallen in de
'driie daarop volgende jaren.
Men heeft nu twee verklaringen voor de
verschillende hoogte van d/en zeespiegel: óf
Ide zee stijgt of valt werkelijk, óf de oorzaak
ligt bij het Ianid.
Welke van die verklaringen nu de juiste
is, is uist te maken door, niet alleen aan de
(kust, maar ook op anidere punten van het
vasteland waarnemingen to doen. Blijkt dan
'dat hét, het land is dat van hoogte veran
dert, dan lijkt het alleen, alsof de zeespiegel
zich verplaatst. En werkelijk is, volgens
Omöri, in Japan en elders, eerue verandering
van den vasten aard bodem waargenomen.
De Japansche eilanden vormen een boog,
waJarvan de gewelfde zijde door den Stillen
Oceaan wordt bespocld, terwijl de holle
gijde nanr de Japansche zee gekeerd is. jle
Jlapansche Zee is ondiep, terwijl de Stille
Oceaan zéér diep is. Waarschijnlijk gaat het
hier om horizontaal werkende duwende
krachten, diie nog niet in evenwicht zijn. Dit
is in elk geval de eenigste verklaring voor
het stijgen en dalen van den bodem. Het tel
kens wisselende peril van de zee de eigen
lijk verfaeJarde uitdrukking zullen we maar
zoo lang houden heeft volgens d!e onder
zoekingen van Omori een zeer practisch be
lang, want do Japansche geleerde meent een
samenhang gevonden te hebben tusschen de
schommeling van don zeespiegel en aard-
'bevingsverschijnselen, die weliswaar nog
hlet volkomen opgehelderd zijn. Voor be
vestiging van zijn theorie is hij naar Europa
gegaan, waar men reeds langer tijd waarne
mingen deed omtrent de verplaatsing aan
den zeespiegel, en heeft haar bewaarheid
bevonden. Hij heeft voornamelijk waarne
mingen gedaan in Italië. De eerste acht
jaren van deze eeuw is Italië ongeveer tien
m.M. per jaar gestegen en het meest bij
(Ancon-a en Livorno, terwijl op Sicilië, Sardi-
Wë en in het Z. W. van Italië, de bodem
slechts twee tot vier m.M. per jaar gestegen
"was. In den tijd, dat het land heit meest
steeg en de zee den diepstcn stand aangaf,
fn December 1908, had die geweldige aard
beving in Messma plaats; onmiddedlijk
Nverd na de aardbeving ecne stijging vjqj
den zoespiegel waargenomen, een bewiji
'dat het land gedaald was. Omori is Man me*.M
Wng. dat aardbevingen de oorzaak zijn v
de verandering in de vaste aardoppervlaki-?.
'Jarenlang is de bodem gestegen, en de aaixt-l
korst heeft zich, volgens Omori's moenin^ tï
aan den buitenkant gewelfd, zooals een stuk?ec
deeg, dat men aan twee kan/ten stevig beet->ud
pakt, en tegen elkaar aan drukt, ook aai/«l<
éénen kant bol zal gaan staan. In Deoerol, i'
1908 barstte of brak de ronding, welke emitter
inzinking van den bodem en dientengeaolgc^ii
leene schijnbare stijging van den zeespiegel
tengevolge had. Natuurlijk vond de kaht-ioo
strophe op de zwakste plek plaats. H
Omori beschouwt deze theorie als dej®
meest waarschijnlijke, die echter nog ecu^
meervoudige bevestiging van feiten behoeft
G
tec
Desinfe teeren van boeken en iar
papieren geld. ch
Eindelijk Is het gelukt een middel tc vinden101
tot het desinfecteeren van papier zonder hetp^
te beschadigen, zoo schrijft de Frankf. Zei- e2
tung. Het is eene uitvinding van een geheim-?1*
raad Rubner in Berlijn. Het goed, dat gedesir.-
fecteerd moet worden, komt in eene smeed- J1
ijzeren kanier, waar een vacuumpomp de e
lucht uitzuigt, tot een luchtledig van 600 m.ra 1
bereikt wordt. Dan wordt dc kamer tot 60 gr
C. verhit, vervolgens brengt men er watei - '0I
damp en formalinedamp in. Gewoonlijk ge-101
bruikt men hier een 8 formaline-oplossing H
voor. Met behulp van een condcnsatos wint
men uit dien damp weer de formaline.
Voorwerpen, zooals boeken, akten, leer,
pelswerk, veeren, die bij de desinfectie met 1
waterdamp van 100 gr. meer of minder Le-
sahadigd of volkomen vernield worden, hin-
dert deze bewerking absoluut niet.
Eene groote moeilijkheid leverde vroeger
het desinfecteeren van boeken op, aangezien
men bij een grooteq stapel boeken niet bin- vj
nenin de kiemen kon dooden. Een tempera-
tuur van 60—65 gr. doodde na eene inwerk-
Idng van formalinedamp van een uur in het
Rubner-apparaat volkomen alle kiemen. Ecn<- Qj
bijzondere schikking der boeken in hel toe
stel was zelfs niet eens noodig, het was vol-
doende de boeken opgestapeld in manden in p
het toestel te zetten. Na de desinfectie wer- w
den de boeken gelucht om de formalinelucht
te verwijderen. Noch het papier, noch de
leeren handen werden ook maar eenigszins
beschadigd; alleen onechte gouddruk, dat wel
eens voor brochures gebruikt wordt, was iet- d'
wat leelijik geworden.
Ook bij de desinfectie vnn papieren geld
kreeg men goede resultaten Toen indertijd 0(
in Oost-Azië de pest uitgebroken was, kreeg I(
een groote Berlijnscfie bank uit Oost-Azië en
uit het oosten van Rusland groote bezendin-
gen papieren geld, dat waarschijnlijk in liet
pestgebied in omloop was geweest en daar- p
om voor alle zekerheid gedesinfecteerd moest
worden. Het was natuurlijk van groot be-
lang, dat noch het papier, noch de kleuren
beschadigd werden. De banknoten kwamen,
gedeeltelijk in blikken kisten, gedeeltelijk in g
linnen verpakt aan. Om zeker te zijn van eene g
grondige desinfectie maakte men in hel blik g
insnijdingen, het linnen werd eenvoudig er
af genomen. Na desinfectie bleek, dat zelfs
binnenin alles volkomen kiem vrij was.
Interessant zijn ook dc proeven genomen
mot oorkonden en akten van waarde, nagc-
laten door een geleerde die aan tubei c ilo^e
was gestorven. Die stukken wei-den in een
houten kas bewaard en om beschadiging of t
verlies te voorkomen mochten zij er niet uit
genomen worden, maar moesten in de kast
godestinfccteerd worden.
Ook deze moeilijke kwestie kon met be
hulp van hot vervoerbare Rubnerapparaat op
gelost worden. Het apparaat reed naar het
betreffende huis, dc geheelc kast met kostba-
ren inhoud werd in dc desinfectiekamer ge
bracht. De desinfecfrie had, nadat de kastdeu-
ren geopend waren, op dezelfde wijze als hier
boven beschreven, plaats en na verloop Yan
een uur waren alle kiemen vernietigd, zelfs
binnenin de dikke aktenbundels. Ook hier
werd geen beschadiging geconstateerd.
Reeds vele groote leesbibliotheken hebben
hunne boeken aan zulk een desinfectie onder
worpen, een foit dat met het oog op de volks- i
gezondheid zeker navolging verdient."
De safe boven in een flmerikaansche
„wolkenkrabber".
De laatst gebouwde „wolkenkrabber" in
New-York, die drie en veertig verdiepingen
hoog is, en op den hoek van twee straten
staat, behoort aan den bankier Trust Co.
Men heeft hier eene nieuwigheid aan aan
gebracht, die eerst verbluffend lijkt, maar
voor hel doel toch misschien bijzonder goed
is. De punit van het ddk is een pyramide en
deze pyramide is de safe van een der voor»
naams te banken van de Vereenigde Staten,
die de naam van den onlangs overleden
Pierpont Morgan, haar stichter, draagt. De
zaken worden gedaan in de bovenste ver
diepingen van het gebouw. Terwijl anders
de kluizen diep in den grond worden inge
bouwd, ligt zé hier boven de bureaux, onder
do veilige bescherming van het pyramide*
vormige dak, dial nérgens ramen heeft
Slechts boven aan de punt zijn eendge goe<f
voorziene openingen aangebracht, die voor
de luchttoevoer zorgen.
Deze nieuwe soort safe zal niet gemakke
lijk toegankelijk zijn voor heeren inbrekers,
wannéér zij het Voornemen mochten heb»
ben een aanval op dié hoog opgeborgen schat»
ten te wagen. Zij, di'o met oen luchtschip ot
vliegmachine komen, hebben de meeste kam
van slagen.
Fransohe couranten.
In een statistiek, zoo juist door den ml
nister van binnenlandsche zaken van Fran&
rijk gepubliceerd, leest men, dat er in Frank
rijk 6417 couranten zijn, waarvan 2588 alieel,
voor Parijs. Van de couranten, die te Parijl
verschijnen, zijn er slechts 80 politieke dag
bladen, 190 financioele bladen, 206 medisch*
en 7 sportbladen.
