BINNENLAND.
KOLONIËN.
Aanklager Kriegsgerdobtsrat "Welt. De ge
ilede zaak kwam neer op een industrieel
yluel «busschen Krupp en Ehrhardt, dat voor
Krupp niet bijzonder gunstig stond. Krupp
'stelde er levendig belang in, zoo mogelijk liet
'eindoordeel van de commissie over de hier-
bij betrokken Ieveran/tiën te vernemen. Wan-
Ineer Krupp een verrader bij de arfcUlerie-
keuringscommissie had gehad, zou dat veel
[-Vroeger de aandaaht van den rechter getrok
ken hebben.
Advocaat Barnaw. Het bericht gaat toch
ook door de handen van officieren. Het is
door onderofficieren onder toezicht van een
ouden wachtmeester geschreven.
Deskundige majoor Schoot. Wij hadden
ran den beginne af het vermoeden, dat de
„Kornwalzer" gemaakT waren door heeren
uft het departement van oorlog.
Ër komen nu twee „KornwalzerM ter
sprake, waarbij uittreksels uit ontwerpen tot
grondslag hebben gediend. Op voorstel van
een der militaire deskundigen werd hierbij
de openbaarheid uitgesloten.
Na elven werd de openbare behandeling
voortgezet. Landesricbter Welzer, die de
instructie heeft gevoerd, verklaart: Ik werd
den 7en Februari met de zaak belast en
reisde naar Esson, waar ik den Sen aan
kwam. Ik stelde mij in verbinding met de
politieke politie. Tk was bij Krupp het eerst
bij von Dewitz. Ik had den indruk, dat die
aanvankelijk van het doel van mijine komst
volstrekt niets begreep en meende, dat hij bij
de spionage-zaak slechts de rol van een ge
tuige behoefde te spelen. Ik heb toen de kast
voor de geheime stukken laten openen en al
hot materiaal, dat daarvoor in aanmerking
kwam, laten in beslag nemen. Ik ging terug
naar Berlijn, waar inmiddels Landesricbter
Brandt het onderzoek had geleid.
Op Herhaalde aanvrage gaf de getuige
als zijn bepaalden indruk weer, dat voor
Brandt zijne komst geheel eene verrassing
was en dal al het materiaal hem overgele
verd was.
De voorzitter. Hoe was de houding van
Brandt tegenover u? Welken indruk kreegt
gij van zijne geloofwaardigheid?
Getuige. Ik heb den indruk gekregen, dat
hij de volle waarheid heeft gezegd. Aan de
hand van het volkomen authentieke mate
riaal heb ik hem uitvoerig verhoord. Ik- heb
mij zeer tegemoetkomend getoond in het
toeslaan van pauzen om te eten. Ik heb
niet den indruk, dat Brandt eenigszins uit
geput was of mij niet kon volgen. Ik was
verbaasd, toen ik las van de geheugen
zwakte, waardoor hij zou zijn aangetast en
van minder scherp hooren tengevolge van
een ongeval. De verhooren liepen snel af. Of
schoon Brandt door Welt en door mij acht
tien malen is verhoord, had ik den indruk
van een goed, waarheidslievend mensch, die
gefaald heeft, maar nu alles wil zeggen wat
hij op het hart heeft.
B er 1 ijn, 4 Aug. Landesriclhter Welzer
verklaarde verder nog, dat hel ontslag van
Brandt uit de voorloopige hechtenis hem na
langdurige overwegingen voorkwam zonder
bezwaar te kunn-en geschieden. De Oborstaats-
anwalt had ook geen bezwaar. Vrees voor
cene poging tot ontvluchting bestond niet; hij
was biji Krupp in betrekking en had 13,000
mark inkomen. Ik was verbaasd, dat Brandt
later aan zijne verklaringen eene meer be
perkte strekking gaf; hij deed dit in de in
structie alleen in het geval-Mühlon.
Voorzitter. Zeide Brandt bij: zijne laatste
verhooien, dat bij hem bedenkingen waren
gerezen wat zijne vroegere verklaringen be
treft?
Getuige. Dat deed hij ntet, behalve in het
geval-Mühlon
Aanklager. Is het den getuige opgevallen,
dal Brandt in den tijd van Maart tot zijn
ontslag uit de hechtenis op 17 Jund zijne ver
klaringen betreffende Tiiian heeft gewijzigd?
Getuige. Ik kan daarop geen bepaald ant
woord geven; ik heb in ieder geval den in
druk, dat Brandt eene volledige bekentenis
heeft afgelegd. Jk had overigens meer in Es
sen dan in Berlijn te doen.
Aanklager. Het is mij, opgevallen, dat al het
materiaal d'oor de verklaringen van Brandt nu
juist niet licit mathematische nauwkeurigheid
bevestigd is.
Getuige. Brandt was zeer vlug en juist ge
oriënteerd; hij wist steeds spoedig waar 't
«om ging.
Getuige Metzen verklaart, dat hij de op
dracht heeft gekregen Brandt te verhooren,
Biaar eerst op de schriftelijke lastgeving ver
nomen hoeft, waarom het ging. Brandt ant
woordde zeer aarzelend; hij bedacht zich dik
wijls; ik moest hem, om zoo te zeggen, de
woorden uft do keel halen. Ik sprak hem goed
Hoe on hij legde ten slotte een bekentenis af,
nadat hij vooraf n-og had gezegd, dat hij door
volledige openhartigheid aanspraak kreeg op
de clementie van het gerecht. Brandt heeft
mij daarna zeer nauwkeurige opgaven ge
daan en alle personen genoemd, die met hem
In verbinding zijn getreden.
Aanklager. Sprak Brandt van zijne betrek
kingen met Pfeiffer?
Getuige. Dat kan ik ik mij niet bepaald her
inneren. Ik geloof echter dat de naam Pfeif
fer voorkomt in het protokol.
Voorzitter. In het protokol verklaart - *andt,
dat hij van Pfeiffer bijzondere uittreksels uit
de begrooting heeft gekregen. Dat moét hij
toch uit eigen beweging gezegd hebben?
Getuige. Zeer stellig. tIk wist immers, vóór
dat ik hem verhoorde, niet waar het om lo
doen was. Brandt zedde mij alles uilt eigen be
weging. Hij noemde ook de som, die hij voor
informartaën uitgaf, en eene tamelijk groo
te leening, aan eon van de beklaagden ver
strekt. Op zijne vraag of hij eene bekentenis
Wilde afleggen, antwoordde Brandt; „Ik weet
itóiét of ik mij aan iets strafbaars schuldig
héb gemaakt.'Eene directe bekentenis heeft
hij niet afgelegd.
Viozrziller. Noemde Brandt de namen uit
«3ch zelf?
Getuige. Zeker. Ik had hem volstrekt niet
daartkto kunnen brengen, want ik had van
de geheele zaak nog geen kennis. Brandt was
jpeler duidelijk.
De beklaagden gaven boe. dat zij kennis
ftrtotegen van beschikkingen, die het 'onderge-
gehakte personeel den plicht opleggen, onder
omstajiïdigheten, tijdens of na hun
itijd, door het legerbestuur toegestane of
faébaalde prijzen te noem en, en d3e hdt ma
ken van afschriften of uittreksels streng ver-
Weden.
VdorzMer.' Hebt gfl ar noodt aaarwiktneen
gehad, dat hij een niet genoemde of onbe
kende wilde redden en met dit dool een on
schuldige bezwaarde?
Getuige. Neen Het kwam mij voor, dat hij
zeilde: Ik ben de hoofdschuldige en neem
alles op mij wat ik heb gedaan.
Voorzitter. Brandt heeft Pfeiffer vroeger
zwaar belast, doordat hij zeide, dat hij aan
het departement van oorlog niemand anders
had dan Pfeiffer. Deze doet het nu voorko
men alsof Brandt een ander ontziet en hem
perfide wi'l beschuldigen.
Getuige. Het viel mij op, d/at er eene bui
tengewone tegenstrijdigheid was tusschen de
verklaringen van. Brandt en de beschuldi
gingen van Pfeiffer. Brandt bl^ef zidh zelf
gelijk; hij beweert steeds de waarheid te heb
ben gezegd.
Voorzatter. Sprak Brandt ooit van zwakte
van geheugen?
Getuige. Dat kan Ik mij niet herinneren
Het was mij verboden een dokter of een
psychiater te 'ondervragen; anders zo«u ik dat
hebben gedaan. Ik was verbaasd toen ik in de
courant las van een slag, dien Brandt gekre
gen had van een motor-handvat. Wat een
mensch kan krijgen op het stuk van bevoor
rechting, dat is hem ten deel gevallen.
Voorzitter. Was hij. zeer zenuwachtig?
Getuige. Hij was een béétje haastig in het
spreken. Als zijne vrouw hem bezocht, heb
ik hen steeds laten bewaken. Ik geloof niet,
dat beiden ilets gesproken hebben wait niet
geoorloofd was, te meer omdat ik Brandt heb
vermaand, dat hii voorzichtig moest zijn. Wat
was er ook nog dil materiaal te corrigee-
ren?
Voordat de bewijsopname wordt "esloten,
wordt mevrouw Brandt géhoord. Zij ver
klaart, dat niemand mondeling of schriftelijk
zich tot haar of tolt baren man heeft ge
wend, om te bewerken dat Brandt gunstige
verklaringen zou afleggen voor de beklaagden.
Mevrouw Brandt wordt beëedögd; de ge
tuigen Brandt, Puff. Dreger. F coins en voi»
Dewitz blijven onbeëedigd, omdat in de zaak
verdenking op hen rust.
De aanklager, KriJegsgerichtsrat Welt,
eiiselite in verband met zijn pleidooi de vol
gende straffen tegen de beklaagden: Tilian
negen maanden gevangenisstraf met ontslag
uit den dijenst; Schender acht maanden ge
vangenisstraf en degradatie; Ilinst negen
maanden gevangenisstraf en ontslag uit den
dienst; Schmidt zes, Dröse drie, Hoge drie
maanden vestingstraf zonder ontslag uit den
dfetost, Pfeiffer een jaar gevangenisstraf en
veriles van zijne betrekking. Den lijd, in voor
loopdge hechöewüs doorgebracht, stolde de
aanklager voor niét af te trekken.
De verdere behandeling b> verdaagd tot
morgen.
Frankrijk.
P a r ij s4 Aug. Bij de gemeenteraads
verkiezingen hebben van 1306 bekende uit
komsten de republikeinen, radicale socialis
ten en republikeinsche socialisten 859 plaat
sen gekregen. Zij wonnen 71 en verloren 30
plaatsen.
Tweede telegram. Er zijn 1374 uit
komsten bekend. Gekozen zijn 180 conserva
tieven, 128 progressisten, 913 van de linker
zijde, 112 partij-socialisten. 112 herstemmin
gen moeten plaats hebben.
De conservatieven verliezen 37, de pro
gressisten 17 plaatsen. De linkerzijde wint
30 plaatsen, de partij-socialisten winnen 4.
Derde telegram. Er zijn thans 1143
uitkomsten van de 1450 bekend. Gekozen 187
conservatieven, 131 progressisten, 960 van de
linkerzijde en 41 partij-socialisten. Er zijn
114 herstemmingen. De conservatieven ver
liezen 39 ,de progressisten 18; de linkerzijde
wint 53, de partij-socialisten winnen 4.
Engeland.
JMSigs Silvia Pankhurst en Miss Kenmtey heb
ben iin de Holloway-gevangems de honger
en dlorasfbaking weer met succes toegepast. Pt»
eerste was Zondag, de tweede Maandag jl. ge
arresteerd. Beiden zijn gisteren met 't oog
op haar gezondheid weer vrijgelaten.
Te Londen is een nieuwe vereeniging
voor vrouwenkiesrecht opgericht. Zij richt
zich in de eerste plaats tegen de strijdlustige
kiesrechtvrouwen, wier manieren zij afkeurt
en doet een beroep op de Engelsclie vrou
wen om het groote doel met wettige midde
len te bereiken.
De liberale leden in het Lagerhuis die zich
tegen vrouwenkiesrecht hebben verklaard,
zal de vereeniging bij den komenden verkie
zingsstrijd niet steunen, de leden die er vóór
zijn de9 te krachtiger, door reclame, het ter
beschikking stellen van auto's enz.
Italië.
Rome, 4 April. lieden, op den verjaar
dag van de benoeming van den Paus, waren
de pontificale korpsen in groot tenue ge
kleed. Na het houden van de mis ontving de
Paus het personeel van zijne hofhouding, dat
hem geluwenschen aanbood.
Rome, 4 Aug. Hét aan de banken van
Italië, Napcis en -Sicilië toegestane privilege
tot uitgifte van bankbiljetten is verlengd tot
31 December 1923.
Milaan, 4 Aug. Als gevolg van de sta
king in het metaalbedrijf is heden morgen
eene algemeene staking begonnen. Het tram
personeel heeft den arbeid neergelegd. Er
zijn eenige incidenten voorgekomen ten ge
volge van de weigering van sommigen om
het werk te verlaten. Een klein getal tram
wagens is in dienst.
Britsch-Indië.
Calcutta, 3 Aug. In eene groote mee
ting van mohammedanen in de Tower Hall
werd de handelwijze van de autoriteiten in
Gawnpore afgekeurd, die een deel van eene
moskee hebben afgebroken ten behoeve van
straatverbetering. In eene officieele verdedi
ging van dit besluit wordt gezegd, dat het
afgebroken gedeelte niet heilig was.
Er verschijnen hevige artikelen in de mo-
hammeclaansclie pers en er hecrscht groote
opgewondenheid in Calcutta. Heden gaan
mohammedaansche optochten met vlaggen
door de straten om gerechtigheid te vragen.
Tweede t e 1 e g r a m. Er zijn ernstige op
roeren voorgekomen. De politie was genood
zaakt te vuren. 13 oproerlingen zijn gedood,
30 gewond. Een politie-agent is gedood* 40
zijn gewond.
Vereenigde Staten.
Washington, 4 Aug. Staatssecretaris
Bfryfln heeft medegedeeld, diat «het verzoek
om ontslag van. iHanrv Wilson als ambassa
deur der Vereenigde Stalen in Mexico is
aangenomen.
Zuld-Afrika.
Johanncsb urg, 3 Aug. De Zuid-Afri
kaan sche arbeidspartij heeft een manifest uit
gegeven, waarin wordt verklaard, dat de
hoop, die was gekoesterd', dalt de regeering
eene blijvende regeling zou verzekeren, bitter
is teleurgesteld. De deur voor toekomstige on
derhandelingen is gesloten door de weige
ring van de mijneigenaars om de vakver-
eenigingem te erkennen anders dan onder
absurde en beleedigende voorwaarden. Het
manifest zegt, dat de mannen noch tot on
derwerping gedwongen, noch tot geweld uit
gelokt moet worden.
Allerlei.
Gilbert vliegt 1650 K.M. op één dog.
De aviateur Gilbert is Zaterdagmorgen
om 4.45 te Villacoublay gestart. Hij had
plan om tusschen zonsop- en ondergang te
trachten een grooteren afstand af te leggen,
dan Brindejonc des Moulinais in zijn raid van
Parijs naar Warschau, en daardoor te trach
ten den Pommerv-beker te veroveren.
Dit is hem schitterend gelukt 1
De aviateur, die reeds houder is ven het
record voor de langste vlucht zonder lus-
schenlandïng, was van plan naar het zuiden
van Spanje te vliegen en stelde ziidh voor een
lusschenlanding te maken te Viltoria (Span
je). En inderdaad, om 11.45 Zaterdagsmorgens
landde Gilbert te Vitloria na in éénen door
van Villacoublay tot Viltoria te hebben ge
vlogen, een afstand van 850 K.M.
Om één uur 's middags vertrok Gilbert
weer van Viltoria. Hij hoopte, naar hij zei,
Huelva te bereiken aan de kust van den At-
lantischen Oceaan. Om 3 uur werd de aria-
leur gezien boven Miranda* vliegend in de
richting Madrid.
Naar Reuter mededeelt is de aviateur on
geveer 8 uur nam. geland bij Pejabo, op de
Porlugecsohe grens.
Hij had afgelegd 1650 K.M. en zich daar
door eerste geplaatst in den wedstrijd om
de Coupe Pommery.
liet. vermogen van John Astor, die bij
't vergaan van d« Titanic is omgekomen, is
voor het successierecht op 105 millioen dol
lar geschat. Het successierecht bedraagt
3.316,992 dollar.
In den sneltrein Bolocna—Foggia werd
een ernstige misdaad onildekt. Een blijkbaar
zeer rijke Turk, Fayfal Bed, uti't Beiroeit, die
met een gevolg vain twee man en twee dames
naar Brindisi reisde, werd dOtodge—liotep
gevonden. Blijkbaar is hij door zijn gevolg ge
dood. Allen werden gearresteerd.
Een Duitscdi jongmensch, klerk te Lon
den, is in hechtenis genomen op de beschul
diging, dreigbrieven aan lord Rotschild te
hebben geschreven. Hij eischte niet minder
dan 40.000 gulden. Aan de politie geeft hij
op Heinrich Kremmerskofchen te heeten en
20 jaar oud te zijn.
Glasgow, 4 A u g. Er is brand uitgebro
ken in de Cadder-kolenmijn, op 12 mijlen af
stand van hier. Een reddingstroep is met
groote moeite naar beneden gegaan en heeft
twintig lijken gevonden
Geen vliegtuigen voor het
Ned.-Indische leger. De Java Bode
meldt, dat de Bronckère vliegtuigen, uitge
zonden voor het Indische leger, terug gaan.
Het legetr heeft niets aan de vliegtuigen, aan
gezien er geen terreinen aanwezig zijh, waar
op een noodlanding kan worden uitgevoerd.
Men zal trachten deze a^roplans te doen om
bouwen in hydroplans, dan 'krijgt de marine
MV
Pestgevallen op Java en SVIacfioera.
Een regceringslelegram omtrent het tijd
vak van 16 tol en met 29 Juli meldt het vol
gende:
In de af deeling Maling kwamen 244 nieuwe
pestgevalien voor, met 245 dooden; iirt Ma-
diioen 27 met 25 dooden; in Kediri 67 mot 87
dooden; Paree 13 met 12 d'oo'den; Magaton
61 mei 39 dooden. (In de vorige periode nog
4 doo'deiijke gevallen.) Te Pankahm 18 ge
vallen. 10 doodelijk; be Pangil 1 doodelijk ge
val, Poeloengagoen 12 doodelijke gevallen,
Soorabaja' 10, Laubongan 3. In de vorige pe
riode overleden totaal nog 14 gerapporteerde
zieken
Uit de ï*ers
De uitslag in Rotterdam.
Naar aanleiding van den uitslag in Rotter
dam I schrijft dc heer Wiegen in Het Volk
o. m.:
„Het valt niet te ontkennen, dat de ver-
kiezingscijfers van de laatste dagen, en voor
al die van Rotterdam I, bij de Sta ten-verkie
zing en gisteren door onze partij behaald,
getuigen van verslapping, verwarring, wal
dan ook, als gevolg van de houding der par
tij in de minister-crisis-. Laat mij hier direct
bijvoegen, dat ik het niet onmogelijk, of
schoon niet 'waarschijnlijk acht, dat een be
sluit andersom, aan den anderen kant een
ontstemming zou hebben gewekt, die eenige
vermindering in de stcmmencijfers zou heli-
ben kunnen teweegbrengen.
„De verwarring zit niet in hoofdzaak in
de partij, ze zit in het kiezerscorps, en wel
speciaal in düt deel er van, dat door onze
kïesrechlaclie en onzen strijd voor het staats
pensioen tot rood-stemmen is gebracht en
thans in de weigering van «deeiKeming in
een links ministerie ziet een in den steek
laten van die beide groote eischen van ouzo
hedendaagsche politiek, de eischen die van
arbciderszijde de verkiezingen hebben be
heerscM."
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 5 Augus
tus bevat o. m. de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot burgemeester van Heeswijk
G. J. M. Wagenaar;
op verzoek eervol ontslagen als reserve
t« luitenant D. E. d$ Costa, van het 18e regi
ment infanterie;
op non-activiteit gesteld de le luitenant P.
A. D. A. van Rees van het 20e regiment in-
fanledie wegens tijdelijke ongesteldheid; idem
majoor J .A. G. James van het le regiment
vesting-artillerie,
benoemd bij den staf van de artillerie tot
majoor de kapitein S. G Gooszen van hel 2e
regiment veld-artillerie met afwijking orga
nisatie;
benoemd bij het le regiment veld-artülerie
tot majoor de kapitein A. G. Maris van het
korps;
benoemd bij het 4e regiment vesting-artil
lerie tot majoor de kapitein C. Geij van Pit-
tius van de vesting-artillerie; bij het 4e regi
ment vesting-artillerie tot kapitein de le lui
tenant II. >J. C. Deelken vbd het 2e regiment
veld-artillerie; bij het korps torpedisten tot
majoor de kapitein A. M. Kollewijn, comman
dant van hel korps; bij «de artillerie-schiet
school tot le luitenant de 2e luitenant J. F. v.
d. Staay, adjudant dier inrichting;
Koninklijk bezoek aan de P. O. N. T.
Zwolle, 4 Augustus 1913.
Heden morgen brachten H. M. de Koningin
en Z. K. H. de Prins der Nederlanden, met
gevolg, een bezoek aan de Provinciale Over-
ijsselsühe Nijverheids-tentoonstelling „Plan
1913" te ^wolle.
Omstreeks half elf reden de beide auto's,
komende van Ilet Loo, voor de poort der
tentoonstelling aan het Klein Weezenland,
waar de waarnemend commissaris der Ko
ningin, mr. D. van Laer, lid van Ged. Staten
(de commissaris was wegens lichte ongesteld
heid verhinderd) en de burgemeester van
Zwolle de hooge bezoekers verwelkomden en
vervolgens voorstelden aan den voorzitter en
den vice-voorzitter van het tentoon&teilings--
comité, de heeren Jasper Warner en F. A.
Hoefer.
Hierna geleidde de beer Warner de Ko
ningin en de heer Hoefer den Prins door
den tuin van Huis Eekhont, waar het pu
bliek in afgesloten gedeelten was toegelaten,
naar het hoofdgebouw der tentoonstelling,
gevolgd door de verschillende hofdignilaris
sen met den w.n. Commissaris der Koningin
en den burgemeester.
Het publiek juichte de Koninklijke bezoe
kers hartelijk toe.
Aan den hoofdingang van het tentoonstel
lingsgebouw werd het dagclijksch bestuur
der P. O. N. T. aan de Koningin en den Prins
voorgesteld, waarna het dochtertje van den
voorzitter, Mini Warner, de Koningin eeD
bouquet aanbood.
Hierna ving de rondgang door het tentoon
stellingsgebouw aan.
Na een grondige bezichtiging van het ten-
toongestelde, waarmede li. M. hare ingeno
menheid le kennen gaf, werd ook het attrac
tieterrein Oud-Zwolle bezocht.
Om ongeveer 11.40 uur vertrokken de Kon.
gasten met hun gevolg en den w.n. Comm.
der Koningin, langs een omweg door de rijk
met vlaggen versierde staid naar het Hotel
van den Commissaris, alwaar de lunch werd
gebruikt
Bij dit noenmaal zaten mede vertegen
woordigers van het Tentoonstellingscomité,
alsook eenige voormannen op het gebied van
Industrie en landbouw in Overijssel aan.
Hierna begaven de hooge bezoekers zich
met gevolg naar Steenwijk, waarheen dewn.
Commissaris dér Koningin hen vergezelde.
Om half vier kwam men hier aan. De bur
gemeester van Steenwijk stelde het bestuur
der Oranjevereeniging aldaar aan H. M. i<n
Z. K. H. voor, waarop het dochtertje van
den president, den heeT Gulp, de Koningin
een bouquet aanbood. Bij >de ontvangst ten
stadbuize waren in de als salon ingerichte
raadzaal verschillende autoriteiten aanwe
zig. Het dochtertje van den burgemeester,
mr. M. Wijt, bood een bouquet aan, terwijl
een 200-lal kinderen do hooge (bezoekers, die
zich op het balkon vertoonden, het lied van
den Steenwijker toren toezongen. Na een it
door de stad, waarbij vooral de volksbuur
ten werden bezocht, vertrokken H. M. en Z.
K. II. met hun gevolg per trein om 4.21 naar
Het Loo.
De verjaardag van H. M, de
K o n i n g i n-M o e d e r. Het vuurwerk op
het Malieveld te 's Gravenhage slaagde goed.
Het weer was prachtig.
Even vóór den aanvang waren de burge
meester met zijn familie en de gasten van
het internationaal luchtvaartcongres op de
triibune gekomen. Kort na den afloop had de
taptoe op de Sportten toons telling en in Luna
park plaats. Militairen en padvinders met
fakkels, namen er aan deel en alles slaagde,
naar wensch.
De verjaardag van dc Koningin-Moeder
werd aak te Ems herdacht, 's Morgens word
door dien heer jhr. VajL Asoh van Wijck uit
Utrecht de kapelmeester van hot Kur-orkest
aitliant gemaakt pp dien voor dc grooiüe PIol-
landsche koloniie in Ems gewichtigen dag,
waarop de zo als 'extra-nummer het Wilhelmus
in oude toonzetting, met een variaitiJe vooraf,
door het orkest deed hooren.
Volc bekende Nederlanders, jhr. Vam Asch
van Wijck, mr. dr. van Sohevichaveai, M. Me-
rens, dr. Leopold, leapt, v. d. Robt. Lloyd
Begches, Myin, e>. a., stonden met ontdekte
hoofden om dc muziektent geschaard en hie
ven uil volle borst een hoera" aan bij het
slot van deze vriendelijke ovatie.
De hoer van Asch van Wijckk trad naar
voren en overhandigde mot een hartelijk
woord van dank den kapelmeester, dr. Men»
mioke, oen prachtige mand bloemen.
II. M. de Koningin-Moeder zal Woens
dag a.s., 's namiddags le Arnhem een bezoek
brengen aan het Ooglijders'gcsticht, het Kin
derziekenhuis en de vierjaarlijksche tentoon
stelling van schilderijen.
Z. K. II. de Prins vertrekt a.s. Donder
dagavond van het Loo naar Hchemark,
waar Z. K. II. tot omstreeks 28 Aug. zal ver-
loeven, om dan, zooals gemeld, naar Den
Haag terug te keeren, alwaar inmiddels een
week te voren II. M. de Koningin met H. K.
II. dc Prinses op het Huis ten Bosch intrek
zal genomen hebben.
De gewone audiënties van dc ministers
van Financiën, Oorlog, Waterstaat, Land
bouw en Koloniën zullen deze week niet
.plaats hebben.
Tol secretaris bij het gezantschap van
Chili te 's Gravenhage is benoemd de heer
E. E. Bello, ter vervanging van den heer F.
L. Orego.
Pensioenregeling voor weduwen en wee
zen van mindere 'geëmployeerden, werklie
den en (bedienden en van gepehsionneerde
mindere geëmployeerden, werklieden en be
dienden bij inrichtingen van 's Rijks zee- en
landmacht. Door de regeering is een wetsont
werp ingefidiend van bovengenoemde strek
king.
In de Mem. van Toe! herinnert de Regee
ring er aan, dat reeds in 1905 eene commis
sie werd benoemd voor het ontwerpen van
grondslagen voor eep Rijkspensioenfonds
voor de bedioelde weduwen en weezen. Deze
oommissie meende in haar rapport de vraag
of tot de oprichting van een afzonderlijk pen
sioenfonds moet worden overgegaan, dan
wel of het betrokken personeel in het wedu
wen- en weezenfonds voor burgerlijke amb
tenaren behoort te worden opgenomen, ter
beantwoording te moeten laten aan de Re
geer ing.
De Regeering Ss van oordeel, dat het in de
tweede plaats genoemde de voorkeur ver
dient Het burgerlijke weduwen- en weezen
fonds zal voor de verzwaring van zijn pen
sioenlast door den Staat moeten worden ge
subsidieerd.
Volgens de berekemingen der commissie
moet bij eene coirlributieregeling voor de
nieuwe deelgereohtigden in den door haar
voorgestelden zin, uit de sdhatkist aan het
fonds worden betaald een bedrag in eons
van f 404,906 of een altijd durende jaarlijk-
séhe bijdrage van f 14,172; of wel een jaar-
lijksclie bijdrage voor den tijd van 50 jaren
ten bedrage van f 16,600. De Regeering deelt
in de meening der commissie, dat voor sub-
sidieering op laatstgemelden voet het meest
te zeggen va it.
Het wetsontwerp steunt op de in het rap
port der commissie aangegeven grondslagen.
Bij de samenstelling zijn overigens zooveel
mogelijk de weduwenwetten voor land- en
zeemacht gevolgd, terwijl voorts verschil
lende bepalingen in overeenstemming zijn
gebracht met overeenkomstige voorschriften
der ontwerp-weduwenwet van de gemeente
ambtenaren.
Naar de meening van de Regeering be
staan er geen termen de pousioensmaxima
in detze wet lager te bellen dan die in de
Weduwenwet voor de ambtenaren 1890 en
voor de berekening van dc pensioenen lage
re percen'togecijfers aan te nemen dan de in
die wet vastgestelde.
De S. D. A. P. en de crisis.
Vanwege het partijbestuur der S. D. A. P.
wordt de volgende madedeelmg verstrekt:
Het partijbestuur vergaderde Zondag ter
'bespreking van een voorstel-Schaper-Vliegen
om een buitengewoon congres to houden. De
indiening van het voorstel werd gemotiveerd
od verschillende gronden. Het nikt-doorga an
van het vroeger aangekondigde congres heeft
5n de partij ofmtevredenihead gewekt, waaruit
blijkt, dot de partij du de ernstige omstan
digheden, waarin zij verkeerde, zich wilde
uitspreken. Intusschen is uil het verder ver
loop der crisiiis gezien, hoe juist de partij-lei
ding gehandeld hoeft om het congres nHet te
'laten doorgaan. Sedert de bekende conferen
tie echter het besluit nam de aangeboden mi
nister-portefeuilles af te wijden, is de toestand
bedangrijk gewijrigd dooi" het besluit der Vrij
zinnige Conoénitraitie om geen aoracentnatie-
kabfiinjet te vormen- Volgens eenligeu kan dc
dreiging van een zalken-kabinet, dat geen al
gemeen kiesrecht en göen Staatspensioen op
zijn program voiert of in oen vorm voor de
partij onaannemelijk, alleen afgewend wor
den door de erkenning van de partij, dat
thans, na die weigering der Goncentra-lile om
uit de meerderheid der linkerzijde cm kabb
net te vormen, de Uitzonderingstoestand kan
«omlLstean, waarbij alleen door onze bereid
verklaring om deel be nemen aan een regeering
uit de geheele linkerzijde het staatspensioen
en bidt algemeen kiesrecht kunnen wbrden ge
red. Iliie.rtegen werd aangevoerd, dat do be
zwaren die aan he* ministerschap voor soc.-
democrajten zijn verbonden, zooals déze in
de dorige conferentie werden ontwikkeld, nog
even gofed gelden als boen en man dus op di'e
gronlden evenmin als toon, nu wensebt over
te gaan tolt het inslaan van dezen weg. Hoe
wel d'oor aillan erkend werd, dat deze bezwa
ren beslaan, werden zij echter in de nieuwe
sliltularie mijdt zoo overwegend géacht, dat men
zich in don hierboven aangegeven zin naet
zou Uitspreken. Terwijl sommigen meenden,
dat de verantwoordel ijikhcid voor het niet
(tolt stand komen van algeméén kiesrecht en
sbaatspcnalolen véél zwaarder moet wegen dan
<fiio ook dtfor hen erftende bezwaren. Het re
sultaat der besprekingen was, dlat de meer
derheid van het partijbestuur besloot over te
gaan tot het uöit9chrijvon van "een buitenge
woon congres en wel op Zaterdagavond ent;
Zondag a,s. te Zwolle. Afwezig waren do hoe
ren Van der Goes, Spiekman Men dels
Tc Amsterdam wordt heden een parlij(confe«
renltic gehouden. Op deze partij confer en lie zaj
een resolutie worden behandeld, welke dooi1
mr. Troelstra ontworpen werd. De conclu
sie van deze resolutie is, dat indien de pogin
gen van mr. Cort van der Linden niét kun
nen leiden tot vorming van een ministerie,
dat het programma Bos wil uitvoeren, de
partij hier in zal zien de rondilio sine qua
non, door mr. Troelslra genoemd in zijn cor
respondentie met dr. Bos, n.l. het eenige ge
val waarin de intrede van socialisten in eer.
vrijzinnig kabinet mogelijk zal zijn.
Eenmanvanrechts over minis
terportefeuilles. Over het aanbod van
drié ministerportefeuilles aan de sociaal
democraten schrijft ,,De Standaard" het vol*
gendé:
En drie ministeries 1 Denk u 't geld dai
daarmeé binnen zou komen. En last not
least.... de posten en de posljens. Overal
socialisten in. Burgemeesters, rechter», be-
taalmeësters, inspecteurs van allerlei gadingj
cn dan de Katheders aan onze Universiteiten/}.
Is dit nli'et aardig als typeering van wal mén
ter rechterzijde in het bezil vam een mihfister-
portefeuille ziét? Vad.
De verkiezing in Hoogezan^d
De^ uitslag van de stmmi/nc in het dafcftrid
