„DE EEMLANDER".
•i3t;
li°» 37
I2de Jaargang
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
U if «evers; VALKHOFF ft Co
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regolsf O.SO,
Elko rogol moor- O.IO
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruitbetaling.
Grooto lettors naar plaatsruimte.
Voor handol on bodryt bestaan zoor voordooligo bepalingen
tot het herhaald advertooren in dit Blad, bij abonnomoni
Eeno circulaire, bovattonde do voorwaarden, wordt oj
aanvraag toegezonden.
dc Voer v*^«r! ïlc. ioch geredeneerd lijkt het
w-i zc r*aar warneer er eigenaars zijn, die
bcz *a -.n'e lx palingen maken, dan krijgen
y/r J -\ Ltiewcrking niet. Wil het Raadsbe-
slr 't ut'jevoerd worden, dan moeten wij ont-
eig:n:n, en dan zullen wij ook moeten beta
len. Maar nooit zullen wij daarmee de eige
naars verplichten zich bij de Gemeente-water
leiding aan te sluiten, omdat daarvoor een
rechtsgrond ontbreekt Bij perceelen die ge
bouwd worden, hebben de eigenaars er voor
uit op kunnen rekenen, en er ook bij hun
huurprijzen aan kunnen denken. Maar zooals
bet bier staat moet bij direct alle woningen
aansluiten en kan daar desnoods garantie voor
worden geëischt, en dan krijgt gij de eige
naars niet op uw hand.
De beer Kroes. Mijnheer de Voorzitter!
Dan zou ik den heer Van Achterbergh in
overweging willen geven, hiermee niet ver
der te gaan. Wanneer een eigenaar woningen
beeft staan aan een weg die niet begaanbaar
is, en de bewoners daarvan hebben bet voor
uitzicht, dat een begaanbare weg gemaakt
wordt voor bun woningen, dan geloof ik, dat
voor de kleine tegemoetkoming die de Ge
meente daarvoor vraagt, toch werkelijk een
groot genot in de plaats treedt Er is lang en
breed over die kwestie gesproken. Het wordt
nu over een anderen boeg gegooid. In plaats
van tegemoetkoming bij den aanleg van de
straat, vragen wij een tegemoetkoming in een
van onze bedrijven, die feitelijk ook den be
woners ten goede komt Norton-water kan
wel goed zijn, maar ons leidingwater biedt
toch veel voordeelen. Het is ook veel gemak
kelijker, dat men de pomp kan missen. Ik zou
den heer Van Achterbergh in overweging wil
len geven, dit niet verder door te drijven. Het
is in bet belang van de eigenaars en in het be
lang van de bewoners. Wanneer wij den be
roerden toestand van de wegen verbeteren,
dan stijgt daarmee ook de waarde van de
perceelen, en dat is een voordeel voor de eige
naars. Daardoor worden de buizen beter be
woonbaar. Het is dus ook een voordeel voor
de bewoners. Deze bepaling is dus zoowel
voor de eigenaars als voor de bewoners van
voordeel.
De heer Jorissen. Mijnheer de Voorzit
ter 1 Ik vraag mij af, wat de bedoeling is ge
weest van het besluit van de vorige vergade
ring. En dan antwoord ik: de bedoeling was,
de wegen, welke in de Gemeente in een ellen-
digen toestand verkeeren, afdoende te verbe
teren. Daarvoor is een ton geraamd. Die ton
wordt uitgegeven in het belang van de volks
gezondheid. Waar de Gemeente nu zoo royaal
is en alles doet, wat van de Gemeente in dit
geval gevorderd kan worden, daar beeft zij
ook het recht te eischen, dat de eigenaars me
dewerken in het belang van de volksgezond
heid.
De aansluiting bij de waterleiding is inder
daad een eisch van de hygiëne. Men kan wel
zeggen: wij hebben een goede Norton-pomp,
maar wij hebben de vaste overtuiging, dat
het water van de waterleiding uitstekend is.
Dat blijft dus logisch in de lijn van ons be
sluit Wanneer de eigenaars nu zeggen: het
ko9t zooveel, dan antwoord ik: maar daar
door worden je perceelen ook zooveel meer
waard. Ik wil het voorbeeld noemen van 't
Sasje. Ik weet niet of de heeren wel eens met
een rijtuig door een van die straten, ik zal
maar zeggen de Dalstraat, hebben gereden.
Ik heb er wel eens met een rijtuig onderste
boven gelegen. (Gelach). Men vraagt zich af:
is dit nu een straat of een mestvaalt? Door
dezen maatregel verbetert men niet alleen
zulke straten, maar men brengt ook als het
ware de huizen naar boven, en de menschen
die er nog iets voor voelen, van de gedegene
reerden wil ik niet spreken, zullen graag die
richting uit willen. Binnen korten tijd zullen
zij niet meer begrijpen, dat zij zooveel jaren
in zulk een toestand hebben kunnen wonen.
Dat de eigenaars hierbij een klein beetje
bijdragen, is niet te veel gevorderd. Wil zoo'n
bewoner de menschen zijn soms koppig en
eigenwijs toch water uit zijn Norton-pomp
drinken, dan kunnen wij hem dit niet belet
ten. Wil hij een zuinig gebruik maken van dc
waterleiding, wij kunnen het niet verhinde
ren. Maar willen wij voor de menschen doen,
wat wij op het oogenblik in het belang van
de volksgezondheid kunnen doen, dan moeten
zij aangesloten worden bij de waterleiding.
De Voorzitter. Ik wil den beer Van
Achterbergh nog herinneren aan een enkelen
factor, en dat is de factor van de publieke opi
nie. Ik kan mij niet indenken dat, wanneer
bet mogelijk is een weg te verbarden en de
bewoners dringen daarop aan, nu het op zoo
veel gemakkelijker voorwaarden kan geschie
den, de eigenaars zich zullen verzetten. Dat
kunnen zij tegen de publieke opinie toch niet
volhouden.
De heer Van Achterbergh. Mijnbeer
de Voorzitter! De heer Jorissen vertelt daar,
dat bij bij 't Sasje ondersteboven heeft gele
gen. Het is daar een heel beroerde geschiede
nis, in dat heele Sasje en in al die straten,
die ik ook maar niet zal noemen.
Maar als ik u nu vertel, dat al die huizen
daar van verschillende eigenaars zijn, en de
weg weer aan een derde toebehoort, dan
wil ik u toch vragen, hoe gij met deze voor
waarden 't Sasje zult verbeteren? Wanneer
gij die twee woorden niet wegneemt, dan zuil
gij er nooit in slagen 't Sasje te verbeteren.
De Voorzitter. U moet goed lezen. Er
staat: „De overdragende eigenaar moet zich
verbinden, zorg te dragen daU. de aan de
overgedragen straat gelegen of te stichten
woonhuizen, voor zoover zij hem toe-
bebooren enz." Als de huizen niet van hem
zijn, dan kan bij die verplichting ook niet
hebben. Aan bet onmogelijke is niemand ge
houden.
De heer Van Achterbergh. Maar dat
neemt mijn bezwaar toch niet weg, Mijnheer
de Voorzitter 1 Er zijn enkele straten, ik zal
ze maar niet noemen, waaraan verschillende
boerderijen staan, die ook verhard moeten
worden. Die menschen kunnen eenvoudig
geen waterleiding nemen, want het is voor
hun bedrijf veel tc duur. Achter den Luiaard
woont ook nog een boer. Ik weet zeker, dat
die zijn grond niet zal overdragen. De man
kan het eenvoudig nietl
De heer Kroes. Dan laat hij het
De heer Van Achterbergh. Dan kan
ook geen uitvoering worden gegeven aan het
Raadsbesluit.
De heer Veis II e i) n. Mijnheer de Voor
zitter, ik ben het eens met de sprekers die
het voorstel van B. en W. verdedigd hebben.
Ik kan niet aannemen, dat (bij de reusachti
ge voordeelen, die de Gemeente aanbiedt aan
de eigenaren van perceelen,) die ééne kleine
tegemoetkoming in de waterleiding zooveel
afbreuk zou doen en het bereiken van het
doel zou tegenwerken.
Wat betreft de opmerking van den heer Van
Achterbergh, aangaande die boeren, wil ik
zeggen: wij verplichten die menschen toch
niet het leidingwater ook te nemen voor hun
veel De bewoners zullen alleen moeten zijn
aangesloten. Met het kleinste tarief of het
kleinste aantal meters voldoen zij aan hun
verplichtingen. Er staat volstrekt niet, dat
die boeren het water voor schrobben enx.
moeten gebruiken.
De Voorzitter. Er staat ook: „aan de
overgedragen straat". Als de boerderij een
paar honderd meter er af ligt, dan hoop ik
toch, dat gij B. en W. genoeg verstand zult
toeschrijven, om aan te nemen, dat zij het
dan niet zullen eischen.
Het amendemen t-V an Achter
bergh wordt verworpen met 13 tegen
4 stemmen, die van de heeren Leinweber,
Oostervcen, Van Achterbergh en Koswjg.
n f w e r p-B e s 1 u 51 T wordt in stem
ming gebracht en aangenomen met 11
tegen 2 stemmen, die van de heeren Lcinwe-
ber en Van Achterbergh.
Ontwerp-Besluit IL
Dc heer Van Achterbergh. Mijnheer
de Voorzitter! Ik lees hier, dat alle bijzondere
bepalingen zullen worden ingetrokken voor
die gasgeschicdenis. Worden nu ook ingetrok
ken de bepalingen voor levering van gas aan
de buitengemeenten, zoodat wij een nieuwe
verordening tegemoet kunnen zien, waardoor
die menschen in dc gelegenheid worden ge*
steld gas te krijgen?
Dc Wethouder Van Duinen. Mijnhdac
de Voorzitter 1 Er wordt hier alleen gespro
ken van de Besluiten van 27 April 1909 ea
31 Januari 1911.
De heer Van Achterbergh. Neen,
mijnheer de Voorzitter, over alle andere bo
sluiten onder bijzondere voorwaarden.
De Voorzitter. Die regelingen zijn alge
meen. Wij moeten ze intrekken omdat ze gei*
den voor den Utrechtschen Weg en de Wtrij*
tiers Laan. Bijzondere voorwaarden geklen
voor een speciaal perceel
De heer Van Achterbergh. Mijnheer,
de Voorzitter, maar er staat duidelijk: alle
andere besluiten onder bijzondere yoorwoaiv
den worden ingetrokken.
De Voorzitter. Dus niet de beshtften
onder algemeen© voorwaarden. Die val
len daar niet onder.
De heer Van Achterbergh. Dank u,
mijnheer de Voorzitter, dal was mijn vraag,
Ontwerp-besluit II wordt goed*
gekeurd zonder hoofdelijke stemming.
12°. Voorstel van Burgemeestee
en Wethouders tot het overnemen
van grond voor den aanleg van eenc straat
ten Oosten van de Pieter Bothstraat
Als voren.
13®. Voorstel v^n Burgemeester
en Wethouders inzake het rooien van
hoornen aan de Lange Beekstraat
Als voren. I T!^
14°. Voorstel van Burgemeester
en Wethouders inzake wijziging van de
verordening tot regeling van de jaarwedden
van de ambtenaren ter Secretarie.
De heer Leinweber. Mijnheer de Voor
zitter 1 Ik kan mij niet vereenigen met het
voorstel van B. en W., om mijn voorstel niet
aan te nemen.
In het voorstel van B. en W. heb ik ge
zien, dat gesproken wordt over de onbillijk
heid. Maar ik heb ook verwezen naar art 13S
Gemeentewet en over art 136 hebben B. en
W. in hun voorstel niet gerept.
Ik geloof, dat het heel verstandig is, dat B.
en W. daar niet over gesproken hebben, want
anders zouden zij zich op glad ijs liebl>en ge
waagd.
Naar aanleiding hiervan heb ik het advies
ingewonnen van twee vakbladen, het Week
blad van den Noderlandsehen
Bond van Gemeenteambtenaren,
en van De Gemeentestem. Het Week
blad schrijft: „Ongetwijfeld heeft de Ge-
„meentcraad het recht te bepalen, dat in door,
„haar genoemde gevallen aan een ambtenaar
„der secretarie onmiddellijk het maximum
„der jaarwedde door B. en W kan toegelegd
„worden. Er dienen echter in de betrekkelijke
„verordening regels gesteld tc zijn, die B. en
„W. hebben toe te passen. Wordt in het alge-
„meen zonder eenige beperking deze bevoegd
heid aan B. en W. gegeven, dan hebben wy
„ongetwijfeld met een verboden delegatie te
„doen De Gemeentestem schrijft: „Aan
„art 136 gemeentewet dat den Raad op-
„draagh de bezoldigingen der plaatselijks
„ambtenaren te regelen, wordt niet voldaan,
„indien de Raad slechts een minimum en een
„maximum bepaalt en aan B. cn W. overlaat
„om geheel naar eigen inzicht bij aanstelling
gendheden een
moeien zij de
raarden-
gedelegeerden
heden een uil-
de gaslen zijn
artdschc zaken
stad Bukarcst
gedelegeerden
a nog eens bij-
ilen tc vervul-
rlrckken. De
aar Sinaia.
fvische gezant
erkentelijkheid
i(gedrukt voor
n, dien Frank-
aan Servië te
kankrisis.
ascu hoeft van
(Clukwenschiiig
van don vre-
raad heeft het
ilie.
isatic is beden
zich reeds op
zoenen in vre-
hot gros van
.an Balkistepe
nadal, op zijn
hten in brand
een dagorder
aan de over
den loop van
'elke eindigde
van de Iiul-
wordt aldus
het oogenblik
tr uwe haard-
1 op ons neer.
bepaalde vcr-
ïij wilden ons
met het bloed
Vcrontwaar-
igheid kon dc
besluiten zich
n. Geen enkel
iks en zonder
sjrida, Bi bra,
ere Maccdoni-
oeders leven,
nooien uitgc-
ks den moeie-
net succes he
retics onvoor-
onzc ltrach-
11c kanten in
genoodzaakt
nderteekenen,
lat was tegen
aar te loopen,
itgeput maar
ïze roemrijke
roemvolle da
an uwe held-
:houw ik liet
ais Bulgarije,
laj-heid uit tc
noeALe, al liet
>de een reu
zenstrijd. Do geschiedenis en het nageslacht
zullen oord-Oden on waanhvmn. Zij zullen io
gulden leuteren (boekstaven hoezeer gij v
verdienstelijk bobt gemaakt jegens het va*
(Ierland. Verhaalt aan uwe kinderen en klein*
kinderen de dapperheid van de Bulgaarsche
sold-alen. Bereidt hen er op voor, dat /ij een
maal hot roemrijke werk zullen moeten vol
tooien, dal gij begonnen zijL
Dc koning besluit mot afscheid tc nemen
van zijne roemrijke soldaten, zijne waar do
medewerkers.
Bij de grensbepaling tusschen Bulgarije ex-
Griekenland is aan de Grieken, Kawulla lcr>
dod gevallen. Daarentegen is aan Bulgarije
de haven van Lagos toegekend. Daarover
wordt uit Bukarcst aan-do Neuc Froie Presse
bericht:
Dc haven is zeer gunstig cn overtreft zeer
ver die van Ivawalia, omdat zij ccn vlak kust
land hoeft. Intussohcn is dc streak rondom
Lagos een gevaarlijk koortsgebicd; dc moe
rassen moeten daar eerst worden droogge
legd. Het tabak land bij Images is hot beste aar
de gcheelc kust on heeft hi r en daar ceiu
waarde van 2U.U00 francs per IIA., terwijl het
land bij lvawalla slechts 12,000 14,000 frs
per HA. kost.
P c t c r s b u r g, 11 Au g. De Nowojo
Wrcmja schrijft: II. i bericht, dat Rusland
nooit den steun vau Frankrijk in dc Knvalla-
kwestie zou hebben gevraagd, maakt eenc
opheldering dringend noodlg, want men isin
Rusland gevoelig over alle' kwesliën, die liet
bondgenootschap raken. Men was tot heden
in Rusland overtuigd, dal het échec van Rus
land !aa>n FjrankrijJk Öe wijlen was. Heden
echter wordt dat tegengesproken. Waar is
nu dc waarheid? Wij dringen In naam van
Rusland er op aan, dat minister Sazonow zich
daarover zal verklaren. Anders zullen wij het
er voo r moeten houden, dat het échec
van Rusland in de Kavalla-kwcstic een
voudig het gevolg is van eenc misdadige na
latigheid van dc Russische diplomatieke
ambtenaren.
Ween en, 11 Aug. Gewaande van hel
verschil, dat lhuns beslaat in dc standpunten
van Duilschland en Oostenrijk in dc vredes-
kwestie, verzekeren wel ingelichte kringen,
dat er volstrekt geen gevaar beslaat, dat die
verschillen afbreuk zullen doen aan bet Oos-
lenrijhscli-buUschc bondgenootschap, welks
basis onwrikoaar is. Oostenrijk volgt in liet
tegenwoordige geval een politieke gedrags
lijn, overeenkomende met zijne eigen be
langen, die voor dc Balkanlanden ccn sle-
vigen toestand eischen met een blijvendeu
vrede. De monarchie verheugt zich er in, te
dien aanzien zich te bevinden in gelijkheid
valt inzicht niet Rusland. Men weel in Wee*
non, dat de Oostenrijksch-Russischc toenade
ring in Berlijn zeer gunstig wordt bekeken
als een nieuwe waarborg voor dc handha
ving van den algcincenon vrede.
Konstantinopcl, 11 Aug De offici-
cele tekst van hel antwoord dc-r rcgecring
op dc vertoog n der ambassadeurs is aldus:
In antwoord op dc verklaring, die Uwo
Excellentie mij wel heeft willen doen uit
naam van uwe regooring, haast ik mij u mede
doelen, dat de keizerlijke regeering steeds
cr naar hoeft gestreefd zich te godragen naar
dc door hot verdrag van London gestelde bc-
bosch? Wie
:eken tot <len
1 woedenden
mige zee, uil
;n storm gc-
Jïelly zidh t<
ligt zij daar
wel roept de
lelijk duister
oei!
cich, als ging
t ze in haar
r borst In ,ln
Hikje levenloos op den grond. Buiten in de
hoornen tjilpten de vogeltjes in hun droom;
ergens heel in de verte, loeide de stoomfluit
van een zeeboot.
Maar door al die stemmen van den nacht
heen hoorde Nelly voortdurend den mono-
lonen riemslag van roeiers.
Den volgenden namiddag was de heele be
volking van Leliënland aan dc haven bijeen
gekomen, de aankomst afwachtend van de
vissclieraboof der Pictersens. Er was geen
mis-t, maai* loodgrauwe wolken beddklcn
<&a hemel, die in het noorden blauw-geel ge
kleurd was.
Geen geluid liet zij hooren, maar het schok
ken van haar lichaam bewees, dat zij hart
stochtelijk weende.
Toen gingen do ongelukkigen naar huis om
hun rouwkleeren aan te trekken.
Niet lang daarna verscheen het scheepje,
gedragen op de ruggen der golven, en Nelly,
het bevende lichaam geleund icgen een boom,
hield er haar starenden blik op gevestigd.
Do oude mannen aan den wal ontblootten
zich het hoofd en mol gevouwen handen ba
den de vrouwen in stilte.
Op het scheepje kon men reeds de zwarte
kisL zien staan; ook onderscheidden som
migen al don grij-Zion Pietersen. naast de
bracht hij Nelly naar haar kamertje, en na
dat hij haar goeden nacht gekust en zorg-
vuldig toegedekt had, zocht hij zijn eigen
legerstede op.
Het meisje ging overeind in haar bed zil-
ien, en luisterdeKletterend begon de re
gen lieer te vallen, hevig schudde de wind
de boomen heen en weer cn deed de woning
in al haar voegen kraken.
Nelly stootte het venster open en luisterde.
Door den sLrijd der elementen heen was
hel haar als hoorde zij scherpe kreten. Wel
licht het schel gekrijsch der boven de on
stuimige ze© heen on weer schietende storm
vogels? Of het geweeklaag dei' door den re-
lage venster-
staan. Bij liet
llamp, werpt
ncr cn keert
ezem 'n brief
n in den bij
als kreeg zij
zij voor den
Slaapkamer en
kust dien herhaalde malen. *t Volgende
oogenblik echter klimt zij ireeds het raam
uit en snelt door de achterdeur van den tuin
naar <lc haven.
De regen heeft opgehouden; de wolken
scheuren zich vaneen.
Zij struikelt over steenen, valt over boom
wortels, springt weer overeind en snelt ver
der, altijd verder. Bij de boot staat zo stiL De
zwairte rouwvlag aan de mast wappert, als
wuift ze haar een welkomstgroet loc.
En Nelly, hel lieve, van kindsbeen ai met de
tcederstc zorgen omringde meisje, stapt in het
koude water en klautert in de boot.
-Voortdurend trachten de golven het vaar
tuigje mee te sleuren,, maar het touw houdt
het slcrig terug, alsof tic aarde het niet
wilde laten gaan.
Weg, wog van u voor altoos, ellendige plaat-
van lijden en van smartI
Nelly neemt haar zakmesje en begint
waanzinnig van opwinding, het touw door
te kt rven.Daar ziet ze 'n bijl liggen, en
vol ongeduld grijpt ze dien Eindelijk! Een
reusachtige golf heft het bootje op, het touw
knapt afcn met ócin forsdie nik Is de
boot in de wilde zee, in de duisternis, in den
nevel
De anno Nelly wordt meegevoerd door liet
vaartuig van den dood.Het woest gebulder
van dc zee cn 'l geweeklaag der krijgscdiendo
stormvogels begeleiden haar
XV.
Siméndy was gewoon 's morgens vroeg op
te staan; dan stak hij dc lamp aan en zette
zich aan de studie. Sinds weken namelijk
was hij hard aan 't werk voor het examen in
de Hollandsche taal, dat hij weldra zou moe
ien afleggen. De 1 tongaarsche en Duiischc
Studenten wedijverden met elkander op elk
gebied. In hel bierdrinlcen hadden de Duft-
schers altijd overwonnen, nu echter volgde
hel examen cn dat zou de beslissing geven.
Van de Duitsdhers bereidden er zioh vijf voo-
van do Hongaren alleen Simündy, want Gé*
bor Puakés, hoe verlangend ook steeds naar
den triomf van zijn erigen natie, trok zich
voor dezen strijd toch wat lea* zijde, daar
zijn kennis van het Hollandsch maar juist
voldoende was, om de juffrouw in den na-
burigen sigarenwinkel een paar vroottjfce
oogenblikken te bezorgen.
Wordt vervolgd'
