BINNENLAND.
heden met Bulgarije en am redenen van
uianBchlteventilie&d, ton einde die handhaving
van die orde te verzekeren bot aan die kornis*
van de Balgaarsche autoriteiten. Wij rukken
jjiet op naar Kirdjali en Gumuldjaia, zooals
de Bulgaarsche nota beweert Wij zullen De-
daagatseh niet bezetten. Wij geven aan het le
ger uMrukkeiijik bevel geen stap voorwaarts
Ite doen. Wij zullen niet de grenslijn over
schrijden, die wij hebben aangeduid in onze
med-edeakmg aan de mogendheden van 19 Juli.
De Turken dringen steeds verder door in
Ihet Bulgaarsche gebied. Eergisteren waren zij
'reeds 80 Kilometer ten westen van de Ma-
iritza gekomen; behalve Gumuldjina en ora-
Istréken hadden zij ook het Kirdjaligebied
bezet-
Als motief voor hun voorwaarts gaan voe-
[Ten zij aan de wreedheden, die door de Bul
garen op de mohammedaansche bevolking
van Thracie gepleegd zijn. Die bevolking
richt tot de Turksche bevelhebbers de drin
gendste smeekbeden, hen niet langer blootge
steld te laten aan de Bulgaarsche onder
drukkers zij vraagt, dat troepen zullen wor
den gezonden om haar te beschermen.
De Turksche ambassadeur te Petersburg,
Turkhan Pacha, heeft verklaard, dat als die
toestand niet veranderde, Turkije genood
zaakt zou zijn aan Bulgarije den oorlog te
verklaren.
De National-Zeitung heeft van Mahmocd
Moekhtar Pacha, den Turkschen ambassa
deur te Berlijn, de volgende verklaringen
ontvangen
Er bestaat voor Turkije geene Adrianopel-
kwestie. Ons leger is het sterkste, dat wij ge
had hebben sedert Plewna, en dit leger geeft
ons den besten waarborg voor den vrede.
Wij hebben in het begin van den oorlog den
misslag begaan 24 legerkorpsen te vormen, en
om daartoe te komen, hebben wij onze een
heden volgestopt mot oude reservisten. Thans
is ons leger in Thracie samengesteld uit liet
Tsjataldja-leger, dat den aanval van de Bul
garen zegevierend heeft afgeslagen, en
250,000 jonge, goed geoefende soldaten. Onze
troepen lijden slechts onder het watergebrek,
omdat de bronnen vergiftigd zijn door dui-
lenden lijiken van goede lieden, die wreed zijn
omgebracht door de Bulgaren.
Wat den financieelen boycot betreft, waar
mee men ons bedreigt, die kan ons weinig
schelen.
Athene, 18 Aug. De koning is heden
morgen, vergezeld van den dia doch us en
van zijn staf, van SaloniM aan boord
van de Avcrow vertrokkendie door
een deel van de vlootdivisie werd geëscor
teerd. Hij komt om vier uur in Phaleron,
waar hij door de ministers wordt ontvangen
en gaat in een automobiel naar Athene. Voor
do stad neemt een met vier paarden bespan
nen rijltuig hem op, waarin hij door de voor
naamste straten van de stad zal rijden. Hij
tal in de kathedraal een Te Deum bijwönen.
De autoriteiten en het corps diplomatique
tullen hierbij tegenwoordig zijn.
Xtëhcnc zal bij deze gelegenheid Ook met
warmte admiraal Kondoeriotis en zijn staf
huldigen, die voor het eerst in de hoofdstad
komen sedert het begin van de vijandelijk
heden tusschen Griekenland en Turkije.
Minister-president Venizelos bespoedigt
tijne terugkomst om te "kunnen deelnemen
aan de ontvangst van den koning.
Athene, 18 Aug. De Averow, met den
koning aan boord, is in de baai van Pha
leron aangekomen, door toejuichingen be
groet.
De bevolking bereidde de koning eene ont
vangst als overwinnaar. De koning en de
koningin woonden een Te Deum in de kathe
draal bij en begaven zich daarop naar het
paleis. Admiraal Kondoeriotis had eveneens
eene geestdriftige ontvangst.
Saloniki, 18 Aug. Eene Bulgaarsche
bende heeft bij Melnik een Grieksch detache
ment aangevallen, dat verscheidene leden
fan de bende doodde.
Frankrijk.
Parijs, 18 Aug. Door een besluit van den
president der republiek is de tijdelijke zen
ding van Delcassé als ambassadeur te Pe
tersburg vernieuwd.
Engeland.
Kenschetsend voor de stemming in Ulster
is het bericht, dat in Londonderry de slaat
van beleg heerscht. Alle belangrijke punten
van de stad zijn door troepen bezet. De koffie
huizen en restaurants moeten om zeven uur
des avonds sluiten. Niemand ma£ zich zonder
bijzondere redenen, nadat de duisternis is ge
vallen, op de straat begeven.
Tengevolge van deze krachtige maatrege
len zijn er geene onlusten meer voorgevallen.
Mrs. Pankhurst, die door hare hongersta
king heeft bereikt, dat "de driejarige gevan
genisstraf, waartoe zij is veroordeeld, is on
derbroken, en die reeds vroeger de waak
zaamheid van hare bewakers heeft weten te
verschalken, is andermaal daarin geslaagd
en fs naar Frankrijk kunnen ontkomen.
Spanje.
Bilbao, 18 Aug. De conservatieven
schoten revolvers af op de nationalisten, die
voorbij hunne sociëteit kwamen. Dezen be
antwoordden de schoten. Er werden drie
personen gewond en verscheidenen gevangen
genomen.
Oostenrijk-Hongarlje.
"Weenen, 18 Aug. De dagbladen verze
keren, dat de keizer heden den troonteopvol-
gcr, aartshertog Frans Ferdinan, zal be
noemen tot inspecbeur-gencraal van alle mi
litaire krachten dier monarchie.
Tweede telegram. De keizer heeft
«an aartshertog Frans Ferdinand een schrij
ven gezonden, dat zijne benoeming bevat tot
Inspecteur-generaal van alle militaire krach
ten.
Agrara, 18 Aug. Op het oogenbllk,
waarop de commissaris des koning, baron
Pkerlekz, de kathedraal verliest, waar hij den
jÜenst had bijgewoond, die bij gelegenheid
Van den verjaardag van den keizer gegeven
Werd, loste een student een schot op hem en
wondde Bem Ücht aan den arm. De aanran
der werd flervaaflea genomen»
Marokko.
Tetuan, 18 Aug. De Spanjaarden heb
ben zonder incident hef gebied van Oxfa b«
zet.
Madrid, 18 Aug. Bij de bezetting van
het gebied van Oxfa hadden de Spanjaarden
drie dooden.
Uit Larache wordt bericht, dat de colotme-
Sylrvestre Cuestsa Colorado heeft bezet De
woedende aanvallen van talrijke benden wer
den teruggeslagen. De colonne had een doo-
dc en zes gewonden.
Japan,,
Tokio, 18 Aug. De Chineesche rebellen-
hoofden Tsjengtsji, Huangbsing en Sunjalscn
hebben zich in 't geheim ingescheept op het
stoomschip Erimo Marin, respectievelijk in
Keelumg, Moj'l en Kobe. Zij zijn te midder
nacht in Jokohama aangekomen en zijn naar
Tokio onderweg.
Mexico.
New-Yorb, 1 8 Aug. Een telegram uit
Mesico houdt In, dat Huerta, in lijn ant-
woord op de door Lind overhandigde nota
van president Wilson, de bemiddeling in den
toestand in Mexico en elk soortgelijk voor
stel, door eene vreemde regeering gedaan*
weigert Lind heeft dit antwoord naar Wa
shington doorgezonden en wacht nu het ant
woord van daar af.
Venezuela.
New-York, 18 Aug. Een telegram uit
Willemstad bericht dat Coro, een bolwerk
van de omwentelingsgezinden in Venezuela,
na een hevigen strijd door de regeeringstroe
pen veroverd is. De revolutionaire generaais
Gonzales en Urbina zijn, naai' gemeld wor'll,
gedood.
Allerlei.
We lezen ln enkele bladen:
Er zijn nu teekenen, die op weersverbete-
ring wijzen. In Engeland domineert reeds de
zonneschijn; het is er aangenaam warm. Ook
op de Scholscke hooglanden is het weer
goed. In Noorwegen is het prettig warm, het
gevolg van den ongetemperdeu zonaeschijn
en den landwind.
Terwijl ook in Frankrijk een weersverbete-
ring valt waar te nemen, en in België en De
nemarken de toestand er eveneens niet slech
ter op werd, duurt in Midden-Europa (Ba
den, 'Beieren, Bohemen» Tirol en Zwitser
land) het aarzelende weder voort. Dikwijls
is de hemel Bedekt. liet is er te koud. Zeer
laag ligt de temperatuur in Zwitserland.
Aan de Italiaansche meren heerscht goed
weer.
Jan Olieslagers.
Sinds zijn langdurige ongesteldheid
heeft Jan Olieslagers Zondag wear eens ge
vlogen.
Hij maakte een prachtige vlucht, en be
reikte in 28 minuten een hoogte van 2600
meter.
Hongkong, 18 Aug. Gisteren woedde
hier een kringstorm. De grootste snelheid
was 125 mijlen per uur. Verscheidene lich
ters, jonken en sampans zijn gezonken.
Harry K. Thaw, de Amerikaansche mil-
lionair, die in 1906 den architect Stanford
White, dien hij van intieme verstandhouding
met zijn vrouw verdacht, dood schoot en
sindsdien geinterneerd was in het krankzin
nigengesticht Matteawan, heeft de waak
zaamheid van die bewakers dier inrichting
weten ?te verschalken en is waarschijnlijk
thans reeds L ng over de grenzen van den
staat New-York, zoodaH hij thans zeker is
niet weder opgepakt te worden. Die ont
vluchting is met buitengewone sluwheid, na
tuurlijk met hulp van buiten den uitvoer ge
bracht.
Zondag ochtend maakte Thaw met dc an
dere verpleegden een wandelingetje voor
den aanvang van den kerkdienst.
lEen ahlo, waarin twee mannen gezeten
waren, hield toen stil voor het gesticht de
inzittenden stapten uit en maakten een
praatje met den chauffeur, alsof zij met
dezen het een en ander overlegden. Op dit
oogenblik schelde een beamb'te van de in
richting aan, de portier begaf zich naar de
poort, maar had deze nauwelijks geopend of
Thaw wierp hem op zijde en sprong in de
auto, die daarop spoorslags weg reed. Een
eind verder op den weg stond een grootere
auto, waarin de drie mannen overstapten en
daarop ging het met razende snelheid in de
richting van de grens.
Auto's ter vervolging uitgestuurd konden
he»t spoor van den ontsnapte niet meer vin
den.
Is Thaw eenmaal den staat New-York uit
en Connecticut, waarheen hij koers zette. in.
dan kan hij. vol eens het oordeel van recht-
kundigen. niet untgeleVerd worden, zoef
verneemt de Parijsehe N -Y. Herald uit New-
York.
Een nader 'telegram meldde, dat Thaw vei
lig in Connecticut is.
Gravin Tarnowska, die de hoofdrol
speelde in een drama, dat indertijd gewel
dige opschudding maakte, is dood gevonden
in een spoorwegcoupé van een Russisch en
trein.
In 1910 werd de gravin tot acht jaar ge
vangenisstraf veroordeeld onder beschuldi
ging met dr. Paul Naumoff, den advocaat
Priloökof en haar dienstbode den Russischen
graaf KamorowsM vermoord te hebben om
een verzekering van f 259.000 machtig te
worden. Bij het verhoor werd beweerd, dat
de gravin een mericwaardige bctooverings-
raacht uitoefende en dat door dien invloed
meer dan een den dooïl had gevonden.
Onlangs werd de moordenares te Venetië
in vrijheid gestéldzij besloot naar haar
vaderstad Domb'rowitsa terug te keeren. Bij
aankomst van den trein Bleek de eerste-klas
coupé, die zij had Ingenomen, gesloten en
toen het portier geforceerd was. von men
haar lijk. Kostbare juweelen en een som
geld, die zij bij zich lind, versterkten het ver
moeden omtrent de wijeze waarop zij was
omgekomen.
In die voorname wereld t© New-York
wekt veel sensatie een gerechtelijk onder
zoek] naar de oorzaak van den dood, op 13
Juki, va» den toen plotseling overleden mil-
ÜonaJr Singleton van Schaick. Diens lijk is
•ham weer opgegraven. Van 8-chaLck. die
slechts 37 jaar oud werd, behoorde door zijn
afstamming lot een van de oudste Holland-
sche landveTthuizcrsfamiliies, dus reeds daar
door tot de eerste kringen van New-York.
Oorspronkelijk was hij werkzaam aan de
Beurs, maar hij had zich reeds geruimen tijd
uil de zaken teruggetrokken, om zich hoofd
zakelijk aan sport te wijden.
Zijn particulier secretaris beweerde, dat
hij was overleden aan hersenontsteking, ten
gevolge van te stterk alcoholgebruik, maar de
gescheiden echtgenoot© van den secretaris
moét do verdenking hébben geuit, dat de heer
van Schaick vergiftigd is. Don 12en Juli zat
hij mét éenige vrienden op hét terras van
zijn landgoed en liet vervorschingén bren
gen. Na eenigen tijd wees men hem erop,
dat allen hun glas hadden geledigd bdhalve
hij zelf. Hij nam zijn glas em ledigde het in
één teug. Toen zette hij het neer met de
woorden: Mijn hemel, dat beteekent niets. Den
■vtolgdnden dag overleed hij na een aanval
dien men voor delirium hield, onder hevige
pijnen.
Men verfeilt thans, dat er vergift in zijn glas
was en dat personen in zijn omgeving, die
belang hadden bij zijn dood hem op deze
wijze uit den we? hebben geruimd. De vrouw
van den particulier secretaris zegt dat men
ook haar met den dood heeft bedreigd in
dien zij niet zweeg.
Hongkong, 18 Aug. Uit Macao zijn be
richten ontvangen over de groote schade, die
daar is aangericht door den kringstorm. De
Prava Grande is overstroomdDe zeedijk van
het pas gewonnen land bij Rarra is wegge
slagen over eene groote lengte. Verscheidene
huizen zijn ingestort in het district Tarafeiro.
Velen van de bewoners zijn gedood. Talrijke
jonken zijn in de binnenhaven gezonken. De
vloot van visschersjonken in Macao is ge
heel wrak geslagen. Meer dan 150 personen
zijn verdronken.
"Wervelstormen hebben in Canada groo
te schade aangericht. In Manitoba cn Saskat
chewan hebben de tarwevelden zeer geleden.
Op verschillende plaatsen ging de storm met
hagelslag gepaard, waardoor de verwoestin
gen nog grooler werden. De omvang van dc
ramp die volgens nadere berichten toch
minder ernstig zijn kan nog niet geheel
worden vastgesteld, omdat het telegraphisch
verkeer over groote afstanden is verbroken.
Uit de Pers
De crisis.
Hef vriiz.-democratisch weekblad De We
reld handelt over: Wat thans dient te ge
schieden.
Formeel en constitutioneel zijn de vrijzinni
gen thans van de verantwoordelijkheid voor
het dóórvoeren van het program dat zij den
kiezers voorlegden, al Naar onze meening
echter mag in dit geval het formeele en consti-
tuUoneele "«olstTckt niet op den voorgrond wor
den geplaatrt. "Wij geven kier slechts uiting
aan °nz® persoonlijke overtuiging. Wij mecnen
dal de vrijzinnigen, van welke nuance ook,
alles moeten doen ora te bevorderen dat het
door hen bij de stembus gegeven woord worde
ingelost, wat dit ook moge kostenHet Con-
cenlratie-program Was de inzet bij den verkie
zingsstrijd en de meerderheid der kiezers heeft
zich ten slotte met dit program vereenigd. Nu
de sociaal-democraten geweigerd hebben, de
doorvoering van dat verkiezingsprogram a prio
ri te helpen verzekeren, is 'l naar onze mee
ting de plicht der vrijzinnigen, den kiezers te
toon en dat 'f hun volkomen ernst is geweest
met de zaak, zóó bittere ernst, dat zij er des
noods een Ministerieel échec aan wagen. De
verantwoordelijkheid voor zulk een mogelijk
échec valt in alle geval terug.... op de sociaal
democraten, die hunne positie niet, gelijk zij
me enen door. hunne weigering hebben ver
sterkt, doeh inderdaad aanmerkelijk hebben ver
zwakt Reeds vroeger wezen wij er op dat ©en
vrjjzinnig ministerie, dat onder dc hachelijke
omstandigheden van het oogenblik zou optre
den met algemeen kiesrecht en staatspensioen,
niet tou mogen worden vergeleken bij het mi
nisterie-De Meester. Toen waren 't oorzaken
die uit de vrijzinnige groepen zeiven voortkwa
men die tot mislukking leiddenditmaal echter
zou een mislukking niet te wijten zÜn aan de
vrijzinnigen doch aan anderen. En wij houden
er ons van overtuigd dat ook de kiezers dit al
dus zouden inzien. Nog afgescheiden van het
feit, dat do Nederlander verklaard heeft,
èlk Kabinet van vrijzinnigen, van welke soort
ook, ten uoode te zullen bestrijden en dat de
sociaal-democraten gezegd hebben, een minis
terie dat géén algemeen kiesrecht en staats
pensioen brengt, te zullen doen vallen m<se-
Iien wjj dat de vrijzinnigen, met deze yerkie-
«ingen achter d«en rug en in het besef van den
moreelen plicht dien zij tegenover het volk op
zich hebben genomen, thans slechts hebben te
bondelen naar het devies
Fais que doit, advienne qye pourra 1
Een inzender in het weekblad is ontevre
den over het feit, dat de concentratie haar
gewichtig besluit inzake al of niet aanvaar
den van ministerzetels in een order-onsje
nam
„"Waarom was de bijeenkomst- der concentra
tie, waar over een zoo gewichtig volksbelang
werd beslist, niet openhaar? Waarom mocht het
niet openlijk blijken, wie de dragers waren
der verschillende opinies, opdat men kondc
weten bij wie bet tekort school aan durf en de
mocratlsche toewijding?"
Het Volk schrijft „in afwachting":
„Indien niet blijkt, dat de concentratie-hee-
ron hun volle toewijding geven aan het verwe
zenlijken van het herstemmingsprogram, dan zal
niet alleen de laatste man die in deze dagen
tot hen overliep, opnieuw onze zijde kiezen,
maar uit hun eigen kiezerskorps zullen de klei
nen en verdrukten opstaan die tot do erken
ning komende S. D. A. P. heeft niet haar
weigering der portefeuilks den eenig juirien
weg behandeld.
Hefe gezonde in den toestand, door ons kon-
gresbesluit geschapen, is dat de vrijzinnige
hoeren zijn verlost van hun 'dwangidee: een
vrijzinnig-socialistisch kabinet. Zoolang de mo
gelijkheid ervan bestond, werden zij onvermij
delijk altijd weer dien kant uitgedreven door
bron klassebelang- De hoop, de S. D. A. P. te
maken tot bet propagandistisch verlengstuk van
het liberalisme, zou hen niet hebben losgela
ten. Thang staan rij voor den eiscli, den plicht
te vervullen, dien de loop der historie bun heeft
opgelegd- De weigering om dlan plicht te aan
vaarden, zal hen oneindig veel meer schade
dan ons de weigering der portefeuilles heeft
geschaad, omdat iedere burger van Nederland,
trots alle demagogische agitatie, tegen ons ge
voerd, weet, dat de strijd voor hervormingen
den sociaaldemocraat ui bloed en nieren zit. On
der sociaaldemocraten kan alleen meeningsver-
schil beslaan over do vraag, hoe een hervor
ming het snelst wordt bereikt. Dat wij met Ijjf
en ziel ons ervoor in den strijd werpen, ©en
par lij geschieden is van welhaast twintig jaar
heeft het bewezen
De Vooruitgang, het Vrijz.-dem. week
blad yoor deze provincie, betreurt de afwe
rende beslissing der S. D. A. P. uit dien
hoofde, dat de democratische hervormingen
A. K. en Staatspensioen op z n minst geno
men zeer onzeker geworden zijn. Voortgaan
de, zegt het blad:
Maar overigens kunnen we on* in de Zwol-
öohe beslissing verheugen. De S. D. A. P. beeft
gekozen voor het socialisme tegen de demo
cratie, voor het dogma tegen de praktische
ervaring. Zij heeft nu ondubbelzinnig getoond
onbetrouwbaar te zijn in den strijd voor de ver
wezen! king van zuiver democratische hervor
mingen. Onze partij, niet verblind door het
dogma van den klaasenslryd, kan doarbjj win
nen, indien zg nu de vele duizenden en tien
duizenden. die dezen zomer rood gestemd heb
ben in de verwachting, dat daardoor het demo
cratische verkiezingsprogram het best ten uit
voer zou komen, duideljjk maakt, dat zij wèl
die hervormingen had gebracht. Dat zij als
zuiver democratische partij daarom verreweg
dè loorkeur verdient.
Dit alles gevoelt men in de S. D. A. P. maar
al te goed. Vandaar dat men eigen onwil om 't
volk te brengen, wat is beloofd, tracht te ver
bergen achter hetgeen de concentratie zou heb
ben gedaan of niet gedaan- Men slooft zich
uit om de schuld op de vrijzinnigen te werpen.
Het Zwolsohe Congres, hoe hoog het peil ook
eon enkel maal er was, liet doorloopend daar
van het bewijs zien. In allerlei tonen werd
dit gezongen.
De beer Schaper moest zijne partijgenooten
ten slotte er aan herinneren, dat de politieke
tegenstanders toch niet allemaal schurken zijn."
De nadeelen van den voorspoed.
In De Fakkel vinden we een hoofdarti
kel onder bovenslaanden titel, waarin er op
gewezen wordt dat christelijk-historischen
on sociaal-democraten een bondgenootschap
schijnen gesloten te hebben tegen de vrij-
liberale partij.
„Wij weten niet schrjjft het blad of er
een bepaalde overeenkomst bestaat, maar feit
is dat beide groepen ons bestrijden op dezelfde
wijze, met gebruik van dezelfde scheldwoor
den er. dezelfde verdachtmakingen. Bedde stel
len het ook voor, alsof de concentratie danst
naar de pijpen der vrije liberalen, en beijveren
zich zeer haar te waarschuwen niet verder op
dieil noodlottigen weg voort te gaan.
Hot bondgenootschap op zich zelf beeft niet»
verwonderende. Heel sterk in politieke begin
selen is de Christeljjk-Historische partij nim
mer geweest, en thans heeft zjj met de S. D.
A. P. deze zeer kraohtige overtuiging gemeen,
dat de politieke toestand haar niel aanstaat,
en dut de vrije liberalen daarentegen geen re
den hebben om zich over de positie hunner
partij te beklagen. In gemeenschappelijken strijd
tracht men nu den gemeenschappelijken vij
and te schaden. Het gemeenschappelijke strijd
middel is daarbjj de bewering, dat het den
vryen liberalen bij wat zjj sedert October 1912
deden, met niets ernst is geweest.
Het zou hun. in de eerste plaats, geen ernst
geweest zijn met de onderschrijving van het
concentratie-program. Tegelijk werd daarbij de
daaraan precies tegenovergestelde bewering ge
uit, dat de vrij-liberale parlij met de toetre
ding tot het concentratie-program haar begin
selen overboord gooide wat er dan op wijzen
zou, dat het haar wèl ernst was met wat zij
deed. Wij en anderen betoogden al her
haalde malen, dat zoowel voor de eene als voor
de andere meening niet de minste grond is
aan te wijzen. Lang vóór de concentratie ver
klaarde de Bond van Vrije Liberalen zich bereid
de invoering van algemeen kiesrecht mede
te werken, en van méér dan één kant in den
boud was de een of andere vorm van staats
pensioen verdedigd (o. a. door den voorzitter,
mr. Tydeman. en in het rapport over het Bel
gische stelsel van ouderdomsverzorging).
Eenmaal de eisch van algemeen kiesrecht in
het urgentie-program der concentratie opgeno
men, had geen enkel vrij-lberaal bezwaar voor
de verwczenlijkng er van mede te ijveren, en
het zou dan ook niet mogelijk zijn eenig geval
aan te wjjzen, waaruit zou blijken, dat de vr e
liberalen ten aanzien van den strijd voor dit
programpunt, der concentratie zich nvnder
loyaal zouden hebben gedragen. Wat voorts de
6taatspenrioneenng betreft, vergissen wij ons
niet, dan ia bet vooral aan het aandringen
van den leider der vrije liberalen te danken dat
dat punt in het concentrntle-proram is opge
nomen. Tegenover de verdachtmakingen, waar
aan onze partij blootstaat, meenen wij dit. ons
ter oore gekomen, geheim uil de beraadslagin
gen der concentratie wel te mogen verklappen.
De tweede beschuldiging aan het vrij-liberale
sdres is deze, dat onze geestverwanten na de
verkiezingen al het mogelijke zouden gedaan
hebben om de uitvoering van de concen^ratie-
eischen te verijdelen.
Wjj herinneren eraan dat zij mede, ondanks
de bezwaren, hebben aangedrongen op een ge
mengd vryzinnig-socialistisch. kabinet, en dat
niemand hunner er ook maar over gedacht heeft
zich te verzetten tegen het zeer royale aanbod,
door dr. Bos aan de socialisten gedaan.
Toen de socialisten weigerden, drongen ri) te
gelijk aan op de vorming van een concentratie-
kabinet steunende op de sociaal-democratische
Kamerfractie. De concentratie liep niet- in den
va1 Het zouden weer do do vrije liberalen zijn
geweest, die baar daarvan terughielden ui-
leen om zoo van bet algemeen kiesrecht en he*
staatspensioen af to komen. Nu door berschil-
lende uitlatingen is gebleken, dat daarvan niets
aan Is, dat he' verzet tegen een concentratie
kabinet uit alle vrijzinnige groepen kwam en
dat allen zich bij hun overwegingen hadden
laen leiden door den wensch, na de weigering
der socialisten nog zooveel mogelijk van het con
centratie-program te redden, toen probeerde
met het weer op andere wijze. Toen begon
men het voor te stellen alsof de vrije libera
len de eigenlijke aanstokers waren tot het plan
om de S. D. A. P. portefeuilles aan te bieden,
die zij niet accepteeren kon en zoo verwarring
in den politieken toestand te stichten. De heer
Troelatra zei iet* dergelijk» op ®et Jongste bui
tengewone congres der S. D. A. P.
Het is moeilijk omtrent het berioop der ver
gadering van concentratie-Kamerleden, waarin
tot het aanbod werd besloten, inlichtingen te
verkrijgen. Men bewaart daarover het stilzwe
gen. Intuaschen ontvingen wij uit goeden bron
de meest stellige verzekering, dat het beslui'
tot het doen van bet aanbod unaniem en niet
allermeest op aandrank van de vrije Bberalen
is genomen. Bedoelt mr. Troelstra misschien dat
wel alle groepen het aanbod wilden, maar da;
alleen de vrije liberalen de zekerheid meenden
te hebben, dat het niet geaccepteerd zou wor
den? Laten wij dan hieraan toeboegen dat o.a.
door een der vrije liberale Kamerleden er op
werd aangedxoagen dat géén schijn maar
een werkelijk «n aannemelijk aanbod zou wor
den gedaan, en dat een ander met kracht do
meening verdedigde, dat óe socialisten het zou
den accepteeren.
Heft vat»
De Telegraaf schrijftt
In het Marxistische bijvoegsel van frHet
"Volk" schrijft de heer "Wibaut, natuurlijk zéér
in ^n nopjes over bet besluit van het Zwólsche
oongres der S. D. A. P. Hij zegt, dat er duch
tig propaganda moet worden gemaakt, en ver
volgt
„Het zal daarbij beter gaan dan Vliegen in
een oogenblik van mismoedigheid vreest. "Wij
zul'.en er ons niet toe bepalen het vat onzer
maoht weer te vullen zoo vol ala het ia ge
weest. Het is ook geen Danaïden-vat. WIJ zul
len het vat onzer mocht veel grootcr maken.
Zoo groot en zoo vol maken wij onze macht,
dat weldra de vrijzinnigen bang voor ons wor
den, zóó bang, dat zij ons niet meer vragen te
regceren. Daarna, zoo groot en zoo vol, dat
wij voor de gevaren van regceren zelf niet- meer
bang hoeven te zijn."
Mooi zoo.
Mogen wij den heer Wibaut, die in dagen,
dat overal de roodc vloed terugloopt (Rotter
dam. Hoogezand, Groningen!) met zoo'n pro
gramma voor den dag komt. een paar vragén
•tellen? Deze: hoe lang denkt bij er over te
doen? Denkt hij, dat het vat nog in deze eeuw
gereed komt? Zoo niet, wanneer dan? En moe
ten «taatspensioen en algemeen kiesrecht wach
ten, tot het volle vat er is?
Nederlaag of comedie?
Een inzender schrijft aan de R e s i d e n-
ti ebo d e:
Volgens persoverzichten sohjjnt men, naar
het mij voorkomt, nopens de vraag, wat de be-
teekenis is van het socialistisch congres en
Troelstra's „nederlaag", met blindheid gesla
gen. 't Is geen nederlaag, maar niets dan glo'
rieua comediespel.
De geslepen vos laat zich nu, mot kleino
meerderheid opleggen hetgeen hjj dadelijk na
de audiëntie op het Loo gewild heeft, toen hij
zich ontvallen Het, dat hjj waarechijulijk mot
terugkeeren zou, hetgeen hij later in een inter
view bevs3tigde en wat ook blijkens de cor
respondentie Troelstra-Bos resultaat was dor
S D. A. P partij-conferentie van 19 Juli. Tegen
de op 10 Aug. aangenomen motie waren de be
proefde aanhangers der Kamerfractie met en
kele betrouwbare leiders. De parlementaire
fractie, de leading men althans, toonden zioh
bereid portefeuilles te aanvaarden. Dat is than*
braaf tegenover de concentratie en kan in dc-
toekomst Juist stout tegenover haar zijn. Er ;s
wel een partijbesluit (met 375 tegen 320 en 15
onthoudingen) doch „als de nood aan den
man komt". en „nood breekt wetten"
Trouwen», in dat geval is er beroep op een
nieuw congres, dat elders dan te Zwolle kan
vergaderen. En al komt het daar niet toe.
alleen de mogelijkheid, dat het er wel toe ko
men kan. is bet zwaard van Damocles voor een
onwillige Concentratie.
De toestand van thans schijnt mij, dat de
leidende S. D. A. P.-groep uit de 2do Kamer
gedwongen wordt iets niet te doen, wat z\j
ldever niet wilde doen. maar waaraan zij zich
toch niet gaarne onttrekken wil uk eigen, vrije
keus.
De Residentiebode maakt van deze
opmerking te liever melding, daar ook haar
iets dergelijiks voor den geest stond. Direct
na hot congres schreef zij toon
„Of moet heel deze laatste manoeuvre wel
licht beschouwd worden »ls een rechtvaardiging
tegenover de vrijzinnige ..vrienden" >n de
Kamer? Zoodat liij (nlr. Tröclsfra) er ten allen
tijdo op kan wjjzen zie, ik wilde de portefeuil
les wel. maar de partij wikie niet? Zon de heer
Troelstra niet voorzien hebben, dat „de partij"'
toch de portefeuilles zou afwijzen en durfde hij
er juist daarom met het oog op de liberale
„vrienden", wel vóór pleiten? Zeker, 't zou
,.slimmelingen"-politiek zijn. maar hoe de an
ders -aanw'ezige oppervlakkigheid van den voor
maals groot geheeten leider te verklaren?"
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 19 Augus
tus bevat o.m. de volgend© Koninklijke be
sluiten:
eervol ontslagen C. E. L. Kappelhoff als
consul van Nederland te Ader; voorloopigc
waarneming van dit consulaat opgedragen
aan E. Vogelsang;
van 1 September 1913 tot ultimo Augustus
1914 benoemd tot lecraar aan de R. H. B. S.
te Heerenveon N. H. Vlasveld, tijdelijk
leer a ar;
benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S.
te Leeuwarden van 1 September 1913 tot ulti
mo Augustus 1914 H. Boonstra, tijdelijk
leeraar;
op verzoek eervol ontslagen J. N. Elendaas
als burgemeester van Kt abbendijke;
benoemd tot lector in de afdeeling Alge-
meene Wetenschappen aam de Technische
Hoogeschool te Delft voor onderwijs in den
ijk J. A. Treub. ijker te 'sGravenhage;
Voor onderwijs in de beginselen van ver-
bandslcer eri Eerste Hulp bij Ongelukken C.
v d. Worp. dirigecrend officier van gezond
heid 3e klasse te Haarlem.
H.M. de Koningin is gisterenochtend om
streeks 10 uur per Staatsspoor te 's Gravem-
hage aangekomen, vergezeld van de Hofda
me Baronesse Rengers en den adjudant jhr.
Hooft Graafland, kapitcin-luitenairi ter zee.
In open hof-auto reed H. M. naar het Pa
leis.
Gisterenmiddag te 2 uur 54 min. verlieC
H. M. wederom de residentie
H. M. de Koningin heeft gisteren na aaib*
komst in de residentie een. bezoek gebracht;
aan het Huis ten Bosch in verband met bet
