Donderdag 21 Augustus 1913.
BUITENLAND^
FEUILLETON.
De Klokken die veiklonken.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoort f l.OO.
Idom franco per post- 1.50.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.10.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regelsf 0.50.
Elko regel moor0.10«
Dienstaanbiedingen 25 cenls bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handol 011 bedrijf bestaan zeer voordooligo bepalingen
tot hot herhaald advorteoren in dit Blad, bij abonnomont.
Eeno oirculairo, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
li°» 45 I2de Jaargang.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. „D E EEMLAN DER'. Uitgevers: VALKHOFF Co.
Kennisgevingen.
<Bürgen eest er en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat bij hun besluit
van hedeu aan de Continental Petroleum Com
pany t« Rotterdam cn hare rechtverkrijgenden, in
gevolge art. 8 der Hinderwet vergunning is Yer-
Ieer.tl tot het oprichten van. een ondorgrondsclrin
Pc'.roleunwcrgaarbak mot» aftapinrichting op het
terrein dor HollancUche IJzeren Spoorwegmaat
schappij, alhier, kadastraal bekend sectie D, no.
3177
Amersfoort, 16 Augustus 1913.
Burgemeester -cn Wethoa-iiCT.s voornoemd,
11. W. VAN BSVBLD, Welk, lo.-Br.
V R. V1SENSÏRA, l.-S.
liezuek van keizer
^iajtoleon aan de stad
Amersfoort A° 1811.
Onder uil opschrift keelt wijlen die lieer
Vuil Roolselaar, in leven archivaris alhier,
in zijn le bundel „Amersfoort" gepubliceerd
de stukken ei.- op Napoleon's passage betrek
king hebben.
Mogelijk is liet den lezers aangenaam daar.
een cn- andror uil Le vernemen. Oonclusién en
beweringen van den heer Van liootselaar la
ten we on/vormeld, daar deze nog al eens in
strijd zijin met feiten, door hem zelve aan
gehaald.
Zoo wil liij sLijf en strak het bezoek stellen
op Dinsdag 29 October, omdat hiervan eerst
is sprake geweest.
Hij verliest daarbij uil hel oog, dat Napo
leon zich 2b October heeft bevonden in Zwolle.
Eveneens dait op een uweedaagsch verblijf
in Utrecht was gerekend-, terwijl Napoleon
slechts een halt' uui' aldaar vertoefd heeft.
Van Gompiègjie in Frankrijk was Napoleon
naar ons land vertrokken. Eerst had hij Rot
terdam bezocht, toen Utrecht en verbolgens
Amsterdam. Na een dozijn dagen daar te heb
ben vertoefd, kwam Don Haag aan de beurt
en oen tweede bezoek aan. Rotterdam, terwijl
Leiden zoo iets ontving als Amersfoort
Van RoitiDerdam vertrok hij- Zondag 27 Oc
tober 's morgens 7 uur naar Utrecht, waar
men rekende op een 'tweedaagsch verblijf,
en dan zou hij gaan naar het Loo. Napoleon
bekreunde zich echter weinig om getroffen
maatregelen. Om elf uur Zondagmorgen in
Utrecht gearriveerd, was hij een half uur
latter weer op weg r.aar de hei bij Amersfoort,
oin wapenschouwing te houden over 70(H)
man. waarbij 700 cavaleristen, expres daar
voor gekomen uil het Camp van Zuridlaaru.
bij Groningen. Mogelijk was er nog een ge
heime reden voor deze troepenverplaatsing,
want 28 October bevond Napoleon zich in
Zwolle. Daar had die parade dus ook wcJ
kunnen plaats hebben.
Deze 7000 man werden le Amersfoort (3600)
en omliggen die dorpen ingekwartierd; een
prettige uitgave voor de betrokken gemeen
ten! liet keizerlijk bezoek kostte echter meer
nan Amersfoort. liet w-oord „bezoekteekenl
al 'opscliroeverij. De weg naar Het Loo
loopt toevallig midden door Amersfoort. Na
poleon moest dus passeer en, anders was hij
hier niooit gekomenMaar men bcgrij.pl het,
de hoogere ambtenaren cn autorileiiilon dor
bel rokken sla-eek zorgden wel voor hulde
betoon, 't kon hun van dienst zijn voor avan-
oomeiKl, en ach Lor wc gebl ij ven van feestelijk
ontvangen kon lam mogelijk schaden in car
rière. Om do stad „lokker" te maken, had
het vorig jaar, toen 's keizers bezoek aan het
lamldi was vastigiesilekl, ook Amersfoort haar
klachten cn wensohen kunnen indienen, om
deze te doen opnemen in aa.n te bieden rap
porten. De burgemeester had, in antwoord
daarop, genoemd den kwijnenden toestand
van <le garenlwijnderijenhoedenmaikcrijen,
spiinnerijten en weverijen van dlemet, alles ten
gevolge van de 'drukkende belastingen. De
verbouw van tabak was tiot meer dan twee
derden verminderd. Als wens oh werd geuit,
het bevaarbaar maken der boken tot aan Wa-
gciuwgen, de waterverbinding met de groolo
rivieren, wal ook in 1913 nog behoort tot dc
vrome wcnschen, dank zij de slem, uitge
bracht door den eigen afgevaardigde in de
Tweede Ivamer, toen aldaar het kanaal door
do GeLdersche Valled werd behandeld en af
gewimpeld.
Waar de autoriteiten vooral op gesteld
waren (en mogelijk de keizer zelf ook) dal
was het toejuichen, hot „leve de keizer", het
„vive Tempereur". Dit blijkt uit -die aanschrij
ving van den pref eet-DepartemcniL der Zui
derzee op 5 September.
l>aainu wordt aangegeven de wijze van
facsimiling: ontvangst aan de limite dor plaats
'dk>or Muncipalen Raad, luiden der klokken,
pastoor cn predikant in kerkelijk gewaad met
de ge«ftelijlkhetiid vóór de kerkgebouwen,
eerepoorten», groen, vlaggen, de naliionale gar
des onder de wapenen. Ondei lusschen spaar
zaamheid. Het is aan hot hart, dal hot voegt
rijkelijk te zijn. Het is het hart, dat dOor lier
haalde toejuichingen enz. Ja, dat toejuichen!
Men weet, dat in Amsterdam den turfdragers
geld werd uitgeloofd voor jubelen, een be
taalde claque!
De Amsterdam sell c turfdragers hebben niet
gejubeld. Of ze geld hebben aangenomen, we
ton we niet.
Ook op de kostenrekening van Amersfoort
komt voor 153.56 francs, Prix dargent' distri
bute le jour de Tarrivtee do S. M. In dat schrij
ven van 5 Sept. krijgen de maires te lezen
wat-zij vooral moeten dioen om in dte gunst
te komen, om een goedkeurende aanleekc-
rüing te krijgen in de rapporten. Hiervoor
hebben zij hun zorgen en pogingen te ver
dubbelen om aan de opperste machten de aan
wijzingen te verschaffen, welke zijn gevraagd
geworden. Waarop een paar regels later
volgt: „Ik eindig met u nogmaals tie herhalen,
dat dc werkzaamheden der conscriptie gee-
ncrlei vertraging lijden kunnen cn dait dezel
ve overeenkomstig mijn voorschriften moeten
plaats hebben."
't Was dus voor dte lieve nieuwe onderda
nen wat men noemt: lachen als een boer die
kiespijn heeft.
En de gemeenteraad besloo-l bot allerlei
festiviteit en versiering: de schutters zouden
<w ijjn» krijgen en de Raad en andere hooge col
leges zouden 's avonds na afloop een souper-
tje savourceren. En er zou zijn illuminatie e.n
vuurwerk, maar mat voetzoekers gooien of
schieten, dat bleef streng verboden.
-2500 francs kreeg de maire te zijner be
schikking. Deze zullen echter gebleven zijn
buiten de 3000 francs hierna vermeld, want
daardp komt niet voor de schuttcrstractatie
eat hat raadssouper. We mogen niet veron
derstellen, dal deze zijn achterwege geble
ven uit neerslachtigheid over de nonchalante
houding, door Napoleon aangenomen, toen
wij hem wilden huldigen. Van het vuurwerk
lijkt tc zijn afgezien; hel bezoek kwam dan
ook zoo overhaast op 27, terwijl gerekend was
op 29 October.
Bij liet voteeren mn bovengenoemde 2500
francs, werd dit passeeren van Napoleon door
den Raad genoemd: een gobeurtenis, die zal
uitblinken in de annalen van Holland. En de
nialire gaf zwart op ^it, dat deze gebeurtenis
'de stad Amersfoort bij hel nageslacht on
sterfelijk zou maken. Zooals men ziel, zijn (le
gnoote woorden niet van vandaag of gisteren.
Wat den oogendicnerij, om gocn sterker maar
wal triviale uitdrukking te bezigen, die echter
meer juist dat kruipen weer zou geven.
Napoleon kwam. "t Was twee dagen vóór
afspraak. Vermoedelijk zal hij Zondag 27 Oct.
liegen vier uur, half vijf aan dc Utreolitsclie
poort zijn geweest, want de keizerin Marie
Louise was Utrecht om half drie gepasseerd.
Dc rijtuigen kregen verscli trek materiaal en
tloen stak marine Gijbeis van wal met zijn rode.
Volgens den huldigen archivaris dr. Rcijii-
de-rs (in hot Aincrsf. Dagblad van 13 Aug.),
hetetflt Napoleon de rede bon einde Hoe aan
gehoord, volgens don heer Wesscling, secre
taris van de optochtcommissie, hield Napoleon
het sle.chts half uit. nam het stuk uit han
den van den redenaar, om liet overige in te
zien
Maar beide hecren zijn het eens, dat 't
toen was „Fouette cochcrl"
En daar ging het in Liegende galop door
Utrechtsclie straat, Langstraat en Kamp over
de dik mol zand bestrooide stralen. En de-
geestelijkheid kon voor de kerk slaan cn de
twee oei-epoorten en de geplante boompjes
langs de stralen mochten bedelend vragen om
bewonderd te worden. Napoleon was in een
ommezien den Iloogeweg op in die richting
van liet Loo.
Eigenlijk gezegd was 'l hem niet kwalijk te
nemen. 27 October, clan is het om vijl uur
uM moer vol dag, liet Loo moest nog ge
haald en den volgenden dag was hel weer
afreizen naar Zwolle, 't Is wel ih te (Leuken,
dal deze töean besor wat nonchalanlt om
sprong met kleinslaidhuldiging, nor hij moest
zeggen: geen tijd, gfcen tijdJ
De straten» waren dik mot zand bestrooid
oan gelijk pa-'x te geven ovor hel Viveisel van
veLddedten; 't had een uitgave gevraagd var
1009,08 francs. 839,06 fr. was uitgegeven voor
de twee eerepoorten, 420 fr. voor dje boomp
jes, 292,95 fr. kos-blb dte alliiiiiinaibie der ge-
meentegebouwen, 80,40 voor vergulde slads-
slcutels met kussen, enz.
De groote mail was voorbij, maar van dc
hooge oom-es waren we nog niet af. 't Was
een feestviering ondter curateele.
Direct wilde de prefect van hel Zuidcrzce-
depurtement ontvangen:
le. Een staat van alle uitgaven.
2e. De deiibcraJUên van den MuncipalcD
Raad, hetzij, goed- of afgekeurd.
3c. liet advies van den -Maire.
En de .Minister Socretai is van Staal croeg
oopie van de aanspraken welke tol Zijno
Majesteit waren gehouden.
Nu dat was sJioeiils een enkel stuk.
Ook de courant zou het evenement vermel
den, dait volgens maire Gij bels Amersfoort
onsterfelijk zou niaikcn.
Hel woord ooura»n>t is hier niet bedoeld als
soortnaam. 'I Was er toen nog geen tijd voor,
dat Amersfoort alleen een half dozijn bladen
kon hebban, waarin het wintsgevond was zijn
geld tc steken. Er bestond toch slechts de
Ulrechtsche Courant, die dte provincie en om
geving op dc hoogte van alles moest houden.
't Was oen beest onider curateele, zooals ge
zegd, en dus ligt hot voior de hand dal c-en
verslag der, foesl'elijkhciLd verstrekt wercl van
kooger band. En .daar was de liand van den
matLhe nog miet hoog genoog voor. -Doze ont
ving van den ond/er-prefect Sniouckacrt -en
ontwerp-verslag met do vraag, of beft *oo
goed was. Natuurlijk was het zoo goed. En
omdat het zoo goed was, Li ten wij de tekst
maar achterwege. Ook op heden kent men
wel dien officii don gedachten gang.
Achter het lnuofdstuk „bat bi'/uék van Kei
zer Napoleon aan d'e shut Amersfoort
Ao 1811", geelt van Rootselaar in tien bijlagen
de brilefwisseling, welke daarover in het
archief berust, van deze tien stukken zijn er
acht in liet Hollaaxlsch en twee in he»
Fnansah. 'I Een is het besluit van dian Raad
om feest te vieren, well: schrijven vermoede
lijk naar den prefect moest, liet andere stuk
is van den onder-pre tec lver/ondem uit \m-
silerdadu, terwijl zijn com' .pondien-iiie, in
Amersfoort opgesteld, hl 'l 1 bolkaoiidsGh was
geschreven.
't Kan zijn, da4 in Amsterdam op de
buiOaux m 1811 ï^eds alles verf rans rhl was.
M,el deze opinio is echter weer in strijd, dat
hot schrijven van 5 Sept- 1811 gezonden door
don prefect, in hot Iloliapdsch is gesteld
il-
Politiek Overzicht.
Nieuwe complicaliën aan
den Balkan.
Enver Bey cn de door zijn geest bezielde
Turksche soldalaska zijn goed op weg om
nieuwe verwikkelingen in hel zoo zwaar ge
teisterde Balkan gebied te doen ontstaan.
Turksche troepen hebben dc Maritzalijn over-
oversclueden cn zijn Ver doorgedrongen in
toekomstig Bulgaarsch gebied. Er zijn gec-
ne betrouwbare berichten over de bewegin
gen van de Turksche voouposten; maar het
sfciiijnt zVjkcd te zijn, dat zij steeds verder
naar het oosten gaan. Muslapha Pacha, de
voormalige Turksche grenspost noord-ooste
lijk van Adrianopel, Ortakeui cn Dimotika
zijn door Turksche troepen bc/zet, en men
verwacht, dat het daarbij niet zal blijven.
Wat moet dat beteekenen? Nog onlangs
heeft de Porte met de meeste stelligheid ver
klaard, nadat het Turksche leger aan dc Ma-
rilza was gekomen en Adrianopel weder had
bezet, dat in geen geval deze lijn, de inder
tijd door haar zelve voorgestelde grenslijn
met Bulgarije, zou worden ovcrschnedcn.
En thans, nu dc Turkschg voorposten reeds
een goed eind oostelijk van dc Marilza slaan,
wordt bericht, dat de Porie een nieuw rond
schrijven aan hare vertegenwoordigers in
het buitenland in de maak beeft, waarin zij
het vaste besluit zal kenbaar maken om zich
slipt te houden aan de Maritzalijn met de
verzekering, dat daar, waar dc Turksche.
troepen enkol tot bescherming van de bevol
king de lijn zijn overgegaan, zij zicli zoo
spoedig doenlijk zullen terugtrekken. Het zou
dus slechts een voorbijgaande maatregel zijn
tot bescherming van de Grieken cn moham
medanen in dat gebied, dat voortaan aan
Bulgarije zal behooren.
Men vraagt zich onwillekeurig af: Wat zit
daar achter? Zal die bescherming, voor kor^
ten tijd verleend aan eene bevolking, die er
tegen opziet onder Bulgaarsch gezag tc ko*
men, niet aanleiding geven tot nieuwe com
plication? Bulgarije zou er dc naaste toe zijn
om daartegen iets te ondernemen. Maar Bul«
garijc is machteloos; het kan uil /ich zeil
niets doen tegen de geduchte strijdmacht, die
Turkijte samentrekt. Op hetzelfde oogen»
blik, waarop ecu leger van ecnige honderd
duizenden Bulgarije bedreigt, wordt aan de
Bulgaarsehc regeering door het verdrag van
Bukarcsl de plicht opgelegd om hare strijd*
macht te demobilisceren. Maar Bulgarije
heeft Europa achter de hand; heri vertrouwt
op dc mogendheden, die Turkije binnen do
perken zullen verwijzen! De Bulgaarsehc ge
zant te Parijs \ierkla.i(rt in een interview
aan dc Temps, dat Europa dit aan /tjne eer
verplicht is; hij zegt:
Dc houding van de Turksche regeering
treft Europa in zijne waardigheid en zijne
rust. Hel is zedelijk en polilick verplicht in
eene voor allen gelijtke mate dc bepalingen,
waarvoor bot de garantie op zich heeft ge-
nomen, tc doen eerbiedigen en de terugroe
ping van dc keizerlijke troepen te cisehcn.
Het kan niet toelaten, dat zijne inzichten,
zijne verbintenissen en zijne gerechtigheid
illusoir worden, cn het komt er op aan t we
ten welke afdoende maatregel de kabinetten
denken le nemen om de uilvoering van hun
wil le verzekeren. Ik weel wel, dat men zich
gaarne verbeeldt, dat wij misschien in cenige
schikking met Turkije zouden kunnen treden.
Eene schikking? Waarin? Waarover? Qvcr
een gedeelte van een door de mogendheden
vastgesteld geheel? Moet Bulgarije op eigen
gezag bepalingen herzien cn verminken van
een verdrag, dat de ondcrlcekcning van
Europa draagl? liet houdt zich aan de over
eenkomsten, die door de mogendheden zijn
opgesteld. Feitelijk en rechtens is Bulgarije dc
schuldcisoher van hot LondenscJic verdrag en
van Europa. Europa kan en zal zijn wissel
borg niet Laten protcsteercn."
Wat zal Europa doen? Als met vermanin
gen cn waarschuwingen dc zaak in 't reino
is le brengen, dan kan men geheel gerust
zijn, want daaraan is geen gebrek, veeleer
overvloed. Maar de vermaners zelf zijn zich
er van bewust, dat er nog wel iels meer noo-
dig zal zijn. Zoo schrijft het Journal des Dé-
kats
„Bulgarije heeft, door Thracie geheel te
ontbloeien gedurende den oorlog lusschen
de Ballennstatcn, het veld geheel en al vrij
gelaten voor dc Turken. Het rekent nu mis
schien oj) dc mogendheden oin dc Turkscho
regcering te noodzaken zich te gedragen naar
het Londcnsche verdrag. Maar als dat zijne
berekening is, dan is hot zeer te vreezen, dat
dit eene nieuwe dwaling zijnerzijds is. Hoe
meer de tijd voorbijgaat, des tc mocielijker
wordt hel de Turken te overtuigen, dat zij
tot het verdrag van Londen moeten terug-
koeren. De stappen van de ambassadeurs tc
KonstanHnopcl zijn onvoldoende middelen
van actie.
In lusschen schijnt het nog mogelijk de
Turken le bewegen weder'over dc Marilza te
gaan. Men zegt, dat Duitschland besloten is,
met de andere mogendheden, hen krachtig
aan te raden hunne voordeelcn niet verder
te drijven. Het is des tc nuttiger, dat deze
raad wordt gevolgd, omdat de mogendheden
VICTOR RAKOSI.
33 Uit het Hongaarsch vertaald door
J E .V O SE BEST YÈ V
en J. A. RA ABE Jr.
De bisschop maakte een ongeduldige be
weging.
„Geen denken aan, gij blijft hier in Ko-
lozsvar, voorloopig als hulppredikant en
godsdienstonderwijzer".
„Monseigneur, ik smeek u, sla mij, toe mij
terug te trekken daarginds tusschen de
Sneeuwbergen, om aan een bijna verloren
burcht steun te brengen".
In zijn stem trilde zooveel smart, dat de
bisschop er diep door geroerd werd
„Nu dan, gelijk ge wilt, mijn zoon. Het
spijt mij voor u, maar misschien hebt ge wel
gelijkOp de gevaarlijke punten zijn juist
de uitstekendste soldaten noodigLaat de
hecren uit Magyar-Garabó binnen!"
Er verscheen drie mannen, de curator cn
twee ouderlingen. Het waren Hongaarsche
boeren met een net uiterlijk en een verstan
dig voorkomen. De bisschop wees op Si-
móndy.
„Ziedaar uw predikant, een zeer geleerd,
uitstekend geschoold jongmenseh; gij moogt
u wel over verheugen dezen gekregen te
bben.**
De curator kuchte weifelend
„De dominee weet misschien niet, in wat
voor gemeente hij terecht zal komen?"
„Ja, ik weet reeds, dat de gemeente zeer
arm is", —antwoordde Pal, „maar dat is
voor mij geen reden om er niet heen te gaan.
Ik zoek niet zulk een plaats, waar geen ge
brek is, maar een, waar ik zal moeten strij
den, arbeiden en mijzelf inspannen'
Verlegen krabde de curator zich nu achter
de ooren.
„Moge God u, en uw mooie ^ornemens
zegenen, dominee, maar toch moet ik de
dingen zeggen, zooals zij zijn. De JCepe, het
aandeel van den dominee, is bij ons niet
iedere twintigste, maar iedere dertigste
schoof van den oogst. liet aandeel in de wijn
opbrengst is totaal niets, want wij bezitten
geen wijnbergen. Bijzondere toelagen zijn er
ook al niet, omdat dc Roeinecnsche priester
alles voor onze gemeenteleden voor ni
doel, zoodaf de dominee er natuurlijk ook
geen vergoeding voor vragen kan. Vast trak
tement krijgt u niet; wel ontvangt u een paar
stukken land, maar die worden niet gratis
voor u onderhouden... Onze gemeente tel!
ongeveer honderdtwintig zielen... En dan
zal de dominee ook dc school nog waar moe
ten nemen
„In orde. Wanneer zou ik dan in dienst
kunnen treden?" vroeg Simandy.
Ton hoogste verbaasd kteek de curator nu
eens hem, dan weer den bisschop aan.
„Zou de dominee dan werkelijk bij ons
willen komen? Wij kwamen eigenlijk hier
heen om te zien, of we, nu de predikanten
van ons wegloopen, niet den een of anderen
doodarmen schoolmeester konden krijgen.
Nooit hadden wij echter kunnen denken zóó
gelukkig te zullen zijn.Nu, dat zal een
vreugde geven in Magyar-GarabóU leunt
er vast op aan, dominee, dat wij u zullen
beroepen!"
„'Tot zoolang blijft ge dan bij mijl, mijn
zoon", zei de bisschop.
De curator draalde net zoo lang om P
heen lot liij kans zag diens hand te grijpen cn
er een kus op le drukken. Pali echter ver
maande hem zulks over tc laten voor de
vrouwen en kinderen, waarop de curator ant
woordde:
„Neem mij niet kwalijk, dominee, maar dal
gaat niet. De dominee is de dominee. Bij ons
kust men zelfs wel het kleed van den Roe-
meenschen priester, en wij willen, niet, dal het
volk hem voor een beter mensch zou houden
dan den dominee". En Pali moest toelaten,
dat ook de heide ouderlingen hem eerbiedig
de hand kusten.
Daarna gingen zij haastig heen om de
vreugdevolle lijding over le brengen en de
predikants-verkiczing te houden. Zo.o werd
Pal Simandy predikant Van Magyar-Garabó
lusschen de sneeuwbergen van Görgény.
ra.
Pdl Simandy wist heel goed, wat hij» deed,
toen hij zonder eenig bedenken het beroep
naar Magyar-Garabo aannam. ITij was een
Zevenburger. Geboren in de provincie Hunyad
had hij daar ook zijn jeugd doorgebracht, wat
beteekent, dat de verhalen en overblijfselen
uit den ouden heldentijd zich diep in zijn ziel
hadden ingeprent Hij, de late nakomeling,
kwam ter wereld lusschen niets dan de
ruïnen der vroegere grootheid van de Hon
garen in Zevenburgen. Hij had ze gezien, de
oude. Hongaarsche hervormde kcrlcen in
handen der Roemenen, terwijl andere ontge
ven waren door meterlioog onkruid. Hij had
zo gezien, dc verlaten, adellijke kasteelen,
van welker slcencn de Rocmeenschc boeren
armelijke stulpen gebouwd hadden. Dikwijls
had hij in somber gepeins verzonken gezeten
tussolien de ruïnen van middeleewwsche
burchten op bcrgplateaux, waar eenmaal
Hongaarsche helden de wacht hadden ge
houden op de muren, om vandaar de ver ge
legen dalen le bespieden.Bij honderden,
ja bjj duizenden had hij ze gezien, de boeren
met Hongaarsch type, met Hongaarsche naam,
die echter dc taal cn den godsdienst hunner
voorvaderen hadden laten varen, en hel deed
hem pijn tot in de ziel, als hij zag, dat deze
menigte al haar kracht besteedde in den
dienst van vreemde denkbeelden, van een
vreemde natie, en dat tot zelfs de laatste vonk
hunner Hongaarsche zelfbewustheid reeds ge-
htvel was uitgedoofd.
En terwijl hij opgroeide, ontwikkelde zich
allengs in hem een somber beeld van het on
gelukkige, zieke, lijdende Zevenburgen. Dit
beeld werd levend daarginds in den vreemde
en riep met onweerstaanbare drang tot hem
in de morgenschemering door het gezang der
uit de haven van Hamburg vertrekkende
Hongaren. Zijn gebroken geest ontving nieuwe
kracht, nieuw leven, een nieuw doel, en waar
hij dan nu naar een^oo armelijke plaats zou
gaan te midden van een stervend volk, maak
te hem dit gelukkig en tevreden
Hij gevoelde zicih als een apostel, barre
voets en totaal weerloos op weg naar hel
licidensche Rome, met zijn legioenen en ver
fijnde beschavingen zijn geest voelde
zich verheerlijkt bij deze gedachten.
In het .predikantsambt gaat het in den re
gel zoo, (lat men na beëindiging der Ih'eolé
gische studiën en aflegging van hel propo.
nents-examen eerst als hulpprediker uitgaat,
intusschen zich beroepbaar stellend vooi
plaatsen, die vacant komen. Zoo moet men
dan maar geduldig op een goede pastorie
wachten. Simandy had dit dus niet lang be
hoeven te doen; maar iedereen sloeg dan ook
vol verbazing de handen samen, toen men
hoorde, naar wat voor een negorij hij gaan
zou. Góibor Puskós maakte hem zelfs dc
grootste verwijlen, die Simóndy treurig glim-
ladhend aanhoorde. Ten slotte antwoordde
hii:
Uit je woorden zou ik opmaken, dat je mij
houdt voor een uilstekend mensch cn ecu
bekwaam predikant.
„Ja zeker, voor een der bekwaamsten van
al onze sludicgcnoolen!
/Welnu, je weel, dal men bij een zwaar
zieke den geleerdsten dokter haalt. Stel je
nu dan maar voor, dat ik naar een zwaai
zieke ga."
Met de drie afgevaardigden had hij
afgesproken, dal de curator Péter BenedeK
naar de provinciale kerkvergadering zou ko<
men, na afloop waarvan zij dan samen teru£
zouden rijden naar Magyar-Garabó. Toen de
wagen onder het afdak van het hotel van
Gabor Nagy stond, had Simóndy zich terstond
gemengd onder dc arme predikanten, die
ter vergadering kwamen.
Wordt vervolgd-
