BINNENLAND.
•neteligste grenskwestiën te hebben opgelost,
zonder tot nieuwe interventics van Europa te
(hebben aanleiding gegeven. De crisis tusschen
de Christcnstaten van het Balkan-schierei
land en Turkije is geëindigd zonder dat de
vrede wederom geschokt is. Europa vindt in
'de wilsuitdrukking der bevolking die Otto-
•maansch wenscht te blijven een rechtvaardi
ging van den nadruk waarmede Turkije ze
voor zich heeft opgeêischt. Mogen de mogend
heden door dezelfde beginselen gedreven
worden bij de vraagstukken die in Albanië
op te lossen blijven, voornamelijk waar er
sprake is van de grensafbakening van Epi-
'rus.,?
Aan den Balkan.
Kon&tantinopel, 22 Sept Een offi-
,riöel communiqué meldt, dart in de zitting van
Jbeden der oommissie voor het Turksch-Bul-
gaarsche vrod-esverdnag de volgende artike
len zijn behandeld en vastgesteld: afbakening
dor grenzen, ontruiming van gebieden, demo-
(riïLsMfc, amnestie aan de versdiillonde na
tionaliteiten, de rechten van den mensch en
Ier gemeenten, verblijf van particulieren, di
plomatieke betrekkingen, posterijen en tele-
gratie, s]x>orv,-ogon, verkregen rechten. De
rest van het verdrag z.'.l YonrWedelijk Woens
dag afgehandeld worden.
Tontsjef, een van de Bulgaarsche vredes-
öndcrha mdelaars, door den correspojidenl
"ftwi Jiavas ondervraagd over <len spoed,
waarmee de Turksche en Bulgaarsche vre-
desenderbandelaars tot overeenstemming zijn
gekomen, heeft zich als volgt uitgelaten;
„De verzoenende houding van de Bulgaar
sche onderhandelaars is zeer genmkkelijk to
Verklaren. Het was voltrekt noodzakelijk om
eén eind te maken aan een maar al te lang
durige crisis, die Bulgarije evenzeer als Tur
kije test nadeel strekte. Beide landen hebben
evenzeer behoefte aan vrede en rusi om aan
hun binnen land sche hervormingen te werken^
aan hun oe»oon omische on financieel^ politiek.
Het lag dus voor de hand om een terrein te
zoeken waarop overeenstemming kon wor
den gevonden.
Bij de Turksche Onderhandelaars vonden
wij dezelfden geest van verzoening. Daardoor
zijn de onderhandelingen snol van stapel gc-
loopen. Hier valt aan toe te voegon, dat de
Bulgaarsche gedelegeerden besloten waren
om alle mutteiooze woordenwisseling te ver
mijden, teneinde tusschen d'e beide landen een
duurzamen staat van zaken te vestigen, en de
oorzaken van wrijving en van hatelijke ge-
daclilenwisseling uit den weg te nemen. Daar
mee hebben de Turksche cn Bulgaarsche ge
delegeerden een bewijs gegeven van hun be
geerte 0111 aan do wenscheu van Europa te
voldoen."
Nu de vrede met Bulgarije op de door Tur
kije gestelde voorwaarden tot stand is ge
komen, begint de Turksche regeeringspers
Griekenland te dreigen met een gemeen
schappelijk optreden van Turkije en Bulga
rije, indien het niet op dezelfde manier de
Turksche vredesvoorwaarden aanneemt. Druk
besproken wordt een artikel dat is versche
nen in de Ferdjiinan, het meest serienze en
geziene der regeeringsorganen. De Grieksche
regeering, zoo heet het daarin, moet beden
ken, dat, voor het geval Turkije eens een
overeenkomst sloot met Bulgarije, Grieken
land niet alleen Kawalla en Saloniki, idocjh
ook de meeste der Aegeïsrihe eilanden zou
verliezen. Wanneer het Turksdhe en het Bul
gaarsche leger gezamenlijk tegen Grieken
land optraden, zou Rusland niet alleen daar
niets tegen hebben, doch waarschijnlijk dit
optreden steunen. Zufk een optreden zou aan
Turkije groote voordeelen verzekeren. En
genoemd orgaan gaat dan verder: „Bepleiten
wij alzoo levendig eene Turksch-Bulgaarsche
overeenkomst, welke ons de herwinning der
eilanden zou kunnen waarborgen, van wel
ker bezit het zijn of niet zijn van Anatoliê
afhangt. Griekenland begint thans reeds door
.zijne aanmatiging zijne buren en ook de be
vriende groote mogendheden te ontstemmen.
Het moet inzien, dat zijn toekomstig lot te
genwoordig van een enkel woord der Porte
afhangt. Daarom moet het zich haasten de
laatste gerechtvaardigde voorwaarde van
Turkije aan te nemen."
Uit gesprekken, welke de berichtgever te
Konstanthiopel der Ivóln. Ztg. de laatste da
gen met eenige gezanten had, kreeg deze cor
respondent den indruk, dat genoemde diplo
maten een loop der gebeurtenissen als boven
geschetst, niet voor uitgesloten houden, voor
geval Griekenland bij zijne tegenwoordige
vredesvoorwaarden volhardt.
Saloniki, 22 Sept. De leden der inter
nationale commissie voor de afbakening der
Zuid-Albaneesehe grens zijn te Saloniki aan
gekomen met uitzondering van den gedele
geerde van Frankrijk. Zij zullen morgen naar
Monasür vertrekken, waar ze hun Fransohen
collega zullen ontmoeten. De gedelegeerden
verklaarden dat ze -hunnen arbeid geheim
zouden houden en geen vreemde journalis
ten tot zich zouden toelaten.
Weenen, 22 Sept. Aan de Morgenzei-
tung wordt uit Belgrado gemeld, dat Essad
Pacha zich heeft uitgeroepen als .gouverneur-
generaal van Albanië, welken titel hij zal be
houden totdat een vorst over Albanië zal zijn
benoemd.
Rome, 22Sept. Blijkens berichten aan
de bladen uit Valona, is der voorloopige regee-
ling zeer veel gelegen aan den indruk, welke
de huidige gcbcurtenïssein in Europa zullen
teweeg brengen en aan het discrediet dat
daaruit voor Albanië zal voortvloeien. Essad
Pacha toekent met den titel van minister van
binnen land sche zaken de manifesten der se
paratisten.
Belgrado, 22 Sept Het aantal Arnau-
ten dut eergister er. Dihra aanviel, bedroeg
10.000. De Politika meldt, dat de Arnauten
Verschillende Christendorpen in brand, sta
ken op Servisch gebied. Hét gevecht duurde
gisteren nog voort. De Servische bevelhebber
heeft Versterkingen gevraagd.
Frankrijk.
iP a r Ij s, 22 Sept. 'De koning van Grie
kenland bood in het hotel der legatie een in-
,'tiem dejeuner aan. waarbij aanzaten de
jGrieksche gezant Romanos, IBarthou, Pidhom,
JEtienac, kolonel Boulanger, generaal Evdoux
enz. Poincdré zal heden namidfdag een be
zoek brengen aan den Koning van- Grieken
land.
P a r ij s, 2 2 Sept. De president der re
publiek bracht aan den koning van Grieken
land een bezoek dat 40 minuten duurde en
allerhartelijkst was.
P a r ij s, 2 2 Sept. De Temps meldt dat
Koning Gonslantijm aan Barthou en Elicn-
ne hot grootkruis in de Ord© van den Ver
losser heeft verleend.
P a r ij s, 2 2 Sept. Pichon ontving heden
Sasonof met wien hij een langdurig onder
houd had.
Parijs, 22 Sept. Poinearé gaf heden
avond een diner ter eerc van den Russischen
minister van buitenlandsohe zaken. Tot de
aanzittend-en behoorden Barthou en Pichon.
Parijs, 20 Sept Op voorstel van den
minister van oorlog heeft de ministerraad
besloten de lichting 1910 met ingang van 9
October met verlof te zenden.
Zwitserland.
Zürich, 22 Sept. Het internationale
congres van geheelonthouders-spoorwegper
soneel is heden alhier geopend. Duitschland,
Frankrijk, Nederland, Zweden, Noorwegen,
Engeland en Zwitserland zijin vertegenwoor
digd. Rapporten werden aangeboden over de
geheeUonthdudersbeweging onxler heft spoor
wegpersoneel in verschillen/de lianiden.
Italië.
De verjaardag van de bestorming der Porte
Pia, waardoor Rome op de Pauselijke troe
pen werd veroverd, is Zaterdag in geheel
Italië feestelijk gevierd. In den namiddag be
gaf zich een stoet van liberale vereenigingen
naar de Porte Pia, welke door de bevolking
levendig werd toegejuicht. De burgemeest r
van Borne, Nathan, hield eene redevoering,
waarbij hij zijn groet bracht aan leger en
vloot. Hij wees op de katholieke gymnasten,
die thans door de straten van Rome trokken
teneinde hiermede kracht bij te zetten aan
hun onniachligen' wenscli, dat Rome aan
den paus zal worden teruggegeven. De
burgemeester deelde mede, dat hij een
felicitatiotelegram aan den Koning gezon
den Had en los het antwoord des Konings
voor, waarin deze doet uitkomen, dat door de
dapperheid der Italiaanschc troepen Lybië
thans Italiaansch Is. Het telegrafische ant
woord des Konings besluit met dén wensch.
dat de zegeningen des vredes den arbeid en
de eendracht de natie ten goede zullen ko
men. 's Burgemeesters rede oogstte luiden
bijval.
Oosten ri j k- H o n ga rije.
Weenen, 22 Sept. Heden namiddag had
ten huize van graaf Sturgkh een bijeenkomst
plaats, welke verscheidene uren duurde en
welke werd bijgewoond door den minister
van oorlog Krobatine en den Oostenrijkschen
minister van landsverdediging Georgis. Het
gold de verliooging van het staande leger en
verschillende andere vraagstukken, die be
trekking hebben op de uitbreiding der weer
krachten en de verbetering der artillerie. De
bijeenkomst diende als voorbereiding voor de
aanstaande conferentie der gemeenschappe
lijke ministers.
Bulgarije.
Weenen, 22 September. Aan de Sonn-
und Montagszeitung wordt uit Sofia bericht,
dat generaal Dimitrieff door Koning Ferdi
nand belast is met -een speciale zending voor
den Tsaar van Rusland.
Marokko.
Tetuan, 23 Sept Een corps dat belast
was met do oprichting van een blokhuis op
de bergen, van Beni Homar, geraakte m ge
vecht met de inboorlingen. Deze worden
teruggeworpen en lieten 15 lijken op het slag
veld achter. Twee Spanjaarden werden ge
dood en veertien gewond.
Britsch-Indië.
Lahore, 21 Sept. Directeuren dér
Volksbank voor Indlë, welke twee en zeventig
filialen, Heeft oa. be Karachi, Bombay, Luck-
now, Calcutta, Rangoon en Kasjmir, en welke
over een kapitaal besohikt van twaalf millioen
roepijtnen, hebben besloten de betalingen te
staken. Dit besluit is een gevolg van de slui
ting van de Amritsarbank, welke veertien fi
lialen heeft, meestal iïi den Pundjab. Zater
dagmorgen was er een voortdurende run
op andere banken onder Indisch bestuur in
Lahoretot dusver zijn de banken onder En-
gelsch bestuur hierin nog niet betrokken. In
dien de run Maandag aanhoudt, acht men het
met onwaarschijnlijk, dat tal van Indische
banken genoodzaakt zullen zijn hunne beta
lingen te staken. De toestand wordt als zeer
ernstig beschouwd, mannen van zaken even
wol verklaren zich op het oogenblik nog niet
in staat te zeggen hoe ernstig de gevolgen
zullen zijn.
Lahore, 22 Sept Tot dusver zijn de
eenige banken, die hare betalingen hebben
gestaakt, de Volksbank en de Amrtisar bank.
De paniek schijnt 'te verminderen. Sommige
onder inlandscdi bestuur staanJcle banken heb
ben naar het schijnt de onverwachte paniek
doorstaan.
Perzlë*
Teheran, 22 Sept Bij de aankomst van
den regent, heden nacht, wTerd deze niet oi-
ficieel ontvangen- De regent begaf zich he
den namiddag na een kort onderhoud met
de ministers naar de zomerresidentie van den
sjah, met wien hij zich geruimen tijd onder
hield. Het diplomatieke corps zal binnen
twee dagen ontvangen worden.
China.
iB e r 1 ij' n, 2 2 Sept. In de bladen komen
berichten voor vfit Petersburg, volgens welke
Duitschland, Engeland en Frankrijk aan de
Japansche regeering zouden hebben medege
deeld dat ze in geval van bezetting van Nan
king door Japansche strijdkrachten zich ge
dwongen zouden zien eveneens troepen in
China te landen.
Volgens onze inlichtingen hoeft Duitsch-
lanid zulk con stap niet gedaan.
Vereenlgde Staten.
Washington, 22 Sept. Als gevolg der
vertoogen van het staatsdepartomeml wen-
scben de ministeriéele leiders in het congres
onmiddellijk een wot aangenomen te zién
als aan vu Ring op d'e tariefwet, waarbij ge
garandeerd wordt, dat gocn booten of maxi
mum rechten zullen géheVen worden op uit
het buitenland ingevoerde artikelen geduren
de vier maanden, nadat de wet in werking
"1 zijn getreden. Intusschen zal hot staatz-
departement onderlmndelen over rieuwe ver-
dragen.
Mexico.
Washington, 22 Sept. De Mexicaan-
»che constitfutionalisten berichten, dat kolo
nel Firancisco Cardenas, die beschuldigd
wordt van den moord op president Madero,
zelf vermoord is nabij Michoacan, waarheen
hij oprukte teneinde hert bevel over do
bondstroepen op zich te nemen. Een en ander
geschiedde uit vrees dat hij bevelen zou open
baar maken, welke hij had ontvangen in den
nacht dat Madero was gedood. Gardenas
commandeerde de soldaten, die Madero van
het paleis naar de gevangenis vervoerden.
Ncw-York, 23 Sept. Te Laredo hebben
opstandelingen eon trein van den National
Railroad uit Soailh-Saltillo door dynamiet
dóén springen, waarbij veertig federale solda
ten on tien tweede klasse-passagiers werden
godood.
Allerlei.
Londen, 22 Sept. Op een bijeenkomst
van vertegenwoordigers van patroons en ge
ëmployeerden bij de Londensche autobus-
maatschappij werd overeenstemming verkre
gen. De voorwaarden zullen later bekend ge
maakt worden.
De krijgsraad te Madrid heeft den oud-
kapitein Sanchez, terechtstaande wegens
imoord en diefstal vroeger hebben we
van de-ze geruchtmakende zaak uitvoerig mel
ding gemaakt tier dood veroordeeld. Ilij zal
worden geworgd een straf, dié alleen in
Spanje bekend is. Zijn dochter is veroordeeld
tot 20 jaren tuchthuisstraf.
Te Hamburg zijn de directeuren van de
Hanseatische Bank, Cramer von Ciausbruch
en Hermann Buette, gevangen genomen op
beschuldiging van verduisteringen tot! eén be
drag van f 1,800,000.
Albert Voruz, de kanselier van de Zwijl-
sea'sclie legatie te Parijs, is op de Champs-
Elysées door een auto doodgereden. Hij was
75 jaar.
llenri Farman en echtgenoote
verwond.
De bekende fabrikant van tweedekkers en
leverancier van het Nederl. leger, maakte
Zondagmiddag omstreeks 5 uur met zijn echt
genoot© boven het vliegkamp van Etampes
ecu vlucht. Toen het toestel zich op een hoog
te van pl. m. 50 meter bevond, zag men het
spiraalvormig dalen, terwijl op eenige me
ters van den gronxï de machine plots ter aar
die smakte. Men .snélde toe cn vond Henri
Farman zwaar gewond aan hét linkerbeen
boven de knie onder hét toestel liggen, ter
wijl roevrouw Farman's elleboog gekneusd
bleek te zijn. Beiden werden in zorgwekken-
den toestand naar hét hospitaal vervoerd.
(Tel.)
Te Petrinji in Kroatië zijn groote ver
woestingen aangericht door een buitenge
woon hevige hagelbui. Hagelsteenen, zoo dik
als een vuist, vernielden binnen tien minuten
alle daken In de stad, zoodat de hagel een
voét hoog op de zolders kwam te liggen. De
leidingen van telefoon, telegraaf cn de elec-
tridteitswerben zijn vernield en de stad is
zonder licht.
Een aantal personen, waaronder de burge
meester, werden gewond.
De ma'terieele schade moet meer dan
milloen Kr. bedragen.
Uit de Pers
De troonrede en de Gouverneur-
Generaal.
Naar aanleiding van eene opmerking in de
Prov. Gron. Gt. over de Koloniale paragraaf,
luidende aldus:
„Wie de geschiedenis van den laatsten tijd
kent en het kwaad, dat ginds door allerlei
drijvers en propagandisten is gebrouwen en
voorbereid, zal met een zucht van verlichting
de Troonrede lezen en daarin het doodvonnis
van den heer Idenburg als landvoogd zien.
Deze zal zeker met zulk een werkelijk vrij
zinnig regeeringbeginsel niet instemmen en
dus allicht bedanken",
schrijft de Nieuwe Courant:
„Wij kunnen deze meening niet deel en.
Het zou natuurlijk mogelijk zijn. dat de heer
Idenburg zich niet geroepen acht om onder
een vrijzinnig kabinet zijp hoogen post te
blijver, fcekleeden, hoewel wij niet gelooven
dat er aanleiding is cm dit te veronderstel
len. Dat echter de Troonrede met de aan
kondiging van den nieuwen kolonialen koers
hem zijn doodvonnis te verstaan zou hebben
gegeven, lezen wij daarin geenszins. Voor
eerst zijn de termen daarvan, hoewel betee-
kenisvob zacht en gematigdaan de poli
tieke scherpte der verkiezings-speeches her
inneren zij niet. Maar wat meer is bij her
haling en met klem heeft de vorige minister
van Koloniën den Landvoogd tegen de be
schuldigingen van christelijke drijverij ver
dedigd. Of hij dit al of niet op overtuigende
wijze deed, zij daargelaten. Het feit blijft,
dat, evenals de heer Idenburg zelf, ook het
opperbestuur elk drijven in die richting
steeds ten stelligste ontkend heeft. Het ver
wijt van onverdraagzaamheid in het Indisch
beleid wezen dus èn de Gouverneur-Gene
raal èn de Minister steeds af, zoodat de eer
ste, zoo hij wil, zich niets behoeft aan te
trekken van een verwijzing naar verdraag
zaamheid.
Beweerde niet De Standaard zeer ter
snede, dat verdraagzaamheid voor allen te
genover allen gelden moet, dus ook voor
Mohammedanen tegenover Christenen De
heer Idenburg kan de bewuste paragraaf in
de Troonrede opvatten als een bedekte waar
schuwing aan het adres van de Sarekat Is
lam."
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 23 Sep-
temer bevat o.m. de volgende Koninklijke Be
sluiten:
met ingang van 27 September is de minis
ter van Binnenlandsche Zaken, mr. Cort v. d.
•Linden eervol ontheven van het beheer ad int.
van Buitenlandsche Zaken met dankbetuiging
voor de bewezen diensten en bepaald dat de
benoemde minister van Buitenlandsche Za
ken jhr. dr. J. Loudon d'e betrekking zal aan
vaarden met ingang van 27 September;
bevorderd tot officier in de orde van Oran-
je-Nassau J. A. Staring, secretaris van het
Dagelijksch Bestuur der Nederlandsche Hei
de Maatschappij te Lochem;
benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau V. R. V. Croesen, secretaris van de
Kon. Landbouwvereeniging rte Den Haag en
J P. v. Lonkhuijzen. directeur der NederL
Heide Maatschappij te Utrecht;
toegekend de zilveren eerc-medaille van
Oranje-Nassau aan N.*J. Sandbergen Sr., kan
toorbediende en beëedigd meter van fijne hout
waren bij de tnakelaarsfirma Overgaauw en
Blaauw te Rotterdam;
op verzoek eervol ontslagen als lid en voor
zitter van het curatoren-college van het Kon.
Meteorologisch Instituut met dankbetuiging
voor bewezen diensten dr. C. Lely. minister
van Waterstaat.
Dc legermanoeuvres. Men meldt
uit Zuiphen:
II. M. de Koningin en Prins Hendrik waren
reeds gisterenmorgen vroegtijdig van het Loo
vertrokken om den opmarsch van de 4de di
visie van uit de legerplaats Milligen naar De
venter gade te slaan. Om ongeveer 7 uur was
het Koninklijk Echtpaar 4e Teuge aangeko
men, een plaatsje hulverwege Apeldoorn en
Deventer gelegen. Dc Koningin en de Prins
stapten uit de auto om aldaar de voorbij
trekkende troepen af te wachten. De troepen
waren echter nog niet zoo ver genaderd. Tot
bij half acht werd bij de° kweekerij „Welge
legen" te Teuge gewacht. De Koningin nam
eenige oogenblikkcn plaats op de treeplank
van de auto. Nadat de Koningin weer inge
stapt was ging de auto in de richting Apel
doorn de oprukkende troepen tegemoet. Zij
sloegen bij Apeldoorn de langs den weg rus
tende militairen gade. Het Koninklijk Echt
paar was vergezeld van klein gevolg en van
de beide officieren die ter voorlichting van
de Koningin en den Prius waren toegevoegd.
Het weer was regenachtig en koud.
De Koningin en de Prins begaven zich ver
volgens naar Brummcn om aldaar de 'troe
pen der 2e divisie naar Zutphen te zien op
rukken. De troepen waren evenwel daar
reeds gepasseerd, zoodat de Koningin zich
over Moorsonden naar Zutphen begaf. Prins
Hendrik vertrok per auto naar Arnhem ter
bijwoning van de opening van het gebouw
der Heide Maatschappij. De Koningin zag op
den dijk staande, nabij Zutphen de Zuidelijke
colonne der 2e divisie voorbij trekken. De
colonne trok over de spoorwegbrug over de
JUssel, daarna reed de Koningin naar Zut
phen in de richting van Warnsfeld. De Ko
ninklijke stoet besrtond uit drie auto's.
II. M. de Koningin en Z. K. II. de Prins
reden gisterenmiddag te 5 uur per auto's met
gevolg naar Deventer, waar bivaks werden
bezocht en voorpostenstéUingen werden be
zien.
De KoauLn^in heeft tegen Donderdag as.
lal van opper-, hoofd- en andére officieren
deelnemend© aan de manoeuvres, aan tafel
op het Loo geooodigd.
H. Mi de Koningin-Moeder heeft gisteren
een bezoek aan de tuinbouwtentoonstelling te
Breda gebracht. H. M. werd op het station
verwelkomd door den burgemeester van Bre
da, anr. Van Lanschot. Een zoontje van den
burgemeester overhandigde H. AL een ruiker.
Van het station ging het langs den naasten
wog naar het tentoonstellingsterrein, waar
FI. M. werd verwelkomd door den gep. gene
raal Van de Wall, die mevrouw Van de Wall.
de rcgelingscommissie en het bestuur aan
II. M. voorstelde. H. AL was vergezeld door
baron Van Harinxma thoe Sloolen, jhr. Dc
Ranitz, freule Van Ittersum en freule v. d.
Poll.
H. M. maakte een rondwandeling over hel
tentoonstellingsterrein en wijdde groote be
langstelling aan verschillende inzendingen.
De hooge bezoekster toonde zich vooral in
genomen met de collectieve inzending van dc
oud-leerlingen der tuinbouw-winiercuirsussen
Zij uitte de meening, dat juist een dergelijke
inzending een gelukkig teeken was voor de
toekomst.
Te kwart voor drie verliet TI. Af. het ten
toonstellingsterrein, om zidh te begeven naar
het Diaconessen-huis te Breda, waar TI. M
alle ziekenzalen bezocht en verschillende
zieken vriendelijk toesprak. Een koor van
pleegzusters zong een heilwensch.
Van liet Diaconessenhnis begaf H. Af. zich
naar het R.-K. gasthuis.
Prins Hendrik te Ge nL. Bij ge
legenheid van het diner, dat door baron van
ICerchove gouverneur van Oost-Vlaanderen
aan Z. K. H. op Vrijdag avond j.l. werd aan
geboden, heeft deze dan gouverneur het groot
lint van de orde van Oranje-Nassau geschon
ken.
De vorstin van Rentheim worvit Don
derdagavond ton paioize Soes-tdijk verwacht
teneinde eenige dagen bij H M. de Koningin
Móéder te logeseren, terwijl 1 October de
hertogin vaoi Albany te Soéstdijk zal aan-
komon.
Indien de nieuwbenoemde minister van
bufitenl. zaken Vrijdag te 'sGravenhage aan
komt, zal dr. Loudon Zaterdag nog dooi
de Koningin beëedigd worden, en 's middags
de portefeuille overnemen.
De gewone audiëntie van den minister
\a!i Landbouw, Nijverheid en Handel zal op
Woénsdag, van den minister van Oorlog op
Donderdag en van den minister van Marine
op Vrijdag a.s. niet plaats hebben.
Van Welde ren baron Rcngers, gezant te
Stockholm, wordt bestemd tot gezant van
Nederland, te Rome.
Kapt. ter zee Tuckermano wordt be'
stemd Lot commandant van hét pantserdek-
schip Gelderland, dat 16 October uitretsrt.
De Koning van Saksen heeft den heer
mr. Verbrugge van s Gravendeel, die als
attaché werkzaam was aan het Nedierlandsch
gezantschap te Berlijn, het ridderkruis le
klasse van dé Albrecbtorde verleend.
A. Willink, f Zondag morgen te half
twaalf is in het Diaconessenhuis te Arnhem
overleden de heer A. Willink, fabrikant to
Winterswijk. De overledene zat in het be
stuur van de meeste plaatselijke vereenigingen
was lid van den gemeenteraad, oudste wet
houder, oudste lid van Provinciale Staten,
Commissaris van de H. IJ. S. M., de West-
faal sche spoorweg maatschappij, der Twent-
schc Bank, directeur van de Argentijn sche
Landbouw maatschappij en vodrzifter van
de Kamer van Koophandel.
D r. A. v. d. L o e f f. f In 71-jarigeïi
ouderdom is hier overleden dr. A. van der
Loeff, oud-inspecteur von het Geneeskundig
Staatstoezicht In westelijk Noord-Brabant en
Zeeland.
Hildebrand t-godenkteeken.
Men meldt uit Haarlem aan het Hbld.:
Alaandagavond vergaderde de afdeeling
Haarlem van het Algemeen Nederlandsch
Verbond, ter bespreking der voorloopige
plannen tot stichting van een Hildebrandt-
gedenkteeken te Haarlem. Het resultaat was,
dat besloten werd de stappen tot heden ge^
daan door het bestuur ln zake het gedenk-
teeken goed te 'keuren, met de machtiging
een groot Nationaal Comité in het leven te
roepen, dat een vrije prijsvraag zal uitschrij
ven om een gedenkteeken in of bij Haarlem
te plaatsen, in overeenstemming met Haar
lem's gemeentebestuur. Daarbij werd de
wcnsch uitgesproken, dat in de Jury een
beeldhouwer, een tuin-architect, een schilder
en een letterkundige zitting zullen nemen, en
dat tenminste drie leden van het afdelings
bestuur van het groote Comité deel zullen
uitmaken
Ned. Heltfe-ltfantscbappU.
Te één uur ring gisteren middag in Musis
Sacrum de algemeen©-vergadering aan, die
bijgewoond werd door den Prins in gene
raalsuniform, vergezeld door zijn adjudant
Bijl de Vroe, luitenant ter zee, voorts door af
gevaardigden van de Verein für Wiesenban
Moor und Heidekulturén in Weslfalen en van
de pas opgerichte Belgische Ileide-Maat-
schappij. Vam dé aldéeling Utrecht van dc
Heidemaatschappij zagen wij in de zaal o. m.
baron van Tuyll van Zuylen van Seroosker-
ken, voorzitter der Utrechtscbe afdeeling, en
verder dc heeren mr. Waller Kolilbruggc,
dr. Rombach van Bosch en Duin, Nenger-
mam, oud-directeur der Hetklem a a l scha ppi j en
BLatiuw uit Zeist.
De regeling ter vergadering was als altoos
uitnemend. Links van dc bestuurstafel, waar
aan de Prins gezeten was, bevond zich het
buieaai der maatschappij ch rechts het bureau
voor de pers, waar plaats was gereserveerd
voor een twintigtal journalisten. Binnen dit
carré zaten de leden bij den aanvang der ver
gadering, geraamd op een 150-tal.
De voorzitter van de Maatschappij,
jhr, mr. G. L. M. H. Ruijs de Beerembrouck
uit Maastricht, hield een rede, om allereerst
Zijne Koninklijke Hoogheid toe te spreken,
en hem dank te zeggen voor zijne belangstel
ling, daarna de officieele autoriteiten welkom
te heet en, den Commissaris der Koningin,
den directeur-generaal van den Landbouw,
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Arnhem en de gasten uit het buitenland. Ver
volgens herinnerde de hoer de Beercnhrouck
aan het feit, dat de Maatschappij tha'n® 25
Jaren heeft bestaan:
Wij kunnen ons thans nauwelijks meer voor
stellen, dat de Maatschappij voor 25 jaren zoo
klein begonnen is en het is moeilijk ons in te
denken in de toestanden op ontginningsgebied
van voor een kwart eeuw. Zeker, ook toen waren
of werden reeds hier en daar ontginningswerken
ondernomen en op congressen en vergaderingen,
in woord en- geschrift werd de zaak der ontgin
ning druk besproken. Tot belangrijke daden
kwam het echter eerst na de oprichting der
Heidemaatschappij en vooral, toen deze zich met
het uitvoeren der werkzaamheden belastte.
Zij maakte school, wist haar eigen ambtenaren
te vormen. Haar opleidingsinrichting is er een
geworden, die er zijn mag en waarvan partij ge
trokken wordt niet alleen door de Maatschappij
zelf, maar ook door den Staat en door tal van
particulieren. Zelfs buitenlanders uit het noor
den, het oosten en het zuiden komen thans hier
hun kennis verrijken.
De eerste jaren bewoog de Maatschappij zich
op een zeer beperkt gebied. Naarmate zich
daaraan echter de behoefte deed gevoelen,
breidde haar werkkring zich uit. Het een vloeit
uit het ander voort en thans strekken haar be
moeiingen zich uit tot nagenoeg alle werkzaam
heden op cultuurgebied en neemt zij op het ge
bied. van ontginning, boschbouw en cultuurtech
niek, we mogen het met trots vermelden, zeker
een eerste plaats in. Ik behoef slechts enkele
van haar voornaamste werkzaamheden te noe
men om te doen zien, hoe veelomvattend de
werkkring van de ambtenaren is. Bebosschen
van stuifzand ligt evenzeer op haar gebied als
het tot stand brengen van iiyiolderingen de ver
edeling en verbetering van den vischstand even
goed als de opleiding van deskundig personeel
het stichten van landbouwgebouwen evenzeer
als het ontginnen tot bouw»' en grasland of
boschhet reinigen van afwalwater door ce-
vloeiing niet minder dan het tot stond brengen
van ruilverkavelingen. Haar bemiddelingsdienst
bij aan- en verkoop van benoodigdheden en
voortbrengselen nam mede eep hooge vlucht en
velen trekken reeds partij van de administratieve
krachten, waarover de Maatschappij beschikt,
om een goede boekhouding voor bosch- of land
bouwbedrijf in te voeren.
Wij kunnen met voldoening zeggen, dat wij
can de spits staan. Zeker is dit het geval, wat de
boschcultuur betTeft. Jn 1912 toch werd niet min
der dan 75 van de in Nederland aangelegde
bosschen door de Maatschappij geplant of ge
raaid. En van de oppervlakte, welke gedurende
de laatste 25 jaren werd. ontgonnen, komt bijna
3 voor rekening van dc Heidemaatschappij.
Naast een terugblik op het verleden past op
een herdenkingsdag als dezen ook een blik ln
de toekomst, en wij moeten ons afvragen, of
verdere ontwikkeling nog mogelijk is. Op die
vraag kaa een volmondig j a het antwoord zijn.
Immers, in het geheele land ligt een half mil-
lioen hectaren nog woest. Behalve de Zuiderzee
liggen nog meer dan 100000 hectaren van de
beste gronden onder water. De ruilverkaveling
begint zich eerst te ontwikkelenhonderddui
zenden hectaren in cultuur zijnden grond vra
gen dringend om verbeteringde boschcultuur
verheugt zich nog bij lange na niet fn den bloei,
dien zij in verband met haar economische betee-
kenis moet bereiken. Goed toegerust gaat de
Maatschappij thans haar toekomst tegemoet
