IJit den omtrekT
STADSNIEUWS.
De sport vordertIcalme
zenuwen en een gezond
hart. Uit de caffeïnvrije
koffie „Hag" is de voor
harten zenuwen schade
lijke caffeine (welk ver
gif ook in thee aanwezig
is) verwijderd, en der
halve is zij de gelief
koosde drank van alle
sportbeoefenaars.
landsvrouwe was het trotsche schip Vrijdag
ma de fMertAaivden naar den Jaclitsteiger aan
ytc West end olksdijik verhaald!.
(De vaartuigen in de Jachthaven der zeil-
^feroeiMging „Hot IJ" en die verderop in de
bavcn der Kon. Roei- en Zeilveneen. waren
■ffroolijke gepa/voiseerd.
Oin ruim half elf kwam de Kon. stoet aan
<Jetn jachteteiger aam H. M. werd aan den
Ingang van den steiger begroet door de bei
de directeuren van den Kon. Holi Lloyd, de
(heeren Wilmink en Meurs.
'Aam boord van hot schip waren de com-
odssairisseii dei- Mij. aanwezig, terwijl mede
de gezagvoerder en de overige offics&reo. zich
op het dek in de nabijheid der looptrap be
vonden, toon H. M. voet aan boord zotte.
Door het dochtertje van den düneeteur, den
heer Meurs, werden aan de Kon. bezoekster
bloemen aangeboden.
Vervolgens nam de rond wancbe-lrng door het
Sfclhip en de bezichtiging der verschillende
salons en afdeelingen een aanvang. Gedu
rende hel' verblijf vain H. ML aan boord: gaf
mj herhaaldelijk Hare bewondering over de
Ertrtchtrag van hot fnaaie schip te kennen.
Ka afloop van het bezoek, dat ongeveer li
uur duurde, werd H. M. die Koningin door
'de bedde directeuren en de commissarissen
van den Kom. HolL Lloyd uitgeleide gedaan
en o-ver den steiger naar het Kon. rijtuig ge
leid.
Door eenige straten van den Jordaan keer
de H. M. ten paleize terug.
Burgemeester Röeïl maakte het bezoek aan
de „Ge-brta" mede.
Zaterdagmiddag had ten paleize 't aange
kondigde dejeuner plaats, waoraan die reeds
door ons genoemde heeren aanzaten.
Qm 3.35 keerde H. M. met den gewonen trein
;aar Apeldoorn terug.
De spoorlijn Eindhove n—
Weert. De Minister van "Waterstaat dr. Lely,
zal a s. Donderdag 30 dezer de opening van
de spoorweglijn Eindhoven—Weert bijwonen
on aan het bij deze gelegenheid te geven
feestmaal deelnemen.
Hr. Ms. gezant te Londen, jhr. mr. R. do
Marces van Swinderea. oud-minister van bui-
lenlandsche zaken, zal de volgende week
cenigen tijd tc 's Gravenhage vertoeven en
dan de gasl zijn aan eenige maaltijden, door
verschillende gezanten te zijner eer te ge-
Yen
Dinsdag avond geeit de gezant van Rusland,
de heer Swetchine, een maaltijd, waaraan o.a.
ook zijn genoodigd baron Sweerts de Landas
Wyborch, Nederlandsch gezant te St. Peters-
burg, die met verlof hier is, en eenige leden
van het diplomatieke corps.
Woensdag avond geeft de Italiaansche ge-
■ant, de hertog van Calvcllo, en Donderdag
«vond de gezant van Engeland, Sir Ellen
Wob.mstone, een maaltijd,
De heer jhr. mr. dr. J. E. de Sturler,
Hr. Ms. gezant te Athene, is weer op zijn
post aangekomen.
De Amerikaansdie gezant, de heer Van
Kjke, zal zich weldra naar de stad Luxem-
rg begeven, teneinde ook geaccrediteerd te
Vorden bij het Luxembungsche Hof.
In de openbare vergadering der Twee
de Kamer, welke Dinsdag 4 November, des
ochtends half twaalf wordlt gehouden, zul
len. de volgende wetsontwerpen behaindekL
worden: Vereendging van die gemeenten Stad-
en Ambt-Almelo; toewijzing van terreinen
langs den Nieuwen Waterweg en het Scheur,
thans deel uitmakende van de gemeenten
's Gnaven-zande en Naaldwijk aan Rottendam;
ïanvulfing en verhoogiing van Hoofdstuk IV
der Staatsbegrooting voor 1913 (maatregelen
inVoering van de nieuwe militaire rechtsple
ging.)
Voorts zal de voorzitter voorstellen om
Woensdag 5 November in de afdeeHngesn te
■onderzoeken de groote lijst van wef5?otntwer-
pen, indertijd reeds medegedeeld na het hou
den van de jongste openbare vergadering en
oan de Mjst nog toe te voegen de volgende
ontwerpen:
BegVoeitiing Suriname 1914; betgrooling Cu
racao 1914: aanvulling en verhooging van
Hoofdstuk X der Staatsbegrooting voor 1912
(premién ingevolge art. 4Sa der Tiendwet-
1907: naturalisa-tóje-oiïitwerpen en het ontwer
pen betreffende nadere verlaging van invoer
rechten in Ri'ouw-Gambir in Ned'.-Indië.
Ned. officieren in Albanië.
Kolonel de Veer en majoor Thomson, die
eerstdaags naar Albanië zullen vertrekken,
In verband met het verzoek van de
mogendheden, Nederlandsche officieren be
schikbaar te stellen ter organisatie van de
Albaneesche gendarmerie, hebben een zeer
ruime opdracht gekregen.
De beide hoofdofficieren zullen, na het ter
rein in Albanië, het klimaat en de bevolking
te hebben leeren kennen, rapport moeten uit
brengen, of er in Albanië zelf uit de bevolking
een gendarmerie-korps kan worden gevormd
en zoo ja, op welke wijze dit zal moeten zijn
ingericht. Een of twee onderofficieren zullen
de heeren vergezellen. Het vertrek is bepaald
op begin November. De beide hoofdofficieren
zullen waarschijnlijk 5 5 6 maanden wegblij
ven. Hun eerste doel is Walona,
<N. R. Cf.)
Wethonderslaarwedden. In de
Vrijdag gehouden zitting van den Delftschen
Raad, werd bij de behandeling van de ge-
meente-fjegrobtimg, -dienst 1914, besloten de
Jaarwedden van de wethouders roet f 400 te
"Yerhoogen, waardoor deze gebracht werden
Dp f 1200.
Wethonders-salarlssen. De ge
meenteraad van Grbniivgeii besloot het sala
ris van do wethouidlens te brengen van f 1600
op ƒ2000.
De ingenieur van den rijkswaterstaat 2e
filasse G. J. van den Broek c. i. aan wien met
Itegang van 24 October 1913 verlof is verleend
Ivoor den tijd van één aar, ten einde zich naar
jhet buitenland te begeven, vertrekt, naar de
ytogenieur0 meldt, den 24en October per s.s.
vWillem V met bestemming naar Curasao.
Architect H. P. Berlage. De ar-
thitect H. P» Berlage, zal rich in het ba voor
gaar metterwoon in Scheveningen vestigen,
heeft <Jaar reeds een atelier ingericht en is
Jbegónuen met het ontwerpen van (ie plannen
<-$oqf den bouw van kantoorgebouwen en
beiderswoningen voor de bekende Scheep
vaart-firma Win. Mfillcf Co.
Naar de Tel. verneemt, zal de heer Berlage
zich geheel gaan wijden aan de bouwplannen
dier firma, die voornemens is, ook te LondtA
door den bekwamen architect kantoorgebou
wen te doen ontwerpen. De heer Berlage zal
naar ons ter oore kwam, de eerstvolgende
jaren alleen voor genoemde scheepvaart
firma werken en daardoor buiten staat zijn,
ander particulier bouwwerk in architectuur
te nemen.
Naar de Kölnische Ztg. meldt, heeffi
Tf. M. do Koningin de gouden medaille voor
kunsten en wetenschappen geschonken aan
den grondbezitter Arthur Mauritz tc Dussel-
dorp, ter erkenning van zijn verdiensten bij
de ontginning van woeste gronden langs de
Maas bij de Nedcrlandsch-Duitsche grens.
Door den arbeid van den heer Mauritz zijn
groote uitgestrektheden woeste grond vrucht
baar gemaakt
D. A. van "Waalwijk. Blijkens eene
aankondiging in het „Nieuwsblad voor Ne
derland", wordt op Zaterdag 1 November e.k.
een buitengewone vergadering van aandeel
houders der naamlooze vennootschap „Het
Nieuwsblad voor Nederland" gehouden, ter
behandeling van het onderwerp: Verzoek van
den directeur om eervol ontslag uit zijne be
trekking.
Tegen het NIeuw-Ma 11husia-
nlsme. De Vereeniging tot bestrijding van
het Nieuw-Malïhusianismc houdt Woensdag
29 October haar 14e jaarvergadering te Zaan
dam. In de middagvergadering, die te 3 uur
zal plaats vinden in het „Wapen van Amster
dam", zal dr. A. W. Ausems, van Utrecht, een
referaat houden over het N.-Maithusianisme
in betrekking tot moraal en hygiëne. De heer
J. N. van Munster, van Arnhem, zal een over
zicht geven van den practischen arbeid der
vereeniging. In een openbare avondvergade
ring zullen als sprekers optreden de heeren
L. F. Duymaer van Twist, lid der Tweede
Kamer, en dr. H. Pinkhof, voorzitter van het
hoofdbestuur.
Steadi's borstbeeld- Naar de N.
R. Ct. verneemt, is aan den beeldhouwer F.
JéFlsema de vervaardiging van Stead's borst
beeld door de Stead-commissie toevertrouwd.
Gelijk men weeft, ligt het in het voornemen
der commissie d&t beeld aan het bestuur der
Carnegie-st'i dhttiug <op 1x> dragen.
Militaire vliegers.
Naar wij vernemen is aan den 2c luit.
I.. M. J. Hofstee ,van het 4^ regiment infan
terie, te Delft in garnizoen, drie maanden
huitenlandscli verlof verleend.
Gedurende dit verlof zal hij, buiten bezwaar
van 's lands schatkist, op de vliegschool der
Farmans te Etampes tot vlieger worden op
geleid. Dinsdag aj. vertrekt hij derwaarts.
(N. Ct)
Tentoonstelling over den
FranscBen tijd. De heer A. Th. Hart
kamp zal van 15 November tot 2 December
a.s. in twee zalen van het Stedelijk Museum
te Amsterdam ter gelegenheid van den ge
denkdag van het herstel van Neêriands onaf
hankelijkheid, een 'tentoonstelling houden, be
treffende de heerschappij der Franschen in
ons vaderland en de verlossing daarvan.
Lijkverbranding. Men schrijft
ttift Den Haag:
Near aanleiding van de vraag of onder de
bestaande wetgeving lijkverbranding geoor
loofd Is, deelde men aan het depart van
JmglilllLe mede, dart: deze vraag voor het dep
van JuStftfie geen urgentie bezit, zoolang in
hOt crematorium geen geval van lijkveihran-
düing heeft) plaats gehad. Men boudlt zich er
vad overtuigd, dat het niet in die bedoeling
van het comité, dat hét crematoriiirm op Ne-
derlandsche bodem heeft gesticht, ligt om dit
thans te doen, maar dat men mét de stich
ting beoogt propaganda voor lijkverbranding
te maken.
Bij geloof. Naar men aan het Leidsch
Dbld. mededeelt bevestigen schippers van te
Llmuiden thuisbehoorende stoomtrawlers en
loggers een hoefijzer aan den mas* van hun
schip, teneinde daardoor verzekerd te zijn
van een goede vangst. Het hoefijzer moet ech
ter op straat gevonden rijn; anders deugt
bet niet Het bijgeloof is iu de twiritigste eeuw
de "wereld nog niet uit
Spoorwegdiefstllen. Te Haarlem
worden in den laatsten tijd meermalen aan
giften gedaan; thans betreft het weer een
doos met een dameshoed, ter waarde van
f 50, welke niet aldaar is aangekomen en uit
Den Haag verzonden was.
Twee pens ion "dieven gepakt.
Het is de DeLftsche recherche gelukt de beide
pensaknvlieven J. K. en D. D. in handen
te krijgen. Het tweetal zat gisterenavond in
den trein van 9.19 nur uit Amsterdam, welke
lie Delft stopt. Ze werden opgemerkt door do
rechercheurs v. Woude en Cemke, die hen
uit! hunmo portretten herkenden. De recher
cheurs konden nog juist in den in beweging
zijnd en trein springen en hen aanhouden,
Idoch waren genoodzaakt door tc rijden tot
Schiieldeum- Bij fouiheering weid op de bei
de aangehoudenen van diefstal afkomstige
effecten enz. bevonden, waaruit bleek, dat het
de gezochte personen waren. Zij worden ver
dacht van dien diefstal van tafelzilver ten
nadéeïe van den heer Vuirrmaln te Dellt
Thans zijn zij te Delft' iïi arrest.
Pensiondleven. Men meldt ons uit
's Gravenhage, d.d. 25 October:
De twee „pensiondieven", die hier en elders
hun slag hebben geslagen, zijn thans aange
houden en worden binnenkort naar Den Haag
overgebracht," om met verschillende personen
te worden geconfronteerd.
Hun aanhouding geschiedde in den trein.
Zij stonden in het Politieblad gesignaleerd
als Jan Kagchelland en Douwe Doolaard en
waren herkend als de daders van een diefstal
té Delft, het zilverwerk van welken dief
stal afkomstig, voor het grootste gedeelte te
"b Gravenhage was opgespoord.
Ondér verschillende valsche namen als:
Diepensteto, gebroeders de Vries, A. de Vries
en Van der Wolk, namen zfj intrek in pen
sions, welke rij spoedig verlieten, «onder te
betalen en met medeneming van alles wat
onder hm bereik kwam»
Wij vernemen dat bij hun aanhouding ook
effecten op hen bwArulen rijn.
Van inbraak verdacht. Naar
men uit Dén Haag meldt, is daar op verzoek
van de Amsterdamsche politic een man aan
gehouden, die verdacht wordt betrokken te
zijn bij de inbraken, den laatsten tijd in de
hoofdstad gepleegd. Hij werkte samen met
den 25-jarigen jongen man, van wiens arres
tatie wij melding maakten. Ook de inbraak
bij het raadslid Lambrechtsen schijnen ze op
bun kerfstok te hebben.
1200 eieren gestolen. Zater
dagochtend kwam een boertje met eenige
manden ederem mot de boot uit Bnoek-inéWa-
torland ann de Prins Hendrikkade te Amster
dam aan. Hij Met rijn kar even staan, on ter
wijl hij een Oogenblik weg was, nam een dief
de gedegenheid waar, met dé kar met 1200
eiéren te verdwijnen.
Des ér tie. Sedert 20 October werden
té Schoonhoven vermist de jeugdige volon
tairs "W. en v. Z. van dé instTTuétie-compag-
ntie. Door die marechaussee zijn beiden te
Holven (N.-Br.) aangehouden en overgebracht
naar Breda, vanwaar zij Vrijdag onder mi
litair geleide naar Schoonhoven zijn terug
gebracht.
Door ecnautooverreden. Op dep
Amsteldiik, onder Nieu wrcr-Am stel, werd Za
terdagnamiddag de doove, hoogbejaarde M.f
wonende te Ouder-Amstel, door oen auto
overreden, waardoor M. onmiddellijk gedood
werd.
De chauffeur moet geen schuld hebben aan
het ongeluk.
Aangereden. Vrijdag avond is een
Amsterdammer, H. genaamd, aan de Liebrug
bij Haarlem, door de E. S. M. aangereden. De
man kreeg zware in- en uitwendige kneuzin
gen en werd naar het gasthuis tc Haarlem
■vervoerd, waar hij 's avonds te half twaalf
aan de gevolgen is overleden.
Dood e 1 ijk e val. In de Nieuw-
slraat te Venlo is de 26-jarige loodgieter J. G.
van een 12 meter hoog dak gevallen. Hij
kwam met het hoofd op de straatkeien neer
en was terstond een lijk.
Verpletterd. Vrijdagavond was men
op het terrein van Wilton aan den Wcslkous-
dijk te Rotterdam, bezig met het vervoeren,
op een lorrie van een grooten zwaren bagger-
emmer. Door onbekende oorzaak kantelde dit
voorwerp en kwam terecht op den 25-jarigen
on gehuwden ketelmaker Arie M. Polsgraaf.
Diens borstkas werd ingedrukt en het Moed
vloeide hem uit den mond.
Den ongelukkige word in het verbandlokaal
der fabriek hulp verleend door een genees
heer, op wiens advies Polsgraaf per rader-
brancard der firma naar het Ziekenhuis ge
bracht werd, waar hij kort na aankomst over
leed.
Dood gekneld. De seirav nobler der
I/aagsche train, Kortehaas, is Vrijdagavond
te Dettt hij het dichtduwen der brug te Rei-
neveld tossdhen het landhoofd en de brug-
leuhinjg bekneld geraakt en zwaar gewond
naar 's Gravenhage vervoerd. Zaterdagoch
tend is de man overleden.
Bekneld geraakt. Zaterdag mor
gen is de treinpoetser H. te Arnhem, toen
hij van een ran geer end treingedeelte de sein
lichten wilde verzorgen, van het perron ge
vallen en bekneld geraakt tusschen den per-
lonband en de -treeplank van een bagagewa
gen. De ongelukkige werd een eind meege
sleurd en daarbij driemaal omgewenteld. Het
bleek nooclzakeb'jk oen stuk van de treeplank
weg te zagen, om den man te bevrijden. In
hoogst bedenkelijken toestand werd hij per
brancard naar het diaconessenhuis vervoerd,
N. A. C
Onder zijn paard geraakt.
Toén de ritmeester der huzaren, V., Zater
dagochtend een rit te paard maakte op den
Loosduinschenweg te 's Gravenhage, schrikte
zijn paard bij het voorbijrijden van de West-
landsche Stoomtram zoodanig van het uitla
ten van den stoom, dat het met zijn meester
tweemaal viel, die dientengevolge tweemaal
onder 't dier terecht kwam. Gelukkig had
de heer V. geen noemenswaardig letsel be
komen. Het paard evenwel, dat even met de
doorrijdende stoomtram in aanraking kwam,
is kreupel geworden.
Verdronken. Vrijdagavond Is het
5-jarig jongetje van dén arbeider P. in de
Pannebakkerij te Woerden te water geraakt
en verdrenken.
In een tobbe verdronken. Het
anderhalfiarig kind van .juffrouw Flek in de
Albert Guijpstraat te Amsterdam wist Zater
dagmorgen in een onbewaakt oogenblik naar
een met water gevulde tobbe te kruipen, met
het noodlottig gevolg dat de kleine er in
rolde. Toen de moeder het vertrek weder
binnentrad vond zij haar lieveling verdron
ken.
Brand in een luciferfabriek.
Te Breda is Zaterdag raiddag een brand uit
gebroken in de lucifersfabriek van den heer
Fijkman. De brand begon toen de werklie
den het gebouw hadden verlaten. Het vuur
ontstond in de drogerij. De Bredasche brand
weer rukte terstond uit en begon direct het
vuur te bestrijden. De Teteringsche brand
weer verscheen later, doch toen was men het
vuur reeds meester. De geheele drogerij is
afgebrand. De oorzaak is onbekend; verzeke
ring dekt de schade.
Aanvaring. Vrijdogavoo-ud ts de
stoomboot Volharding TV, komende van Gou
da, door den mirt, in volle vaart geüoopen op
de in den Rijn, onder Zoeterwoude voor an
ker liggende Eberfhaezer. Dc tjalk, die gela
den was met pulpf is spoedig gezonken. De
Schipoer en zijn wouw waren niet aan boord.
Dé knecht heeft zich in veiligheid kunnen
brengen.
School- en Kerknieuws.
Prof. J. van Kan. De nieuwbenoemde
hoogleeraar in het Romeinsche Recht aan de
Leidsche universiteit in opvolging van den
onlangs overleden prof. Tichelaar heeft zijn
opleiding genoten aan de Amsterdamshe hooge-
school, aan welke hij den eersten Juli j.l. den
doctoralen graad cum laude verwierf op een
proefschrift, getiteld Bezitsverhoudingen- In
vroeger jaren heeft mr. Van Kan zich reeds on-
derschei dsn door de beantwoording van een
prijsvraag over een onderwerp van crimineel-
onthropologischen aard. welk antwoord met goud
bekroond werd door de rechtsgeleerde faculteit
der Amsterdomscho hoogeschool.
(N. v. d. O)
's-G ravenhage, 25 October.
Examen L. O., Wiskunde (art. 86).
Opgeroepen en opgekomen 5 candidaten. Af
gewezen 2. Geslaagd de heer P. Neven, te Baarn.
Examen M. O., Wiskunde (akte K I).
Opgeroepen en opgekomen 3 cand. Afgewezen
2. Geslaagd de heer H. de Boer, te Hengelo.
Examen M. O., Ned. tool en letterkunde.
Geëxamineerd en afgewezen 2 candidaten.
Algemeene Nederlandsche
Zendings-conferentie. Zooals men
weet, zal de Zendings-conicrentie te Amsterdam,
die andere jaren in October samenkomt, dit jaar
gehouden worden van 24—26 November, ten
einde haar te doen aansluiten aan de vergade
ring van het Voortzettings-comité der Edinburgh
sche Wereldconferentie. Niet voorzien was, dat
de laatste dog nu samenvalt met den reglemen
tair en vergadering der Classicale Besturen in do
Ned. Herv. Kerk. Men vermeent echter, dat door
enkele Classicaio Besturen overwogen wordt deze
vergadering een week te verzetten, opdat de
leden niet verhinderd worden aan de Zendings
conferentie deel te nemen. Eveneens is bekend,
dot Maandagavond en Dinsdags, des voor- en
namiddags de buitenlandsche gasten aan het
woord zijn. Op de vraag of ook vertaald zal
worden, moet geantwoord worden, dat dit niet
het geval zal zijn. De tijd daartoe ontbreekt
ten eenenmale.
Knnsl en Wetenschap.
Hét muscum-Mcsdag. De minis
ter WW birmord. zaken brengt iïi de Srtct.
ter kennis dat liét museum Hendrik "Willem
Mesdag te 's Gravenhajge van 4 tat en met 24
November voor het publiek zal zijtn gesloten.
Behalve de minister van Oorlog zal ook
de minister van Marine, kapitein ter ree
Rambonnet, aanstaande Woensdag tegen
woordig zijn bij de opening der Militaire
Gjminastiefcschool te Ulrecht, welke ter op
leiding van personeel zoowel van de land
macht als van de zeemacht dienst.
Reclame.
Raadsstukken.
Wij komen heden uitvoeriger terug op de fn
ons vorig nummer reeds in het kort vermelde
raadsstukken.
Nieuwe Ambachtsschool.
Door het bestuur van de vereeniging „Am
bachtsschool voor Amersfoort e. o." is bij adres
van 29 April dezes jaars medewerking gevraagd
om te komen tot uitbreiding van de Ambachts
school en tot stichting en exploitatie eener Mid
delbare Technische School.
Het bestuur motiveert zijn verzoek, wat betreft
de uitbreiding van dc bestaande school, door te
wijzen op het geheel onvoldoende van de loka
liteiten, de vermeerderde aanmelding voor smids
bankwerkers, terwijl meer en meer de wensche-
lijkheid wordt gevoeld van het geven van theo
retisch onderwijs aan de school ter meerdere
algemeene ontwikkeling van de leerlingen, en
eindelijk zal het wenschelijk zijn, de gelegenheid
te openen tot het ontvangen van voortgezet on
derwijs, waartoe noodig is de oprichting van een
driejarigen theoretischen avondcursus, aanvan
gende met het tweede leerjaar.
Voor de* Middelbare Technische School wijst
het bestuur op de behoefte die daaraan bestaat,
vooral voor de werktuigbouwkunde en de elec-
trotechniek.
Ten einde tot de uitvoering van deze plannen
te kunnen overgaan, en rekenende op den steun
van het Rijk en de Provincie, vraagt het bestuur
aan de Gemeente
1. de jaarlijksche subsidie ten behoeve van de
Ambachtsschool met f 2500 te willen verhoo-
gen en te bepalen op f 7000
2. ten behoeve van de Middelbare Technische
School een jaarlijksche subsidie van f 3000 f
3. ten behoeve van den bouw eener nieuwe
school een hypothecaire geldleening tegen een
rente van 4i pCt., of te lossen door middel eener
annuïteit van li pCt.
4. van de vereeniging te koopen het gebouw
der bestaande school.
Uit hetgeen sedert 's bekend geworden, schijnt
de oprichting eener Middelbare Technische
School op dit oogenblik niet verzekerd te zijn,
el zou de Gemeente den gevraagden sateun toe
staan.
Daarom laten B. en W. dit punt thans verder
buiten beschouwing.
De Inspecteur van het Middelbaar onderwijs
deelde B. en W. bij schrijven van 28 Mei 1913
mede, dat hij „onvoorwaardelijk gunstig mag ad-
vis seren omtrent de plannen tot uitbreiding van
de Ambachtsschool."
De vraag of de Gemeento zich thans meer
dere offers kan getroosten voor de uitbreiding
van het vakonderwijs is door B. en W. ernstig
overwogen.
Val de Ambachtsschool worden uitgebreid, dan
is het zeker, dat het tegenwoordige gebouw niet
voldoet aan de behoeftenuitbreiding daarvan
is dan dus noodzakelijk, of tot stichting van een
nieuw gebouw moet worden overgegaan. "Wordt
tot het eerste besloten tot bijbouw dan
dient een vrij groot terrein beschikbaar te wor
den gesteld, omdat m*t de mogelijkheid der op
richting eener Middelb. Technische School dient
rekening te worden gehouden. Op het terrein
naast de school wordt daarvoor alleen dtin de
noxlige ruimte gevonden, indien het „Werkhuis"
aan zijn bestemming wordt onttrokken» nieuwe
vraagstukken komen hierdoor naar voren. Maar
r>
al wuren deze alle gemakkelijk op te lossen, vort
staat, dot bij verbouw niet allo gebreken zijn
weg te nemen.
Verbouw van de bestaande schooi en uitbrei
ding daarvan op het aangrenzende terrein kun
nen B. en W. derhalve niet aanbevelendaarge
laten nog de vraag, of het goed zou zijn, hef
terrein, gelegen in do onmiddellijke nabijheid
van het Stadhuis, en daarmede gemakkelijk te
verbinden, een blijvende bestemming nu reedé
te geven.
Stichting van een nieuw gebouw lijkt ook daar
om gewenscht.
Hiertoe te besluiten, houdt echter in zich, dat
de Gemeente het bestaande schoolgebouw over
neemt van de vereeniging.
Dc behoefte aan meerdere gelegenheid voor
bureaux ten behoeve van de Secretarie, Publieke
werken, enz. is reeds long gevoeld, waarvoor
werden aangekocht de perceelen ter weerszijden
van het Stadhuis, en waarin die bureaux thans
ook zijn gevestigd. De inrichting daarvan is
evenwel zeer onvoldoende en nieuwe uitbreiding
van het stadhuis was in do naaste toekomst nood
zakelijk.
Daarom is de vraag overwogen of de gemeen
te het tot rtand komen eener nieuwe Ambachtsn
school niet zoude kunnen mogelijk maken en
enkele takken van dienst huisvesting te vorleo**
nen in het bestaande schoolgebouw der vereeni
ging. Meteen zou dc Gemeente don de beschik
king over het terrein, waarop do Ambachtsschool
staat, hebben verkregen, hetgeen van niet wei
nig belang toeschijnt.
Wordt in deze richting de oplossing gezocht,
don zal dus een terrein moeten worden gevon
den waarop de nieuwe Ambachtsschool en even
tueel later dc Middelbare Technische school
zouden kunnen worden gesticht. Hiervoor is het
oog gevallen op het terrein naast de school aan
den Leusderweg, non de Gemeento toebehoo-
rendo.
Wil een en onder werkelijkheid worden, dan
rol de vereeniging te beschikken moeten hebben
over f 130.000.en hiervoor vraagt zij een
hypothecaire leening van do gemeente.
Van dit bedrag zal voor f 100.000 worden
verbouwd, terwijl het resteerendc met het bedrog
der koopsom van het bestaande gebouw wordt
aangewend tot aflossing van de bestaande hypo
theekschuld op het tegenwoordige schoolgebouw
en voor inrichtingskosten van het nieuwe ge
bouw.
Wordt voor dit bedrag door de gemeente een
annuïteits-leening aangegaan, waarvan de annu
ïteiten door de vereeniging worden betaald, dan
verleent de gemeente voor dit doel dus enkel
haar crediet, daar de risico, die zij op zich neemt,
zeer gering is. Intusschen kan worden getracht
de vereeniging nog op andere wijze te steunen
in het bekomen van het noodige bedrog.
Voor de vereeniging zullen do lasten, die uit
een en ander voortvloeien stichting gebouw
en duurdere inrichting van het onderwijs zeer
belangrük toenemen, en tot dekking daarvan
wordt een verhoogd subsidie gevraagd aan het
Rijk, de Provincie en de Gemeente.
Zooals bekend zal zijn, is het aan het Rijk
gevraagde bedrag van f 6300.op de Staats
begrooting voor T9I4 uitgetrokken 5 het wach
ten is derhalve op de Gemeente en de Provin
cie. Van de Gemeente wordt f 2500.ge
vraagd.
Nu dient wel te worden overwogen, dat door
de noodzakelijke overneming van het gebouw,
de uitgaven indirect niet onbelangrijk stijgen,
en de zaak dus in haar geheel dient te worden
overzien.
Eerst diont dan de koopsom te worden vastge
steld van het gebouw (de grond waarop het staat,
behoort in eigendom aan de Gemeente, terwijl
daarvoor f 60.erfpacht wordt betaald).
De waarde var» dergelijk gebouw is zeer moei
lijk juist te bepalen, omdat zij geheel afhanke
lijk Is van het doel, dat er mede wordt beoogd.
Gezien de kosten van oprichting, die f 37.000
hebben bedragen, meenen wij, dat een prijs van
f 16.000 voor de Gemeente niet te veel is.
Worden de noodzakelijke kosten van verbou
wing en inrichting geschat op f 10.000, dan zal
de Gemeente de lasten hebben te drogen eener
leening van f 30.000. Wordt tegelijk met da
leening ten behoeve van de vereeniging ook dit
bedrag verkregen, dan zullen de losten uitmaken
de annuïteit van f 30.000 af te lossen in 50
jaar tegen een rentestand van 44 pCt., of om
streeks f 1500 per jaar.
Dit bedrog, gevoegd bij de meerdere subsidie
van f 2500, vormt dus de last, die de Gemeente
op zich neemt en bedraagt omstreeks 4000.
Daartegenover zal de Gemeente eenige bate
genieten voor het afstaan van grond.
B. en W. zouden er in dit geval meer de voor
keur aan geven, dat de vereeniging het terrein
in erfpacht verkreeg. Gerekend wordt, dat zij
noodig heeft 2800 a 2900 M'. en wordt de prijs
daarvan gesteld op f 3.50 per M1. en de canon
op 4a pCt. van de koopsom, don wordt aan erf
pacht ontvangen pl.m. f 450.
De erfpacht voor het tegenwoordige terrein,
bedragende f 60.—, vervalt, zoodat de zuiver»
bate dus ongeveer f 400.zal bedragen en de
totaal last pl.m. f 3600.—.
Zal dus inwilliging van het verzoek een niet
onbelangrijke blijvende uitgaaf ten gevolge heb
ben, zij zal ook, naar onze vaste o» e
bezuiniging op een anderen post me^k
De Burgeravondschool zal, zoo niet g
toch voor het grootste deel haar reden vaa
staan verliezen door de uitbreiding, die aan
het onderwijs aan de Ambachtsschool zal wor
den gegeven.
De Burgeravondschool heeft een drie-Jarigen
cursus e», daarvoor zijn thans 7 klossen het aan
tal leerlingen bedraagt 139. Hiervan behooren
99 tot de leerlingen van de Ambachtsschool, dio
de Burgeravondschool zullen verlaten, zoodra de
nieuwe school in gebruik zal zijn genomen.
Daardoor vervallen al dodelijk 3 klassen, ter
wijl door het dalen van het aantal leerlingen per
klasse nog een parallel-klasse kan vervollen, zoo
dat slechts drie klassen overblijven mot 40 leer
lingen. Zeker is het, dat daarvan nog 8 leerlin
gen naar de Ambachtsschool zullen overgaan,
zoodat slechts 32 leerlingen overblijven.
Gelet op de voortdurend meerdere belangstel
ling, die het vakonderwijs ondervindt en vertrou
wend op de medewerking ook van hert Bestuur
an de AmtachtS'chool, dan meenen B. esx W.
de voorspelling te mogen wogen, dat de Bur
geravondschool geheel of nagenoeg geheel, na
verloop van eenigen tijd zal kunnen worden
opgeheven. Niettemin zal ook deze inrichting
den eersten tijd geld blijven kosten ook omdat
bij eventueele opheffing der school aan enkele
leerkrachten wachtgeld zal moeten worden ver
leend. Vast staat in eDc geval, dal de Burger
avondschool in 1914 en volgende jaren belang
rijk minder zal kosten, zoodat deze vermindp*
ring het bovengenoemde bedrag van f 5600.-*
ten goede zal komen.
Voor het verschil tusschen de beide dJtGfiP <t&
