BINNENLAND.
H\ 134
I2da Jaargang.
v M red acte'
V olgn. 243Kosten van verbete
ring van den Utrochtschen weg:
De heer E y 8 i n k Mijnheer de voorzitter.
Naar aanleiding van een vraag omtrent den
Arnhemschen weg zou ik B. en W. willen
verzoeken, zoo spoedig mogelijk verbetering
te brengen in het stukje, gelegen voor het
huis van „Kinderzorg". Dat is verschrikkelijk
slecht. De weg ligt daar hol. Ik geef in over
weging, daar desnoods een verhoogd voetpad
of zandpad te maken. De weg is betrekkelijk
smal en bij regen wordt het een ware mod
derpoel. Er passeeren vooral veel schoolgaande
kinaeron en die moeten door hot slijk waden.
Ook met hot oog op het rijtnigverkeer is de
toestand onhoudbaar. De menschen di moeten
uitwijken worden met modder bespat.
De Voorzitter: B. en "W. zullen dit
pont gaarne overwegen.
Vclgn. 243—251, goedgekeurd z. h. o.
De heer Van Achterbergh: Mijnheer
de voorzitter. Er moet nog een commissie be
noemd worden. Gebeurt dat aan het eind van
de zitting
De Voorzitter: Laat ons eerst de be
grooting afdoen.
In k ons sten:
Hfst. I. Goedgekeurd z h. o.
Hfst. H.
De Voorzitter: B. en "W hebben stap
pen gedaan om te komen tot een verhoogde
opbrengst van onze peroeelen moes- en hooi
land.
We hebben ons om advies gewond tot de
Heidemaatschappij, omdat het ons toescheen
dat niet genoeg profyt werd getrokken van
dit bezit.
Als voren.
Hfst. III, volgn. 31: Vergooding van
de waterleiding van rente, enz.
De heer Van Achterbergh: Mijnheer
de voorzitter. Ik moet tegen dit voorstel stem
men, op grond dat we niet hebben gekregen
een begrooting van de waterleiding. We hebben
aan dezen post onze goedkeuring te hechten, j
Ik weet niet waar hij vandaan moet komen
en zal dus tegenstemmen.
De Voorzitter: Maar dat staat in de
toelichting:
„Do leening van de waterleiding ad
„f431.000 is begrepen in do leening dor
„gemeente groot f 700.000 krachtens raaus-
„besluit van 10 Mei 1913".
De heer Van Achterbergh: Maar het
moet toch komen uit hot bedrijf. Juist daarom
omdat het bedrijf het niet kan opleveren
moet ik tegenstemmen. Ik weet heel goed dat
het er zijn moot, maar er zijn centen voor
noodig, en juist omdat het bedrijf het moet
betalen heb ik gezegd: We moeten een be
grooting hebben.
De Voorzitter: De zaak komt later in
orde bij de berekening. Op het oogeDblik moet
de waterleiding het betalen. Stel dat de
exploitatie het eerste jaar niet gaat, zooals
we het gedacht hebben, welnu, dan moet het
geld worden bijgespijkerd.
De heer Van Achterbergh: Dan bent
U het een jaar kwijt.
De Voorzittor: Het volgend jaar zullen
we zien het in te halen.
De heer Van Achterbergh: Maar bij
de inwerkingtreding moet ge het toch geven.
De Voorzitter: Naar ge U herinnert
had ik bij de vorige begrooting voorgesteld
een deel uit „gewoon" te vinden. Dat heeft
de Raad verworpen. Ziehier nu de consequen
tie daarvan.
Het volgnummer wordt goedgekeurd
z. h. o.
De heer Van Achterbergh vraagt en
verkrijgt aanteekeniDg dut hij ertegen is.
Volgn 3272 worden vervolgens goedge
keurd z. h. o.
Het hoofdstuk onvoorzien wordt dooi
B. en W. nader voorgedragen op eon cijfer
van f2696.491/» of zooals het B. en W. bij
eventueele correctie zal blijken te moeten zjjn
en goedgekeurd z. h. o.
De V oorzitter vraagt of een van de
leden hoofdelijke stemming wenscht over de
voorloopig aldus vastgestelde begrooting.
De heer Van Achterbergh: Mijnheer
de voorzitter. Ik wil stemmen tegen de ge-
heele begrooting op grond van dat eene art.
van de waterleiding, omdat er geen begrooting
van de waterleiding is.
Versohillende leden: Dat staat ge
kleed 1
De Begrooting wordt goedgekeurd
zonder hoofdelijke stemming. De heer Van
Aehterbergh verkrijgt aanteekening dat
hg er zich tegen heeft verklaard.
Aan de orde is
40. De begrooting voor het B u rgor-
weeshuis voor 1914.
Goedgekeurd z. h. o.
Do Voorzitter: Dan wensch ik thans
nog in behandeling te brengen het voorstel
van B. en W. om de besohikking te herkrijgen
over het waaggebouw, teneinde aldaar den
keuringsdienst te vestigen. (Afd. I, 885).
Kan de Rand goedvinden dat hot nog heden
wordt behandeld?
Do heer Kroes: Als dat dan maar spoedig
is afgedaan.
De heer van Achterbergh: Mijnheor
de Voorzitter! Ik moet er in de dorste plaats
mijn verwondering over uitspreken dat de
commissie van bijstand voor den keurin-dienst
hier niet ovor is gehoord. Maar wanneer wij
het voorstel van B. en W. goed nagaan, dan
ziou wij da' met deze transactie inzake het
garnizoonsbureau do gemcento een jaarlijkscho
uitgave zal krijgen van f 2_'5, benevens direct
voor noodzakelijko kosten van overbrenging
een crediet van f 100.
Afgezien nu van de onzekerheid of over
6 jaar dit pand voor denzelfdon prijs woder zal
zijn in te nuren, acht ik het systeem niet
goed dat een gemeente bij oen particuliere
een perceel huurt dat door hot Rijk in onder
huur zal worden genomen. Hierdoor zullen
zich alle mogelijke cn onmogelijke complicaties
voordoen vooral wat onderhoud botroft en
deze zullen ten slotte door do gemeente moe
ten worden verricht. Wel willen B. en W. de
huur van het pakhui3 zijnde f104 por jaar
niet continueeren wat ten voordeele van dit
voorstel zou kunnen zijn, als niet gelijk met
dit voorstel ook do transactie met do Am
bachtsschool zou zijn beslist.
Mijns inziens zullen B. en W verstandiger
doen het Bnreau van den Keuringsdienst een
plaats te geven in de Ambachtsschool. De
werkplaats van de Brandweer oveneens over
te brengen om dat daar ruimte in overvloed
is, en het thans voor dit doel gebruikte ge
deelte te verhuren.
Ook dan zal het pakhuis a/h Zand kunnen
vervallen terwijl dit een jaarlijksche be
sparing geeft van ruim f 600.—onverminderd
de koeten aan verbouwing van het verouderde
GarnizoeDS bureau, en de onzekerheid dat wij
over 6 jaar niet zullen worden verhoogd met
den tegenwoordigou huurprijs. B. en W. zullen
dus verstandiger doen dit plan niet door te
voeren, doch voor den Keuringsdienst een andor
tijdelijk lokaal beschikbaar te stellen in
afwachting dat wij de beschikking over de
Ambachtsschool zullon krijgen.
De Voorzitter: U hebt niet nagelaten
te wijzen op een van do grooto voordeelen
van onze transactie, n.l. dat we weer de macht
krijgen over dit gebouw. Tot nu toe was het
in de macht van hot Rijk.Nu krijgen wc het
woer terug. Voor een gering bedrag krijgen
we de boschikking over dit gebouw, dat goed
gelegen is voor do vestiging van den keurings
dienst, en waarin goede lokaliteiten voor la-
boratium zijn te vinden. Het is zeer centraal
gelegen en kan ook een lokaal bevatten voor
do brandweer. Het is ook mogelijk dat we het
gebouw van do ambachtsschool krijgen, maar
dat hebben we niet en ik acht het niet gewenscht
de zaak zoolang nit te stellen. Het voornaamste
punt is, dat we de beschikking krijgen over
een eigen gebouw. We zijn natuurlijk niet
getrouwd aan dit perceel en als er later een
ander geschikt lokaal zich opdoet zijn wij klaar.
De heer van Achterbergh: U zegt,
we zyn niet aan dit huis getrouwd, maar dan
krijgen we dezelfde lijdensgeschiedenis weer
die we gehad hebben ten aanzien van dit
gebouw. Afgezien van die vraag, is de bere
kening gemaakt, hoeveel de verbouwing zal
kosten van het garnizoensbureau P Ik ben er
in geweest en ik moet zeggen: Het ziet er
allertreurigst uit. Daartegenover staat dat we
overvloedig lokaliteiten krijgen wannoer wordt
overgenomen de ambachtsschool. Behalve de
installatie behoeft voor laboratorum niet veel
te worden uitgegeven. Wanneer nu wordt
aangetoond dat do gemeente er f 600 voordeel
bij trekt, waarom moeten wij deze zaak dan
doorzetten P Dat zou een mooie geschiedenis
wezen. Als het Rijk dat lokaal over heeft,
laat het Rijk het dan maar houden 1 Wanneer
ge het overblijvende deel van de ambachts
school verhuurt, dan verdient ge f 600 voor
de gemeentel Ik heb een voorstel, Mijnheer
de Voorzitter maar één van de voor
stellers is weg, zie ik. Dat spijt mij.
De heer Oosterveen: Mijnheer de Voor
zitter! Is het niet btiar d zo zaak aan te hou
den totdat beslist ia over de ambachtsschool P
15
cMPAWnPR»
De Voorzitter? Waar uit den Raad
verschillende stommen daarvoor opgaan en
het al zoo laat is, zullen B en W. dit voorstel
aanhouden.
Vraagt thaDs nog een van de heeron het
woord in het belang van de Gemeente
Beantwoording van do vraag
van don heer Jorissen, aan
gaande gebruik van de vereen
voudigde spelling aan de H. B. 8.
De wethouder R ij kens: Mijnheer de
Voorzittter
In de zitting van don 30en September j.l.
werd door den heor Jorissen de vraag gesteld,
of or iets aan was van het gerucht, als zou
door een van de leeraren in de Nedorlandsche
taal aan de H.B.S. nog steeds de nieuwo spel
ling worden onderwezen, ten minste daarop zou
worden aangedrongen. B. cn W. hebben, mot
behulp van den diroctour dor H B.S. oen nauw
keurig onderzoek in deze ingesteld en ik kan
den geachton intorpellant mêodeelon, dat dit
gerucht geen waarheid bevat. Do door den
heer Jorissen bedoelde lcoraar ko:nt zijn des
tijds gegeven belofte iüzuke de spclling-quacstie
op loyale wijze na. Dank u, Mjiiheer de Voor
zittor.
Do heer Jorissen: Mijnhoer de voorzittei
Ik dank B. en W. ton zeerste voor bet onder
zoek dat ze hebbon irgestold, naar aanleiding
van een vraag, die ik stelde naar aanleiding
van mij ter ooro gekomen geruchten. Ik wü
zeggen, waarom ik deze zaak publiek heb be
handeld. Waar hot in hot openbaar gezegd
werd, was het m.i. ook noodig dat in het
publiek de gelegenheid word gegeven het te
weerspreken, of in hot publiek te zeggen,
welke maatregelen ertegen werden genomen.
Nu het blijkt, dat het gerucht onwaar is ver
heugt het my zeorDit kan slechts bydragen
tot den bloei van de H.B.S.
Opmerking van den hoer Joris
sen naar aanleiding van de op-
voering van het toone elspel
„Allerzielen" door Herman Hojj*
e r m a n 8.
De heor Jorissen: Mijnheer de Voor
zitter. Ik wensch slechts een kort woord van
protest uit te 6preken. Verleden week, in de
kermisweek, is hier opgevoerd het tooneelstuk
„Allerzielen" door Herman Heijeruians,dat voor
katholieken van zeer beleedigende strekking
is. Gaarne hadden wij gezien dat U als burge
meester de vrijheid hadt kannen vinden om
het stuk tó verbieden, zooals op andere plaat
sen is voorgekomen. Dat is niet gebeurd. We
kunnen slechts het feit constat eer en en het
betreuren, ook voor U, mijnheer de voorzitter!
Maar dit feit constateoronde, meen ik namens
de katholieken van Amersfoort een woord
van protest te moeten spreken, wegens de
beleediging die ons verloden week is aangedaan.
Do Voorzitter: U breDgt ter sprake
hot eventueel verbidden van het tooneelstuk
„Allerzielen" in de kermisweek. Inderdaad ie
tot mij het verzoek gericht, het stuk te ver
bieden. Ik ben daar niet toe overgegaan. Mijn
slandpnnt tegenover de preventieve censuur
is in het algemeen dit, dat de burgemeester
er slechts in uiterst noodzakelijke gevallen
toe moet overgaan. In ons land zijn we na
eenmaal aldus opgevoed, dat wo houden van
groote vrijheid. Waar hier een stuk word ge
speeld dat zijn 290ste opvoering beleefde en
slechts twee of drie keer was verboden, zag
ik in dit feit alleen reeds aanleiding om het
niet to verbieden. Of hot stuk boleedigend it
of niet, is buitengewoon moeilijk te zeggen.
Het gaat niet aan in zulk een meer dan
dubieus geval te zoggenDe burgemeester
moet het verbieden. We zouden daardoor op
den duur in ons land krijgen een mi. on
dragelijke oensuur, en ik wü verklaren dat ik
daartoe nooit zal medewerken. Of het stuk
beleedigond was of niet is nog kwestieas. Ik
wil gaarne aannomen dat U er iets beleedi-
fends in ziet, maar mij is ter oore gekomen,
at ook katholieken naar deze voorstelling
zijn gegaan. Ik weet dat dit ook in andere
steden is geschied. Ik vind dat men de
menschen moet vrijlaten. Zoodra bekend is
dat het stuk zal worden opgevoerd, heeft de
betrokken geestelijke autoriteit gelegenheid de
menschen te waarschuwen en daarmede moet
zij tevreden zijn. En dan ben ik niet van
meening dat daarnaast het wereldlijk
moet zeggen Het stuk mag niet
worden, omdat de kerkelijke autoriteit het
slecht vindt.
Dat is mijn standpunt I
De heer Jorissen: Mynheer de voorzit-
ter. Ik ben niet getreden in een appreoiatie
Iltgevers: VALKHOFF Co.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels,. f O.OO*
Elke regel meer0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryt bestaan zeor voordeelige bepalingen
tot hot herhaald advertooren in dit Blad, bij abonnement.
Eone circulaire, bevattende de voorwaarden, wv>rdt op
aanvraag toegezonden.
Ie regecring te
1 van den rijks-
:r van Moskou
sse reactie, die
lar den boven-
ote sleden van
ontevredenheid
len vergeleken
welke vooraf-
be weging van
•heid vindt ook
aieentebesturen
ïeesters hunne
e bekend staan
er van maken,
an aan de zijde
weigert echter
van zulke nian-
ide czarcnstad
ds sedert vele
-. Eerst werd
staande prins
r aan de uni
ton zijde-Iabri-
keuze niet be-
eering zelf tot
>rzilter van de
iraad Stürmer,
'an Pleliwe en
c. De groot-
naar de B'is-
oflicieele ver-
a wegens on-
de justitie oij
lihij drukte
od van d - ge-
mondelinge
ide ac-iende,
ngeu sctuifte
en. Hij ver
in Asmy ncy,
die onlangs
oraal van het
n morgen om
Idoening.
e grootvizier
erraad bijeen-
'.en over het
kwestie der
van een gou-
jet Ada na ter
us benoeming
oor den Rus
kien wensch
van Kavaidi
verricht is in
an politie. De
Bey is aange-
Deze benoe-
abinet na zich
minister van
•mstige groot-
aan de mo-
e \rede van
de consuls op
ïn, de Griek
en officicele
loopen. Voor
de ajdiniiüstmtieve gelijkstelling van het
eiland, met het overige Griekenland, worden
maatregelen genomen in een wetsontwerp,
dat eerstdaags bij de Kamer zal worden inge
diend. I egelijk wordt ook de vraag geregeld
van het uitschrijven der verkiezingen.
Marokko.
Madrid, 1 Dec. Een officieel telegram
uit GeuLa bericht, dat de colonne-Arraiz een
vuurgevecht heeft geleverd tegen vijande
lijke benden, die zich hebben teruggetrok
ken met belangrijke verliezen. Aan Spaan-
sche zijde werden 20 man buiten gevecht ge
stold.
Mexico
N e w-Y ork,lDec. Een telegram uit Mcoci^
co gewaagt van een bericht, dat Hucrla gis
terenmorgen do stad ïn 't geheim heeft ver->
laten, om zich te hoge ven naar Veracruz, rei
zende over dieai iaiteroctoamisclien spoorweg
Dit verhaal Is afkomstig van spoorwegambte
naren, die beweren te weten, dat Huerta de
stad om 4 uur met oen bijzonderen trein heeft,
verlaten. De aanwezigheid van den minister,
van builenlandsahe zaken Molreno te Vera
cruz wordt gezegd in eenig verband te staan
met het ]plan van Huerta om het land lo ver-/
laten
Mexico, 1 Deo. Huerta is in den namid
dag teruggekeerd- Zijne afwezigheid wordb
verklaard met een (bezoek, drat bij heeft ge*
bracht aan eone hoeve in de buurt.
N e w-Y ork, 2 Dec. Een telegram uit
Juarez bericht, dat volgens m ed cd c dingen
van de zijde der rebellen de federalisten
wegens hongersnood Chihuahua hebben ont-
rutmd.
Berichten, die uit de stad Mexico te Now-
Yorik zijn ontvangen, sdhüdercn den toestand
in sombere kleuren. De levensmiddelen zijn
lot haast onbereikbaar hooge prijzen gestel
gen. Vijftig gevallen van typhuskoorls zijn
te vermelden. De regeering verbiedt de ver
spreiding van berichten over overwinningen"-
van de omwenteMngsgezinden.
Allerlei.
Petersburg, 1 Dec. Een hevige wind
uit zee stuwt sedert gisteren gr-ootc water
massa's de Newa op. De waterstand is heden
morgen öi voet boven den normalen stand
gestegen. Eenige laag gelegen stadswijken-
zijn overstroomd. Kanonschoten van de Pe
ter- en Pauls vesting waarschuwden de be
volking voor het gevaar van overstrooming.
Kameroverzicht
Tweede Kaïner.
Bij den aanvang der algemeene beschou
wingen over de Slaaüsbagrooting werd Maan
dag op voorstel van den Voorzitter besloten,
de besprekingen betreffende den Marinebond
te behandelen bij de Marinebegrooling, slraN*
vordering en administratief recht bij de Justi*
liebegrooting en de details der sociale ver
zekering bij de Landbouwbegrooting.
Aangevangen wend met het algemeene be»'
groot'ingsdebat. Eerst nadat de Voorzittel*
De apotheker draafde het |gas lüf, zê glhgèn
weer naar boven. „Mag ik U verzoeken, U
Verder tot den pro viste r te wenden,** zei hij.
In daglicht gekomen, zag de dokter, dat
zijn kaken beefden, en dat zijn gezicht vaal
bleek was.
„Ja daidht Bberhard Joost. „Zoo gaat
bet leven langs het leven heen. Gebeurt dat
olet vaak lussehen vader en 'kind? God beware
aiij en anijn arm, jong volkje!"
Den volgenden herfst stierf de oude dominee
Horitz. Hij ging uit als een ik aars, zonder veel
jeven en drukte, en zonder zijn emeritaat
langevraagd te hebben, wat hij zich todh wel
tes maal had voorgenomen. Of het stille, bijna
tehgenoegde glimlachje, dat men «op het oude,
loede (gezicht van den dooden dominee zag.
f arkelij k nog in verband stond met de dwaas-
in zïjm leven gek-omen was, ieder belgrijpen
van de diepste krachten, ieder overwinning
op zich zelf, aan zijn hulp toe te sdhrijven.
Hij was bijna nooit tijdens het leven van
dominee Moritz in de kerk geweest en wist
niet, hoe menige preek, die de oude gehouden
had, eigenlijk op hem gemunt of door hean
ingegeven was. Toen hij nu de Sb Jakobskerk
■binnenging, die nog van den lijkdienst open
stond, en stil en alleen in 'n leege bank plaats
nam, kwam de gedachte in hem op, dat hij
toch misschien veel verzuimd 'had En hij
verlangde er met een wanhopig verlangen
naar, de oude, dierbare gestalte éón keer
slechts daair boven op den (kansel te zien ver
schijnen.
Dat was de eerst» en laatste boetegahg en
godsdienstoefening van dokter Joost in de
oude, donkere St. Jakobskerk. Na dien keer
gen de sDomme, angstige 'blikken zijner vrouw
pantserde hij zich met onverschilligheid, Ilij
zei tot zich zelf: Hoe zwaarder den jongen
het leven daar buiten in de wereld valt, des
te eerder komt hij berouwvol terug. Maar als
het 's naichls grimmig koud was en de storm
wind om het huds gierde, werd hij dikwijls
uit zijn slaap opgeschrikt en luisterde hij:
Klopt daar niet iemand aan de huisdeur? Ais
de nacfhlbel ging, was 'hij nog nooit zoo vlug
in de kleeren en beneden geweest, veel eer
der dan degene, die de wacht had. Maai* bui
ten stond dan altijd sledhïs een bode met ont
steld gelaat, die voor een ernstigen zae'ke een
geneesuïidddel m«oest halen, en do wind gier
de door het open vensterluik naar binnen,
alsof hij den ouden man wilde uitlachen.
Erwin kwam niet en klopte niet en schreef
nle*
.dige toestand
l dezen herfst
•de slag.
van de plat-
een, die voor-
len fabrieken
sedert eenige
.-ejle apotheek
teeling vroeg
ande, eeuwig
'Azhagen deze
ouders, rijke
m BmU voor
hem het ge-
arktplein, bij
rRinssteeg, en
gen. Mijnheer
Deze domme,
nu toe slechts
geweest, zou
zijn eigen concurrent cn de „Leeuwen-apo
theek" van nu al niet meer do eenige zijn!
Hij gluurde heimelijk naar den hoek van de
markt, waar de werklieden met het bouwen
flink opschoten. Niemand mocht hem daarbij
op heeterdaad betrappen, tan toch zagen alle
menschen, hoe hij voor het raam stond en
met een gelaat, waarop ingehouden woede
duidelijk te lezen was, naar den' anderen
kant keek. Van mi af koh men goed zien, dat
hij ouder werd.
Nu moest hij het ook nog beleven, dat
iedereen naar dte ^Moorenapolheek" liep. De
heer Fm tl Runge hielp zijn klanten zoo netjes
en 'vriendelijk, hij rees bij alle jonge meisjes
en haar moeders wel eenige graden, en de
onschuldige grapjes, die hij zoo nu en dan
eens ten beste gaf, werden rol he wondering
vierder
Ja, als Erwin er nu maar geweest waref
Maar nu stond de oude alleen in de verlatte^
apotheek, waarin zelfs op marktdagen ve>e4)
minder dte bel ging, staarde voor zich uit efl
kon niet begrijpen, dat do wereld niet vergaat/
alö al het oude, waaraan men zich zijn heefa^
leven lang vastgeklemd hoeft, wankel gaal^
staan.
-
Het volgende jaar was er in Geneuokea^
weer eon sCterfgeval, dat de toonaangevend®
kringen nog meer bezighield dan het heeat>
gaan van den ouden Moritzi. Dte ondegelijk
en onbetrouwbare dokter J tiger, do collej
van dokter Joost, stierf zeer plotseling tenge
volge van kouvatten, waartegen zijn door he*
drinken verzwakt hart niet bestand was. DaaiW
door betaalde hij de laatste schatting aan den
alcohokkiivel, wlen hij reeds eer, f ami lieg©*
luk an waardigheid geofferd had. Toch kom
het niet uitblijven, dat eenige moeders, <di4
vertrouwd hadden op de heiligende macht dei.,
liefde en daarbij aan haar Minchen of Su*
schen gedacht hadden, bij het doodsbericht
van de ntodh eerst veertigjarigen man langö-
gezichten trokken. Allerlei goeds werd er oa
yan hem verteld- i
Wat echter zei dte Generieken, toen hij
opvolger kreeg, die weliswaar van een geke«
ander alag was, fcelfs voor Minchen en Sn*'
schon? Hij heette Hans Usedoon, bad rood
haar en he We re, blauwe oogen, was groot ea
sterk e® kfeek ieder meisje, dat hij tegenkwam
onbeschaamd onder detn hoed.
Wordi vervolgd»
