KOLONIËN.
HBINNEM7ANDT
penboirw door een ander te vervangen. Dit
Voorstel werd aangenomen. Het huis Arm
strong heeft voor eigen rekening over den
Verkoop van de Rio de Janeiro onderhandeld.
De nieuwe minister van oorlog, die door
tWjne gelijktijdige bevordering tot brigade-ge-
bera&l den rang yan pacha heeft verworven,
Itoodat hij voortaan zal genoemd worden En-
ver Pacha, is nog slechts 35 jaren oud. Offi
cieus wordt medegedeeld, dat hem voor den
veldtocht in Tripoli drie jaren en eveneens
Voor den Balkanoorlog drie jaren zijn toege
rekend.
De person van den nieuwen minister is om-
|even door iets van de romantiek van het
oude Oostersche leven, dat zijn poëtische uit-
"trukking gevonden heeft in de sprookjes van
duizend en één nacht. Als jong officier gaf
M den stoot tot de uitbarsting van de Jong-
Turtosche revolutie. Met Mahmoed Chefket on
dernam hij in 1909 den vermaarden tocht van
de troepen van Saloniki naar Konstantinopel
Bij het uitbreken van den oorlog om Tripoli,
begal hij zich van Berlijn uit in alle stilte
Over de Egyptische grens naar Tripoli en
organiseerde daar met veel talervt en wils
kracht het verzet van de Arabieren tegen Ita
liê. Toen de toestand in het vaderland moeie-
lijker werd, verliet hij Tripoli wederom op
heimelijke wijze, vluchtende voor de Arabie
ren, die hem niet wilden laten gaan
Hij trouwt met eene bloedverwante vam den
Sultan. In den eersten Balkanoorlog is bij
vooraan tegen den vijand; in den tweeden
Balkanoorlog is hij de ziel van den voorwaart-
tohen marsrh tegen de terugwijkende Bulga
ren en trekt aan hét hoofil van de Turksclve
tooepe-n het herwonnen Adrianopel binnen.
In de laatste weken heeft Enver ziek gele
gen aan eene blindedarm-ontsteking. Er was
baast bij de ope^lie, -waarom die niet in Ber
lijn, maar in Konstantinopel werd verricht
En nu is hij. pas als hersteld uit het hospitaal
ontslagen, onder bevordering tot generaal op
getreden als minister van oorlog.
Asn den Qalkan.
Het antwoord, dat de ambassadeurs aan de
Briebond-mogendheden te Londen bij het Fo
reign Office hebben ingediend op de Engel-
Zche nota betreffende de zuidgrens van Al
banië en de eilanden in de Egeïsche zee komt
overeen met hetgeen de Romeinsche Tribuna
daarvan heeft bericht. De drie mogendheden
aanvaarden de verlenging, van 18 December
tot 18 Januari ,voor den termijn die aan Grie
kenland is toegestaan voor de onLruiming
van het als Albaneesch erkende gebied; maar
*ij stelt voor aan Griekenland waarborgen
te vragen betreffende deze ontruiming en leg
gen, tot verklaring van dit verzoek, nadruk
op de urgentie van de ontruiming. Zij voegen
hieraan toe, dat zij ter bekwamer tijd hun
antwoord ten aanzien van de eilanden in de
Egeïsche zee kenbaar zullen maken en ver
klaren zich bereid in den besten geest de
•Vertoogen waarmee de Griekschc regeering
lich tot Europa mocht willen richten betref
fende dezo eilanden, te overwegen.
Eene medcdeeling van Reuter houdt in,
dat er elle reden bestaat om te denken, dat
de zes groote mogendheden er toe zullen ko
toen, zich te verstaan over de dubbele kwes
ties van Albanië en de Egeïsche eilanden.
De correspondent van de Petit Parisien te
Constantinopel is minder optimistisch; hij
Schrijft:
Wat het toekomstige lot van de Twaalf-
ïllanden betreft zal de driebond zich er tegen
terzetten dat de daartoe bchoorende eilan-
flen aan Griekenland worden gegeven. Hij
«al ook zich er tegen verzetten, dat aan die
eilanden een autonomie worde verleend, die
er op zou neerkomen, dat zij langzaam wor
den gehelleniseerd. Ten aanzien van de door
Griekenland bezette eilanden zal de driebond
antwoorden, dat zij samengaat met Engeland
Wat de teruggave van Tenebos en Imbros aan
Turkije betreft. Dezelfde overeenstemming
bestaat over de inlijving bij Griekenland en
Kreta en van alle andere, in den loop van den
Grieksch-Turkschen oorlog bezette ciLuden
behalve Chios en Mytilene. ut deze -»c cilan
den betreft, kiest de driebond de partij vnn
Turkije en zal er voor opkomen dat zij
Turkseh blijven tot beveiliging van Aziatisch
Turkije.
Aan desn anderen kant is het bekend, dat
de mogendheden van de Triple-Entento er
>oor zij, deze twee eilanden aan Griekenland
loc te kennen. Het is dus te voorzien, dat «hier
lYer een diplomatisch conflict zal ontstaan.
Allerlei.
Wanneer er in Fransch Gujana een ga
leiboef ontsnapt is, trekt „kapitein" Apatu,
zooals hij 't liefst genoemd wordt, op jacht-
Een paar groote laarzen aan twee buksen bij
zich, springt hij te paard en snelt het bosch
in. Gewoonlijk brengt deze „menschenjager"
(zooals de Europeanen hem noemen) den
vluchteling bij den directeur van het bagno
terug. Deze, voor de Franschen buitengewoon
verdienstelijk man, die de bijzonderheid heeft
twintig vrouwen en tachtig kinderen te bezit
ten, is tot ridder van het legioen van eer be
noemd.
Harry Fragson, de variété-artist die te
parijs door zijn vader werd doodgeschoten,
Iaat een vermogen na van 80.000 pond. Bo
vendien was zijn leven, ten bate van zijn va
der, voor 12.000 pond verzekerd, In het ge
heel ontvangen zijn erfgenamen dus 92.000
9ond, of meer dan een millioen gulden.
Te Salmünster is een gymnasiast op
Oudejaarsavond plotseling krankzinnig ge
worden. Hij tro«k een revolver uit zijn zak
en begon op zijn familieleden te schieten. Zijn
moeder werd door het eerste schot in het
hoofd getroffen en is zwaar gewond naar het
ziekenhuis vervoerd.Door den tweeden ko-
e lwerd een tante van den waanzinnige ge-
wetst Zijn broer wilde hem de revolver af
nemen, doch kreeg een schampschot langs
den hals. De jongen vervolgde toen zijn zus-
Ier die gelend de straat op liep en wist te ont
vluchten. De gymnasiast rencfla luid schreeu
wend door de straten; eindelijk liep hij een
kerk binnen, waar hij gearresteerd kon wor
den.
Te Coro, in Venezuela, speelde zich een
'drama af, dat aan twee generaals, die zich
onder het bestuur van Castro zekeren naam
Imaakten, het leven kostte. Generaal Arbina
Jiracht onder nog niet opgehelderde omsta n-
jfcuzheden generaal Lazaro Gonzales om bet
leven. De vrouw van het elachtotflter, gehol
pen door een vriend, spoorde den moorde
naar op en doodde ook hem.
In de zoogenaamde „Wonder Zoo", een
deel van Hagenbeok's bekende menagerie in
Olympia te Londen, heersdht groote versla
genheid. De directie betreurt het verlies van
twee waardevolle circuspaarden. die plotse
ling kort na elkander stierven. Ectn daarvan
is do fraaie schimmel Siglavï Alda II, waar
voor de schoolrijdster Bapthsta Scheider
f 12000 hee*t te hebben betaald. De ontboden
veearts meent, dat men hier met een vergifti-
gingsgeval te doen heeft. Twee paarden, die
ziek geworden zijn, hoopt men nog in het le
ven te honden, 't Personeel lijdt ook groote
schade doordat' 2 honden, toebehoorend aan
clowns en die voor verschillende kunsten
afgericht waren, eveneens gestorven zijn. Men
heeft een vreemd 60ort poeder in een der
stallen gevonden en dit tot onderzoek naar
een chemisch laboratorium gezonden. Dc di
recteur van het circus verklaarde aan een
vertegenwoordiger van de „Daily Mali' dat
een ingesteld onderzoek tot geen enkel resul
taat had geleid.
In China heeft de beul een druk leven. In
de provincie Satsjoean zijn in 1913 niet min
der dan 24000 menschen terechtgesteld.
Voor het meerendeel waren de ter dood ge-
brachten» roovers. Men gelooft dat de waar
achtige cijfers dit officieele getal nog over
treffen. Men schrijft dit groote aantal execu
ties toe aa-n het misbruik, dat van opium ge
maakt wordt en aan de overbevolking. Boven
dien is men in China royaal met veroordee
lingen ter dood voor kleine vergrijpen.
P a r ij s, 5 Jan. Tengevolge van eene in
storting die gisteren plaats had bij het werk
\an de Metropolitain spoorweg op de hoek
der straten St. Dominique en Constantine zijn
vier werklieden bedolven. Tot dusver zijn
drie lijken to voorschijn gebracht.
Parijs, 5 Jan. "Van de slachtoffers der
instorting, die is voorgekomen op de Metro
politain, is het zesde lijk te voorschijn gehaald
Brussel, 5 Jan. Een ernstig ongeval is
heden morgen voorgekomen in Watermael,
waar een in aanbouw zijnd huis, dat op het
punt stond onder dak te worden gebracht, is
ingestort De werklieden, die in het huis aan
het werk waren, werden meegesleept. Een
bevindt zich onder de puinhoop en, vier zijn
gewond, de zes anderen kwamen met den
schrik vrij. De oorzaak van het ongeval is
onbekend.
De aannemer van het ingestorte huis bevond
zich op he«t werk, toen het ongeval geschied
de; hij werd te voorschijn gehaald met een
schedelbreuk en ernstige inwendige kneuzin
gen, die voor zijn leven doen vreezen. .Mie ge
wonden zijn naar het hospitaal vervoerd. Van
den onder het puin bedolven werkman ge
looft men, dat hij op slag gedood is. Men zal
twee dagen moeten werken vóórdat men
hem kan bereiken.
Twee andere huizen, die op instorten staan,
zullen met spoed gesloopt worden ora nieuwe
ongelukken te voorkomen. Er zijn soldaten
ontboden om bij het ongeluk te helpen.
Op vreemdsoortige wijze kwam de ar
beider Gerard van Malen, een Nederlander,
in de fabriek der firma ICrupp, te Essen, om
het leven. In een riool was de gasleiding defect
geworden, zoo dat zich daarin en in de daar
mede in verbinding staande beerput gassen
hadden opgehoopt. Een werkman van de gas
fabriek, met de herstelling belast, had de on
voorzichtigheid, zich met een licht in het riool
te begeven, waarbij het gas ontplofte en hij
werd gedood. Van Malen bevond zich op een
der privaten boven bedoelde beerput en kreeg
zulke hevige brandwonden over het geheele
lichaam, dat hij spoedig aan de gevolgen over
leed. Nog 'n drietal andere arbeiders, dat zich
op de privaten beyond, kreeg ernstige brand
wonden.
Naar een te Odessa Ingekomen telegram
ls het Turksche stoomschip „Lemie" in de
Adriatische Zee gezonken. De bemanning be
staande uit 45 personen verdronk.
Volgens van de Faroër ingekomen be
richten zijn in den laatsten tijd 43 booten ver
gaan.
31 schepelingen kwamen om het leven, die
13 weduwen en 43 kinderen achter laten. De
schipperij van geheel Seard is omgekomen,
zoodat het eiland Kano van mannelijke be
volking beroofd is De bewoners van de Fa
roër zijn bezig "cld in te zamelen. Het Dcen-
sche koningsnaar zond 500 kronen.
5 t a v a in g e r, 5 Jan. De Noorweegsche
stoomboot Espana, van Stettin naar Bergen
bestemd, is onderweg gezonken. Acht man
van de bemanning zijn verdronken.
New-York, 5 Jan. Een draadloos tele
gram van de Duitsclie stoomboot Bavaria,
bij—Nantucket, bericht, dat de tankstoom
boot Oklahoma, gedeeltelijk met water ge
vuld, hulpeloos drijvende gevonden werd. De
kapitein heeft den kapitein en verscheidene
officieren en matrozen aan boord genomen;
28 man van de bemanning moeten zijn omge
komen.
6 J a n. De laatste draadloozo telegrammen
melden, dat 32 personen worden vermist van
de bemanning van dc Oklahoma.
Pesigevallen op Java.
Regeeringstelegram betreffende pestge-
vallen op Java gedurende 17 tot en met 30
December:
Afdecling Malang 321 nieuwe pestgevallen,
305 dooden.
Kediri 17 nieuwe gevauen, 16 dooden.
Madioen 26 nieuwe gevallen, 22 dooden.
Toeloengagoeng 5 en Soerabaja 13 doode-
lijke gevallen.
Paree 73 nieuwe gevallen, 63 dooden.
Magetan 7 nieuwe gevallen, 6 dooden.
Berbek 7 nieuwe gevallen. 5 dooden.
Bangel 2 nieuwe gevallen, 1 doode.
Grisee 1 geval.
In de vorige periode: Madioen nog 2 doo-
delüke eevallen en Ngawi nog 1.
De Staatscourant van Dinsdag 6 Januari
bevat o.a. de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot officier in de Oranje-Nassau-
orde F. L. Li erna erts, notaris te Merkelbeek;
benoemd tot directeur van het postkantoor
te Den Helder P. de Roock, thans hoofdcom
mies der posterijen; tot directeur van het
post- en telegraafkantoor te Leerdam AL P.
J. Snijders, thans directeur van hel postkan
toor te IJsselmonde;
op verzoek eervol ontslagen, met pensioeu
wegens physieke ongeschiktheid Tj. Bijkerk,
laatstelijk opzichter le klasse bij den "Water
staat en '8 lands Burgerlijke Openbare Wer
ken 4n Ned.-Indië en B. Brugsma. laatstelijk
administrateur 2o klasse bij het gouverne-
montspandhuis te Temanggoeng.
benoemd tot plaatsvervangend griffier bij den
Raad van beroep (ongevallenverzekering) te
Leeuwarden, mr. E. D. H. Schutter, advocaat en
procureur aldaar
eervol ontslag verleend als schoolopziener in
het arrondissement Hoorn, aan jhr. mr. T. A. M.
A. van Humalda van Eysinga, wegens zijne be
noeming tot burgemeester der gemeente Deven
ter.
Koningin, Koningin-Moeder en Prins
woonden Zondagvoormiddag de godsdienst
oefening bij in de Wilhelminakerk te 's Gra-
venhage, onder gehoor van ds Weiter.
H. Af. de Koningin ontving gisteren och
tend den heer Pleyte, minister van koloniën,
in conferentie.
Nader wordt nog bericht dat H. Af. de
Konnigin, na. in afscheidsaudiëntie te hebben
ontvangen den tijdelijken Chineeschen gezant
te 's Gravenhage, den heer Suulchou Wei, die
naar China terug keert, audiëntie heeft ver
leend aan «ien heer Kinijer T. T. Wang Lega-
tieraad aan het Chineesche gezantschap te
Berlijn ,die benoemd is tot zaakgelastigde van
China te 's Gravenhage tot aan de aankomst
uit Peking van den nieuwen Chineeschen ge
zant Tang-Tsac-Fou.
De heer Kiniger T. T. Wang, die een tien
tal jaren le Berlijn heeft doorgebracht, was
van 1902 tot 1906 gezantschapssecretaris van
China voor Nederland en Doiitschland, met
standplaats Berlijn.
De gewone audiëntie van den minister
van Oorlog zal op Donderdag den 8en Januari
eerstkomende niet plaats hebben.
Alinister Treub vertrok gisteren met een
Verlof van 14 dagen naar het buitenland.
De audiëntie yan den minister zal mitsdien
Woensdag a.s. niet plaats hebben.
-Bouw van een nieuw gemeen
teziekenhuis te Amsterdam.
De raadsleden Nuyens, Bellaar Spruyt en
Abrahams hebben een nota aan den Raad ge
zonden inzake he»t voorstel van B. en W. tot
bouw van een derde ziekenhuis te Amster
dam.
Zij achten dat plan zeer kostbaar en bo
vendien onpraclisc'/, omdat het hooger onder
wijs daardoor gedecentraliseerd wordt tot
verschillende gebouwen.
Resume erende komen zij lot de volgende
conclusie:
lo. het voorstel van B. en W. tot bouw
van een nieuw gemeenteziekenhuis ïs niet
aannemelijk, omdat zij geen zekerheid geeft,
dat èn de belangen van armenzorg èn de be
langen van het hooger onderwijs in de ge
neeskunde, door uitvoering van het daarin
opgenomen plan, spoedig tot hun recht zullen
komen;
2. de uitbreiding van bet Wilhelmlna-gast-
huis tot academisch ziekenhuis is technisch
uitvoerbaar, wanneer beslag gelegd wordt op
het speelterrein en het „Toevlucht voor On-
behuisden", en voldoet aan alle eischen, die
de faculteit (de aangewezen autoriteit) voor
het hooger onderwijs stelt en ooit aan de
eischen van armenzorg. Er komen immers
550 bedden bij;
3. dat ziekenhuis komt veel sneller tot sitand
dan de nieuwbouw in het uitbreidingsplan-
Zuid en geeft de zekerheid, dat het hooger
onderwijs in ééne richting gecentraliseerd
wordt en de zieken spoediger gelegenheid
tot opneming vinden;
4. de financieele voordeden voor de ge
meente ku/nnen door de onzekere gegevens
van B. en W. niet juist berekend worden,
maar zullen ongetwijfeld zeer groot zijn;
5. de exploitatie van het verbouwde Wil-
helmina-gasthuis is enorm veel goedkooper
dan die van het "Wilhelmina-Gasthuïs plus
het nieuwe derde ziekenhuis.
De burgemeester-vacature te
Zaandam. Naar De Tijd uit goede bron
verneemt, zal de heer K. ter Laan geen burge
meester van Zaandam worden. De oorzaak
hiervan men weet, dat deze socialistische
heer ernstig in aanmerking kwam moet
hierin gelegen zijn, dat de commissaris van
de Koningin in Noord-Holland, mr. Van
Leeuwen, onoverkomelijk bezwaar had tegen
*t propagandistisch karakter van dezen solli
citant. Gevraagd of hij na eventueele benoe
ming dit karakter zou afleggen, heeft de heer
Ter Laan zich volle vrijheid gereserveerd,
weshalve de heer Commissaris hem raot kon
aanbevelen. De regeering heeft nog niet be
slist, maar zal zich waarschijnlijk wel aan
d© officieele adviezen houden.
Bil de gisteren te Rotterdam gehouden
verkiezing van twee leden voor den gemeen
teraad, ter voorziening in de vacature ont
staan door het overlijden van den heer T
van Rossem, die in 1917 moest aftreden en
het bedanken van den heer N. Verkerk, die
in 1919 moest aftreden, zijn candidaat gesteld
voor de vacature-Van Rossem: Th. P. Löhnis
(v.-L), If. J. Kruidenier Hzn. (chr.-hist). J. H.
Voet, (S. D. A P.) en P. Koeten (S. D. P.) en
voor de vacature-Verkerk: A. Robertson
W.Azn. (v.-l.), P. G. Buskens (r.-k.), Joh. Brau-
tigam (S. D. A P.) en \Y, v. Ravesteijn (S D
P)
Hoogere Krij.gsschool. De mi
nister van Oorlog brengt, in verband met
het bepaalde bij art. 6 der wet van 21 Juli
1890 (Staatsblad no. 126), tot regeliDg van het
militair onderwijs bij de landmacht, enz., ter
kennis van belanghebbenden, dat dit jaar voor
toelating tot de Hoogere Krijgsschool worden
opengesteld:
voor (het leger hier te lande 14 plaatsen, er
voor dat in Ned.-Indië 13 plaatsen;
welke plaatsen als volgt worden verdeeld:
A. Leger hier te lande: a. Krijgskundige
studiën: 6 voor officieren van het wapen der
infanterie; 1 voor officieren van het wapen
der cavalerie; 2 voor officieren van het wa
pen der artillerie, en 1 voor officieren van
het wapen der genie; b. Studiën voor den
intendancedienst: 4 plaatsen;
B. Leger in Nederl.-Indië :a. Krijgskundige
studiën: 6 voor officieren van het wapen der
infanterie; 1 voor officieren van het wapen
der cavalerie; 2 voor officieren van het wa
pen der artillerie, en 1 voor officieren van
het wapen der genie; b. Studiën voor den in
tendancedienst: 3 plaatsen.
Hr. Ms. pantserschip de Ruyter van Ne-
derlandsch-Indiê op terugreis naar Neder
land is te Colombo aangekomen vanwaar het
oorlogsschip vertrekken zal na aankomst daar
ter plaatse van het pantserschip de Koningin
Regentes dat ter aflossing van de de Ruyter
op weg naar Indië is.
Naar men verneemt is het pantserschip
Kortenaer bestemd om in Februari een oefé-
ningsreis te doen in de Middellandsche Zee.
Mr. H. M e i n e s z. vice-president van de
arn-rechtbank te Amsterdam, zal, naar wij
in het Hbld. lezen, met ingaing van 1 Februari
ontslag aanvragen. Het vorige jaar herdacht
mr. Meifiesz den dag. waarop hij vóór 40 jaar
bij de rechterlijke macht benoemd werd. Hij
maakte gedurende 39 jaar deel uit van het
rechterlijke college te Amsterdam: sinds 1891
vervulde hij de functie van vice-president.
Bij beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken van 3 Januari 1914,
no. 2, Kabinet, zijn bij zijn departement met
ingang van beden benoemd:
tot bode "W. J. Kalff, thans vaste-knecht, en
tot vaste-knecht A. W. van Ham en J. F.
Weijerman, beiden in tijdelijken dienst bij
zijn departement.
M r. J. B r u y n. f Te Amsterdam Is op
50-jarigen leeflijd na kortstondige ongesteld
heid overleden mr. J. Bruyn, laatstelijk sinds
7 October 1908 subst.-officier van justitie bij
de Amsterdam:--.Tic rechtbank.
Na eeni'gen in de journalistiek te zijn
werkzaam geweest, promoveerde mr. Bruyn
te Amsterdam op 23 April 1892. Op 14 Novem
ber 1894 was hij burgemeester van j^eimui-
den; op 25 Januari 1896 burgemeester van
Hazerswoude. Te Alphen trad bij op 7 Juli
1897 in de magistratuur als kantonrechter
plaatsvervanger; waarna hij op 3 September
1900 bij de rechtbank te Alkmaar in functie
trad als ambtenaar van het 0. M. Daar ter
stede was hij ook de groote kracht bij me
nige nuttige instelling, inzonderheid in de
nutsafdeeling. Na Alkmaar trad hij op 9 Juni
1905 bij de rechtbank te 's Gravenhage op
als ambtenaar van het O. AL, tot hij, als bo
vengezegd, op 7 October 1998 als subs.-offi-
cier van Justitie overging naar de Amster-
damsche rechtbank.
De overledene behoort tot de Doopsgezin
de gemeente, waar-zoor hij verscheidene ja
ren als diaken werkzaam was.
De S. D. A. P. en de portefeuille
kwestie. Naar „Het Volk" meldt is op
de jongste vergadering van het partijbestuur
der S. D. A. P. besloten tot instelling van een
commissie ter voorbereiding van de behande
ling der portefeuille-kwestie op het a.s. ver
kiezingscongres.
Tot leden der commissie werden benoemd:
Duijs, Dijkgraaf, Van der Goes, Jets, Mendels,
Oudegeest, De Roode, Van den Tempel, Troel
stra, Schaper, Vliegen en "Wiebaut.
Zooals men ziet, zijn van de verschillende
meeningen een of twee vertegenwoordigers in
deze commissie benoemd en verder eenige
partijgenooten uit verschillende kringen der
arbeidersbeweging.
Als secretaris werd Afatthijsen aan de com
missie trw» gevoegd
S. D. A. P. Behalve de reeds medege
deelde oommissie-benoeming voor de porte-
feuüle-quaestie is in de vergadering van het
partijbestuur der S. D. A. P., volgens mede-
deeling in Het Volk, nog besloten, dat de kies-
rechtbetooginig, die te Amsterdam gehouden
zal worden na de behandeling der Begrooting
in de beide Kamers, zal plaats hebben op 22
Februari of op 1 Maart.
Een voorloopige bespreking had plaats ever
het standpunt der Partij tegenover het pe
titionnement voor vrouwenkiesrecht, waartoe
door de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht
het initiatief wordt genomen
Naar aanleiding van een brief van drie par
tijgenooten die, krachtens hun functie, ge
woonlijk deelnemen aan de partijconlerenties,
was de vraag ingekomen om een dergelijke
conferentie te beleggen, teneinde den inwen-
digen toestand te bespreken. De conclusie van
het partijbestuur was, dat er voor een derge
lijke conferentie geen aanleiding is. De in
wendige toestand der Partij is over 't alge
meen goed. En voor zoover er door hot groote
meeningsverschil over de portefeaiille-quaes-
tie iets aan hapert, is er door een partij con
ferentie toch niets aan te doen.
Naar aanleiding van een schrijven van den
Bond van Christen-Socialisten, dat in een
schrijven, dat gepubliceerd zal worden, het
standpunt der Partij tegenover dien Bond zal
worden uiteengezet.
Besloben werd een onderzoek in te stellen
naar de werking van art. 369 der Invaliditeits
wet.
Christ el ij k-So c ial e Partij. In
het hoofdbestuur der Glir.-Socèale Partij
hébben thans zitting: da*. G. D. Cramer, te
Utrecht; A. van Dijk, te IJsselstein; J. Dou-
ma, te 's Gravenhageds. J. C. B. Eijkman, te
SittJard; A. de Geus, te Gendringen; J. van
der Heeg, te Groningen; dir. E. A. Keuche-
nius, te Sciheveilingen; mr. A. R. van de
Laar, te Gendringen; E. Z walsman, tc Hille-
gom.
Rechtskundige b ij stand voor
k r ij g s r a d e n. Men meldt ons uit *s Gra
venhage:
Naar aanleiding van een schrijven van den
minister van justitie aan den deken der Orde
van Advocaten betreffende toevoeging van
advocaten aan beklaagden voor den krijgs
raad hier ter stede, heeft het Bureau voor
Consultatie in Strafzaken eene vergadering
van medewerkers aan dat Bureau gehouden,
ter bespreking van deze aangelegenheid. Met
algemeene stemmen verklaarde men ziah be
reid, mede te werken tot eene regeling gelijk
deze thans voor burgerlijke strafzaken be
staat: dat men zich vrijwillig beschikbaar stelt
om aan on- of minvermogende fe-ddaaadea.
die zich tot liet Bureau wenden, door het
stuur van het Bureau te worden toegevoegd
als verdediger.
Alle aanwezigen gaven zich hiertoe reeds
voorloopig op als medewerkers.
„Irfdië verloren, rampspoed
geboren". In een der zalen van „Pulchri
Studio'', te 's Gravenhage», hield gisteren-;
avond jhr. dr. C. G. S. San-berg, geoloog te
Haarlem, voor de afdeeling 's Gravenhage
van de Nederlandsche Vereeniging „Onze
Vloot" een lezing, getiteld: „Indië verloren,
rampspoed geboren".
De uitnoodiging, om voor de afdeeling te
komen spreken, had de heer Sandberg mei
vreugde aanvaard, omdat daardoor de veree
niging toont het breede standpunt in te ne
men van te zijn een Groot-Nederlandsche
Vereeniging. die zich uitstrekt over de ge
heele wereld, waar de Nederlandsche stam
zijn vertakkingen heeft.
Spreker hopte te toonen, dat de zinspreuk
die hij zich heeft gekozen, een juiste is en
geen relhorische rijmelarij.
Hij gaf eerst een denkbeeld van de grootte
van Indië, om voorts uiteen te zetten het be
lang van verschillende bedrijven bij onze
overzeesche bezittingen: de scheepsbouw (de
Paketvaart Mij. alleen liet voor 35 millioen
in ons land aanbouwen), voorts allen, die
belang hebben bij de scheepvaart, de zeelui
zelf, de leveranciers van scheepsbehoeften en
levensmiddelen. Zij, die goederen vervaardi
gen voor den uitvoer naar Indië (een fabriek
alléén voor 3 millioen aan katoenen goede
ren). Onze Indische lijnen hebben 179 stoom
schepen, onze geheele handelsvloot telt er
427. De tonneninhoud der schepen op en in
Indië bedraagt ruim 609 000. die van onze
geheele handelsvloot 1.100 000.
De voeding aan boe. cl van de booten, die
op Indië varen, is zóó goed, dat zelfs dc
zelfgenoegzame Engelschman een goed denk
beeld van onze handelsvloot heeft gekregen.
Spreker wees toorts op de groote haven
werken, die in Indië door Nederlanders thans
worden uitgevoerd tot een bedrag van pl.m
25 millioen. De werktuigen voor die havens
worden uit Nederland ingevoerd.
Verder betoogde hij, dat de voorstelling,
als zouden alleen de aandeelhouders in cul
tuurmaatschappijen belang hebben bij wat Vvij
in Indië doen, een valsche is.
Scherp gispte spreker het feit, dat de regee-
rlng uit zuinighei dsmot ie ven vreemdelingen
als ambtenaren in Indië aanstelt, al ie teil-
gevolge van de gerezen protesten daar eeni-
germate op teruggekomen.
Nog zonderlinger vindt Spr. het, dat de re
geering het materieel voor de spoorwegen in
het buitenland bestelt, terwijl de particuliere
maatschappijen Nederiandsch materieel bezi
gen, omdat dit wel iets duurder, doch ook
veel beter is, gelijk ook het Engelsche gouver
nement heeft erkend bij het overnemen van
de spool weglijaien in Zuid-Afrika.
Spreker stapte hiervan af, om over te gaan
tot het uiteen zetten van het Nederiandsch
belang bij den aanleg van spoorwegen in Tn-
dlé, bij de fabrieken van suiker enz-, die bun
blank personeel uit Nederland doen komen
en wier goederen worden vervoerd do">r do
Ned. Paketvaart-Mij., de grootste.reedenj tti
wereld. Door onze vaart op Indië gaat bijna
eiken dag een Nederiandsch schip door hel
Kanaal van Suez. Ook wees spreker op de zich
uitbreidende Java—China—Japan-lijn en op
het gewicht der Mijnbouwmaatschappijen, op
het heirleger van Nederlandsche ambtenaren
Ln Indië.
Daarna wijdde hij uit over het passagiers-
en goederenvervoer van Indië naar hier. De
passagiers moeten hier onderkomen hebban,
wat hotel- en pensionhouders en huireigena-
ren ten goede komt. De goederen moeten ver
voerd en verwerkt worden. Kooplieden ko
men van heinde en ver naar hier om te koo-
pen op de koffie-, de thee-, de tin-, de kina-,
de tabaksmarkten. De theeveiling alleen
brengt 7 millioen op, de Banlca-tinveiling laatst
40 millioen, de tabaksveiling 91 millioen. "Wat
dat beteekent voor de hotelhouders, de com-
missionnairs en hun talrijk personeel stipte
Spr. even aan.
Een verlies van Indië zou voor ons een
ramp, voor talloozen vernietiging zijn. De Ne
derlandsche werkman, de winkelier zal bij
verlies van Indië het meeste lijden, omdat hij
het minst krachtig is.
Door praatjes tracht men ons in slaap te
sussen: goed bestuur, open deur houden, on
derlingen naijver. Maar wat gaf dat alles
Transvaal, Turkije, Perzië, China? De practijk
en de feiten, die vorsch in het geheugen lig
gen, leeren wel, dat bij het verlies van een land
dit ook als afzetgebied verloren gaat. Zuid-
Afrika is als afzetgebied langen tijd geheel
voor ons verloren geweest; na de Engelsche
overheerscliing is onze machinenijverheid er
niet meer met haar voortbrengselen kunnen
komen. En dan is Engeland nog een land van
die „open-deur-politiek". Maar die politiek
komt daar op neer, dat de voordeur wel open
staat, doch slechts op een klein kiertje. De
achterdeur is wel zeer wijd geopend, maar
vreemden mogen er nèet door naar binnen.
Alle mogelijke faciliteiten worden verleend aan
de landgenoolen wat betreft post en tele
graaf. De kustvaart mag alleen door hen wor
den uitgeoefend wat op een vernietiging
van de geheele Paketvaart-Mij. zou uitloopen
bij verlies van Indië.
Aan de hanid van wat de heer Van Kol in
de Eerste Kamer heefit medegedeeld omtrent
verklaringen van Japansche ambtenaren van
hooigen nang betoogde spr., dat er waarlijk
gevaar voor dat verlies dreigt.
Spreker ging daarna in het kort na, wat
gedaan moet worden, om ons het bezat vam
Indië te waarborgen. Tropisch en Westerseh
Nederland moeten als éón en ondeelbaar ge
heel worden beschouwd. De bewoners van
Nederland en Indië moeten nader tot elkan
der wórden gebracht. Onze taal moet in
Injdië alom geleerdonze kinderen moeten
leeren Indfiè lief te hebben. Het Nedcrlaindsch
element in Indië dient krachtig versterkt,
waartoe de exploitatie van staatswege van
groote bedrijven moet worden uit gebannen.
Komt die exploitatie de schatkist ten goede,
dan wordt de buit voor vreemde mogend
heden nog aanlokkelijker. Zij nemen dl»
exploitatie over, maar niet de. beambten, die
door menschen vam het eigen lartd worden
vervangen." Het ergste nadeel acht spreker,
dat staatsexploitatie de emigratie op grootö
