STADSNIEUWS.
Het genotmiddel der
ioekomst, dat de voor ge>
zonden en zieken schade
lijke koffie vervangt, is
koffie Hagde caffeiij'
vrije boonenkoffie.
~Noginde korte broek. De knaap,
'f&e ten nadeele van het dagblad „De Neder
lander" te sGravenhage een aangeteekende
brio! van f 1500 verduisterde, is door do
ès Herto-genbossche recherche, die hem ar-
justeerde, naar Den Haag overgebracht.
Van het geld bleek nog ruim f 1390 in zijn
bezit te 7-ijn; van het overige had hij o. a. een
nieuw rijwiel gekocht met carbidlantaarn.
De jongen, die nog in de korte broek is.
werd ter beschikking gesteld van den com
missaris van politie der 2e afdeeling, die zijD
aanhouding had verzocht.
Met f 625 verdwenen. De 18-.
Jarige gestichtsjongen J. G. Bouman, die Za
terdag voor -zijn patroon G. V. Nijna-
len, bij de Provinciale Bank te 's Herlogen-
bosch een bedrag van f 625 moest halen,
te met dit bedrag spoorloos verdwenen. De
politie steft een onderzoek in.
Berooving, poging tot chan
tage, enz. Het is, zoo schrijft men aan
de N. R. Ct. uit Middelburg, der politie ge
hikt de hand te leggen op twee gevaarlijke
personen. Een inwoner van Domburg (Mid
delburg?) had een brief ontvangen, waar-
In hem gevraagd werd Vrijdag middag om
twaalf uur aan heit stat/ion Middelburg te
komen, waar hij van twee mannen tegen
betaling van f 300 de voorwerpen zou terug
ontvangen, die hem te Amsterdam eenigen
IKijd geleden ontstolen zijn. Indien hij de
300 niet gaf, zouden de mannen van hem
üngen bekend maken, die zijn goeden naam
ten zeerste zouden schaden.
De bedoelde heer uit Domburg ging naar
de plaats van samenkomst en vervolgens met
de beide mannen in een café. Daar bevonden
zich ook <le inspecteur van politie S. en een
agent, beiden in burgerkleeren. Toen de beide
personen met hun slachtoffer het café wilden
verlaten, werden zij aangehouden en naar het
bureau van politie overgebracht. Daar gaven
de aangehoudenen op te zijn de 50-jarige A.
v. O. en de 27-jarige II. J. G. en beiden te
Amsterdam te wonen. Het schijnt dat men
te doen heeft met oude bekenden der politie,
met wie ook te Amsterdam nog wat valt af
te rekenen. Beide mannen zijn heden naar
ïmsterdam overgebracht.
Diefstal van gouden ringen.
£oor de recherche te Rotterdam werden Vrij
dag bij eenige goudsmeden in beslag genomen
yS gouden ringen, welke daar verkocht wa
ren en bij onderzoek afkomstig bleken uit de
goud- en zilverfabriek der firma J. M. van
Kempen Zn. te Voorschoten. De verden
king viel al spoedig op den werkman dier
fabriek H. B. uit Zoeterwoude.
Met de verschillende winkeliers te Rotter
dam geconfronteerd, werd hij pertinent her
kend. Hij is door de recherche naar 's Gra-
ffenhage gebracht, waar hij in het huis van
bewaring werd opgesloten.
Kolendampbedwelming. Bij
de familie P. te Noordwijkerhout had men
de vulkachel, die in het slaapvertrek staat
le veel afgesloten. Men v-ond de vrouw des
huizes en twee kinderen bewusteloos te bed.
Hun toestand ls zorgwekkend.
Bootwerker verongelukt. De
V>otwerker K. S., in dienst van de Holland-»
Amerikaliin te Rotterdamdie "Woensdag
aan boord van het g.s. „"Wesrterdijk" door*
neervallende kisten met planken getroffen»
werd, is in het ziekenhuis aan de gevolgen»
rverieden.
School- en Kerknieuws.
Dr. P. J. Fokkema, predikant te West ere mh-
den, heeft de benoeming tot zendingsdirector
vanwege het Ned. Zendingsgenootschap, de
Utrechlsche Zendingsvereeniging en het Sungi-
tn Talaud-Comité aangenomen.
Evangelise h-L uthersche Ge
meente. De heer P. van der Veen, predikant
*>ij de Evangelisch-Luthersche gemeente te Am-
rterdam, is, naar het Hbld. meldt, voornemens
lit jaar emeritaat aan te vragen. Ds. Van der
Veen werd in 1874 tot predikant beroepen te
St. Maartenvalkoogvan daar vertrok hij als
Lirthersch predikant naar Zierikzee, daarna naar
Alkmaar en later naar Amsterdam.
Legaten. Wijlen de heer Kr. Munters,
II Januari j.l. te Klundert overleden, heeft o.m.
naar de Ned. meldt, de volgende legaten, vrij
ran successie-rechten, vermaaktdiaconie der
Ned. Herv. Kerk 1500 j kerkvoogdij f 2500
Ned. Herv. Chr. School ƒ3000; Weesinrichting
*e Neerbosch f 500 Inwendige Zending Noord-
Brabant en Limburg f 500Ned. Zendingsver
eeniging, Rotterdam f 1000.
Kunst en Wetenschap.
De Haagsche Schouwburg. Men
schrijft aan de N. Crt.:
Sedert eenige dagen gaat het gerucht dat
de keuze van een directeur voor den schouw
burg reeds door de commissie zou zijn bepaald
waarbij een naam genoemd wordt, van iemand
die zeik als een goed zanger heeft doen ken
nen, doch zijn sporen van schouwburgexploi
tant nog moet verdienen.
*t Is ons gebleken, dat dit gerucht enkel als
zoodanig dient te worden beschouwd, daar
nog niet alle sollicitanten in de gelegenheid
zijn gesteld hun belangen voor te dragen. O.m.
de heeren L. Debruyère en M. Manzin uit Pa
rijs, twee ernstige candidaten; de eerste is
oud-directeur du Théêtre de la Gaité en Mem-
bre de la Commission Supérieure des Thé&tres
de Paris; de tweede is voor oud-Hagenaars
geen onbekende. Hij debuteerde hier in 1890
als basse-chantante, werd later professeur-iD-
térimaire van het Conservatoire te Parijs, om
daarna werkzaam te zijn als administrateur
bij verschillende schouwburgen te Parijs, Brus
sel en Nice.
Deze heeren zullen eerst morgen ten stad-
buize gehoord worden.
Aan Nederlandsche sollicitanten is voorloo-
pig geen gebrek.
G etrdar m erdie in Albanië. De in
bet niiilitadlr hotspoHiaal te Utrecht gedetacheer
de sergeant der hjospslUiail-soldaten J. van
Vliet te door de Regeertfng van Albanië be
noemd Dot sergeant-anajoor ziekenverpleger
der gendarmerie en wordt toegevoegd aam de
tot döritgeerend officier van gezonldheM Öe
i bevorderde dir. Redklin&Lu&.
■Rediden zullen den 7en Maart ai*, vila Triest
naar Vak) na vertrekken.
De sergeant Van Vliet maakte in den eer
sten Balkanoorlog deel uit van de ambulance
naar Turkije en in den tweeden Balkan-
Dorikxg van dbe naar Servië.
Baarn. De commissaris der Koningin in
deze provincie heeft met ingang van 15 Maart
1914 aan den heer F. T. baron d'Aulnis de
Bourouill alhier op rijn verzoek eervol ont
slag verleend als voorzitter van het water
schap: „De drie Zielen en de Geeren."
Baarn. In de Vrijdagmorgen gehouden
raadsvergadering werd een ingekomen voor
stel van het raadslid, den heer J. C. Post-
huma, luidende: ,J)e Raad besluite over te
gaan tot het oprichten van eene door de ge
meente te exploiteeren bad- en zweminrich
ting, gerenvoyeerd naar B. en "W. voor prae-
ndvies. Tot klokkenist te Baarn werd benoemd
de heer D. Daniels, en te Lage Vuursche de
heer G. Vervat Door den smid Ma steling
was aan de gemeente een abnormaal hooge
rekening ingezonden voor leverantie en ar
beidsloon. Besloten werd aan dezen -ersoon
voortaan geen gemeentewerk meer op te
dragen en een deskundig advies in te win
nen of de gemeente in casu tot betaling ver
plicht is.
Veenendaal. Men schrijft uit Vee-
nendaal aan het Hbld.:
Hoe de kerkelijken de gelijkstelling van bij
zonder en openbaar onderwijs opvatten,
blijkt steeds meer en meer in onze gemeente.
Hier zijn reeds lang twee bijzondere, scho
len, met een klasse voor meer uitgebreid la
ger ondewijs: één zoogen. vrije chr. school,
die overwegend beheerd wordt door de gere
formeerden, chr.-geref. en aanhangers van
ds. Jongebreur en één van de Herv. kerk, die
bestuurd wordt door de leden van die kerk
die tegenover ds. Jongebreur staan en zich
zeiven daarom wijsmaken dat zij de chr.
hist, beginselen ziin toegedaan. Deze kerke-
liike nartijen, die in bijna alle zaken elkan
der op de felste manier bestrijden, zijn het
broederlijk eens als het geldt de openbare
school te fnuiken.
De vrijzinnigen hebben dit helaas jaren
lang lijdelijk moeten aanzien en zijn zelfs,
terwille van het M. U. L. O dat op de open
bare school niet bestaat, gedwongen ook hun
kinderen naar die secte-scholen te zenden.
Toen echter de overmoed van dien kant,
wellicht nog versterkt doordat men steun ver
wachtte van een rechtsche regeering zoo
hoog steeg dat men zelfs van R -K. en Jood-
sche zoowel als vrijzinnige kinderen eischte
dat zij ook het bijbelonderricht moesten vol
gen, liep de maat over en kwam er een ver
eeniging tot stand, die zich als afdeeling van
„Volksonderwijs" constitueerde en die trachtte
zoo aan dezen schandelijken toestand op on
derwijsgebied, die vrijwel op gewetensdwang
neerkwam, een einde te maken. En door her
haald beklag bij Gedep. Staten en districts
schoolopziener had zij het na een paar jaar
zoover weten te krijgen, dat de Raad op
officieelen en wellicht nog officieusen aan
drang het vorige jaar Februari schoorvoe
tend besloot eindelijk toch ook aan de open
bare school een klasse van M. U. L. O. te
verbinden en wel met ingang van 1 April
d. a. v. Besluiten en uitvoeren zou hier sDoe-
dig blijken weer twee te zijn. Van de eerste
de beste gelegenheid, een inmiddels al of
niet met opzet opgeworpen of aangegrepen
plan tot herbouw van een gedeelte der school
werd dankbaar gebruik gemaakt ora het
zoo noode genomen besluit maar weer tot
na die verbouwing uit te stellen.
Thans, weer meer dan een jaar later, nu *t
einde dier verbouwing in het zicht komt en
de invoering dier klasse niet meer zal zijn
tegen te houden, gooit men het over een an
deren boeg en wordt, zooals nader blijken zal,
alles gedaan om aan die klasse alle levens
vatbaarheid te onthouden.
De heer S. de Vries, een man, toevallig in
het bezit idler actes Fransch, Duitsch en En-
tgelsch, heeft $n/dertijd ook al wegens de wei
nige medewerking, die hij hier ondervond,
zijn benoeming te Veenhuizen I aangenomen,
zoodat sedert 16 Januari heit hoofdschap va
cant hs. In stede nu de bevoegdheden en het
salaris van het nieuwe hoofd der school irn
verbamd met het M. U. L. O. vast te stellen,
word een oproeping geplaatst op het oude
salaris en alleen ome! een acte Fransdh als
eisch en de overige als aanbeveling. Het ge
volg hiervan was geen voddioende keuze van
sodlJoittanten. dat den dtelriict-schoolopriener
aanleiding schijnt te hebben gegeven den
Raad dringend in overweging te geven voor
een nieuwe oproeping het salaris te bepalen
op f 1000 plus f 100 voor elke der acten
Fransch, Duiitsch, Engelsch en "Wiskunde.
Dilt satirijven in de jongste raadszitting be
handeld, werd door de zes aanwezige recht
sche leden en den burgemeester vooraan,
met allerlei drogredenen en verkeerde voor
stellingen bestreden en ten slotte slechts
voor kennisgeving aangenomen met 6 tegen 4
stemmen. Dit alles natuurlijk in de hoop om
alsnog de ooncurreer ende klasse te kunnen
tegenhouden en, zoo dat niet kan, ze dan
toch minstens zoo slecht en onvolledig mo
gelijk te doen zijn.
Zoo hebben zij dan eersit als schoolgeld
voor d5e klasse vastgesteld, dart voor kinde
ren van 12 jaar, wier oudiers een inkomen
hebben van f 300 per jaar (dat £s nog geen
f 6 ïn de week) f 30, zegge dertig, en voor
hen wier ouders f 975 inkomen hebben, reeds
f 48 per jaar moet worden betaald. Vervol
gens wordt getracht een hoofd der school te
benoemen, dat niet de noodige bevoegdhe
den bezit van een M. U. L. O. klasse.
Als eerste onderwijzer onder hert hoofd
wordt .gehandhaafd een mannetje met ruim
50 dienstjaren en van boven de 70 jaren, dfie
al in jaren geen ander onderwijs heeft ge
geven dan in de laagste klasse. Op het
oogenblk, nu hij waarnemend hoofd te, dan
sen die jongens van de hoogste klasse ge
woonweg met hem het lokaal rond. Sdhoolbe-
boeften, lokalen, enz. worden in de open
bare school schandelijk onvoldoende.
Voor de bijzondere school worden de be
kende middelen in praktijk gebracht; men
gaat ze3s zoo ven, nu men doof subsidie en
ubouwwetje" boven de vroegere inkomsten
ruim in de financiën zdtt, aan ouders, die Sn
principe voor de opehbaire school waren en
aldaar behoorlijk schoolgeld betalen, op de
bijzondere school gnaffiüs onderwijs aan te bie
den.
Ziedaar de toestand op onderwjjsaebted te
Veenendaal, Waarbij hert wel niemand zal
verwonderen, dart binnen enkele jaren de
openbare school van 600 leerlingen op 250
te gedaald.
Reclames.
Or. mod. PH. MUNZ.
(„Oor Arzt all Erzioher" 1908 Heft S.)
Garnizoen.
De le luitenant L. A. M. Ottenhoff, van het
5e reg. inf. gedetacheerd bij de Top o gr. In
richting te 's Gravenhage, zal binnenkort den
militairen dienst verlaten, en in civiele dienst
overgaan.
Bij Kon. besluit van 28 Febr. ls aan den
kapitein H. Heetjans, van den staf der genie,
op het daartoe door hem ^edaan verzoek, met
ingang van 16 Maart, een eervol ontslag uit
den militairen dienst verleend.
'Verplaatsing Genie-bureau.
Het bureel van den eerstaanwezend inge
nieur der Genie zal weldra worden verplaatst
naar het perceel Kortegracht 10.
Ara. Crt
„Toonkunst*
In de afgeloopen week is opnieuw geble
ken, dat onze plaatselijke afdeeling van de
Mij. tot Bev. der Toonkunst hare werkkring
niet alleen bepaalt tot het geven van uitvoe
ringen, maar ook het muziekonderwijs als een
belangrijk gedeelte van hare taak beschouwt,
muziekonderwijs zoowel voor de minderbe
deelden als voor de meer gegoeden.
De openbare les, door den heer H. C. den
Hartog Woensdagavond met zijne leerlingen
der volkszangklassen gegeven, heeft zeker op
allen die haar bijwoonden een zeer goeden
indruk gemaakt. Zoowel uit de voorafgaan
de oefeningen als uit de voordracht van en
kele liedjes bleek dat de kinderen een zeer
degelijk onderwijs ontvangen, dat hen iD
staat stelt ook na het verlaten der school zich
verder muzikaal te ontwikkelen en ook om
later mee te werken in zangvereenigingen
en andere muziekgezelschappen.
Dat voor de meergegoeden in onze stad de
muziekschool een inrichting is, waaraan men
met de meeste gerustheid zijne kinderen kan
toevertrouwen voor hunne muzikale opvoe
ding, bleek Zaterdagavond toen, voor een ge
heel met belangstellende ouders en genoodig-
den gevulde zaal, door de leerlingen een
voordrachtenavond werd gegeven, 't Was een
aardige avond, vol afwisseling door den ver
schillenden aard der voordrachten, en die
zéker den talrijken hoorders den besten dunk
heeft gegeven van het degelijke onderwijs,
dat de leerlingen aan genoemde instelling
ontvangen.
De wraak der Kabouters.
Gisteren avond werd door het kinder,
koor „Kindervreugd" in Amicitla een opvoe
ring gegeven van ,,De wraak der Kabou
ters", blijspel met zang in 4 'bedrijven door
P. Fr. Servatius, muziek van M. H. van
't Kruis. Bij de opening bracht de heer Lu-
benti hulde aan allen, die hebben meege
werkt tort het mogeüijk maken van deze
opvoering. En dat die hulde verdiend was
bleek wei Bij hetgeen te zien en te hoo-
ren werd gegeven. De aankleeddng was in
één woord keurig, terwijl de zang buiten
gewoon voldeed. Daarbij zat het geheel er
goed in, zoodat alles vlot werd afgespeeld.
Het overtalrijke publiek, de zaal was meer
dan vo!, toonde zich dan ook zeer voldaan en
het luide applaus na elk bedrijf, bewees wel
hoezeer alles in den smaak viel. De dames
Grootkop en Stolberg en de heeren van Rhee-
nen en Grootkop, die zich buitengewoon
veel moeite hebben gegeven voor het wél
slagen van dezen avond, mogen dan ook
met groote Voldoening op deze uitvoering
terugzien.
Kunstbeschouwing.
De vereeniging tot het houden van kunst
beschouwingen weert rich wel dezen winter.
Nu zal er den 7<m en S®1*1 Maart wederom eene
kunstbeschouwing gehouden worden in 't
Valkje, van Aquarellen van Monnikendam en
Etsen van Zilcken.
Bioscoop Langestraat
Een bijzonder aantrekkelijk program
ma wordt deze week in het bioscoop-thea
ter op de Langestraat vertoond. Na de actu-
eefle kiekjes van Amerxf. Bioscoop Journal
komt een bijzonder fraaie opname van hét
dol van Ghevreuse. Wie van een mooi brok
natuur wil genieten, zie het dan op het pro-
jeötiedoek, verzuim e niét deze keurige
plaatjes té gaan zien.
Het hoofdnummer is een uitstekend in él-
kaar gezet drama, dat in een parchlige bios
coop-bewerking in ftal van mooie heelden
voor ons op het doek wordt gebracht. Daar
bij te „Wat de staande klok verbergt" een
spannend verhaal, dat tot hét einde goed
volgehouden is, eoodafti de belangstelling
geen moment verflauwt.
Daarna twee komische nummers, waarin
Onesime en Gavroche voor een uitbundig
tadhsuooes zorgen an nog een dramatische
geschiedenis JSen vervallen grootheid"
EL V. C. J3MWarner IL 100.
Hert tweede elftal van H. V. C speelde
gisteren achter Rustoord tegen Warner II
uit Utrecht, dat maar met 0 man was opge
komen. De kampioenen hadden nu een ge
makkelijk partijtje en met rust was de aland
dan ook al 7—0 voor 'H. V. G Daarna werd
nog driemaal gedoelpunt terwijl .de
Utrechtenaren geen kans zagen hert net te
vinden.
Quick-sH. V. C 1-4.
Quldk heeft gisteren op eigen terrein
een gevoelige nederlaag geleden tegen H. V.
C., dat met niet minder dan 6-1 de hei-
menschen er ónder wist te houden. Van
Quick is ons dat bijzonder tegengevallen, te
meer, daar met een beetje meer vuur de ne
derlaag niét zoo verpletterend had behoeven
te zijn. Maar het was bij Quick weer het oude
liedje, dat al zoo nienigen wedstrijd deed
verloren gaan: de ambitie ontbrak. Vooral
na rust was, na een overdonderend optre
den der Rustoorders, zoo alle lust verdwe
nen, dat II. V. C. aanhoudend hét spel in
handen had. Het spel van Quick te over het
geheel volstrekt niet slechter dan van H. V.
C. .maar dit kunnen de Quick-mensühen van
de H. V. C.'ers zeker leeren, dat hert nim
mer verflauwend volhouden vaak hert win
nen van een wedstrijd is.
Hoogstede raadf voor H. V. C gelukkig
en laat Quick tegen zon en wind inspelen.'
Aanvankelijk is het spel nog al zenuwach
tig maar toch wordt er vrij aardig gespeeld
aan beide zijden. Als er 10 minuten gespeeld
is krijgt Kluwens een trap tegen rijn voor
hoofd, waarbij hij een gat oploopt, dat ech
ter spoedig voldoende verhonden te, zoo dat
hij verder weer mee kan spelen. De aanval
len van H. V. G zijn vrij pittig en vooral
Hoogsted werkt als 'n paard en weet aan
houdend zijn voorhoede aan het werk te
houden. Toch weet Quick het eerst te doel
punt era. Als er een half uur gespeeld is,
breeikt Quick prachtig door en van links
komt een goed schot, dat Brits passeert. Dat
spoort de H. V. Cers aan, luide aangemoe
digd door hun supporters. Na 3/4 uur spe-
lens rent Nieuborg op het doel aan, maar
binnen de befaamde lijnen krijgt hij een
duw in den rug. Hoogstede neemt de penal
ty en hoewel Smit «rog wel den bal krijgt
rolt bij hem nog uit de handen en de stand
is 1—1.
iDirect volgt weer een fanatieke aanval
"van H. V. C, maar na een worsteling voor
het Quirik-doel wordt het leer weggewerkt.
Daarna lcomt rust.
Na de hervatting pakt H. V. G aanstonds
krachtig aan. Aan den H V. C.-kant ont
breekt het niet aan aanmoedigingen en nog
is er geen vijf minuten gespeeld als van
rechts een scherpe voorzet komt, die Hoorn
zeer verdienstelijk inkopt Aan het gejuich
der H. V. Cers komt geen einde, hetgeen
de spelers niet weinig aanwakkert. Quiak
weet nog wel met den bal weg te loop en en
forceert een corner. Maar Hoogstede vangt
dan bal op, passeert alles en zet onhoud»-
baar in.
Quiak verslapt merkbaar en zelfs de ove
rigens zeer soliede verdediging raakt de
kluts kwijt "Weer rijn er 10 mniuten ge
speeld als Nieuborg alles passeert, maar
Smit loopt udt beide spelers vallen en Smit
houdt „de dikke" vast. Weer valt H. V. G
een penalty ten deel en Hoogstede brengt den
stand op 41. De H. V. C.'ers houden vol en
komen telkens op het Quick-doel aanstor
men. Uit een worsteling voor het doel komt
No. 5 "voor H. V. C, terwijl nog even voor
het eindte v. d. Pol prachtig opbrengt, over
geeft aan Nieuborg, die den stand op C
brengt, waaarmce ook bet eind komt.
.'Zoo"gezegd, na rust beteekende Quick
weinig meer. Alleen kreeg de Bruyn nog ge
legenheid eenige goede schoten te lossen,
die echler door Brits'werden gehouden. De
voorhoede van Quick was weer hert zwakst,
de verdediging daarentegen zeer hecht,
maar in de tweede helft werd hert (minder,
terwijl Smit ook niet bepaald zijn dag had.
Bij H. V. G was Hoogstede uitstekend,
trouwens alle spelers werkten hard en her
haaldelijk werd ook goed gecombineerd, al
thans veel beter dan bij Quick. Ook Kluvers
hebben we, in weerwil van zijn hoofdwond,
in langeren tijd niet zoo goed zien werken als
ditmaal
Hockey.
De Harderwijker Hockey-Club was giste
ren de gast van de Amersfoortsobe Mixed
iHookey Club.
Om pl_m. half drie stellen de beide elf
tallen zich tegenover elkaar op. Harderwijk
eerst met den wind in den rug.
Bij de A. M. H. C merkten we eenige
nieuwe krachten op, die over het algemeen
hun plaats in het elftal wel waard bleken.
De H. H. G was, zoover we weten, volle
dig uitgekomen. Deze, nog geen jaar be
staande dub, die haar eerste oiit-match
speelde, werd wel is waar mét een neder
laag naar huis gezonden, maar in de toe
komst belooft deze jonge vereeniging een
geduchte tegenstandster te worden.
Vóór half-time had het spel een kalm
verloop: de partijen wogen vrijwel /tégen
elkaar op en kwam het niet tot doelpunten.
De keeper der H. H. C. werkte zeer ver
dienstelijk en stopte o.a. keurig een uit een
hoekslag ingezetten bal.
Sa half-time werd de opstelling der A.
M. H. G ecnigszins gewijzigd, wat een ver
betering bleek te .zijn, immers met regel
matige tusschenpoozen kwamen nu de go
als, bijna alle gemaakt door den midden
voor der A. M. H. C. Zoo werd de score tot
60 opgevoerd. Even vóór tijd wist dezelf
de speler nog oen voorzet van den rechts
binnen prachtig in het doel te plaatsen, zoo
dat deze ontmoeting met een 70 neder
laag voor de Harderwijkers eindigde.
Do opkomst van hét publiek was niet
schitterend te noemen, waartoe de plaatse
lijke ontmoeting tussohen H. V. C. en Quick
wel het hare zal hebben bijgedragen.
A.s. Zondag, 8 «Maart, ds de A. M. H. G.
de gast van „FlehffS* op t veld! van laatst
genoemde vareeniginjt aan den jLeusderweg.
Grondwettelijke ceiyketeUIng voor
man en vronw*
(Vervolg.)
Mej. Mart. Kramers zegt te verwach*
ten, dat allen hard zullen werken voor het
petitionnement, want er zal veel voor gedaan
moeten worden. Vrouwen mogen geen burge
meester of secretaris zijn en zijn uitgesloten
van meerdere functiën. Zoo vinden we in onze
wetten tal van bepalingen, die zouden doen
vermoeden, dat de vrouwen geen Nederla»»
ders zijn. Wel zijn z>e dat voor de strafwetten
en de belastingwetten. Maar in dagen van
verkiezingen zijn de vrouwen en tal van ar
beiders weer geen Nederlanders, dan mogoB
xe voorbij het stemlokaal loopen.
Volgens het Burg. Wetboek heeft de man
alleen recht op hetgeen er iii huls te en daar
van wordt door de enkele slechte mannen, die
er in ons land zijn, wel eens misbruik ge
maakt. Dat is een schande voor ons land.
Ook heeft de man alleen het recht te zeg
gen waar de kinderen zullen ter schole gaan
of zuil on gaan werken. Dat is onrechtvaardig
en moet veranderd worden. Zulke zijn niet
In overeenstemming met onze bedendaagsahe
rechtsbeginselen. Maar dergelijke dingen
blijven in onze wetten staan, omdat de west-
gevers zoo veel gewichtige zaken hebben te
behandelen; bijv. de trekhondenwet. Maar aan
de moeders kunnen ze niet denken. Dat komt
omdat de vrouwen geen kiesrecht hebben,
anders hadden de heeren er wel tijd voor.
Dat ziet men in landen, waar het vrouwen
kiesrecht is ingevoerd, daar gaat men zich
dadelijk met die dingen bemoeien. Als do
vrouwen medezeggingsschap hebben, hébben
de heeren wel tijd en vinden ze het wel be
langrijk zich met die zaken in te laten.
De heeren hebben geen tijd, geen ooren en
geen oogen voor de vrouwen. En dat moet
veranderen. Hoe krijgen we dat gedaan? Kijk
maar naar de mannen.
Heel wat politici in den lande éönden, nog
voor kort, ook de mannen niet allen rijp voor
het kiesrecht. In 1909 wilde de Vrije Liberale
partij nog niet meewerken ter verkrijging van
het algemeen kiesrecht En in 1910 verklaar
den ze, dat een poging tot invoering er van
niet behoefde afgewezen te worden. In 1912
gingen ze nog een stapje verder en edsdhten
met het concentratie-programma algemeen
kiesrecht voor de mannen.
Hoe komt dat nu? Daar was een groote
stijgende vloed van kiesrechtbewegingen.
Men moet zich laten zien en hooren. Er moet
een groote aangroeiende volksbeweging zijn,
wil men het. kiesrecht krijgen. En dal moeten
de vrouwen ook doen. Van af 1900 heeft het
kiesrecht-comité provinciale en landelijke
meetings georganiseerd Toen is er verande
ring gekomen en ging die actie uit van S. D.
A. P. en N. V. V. en steeds bleef het oen
wassende vloed, hertgeen bleek bij het petition
nement der S. D. A. P. Men ging huis aan
huis om de argumenten bij de menschen te
brengen. Dat heeft de volksbeweging gemaakt
en als er grondwetsherziening komt is het yoot
algemeen kiesrecht.
"We moeten nu weer een petitionnement be
ginnen. Het tegenwoordig ministerie geeft aar
de vrouwen alleen een kansje op kiesrecht
en daarmee zijn we niet tevreden. Aan den
wetgever wordt overgelaten den vrouwen
of niet het kiesrecht te geven. Dat geeft geen
vastigheid. Wij willen onmiddellijke invoe
ring van het kiesrecht voor de vrouwen.
Verschillende partijen zijn voor de invoe
ring van het vrouwenkiesrecht en de andere
partijen zullen wel niet blind blijven voor do
teekenen der tijden. We moeten nu een flink
gevoerde actie hebben voor het petitionne
ment. We moeten ons wenden tot allen, die be
grijpen dat het rechtvaardig is, dat alle man
nen en vrouwen het kiesrecht hebben. Wc
moeten zorgen voor een steeds groeiende be
weging, opdat men zal zien den wil des volles
We moert er voor werken en gaan tot de met-
overtuigden. Dan wordt ieder propagandiste
en gaat begrijpen waarom men het kiesrecht
wil en men gaat er warmer voor voelen.
Door meerdere organisatie van de actie
wordt het solidariteitsgevoel ontwikkeld en
groeit de beweging. En dan zal het gaan als
bij de mannen, dan veranderen de politieke
partijen langzamerhand ten gunste van hc-t
vrouwenkiesrecht.
Spreekster eindigt met een opwekking tol
steun van de pelitionncmentsactie.
Nadat de heer Groenestein eenige opmer
kingen had gemaakt, welke door spreekster
werden hean/lwoórd, was het woord aan r.
J. van Leeuwen, die er op wees, dat de
tegenwoordige politieke omsrtandigheden zeer
gunsrtig zijn voor het vrouwenkiesrecht Wan
neer die toestand niet goed gebruikt wotüi,
zal er in geen 25 jaar zoo'n gunstige gelegen
heid zich voordoen. Bij de herziening van de
grondwet zal uitgemaakt worden of er vrou
wenkiesrecht in de grondwet zal komen ja
of neen. De verkiezingen van 1913 hehben de
wenschelijkheid van het vrouwenkiesrecht
aangetoond; alleen is niet uitgemaakt in wel
ken vorm het zal komen. Dat komt nu bij de
grondwetsherziening en daarom is de strijd
van zoo hoog belang. Komt het vrouwenkies
recht nu niet in de grondwet dan zal het
nog wel 25 jaren duren eer het er is. Dat is
een feit van hooge beteokenis en daarom
moet iedere actie op openbaar gebied worden
achtergesteld bij de actie voor vrouwenkies
recht. Nog een kleine stoot en het mannen-
kiesre-cht is er, nu moet gewerkt worden
voor hert vrouwenkiesrecht. De S. D. A. P.
heeft dat goed ingezien en daarom dit poli
tieke moment aangegrepen ora het vrouwen
kiesrecht te krijgen in de grondwet.
Nu kan men zeggen: het is wel een prachtig
politiek moment, maar er komt toch niets van
terecht. Maar dart is niet waar, als de vrou
wen zich maar roeren. Onder de voorwaarde
dat er eon krachtige volksactie opkomt voor
vrouwenkiesrecht is hert zeker dat bij de ko
mende grondwetsherziening algemeen vrou
wenkiesrecht komt.
S. D. A. P. en V. D. B. hebben het vrouwen
kiesrecht in hun programmassa's. Beide par
tijen hebben het politieke oogenbllk begrepen
en Ingezien dat aan de hand van zoo'n petition
nementsactie de geesten zijn te verhelderen en
propaganda is te maken voor het vrouwen
kiesrecht
De Liberale Unie heeft tot secretaris „Prins
Joris", een der meest grappige leden van óe
Tweede Kamer. De heer Roodhuyzen nu heeft
in het kiesrechtboekje van de L. U. op do hem
eigen grappige manier uiteengezet, hoe <M
Unie reeds driemaal van standpunt is verWfc