implex
J
VICHY
Aanbesteding
I
3
VICHY CELESTINS
VICHY GR&N DE-GRILLE
VICHY HOPITAL bij Maag- en Ingewandziekten.
HOTEL PLAGE ROYALE. SMOLDERS VAN OSGI
Revolutie
Bruiloft
Geleerde Vrouwen
ADVERTENTIEN.
Amersioartsche Opsnb. Keuken
COMPRIMÉS VICHY-ÉTAT
PASTILLES VICHY-ÉTAT «SW WCmS!
Busier Stoomtram Maatschappij.
Ingezonden Stukken.
MENU
NATUURLIJKE MINERALE WATEREN oan
7fl IIT HIPUV-CTflT in P°edervormi PriJ9 f- °'05 Per poeder,
Cursus tot opleiding
Gemeente-administratie
op 14 April 1914,
des namiddags te 2 nre, aan het
Hoofdkantoor der Mij., Stations
plein 15bis te Utrecht van
Sestek no. 1.
het maken van de aardebaan
bet leggen van sporen en
wissels en het verrichten
van bijkomende werken ten
behoeve van den aanleg van
den tramweg Zeist—Amers
foort.
VAN ACHTERBERGH's
9 klasse Anthraciethandel.
„AMICITEA" Amersfoort.
N. V. TOONEELVEREENIGING
VRIJDAG 3 APRIL
7'
tsur
le Rang f 1.75 (leden f 125)
2® Rang f 1—, 3* Rang f 0.50
SCHOUWBURG - UTRECHT
N. V. „BET TOONEEL".
Alle -weekaboiiué"» op dit blad, die in bet bezit zijn eener verzekeringspolis, zijn volgens de bepalingen in die polis vernield
tegen ongelnkkeu verzekerd tot een bedrag van:
fjnnn GOLDEN l.ij' l««na- GOLDEN bij GOLDEN bij verlies ft Eft GOLDEN bij var. IBA GOLDEN bij verlies ft ft GULDEN by verlies f ffi GULDEN bij verlies van
a-V U lange ongescbiktbed. Si overlijden. van één band om oei. 1 Ity» bes van één oog. lOtJ van een duiru. U van een wijsvinger. Be) eiken anderen vinger.
Oltkeering dezer bedragen is gewaarborgd door THE OCEAN ACCIDENT GOARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Noderl. Edwabd Heijmak, Rokin 151, Amsterdam,
lifter vuur genomen kunnen» worden. Daartoe
'Steeg de luit. Van Heyst met den commandant
,IYa3> de motorseotie luitenant Bol ten als pas-
isaigior op, terwijl de motorrijwielen zich. aan-
iivcuilcéilijk te voren op algeisprrotken punten in
bet terrein opstelden. Bij deze oefening bleek
da' de motorrijwielen vanuit de vliegmachine
iop een hoogte van 400 en pl. m. 800 M. wel
jwai'en waar te nemen, terwijl ook de vlieg-
jïiu chine steeds gemakkelijk onder vuur kon
worden genomen. Daarna stelden de motor
rijwielen zicli oip in de nabijheid van de Slom-
Serl op punben, onbekend voor de aviateurs.
ierbij kon de vliegmachine, welke was op
eeno hoogte van pl.m. 900 M., wel onder vuur
worden genomen, terwijl do motorrijwielen
dtaor den luitenant-verkenner niet waren te
vinden.
Deze proeven zullen worden voortgezet
Ds. Rudolph.
De operatie van ds. Rudolph geschiede j.l.
Dinsdag door dr. Folmer uit Utrecht en is
volkomen geslaagd.
Fr valt eene opmerkelijke verbetering tc
coristateeren en de toestand van heden geelt
goede hoop.
De ware Vrijzinnigheid.
In de Remonstranlsche kerk hield gis
pte ren a'vond dr. G. A. van den Bergh van
Eysinga, Ned. Ilerv. predikant te Helmond
een lezing over bovenstaand onderwerp.
Onze ware vrijzinnigheid zal den gods-
dierst en de beschaving moeten verbinden
wil zc waarlijk vrijzinnig zijn. Bij het woord
got dienst denken we niet aan huichelarij,
aan een middel om vooruil te komen en bij
Ihet woord beschaving niet aan het uiterlij
ke, maar aan cultuur, geestelijke onfwikke-
ling van den mensdh in zijn geheel. Bij gods
dienst denken we aan religie. Wanneer men
van godsdienst spreekt, denkt men aan den
Heer, ver boven ons staande. Dat is een
JoodsChe voorstelling. In het Christendom
is Ktrees geen wet meer, daarin heerscht
liefde. Godsdienst in dien zin dus van de
eenheid van den mensch en God. De waar-
aóhlige godsdienst is de ströoming des men
schen van den uit God geboren geest. Ook
wal de oude mystieken hadden, ook wat
Lu.lier bezat, wordt gedekt door deze woor
den. Geen ware religie is mogelijk zonder
vCJi tie, zonder dat dc ziel des mensdhen
waailijk bewogen wordt. Maar is dan het
ge .ocl alles? Neen- Een redelijk mensch
wil tot klaarheid komen, ook in zijn gods
dienstig bewustzijn. Maar nadenken is nog
nici de daad van het gevoel. Wanneer een
godsdienstig mensch zijn godsdienstig ge-
Voel uitspreekt behoeft het nog niet te ster-
vei: Wel kan het worden gezuiverd en ver
duidelijkt.
{Menigeen weet geen raad meer met de re
ligie, de menschen zien de reden van be
staan niet in van datgene, wat eeuwen ge-
god n heeft. Vorm en inhoud kunnen ze
tniitL onderscheiden, er kan heel wat goud
ver holen liggen onder heel wat erts. Ver
standig denken moet ook gebeuren, het
oefc nt critiek.
Menschen van goed verstand zijn vaak
van goeden wille, maar ze gaan niet naar
de kerk. Wie door zijn versland van de kerk
is raakt, kan slechts gered worden door
dieper denken. Gezond verstand is zeker
een soort van denken, maar het is eenzijdig,"
hel Met de eenheid van het vele niet. We
spieken dan ook van het ontledend ver
sla' Het verstand moet verder komen, ko-
mc tot redelijk bevatten, het moet leeren
inzi- n dat er tusschen hemel en aarde groo-
tere raadselen zijn dan waarvan zijn wijs-
jhjeid heeft gedroomd. Met gevoelens kan
men niets bewijzen, hel gevoel is iets parti-
cul rs. Slechts het denken levert een ter-
rei waarop alle menschen elkaar kunnen
ronl;.locten. En dat de godsdienst niet bui
ten het denken kan, bewijst juist dat er in
onz dagen zoovelen door het denken van
de:, godsdienst vervreemd zijn geraakt. De
redelijke mensch waardeert omdat hij be
grijpt.
De orthodoxie zegt: wij hebben onze red-
dii r te danken aan de lieilsfeiten, maar de
vrijzinnigheid spreekt liever vanheilswaar-
hed- n. Onder de modernen sprak het van-
iclf. dat feiten uit het verleden, de menschen
\an heden niet kunnen verlossen, We heb
ben de feilen niet van noode, maar dc
ideeën. Veel wat nimmer gebeurd is, is todh
waar, immers de begrippen, gebeuren en
waarheid dekken elkaar niet. Van Eeden's
niet gebeurde sprookje „De Kleine Johan
nes" heeft in hel leven meer waarde, dan
de gewaarmerkte acten van den Burgerlij
ken stand, van Amersfoort
Wanneer we Xenophon over Socrates lee
ren, krijgen we zeker een meer historischen
Socrates, dan in Platos dialogen. Maar de
^aatste gaf een uitbeelding van een onbe
grensde persoonlijkheid evenals de Evan
geliën dat doen van Jezus. Mocht de weten
schap uitmaken, dat Jezus nooit bestaan
IhVeeft, dan Is -daarmee de religie nog niet
verloren. Dan zou nog immer Jezus' beeld
in de Evangeliën blijven bestaan als een
klassieke schepping.
Niet door een feit worden verlost, maar
idoor de idee. Het is een miskenning van
de eeuwige waarheid der religie a'ls men
liaar afhankelijk maakt van historische fei
ten. De ware vrijzinnigheid zal in den Bij
bel nog heel wat mogen vinden, dat bruik
baar is voor den mensch van de 20ste eeuw
?n dat niet zonder nadeel mag verwaar
loosd worden.
Het is niet de ware vrijzinnigheid alles
weg te redeneeren, maar om het houdbare
ie vinden en dit te bewaren ook voor het
nageslacht. De ware vrijzinnigheid is ont
wikkeling van den ganschen mensch, ze
$ischt den geheelen mensch, d.i. de eeuwig-
hei dsmensch. We mogen ons niet vergapen
«jan den schijn, in de steeds wisselende vor
men kunnen we bet eeuu-mo «ien.
De eerste spinazie.
Door 'den hovenier B. v. d'. Hazel, buiten de
Kleine Koppel, werd reeds den 31. Maart spi
nazie gesneden van don kou den grond.
Wel eene zeldzaamheid voor dezen tijd van
het jaar, het slechte weer van Maart in aan
merking genomen.
AGENDA: l
Dagelijks: Bioscoop LangestraaL
Zaterdag en Zondag Bioscoop de 'Arend.
3 April. N. V .Tooneelvereeniging Revohi-
tie-Bruiloft in Amicitia.
17—20 April. Circus Althoff.
21 AproL Conoert Hekking-Kerrebijn in
Amicitia.
23 April. Lezing H. F. Kernkamp over
Schumann's Faust-scènen in Hotel Rei oh-
mann.
28 April. Volksavond Toonkunst (Faust-
scènen van Schumann.)
29. ApriL Uitvoering Toonkunst (Fausfc-
scènen van Schumann.)
Dagelijks: Openbare Leeszaal en biblio
theek (Reukenlaan 2), geopend 10—12J en
2i10 Zondag en Maandag 2\10.
(Lezingen, uitvoeringen, vergaderingen enz.
die in het Dagblad geadverteerd worden,
worden grrtis onder onze agenda opgenomen.
Burgerlijke Stand.
2 April 1914
Ondertrouwd: A. Veenstra en M. Bal-
kema. P. C. Hoegen en J. Eggirik.
Gehuwd: H. J. van de Bor en G. van den
Hoom.
Overleden: Dirkje Hagenbeuk, 1 miïd.
Harrnen Blijke, 20 jaar, ongehuwd.
Telegrafisch Weerbericht.
Naa»* waarnemingen in den morgen van
2 April 1914.
Medegedeeld door het- Eon. Ned. Met,
Instituut te de Bill.
Hoogste stand 7G6.8 te Nice, laagste 753.9
te Stornoway.
Verwachting tot den avond van 3 April:
Zwakke tot matige Z.-O. tot Z.-W. wind.
meest zwaar bewolkt, toenemende kans op
regen of onweer, weinig verandering in tem
peratuur.
Fietslantaorn aansteken 6.59.
Het opnemen van ingezonden stukken be teekent
geenszins dat de Redactie met den inhoud
instemt
De copie wordt aan den inzender niet
teruygegeven.
OPEN BRIEF AAN DE LEDEN DER
STA TEN-GENERA AL.
Het zij mij vergund U, nu de beslissing be
treffende 't ach en wee van 't artsenmonopolie
voor de deur staat, attent te maken, dat ter wille
an de lijdende menschheid een uitbreiding der
bevoegdheid van 't behandelen van zieken nood
zakelijk is.
Te vaak wordt dagelijks bewezen en aange
toond hoezeer de officieele geneeskunde te kort
schiet in 't. genezen, in 't behandelen van haar
patiënten. Daar zij in de 1ste plaats er op uit
behoort te zijn den zieke te trachten beter te
maken, is 't een dringende eisch hen, die de
gave hebben occulte krachten genezend op de
lijdende menschheid te doen inwerken, toe te
loten tot de praktijk, ten einde de officieele
geneeskunde tot steun te zijn en door samen
werking verder te brengen tot 't doel. De
arts sta hoog genoeg om bereid te zijn in de
gevallen dat zijn ervaring leert, dat zijn kunde
te kort schiet, hun hulp in te roepen.
Ten einde te zorgen dat niet een ieder dat
brevet worde uitgereikt, maar alleen aan hen,
die nog op andere wijze bliiken van ontwikke
ling geven, ware het gewenscht hen een examen
te laten afleggen, waaruit bliikt, dat zij voldoen
de op de hoogte zijn van de anatomie en de
physiologie. Dat zij, die zich beschikbaar
stellen aan de hooge roeping gevolg te geven,
om als helpers voor de lijdende menschheid op
te treden, moreel hoog dienen te staan, dat
spreekt wel van zelf. Ook den artsen zal 't wel
duidelijk zijn, dat zij dan eerst echt op hun
plaats zijn, als zij den lijder niet beschouwen als
een voorwerp, waarop proeven gedaan worden
ten einde hun eigen leennis te vermeerderen,
zooals de vivisectie dit maar al te zeer in de
hand werkt, maar nis een persoonlijkheid, die
men in de eerste plaats geen schade mag aan
brengen, maar van den beginne af aan be-
schouwe als een subtiel onaantastbaar wezen,
dot men slechts levensenergie heeft bij te bren
gen. Wij materieel opgevoede artsen behoo-
ren in de eerste plaats de hygiëne in toepassing
te brengen, want op dit gebied kunnen wij *t
nuttigst zijn, ons 't beste zonder schade bewegen
en gevoelen wij ons 't meeste thuis. Op de
andere gebieden zijn wij In de meeste gevallen
nog als een kind, dat nog niet de ervaring heeft
als machthebbende op te treden.
Moge dit schrijven niet zijn als van dien eens
roependen in de woestijn, maar een aansporing
zijn tot overweging.
W. F. WAGTHO, Arts.
Amersfoort, 2 April 1914.
VERZET.
Maandagmorgen, negen uur.
Daar zitten ze weer voor me, de zes en der
tig maar er is iets, dat men mij wil doen weten.
voordat we zullen beginnen. Dat is al gauw te
merken aan de enkelen, die zoo tersluiks een
oogje werpen op den jongen daar bij het raam,
die mij ietwat bedrukt aankijkt. Men schijnt
het van hém te verwachten, dat hij „het" zeg
gen zal. Daar gaat zeker iets om in de ge
dachten van Jan zoo zullen we hem maar
kortweg noemen dat hij niet graag zegtJ hij
zwijgt althans. „Meester", zoo verbreekt een
der jongens de stilte, „Jan gaat van onze school
afhij moet naar de Roomsche school." Nu
ziet Jan mij aan met een paar vreemde oogen,
even maar, om te zien, welken invloed dit
nieuws op mii maakt. Dan kiiki hii voor zich
en ik herinner me, dat a. s. Woensdag de
nieuwe Roomsche Jongensschool een weinig
verder op Puntenburg geopend zal worden.
„Zoo Jan", zeg ik, „ga je van ons weg?"
Hij kijkt me aan met starre oogenhij zegt
nog niets, hij kan niets zeggen, 't Zit hem tot
aan de keeldan, terwijl zijn gezicht vertrekt,
perst hij uit„ja, meester."
„Dat spijt me, jongen I"
Nu kan hij 't niet langer verkroppen: met
beide Handen bedekt hij zijn gelaat en schok
kend over zijn geheele lichaam barst hij in snik
ken uit.
Een kranig ventje anders, die JanEen flinke
jongen! Hij doet zijn best op school, en als
hij 't eerst al zijn sommetjes goed heeft, dan
moet je zijn oogen zien glinsterenAls 't in den
knikkertijd is, dan puilen zijn zakken uit en dan
is 't wel eens gebeurd, dat hij onder de les met
de hand in den broekzak op 't gevoel af zijn
schat telde, tenvijl zijn lippen er bij bewogen.
Maar is dat een Hollandschen jongen kwalijk
te nemen Ik hou veel van Jan't Is zoo'n baas
van een jongenOnrecht wordt door hem niet
geduld en als hij in zijn recht meent te zijn, dan
zal hij dat handhaven! Wee zijn belagers! In
November zal hij pas tien jaar worden, maar
als 't moet, wijkt hij voor geen jongens uit de
twaalfde I Niet, dot hij zich in alle opzichten
met hen gelijk acht, volstrekt niet' Hij ziet
tegen ze op. De twaalfde klasse, dat is de
hoogstedie jongens daar zijn al zoo knap
r't Duurt al heelemaal zoo lang niet meer,
meester", heeft hij onlangs gezegd, „of wij zit
ten ook al in de twaalfde. Ik zal wel zorgen,
dat ik altijd over ga; ik ben nu ook nog nooit
blijven zittenvan 't eerste schooltje af zit ik al
bij U, is 't Diet, meester? Gaat U ook heele
maal mee tot de hoogste?"
Zonder geldige redenen heeft Jan nooit ver
zuimd daar beroemt hij zich gaarne op. Trouw
vervult hij zijne kinderlijke godsdienstplichten
een enkel keertje kan hij daardoor niet op school
komen.
Zijn verzuimen wegens ongesteldheid zijn
gauw te tellen'ziek zijn is hem vreemd i toch
moet hij zich een week of wat geleden niet erg
lekker gevoeld hebbendoor moeder zorgzaam
ingepakt, een dikken doek om den hals, komt
hij bij 't luiden der bel als gewoonlijk de school
binnen en zegt„Meester, compliment van
moeder, of ik van middag maar thuis mag blii-
ven, dan ga ik naar bed." Persoonlijk komt hij
me dit vragen. Den volgenden morgen is Jan
weer present.
En nu zit hij daar met het hoofd over de
tafel gebogen, zijn handen voor 't gezicht en
snikt hartstochtelijk en 't hindert hem, dat een
van zijn kameraadjes, die zich zijn' toestand niet
voldoende kunnen indenken, naar hem kijkt en
met een „meester, hij kijkt zoo naar me" schokt
het weer in hem.
Inmiddels zijn de klassikale werkzaamheden
begonnen't is 't rekenuurtie en we maken
schriftelijk een moeiliike som, waar je terdege
je gedachten bij moet hebben, hoor. Jan is weer
wat bekomen, en nu hij zich aan het werk zet,
denkt hij stellig aan niets anders meer, dan aan
het rekenkundig probleem. Als straks het hoofd
der school even een boekje komt brengen, ge
heel volgeplakt met cents spaarzegels, toevallig
van onzen Jan, dan raakt de rekenaar een oog en-
blik weer van streek en hij is nog druk aan 't
werk, als we potlood en papier zullen gaan op
bergen, om op de speelplaats nieuwe krachten
te verzamelen voor de volgende les. Tenvijl ik
aan de deur sta, passeeren ze mij een voor een,
de zes en dertig, en een van de laatsten is Jan.
Daar komt hij aan, met stevigen stap, recht
op, kordaat! En stralen zijn oogen niet? Er
is plotseling een groote verandering in zijne
houding gekomen. Met een vertrouwelijk tikje
op mijn arm bliift hij voor mij staanhij ziet
mij met zijn heldere kijkers aan en met vastbe
raden stem klinkt het
„Meester, ik ga niet naar de Roomsche
schoolIk blijf hier
„Maar, jongenlief, dot kun jij zelf
Hij vermoedt, wat ik zeggen wil, maar zijn
besluit is genomen, en dat staat vast, onwrik
baar vastgeen bedenkingen kunnen daarop
eenigen invloed uitoefenen en hij gaat voort
op beslisten toon:
„MeesterIk ben toch vrij, om te laten, wat
ik niet wfll"
J. W. KROM
Amersfoort, 30 Maart 1914.
voor de week 51 1 April 1014.
ZONDAG 5.
Fricandeau. Snijboonen. Keizerinnenryst.
Kerrysoep.
MAANDAG 6.
Kalfsgohakt. Gedr. appelen. Deensche rijst.
Vermicelli soep.
DINSDAG 7.
Braadstuk. Raapsteeltjes. Broodsch. m. app.
Groentesoep.
WOENSDAG 8.
Runderlappen. Bieten. Griespudd. m. bitterk.
Macaronisoep.
DONDERDAG 9.
Kalfskarbonade. Spinazie. Drie in de pan,
Londonderrysoep.
VRIJDAG 19.
Roastbief. Bruine capucijners. Abrikoosjes.
Tomatensoep.
ZATERDAG 11.
Varkenslappen. Knolraap. Grutjes. Rijstsoep.
Indien men rijst in plaats van aardappelen
verkiest, dan op de bon invullen.
De Directrice behoudt zich het recht voor
het menu zoo noodig, te wijzigen.
SMF* Don Leden wordt vorzocht de bons op
tijd in te zenden, dat is de dag vóór dien.
waarop men het eten verlangt, vóór 12 uur.
Te Ja&t ingekomen bons kunnen niet meer
aangenomen worden.
De achterstaande soepen zijn dagelyks ver
krijgbaar h 10 oenta pav porti»
AMSTERDAM.
I>e Simplex prijs-courant is uit en wordt
op aanvraag toegezonden.
een geestig plaatje van HOEKSEMA op den omslag en
een duidelijk geïllustreerde uitleg van het Cycloïde systeem als inleiding,
ook voor niet-wielrijders allerbelangrijkst om te lezen".
AMSTERDAM, Overtoom 271,
Nertegenwoordiger D. KAMPERMAN, Amersfoort.
FRANSCHE STAATSBRONNEN
bij Nier- en Blaasziekten,
Rheumatisme en Suikerziekte.
bij Leverziekten
en Galsteen.
MEN EISCHE OP DE ETIKETTEN EN DE HALS DER HISSCHEN HET STATTSMERK VICHY-ÉTAT.
BRONPRODUCTEN:
I MW I 'LLLU VI UI II LIHI per 1/2 doos prijs0,50.
bUU I- VI Uil I C, 8 M I voldoende voor ëen liter water.
Men eische op al deze producten het Staatsmerk YiCIIY-ÉTüï.
Verkrijgbaar bij alle Handelaren In Minerale Wateren. Apothekers en Drogisten, £51
Kortegracht 19. Telef. no. 161. Amersfoort.
Afzonderlijke zalen beschikbaar voor vergaderingen, diners en soupers
Dagelijks verkrijgbaar:
Middagschotels 80 cent,
bestaande uit soep. schotel naar keuze en nagerecht. Bekende goede
henken. itnsdge kamers voor langer verblijf tegen pensionprijzen.
in de
ingesteld door de afd. Utrecht van
den Xed. Bond van Gemeente
ambtenaren.
Aanmelding van deelnemers
bij Mr. G. KOOkYfAN. directeur van
den cnrsns, Bleijenbnrgkade 13,
Utrecht, bij wien inlichtingen en
leerplan te bekomen zsjn.
De besteding geschiedt volgens
39 van liet bestek.
Het bestek met 12 teekenlngen ligt
van af Zaterdag 4 April 1914 ter
'ezing aan het Hoofdkantoor voor
noemd en is op franco aanvraag van
dien datum af verkrijgbaar tegen
betaling van f 2.— per stuk.
Inlichtingen aan liet Bureau Weg
en Werken der Ned. Centraal Spoorw.
Hij., Catharijnesingel 09, Hamer 19.
BRANDSTOFFENHAHDEL.
Bestelkantoor t Arnhemscliestraat 1
Hagazljnen: Hoestraat 4-6-8.
Telefoon 155.
Directie: HERMAK HEIJERMAKS,
(Revolutions Hochzeit). Toonoelspel in 8 bedrijf
ven vrij naar SOPH US MIOHAELIS.
OORDEEL DER PERS
„DE TELEGRAAF"„Een goede bezetting
van de vele zware rollon in dit interessante
stuk".
„HANDELSBLAD": „De litteraire waarde
van het stulc zit in het tweede bedrijf, een
pakkende, spannendo soène-iï-faire, die goed
gespeeld werd door PINE BELDEK, de mar
kiezin en vooral door VAN DER VEER in de
rol van MARC-ARRON".
„HET NIEUWS VAN DEN DAG"„De auteur
heeft het geval tot een uiterst boeiend drama
gemaakt en mag zich beroemen op menig
meesterlijk tooneeltje".
PRMZEN DER PLAATSEN:
PLAATSBESPREKING
bij luiing om I2>2 uur p.m. op den dag dar voorstelling
Dir. WILLEM ROYAARDS.
Maandag 6 April 1914
één enkele opvoering alhier
van
(Les Femmos Savantes)
Blijspel in 5 bedrijven van
J. B. P. MOLIÈRE.
Regie: JAN 91USCH.
Aanvang half acht nre.
IjtT De prijzen worden ver*
boogd met 5°/, stedelijke be*
looAlng: en 5 "U antenrsrecht-
