_JJit den omtrek. STADSNIEUWS. jioopen, daar het paard ook nog gc-red moest gorden. Fluks nam De G. een in de nabijheid lig gende roeiboot en 't gelukte hem ook het paard met den kop boven water te houden tot er hulp kwam opdagen. Slachtoffer van zijn plicht. Vooraf gegaan door het bestuur van de Po* jhtievereeniging „Door Eendracht saam ver- honden", mert omfloersde banier der veree niging en begeleid door een detachement po litiedienaren onder geleide van een inspec teur, werd Zaterdag te 's Gravenhage naar de Algemeen© Begraafplaats gebracht het Stoffelijk overschot van den agent van poli tie Th. Gillemé. die ten vorigen jare tijden» de werkstaking van de grondwerkers door een steenworp aan het hoofd was getroffen Ki sedert lijdende was gebleven. Ter begraafplaats werd de kist door poli tieagenten grafwaarts gedragen. Aan de groe ve wijdde de iispecteur, de heer CorporaaL Isous-ohef van de politie-afdeeling, waaraan Gillemé laatstelijk verbonden was, een woord Van hulde en waardeering aan de nagedach tenis van den overledene. Na hem sprak de waarnemende voorziuer van de politievereeniging een hartelijk af etiheidswoord tot den goeden trouwen ka* ïneraad, die in de volle kracht des levens was Weggerukt. Eenzoet winstje. Verleden jaar ver kocht de veehouder D. D. te Hoornaar een nuchter stierkalf aan den heer B. te Leer broek. Deze verkocht den stier in den herfst aan C. B. te Leerbroek voor f 140. Op de Centrale stierenkeuring, dezer dagen -*e Rot lerdam gehouden, is den heer B. f 1200 voor ket dier geboden. Geëindigde staking. De sta king hij den tramaanshg Winschoten—Ter Apel is geëindigd. Het uurlaan is met twee cent verhoogd» waarmee de arbeiders genoe gen namen. Staking bij de* Steenkolen- Handelsvereeniging. Zaterdag heeft het bestuur van Recht en Plicht de staking afgekondigd bij de Steenkolen Handelsverce niging le Amsterdam. 'Een vijftigtal vaste of losse kolentremmers benevens 30 machine- en kraandrijvers zijn tot -dusver bij het conflict 'betrokken. Volgens de mededcelingen van werkliedenzijde is de onmiddellijke aanleiding tot de moeilijkhe den het ontslag van eenige vaste werklieden, wfen (boeten van 50 ets. waren opgelegd, en die daartegen bij de directie bezwaren had den ingebracht. De bestuursleden van twee vakvereenigingen werden niet ontvangen, en (daarna hebben beide besturen de staking uitgeschreven. Zoodra al het thans onderhan den zijnde werk aÜgeloopen is, zullen alle ko- leriwerkers der Siteenkolen Handelsvereeni ging het werk neerleggen, als de zaak dan nog niet tot een voor de arbeiders bevredi gende oplossing is gekomen. Het S3. Geb-icu van de Kon. Holl. Lloyd, hetwelk -op 20 Mei en het s.s. Prins der Nederlanden, van de stoomvaart maatschappij Nederland, hetwelk •s$> 16 -Mei moet vertrekken, konden Zater dag niet beginnen te bunkeren. Volgens het bestuur van Recht en Plicht weigert de directie alle overleg met de or- ganisaties; thans is haar medegedeeld, dat ernstige moeilijkheden uit haar houding kun nen voortvloeien. "Wat de directie ook zeer Sjivel geduid wordt, is, dat zij de werklie den, dio met grieven aankomen, onmidde- liik harerzijds met grieven overlaadt. Volgens de directie is door haar de boete- kwetsie hoewel ze van zeer ondergeschikt be lang is, wel degelijk aan de werklieden uit eengezet. Het ontslag aan de zes vaste ar beiders werd gegeven wegens -dienstweige ring naar aanleiding van een onbeteekenend geschil met andere werklieden, waarin eerstbedoelden gemeend hadden zach solidair te moeten verklaren Het gezag der justitie en de L ot er ij w e t-o v e rtre d i n ge n. Voor Arnhemsche gerechtshof is een loterij-zaak behandeld, die door den Hoogen Raad naar dat I-Iof was verwezen. De beklaagde, een i>a&}2ht van De Tijdgeest was door den kan tonrechter te Zwolle veroordeeld tot een geldboete van f 5 of 5 dagen hechtenis. In zijn requisitoir wees de advocaat, ge neraal mr. van Lulofs Umhgrove er op dat «1 die loterijzaakjes eigenlijk zijn een be spotting van het Nederlandsch gezag en de Nederlandsche justitie. Al die zaakjes ma- ken den indruk, dat het staatsgezag niet bij een wetsartikel kan verbieden, dat, wat hij ariet wil dat geschiedt. Het gevolg is dat iedere nieuwe zaak het bewijs levert, dat de (ondernemers van die loterij zaken het in slimheid van het gezag winnen. In plaats van dit soort loterijen eenvoudig te verbie- 'üen zet men de deur nog verder open, hoe wel men ziet dat men er op deze wijze toch niet komt. Men overlaadt de rechterlijke macht met een massa werk dat veel tijd eischt en waardoor de goede gang van za ken moet lijden. Door eenvoudig liet houden van premieloterijen te verbieden. Indien daarvoor geen vergunning was verleend, zou de zaak uit zijn. Nu cal men zien dat de strijd nog jaren wxwdt voortgezet, waardoor veel werk zal moeten worden gedaan dat weinig zal ha ten. "Wanneer men het staatsgezag nog eens een enkele maal laat optreden, jblijft men nog halverwege steken. Was nu nog maar het gevolg van dit optreden, dat straffen werden opgelegd, die ten slotte het werk der maatschappijen onmogelijk zouden ma ken. doch men ziet het tegendeel. Bijna iteeds worden straffen opgelegd van vier of vijf gulden boete waarom de ondernemer» <8©r loterijen natuurlijk lachen. Spreker gaf het Hof ook ernstig in over weging in deze zaak een veel zwaardere jtraf op te leggen. Spreker eischte veroordee- hng tot twee geldboeten elk van 200 gulden 20 dagen hechtenis. In vr ij held gesteld. De brieven- l>esteller uit Venlo, die 6 dezer, verdacht van verduistering, naar de "eva n ge nis te Boermond, werd «rvergdbnacht, is Vrijdag tear da N. R. Ot meldt, in vrübaid gesteld. Brandstichting In den nacht van Zaterdag op Zondag omstreeks half twee werd te s Gravenhage door een toeval een brand ontdekt, die, ware er nog korte tijd vóór de ontdekking ver streken, niet te berekenen ernstige gevolgen had kunnen hebben. Een inspecteur van politie volgde met eenige agenten op het Hofspui een troepje luidruch tige mannen, die uit de Bagijnestraat kwa men. Met het doel eventueel nachtrumoer te voorkomen, bleef de politie de mannen in de gaten houden, toen plotseling een hunner luidkeels branid riep. Inderdaad zagen allen nu ook vonken vlie gen. die blijkbaar kwamen owe het achterge deelte van een sedert geruimen tijd ledig slaand bovenhuis, boven de Union-bioscoop aan het ednde van het Hofspui, en welk perceel grenst aan een nauw steegje, in den volks mond bekend als het Kaïksl raatje. De politie trok dadelijk de brandschel op de naburige Gedempte Gracht af, en binnen zeer korten tijd was de brandweer uit de hoofdkazerne in de Prinsenstraat aanwezig met twee slangenwagens. Gp een gang in hot achtergedeelte van hot bovenhuis deed de brandweer een verontrustende ontdekking. Het bleek haar namelijk, dat op korten afstand van el kander twee emmers boordevol met ben zine opgehangen waren, ieder aan een klein touwtje, dat aan een in het houtwerk geschroefd oogje bevestigd was. Onderling waren de emmers met den gevaarlijken licht ontplofbaren en brandbaren inhoud verbon den dóór dunne touwen, aan welke een der einden, als lont dienst doende, Teeds brandde Het toeval, dat dus ten tweeden male een rol vervulde, heeft gewild dat het vlammetje, waarmede het touw, dat de emmers verbond, blijkbaar door kwaadwillige hand in aanra king was gebracht, door de van het trapgat komende tocht is gaan branden niet in de gewilde richting naar de met benzine gevulde emmers toe, maar gelukkig naar den tegen- overgestelden kant, dus naar het allerachter ste gedeelte van de bovenwoning en het vuur zoodoende het houtwerk van het achterhuis aantaste en daar den brand veroorzaakte die van de straatzijde werd ontdekt. Het eerste werk van de brandweer, die da delijk den gevaarvollen toestand overzag, was het touwcompiex, dat die emmers verbond, door te snijden en de emmers geheel buiten het bereik van vuur te brengen en te houden. Hierdoor was het gevaar afgewend van een ontploffing, althans van het on'staaai van een vuurzee, die volgens het eenparige gevoelen van de brandweerlieden hoogst ernstige ge volgen had kunnen hebben in verband mest de gesteldheid der wooing, grenzende aan zoo'n nauw steegje, op hetwelk aan de eene zijde verschillende slaapvertrekken uitkomen, terwijl de andere zijde geheel door den muur van het bioscopegebouw wordt gevormd. De nooduitgang van de bioscope geeft tot dit steegje toegang. De ba-and op de achter-bovenwoning was nu, onder leiding van den brandweer-com mandant, den heer Tüdkermann, met twee stralen op de waterleiding vrij spoedig ge- bluscht. Het bleek nog, dat alle deuren op de bovenverdieping gesloten waren en later kwam nog uit een kast een groote flesch vol benzine te voorschijn. Hei perceel behoort aan zekeren S., iemand die vroeger in de woning, waarvan het be nedenhuis thans tot bioscoop is ingericht, een hotel heeft gehouden. Er zijn door de politie dadelijk pogingen In het werk gesteld om den eigenaar van hel perceel op te sporen. De bioscope-zaal zelf heeft bij het blus- singswenk niet veel waterschade bekomen. Wél echter het gedeelte achter het doek, aan hel einde der zaal, waar zich de zoogenaam de Cabine met het projectiewerktulg, enz. be- vindt. Men verneemt nog dat eenigen tijd geleden door dien eigenaar van hot perceel vergun ning was aangevraagd ora cabasretuiivoerin- gen te mogen geven in het alsdan te verbou wen -perceel, maar dat dit door de bevoegde autoriteit geweigerd was. Na-der werdt nog vernomen, dat het zoaken door de politie naar S., den eigenaar van het perceel dat tegen brandschade verzekerd is en waarop een hypotheek rust tot Zon dagmiddag althans nog geen resultaat had opgeleverd. Volgens opgave van huisgenoo- ten zou hij zich reeds Zaterdag buiten dc stad hebben begeven, naar Amsterdam meende men. De justitie heeft Zondag een onderzoek ter plaatse van den brand .ngesteld, dat heden zal worden voortgezet. Het vermoeden beslaat dat of de eigenaar zelf, óf een tussohenpersoon op de boven verdieping is geweest kort vóór het uitbreken van dien brand en bel onbemerkt -ïeeft kunnen verlaten. Vermeld dient -nog dat ook gevonden is een wekkerklokje, dat van het vuur geleden heeft, in verband waarmede de mogelijkheid niet buitengesloten werd geacht, dat het uur- weik op de eene of andere vernuftig wijze dienstbaar gemaakt was aan het automatisch doen ontstaan van een vlam in de touwge leiding, die, zooals -gemeld, met de met ben zine gevulde emmers in verbinding stond. litie aangehouden en weer op vrije voeten' gesteld. (Tel.) Verduistering» Men meldt uit Al melo aan het Hbld.: Dc officier van justitie heeft de aanhouding gelast van een bekend inwoner dezer stad die verdacht wordt van verduistering tot een 'bedrag tvan f 2000. De gezochte is voortvluch tig en vertoeft vermoedelijk in hot buiten band. Deserteur aangehouden. Vrij dag avond is aan boord van het s.s. Rotter dam aangehouden (le milicien J. de II die gedeserteerd was van het 3e regiment infan terie te Bergen op Zoom en thans voorne-» mens was naar Amerika te vertrekken. Ongeluk bij den arbeid. De arbeider G. J. L. te Hengelo (O.) werd in het begin der vorige wëek ernstig aan het hoofd verwond door een slag van de kruk van een dommekracht, waarmee hij een boom op eeD wagen werkte. Vrijdag is de man aan de ge volgen overleden. Kind onder de stoomtram Een kind van M. W. te Hillegom, dat Dins dag j.L onder de stoomtram is geraakt ten gevolge van op- en afspringen der wagens, is in het ziekenhuis te Leiden aan de beko men verwondingen overleden. Trap van een paard. De werk man E. te Noordwijkcrtiout kreeg bij het ploegen zulk een hevigen trap van een der paarden, dat een zijner rfbben gebroken is. Men vreest voor zijn leven. Verdronken. Donderdag avond is in de Kuipershaven te Dordrecht een twaalf- Jarige jongen bij het spelen te water geraakt en verdronken. Verdronken. Te Haarlemmerliedc nabij de Liebrug werd Vrijdagmorgen uit de Amsterdamsrhe vaart het lijk opgehaald van een manspersoon. Na onderzoek van de op het lijk bevonden papieren bleek het te zijn het stoffelijk overschot van een zekeren pak huisknecht te Haarlem. Vrijdagmiddag geraakte de 40-jarigo landbouwer R. te Rumpt (gem. Deil) bij bet naar de weide brengen van een veulen in een sloot en verdronk. Spoorwegongeluk bij Nuth (Limburg). Een ooggetuige schrijft: De Staatsspoor had 8 Mei weer een spoor wegongeluk te boeken. Een volgeladen goe derentrein, komende van de richting Heerlen, liep bij het slation Nuth tegen de laatste drie wagens van een goederentrein, komende van de richting Sittard. De machinist van eerst genoemde trein zag het onheil naderen, maar kon zijn machine, door onbekende oorzaak, niet remmen, dus niet tot stilstand brengen, Zijn trein kwam van een zeer hoogen heuvel afdalen. Tegenwoordigheid van geest liet hem slechts gelegenheid den stoom af le sluiten en de vuurkast te openen. Na aldus gedaan hebben, wat niet zonder gevaar voor eigen leven nog mogelijk was, sprong hij ter elfder ure van zijn machine en kwam redelijk goed op de spoorbaan terecht. Minder gelukkig was de remmer, die, voe lend den schok, zijn hoofd huiten de wagen slak, en op 't zelfde moment door de deur der omvallende wagen ernstig werd verminkt. Doctor Weber te Nuth schonk den armen kerel de eerste hulp; later bijgestaan doorzijn broeder, Dr. Weber te Heerlen, die onver wijld per zleken-auto op de plaats des on- heils gekomen was. Wij waren met ongeveer veertig reizigers te Nuth aangekomen, met bestemming voor vol gende stations. Ook ons had deze ramp kun nen treffen, zoo de eerstgenoemde trein door oponthoud ons ter plaatse zou zijn gepasseerd. Een deel der reizigers, waarbii ik zelf. moest naar hel kolcn-centrum (Kerkrade- Rolduc). Om de reis daarheen te kunnen voortzetten, gaf men ons gelegenheid over en langs de brokstukken na 5 minuten loopen één goederenwagen te bereiken, waarmee we allen, als haring in een ton, de reis hebben kunnen vervolgen. School- en Kerknieuws. Bii Koninklijk besluit zijn benoemd i tot lid en voorzitter der commissie, aan welke in 1914 wordt opgedragen het afnemen van het examen bedoeld in ert. 12 der Hooger-onder- wijswet, dr. C. J. Vmkesteyn, inspecteur der gymnasia tot leden der commissie* dr. P. V. Sormoni, rector van het openbaar gymnasium te Nijmegen J M. van Everdingen, rector van het Roomsch- Katholiek gymnasium te Amsterdam; dr. J. Niemeijer. rector van het openhaar gymnasium te Zwolle} J. Cuypers, leeraar aan het Roomsch-Katho- liek gymnasium te Rolduc; dr. J. Mehler, leeraar aan het openbaar gym nasium te Amsterdam; dr. A. H. Kan, rector van het openbaar gym nasium te Dordrecht» dr. E. Bessem. rector van het Christelijk gym nasium te Utrecht J. Martin Müller, leeraar aan het Gereformeerd gymnasium te Amsterdam; ^r' Vttn Bonkhuijzen hoopt, naar „De Stand, meldt, in Juni in Amerika in het huwe lijk te treden, de huwelijksreis naar Europa te maken, en denkt einde Juni in Nederland te zijn waarschijnlijk zal dr. v. L. de Chr.-Geref. Kerk op de Synode in Nederland vertegenwoordigen. Ook prof. Ten Hoorn en prof. Ticmen de Vries en echtgenoote en eenige predikanten komen dezen zomer naar Nederland. Kunst en Wetenschap. Te Wageningcn is een afdeeling der Maatschappij van Toonkunst opgericht. ConfessioneeEe Vereeniging. Men schrijft aan het N. v. d. D.: Dit jaar zal het 50 jaar geleden zijn, dat bovengenoemde vereeniging opgericht werd. In 1864 opgericht, heeft zij haar werk ma gen voortzetten tot op heden. Dit werk be staat daarin, dat de vereeniging blijft aan dringen op reorganisatie der kerkregeering, (volgens dc vereeniging belemmert het orga- nisaticvertSand van 1S1B dc kerk als kerk op te treden), daarbij vooral den nadruk leg gend op het belijdend karakter der kerk, ter wijl zij pleitte voor het herstel der Classi- kale vergaderingen. Op Woensdag 3 en Donderdag 4 Juni heeft bet hoofdbestuur besloten op eenige feteste- lijke wijze dit feit te herdenken. Echter zal het geen feestelijke bijeenkomst zijn in den gewonen zin van het woord, wijl het doel der vereniging dit niet medebrengt. In de groote zaal van Buitcnlust, aan de Maliebaan Utrecht, zullen de vergaderingen gehou den worden. Het doel 4s den eersten dag te openen met een dank- en bedestond, welke rvleid zal or den door dr. D. J. Karres, van 's Graven hage; in de middagvergadering zal dr. J. Srliokking van Leiden, een gedachtenisrede uitspreken. Daarna een gemeenschappelijke maaltijd in Buitenkist. Den tweeden dag wordt de gewone jaar lij ksche vergadering gehou-den. Van den D-lrein, die 12.01 uit Den Haag naar Utrecht vertrekt en aldaar te 1.10 moet aankomen, zijn Zaterdag op het kruispunt ter hoogte van het iBuurtstelion, een Duitsdhe wagen en een goederen wagen ontspoord. Van het personen-rijtuig braken de achter as en -wielen. Gelukkig bleef de wagen, die geheel met passagiers bezet was, overeind staan. Was hij omgevallen, zeker zouden er ernstige ongelukken gebeurd zijn, terwijl nu iedereen er zonder kleerscheuren afkwam. Het ongeval werd veroorzaakt door het om zetten van een wissel, vóór öbt d!e geheele trein gepasseerd was. De treinenloop ondervond groote stoornis. Sommigen treinen hadden meer can een uur vertraging. Voor enkele treinen naar Amster dam, waren de passagiers genoodzaakt even voorbij het Buurtstation In te stappen, zoodat de menschen die anders op het Centraal Sta tion over moesten stappen, nu met hunne bagage nog een heel eind te loopen hadden'. De treinen uit de richting Gouda stopten ook ter zelfder hoogte, om de reizigers uit te laten stijgen- Na vijf uren werkens, slaagde men er in den weg vrriji te maken. Vele autoriteiten waren op het terrein aan wezig. meenlcbesturen een beperkte taak op; naast den plicht tot het maken cener Bouwveror dening, en in sommige gevallen tol het mt'« t en van een plan tot uitbreiding, wordeh '-leclits bevoegdheden toegekend; ja zelfs wordt de bevoegdheid om tot eigen bouw over te gaan afhankelijk gesteld vnn de ..noodzakelijkheid", die moet zijn gebleken. Wij zijn evenwel van meeiving, dal de taak der gemeente veel verder gaat dan in de Woningwet is aangegeven. Wil de Woning wet inderdaad de vruchten afwerpen, «ik daarvan mogen worden verwacht, wil wer kelijk duurzame verbetering intreden in de wijze, waarop dc onderste lagen der maat schappij zijn gehuisvest en dezo gepaard gaan met dc moreele, hygiënische en economische voordooien, -die daarvan het gevolg kunnen zijn, dan kan niet worden volstaan met hot vcrleenen van ~ihulp, alleen voor deu bouw van woningen; daarnaast zal het dan even zeer noodig zijn, de mididelen te verschaffen althans de pogingen om die te verkrijgen te steunen die er toe zullen leiden, dat de categorieën van menschen, voor wie in de allereerste plaats wordt gebouwd, worden opgevoed voor een hoogeren woningstan- daard. Niet alleen het bezit eener betere wo ning heft de bestaande misstanden op; het leeren gebruiken van de woning zal veel meer blijvende venbetering brengen. Daarom zal het op den duur nooddg zijn, een of m« er deskundigen aan te wijzen, die rich met deze sociale taak willen belasten. - dr. J .S. Theissen, leeraar aan het openbaar De bioscoop in het benedenhuis wordt niet gymnasium te Groningen geëxploiteerd door den huiseigenaar zelf. Een dreighriefschrij ver a an- gehouden. Eenige dagen geleden is door den burgemeester van Amsterdam, prof. mr. J. A. van Hamel en den hoofdcommissaris aldaar een dreigbrief ontvangen, van iemand die. f 150 eischte, te deponeeren op een aan gegeven plaats; wanneer niet aan dien eisch werd voldaan, zou hij met vuurwapenen op treden. De geadresseerden hebben dat eerste ge schrijf onopgemerkt aan zich laten voorbij gaan, tot de dreigbriefschrijver andermaal genoemde personen lastig vieL Vrijdag is hij gearresteerd, t Is zekere Hendrik Du der- sta dt, een oude bekende der justitie, die ook eenige jaren te Yeenhuken doorbracht en door prof. mr. J. A. van Hamel aan een be trekking geholpen was. Eenige dagen geleden heeft hij ook in den Haag geopereerd. Hij schreef een dreigbrief aan den minis ter van werd door de Hnanche W A. L. van Bceck, leeraar aan het openbaar gymnasium te Leiden G. P. G. de Bruyn, leeraar aan hot openbaar gymnasium te Amersfoort; dr. J. S. G. Gleuns. leeraar aan het openbaar gymnasium te Leiden dr. H. van der Kamp, leeraar aan het open- Baar gymnasium te Middelburg. Naar de Leeuw. Ct. meldt, is de heer G. Kalma benoemd tot leeraar aan het Technicum te Hainichem L Sa. Onderwijs in Indië. Volgens een telegrafisch bericht uit Batavia aan het „Hbl." is aldaar geslaagd voor het Europeesch onder- wijzers-examen mejuffrouw W. Ratu Langie, een Minahassasche van geboorte. Zij ie het eerste inlandsche meisje, dat een zoodanig examen heeft afgelegd Zoo haar bij de regeering een goede ontvangst ten deel valt, zal het door haar gegeven voor beeld een aansporing kunnen zijn voor hare zus ters om zich In die richting te bekwamen en zullen de Kardni-echolen ook eerlang beter aan het doel kunnen beentwoaeden, Volkshuis venting. Wij laten het schrijven van B. en W. aan den Raad, waarvan wij in ons vorig nummer slechts de conclusie gaven, thans •volgens belofte in zijn geheel volgen: •Bij beslnit van 24 Februari j.l. werd om advies in handen van ons college gesteld een adres van de woningbouwvereeniging Volks belang, alhier, houdende verzoek, haar ten behoeve van iden bouw van een aantal arbei derswoningen, hetzij in koop, hetzij in erf pacht, af te staan een gedeelte van het aan de gemeente in eigendom toébefhoorende ter rein aan de Watersteeg. Uit een nader tot uwe vergadering ge richt schrijven, gedagteekend 11 April 1914, blijkt, dat de vereeniging voornemens is. wanneer zij een geschikt terrein voor den bouw heeft gevonden, overenkomstig 7 der Woningwet een voorschot aan te vragen. Bij de te nemen beslissing over het eer ste verzoek dient derhalve wel rekening te worden gehouden met het voornemen der vereeniging. En nu dus andermaal de vraag aan de orde zal komen, of een voorschot, als bij de Woningwet bedoeld, an een vereeniging zal worden verleend, schijnt het ons toe, dat het oogenblik is gekomen, een beslissing te ne men over den in de toekomst le volgen weg. Daartoe bestaat ook aanleiding, nu wij nog hebben te ajdviseeren op de tot uwe ver gadering gerichte adressen van de afdeeüng der Soc. Dem. Arb. Partij en den Amersfoort- schen Bestuurders Bond, van C December 1913, en van 127 inwoners, van 6 December 1913, strekkende om van gemeentewege een voldoend aantal arbeiderswoningen te doen bouwen en deze beschikbaar te stellen ook voor de armsten. De vraag, die beantwoording eischt, kan aldus worden gesteld: Op welke wijze worden de belangen der volkshuisvesting het 'best gediend, door aan verschillende vereenigingen steun te verke nen, of door de werkzaamheid op dit gebied zooveel mogelijk te concentreeren en in han den te leggen van een krachtig nchaam? Bij het beantwoorden van deze vraag zal dan tevens gelegenheid kruinen worden ge vonden. de vraag te bespreken, of tot Ge meentelijken bouw moet worden besloten. Vanned kgt de woningwet aan d« ge-zoo krachtig mogelijke vereeaigingeo, $n Dit vooraf op te merken, ie lioodig, omdat bij het beantwoorden van de gestelde vra ig, met een en ander dient rekening le worden gehouden. Wordt toch deze meening gedeeld, dan zullen er in het vervolg daaromtrent voor waarden dienen te worden gesteld bij het verkenen van voorschotten. En dan epringl het hierbij al dadelijk in hot oog, dat (li- taak der gemeente steeds moeilijke word1!, naarmate hot aantal vereenigingen toeneemt de vraag rijst zelfs, of omtrent deze werk zaamheid wel verplichtingen kunnen word opgelegd aan vereenigingen, die cr zich t bepalen, een klein aantal woningen te bou we» Zooals bekend is, draagt de imeente, i het verkenen van voorschotten, de ris: dio daaruit voortvloeit. Elders werd op 1 gewicht hiervan met nadiruk gewezen. F al erkennen wij nu gaarne, dat dit feit gee; Aanleiding mag geven om steun te weig' ren, wel vloeit daaruit voort de plicht on een voortdurend toezicht te houden op de handelingen der vereenigingen, hun admi nistratie en boeikhou'iing naarmate dus aantal vereenigingen grooter wordt, neem'- de taak van de gemeente in omvang en mo; lijkheid toe. De werkzaamheid op het gebied van volkshuisvesting houdt ten nauwste verba i met de ontwikkeling der gemeente en de sa menstelling harer bevolking. Het 4s dus noodzakelijk, voortdurend de hoogte te blijven van de beschikbare ninjgen, om of tegen te gaan of te bevordc ren. Zijn de belangen .der volkshuisvesting hoofdzaak toevertrouwd aan een vereenigin dan is het mogelijk, dat de gemeente vooi durend met die .vereeniging in overleg treed omtrent de behartiging dier 'belangen. Er is echter nog een omstandigheid, di overwogen dient te worden: de vereenigin; „Volkshuisvesting^ is - - --•achtig op ge treden door te besluiten tot den bouw der 88 woningen aan den Liendertschen weg Met den bouw dezier woningen is het plan dier vereeniging echter niet voltooid. Het is ons beleend, dat zij reeds bezig is, plannen te ■ontwerpen tot "eheele bebouwing van de haar toebehoorende terreinen, waarbij ook wordt overwogen, de stichting v^n een 1»ad huisje. o De uitvoering dezer plannen zal worden fecdreistf indien andere reen i gin gen lot woningbouw besluiten; voor overvoering van dc markt toch dient te worden gewaakt Bovendien zijn met genoemde vereeniging onderhandelingen gevoerd over den bouw van woningen voor ^rmsten, van woningen dus, waarvan de huurwaarde min der bedraagt, dan noodi<? is to* dekking van de ko6ten. De ""mepnte zou dan, door sub- ridieiering, de vereeniging tot dien Kouw in staat stellen. In beginsel is „Volkshuisvesting ET be reid, haar medewerking te verkenen; plan nen voor zulken bouw zijn reeds in bewer king. Deze wijze van voorziening in de behoefte aan woningen voor die categorie van men schen, schijnt ons verre te verkiezen boven gemeentelijken bouw. Het schijnt ons allereerst voor de gemeen te geen gemakkelijk uit te voeren taak, wo ningen te exploiteeren; de administratie en de werkzaamheden, die daaruit voortvlooien, zijn voor de gemeente veel moeilijker dan voor particulieren. Maar al wTare dit anders, de opvoedende taak die hier vooral dient te worden betracht, kan de gemeeaite zeer moeilijk op zich nemen. Vrees, dat niet voldoende in de behoefte aan woningen zal worden voorzien, behoeft niet te bestaan. Het voortdurend overleg, dat kan worden gepleegd en de nauwkeurig# controle, die wordt ingesteld, houden d# /Gemeente voldoende op de hoogte van de toestanden, terwijl de vereeniging bereid tel zijn, tot aanbouw over te gaan, telkens als dit noodig blijkt en de Gemeente haar daartoe in staat 6tell. Na overweging van een en ander, *tjn tot de stellige overtuiging gekomen, dat belangen der volkshuisvesting in het algé- meen, het best zullen worden gediend dooj enkele krachtige vereenigingen, en dat ook de belangen der Gemeente daarbij het méést gebaat zullen zijn. Indden Uwe vergadering zich hiermede zoude kunnen vereenigen, geven wij in óYdfr weging, te besluiten, ons te machtigen: 1. om aan de vereeniging „Volksbelang te berichten, dat, hoezeer haar streven o© m het belang der volkshuisvesting werkzaam t« zijn, op hoogen prijs wordt gesteld» de Raad van meening is, dat dit streven ondietf de gegeven omstandigheden het best bevor derd wordt door den te verrichten areWd tjk centraMseeren hij zoo weinig mogelijk,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1914 | | pagina 3