LICHT - KRACHT.
r
Sportgedenkboek
FLINKE WONING
Elestrisciie Ifistallstis
HOTEL PLACE ROYALE. SMOLDERS VAN OSCH.
VALKHOFF's HoMhaDdel Utrschtschestrast I.
Amersfoortsche Openb. Keuken
C. E. WOLFF
ONTVANGEN
Geïllustreerd
ADVERTENTIÊN.
Gemeubileerde Zit- en Slaapkamer,
één Onderwijzer
één Onderwijzeres,
VAN ACHTEBBERGK's
F. W. v. d. WILDE
Alle weekabonné's op dK blad, die in het bezit zijn eener verzekeringspolis, zijn volgens de bepalingen in die polis ver
meld, tegen ongelukken verzekerd tot een bedrag van
4O0
300
250
150
60
15
Lijkverbranding.
Openbare Vergadering
Spreker: Dr. G. WISSE
le klasse Antbraciethandel.
FRANS JOZEF BITTERWATER.
MENU
MAARSSEN.
J. E. VAM MIE,
G- BUITTE 111 Ffl RiyiERViSCliHAHCEl
LANGESTRAAT 14. AMERSFOORT, TEL. INTERC. 277
Versciie Zalm. Tong.
Tarliot. ïïoliandsciia Schol.
Levends Zuiderzee Bat. Holiandsclia ZoateviSGh.
Versch gepelde Zuiderzee Garnalen.
E» ca sa
CYCLOÏDE RIJWIELEN
EtUI Büsll
216 bladzijden
Prijs 75 cent.
Voorhanden in
GULDEN bii lovons;
lange ongeschiktheid
GULDEN by
overlijden
GULDEN by verlies
van één hand of voet
GULDEN by ver
lies van één oog
GULDEN bij er-
lies van een duim
GULDEN bij verlies
van een wijsvinger
GULDEN by verlies van
eiken anderen vinger.
Uitkeering dezer bedragen is gewaarborgd door THE OOEAN ACCIDENT GUARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Nederland Edward Heijman, Rokin 151, Amsterdam.
toestand der onderwijzers hier te mogen toe
lichten.
Nemen wij ais voorbeeld een onderwijzer
van 35 jaar. In den. regel heeft deze niet meer
dan 16 dienstjaren. Zijn salaris (de ƒ50 vol-
igens de Kinxlerto eslagwetdie nöet meetellen
voor pensioen, buiten rekening gelaten) is
dan volgens de verordening 1050; indien
hij gehuwd is ƒ1100. De pensioenistorting van
7 pet. daarvan afgerekend, blijft er over voor
Üen gehuwden onderwijzer ƒ1023 plus ƒ25
(bijdrage van de gemeente voor de pensdoens
ure mie) is 1048 per jaor of 20 per week.
Neemt men dan den in Amersfoort sterk stij
genden woningnood in aanmerking, waar-
'door woningen, geschikt voor onderwijzers,
minstens op 225 hunrnrijs komen, terwijl
het bedrag der verschillende belastingen wel
op 60 gesteld kan worden, dan springt het
duidelijk in *t oog, dat dit salaris len eenen-
male onvoldoende is. Met het resteerende be
drag 763, moet hij. die als onderwijzer een
zekere positie in de maatschaTvodi bekleedt,
zien rond te komen.
"Welke hoogst bescheiden, al te bescheiden
eisohen voor zich en zijn gezin, moet een
onderwijzer aan voeding, kleeding, lectuur,
ontspanning, kortom aan alles stellen, om niet
in do schuld te geraken.
Hij is dan een man op middelbaren leef
tijd, iu zijn vak gerijpt door ervaring, beklee-
dende de eervolle betrekking van opvoeder
der jeugd, maar in zijn salaris veel lager
geschal dan b.v. een commies ter gemeente
secretarie (maximum 1600), inspecteur en
hoofdinspecteur van politie en andere ge
meenteambtenaren En met deze ambtenaren,
speciaal in onze gemeente kan mag een
onderwijzer, met ervaring in de school min
stens gelijk gesteld worden, èn wat kennis èn
wat de waarborgen betreft door ex-amens ge-
eischt.
De geschiedenis van de salarisactie in 1913
schijnt een betoog als het bovenstaande bijna
overbodig te maken. Blijkens de verklaringen
van den beer wethouder van onderwijs, be
stond bij hem ook de overtuiging, dait de on-
derwijzcrssularissen onvoldoende zijn. Op ver
schillende gronden meende onze organisatie,
die in verband met den toen minder gim-
stlgen toestand der gemeenteünonciën bare
wenschen, tot het hoogst noodzakelijke had
beperkt, te mogen verwachten, dat die mi
nimale wenschen, door haar aan den heer
wethouder van onderwijs kenbaar gemaakt,
toen verwezenlijkt zouden worden.
In dezelfde vergadering van uwen Raad
echter, waarin een commissie benoemd werd,
vricr taak het was voorstellen te ontwerpen
voor een betere loonregeling der gemeente
werklieden, werd op het adres onzer orga-
«■•j'/prwl tosrctiikt. waardoor in ou
derwijzers kringen een diepe teleurstelling
en een gevoel van terugzetting wend gewekt.
\Saar nu onlangs de loonen der gemeente
werklieden aanmerkelijk zijn verbeterd, en
de gelden voor een deel nog op de begrooting
van 1914 gevonden konden worden, mag dus
met reclit de conclusie worden getrokken,
dat het motief, dat het vorige jaar tot afwij
zing van ons adres hoeft geleid, vervallen is.
De verwachting lijkt niet ongegrond, dat het
ruimer vloeien der gemeente-inkomsten het
mogelijk zal maken de salarisregeling der
onderwijzers op ecu wijze te regelen, meer
afdoende, dan de in ons vorig adres, onder
bijzondere omstandigheden geopenbaarde
wenschen beoogden. Deze wenschen waren
loen toch kenbaar gemaakt onder een be
trekkelijk ongunstiger toestand der, gemeente-
financiën en in de verwachting, dat bij een
zoo bescheiden mogelijke formuleering, des
tijds een algcheole inwilliging kon worden
verwacht.
Verhouding tot de salarissen
der Hoofden van Scholen.
Hel streven onzer organisatie is ook het
op hei feu van de bestaande wanverhouding
tusschen het salaris der onderwijzers en dat
der hoofden van scholen.
Een 30, 40 tal jaren geleden, waren die ver*
schillen al niet verdedigbaar zelfs al was toen
de onderwijzers-betrekking een over gam gs-
brtrekking naar die van hoofd der school.
Sedert is echter een gansch andere toestand
in de school gegroeid.
Rn nu is er zeker geen enkele redelijke
grond meer te vinden, waarop die groote ver
schillen verdedigd kunnen worden. Toen kon
de meerderheid der onderwijzers promotie
maken, hadden zij kans op bevordering, nu
is dat voor do overgroote meerderheid'uit
gesloten, wat blijkt uit de volgende cijfers:
In 1881 behaalden in ons geheele land slechts
78 onderwijzers de hoofdactc, terwijl er 152
vacatures waren.
Van 1881 lot en mest 1883 was het totaal
der geslaagden voor de hoofdactc 455, dat der
vacatures voor hoofd 511.
Maar in de daaropvolgende jaren is de ver
houding steeds ongunstiger geworden voor
dc onderwijzers.
Zoo was o a. in 1S94 het aantal geslaagden
\oor de hoofdactc 573, het aantal vacatures
voor hoofd der school slechts 151.
Het aantal onderwijzers, dat de hoogste
v° -gdheid bezit zonder ooit in de rechten
te kunnen treden die bedoelde bevoegdheid
geeft, is dan ook hoe langer hoe grooter ge
worden.
Bevordering bestaat dus voor hen bijna
met, zoodat de beteekenis van het salaris voor
hna een gansch andere is, dan voorheen In
onze gemeente bezitten ruim 30 onderwijzers,
ongeeer de helft van het personeel, de be~
A oegdheid om aan het hoofd eener school ge-
'laatst te kunnen worden, terecht mag dan
om: gezegd worden:
I I. waarin de bovenmeester in ontwik-
J. .;u< boven den ondermeester stond, li^t ver
achter oi.v Thans zijn er vele onderwijzers
die geen hoofd eener school kunnen worden'
om ii rr geen plaats is, maar niettemin met
bui.fden van scholen in bevoegdheid le
lijk slaan.
IIcï is dus billijk en rechtvaardig. dat aan
do onderwijzers een hooger salaris wordt
toegekend, om het verschil In salaris tot klei
ner afmetingen terug te brengen.
Ook de wet top hot L. O. kent niet zoon
groot verschil als hier ter stede bestaat. Ge
motiveerd zou het zijin, wanneer het hoofd,
tevens klasse-onderwijzer, voor de hem bui
ten zijn schooluren opgelegde administratie
ve taak, een toelage' ontving van bijv. f '10
per jaar. Een verschil edhter zooals liiesr ter
stede bestaat, met onderwijzers met hoofd
actc i 675 en met onderwijzers zonder hoofd-
aote f 800 verschil, lijkt ons zóó ongemoti
veerd, d-at we alleszins vrijheid mcenen te
mogen hebben U te vemoeken het maximum
van alle onderwijzers en onderwijzeressen
aanmenkelijlk te verhoogen."
Ook over de bezoldiging der hoofd acte
wijdt de Memorie van Toelichting uit. Maar
daarover morgen.
Garnizoen.
De kapftein van den gcnoralen stal H. A.
Seyffardf, adjunct-chef* van den staf der TVc
divisie alhier, wordt 15 Juli a.s. gedetacheerd
bij het le reg. veld-art. te Utrecht.
J h r. m r. H. "W. v. A s c h v. W ij c k.
H5e heer jhr. nrr. H. W. van Asdh van
Wijdk, die de Benoeming tot rechter in het
hof van justitie te Paramaribo heeft aan
vaard, zal Vrijdag 19 Vi< r aaarheen ver
trekken per stoomschip Prins Maurlts.
Examen L. O.
Me> M: Mensing slaagde gisteren te
Utrecht voor het exJamen voor onderwijze
res
Brandweero-efening.
Om half elf hield gisteren avond de
brandweer oenc oefening in het blussdhen
met snelblustschers, op het terrein bdj het
werkhuis aan den "Westsingel. Deze oefening
stond onder leiding van den heer J. Schutte
Nordholt, den commandant der brandweer,
terwijl ook de 'burgemeester op het terrein
aanwezig Was. Twee stapels brandbaar ma
teriaal, als kisten en houtkrullen, rijkelijk
begoten met petroleum, waren op het ter
rein opgesteld en werden beurtelings in brand
gestoken. De eerste stapel werd door het
snelblusch-apparaat zeer spoedig gebluscht,
bij de tweede gelukte dit niet, even speelde
echter de straal der waterleiding er op en
het wias uit Het leek ons, dal deze brand-
blusschers bij een begin van brand zeer nut
tig kunnen werkenj doch indien de brand
reeds eenlgen omvang heeft, ndet sullen vol
doen.
Hot rosarium aan der» P a r 11 p 1-
weg.
Het door dc vereeniging ter bevordering
der rozenteelt „Nos Jungunt Rosae" alhier
gestichte Rosarium, zal aanstaanden Zaterdag
13 dezer te 3 uur n.m. door het bestuur der
vereeniging aan het gemeentebestuur wor
den overgedragen. Omtrent dit rosarium kun
nen wij voorloopig het volgende mcdedeelen:
Het is ruim 4000 vierk. M. groot cn heeft
dus ruim 1£ maat de oppervlakte van liet
Utrechtsche rosarium.
Het is beplant met pl.m. 2300 stam-, klim-
en 6truikrozen in 200 variëteiten; de mooiste
en nieuwste rozen treft men er in aan, even
als ook de beste der andere soorten.
Het rosarium kon wonden gesticht, dank
zij de medewerking van het gemeentebestuur,
*t welk zorgde voor de noodige weridknach
ten voor de beplanting, het aanbrengen van
waterleiding en ©ene nieuwe afrastering en
voor de verdere afwerking.
Alle rozen zijn geschonken dOor de ge
noemde vereeniging, terwijl deze, te zamen
met de Vereen, voor Vreemdelingenverkeer
alhier, ook de noodige tuinbanken deed aan
brengen.
Hoewel speciaal aan de stamrozen de
nachtvorst van 2—3 Mei zeer veel schade toe
bracht, laat het zich toch aanzien, dat op
den dag der opening reeds heel wat rozen in
bloei zullen staan.
Ilct rosarium wordt dadelijk na de offici-
ecle overdracht voor het publiek ter bezich
tiging gesteld en zal verder dagelijks geopend
zijn van 9—12 v m. en van 1 30 n.m. tol zons
ondergang. Hel spreekt van zelf dait tegen
beschadiging van het park, het plukken van
bloemen enz. ten strengste zal worden op-
gestreden. De commissie voor hcd .beheer re
kent op de welwillende medewerking van het
Amersfoortsche publiek
Veiling.
Gisteren avond werd ten overstaan van
notaris J. Bolk in veiling gebracht het hee
renhuis met boomgaard aan den Utreeht-
schen weg, hoek Paoilus Buyslaan. Het per
ceel werd in bod gahraoht voor f 26.500. op
welke som het werd opgehouden.
Alweer een staking.
In den loop van den morgen brak een
staking uit van de opperlieden aan den
woningbouw van Volkshuisvesting II op de
Kruiskamp.
Van den aannemer T. van Hoagevest eisohen
de 20 opperlieden loonsverhooging. Het uur
loon bedraagt thans 19 cent
Met een ladder omgevallen.
Bij het plafoTidwitlen in de zaal van de
Keizerskroon verloor de metselaarsknecht
Jaarsma het evenwicht Hij sloeg met de lad-
dertrap, waarop ook zijn patroon A. v. d.
Brink aan het witten was, tegen den grond.
Dokter Morren verleende de eerste genees
kundige hulp en gelastte overbrenging naar
hol St. Elizabeth ^gasthuis, v. d. Brink heeft
het been gebroken boven den enkel, J. was
in liet gelaat verwond en schijnt ernstige in
wendige kwetsuren bekomen te hebben.
Beide persoenen zijn reeds van gevorderden
leeftijd.
Nader vernemen wij, dat de toestand van
J. zeer ernstig wordt ingezien. Gevreesd werd
voor hersenschudding.
AGENDA:
Vrijdag, Zaterdag, Zondag en Maandag,
B-loscoop Langestraat.
Zaterdag en Zondag: Bioscoop „De Arend".
Dagelijks: Openbare Leeszaal en biblio
theek (Beukenlaan 2), geopend 10—12} en
10 Zondag en Maandag 10.
12 Juni Amtettia. Lezing dr. G. "Wisse over
Lijkverbranding.
IS Juni: Tulnconcert Amicitia.
25 Juni: Tulnconcert Amicitia.
2 Juli: Tuinconcert Amicitia.
8 Juli. Concert-v. Aaken ten bate Kinder
Vac.-Kolonies.
(Lezingen, uitroeiingen, vergaderingen enz
die in het Dagblad geadverteerd worden
worden gratis onder onze agenda opgenomen.
Burgerlijke Stand.
van 11 Juni 1914.
GEBOREN: Bertha N eelt je, d. van Willem
Kersten cn Annetje VerheuL
ONDERTROUWD: Hendrik van de Beek
en Gerand-a van SI ooien. Cornells Frans
Jan Slijper en Ilendrina Andrea van Dorssen
Karei Lodewijk 'de Jager en Evertje van
Dasselaar.
OVERLEDEN: Geene
Telegrafisch Weerbericht.
Naar waarnemingen in den morgen ran
11 Juni 1914.
Medegedeeld door het Kon. Ned. MetInstituut
te de Bilt
Hoogste stand 773.3 te Horta; laagste stond
752.4 te Biarritz.
Verwachting tot den avond van 12 Juni
Zwakke tot matige N.O. tot O. wind, licht
tot half bewolkt, droog weer, stijging van tem
peratuur.
Fietslantaarn aansteken 8.53.
STAATSLOTERIJ.
Hoogste prijxen del* 5. klasse.
TREKKING VAN 10 JÜNI.
f 1000 5601 9915 12787
f 400 5134 12822 13645
f 200 2393 2884 3721 10314 14305 15633
18419
f. 100: 1462 4296 5305 5531 6520 9128
15431 16967 17305 17380 19094 19661
20338
Vijfde Klasse. Prijzen van f 70.
44 72 101 211 274 284 304 440 520
582 599 726 734 870 928 967 1130 1156
1199 1237 1280 1284 1290 1339 1438 1441 153S
1556 1570 1713 1737 1931 1937 2202 2203 2251
2265 2271 2322 2340 2365 2421 2551 2572 2653
2715 2766 2782 2899 2958 3033 3058 3088 3180
3240 3470 3528 3.513 3561 3584 3591 3CS2 3756
8312 3815 3956 3959 4607 4309 4433 4449 4470
1573 4S64 4879 5180 5193 5341 5410 5530 5532
5548 5606 5761 6943 6103 6189 6264 6309 6396
6478 65S3 6685 6709 6769 6770 6772 6876 6880
6918 6954 7022 720 1 7110 7415 7666 7768 7797
7830 8030 8181 8311 814 1 8993 9000 9070 9079
9135 9293 9354 9418 9530 9555 9G31 9831 10071
10132 10141 10262 10325 10318 10380 10169 10491
10522 10918 1C953 11026 11113 11189 11231 11243
11276 11299 11682 11712 11790 11812 11828 11897
11925 11960 12129 12172 12228 12280 122S5 12317
12192 12506 12560 12617 12623 12673 12801 13225
13309 13394 13535 13568 13676 13713 13840 13935
11012 11050 14278 11319 1 4437 11135 14175 14518
14692 11738 14775 14801 11884 14912 15112 15272
15318 1.5330 15495 15513 15597 15625 13684 15710
15771 15781 15826 15972 15984 16060 16118 16232
16170 16183 16751 16904 17325 17450 17529 17601
17610 17613 17711) 17915 17918 17966 18002 18045
18126 18200 18277 18462 18C17 18707 18945 19007
19340 19396 19409 19199 19550 19571 19986 20116
201.55 20171 202! 1 20279 20509 20337 20733 20769
20867 20920 20921 20915
5e klasse 14e lüst stond 12452 niet, m. z. met
70.
405e STAATSLOTERIJ.
Vijfde klasse. Vierde of laatste week.
Trekking van 10 Juni 1914. (1000 loten.)
Ten kantore van den collecteur A. C. R. O
Leinweber te Amersfoort, (Brce.straat 22),
zijn aan de navolgende nummers te beurt ge-
rallen:
Prijzen van 70: 1713, 1737, 17529, 17948
en 17966.
Te zamen 5 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken: 1717, 5262.
17962. 17998 en 18000.
v»n de Anti-Kev. Propaianda Club
..Groen van Prlnslerer".
Vrijdag 12 Juni 1914 in Amicitia.
met bovenstaand onderwerp.
Aanvang 8 nor. Entréc 10 cents.
gereserveord 25 cents. Kaarten verkrijgbaar
bij do boekh. BERENDS, ELZENAAR en
VEENENDAAL.
Ook voor dames toegankelijk.
Gevraagd, ten 1 Juli
met degelfjk pension. .Omtrek station.
Brieven met prijsopgave onder No. 404, bureau
van dit blad.
te huur gevraagd tegen Sept. a.s.,
voor klein gezin. In de huurt van
't station. Huurprijs f 350.— niet te
boven gaand. Aanb. onder M. A. S.
aan het bureau dezer courant.
Met ingang van 1 September a.8. kunnen
aan de Openbare Lagere School B te Amersfoort,
Leusderweg, (hoofd de heer E. LINDENHOVIUS)
worden geplaatst
in het bezit der akte voor vak J en
in het bezit der akten voor de vakken J en K.
Jaarwedde f050.- tot f1150.-.
De minimum-jaarwedde wordt 4 keer met
f 75.daarna 2 keer met f 50.- verhoogd,
telkens na twee jaren dienst en voorts na 30- en
35-jarigen dienst met f 50.Dienstjaren buiten
de gemeente doorgebracht, tellen voor de bere
kening der jaarwedde mede. Voor het bezit der
hoofdakte wordt f 125.- jaars genoten.
Sollicitanten worden uitgenoodigd hunne
stukken in te zenden vóór 27 Juni a.s. aan
den Burgemeester.
BRAND3T0FFEHHANDEL.
BestelkantoorAruheiuscliestraat 1
Magazijnen: Koestraat 4-0-8.
Telefoon 155.
Per flosch f 0.35.
Stoovestraat. - Telefoon 29.
voorde week 14—30 Juni 1914.
ZONDAG 14.
Kalfslappen. Peulen. Maizenavla m. aardbeien,
Vermicellisoep.
MAANDAG 15.
Fricandeau. Postelein. Broodschotel.
Kerry-soep.
DINSDAG 16.
Kalfsgehakt. Bloemkool. Rijst m. Pruimen.
Groentesoep
WOENSDAG 17.
Gestoofd Rundvl. Spinazie. Hangop,
Macaronisoep.
DONDERDAG 18.
Roastbief. Worteltjes. Griespudd. m. prunell
Rijstsoep.
VRIJDAG 19.
Geb. Visch (desverl. Vleesch). Sla. Deenache
Rijst. Tomatensoep.
ZATERDAG 30.
Braadstuk. Appelen. Drie in de pan.
Vermicellisoep.
Indien men rijst inplaats van aardappelen
verkiest, dan op de bon invullen.
De Directrice behoudt zich het recht voor
het menu zoo noodig, te wijzigen.
QflF" Den Leden wordt verzocht de bons op
tijd in te zenden, dat is de dag vóór dien.
waarop men het eten verlangt, vóór 12 uur.
Te laat ingekomen bons kunnen niet meer
aangenomen worden.
De achterstaande soepen zijn dagelyks ver-
krygbaar h 10 cents per portie.
VOO!"
Vertegenwoordiger
UtreclitscheNiraat 18.
Kortegracht 19.
Afzouderiyke zale:
Telef. no. 101. Amersfoort,
beschikbaar voor vergaderingen, diners en soupers
Dagelijks verkrijgbaar:
Middagschotels 80 cent,
bestaaude uit soep, schotel naar keuze en nagerecht. Bekende goede
keuken. Rustige kamers voor langer verblijf tegen peusionprijzeu.
Morgen. Vrijdag, Voorhanden:
zijn niet de goedkoopste, wel de bestekwaliteit bepaalt den prijs. De
prijs wordt vergeten, terwijl de kwaliteit dagelijks wordt herdacht.
Simplex Cycloïde Rijwielen met 70 pCt. wrijvingsbesparing f 150.
S3B1PLEX-R9JWIELEN f 95, f 80, f 75, f 65.
YRAAGT GEÏLLUSTREERDE PRIJSCOURANT. T3I
Amsterdam, Overtoom 271.
Vertegenwoordiger, D. KAMPERMAN, Amersfoort.