BINNENLAND.
Dinsdagavond werden we onverwachts op
geschrikt door geweerschoten, vermoedelijk
in de stad. Oogenblikkelijk heersehtc er bui
ten een groote drukte. Do Duilschers liepen te
hoop, zonder dat ze blijkbaar zelf wisten wat
er gebeurde. Van de burgers waagde zich nie
mand op straat. Het geweervuur kwam steeds
nader, tot dat wc duidelijk" in onze straat
schoten hoorden vallen. Kanonnen reden door
de straten, eenige werden vlak bij ons huis
opgesteld. Commando's weerklonken cn spoe
dig dreunde de straat van liet hevige kanon
vuur. Boven het gebulder van de kanonnen
klonken nu en dan menschelijke kreten. Toen
ik het waagde door een der ramen te kijken
wat er in de straat voorviel, zag ik reeds ver
schillende huizen in brand staan. Soldaten
sloegen de winkelruiten stuk en stalen alles
wat van hun gading was. Ik zag hen juist bij
een comestibleshandelaar de ruiten inslaan
en zich aan de in de uitstalkast staande wij
nen te goed doen, terwijl een oogenblik later
een soldaat met een arm vol kistjes sigaren
bij een overbuurman uitkwam.»Menschen, die
uit de brandende huizen naar buiten vlucht
ten, werden op straat doodgeschoten door de
met het geweer in den arm loopende solda-
en.
Nadat de persoon in quaestie den gehcelen
nacht in een kelder had doorgebracht, ver
net hij den volgenden morgen zijn schuil-
plaats om zich naar het station te kunnen
begeven.
„De tocht door -de stad was het verschrik
kelijkste wat men zich kan stellen, 't Was als
ten wandeling door de hel. De geheele stad
stond in brand, terwijl vele huizen en groote
gebouwen reeds in puin lagen. Overal in de
stad lagen lijken, terwijl we uit enkele huizen
nog kreten hoorden. Burgers zagen we ner
gens op straat, alleen soldalen. Met behulp
van onze geleiders, die steeds in de overtui
ging bleven, dat we Duitschers waren, kwa
men we omstreeks halfzes aan het station.
Voortdurend spraken zij over de. burgers, die
geschoten hadden, waarin we hen maar ge-
Tijk gaven, hoewel wij voor ons de overtui
ging hebben, dat het onwaar is. Veeleer meen
Ik dat de buiten Leuven vechtende troepen
enkele soldaten vluchtende in de stad op de
schildwachten zijn gestuit, die op hen, ze voor
Belgen aanziende, hebben geschoten. Zoo is
misschien een misverstand ontstaan. Overal
in de stad waren de parken omgewoeld. Blijk
baar waren daar inderhaast de doodgescho
ten burgers begraven. Althans hier en 'daar
staken menschelijke lichaamsdeelen boven
den grond uit.
Aan het station moesten we eenige uren
dachten, voordat de trein vertrok. Wij had
ten toen gelegenheid de verwoesting van onze
mooie stad met haar prachtige gehouwen
gade te slaan. Onbeschrijflijk is het schouw
spel van die vuurzee, dien alles verterenden
vuurgloed. Soldaten met brandbare stoffen en
met bommen liepen rond om, waar de boel
nog niet goed brandde, opnieuw den brand
erin te steken. Buiten ons waren er geen an-
Ide7e inwoners aan 't station. Alleen gewonde
Duitschers werden in den trein gebracht. Na
eenigen tijd kwamen echter eenige soldaten
veen vijftig menschen voor zich uitdrijvende.
'Aan den hevelvoerenden officier vertelden de
^soldaten, dat ze Vleze menschen hadden ge-
'Vonden in hulzen, van waaruit geschoten was.
Zij bezwoeren handenwringend niet gescho
ten te hebben. Na korten tijd werden alle on-
gelukkigen neergeschoten. Gelukkig vertrok
'eindelijk te 8 uur de trein, die ons wegvoer
de uit deze poel van ellende en kommer."
Een Leuvensch neringdoende, die uit zijn
vaderstad naar Mechelen was gevlucht, toen
de stad in brand werd gestoken deed aan een
verslaggever van De Tijd het volgend ver
baal over de ljarhaarsche-verwoesting:
Van den dag af, dat Leuven in h.inden der
Duitschers was, werden op militair bevel alle
wapens door de inwoners aan den garni-
zoens-commandant ingeleverd. De bevolking
Seed haar uiterste best om dit en andere bit
tere bevelen zoo stipt mogelijk op te volgen,
en zij nam ook door de verpleging van Dult-
sche gewonden een waardige en zelfs edel-
noedige houding aan. Niemand dacht er aan,
om op welke wijze ook, den Duitschers aan
leiding te geven tot gruwelen als die. welke
thans zijn gepleegd.
Tengevolge van den uitval, door het Belgi
sche leger uit Antwerpen beproefd, vluchtte
een afdceling Duitschers, welke door een pa
niek bevangen was, van Mechelen terug in de
richting van Leuven. De uitgezette Duilsche
wachtposten, door de duisternis van den in
gevallen avond en verkeerd begrepen bevelen
lisleid, schoten op de terugkeerenden, die zij
oor vijanden hielden.
Dadelijk werd voor den dood van enkele ge
vallenen de bevolking van Leuven aanspra
kelijk gesteld, nadat de Dnitsche wachtposten,
om hun fout te bedekken, burgers- hadden
aangeklaagd. Met volslagen minachting van
menschenlevens en van hetgeen een weten
schappelijke stad als Leuven beteekent, ren
den toen soldaten uit het grootc Duitsche
kamp van den achterkant van het station
naar de Stationstraat, waarvan de gebouwen
met petroleum werden begoten en in brand
werden gesloken. Met geweren en machine
geweren werden de muren in puin gescho
ten. Hetzelfde geschiedde met enkele gebou
wen der Katholieke Hoogeschool, waarvan
de prachtige bibliotheek vernield werd. En-
iele professoren men zegt ook de onder
rector, evenals de deken, de burgemeester
en enkele notabelen, die als gijzelaars waren
'gehouden, werden gefusilleerd. Dit is te
schandelijker, daar de katholieke geestelijk
heid met bewonderenswaardige naastenliefde
aan de verzorging der gewonden had deel
genomen.
ITet stadhuis is slechts beschadigd, doch
niet geheel verbrand. Van den Caesarsberg
waren uit hel Benedictijnenklooster kanonnen
op de stad gericht.
Een bijzondere correspondent van het Hbl.
seinde uit Maastricht:
Van Leuvensche studenten, die naar Maas
tricht zijn gevlucht, verneem ik, dat de voor
geschiedenis vau de verwoesting van Leuven
zich aldus heeft toegedragen:
Dinsdagavond trokken Duitsche troepen,
die wegens het voortschrijden der Russen,
naar Duitschland waren teruggeroepen uit
de richting Brussel op Leuven aan. De uiter
ste oosten der Leuvensche bezetting, meenen-
dc, dat vijandelijke troepen naderden, begon
nen te schieten; daarop zijn de terugkomen
de Duitschers, die meenden dat zij door
franc-lireurs bestookt werden, fel te werk ge
gaan. Zij hebben het klooster Mont-César en
de kathedraal St. Pierre in brandi gestoken,
cn als gevolg van dit alles is een algemeene
moord- en brandpartij ontslaan, wTaaraan
door de heele bezetting met ijver is deelge
nomen. Woensdagmorgen is toen den bewo
ners aangezegd, dat zij moesten vertrekken,
omdat de stad „officieel" zou worden ver
brand. Zeer zeker zijn daarbij verwoest de
groote hallen, waarin de beroemde univer
siteitsbibliotheek is gevestigd.
Naar de Duitschers vertellen, was Leuven
verbrand, omdat er weer geschoten was door
de burgers. Zij meenden evenwel, dat dit ge
schied was in overleg met de Fransche of
Engelschc officieren, daar uit het optreden
der hurgers strategisch overleg bleek. Som
mige gevangenen zouden hebben verzekerd
dat de geestelijken tot schieten hadden aan
gespoord. In sommige huizen waren machi
negeweren gevonden.
Weer andere berichten vermelden, dat al
leen Fransche en Russische studenten zou
den hebben gevuurd.
De heer H. W. Rutgers, directeur der wa
terleiding te Leuven, doch die zich thans met
zijn vrouw en twee kinderen te Tiel bevindt,
vertelde aan correspondenten van eenige bla
den omtrent zijn wedervaren in de laatste da
gen:
Bij het vertrek van een convooi moet er vol
gens Duitsche lezing gescholen zijn door de
Leuvensche burgerij. „Mij", zei de heer A. „is
dit niet bekend. Maar even voor acht hoorde
ik op de Stationsstraat, waar ik woonde, een
ontzettend lawaai. Ik snel naar buiten en zie
paarden zonder bestuurders, met de convooi-
karren achter zich, de straat doorhollen, hot
sende tegen elkander, tegen de lantaarnpa
len, tegen de huizen. In de richting achter
dezen warboel, naar de stad toe dus, wordt
een hevig geweervuur onderhouden. Ik snel
naar boven, waar mijn kinderen van resp.
2XA jaar en 6 weken, sliepen, en vlucht met
hen en mijn vrouw in den kelder onder ons
huis. Spoedig voegen zich daar enkele kinde
ren onzer buren bij ons.
Om tien uur 's avonds waagde ik even een
kijkje in mijn tuin te nemen, van waar uit
ik het gezicht over de straal en de stad had-
In de omgeving van het station en op de
Groote Markt brandde het geweldig. En nog
steeds een regen van kogels en een regen van
vuur uit de lucht. Ik ben niet lang gebleven,
maar zocht dadelijk weer het beschuttende
keldergewelf op. Tegen elf uur kwam een
oude dienstbode uit een achter ons gelegen
hecrenhnis mijn hulp inroepen.
De 56-jarige trouwe had twee tuinmuren
moeten overklimmen. Het huis van haar
meester stond in brand; alle kamers vol vuur
en rookWij waren onmachtig hulp te ver-
leenen; ieder die buitenkwam werd onmid
dellijk gedood. Met moeite dwongen wij de
dienstbode hij ons te blijven; haar meester
van 86 jaar, diens zoon van 46 jaar en twee
andere dienstboden zijn levend verbrand.
Nog anderen kwamen; tusschen twaalven
en half één waren wij met ons dertienen in
den kelder.
De angst, dien wij uitstonden, is onzeg
baar. Het geloei der vlammen, het geknetter
van niet onderbroken geweervuur, het was
om er wanhopig onder te worden.
Om twree uur werden alle ruiten bij ons in
geslagen en ons huis, dat evenals alle huizen
van boven tot beneden op Duitsch bevel ver
licht moest zijn, werd doorzeefd-van kogels,
stellig om mogelijke vluchtelingen, die er in
konden zijn, te dooden of verdrijven.
Te vier uur 's morgens werd een huis naast
ons in brand geschoten. De wind dreef den
rook in den kelder en wilden wij niet stik
ken, dan moesten wij dezen verlaten. In de
straat viel nog schot op schot; wij moesten
ze echter over om in een stal achter een ook
al verbrand heerenhuis beschutting te vinden.
Ongedeerd bereikten wij allen deze toevlucht.
Daar troffen wij nog een dertigtal vluchte
lingen, meest bewoners van de Stationsstraat
die voor cn na hun eigendommen in de vlam
men hadden zien opgaan of later zagen opgaan
Op het oogenblik, dat wij er kwamen, stond
een groot klooster, bewoond door paters uit
Portugal verdreven en waar tal van Leuven
sche studenten gehuisvest waren, in lichte
laaie. In de naaste omgeving stonden vier
groote huizen in brand, waaronder dat van
advocaat Sterckmans en van den officier van
gezondheid Vanhellingen, die op 't oogenblik
in Antwerpen is, maar wiens vrouw en kinde
ren te Leuven waren achtergebleven.
Zoo wachtten wij den loop der gebeurte
nissen af. Tegen' 9 uur Woensdagmorgen
werd de toestand in ons verblijf zoo ernstig,
dat de mannen beraadslaagden, wat te zullen
doen. Overal, voor, achter, aan weerszijden
van ons, vuur, vuur.... Plotseling werden wij
opgeschrikt door slagen van geweerkolven
op de deuren; een Duitsch sergeant met twee
soldaten komt onderzoeken, of en welke men
schen er zich in den stal bevinden.
Na dit onderzoek, waarbij bleek, dat er zich
geen Belgische soldaten onder bevonden, wer
den wij, zooals wij waren, geleid naar het
station, dat op ongeveer rijf minuten afstands
lag. De weg voerde tusschen ruïnen en over
brandend hojg: heen. Op het stationsplein was
van de twintig café's en hotels, die daar wa
ren, geen stuk meer over. Toen wij er kwa
men, viel van een der grootste de voorgevel
met donderend geweld op straat. Vóór het
station had men een zorgvuldig onderhouden
plantsoen. Nu zagen wij er tal van lijken van
burgers rusten, met hun gelaat voorover in
de bloemen. Dood en leven, in verschrikke
lijke tegenstelling. Vermoedelijk waren deze
dooden uit de stralen der stad hierheen ge
voerd.
Wij waren in het slation met ongeveer 60
personen. Hier volgde een nauwkeurig onder
zoek van de bescheiden, waarover wij be
schikten en toen kregen wij door de zorgen
van een Duitsch officier, die ons uitermate
beleefd en voorkomend behandelde, een plaats
in den trein in een veewagen, waarin ban
ken waren geplaatst. De gewone 20 wagens
van dien trein waren vol Duitsche gewonden.
Voor de trein vertrok, verzocht ik den of
ficier verlof nog enkele bescheiden uit mijn
buis te mogen halen. Dit werd mij geweigerd.
ik moest met dezen trein mee, anders kon
hij voor mijn leven, al was ik dan ook Hol
lander, niet instaan.
Uit den trein zagen wij heel de stad in
brand. „Wat vandaag nog gebleven is wordt
morgen in brand en plat geschoten," zei een
officier.
Ten slotte laten wij hier nog volgen het uit
een journalistiek oogpunt bijzonder mooie
hoofdartikel, dat Zaterdagavond de N. R. Ct.
aan de verwoesting van Leuven wijdde:
„Over dc verwoesting van Leuven, waar
toe volgens de berichten van Duitsche zijde
is overgegaan.... meldt de Vossische Zeitung"
aldus de aanvang van het eerste telegram,
dat ons hedennacht bereikte, alsof het nadere
bijzonderheden bevatte over een reeds bekend
feit. Het Duitsche telegraaf-agentschap ha'dj
ons het feit zelf niet medegedeeld. Om begrij
pelijke redenen; deze gebeurtenis is ontzet
tend.
Er is tweeërlei lezing. Volgens de mede-
deeling, hedennacht door de Engelsche lega
tie te 's Gravcnhage verstrekt, heeft hier een
vreeselljk misverstand plaats gehad. Duitsche
troepen zouden op elkaar hebben geschoten,
en in de verwarring onder den indruk ge
raakt zijn, dat zij door de bevolking vaa Leu
ven aangevallen werden.
De Duitsche lezing staat hier recht tegen
over. Volgens haar zouden de Leuvensche in
gezetenen een georganiseerden overval op de
Duitsche troepen hebben gewaagd.
Wat er werkelijk is gebeurd zullen wij wel
licht nooit te weten komen. Wat doet het tot
het gebeurde af? Het feit van de verwoes
ting van Leuven blijft bestaan, cn dit feit is,
wat ook dc aanleiding ertoe moge geweest
zijn, zoo verschrikkelijk, dat de gansche we
reld er met de grootste verslagenheid van
moet hebben kennis genomen.
De verwoesting is, naar de Duitsche lezing
van het gebeurde, bedoeld als straf tegenover
de bevolking van dc aloude, vermaarde stad.
Het is cene straf, die verre en verre over de
bevolking vau Leuven, verre over het ge
teisterde België heen gaat. Het is eene kas
tijding, die al wat er op aarde aan Wester-
sche beschaving beslaat heeft getrolfen. We
reldberoemde monumenten van geschiedenis,
wetenschap en kunst van eeuwen en eeuwen
ter zijn in enkele uren vernietigd. Daarmede
is niet slechts het vijandelijke land, neen,
daarmede moet een ieder, die in het oude
en nieuwe werelddeel meeleeft met de cul
tuur, verpletterd zijn. Het Duitsche volk staat
in de werken des vredes zeer hoog. Schier
op alle gebied van wetenschap en beschaving
staan Duilsche coryfeeën vooraan. Zij ook. en
zij niet in de laatste plaats, moeten de straf,
die op de Leuvensche bevolking is toegepast,
voelen als ware die straf hun zeiven aange
daan. Zij evenzeer als alle andere, neutralen
en oorlogvoerenden van beide partijen, moe
ten ontsteld zijn, en de wonde, die hun is
toegebracht, zal ten eeuwigen dage blijven
schrijnen.
Wij treden niet in eene beoordeeling van
het gebeurde, uit krijgsmans oogpunt be
schouwd. Wij beoordeelen niet of er recht
was of niet, noch ook of het eene juiste tak-
tiek is, de bevolking van een vljandelijken
staat door zulke straffen, als er nu eene is
voltrokken, tot wanhoop tc drijven.
Maar België heeft nog een aantal steden,
die als monumenten van geschiedenis, kunst
en beschaving gelden. Men weent bij de ge
dachte wat, door een misverstand, door een
vergrijp van een aantal burgers misschien,
ook hun lot zou kunnen worden. En men
vraagt zich af, of er dan geen middel zon
zijn, om zelfs in gevallen, waarin het dan
misschien naar streng oorlogsrecht geoor
loofd mocht zijn, met één slag te vernietigen
hetgeen den roem uitmaakt van lange eeuwen
niettemin in het belang van de gansche
menschheid genade te laten gelden boven
recht.
Dc Staatscourant van Zondag 30 en
Maandag 31 Augustus bevat o.a. de volgende
Kon. besluiten:
benoemd tot consul van Nederland te
Grand-Rapids J. Stekelee, vice-consul;
tot adjunct-tolk bij het gezantschap te Pe
king J. J. L. Duij,vendak, leerling-tolk;
benoemd tot aalmoezenier bij het leger te
velde F. J. H. Evers, lid van den Raad van
Defensie te Duivendrecht, F. A. R. Padberg,
te Arnhem, G. Huijs, te Ginneben en B. H.
Som, te Utrecht; tol veldprediker hij het le
ger te velde ds. J. C. H. Schollen, hervormd
predikant te Rotterdam; ds. W. J. Meiner9,
idem te Amersfoort; ds. S. K. Bakker, idem
te Zwolle: ds. A. L. Th. v. d. Ven, idem te
Moordrecht; <Ts. Y. S. Duruma, doopsgezind
predikant te Oost- en West Graf dijk; ds. Th.
J. Hagen, gereformeerd predikant tc Nieuwe-
Pckela, ds. H. Janssen, chr. geref. predikant
te Leiden; dr. L. Schutte, luthersch-predikant
te Amsterdam;
op verzoek eervol ontslagen G. F. C. Zaal
berg, le observator bij het Metereol. Instituut
tc De Bilt.
eervol ontr' ig uit den militairen dienst ver
leend aan den reserve-eerste-luitenant L. J. T.
Hohmann, van het 47ste bataljon landweer-in-
fanterie, ter zake van ongeschiktheid voor de
verdere waarneming van den militairen dienst,
wegens lichaamsgebreken
tijdelijk benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, met bestemming voor den dienst
bij de landweer, bij de infanterie der landweer,
tot reserve-tweede-laitenant, de met den titulai-
ren rang van tweede-luitenant ge^ensionneerde
onder-luitenant der infanterie P. U Bollen van
het leger in Ned.-Indlë.
De Konfln gin-Moeder ontving Zaterdagna
middag de gezanten van China, Japan en den
tdjdelijken gezant van Frankrijk.
Het Huis ten Bosch wordt in gereedheid
gebracht voor een eventueel verblijf van het
Hof aldaar in September.
De Minister van Oorlog, generaal-ma-'
joor Bosboom, bracht Vrijdag een bezoek aan
het infanterie-depot te Alkmaar en woonde
aldaar de oefeningen bij.
Nederland en de oorlog.
De Ministerraad.
'De ministerraad vergaderde Vrijdag, en
Zaterdag buitengewoon.
Onze zuidgrens in staat van beleg.
Bdj Koninklijk besluit van Zaterdag zijn in
staal van beleg verklaard de navolgende ge
meenten:
In Zeeuwsch-Vlaandcren: So.s van Gent,
WestJdorpe, Zuiddorpe, Koewacht, Overslag,
Axel, St. Janssteen, Graauw, Langendam,
Hulst, Cl in ge.
In Noord-Brabant: Putte, Ossendrecht,
Woensdrecht, Huibergen, Bergen op Zoom,
Wouw, Roosendaal en Nispen, Rucphen, Vo
renseinde, Zundert. Rijnbergen.
In Limburg: Amby, Bemelen, Berg cn Terblijt
Oghok, Cadicr en Keer, Eijgelshoven, Eijsden,
St Geertruid, Vroensveld, Gulpen, Reer,
Heerlen, Houthem, Hulsberg, Kerkrade, Klim
men, Maastricht, Margraten, Meerssen, Mescb,
Mheer, Noordbeek, Oud-Valkenburg, Oud-
Vroenhoven, St. Pictcr, Rijckholt, Schaepbcrg,
Schin op Geulle, Simpclveld, Slenaken, Vaals,
Valkenburg. Voer endaal.
Huldegave op den verjaardag van
H. M. do Koningin.
Door meerderen in den lande is het denk
beeld geopperd om op 31 Augustus, den ver
jaardag van H. M. de Koningin, ie herden
ken door een extra-gave aan het Kon. Nat.
Steuncomité.
Wij vernemen, dat het comité, vooral ora
den arbeid der plaatselijke comités niet te
belemmeren, er van afgezien heeft om col
lectes te houden of circulaires rond te zen
den. Dit behoeft echter niemand te weerhou
den om op den feestdag der Koningin een
daad te doen, waarmede hij stellig in haar
geest zal handelen, door wat hij voor feest
viering mocht hebben bestemd, te zenden aan
den penningmeester van het Kon. Nat. Steun
comité, jhr. mr. Van Doorn, Koninginnegracht
35. te s Gravcnhage.
H. M. de Koningin te Rotterdam.
11. M. de Koningin heeft Zaterdag per auto
een bezoek aan Rotterdam gebracht. Op den
Schicweg, door den burgemeester opgewacht
en verwelkomd, had H. M. op hel stadhuis
een onderhoud met de wethouders De Jong
en Stulcmeycr van Publieke Werken en Ar
menzorg, den heer G. II. Hintzen, voorzitter
van het plaatselijk steuncomité, mcj. E. Boei
de, presidente van het Vrouwencomité, dat
tot leniging van den nood werkzaam is. met
den hoofdcommissaris en den havenmeester.
Met de grootste belangstelling liet de Ko
ningin zich inlichten omtrent den invloed
van den oorlog op den toestand op econo
misch gebied en in het havenbedrijf, omtrent
den omvang der werkloosheid, omtrent wat
van gemeentewege tot vermindering daarvan
kan worden gedaan en omtrent de getroffen
maatregelen. Daar de koningin een indruk
wilde krijigen van den toestand in de havens,,
werd dearna gereden langs de rivier de Rijn,
Maas en Waalharen. De burgemeester maak
te den rit in de koninklijke auto mede. Daar
na keerde de Koningin met haar ge
volg, bestaande uit den grootmeester kamer
heer en den particulieren secretaris, een hof
dame en adjudant, naar de residentie terug.
Militaire berichten.
Technisch personeel.
In de behoefte aan technische opzichters
bij de automobiel-treinen is reeds voorzien.
Er bestaat voorshands geen vooruitzicht, dat
nog meerder technisch personeel zal worden
aangenomen.
Vrijstelling van port voor militairen
Tot nadere beschikking is in het binnen-
landsch verkeer vrijstelling van port verleend
voor de verzending door en aan militairen
van:
a. brieven (met inbegrip van briefkaarten)
tot een gewicht van 20 gram;
b. drukwerken en nieuwsbladen tot een ge
wicht van 100 gram.
De portvrij te verzenden stukken moeten,
voor zooveel zii afkomstig zijn van militairen,
aan de ad'rcszijde dragen het opschrift „Mi
litair", gewaarmerkt door de handteekening
van den afzender.
Stukken welke niet beantwoorden aan de
hiervoron genoemde bepalingen, worden met
port belast.
Amnestie voor deserteurs.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp, om de bij de Wet van 6 Augus
tus verleende amnestie uit te breiden lot de
deserteurs van het Ncderlandsch-Indische le
ger en van de landmacht in de Koloniën, Su
riname en Curacao, die zich hetzij bij de
gemobiliseerde Nederlandschc landmacht,
hetzij bij het Indische leger, hetzij bij een der
genoemde landmachten hebl>en aangemeld
of zich alsnog vóór 1 November aanstaande
aanmelden.
De regecring acht ?.ct voort billijk dat de
serteurs, die behoord hebben tot de Neder-
landsche landmacht in de gelegenheid wor
den gesteld, amnestie te erlangen dodr aan
melding bij een der landmachten in de Ko
loniën.
Middenstandsbank.
Vrijdag had te Den Haag een langdurige
conferentie plaats van den jinister van Land
bouw, Handel en Nijverheid met de heeren
dr. Bos, Van Aalst en mr. Everwijn, waarbij
de definitieve redactie van de statuten der
Algemeene Nederlandsdie Centrale Midden-
stands-Credietbank werd vastgesteld.
Zooals men weel, zal de regeering aan deze
Bank in zooverre steun verleenen, dat een
gedeelte van een eventueel erlies door haar
zal worden gedragen, terwijl het Bankconsor-
tium. respectievelijk de Vereeniging voor den
Geldhandel, door wier bemiddeling de pro
messen KJ de Nederlandsohe Bank zullen
worden gedisconteerd, de bekende garantie
van 20 van het verlies op zich neemt.
De statuten zullen in het begin der volgen
de week reeds Koninklijke goedkeuring ver
kregen kunnen hebben en de oprichting der
Bank zal dadelijk plaats vinden, zoodat de
werkzaamheden onverwijld een aanvang kun
nen nemen.
Talrijke moeilijkheden en bezwaren waren
te overwinnen, doch ten slotte zullen 'dr. Bos
en de hem ter zijde staande lie eren hun werk
met succes bekroond zien.
De Algemeene Rekenkamer
en Rijksvorderingen.
Men schrijft aan de N. Ct.:
Er wordt in deze dagen van meer dan éón
zijde geklaagd over de trage afdoening van
vorderingen op het Rijk. Tn het ttjfzondcr
geldt deze klacht het departement van Justi
tie. waar reeds voor zeer gejuiöten tijd Inge
zonden declaraties, zelfs tot bedragen van 6
7 duizend gulden worden behandeld alsof
er voor de betrokkenen niet het minste be
lang bij was spoedig hun geld te krijgen. Ein
delijk wordt dan een noodkreet aan de Alge
meene Rekenkamer gericht, in de onderstel
ling dat het onderzoek daar de afdoening zóu
ophouden.
De Rekenkamer echter heeft aan een cn
onder niet dc minste schuld. In verband met
den algemeencn nood van deze dagen is do
searetaric bij de Rekenkamer reeds om 8 uur.
op haar post om de met spoed aangevraag
de betalingsstukken ter verdere behandeling
gereed te hebben, wanneer de geregelde dienst
een aanvang neemt. Dan wordt met de of-
doening de meeste spoed betracht. Zoo noodfö4
worden de betaliiigsa an vragen ten huize va<ü
de leden ter teekening aangeboden.
Bovendien worden door het bureau vooï
verzending der betaling&slukken bijzondere
maatregelen genomen in verband met hef
departement van Financiën
Steenkolen.
Naar men verneemt, heeft DultsdiLuid
den steenkolenuitvoer naar Nederland slechts
voor enkele afzonderlijke ladingen, waarvoor
verlof moet zijn verkregen, toegestaan, zoo
dat van onbeperkten uitvoer geen sprake is.
Graancontracten.
Naar aanleiding van een bespreking tus
schen den directeur van de afdecliug graan en
meel van het departement va.i Landbouw,
Nijverheid en Ilandel cn de firma Gerhard
Polak, te Amsterdam, heeft laatstgenoemde
firma gisteren aan dien directeur het volgen
de voorstel met toelichting in overweging ge
geven
De Regcering neemt alle contracten, geslo
ten door Ncderlandsche firma's met Amerb
kaansche meelfabrieken op Augustus- en zoo
noodig September-aflading, over. Na ont
vangst van dc cognossementen, of bij aan
komst der goederen, levert ue Regeering anu
importeurs tot denzclfdcn prijs, plus gemaak
te onkosten en rente-verlies, tegen contante
betaling dc voor hen oorspronkelijk bedoeld
partijen terug. Deze vrbinden zich, alle door
hen afgesloten contracten met hun koopers,
hetzij meelhandelaren, bakkers of anderszins,
te leveren tot den prijs, waarvoor oorspron
kelijk door hen verkocht is, onder bijbereke
ning van de extra onkosten hierboven ver
meld.
Dc Regeering bepaalt oen prijs van het
niet verkochte gedeelte, onder toepassing van
art. 76a en b aanvulling onteigeningswet, ge
lijk dit sedert 8 Augustus regelmatig geschiedt.
Toelichting: Op deze wijze worden onge
veer 300 000 balen meel van Amerika gekocht
tot ten minste 25 pet. beneden de huidige no
teering, naar Nederland geleverd, welke an
ders vermoedelijk voor een groot deel ge
royeerd zouden worden. Immers, de voor
waarden, door dc Amerikaansohe meelfabri
kanten gesteld, betaling in New-Yorlc zonder
eenige zekerheid voor ontvangers, dat de
goederen Qnder neutrale vlag zullen worden
verscheept, opent risico's, die een commissie
firma niet ongestraft kan aanvaarden en da*
ook categorisch., zoowel door de Engelsche als
Nederlandschc importeurs is geweigerd. De
Regeering. die in deze algemeene belangen
dient en uit den aard risico s aanvaarden kan,
anders dan particulieren, heeft dan ook vol
gens mededeeling van den minister In de zit
ting van de Tweede Kamer van 26 dezer, be
sloten deze contracten te aanvaarden.
Terwijl de huidige inkoop van tarwe door
de Regeering en verkoop hiervan aan de meel
fabrikanten tot een prijs, die dezen in staat
stelt met winst meel le verkoopen f 14 per
100 K.G., offers van dc schatkist vraagt, zal
daardoor door de regeling van de Ameri
ka a nschc meelcontracten de regcering zon
der eenig bezwaar voor de schatkist,
de invoering van betere Amerikaansche
meelsoorten verzekeren. Hieraan is thans
behoefteomdat thans reeds grondstof
fen bij de broodbereiding gebruikt worden,
die in normale tijd'en minder geschikt wor
den beschouwd. Bovendien wordt de dreigen
de toestand van den meelhandel, waaraan de
Regcering reeds haar aandacht wijdde, hier
door aanmerkelijk verbeterd en worden pro
cessen omtrent annulecring der contracten
vermeden.
De firma besluit met de verzekering, dat
het contract door den directeur namens de
Regeering afgesloten, ongetwijfeld door alle
importeurs zou worden aanvaard. Alle be
langhebbenden worden uitgenoodigd aan het
bureau van den directeur mede te deelcn
A. Den naam cn het adres van de fabriel
van wie zij contracten hebben.
B. Hoeveelheid en prijs.
De Leidsche hutspotdag.
De 3 Octobervereeniging tc Leiden heeft be
sloten. Leidcns Ontzet dit jaar niet feestelijk
te herdenken, voor het gemeentelijk subsidie
van f 1000 te danken en tevens uit de kas
een bedrag van f 1000 te 9torten in de kas van
het Sleun-comité. Indien <lo HJdsomstandig.
heden het niet onmogelijk raaken, zal alleet
de koraalmuziek gegeven worden.
D i e n s t r e g e 1 i n g H. IJ. S', M.
Vanaf 2 Sept. zullen op de lijnen der II. IJ,
S. M. ongeveer 150 nieuwe treinen wofdéö
ingelascht.
Haringvisscherij op de Noord
zee.
Men meldt aan ((De Standaardf' uit Maas*
sluis
Volgens bericht aan de zeevisschertj alhier
heeft de Engelsche Admiraliteit medegedeelqy
dat onze haringvisschers op de Noordzee ni$t
zullen gehinderd worden.
Enkele schepen vertrokken reeds.
De Duitsche gezant naar 6 oi!
interneeringskamp te A1 k m a a
De Duitsche gezant, vergezeld door den inL»
litairen attaché, eerste-luitenant Ostcrtag en
prof. dr. Stratz. begaf zich Vrijdag per auto
naar Alkmaar en bracht vandaar uit een be
zoek aan het interneeringsdepót bij Bergen.
Door den commandant van het de-pftt har
telijk ontvangen, werden de leden van de
Duitsche legatie naar de geïnterneerde sob
daten gébracht, die iets meer dan 60 in get^.1
in tenten voortreffelijk zdjjn gehuisvest eü uit
een veldkeuken goed worden verzorgd.
De manschappen werden rijkelijk van siga
ren voorzien, die de heeren uit Den Haag had*
medöaej>racht Intusschen iwareW
