DE E EM LAN DER". Maandag 31 Augustus 1914. BUITENLAND. FEUILLETON. ELLY'S BEPROEVING. W 53 13'* Jaargang Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO. ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoort f l.OO. Idem franco per post1.50* Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10. Afzonderlijke nummers 0.05* Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen* Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en beriohten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. Uitgevers: VALKHOFF Co. ADVERTENTIEN: f O.BO, - o.io PRIJS DER Van 15 regel» Elke regel meor t Dienstaanbiedingen 25 cents b\j vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeeligo bopalïngen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene ciroulaire, bevattonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. De Burgemeester van Amersfoort, Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer emeente, dat het door den Directeur van Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht cecutoir verklaard kohier no. 2 van de Bedrijfs- slasting over het dienstjaar 1914/1915 aan den Ontvanger van 's Rijks directe bela tingen alhier Is ter hand gesteld, aan wien ieder verplicht is fijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt te Amersfoort, den 20. Au gustus 1914. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDNVUCK. 31 Augustus. Voor het eerst sinds vele jaren zal de 31e Augustus geen feestdag zijn in Nederland. Waar rondom de oorlogsbrand hoog op laait, is feeststemming onmogelijk. Wij allen fcijn bedrukt, ontdaan over zóóveel mensche- ïijk leed, over zooveel ontzettende rampen, losgelaten over Europa. Waar het interna tionalisme weent, kan het nationalisme niet lachen. Maar al vieren wc geen feest, de verjaar dag van oaize Koningin zal er niet te minder om herdacht worden, de heilbcdien zullen er niet minder oprecht om zijn. Integendeel, wij gelooven, dat aller gedach ten en wenschen op dezen dag inniger zullen uitgaan naar Koningin Wilhelmina dan ooit tevoren. In de laatste weken toch is er 'n nieuwe band geweven tus&chen Koningin en Volk. •Een week van samen geleden smart bindt nauwer dan jaren van ongestoorden voor- spoed. En in deze droeve Augustusmaand hebben wij beseft hoe groot de liefde is, die de Koningin haar volk toedraagt, hoe zij deelt alle zorgen cn lenigt alle nooden, die over zoovele gezinnen gekomen zijn, hoe zij ruste loos meewerkt en ook zelve nieuwe midde len zoekt om de economische crisis te be zweren. Dankbaar wordt dit alles op dezen 31cn 'Augustus herdacht en even als zoo vaak in vroegere, benarde tijden, ontwaakt ook nu Weer, warmer dan ooit, de aloude Oranje liefde van ons volk. Och, mochten wij toch spoedig verlost wor- 'deo uit de angstige omknelling van den Euro- peeschen oorlog l En moge dan den 31en Augustus 1915 van alle gevolgen van dezen rampzaligen toestand niet anders resten dan een nieuwe bezegeling van het verbond tus- tchen Nederland en Oranje. Politiek Overzicht. De wereldstrijd. Wat is waarheid? Die vraag komt ons dik wijls op de lippen in deze dagen, nu wij, zij 't ook als onzijdigen, den oorlog in al zijne verschrikkingen mee beleven, maar nooit zoo dringend als in de laatste dagen bij de ge beurtenissen zonder voorbeeld in dc geschie denis, die zich op hel oorlogslooneel hebben afgespeeld. Ieder van de partijen geeft zijne lezing van wat er voorvalt, die dikwijls niet de van de andere zijde gegeven voorstelling vierkant in strijd is, cn wij moeten zien te ont dekken wat dc waarheid is. De Belgische regecring heeft haar protest tegen de daad van vandalisme, die legen de ongelukkige stad Leuven is gepleegd, ingeleid met de medcdeeling, dat hel schieten, waar voor het Duitsche leger wraak heeft genomen door de stad te verwoesten, is geschied door aan den ingang van de stad op wacht slaande Üuilsche soldaten, die hunne naar dc stad terug trekkende kameraden bij vergissing voor Belgen hielden. Dc Duitsche lezing van het gebeurde is, dat dc verwoesting van Leuven het gevolg is geweest van eene strafoefening, die de bewoners zich op den lials gehaald heb ben dcor te schieten op lot bestrijding van een uitval van Antwerpsche troepen uit de stad trekkende troepen. Wat is hier waarheid? De Belgische regecring voert aan. dat de Leu venaar onmogelij1 de schuldigen kunnen zijn, want zij zijn eene weck geleder ontwapend, tot de politic-agenten toe. Van Duitsche zijde wordt 't stedelijk bestuur van Leuven beschul digd de hand te hpbben gehad in dezen vooraf beraamden aanval, die verband hield met een uitval van het Antwerpsche garnizoen en waaronder zoowel dc ui llL0.éuutF jioiïi- sche soldaten *e lijden hadden. Wie sprcekl hier waarheid? Er zal niet worden gerust voordat hierin volledige klaarheid is gebracht, want het gebeurde van Leuven heeft een schok teweeg gebracht, waarvan de gansche be schaafde wereld trilt. Men zou haast den Duit schers toewenschen, dat zij zich rechtvaardi gen van de beschuldiging, die het protest van de Belgische regeering op hen werpt. Want als die beschuldiging waar is, dan wordt daar door eene onuilwischbare sme: op Duitschland gelegd Wat is waarheid? moet men wederom vra gen, als men de berichten leest van het ooste lijke oorlogstooneel. Eergisteren heeft de Duit sche groote generale staf laten verkondigen, dat de Russische inval in Oost-Pruisen is af geslagen en dat hel Duitsche leger den vijand nu vervolgt over dc grens. Er werd nog bij gevoegd: „Duitschland is thans gezuiverd van Russische vijanden.' Maar op denzelfden dag is in Parijs een communiqué uitgegeven, ver meldende dat de Russen Koningsbergen vol komen hebben ingesloten. Hier moet een van de beide partijen liegen, want het eene bericht sluit het andere uit; als het eene waar is, dan is het andere onwaar. In een hier beneden op genomen telegram spreekt de Russische groo te generale stal zijne verachting uit over dc verspreiders van de berichten, waarin dc tegenpartij hare opvatting van dc oorlogsge beurtenissen doet kennen. Wat van die zijde over de operatiën in Oost-Pruisen en in Ga- licië en over de stemming van de bevolking in Russisch Polen wordt verteld, zijn niets dan leugens. Maar met dezelfde verontwaardiging trekt men in Duitschland te velde legen dc leugencampagne, die dooi Duilschland's vijan den wordt gevoerd. Alweder moet men vra gen: Wat is waarheid? Wanneer nog niet overal de waarheid is doorgebroken, ten slotte zal zij toch zeker den leugen overwinnen. Dat ziet men aan den toe stand, die nu is onthuld op hel westelijke oor logstooneel. Daar heerscht voor' t oogenblik rust, hetgeen niet Ic verwonderen is. Na de schier bcvénmcnsehelijke inspanning, die in een strijd van vele dagen is gevergd, doel de behoefte aan rust zich gebiedend gelden bij allen, die aan den strijd hebben deelgenomen Maar de strijd zal worden hervat, zoodra de Duitschers in staat zijn den aanval weder op te nemen, cn wanneer men nagaat in welken toestand zich het leger bevindt, dat dezen nieuwen aanval zal hebben te weerstaan, dan is het vooruitzicht voor dat leger weinig be moedigend. Acht legerkorpsen van dc Franschcn zijn volgens dc opgave van den Duitschen gencra- len staf op de slagvelden'van Lotharingen, lus- schcn Melz cn de Vogeezen. teruggeslagen, acht lieibbcn aan dc Sanibre en de Maas tegen over dc Duitschers gestaan, twee hebben in Boven-Elzas een inval beproefd, zonder daarin te slagen. Daarbij komen nog dc troepen, die met de legers vin der. Duitschen kroonprins en van generaal von Kluck de wapenen heb ben gekruist, eveneens zonder succes. Wanneer men bedenkt, dat Frankrijk met de koloniale troepen, die hier uil den aard der zaak builen aanmerking blijven, cn niet het Algerijnsch- Tunesische korps in vredestijd in 22 leger- ««oil tot de georganiseerde Fransche leger in hel vuur is geweest. Daarnij komt nog het korps Engcl- sche hulptroepen en de Belgische divisie, die bij Namen heelt gestreden cn na den val van die vesting zich met de Franschen heeft vereenigd. Dit leger, gedecimeerd door den moord'da* digeu aanval, dien het had door te staan, en gedemoraliseerd door de nedérluag, die hel in al zijne onderdeden heeft geleden, moei den nieuwen aanv: l afwachten, want aan een aan vallend optreden zal wel niet te denken zijn. In het noorden heeft het zich tegen den vijand moeten verdedigen op eene lijn, gaande van Cambrai naar Le Cateau, dri twintig mijlen ligl achter de versterkte linie Valenciennes—Mau- beuge. Die linie van grensverslerkingen zijn de Duitschers voorbijgegaan, zonder zich er om tc bekommeren. In het oosten is een eerste bres gescholen in de linie, die daar den vijand moet tegenhouden, door de inneming van het sperfort Manonvillcrs. Er is nog eene tweede, meer achterwaarts gelegen vensterkte linie, die is aangelegd op dc Falaise dc Champagne, de naam van een in een halvcn kring loopende heuvelreeks, welke de vlakte van Champagne scheid van het Plateau dc Brie en in het noorden en oosten wordt beschermd door de versterkte kampen van La Fère, Laon en Reims. Dit is de laatste linie, die ligt tusschen de Duitsche legers cn Parijs. Engeland heeft het zelfopofferende besluit genomen om van zijn Indische leger een deel naar Frankrijk over te brengen. Zullen dc Duitschers zoo beleefd zijn met de hervatting van hun aanval tc wachten, totdat dit leger dc verre reis naar het oorlogs tooncel heeft afgelegd? De vraag stellen is haar beantwoorden. En uit Parijs is over den groolen omweg van Rome en Kopenhagen het bericht gekomen, dal de Fransche opperbevel hebber zijn onslag heeft gevraagd. Van dat be richt kan, als het zich bevestigt, gezegd wor den, dat hel boekdoelen spreekL Op het tooncel van den zee-oorlog begint eene groolcre levendigheid te hecrschen, al be vindt men zich daar nog in liet stadium van wat bij den landoorlog zijn de voorpostenge vechten. Dc berichten over dc eerste, nog klei ne ontmoetingen op zeegebied, waarbij de Duitsche vloot drie kleine kruisers en een tor pedojager heeft verloren, zijn yooi Engeland een pleister op de wonde, die de tegenslag op het vasteland heeft geslagen. De oorlog. Berlijn, 29 Aug. (W. B.) Dc Vossischc Zeilung bericht, dat een nieuwe nederlaag van de Engelsohen mogelijk word gemaakt door de Duitsche cavalleric-massa's, die zich aan de vlucht van de Engelschen naar Saint-Quen- tin in den weg stelden en de vluchtenden te genhielden, totdat de lieu volgende leger korpsen hen nogmaals konden aanvallen. De nederlaag van de Engelschen is volko men. Zij zijn van hunne achterwaarlsche ver bindingen afgesneden. Lenden, 30 Au gpllet persbureau doet medcdeelingen uit een rapport van minister Kitchener, waarin de rol wordt beschreven, die het Engelsche leger heeft vervuld in den vier- daagschen strijd, die op 23 Aug. begon. UUOlCi. J J_ den en tevens zich terug te trekken op nieuwe verdcdigingsliniën. De slag begon Zondag bij Bergen. De Duitsche aanvallen waren zeer hevig en werden meermalen herhaald; zij wer den echter door de Engelschen volledig afge slagen. Maandag deden de Duitschers met een groote legermacht krachtige pogingen om den terugtocht van hel Engelsche leger af te snij den en hel in de vesting Maubeuge te dringen. Deze pogingeVi werden echter verijdeld. De verliezen van den vi' vl in deze twee dagen overtreffen verreweg dc onzen. Op 25 Aug. zetten de Engelschen hunnen terugtocht voort onder aanhoudende gevech ten, die echter niet zoo hevig waren als op de twee voorafgaande dagen. In den nacht van 25 Aug. bezetten de En gelschen de lijn Kamerrijk—Lecaleau—Lan- drecies. Ilct voornemen was op 26 Aug. met het aanbreken van den dag den terugtocht te hervatten. Vijf Duitsche legercorpsen deden echter een aanval. Sedert den 2Gcn zijn de En gelschen niet meer bestookt. Zij namen na hun roemrijken strijd eenige rust; zij hebben versterkingen gekregen, die dubbel opwegen legen de geleden verliezen, die zij hadden ge leden, en zijn thans weder gereed voor de vol gende groote ontmoeting. De Franschcn hadden den hoofdschok te doorstaan van een aanval, die werd afgesla gen. Een brigade Engelsche cavalerie waf den 28en gewikkeld in een schil leren den slri:u ttgen. Duitsche cavalepic. Ilel 12e regiment lan ders cn de Scots Greys hadden een zoo ver- woed gevecht te voeren, dal eerst in den na« middag de terugtocht kon worden uitgevoerd, Deze slag was een van de zwaarsten en vèrwoedslen. De troepen maakten zich pracht lig vrij uil het drang onder een allerlieveigst artillerievuur; zij sloegen den vijand op do vlucht en slaken een groot aantal vluchten* de vijanden met dc lans dood. rapport eindigt met de woorden: De strategische toestand van de bondgenooten en van ons leger in 'l bijzonder is zoodanig, dal eene beslissende overwinning van onze wape-- nen waarschijnlijk noodlottig zou zijn vooi d n vijand. Aan den anderen kant wordt do tegenstand van dc Engclsch-I rausche legen voortgezet op zoodanige wijze, dat dc besta troepen van den vijand omstrikt worden door eene nauwe insluiting, die slechts lol ééne uit< komst kan leiden. In de dagen van hevigen strijd van dc vorige week aan de Franscli-Bclgislie grens heeft hel garnizoen van Rijssel, de hoofdstad van hel departement du Nord, ongeveer 50.00U man sterk, de stad verlaten om zich naar het ooste lijke front te geven. Het heeft daarbij een weg gekozen, waardoor hel onder bescher ming bleef van de versterkte stelling van Mau beuge. Rijssel, welks vestingwerken zeer verouderd eu gedeeltelijk gesloopt zijn, is daardoor eene open stad geworden. De autoriteiten van Rijs sel hebben de zelfde maatregelen genomen, in Brussel genomen zijn* nadut dc Belgische troepen de stad hadden verlaten. Op bevel van den burgemeester is dc politie ontwapend; de bevolking is lot rust vermaand en voorbereid op de mogelijke bezetting door de Duitschers De prefect van hel departement du Nord heef! zich naar Duinkerken begeven. ruig, fRcr wp 0-- Parijs vloog, wierp om half twee namiddagsi eene bom naar beneden. Er werd gcene stoffe lijke schade geleden en het gebeurde had f ene moreele uitwerking. Kopenhagen, OAug. (W. B. niet offi cieel). Parijsche dagblad-berichten, die over Rome hier zijn gekomen, melden, dal gene raal Joffre zijn ontslag heeft gevraagd als opperbevelhebber van het Fransche leger en als reden daarvoor heeft opgegeven de slechte samenwerking onder dc generaals. Antwerpen, 29 Aug. (R.) Officieel is bekend gemaakt, dat het in Brussel rustig is. Een tcrugtochtsbcweging van de Duitscho troepen doet zich krachtig 0cldcn. De vijand' heeft de strook ten noorden van dc lijn Merohtem—Vilvoorde—Aersohol—Ileyst op den. Berg—Tremmeloo—Ilaeclil verlaten. De provincie Antwerpen en een deel vau de provincie Limburg zijn van Duitsche troepen onibloot. De*gchccle toestand wordt met vertrouwen ingezien. A n t w e r p e n, 3 O Aug. (R.) Officieel wordt bericht: Dc toestand is onveranderd. Het gc- biedsgedeellc, dat ten noorden van de Demur ligt, is geheel van vijanden onbloot. Diest is ontruimd. In geheel Kcmpenland is het rustig. Er is geen erfkelc DuLtscher in den omtrek Alc dc kanonnen spreken, zwijgt de naas tenliefde. Roman uit het Zwecdsch door A. M. VAN DER LINDEN—VAN EDEN. 38 In zijn. blik ligt goedheid en ioederheïd, evenals .gisteren. En waren niet al deze men- dchen om ons heei\, dan zou hij mij kussen en «peggen dat hij kaïn zien dat de slaap mij goed tuksft gedaan. Adh, gij liefste, iederen dag van mijn le .n ■ró JQc je er voor danken dat je zoo goed zijt. Jij zult zien dat ik daft doe, al zeg ik het «fert In woorden. „Kdlal" flfcvrouw Wan ge roept haar. Aah, ik vergat Mt&r haar te zien, toen Tord binnen kwam. dacht slechts aan mijzeive. Maar zij staat fljfcar als verstijfd en staart. hem aan. Zij ^fcort niet dat men tot haar spreekt, maar fcaar gelaat is als was, zoo wit en hard. Zij «grijpt dart het mislukt is en haar ziel is in #roer, omdat haar lieve jongen in zijn onge- fcnk loopt, dat hij zich zoo OTLherroepelijk heeft jtertbontfen aan mij, onwaardige. 'Arme Edla, het doet mij leed voor Haar. Nu richt zij haar blik op mij, boos en on verzoenlijk. Ik doe mijn best om mijn Schadenfreude niet te toonen. Maar tot Tord moet ik glim lachen ,ik kan niet anders. Mijn geluk moet ik haar laten zien. Daar kraakt de de ui*. Kan het Edla zijn die komt om met mij af te rekenen? Zij zag dal ik naar mijn kamer ging. „Binnen Ja, zij is het. "NVat wil zij? Waarom zegt zij niets en komt slechts langzaam nader? „Hier". Wat reikt zij mij loc? Is het....? Kon het zijn....? De kwitantie. Ik neem haar aan. Het is de echte, ik zie het. Het is, wat zij mij zoo lang onthield, waar ik zoo lang op ge wacht, waardoor ik zoo lang geleden heb onder angst cn tranen. En zij geeft haar mij zonder een woord? „Ik kan er verder niets mee doen, zie ik Wel zou ik haar nog aan juffrouw Arendl kunnen toonen, maar het dient nergens toe". Ik zou haar om den hals willen vallen, maar ik durf niet. Haar oogen zijn zoo boos. .Wees niet al te boos op mij, Edla. Ik zal een goed en braaf mensch worden, Edla, ik beloof bet je." Even hard en stijf en onbewogen. Zij ziet mij met verachting aan. Wat zal ik haar meer zeggen? „Ik zal hem gelukkig maken. Ik zal „U verdient hem niet. En groot geluk zult u niet beleven van uw zegepraal. Ik ken Tord." .Waarom antwoord ik niet? Waarom laat ik haar gaan in haar eigengerechtigheid, zon der haar tc zeggen....? Ja, wat zou ik haar zeggen? Zij heeft gelijk. Ik verdien hem niet. Maar geen geluk Het zou mij geen geluk aanbrengen!... Och, hierin trotseer ik je, oude nare, ikrijschende licks! Tord heeft mij vrijgesproken. Hij heeft mij lief .En zoolang je nog leeft zal je nim mer een paar gelukkiger nienschen zien dar hem en mij. Waarom komt hij niet benedon? Bijna een kwartier ben ik hier in den moes tuin en pluk aardbeien, en twee keer oen ik al plukkende voorbij zijn raam gegaan. Hij kan toch niet meer boven op zijn kamer zitten. Ik zocht hem ook beneden, doch daar was hij ook niet. Zijn strooien hoed hangt in het voorhuis. Zag hij mij niet toen ik voorbij zijn raam liep? liij moet toch in ieder geval gehoord hebben, hoe ik neuriede: „En kleine Karin diende in jongen koningsgaard. Met de eer Hier loop ik nu en lok hem, en hij komt niet. Nog maar eenige weken geleden is het. sedert ik hier op een namiddag rozen plukte. Toen had ik geen lied noodig om hem te lokkon. En ik was niet ééns alleen en hij kwam toch. Zoo begeerig om te komen schijnt hij nu niet te zijn. Och, misschien zit hij wel midden in hel een of ander gewichtig vraagstuk verdiept en komt hij zoodra hij klaar is. Maar hij moe' zich haasten. Miin mand as bijna vol aard beien, en ik kan liier toch den geheclen mid dag met blijven rondloopen. Is hij veranderd, sedert hij alles weet? Of is hij het niet? Twee dagen zijn voorbij gegaan, en ik heb het nog niet kunnen uitmaken. Wij ontmoeten elkaar ah vroeger. Maar toch...? Neen, het is verbeelding. Hel zijn Edla s nare, akelige woorden dat „ik geen vreugde zal be leven van mijn zegepraal' die mij donkere schimmen doon zien. Dat ik me zoo iels doms kan aantrekken. O, daar is hij! Ik wist wel... Het mandje omhoog als een vlag, zoodat hij mij ziet. „Jou kleine zangvogel!" „Ja, ik heb een liecle poos gezongen. Waar om kwam je niet? Dat nare werk natuurlijk?" „Niet precies. Het was een essay, enkele heel belangrijke bladzijden, die ik uitlezen wou." Zoo, dus liet was niet zijn wenk. Nu. dat is hetzelfde. Nu is hij hier cn nu gaan wij naar dc oude lieve bank onder het beschuttende looverdak. 11c geloof dat de takken zich rog meer nederbuigen dan vroeger. Men moet bijna kruipen om er onder le komen. Maar dan zitten vvii ook als in een klein huisje ge heel voor ons alleen, gezellig cn verrukke lijk. Tord neemt het mandje met aardbeien in zijn hand. Wat eet hij! Ik geloof dart ik hem met nooit zulk een goeden eetlust heb "czicn. Zou hij eindelijk eens ophouden? Ach, als hij zich slechts een weinig met mij bezighield cn niet alleen met de aardbeien! Nu, eindelijk is hij verzadigd. En het mandje is bijna leeg. „W il ik je die essay eens voorlezen, Eiiy? liet is voortreffelijk geschreven'. „Ja. graan" „Je zult ervan gondelen. Het handelt over de dichters in de eeuw der beschaving Zooeven deed hij niets dan eten en nu praal hij over dichters in dc eeuw der beschaving» Hij praal al maar door. Hoe is hel mogelijk dal liij er zooveel over weel te zeggen? Het is wel heel aardig zich zooveel moeite tc geven om mij in al die dingen in te wijden, en ilk moet opmerkzaam luisteren en beproef ven hem te begrijpen. Maar wij hadden hel vroeger toch aardiger, toeu hij niet zooveel sprak. Het was zoo heerlijk om dicht tegen clkaat. aangeleund, zwijgend, diaar neer te zitten. Waarom blijven wij hier op de brug als palen bij de bank staan? Ik had gedacht da| wij zouden roeien, maar 'hij denkt er niet aan. Hij kijkt niet eens naar onze lieve, kleine boot, waarin wij vóór drie dagen over hei meer gleden en ons lieten drijven, zooals dc boot zelve wilde, maar die nu stil ligt, ge bonden aan haar ijzeren boei. Nog zit hel loof om de reeling, maar 't is verdord en hangt er verlept bij neer. En enkele takken liggen op den bodem der boot. liet is dood en voor4 bij. En vandaag E het ook geen feest als toen. Zijn werk! Dal is 't waarover hij denkt en waarovor hij praat. Hij moet zich aanpakken en voortmaken om zoo spoedig mogelijk te kunnen trouwen. Trouwen! Wordt vervolgd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1914 | | pagina 4