Uit den omtrek.
Uit de Pers.
Economische onzijdigheid.
De Nieuwe Courant schrijft
„De passage betreffende Nederland in het
Zaterdagavond overgeseinde uittreksel uit
het artikel van de „Norddeutsche Allge-
meine", het Duitsche regeeringsblad, zal
den oplettenden lezer niet ontgaan zijn.
Onder den vorm van een polemiek tegen
een „Matin"-artikel van den Franschen ad
miraal Gervais over de neutralen, wordt
openlijk aan Nederland een stellige wenk
gegeven.
Na een betuiging van welgezindheid zegt
het Duitsche regeeringsorgaan, dat Neder
land, naar 't schijnt, alle maatregelen geno
men heeft om zijn territoriale neutraliteit
te verzekeren.
„Er is echter" zoo gaat het voort
„ook een politieke en een economische neu
traliteit. Op dit stuk zijn bijzondere, ge
controleerde verzekeringen onvermijdelijk."
Wat met de toespeling op Nederiand's
politieke neutraliteit bedoeld wordt, is
niet geheel duidelijk. Onze regeering heeft
nooit eenige voorkeur voor een der oorlog
voerende mogendheden aan den dag ge
legd. zelfs nimmer aanleiding gegeven tot
eenig vermoeden, dat voorkeur bii haar zou
bestaan. Zij heeft zich de onbillijke verwij
ten van voorkeur voor Duitschland, van Bel
gische en Fransche zijde, hoewel niet offi
cieel tot haar gericht, laten aanleunen, ver
trouwende, dat haar rustige en zelfbewuste
houding, voortdurend en bovenal door onze
eigen binnenlandsche belangen en noo-
den bepaald, op den duur gewaardeerd en
begrepen zou worden door allen, die weten,
dat neutraal beteekentop geen van
beider hand te zijn. Voor zoover
h>r te lande door de pers en door 't publiek
voorkeur aan den dag gelegd werd. heeft
zij alles gedaan, om tot voorzichtigheid te
manen, zoo noodig te dwingen gelukkig
heeft de bedachtzaamheid onzer pers, wier
ernstige wil, om de regeering ook in dit
opzicht ter zijde te staan, ondubbelzinnig
gebleken is, geenerlei grond tot uitzonde-
rings- of dwangmaatregelen opgeleverd.
Het zal dus wel de (politiek)-economische
neutraliteit zijn ten aanzien waarvan het
Duitsche regeeringsblad „bijzondere, ge
controleerde verzekeringen" onmisbaar acht.
Wij vermoeden, dat men die, indien ver
langd, zonder bezwaar zal kunnen verkrij
gen. De houding van onze regeering immers
kan, waar het de handhaving van de poli-
tiek-economische onzijdigheid betreft, door
niets anders bepaald worden dan door de
regelen en beginselen van het volkenrecht
en door haar verplichtingen uit krachte van
door haar gesloten tractoren.
De Rijnvaart-acte verplicht ons niet de
geringste belemmering in den weg te leg
gen aan het .vervoer van goederen over den
Rijn, ook niet van die goederen, welke vol
gens de wetten en gebruiken van den oor
log ter zee als contrabande zijn te beschou
wen. Een volkenrechtelijke verplichting
voor de regeering, om den doorvoer van
zoodanige goederen te beletten, bestaat niet.
Anderzijds gaan de dringende behoeften
van het eigen land, mits bewijsbaar en con
troleerbaar, boven elke tractaatsverplich-
ting. Dus zou b.v. van granen, voor reke
ning van onze regeering uit Amerika aan
gevoerd, om in die behoeften te voorzien,
niet een korrel over den Rijn mogen wor
den uitgevoerd. En zelfs van voor particu
liere rekening hier aangevoerde graanvoor
raden zou de doorvoer ten allen tijde kun
nen worden verboden, indien (alweer bewijs
baar en controleerbaar) de volstrekte on
misbaarheid van dergelijke voorraden voor
onze binnenlandsche behoefte zou blijken.
Is dit niet het geval, dan is ook alles wat
voor particuliere rekening eenmaal in onzo
havens is binnengekomen, doorvoerbaar.
Uit eischen als volgens het Duitsche
regeeringsorgaan aan Nederland zouden
moeten gesteld worden, kunnen dus o.i.
moeilijkheden voor onze regeering niet ont
staan met Rijken die vastbesloten zijn om
Nederland's onzijdigheid, mits het zijne ver
plichtingen ten volle nakomt, te eerbiedi
gen. De afgeloopen maand heeft bewezen,
dat het Duitschland zoo min als Engeland
aan den oprechten wil tot die eerbiediging
ontbreekt. De volkomen eerlijke en open
politiek der Nederlandsche regeering, op
economisch, zoowel als op elk ander ge
bied, toont aan en zal naar onze vaste over
tuiging blijven aantoonen, dat zij op die
eerbiediging volle aanspraak kan doen gel
den."
Het lot der Pers.
Aon een Duitsch blad is het volgende ont-
lend
„Onder de talrijke legenden, die In dezen
tijd de ronde gedaan hebben en nog doen,
verdient het aanbeveling voor de pers en
dagbladlezers, om op te komen tegen de
opvatting, alsof de pers in oorlogstijden een
„zaakje" of zelfs een goed zaakje maakt.
Hoe het publiek aan deze opvatting komt,
is moeilijk te verklaren, misschien, omdat
de dagbladen, als tusschenpersoon tusschen
het publiek en de met spanning verwachte
nieuwstijdingen, nu meer belangstelling on
dervinden, dan onder normale omstandig
heden, of omdat de verkooplokalen door het
publiek als bestormd worden en de verkoop
van extra-bladen en losse nummers den
schijn wekt van een hoog opgevoerd be
drijf. In werkelijkheid zien de zaken er ge
heel anders uit. Er is nauwelijks één tak
van bedrijf, dat zulke groote offers moet
brengen, en tengevolge van den oorlog zoo
achterop komt, als de dagbladpers. Stellig
lijden handel en nijverheid gedurende den
oorlog ook. maar zij gaan over 't algemeen
genomen toch door. zoolang niet een groote
en vernietigende catastrophe over een volk
komt. De neringdoende kan toch nog op
eenige bestellingen rekenen. Bij de dagbla
den daarentegen is dat geheel anders. Zoo
dra de vijandelijkheden uitbreken, wordt met
één slag hun levenszenuw, de opname van
advertenties doorgesneden. Het bedrijf
als zoodanig bestaat niet meer. Daarmede
worden aan de dagbladen de middelen ont
nomen, waaruit zij het redactioneele deel
moeten bekostigen. De eischen, die dat
redactioneele deel stelt, worden in oorlogs
tijd niet minder, eer stijgen ze. Het publiek
eischt de berichten zoo vlug mogelijk te
krijgen. Daarbij komt, dat de redacteuren,
tfe verslaggevers en technische medewer
kers, de zetters en drukkers voor oen deel
opgeroepen zijn, papier, inkt en olie slechts
bino-zaam of lot verhoogden oriis bemach
tigd kunnen worden maar niettegenstaan
de dat alles moet de courant regelmatig en
tijdig verschijnen, ja, ze moet de nieuwste
en gewichtigste berichten door extra-bladen
bekend maken. Daarbij komen de voorzorgs
maatregelen voor het geheele of gedeelte
lijke onderhoud van degenen, die onder
dienst zijn of van hun achtergebleven fami
lie. Er behooren ijzeren zenuwen toe, om
in zulke tijden zijn kalmte te bewaren, als
men bedenkt, dat bovendien de dagblad
uitgevers eveneens hun goed en bloed moe
ten offeren en daarvan niet uitgesloten wor
den. Is het onder zulke omstandigheden te
verwonderen, dat reeds een menigte dag
bladen hebben opgehouden te verschijnen?
De dagbladpers zal, zooals ze tot nu toe
gedaan heeft, ook verder haar plicht doen.
Daartegenover mag zij echter ook verwach
ten, dat het publiek rekening zal houden met
de toestanden, zooals die zijn, en zal willen
erkennen, dat de pers aan offervaardigheid
bij niemand achterstaat."
Berichten.
De Staatscourant van Vrijdag 4 Septem
ber bevat o.a. hot volgende Koninklijke be
sluit
wegens lichaamsgebreken eervol gepen-
sfkmneerd de kapitein A. Raasveldt, van
het 10e regiment infanterie.
krachtens het bepaalde in art. 76 der Bevor-
deringswet voor de landmacht 1902, op zijn aan
vrage in zijn rong weder in die st gesteld, de
bij Kon. besluit van 8 Jan. 1913 met ingang van
1 Febr. 1913, gepens. ritmeester J. R. de Jon-
cheere, van het wapen der cavalerie, en zijn tij
delijk benoemd, bij het 1 -serve-personeel c er
landmacht
a. bij het wapen der infanterie, tot reserve-
tweede-luitenant, de eervol ontslagen reserve
tweede-luitenant J. O. Staab, van het wapen;
b. met bestemming voor den dienst bij de
landweer, bij de infanterie der landweer, gere
kend van 17 Augustus, tot reserve-eerste-luite-
nant, de gepens. eerste-luitenant H. J. Sasburg,
van het wapen der infanterie
Nederland en de oorlog.
Taikbetuïging van H. KI. de Koningin
H. M. de Koningin deed door den mi
nister van buiten la ndschc zaken aan pastoor
Drecs uit Mouland, die aan H. M. mede na
mens zijn in het kamp te Oldcbroek vertoe
vende landgenooton een telegram van innige
dankbetuiging zond, voor deze gewaardeerde
gevoelens dank betuigen.
Engeland en Nederland.
He:t Engelsche consulsart-generaal 'deelde
gisteren mede, dat in vele plaatsen van ons
land geruchten loopen over een ultimatum,
dat Engeland aan Nederland zou gesteld
hebben, teneinde voor Engelsche troepen met
bestemming naar Antwerpen doortocht langs
de Schelde te verkrijgen.
Deze geruchten zijn naar de consul-gene
raal mededeelt, volstrekt onwaar. De konink
lijke Britsche rcgecring verlangt, zoo ver
klaart hij verder, ten zeerste, de neutraliteit
van Nederland in ieder opzicht en onder alle
omstainkKghedon die denkbaar zijn, te eer
biedigen.
Uitvoer van rijst verboden.
Bij Kon. Besluit is <le uitvoer van rijst ver
boden tot nadere beslissing.
Het graan en de vervaardiging van
alcoholische dranken.
Door het Tweede Kamerlid Gerhard wer
den betreffende het verbod tot het verbruiken
van alcoholische dranken de volgende vragen
gericht tot den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel:
1. Verdient het naar het oordeel van den
Minister geen ernstige overweging om het
verbruik van granen en andere voedingsmid
delen voor de vervaardiging van alcoholische
dranken te verbieden voor den geheelen duur
der huidige buitengewone omstandigheden?
2. Is de Minister bereftd onmiddellijk de
noodige maatregelen te treffen?
Minister Trcub antwoordt:
1. Het verdient naar de meening van den
ondergeteekende geen aanbeveling om het ver
bruik van granen en andere voedingsmidde
len voor de vervaardiging van alcoholische
dranken te verbieden, aangezien daardoor de
gistproduclie onmogelijk zou worden. Boven
dien is de Minister van meening, dat niet meer
dan strikt noodzakelijk is, in het economisch
leven behoort te worden ingegrepen.
2. Op grond van het bovenstaande is de
Minister niet voornemens eenige maatregelen
ter zake te treffen.
Jaarwedden gemeente-ambtenaren
onder de wapenen.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een aanschrijving gericht tot de com
missarissen der Koningin, waarin wordt ge
zegd, dat ingevolge de bepalingen der Ge
meentewet burgemeesters, gemeente-secreta
rissen en gemeente-ontvangers, die onder de
wapenen zijn geroepen, bij langer verlof dan
een maand voor dien tijd het genot van hun
jaarwedde zullen kunnen verliezen.
Daarom heeft de minister den commissa
rissen der Koningin verzocht hem mede te
doelen, of deze gevallen zich in hun provin
ciën voordoen en of de betrokken gemeente
besturen maatregelen hebben genomen om
den functionaris, met verlof afwezig wegens
vervulling van zijn militairen dienstplicht,
voor genoemd verlies rdhadeloos te stellen.
Tevens verzocht de minister aan de commis
sarissen hem te advdseerai omtrent de door
hera te treffen regelingen, voor zoover be
treft de gemeenten, in welke niet vaai ge
meentewege wordt voorzien in het door den
betrokken ambtenaar te lijden finanbfeel na
deel.
Ten slotte wensdhte de minister nog opgaaf
te ontvangen van de gemeenten, waarin nog
andere ambtenaren of beambten zijn, die we
gens de vervulling van hunne militaire ver
plichtingen buiten het genot zijn geraakt van
hun bezoldiging en van de wijze wTaarop ook
ten aanzien van dezen een voorziening kan
Trein naar Zwitserland
Naar wij van het ministerie van buiten-
landsdhe zaken vernemen, zal bij voldoende
deelneming, op Donderdag 10 dezer een spe
ciale trein loopen naar Zwitserland.
Deze trein zal een week na aankomst aan
de Zwitsersohe grens weder van daar naar
Nederland de terugreis aanvaarden, zoodat
het mogelijk zal zijn zelfs ukt de meest afge
legen dealen van Zwitserland personen af te
halen om met hen met den trein naar Neder
land terug te keeren. De uren van vertrek
van dc Nederlandsche stations zullen nader
worden vastgesteld, doch in ieder geval zóó,
dat de aansluitingen uit Groningen, Leeu
warden, Ylissingen en s Herlogonbosch ver
zekerd zijn.
Personen, die van dezen trein wenschen
gebruik te maken, moeten hiervan vóór Zon
dag 6 dezer schriftelijk kennis geven aan de
directie der Ilollandschc IJzeren Spoorweg-
Ma nis chappij te Amsterdam.
Aanstelling tot onbezoldigd rijks
veldwachter.
Met het oog op de naleving der vreem
delingenwet zijn de militairen vajn de kust-,
grens- cn bewakingsdetachementen tot onbe
zoldigd rijksveldwachter benoemd.
Proeven met broodmeng6els.
Door het Station voor Maalderij en Bakkerij
te Wageningen zijn in den laatsten tijd mot
het oog op de benarde tijdsomstandigheden
bakprroeven uitgevoerd, ten doel hebbende
na te gaan of naast tarwebloem ook andere
grondstoffen voor het gebuilde brood zouden
kunnen dienen. Deels zijn deze proeven op
verzoek van Z. Exc. den .Minister van L., N.
en H. geschied.
Omtrent de resultaten kan het volgende
worden medegedeeld: Eene vermenging van
deelcn tarwebloem en i deel aardappelmeel
laat zich zeer goiod verdedigen, dJaar het daar
mede verkregen brood, zelfs met water, en
dus nog meer met melk, redelijk smakend
kan worden genoemd. Gebruikt men van bei
de meelsoorten gelijke deelen, dön is het
brood nog wel eetbaar, d'ocli smakelijk is
het niet. Het heeft te Weinig broodstructuur,
samenhang ontbreekt, zoodat het zeer snel
kruimelig wordt, uitdroogt en zich moeilijk
laat eten. De smaak is zoo niet bepaald slecht
toch in geenen deele goed le noemen.
Voorts is op te merken, dal dergelijk brool
licht schimmelt tengevolge van het zeer hoo-
ge zetmeelgehalteZulks is bij bewaring van
monsters al gebleken. Tevens dient men er
rekening mede te houden, dat, vooral indien
men voor de helft aardappelmeel gebruikt,
het eitwitgehalte van liet brood uitermate
laag is en de voedingsverhouding (zetmeel
tot eiwit) veel te ruim wordt. Deze verhou
ding is in gewoon waterbrood pl.m. 6fc1, en
wordt ongeveer 12:1. De eiwitvoeding komt
derhalve zeer veel te kort; daarmede zou re
kening moeten worden gehouden, ook al om
deze reden, dat de mogelijkheid bestaat, dat
vele menschen dergelijke broodsoort niet in
groote hoeveelheid kunnen nuttigen zonder
stoornis in de spijsvertering. De ervaring
zou verder moeten leeren, welke afmetingen
deze veronderstelling kan aannemen.
Wat de smaak aangaat, is toevoeging van
een geringe hoeveelheid roggemeel van bij
zonder gunstigen invloed. Ook maakt dit het
d)eeg taaier, wat ten slotte de samenhang
van de kruim van het brood ten goede komt.
Door bakproeivon is vastgesteld, dat brood)
bereid van f tarwebloem, J roggemeel en 2/8
aardappelmeel, zelfs als het met water be
reid wordt, beslist smakeüijk genoemd kan
worden, en zeer goed kan worden genuttigd.
Met melk gebakken blijft het ook voldoende
lang smakelijk. Indien voor de bereiding i
tarwemeel, roggemeel en aardappelmeel
gebruikt wordt, en zelfs half melk en hailf
water gebezigd wordt, is het gebak weinig
smakelijk te noemen. Wat de proeven betreft,
waaaibij een mengsel van tarwemeel en rijste-
meel gebruikt is, zijn de resultaten als volgt:
De proefbrooden, verkregen door toevoeging
van 30 pet. rijstemeel aan tarwemeel kunnen
alleszins goed worden genoemd. Met water
gebakken kan men dit brood goed eetbaar
achten. Het eiwitgehalte is slechts weinig be
neden dat van gewoon wittebrood. Wordt
voor de bereiding gebruik gemaakt ran melk,
dan kan men uitgaan van tarwemeel en i
rijstemeel.
In diverse plaatsen van ons land zijn proe
ven als bovenstaande thans reeds genomen,
en daarbij heeft men ook .getracht het tekort
aan eiwit aan te rallen door eiwitstoffen op
zettelijk toe te voegen. Het is den directeur
uit mededeelingen gebleken, dat o.a. hiervoor
gebruik is gemaakt van een product, in hoofd
zaak beslaande uit water en mclkcaseine
(melk-eiwit) mei een eiwitgehalte van pl.m.
14 pel., een handelsproduct uit melk gewon
nen. Deze vloeistof is geconserveerd met bo
rax of met boorzuur. Dit artikel wordt de
bakkerij aangeboden o.a. voor de bereiding
van beschuit en komt dus thans ook reeds in
een gewoon voedingsmiddel als brood voor.
Zal men een groot deel van het ontbrekende
eiwit vervangen, dan moet vedl van dit pro
duct gebruikt worden en wordt die afnemer
onthaald op een vrij groote dosis boorzuur,
dag in, dag uit. Hiertegen katn niet genoeg
worden geprotesteerd. In een monster brood
gebakken op deze wijze wetrd aan het station
de aanwezigheid van boorzuur aangetoond.
Het beste zal du-s zijn iets minder aardappel
meel te gebruiken: n.l. tarwebloem, rog
gebloem en 1 aardappelmeel. Dit mengsel
geeft goed waterbrood cn nog beter raelk-
broöd Toevoeging van eiwit kan dan
yeel minden noodig beschouwd worden.
De Staatsloterij.
De trekking van de tweede klasse der 400e
Staatsloreij vangt 14 September aan. Verwis
seling der klassikale loten moet vóór of op
11 September plaats hebben.
De Rotterdamsche betalings-
b o ns.
Van de f 616.500 aan papieren rijksdaal
ders en guldens, die de gemeente Rotterdam
in hot begin van Ide vorige maand heeft uit
gegeven, is naar de N. R. Ct. mefdt reeds
voor een bedTag ran f 385.000 in de kas van
den gemeente-ontvanger teruggekeerd.
Koninklijk Nationaal Steuncomité 191*
De tweede lijst van 23 tot en met 29 Aug.
ontvangen bijdragen en toezeggingen vijst
een totaal aan van 332.906.44L terwijl bo
vendien mej. A. S. te G. een kapitaal van
f 4000, ingeschreven ox? het Grootboek N. W.
S. aan het IC. N. Steuncomité heeft geschon
ken.
Voor het Nationaal Steunoomité
1914.
Het personeel ran de met de Kon. Ned
Mij. tot ExpL van PeLroLeumbronnen in Ne-
derlandsdi-Inclié verbonden pelrodeum-maat-
schappijen heeft het voorbeeld van het per
soneel der S.S. gevolgd door een gedeelte van
zijn salaris maandelijks ter beschikking te
stellen van het Kon. Nat. Steuncomité 1914»
Het personeel van 's Rijks Marinewerf
te Amsterdam heeft besloten 2 pet. van de
wekelijksche verdiensten af te dragen aan
het Kon. Nat. Steuncomité.
Wegens de moeilijkheden, dio aan het inza
melen van die gelden vqrbonden zijn; heeft
dc' directie op zich genomen de bijdragen
van het loon in t'e houden en wekelijks aan
het Steuncomité op te zenden.
Eendankbe tuiging vanBclgen.
De heer Ant. Houbiers heeft uit Eysden na
mens de Belgische uitgewekenen aan onze
Koningin een telegram gezonden, waarin II.
M, gelukgewenschl werd met haar geboorte
dag en warme dank werd uitgesproken voor
de gastvrijheid, welke deze uitgewekenen in
Nederland hebben genoten.
Het record van Cocadorus,
Dc bekende Cocadorus heeft, zooals hij aan
de Tol. mediedeclde, Dinsdag een record ge
slagen.
Om 10 m:r vertrok hij naar 'de artillerie-
kazerne en sTrrak daar voor 2000 militairen.
Om 1 uur gins hij per auto naar het fort
Spaarndam-Zuid cn trad daar van haifdrie
tot vier uur op. Vervolgens ging hij naar het
fort Spaarndam-Noord en sprak daar van
kwart over vieren tot half zes. 's Avonds trad
hij ten slotte in Handwerkers Vriendenkring
op. Woensdagavond sprak hij in Na arden.
Uit Maastricht.
Men schrijft uit Maastricht d.d. 2 Aug. aan
het N. v. d. D.:
Onze stad begint weer haar gewone aanzien
te krijgen. Van de hulpbehoevende vluchtelin
gen verblijven er nog ruim 100 in de Rijks
kweekschool cn zijn er elders nog een 70-tal
ondergebracht, althans gisteren middagmaal
den er 170.
Er komen gelukkig geen besmettelijke ziek
ten onder de vluchtelingen voor. De stads- en
bijzondere scholen, door de militairen, ont
ruimd, zijn voor een deel gisteren begonnen
cn zullen 8 September alle aan den gang zijn.
Met de Rijkskweekschool zal dit niet zoo vlug
gaan. Het begin van het leerjaar is 8 Septem
ber. Maar aangezien het gebouw nog niet ont
ruimd is en er een ontsmetting onder deskun
dige leiding, benevens schoonmaak zal moe
ten volgen, zal de vacantie aan die inrichting
verlengd moeien worden.
Voor 't eerst hebben we Woensdagavond weer
volle straatverlichting gehad; we waren een
paar weken op half rantsoen gesteld. Dit houdt
zeker verband met het feit, dat we weer kolen
kunnen betrekken, 'tzij uit Engeland, 't zij uit
Duitschland, noodig voor de gasfabricatie.
Het aantal gezinnen van werkloozen of lie
ver gezegd gedeeltelijk werkloozen, die bedeeld
worden, steeg tot bijna 1000. Toch neemt de
bedrijvigheid toe. De baggermachine in de
Maas, een tijd stop gezet, werkt weer.
De markten voor groenten en fruit zijn over-
vuld. De aanvoer van het laatste is zóó groot,
dat het bijna niet verkoopbaar is. Dc reinc-
viaudes wenden verkocht vanaf 6 cent
per kilo. Er waren ook vele Belgen op de
markt, lie hun waren aanboden. En karre-
vrachten vol gaan naar Vaals en vandaar naar
Aken, terwijl de bootjes op Luik tweemaal
per dag vol vertrekken en zelfs nog een volg-
schip meenemen. Vooral aardappelen gaan er
heen.
De prijs van boter en eieren, eenige weken
geleden gedaald tot f 0.80 per kilo, stijgt
gaandeweg. De eieren waren vandaag 5£ cent
per stuk en de boter ƒ1,30 en hooger. Ik
schreef u reeds, dat de vaart op de Zuid-Wil
lemsvaart, wier opening veel zou bijdragen tot
opheffing van werkloosheid, nog altijd niet
vlotten wil. Zooals men weet, loopt de Zuid-
Willemsvaart voor een gedeelte over Belgisch
grondgebied en bestaat er tusschen den Neder-
landschen en Belgisohen Staat een tractaat
van convoyeering.
Een Belgisch douanier vulde een staat in bij
het betreden, een ander bij het verlaten van
België, en daarmede was de zaak afgeloopen.
Aangezien nu dat gedeelte van België op het
oogenblik in handen der Duitschers is, zou
dalzelfde evengoed kunnen geschieden. Mij
werd echter gistermorgen verteld, diat te La-
naeken een Belgisch douanier weigerde de
schepen door te laten.
De hotels en de verkoopers van levensmid
delen hoort men hier niet klagen. Honderden
uitgeweken welgestelde Belgen hebben zich
voor onbepaaldcn tijd hier metterwoon geves
tigd en brengen voordeel aan. De fabrieken
en vooral de kleinere doen al het mogelijke
om hun werklieden aan den gang te houden.
En zoo hopen we, dat onze stad van ruim
38000 inwoners, van welke we een gemeente
raadslid eens hoorden beweren, dal bijna de
helft armlastig is, en er duizenden moeten
leven van onze groot-industrie, de glas- en
aardewerkfabrieken, met medehulp van allen
door den nog aan te breken moeilijken tijd
zul heenkomen.
Geen oorlam.
Naar aanleiding van een adres Idoor het
hoofdbestuur der Nederlandsdhe Vereeniigintj
tot afschaffing van alcoholhoudende dranken
ingediend, is ingetrokken de bepaling dat in
bijzondere gevallen op bijzonderen last van
de betrokken commandeerende officieren aan
onderofficieren en soldaten jenever zal wor
den verstrekt.
Scheepvaart op Antwerpen.
Dat men. voorzien van goede papieren, toch
nog wel in Antwerpen kan binnenkomen,
ondervond verleden week, volgens de Midd.
Ct. een Middelburger, die met zijn schip met
een lading (liooi naar de Scheldestad vertrok
en in 2 dagen tlj-is (e Middelburg terugkwam
Alleen een paar malen moesten de papieren
getoond worden, maar verder werd hoege
naamd geen moeite ondervonden.
Werkloosheid.
Men meldt uit Enkhuizen d.d. 1 September
aan de Tel.:
De werkloosheid onder de bevolking alhier
heeft tengevolge van de crises een zoodanigen
•omvang genomen^, dat Woensdagavond ten
stadhuize een vergadering i6 gehouden door
enkele ingezetenen, om (hierin te voorzien.
Besloten werd, de aangemelde vissehers
te verwijzen naar de voor dit doel reeds op
gerichte vissoherij-commissie, welke commis
sie zich ten doel stiet, de yisschers vloot ^ve
der in zee te doen brengen en de bemanning
een wekelijksche uitkeering te geven, plus
een toelage voor elk kind. De overige aange-
meldfea «allen aan diverse werkzaamheden
worden gesteld voor een gelijke uitkeering
als voor de vissclie<rs gesteld.
Euiten de gewone financieele instellingen
stelde de gemeente voor dit doel f 5000 be
schikbaar.
Woensdagmorgen vervoegden zich te Wol-
vcga circa 150 personen, allen stoelenmaker®
uit Noordwolde, ten gemeentehuize van Wesrt*
Slellingworf voor werk.
De Raad zal vermoedelijk besluiten tot h«*
verschaffen van productief werk.
Dinsdag zijn verschillende stoelen fabrieken
aldaar geheel of gedeeltelijk stop gezet, door
de fabrikanten hun producten niet meer in
België cn Frankrijk kunnen plaatsen. Ong^
veer 200 personen zijn daardoor zonder werk'.
Eerste Kamerverkiezing. De
Provinciale Staten van Friesland zijn Vrijdag
18 September buitengewoon bijeen geroepefi
voor de verkiezing van een Eerste Kamerlid
in de vacature wijlen R Bloembergen r-n*.
WereldtentoonstellingteSaü
Francisco 1915. De commissie voor de
Nederlandsche afdeeding Beeldende Kunsten
ter wereldtentoonstelling te San-Franciesco
1915, kan thans definitief berichten, dat de
tentoonstelling op den vastgestelden datum
20 Februari 1915 zal warden geopend.
De termijn van inzending voor de afdeeling
Beeldende Kunsten blijft bepaald op 15 Sop
tember c.k.
Dankbaarheid. Een schoenmakers-
kneohjt onder Terneuzen kreeg een brief uilt
Sliedrecht met f 500, onder toevoeging, dat
dit was voor het redden van schrijvers eenig
kind op 12 September 1910.
Knoeier ij cn met spoorkaar
tjes. In de bekende zaak van knoeierijen
met spoorkaartjes werden door de Rechtbank
te 's-Gravenhage een controleur van de Holl.
Spoor, die zich de kaartjes toeeigende, en
een kaashandelaar, die ze opkocht, ieder tot
één jaar gevangenisstraf vera jeeld.
Inbraak in een kerkgebouw.
Door inklimming hebben inbrekers zich toe
gang verschaft tot de consistoriekamer van de
Ned. Herv. kerk le de Groote Lindt (Z.-IL),
een kast opengestoken en een offerbus met
geld weggenomen.
Nootlottige klimpartij. Woensdag
nacht klom zekere Edro. Catlior te Hulst,
vermoedelijk om zijn hotel te bereiken, over
een ijzeren hek. Een der spijlen drong hem'
in het lichaam, waardoor hij er op bleef
hangen, 's Morgens vond men hem in dien
toestand; de levensgeesten waren toen reeds
geweken.
Schooi- en Kerknieuws.
Examen Hoofdakte.
Arnhem, 3 Sept. Geëx. 12 condidaten. Ge*
slaagd de heer enJ. H. Wijnhoven, te Bakel;
O. de Boer, te Akkrum7\ J. Somer, te Glaner*
burg.
Breda, 2 en 3 Sept. Geëx. 15 cand. Ge*
slaagd de heerenL. H. Créton, Zevenbergen J
P. H. Debets, Schaesberg; J. Dijkstra, Game*
renC. Moerdijk, DriewegeJ. W. Speetjens,
Oud-ValkenburgJ. Wachelder, Heer.
's-Gravenhage, 2 en 3 Sept. Geëx. 13 cand.
Geslaagd de heerenJ. A. Ros, HeenvlietA.
Troost, Capelle a/d. Ussel G. H. Sterk, Schie
dam M. Remijn, GoudaH. Paul, Rotterdam
PC. W. Walderpoort, Rotterdam. Twee cand.
waren niet opgekomen.
's-Gravenhage, 2 September.
Examen M. O. Boekhouden. Geslaagd voor
schoolakteC. Smit, HarlingenJ. Plaauw, J.
Touw, beiden Den HaagA. A. M. Cooyman9,
OssW. H. Bremmers, Herten; Ch. de Werdt,
TilburgE. A. M. van Driel, Eindhoven, cn voor
huisakte H. Hertlief, Assen.
Notarieel Staatsexamen. Geslaagd, tweede
gedeelte, J. Scholten, te Amsterdam: H. P. Va
der, te St. Laurens.
Kunst en Wetenschap.
Weder optrede ii van Louis
Bouwmeester bij ,JIet Ned. Too-
n e el." Ter gelegenheid van het wederop-
treden van Louis Bouwmeester bij „Het Neer
land sch" was de Stadsschouwburg op het
Leidsche plein te Amsterdam op alle rangen
uitverkocht; velen moesten huiswaarts kee*
ren zonder een plaats te hebben kunnen krij
gen.
Bouwmeester trad op als Napoleon in Ma
dame Sans-Góne". Bij zijn opkomst, die eerst
in hot derde bedrijf valt, barstte er in den
Schouwburg een minutenlang applaus los,
zooals men het er zelden gehoord heeft, ter
wijl den grooten Louis van alle zijden bloe
men werdfen toegeworpen. Bouwmeester
wachtte met gebogen hoofd totdat de storm
van applaus bedaard was; hij scheen er door
overweldigd, te oordeelen naar het zwakke
stemgeluid in het begin van zijn spél. Maar
allengs werd dit krachtiger, en zijn spel werd
van een bewonderenswaardige friscliheid en
jeugdig élan, waarin zijn zuster, mevr. Theo
MannBouwmeester, hem trouwens weinig
toegaf. Ook deze groote actrice was in haar
element en ontplooide hare schoonste gaven.
Dc heer Roel vink. secretaris van het Ned.
Toonecl, aan wiens initiatief het te danken le.
diat Bouwmeester daar weer is geëngageerd,
oogstte in de open zaal daarvoor toejuiching:
men riep ,,leve Roelvink."
Ook in zijne ikleedkamer was Louis Bouw
meester door zijn collega's menige verrassing
bereid.
De gemeenteraad van Utrecht kwam gis
ter weder bijeen, onder voorzitterschap va15
den burgemeester mr. J. P. Fockema Aïfc
dreae.
Behandeld wordt een voorstel van B. en W.
om aan de gemeente-ambtenaren en werklied
<ien die onder de wapenen zijn uit te keeren
100 procent van hun loon aan de kostwinners
en 40 procent aan de niet kostwinners. Voor
de laatsten zullen B. on \V. zoo er redenen
zijn, tot 75 procent kunnen gaan.
Een amendement-van Bolhuis om voor heit
die voor het volle loon in aanmerking komen
6lechts 85 procent toe te staan en een amettw
ment-Everwijn om 90 procent uit te keeren
werden verworpen.
De voordracht werd hierna aangenomen
