KOLONIËN*
BINNENLAND.
IJit den omtrek.
STADSNIEUWS.
Oost-Indië
Restgevallen op Java.
Naar wij vernemen zal dc gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië den lOden
dezer een reis maken naar de peststreken- Hij
jal vergezeld worden door dr. De Vogel, chef
van den burgerlijken geneeskundigen dienst
en dr. van Gorkom, sous-chef van dien dienst.
Doel van deze reis is, alle regelingen vast te
stellen, die in verhand staan met de pestbe-
strijding, in overleg met de residenten.
Verder ligt het in de bedoeling dat van
Gorkom blijvend zal worden belast met de
laak der pestbestrijding, als hoofd en leider
van dien dienst.
De Staatscourant van Zondag 8 en Maan
dag 9 Nov. bevat o. m. de volgende Kon. Be
sluiten:
benoemd tot lid der Staatscommissie voor
herziening van het Indisch privaat- en straf
recht mr. dr. M. I. Koster, oud-lid van den
Raad van Indie, mr. E. H. Winkelman, oud
advocaat en procureur te Batavia, en mr. B.
H. P. v. d. Zwaan, oud-proeureur-generaal bij
het Hoog Gerechtshof in Indië;
op verzoek eervol gepensioneerd de Indi
sche ambtenaar met verlof D. J. Bijleveld, laat
stelijk inspecteur van financiën 3e afdeeling
te Soerabaja;
op verzoek eervol ontslagen J. P A. Hen-
drix als hoofdcommies telegrafie;
bevorderd tot officier van administratie le
klasse die der 2e klasse H. Riem;
benoemd tot administratief ambtenaar 2e
klasse bij de Scheepvaart-inspectie mej. P J
VV. Zalm. werkzaam op de hoofdinspectie voor
de scheepvaart te Rotterdam.
De Koningin zond aan de Nederl. Wel-
dadigheidsverecniging le Brussel een belang
rijke bijdrage voor hulp aau de talrijke be
hoeftige Nederlanders aldaar en deed boven
dien een zending kleedingstukken voor die
behoeftige landgenoot on toezeggen-.
Dc Eerste Kamc; der Stalen-Gene-
•aal is legen Woensdag 18 November a.s.. des
middags ten half twee. in openbare vergade
ring bijeengeroepen
D c Staatsbcgrooting. Het ondcr-
;ock der Slaalsbegrooliirg is in enkele afdee-
lingca» der Tweede Kamer Vrijdag niet ten
oindc geloopcn en wordt a.s. Dinsdag voort
gezet.
Te *s Gravenhage is in den ouderdom
van 80 jaren overleden de oud-luitenant-kolo-
ned der infanterie de heer H v. d. Bosch.
Nederland en de oorlog.
De oorlogsleening.
Uit Den.Haag deelt men aan de „Tel."
ncdc, dat het gedeelte der oorlogsleening, het
welk bij vrije inschrijving wordt geplaats, 5
rente zal afwerpen. Mocht echter op die wijze
niet dc gchcclc leening worden ondergebracht,
Jan zal het resteerende gedeelte verkregen
morden door gedwongen inschrijvingen, waar
voor in aanmerking zullen komen allen, die
in dc vermogensbelasting voor minstens
f 75.000 zijn aangeslagen. Voor het gedeelte
der leening, dat op deze gedwongen wijze
wordt geplaatst, zal de rente 4 bedragen.
Uitvoerverbod.
Bij Kon. besluit is verboden de uitvoer van
Chilisalncter, kalksalpetcr, kalkstikslof en
stikstofkalk.
Het verbod van uitvoer van cokes is tijde
lijk opgeheven.
Uitvoer van varkens.
Het Kamerlid Schaper heeft tot den minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel ad
interim de volgende vraag gericht:
„Acht dc minister niet den tijd gekomen
om den uitvoer van vee, in het bijzonder van
varkens, te verbieden, in het belang van een
behoorlijke voeding onzer min- en onver
mogende landgertooten?"
De heer Treub heeft hierop het volgende
antwoord ingezonden:
„Het verbieden van den uitvoer van vee, In
het bijzonder van varkens, zou een tegen
overgestelde werking hebben dan er mede
wordt bedoeld. Het zou de fokkerij en mes-
terij, <üe tegenwoordig toch al met buiten
gewone moeilijkheden hebben te kampen,
nog meer belemmeren en daardoor de
vleeschproduclie doen afnemen.
Daarentegen wordt een uitvoerverbod van
gezouten, gedroogd en gerookt varkens
vlees ch en spek, alsmede van reuzel en van
pas .gesmolten varkens- en rundvet voorbe
reid."
Ontduikingvaneenregeerings-
besluit.
De regeering heeft den maximum-prijs voor
den engroshandel in boter bepaald op f 1-45
per ICG. voor dc maand November. Op dc
•Waag te Leiden liepen Zaterdag echter de no
teeringen tot f 62 voor de boeren- en tot
60 voor de l'abrieksboter, d. i. resp. ƒ1.55
en 1.50 per K.G. De ontduiking van het be
sluit der regeering bestaat hierin, dat de ver-
kopper nu I of 2 gulden voor een vat van 20
K.G. inhoud rekent, welk vat tot dusver on
der den bedongen priis was berekend.
Invoer op naam der regeering.
Naar aanleiding van de dezer dagen in de
Nederl. Staatscourant gedane mededecling be
treffende de mogelijkheid voor particulieren
om goederen te hunnen- behoeve op naam der
Regeering in te voeren, meldt het Rijksbureau
voor distributie van graan en meel, dat daar
voor ook in aanmerking komen fabrikanten
en andere ondernemers, die gerst, rogge,
raais, haver enz. als grondstof of hulpmidde
len voor hun bedrijf noodig hebben. Als ge
volg van dezen maatregel zal derhalve met
de behoeften van die fabrikanten of onder
nemers bdj eventnecle bestellingen van de Re
geering in het buitenland voortaan geen re
kening meer gehouden worden.
Verloven aan militairen.
Het lid van <fe Tweede Kamer, de heer
Duymaer van Twist, heeft de volgende vraag
tot den minister van oorfceg gericht:
Acht de minister den aloemeemen toestand
niet zoo gewijzigd, dat de mogelijkheid kan
overwogen worden om verloven aan mili
tairen op ruimer schaal te verleenen, dan tot
heden plaats heeft Zoo ja, is de minister dan
bereid, een regeling te treffen, waarbij zoo-
voel mogelijk rekening gehouden wordt met
de maatschappelijke belangen van hen, die
met de mobilisatie zijn onder de wapenen
geroepen?
S t c u n-C omité 191 4-D en Haag.
In de week van 26—31 October werd aan
2919 gezinnen ondersteuning verleend tot een
bedrag van 9544. De totale som der uitge
keerde ondersteuningen klom daarmede tot
87.880, terwijl aan giften totaal werd ont
vangen 136.593.
Particuliere brieven voor
België.
Men deelt ons mede dat het ministerie van
Buitenlandsche Zaken, hetwelk zijne tusscheu-
komst verleent tot het overbrengen van open
brieven naar verschillende plaatsen in Bel
gië, zich door den ©normen toevloed van par
ticuliere brieven genoodzaakt ziet zijne lus-
schenkom9t te beperken en zulke brieven
voortaan dam aan den koerier van het De
partement zal medegeven, wanneer zij slechts
korte mededeelingen bevatten van dringenden
aard. Op het adres te vermelden „Voor Bel
gië."
De Belgische vluchtelingen.
De minister van binnenlandscke zaken
heeft aan (de commissarissen der Koningin be
richt, dat het hem aangenaam zou zijn, ten
spoedigste na 1 November een rapport te
mogen ontvangen, waarin de volgende vra
gen worden beantwoord:
Hoeveel is, naar raming, het grootste aantal
Belgische vluchtelingen geweest, dat tezclf-
der tij.d in uw provincie heeft verblijf gchou-
ren?
Hoe is in het algemeen de houding van de
bevolking in uw provincie tegenover de
vluchtelingen geweest?
Is hot noodig gebleken, in uw provincie
bijzondere maatregelen te treffen in verband
met de komst of dc aanwezigheid vojn de
vluchtelingen? Zoo ja, welke zijn die maat
regelen geweest?
Iloe gaat het in het algemeen in uw pro
vincie met den terugkeer van de vluchtelin
gen?
Hoeveel vluchtelingen ongeveer watren op
1 November nog in uw provincie aanwezig?
Ten einde een onderzoek in le stellen aan
gaande het verblijf en vertrek der Belgische
vluchtelingen en tevens met de provinciale
on de plaatselijke comités de maatregelen
te bespreken, die noodig zullen zijn wan
neer een langdurig verblijf van een deel hun
ner moet worden verwacht, zullen blijkens
mededecling van den minister van binnen-
landsche zaken aan de commissarissen der
Koningin de verschillende provincies per
soonlijk worden bezocht door de leden van
de centrale commissie tot behartiging van
de belangen van naar Nederland uitgeweken
vluchtelingen te 's Gravenhage.
Bij den correspondent te Roosendaal der
Nederlandsche Bank ia een bedrag vasn
900,910 francs tegen Nederlandsch geld inge
wisseld.
Niettegenstaande duizenden der Belgische
vluchtelingen Haarlem hebben verlaten, zijn
er nog zooveel kinderen achtergebleven, dat
het we'nschclijk is aan hun onderwijs te den
ken. B. en W. stelden reeds een paar school
lokalen beschikbaar, terwijl twee onderwij
zeressen en twee onderwijzers uit België zich
bereid hebben verklaard de kinderen te on
derrichten.
Te Middelburg Is het initiatief genomen tot
oprichting eener vluchtelingen-school.
Nederlandsche uitgewekenen
uit België.
Het Comité van Nederlandsche uitgeweke
nen uit België verzoekt het volgende te be
richten:
Van Maandag a.s. af worden alle Ingeschre
venen, voor wie reeds een overeenkomst mei
hun verhuurders verkregen is, opgeroepen en
zullen hun de noodige inlichtingen aangaan
de de gemaakte overeenkomst worden ver-
schaft. Aan ieder zal een kaart gezonden
worden, vermeldende dag en uur, waarop
men zich In het ziltingslokaal moet vervoe
gen. Het is strikt noodzakelijk, dat op het be
paalde uur gekomen wordt, daar op andere
uren geenerleï inlichtingen verschaft zullen
worden. Ieder, die geen kaart ontvangen
heeft. Behoeft niet te komen, wijl er dan voor
hen geen bijzonderheden uit Antwerpen van
de aldaar vertoevende delegatie gekomen zijn.
Ter bescherming van de goederen der uit
gewekenen is aan alle woningen van inge
schrevenen bij het Comité een biljet geplakt,
vermeldende dat daar een Nederlandsch on
derdaan woonachtig is.
Het Antwerpsche Centtraalbureau voor In
lichtingen aan vluchtelingen heeft op een des
betreffende aanvraag van de srteuncomité's
hi ca' te lande het volgende antwoord ontovan-
den.
Burgemeestena en lagere gemeerate-ombte-
ren, neringdoenden in consumptieartikelen en
van dagelijiksch gebruik, welgestclden en
landbouwers moeten teruggaan.
Het is gegrond op persoonlijk herhaaldelijk
bezotók met eeraige Nederlandsche hoogleer-
aren, besprekingen met Belgische autoritei
ten, enz.
Van Aeirschot is heel wat verwoest en nog
moer leeggeplunderd. Van Leuven is het
betere stadsgedeelte (tusschen station-tucht
huis-stadhuis en stud entent ehuis) geheel een
ruïne.
Woonruimte is er wel toe vinden. Lier is
grootendeels verwoest en met levensvo:rraad
Is hel slecht gesteld.
Van Mechelen weet men zeker, dat veel
geplunderd is, de meeste huizen opengebro
ken zijn en er haast geen meel is. De autori
teiten kunnen lieden zonder middelen niet
aamraden, terug te keeren, als men ze elders
voedsel wü geven.
In Antwerpen is het heel wat anders, doob
een font ls het o.L nu tot overal terugkeeren
fe generahsceren.
Bij aanvraag zullen wij onderzoeken of de
woning er nog staat en of de bewoners be
paaldelijk kan verdienen.
Veel boerderijen zijn ook in die streken
verwoeat, maar toch niet zoo of men kan
zich door «amenwoninc beheloen.
Belgen-import?
(Men meldt uit Vlissingen-, dat daar vele
personen, die reeds van uit Holland naar
België waren teruggekeerd, thans weer op
nieuw gevlucht zijn.
Naar hun groote hoeveelheden bcgagc te
oordeelen, schijnen ze niet van plan te zijn,
zoo heel spoedig terug te keeren.
Geen verkeer met België.
Zondagvoormiddag is aan het station D.P.,
naar de N. R. Ct. meldt, het volgende tele
gram ontvangen:
„Volgens bericht uit Esschen, kunnen trei
nen heden, wegens gemis aan personeel, niet
worden doorgevoerd. Verzoeke tot nader
order geen reizigers met bestemming België
af te zenden."
Het N. v. d. D. meldt hieromtrent het vol
gende:
Naar verluidt, hebben de Belgische spoor
beambten allen besloten, het werk neer te leg
gen. Deze staking zal Maandag ingaan; dc
dienst zal dan door Duitsche militairen wor
den waargenomen. Hiermede staat in ver
band het bericht omtrent opheffing van het
verkeer lussclien Roosendaal en Merxem.
Dankbaarheid in België.
Het Handelsblad van Antwerpen, dat nu
weer verschenen is, schrijft o.a.
„Nooit, neen nooit, zal België schatten van
dankbaarheid en erkentelijkheid genoeg kun
nen vergaren, om de schatten van liefde en
genegenheid terug te betalen, die de Neder
landsche Regeering en het Nederlandsche
volk zoo mild over de ontelbare Belgische
vluchtelingen hebben uitgestrooid.
„Het ware een prachtig gebaar, indien van
daag al de Belgen, in één gevoel vereenigd.
een verzoekschrift zouden richten tot het No
belprijs-comité, om te vragen, dat inderdaad
de Vredesprijs dit jaar aan Nederland zou
worden uitgereikt.
„Een komiteit van dames en heeren kan
desnoods lot stand komen, om het verzoek
schrift door onze medeburgers te laten on
derteekenen.
„Wij zijn overtuigd, dat er van Duitsche
zijde geen bezwaar tegen dit plan zal aan
gevoerd worden."
Geïnterneerd en.
Men meldt aan de N. R. Ct., dat het nog niet
geheel vaststaat, dat de Engelsche geïnter
neerden, thans te Groningen, naar een andere
plaats zullen worden overgebracht. Hel hangt
af van de plaats, welke voor de lichting 1915,
die volgens de wet 15 Januari onder dc wape
nen moet komen, beschikbaar zal worden ge
steld.
Handel en Bedrijf.
Naar het N. v. d. D. meldt, is te Schoon
hoven, uitgaande van de Nijverheidsvereeni-
ging voor Goud- en Zilversmeden, aldaar, een
vergadering gehouden van fabrikanten van
gouden en zilveren voorwerpen, met een
aantal bekende personen uit deze industrie,
teneinde middelen te bespreken, welke leiden
kunnen tot opbloei van de Schoonhovensche
industrie. De heer W. van Rossum du Chattel,
van Leiden, droeg een uitgewerkt reorganisa
tieplan voor, waarbij gerekend werd op den
steun der gemeente. De Nijverheidsvereeniging
en het plaatselijk comité voor werkverschaf
fing zullen dit plan onderzoeken. De heer
Begemann, rrks-nifverheidsconsulent in de
provincie Zuid-Holland, die de vergadering
ook bijwoonde, zegde zijn steun toe.
Het bakkersbedrijf.
Naar aanleiding van de nota door den mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel
a.i. aan de Tweede Kamer toegezonden be
treffende den economischen toestand in ons
land, en waarin ten opzichte van de bakke
rijen o.a. wordt gezegd, dat deze onder den
toestand niet te lijden hebben, heeft het cen
traal bestuur van den Nederlandsch en Bak-
kersbond een adres aan den minister gezon
den, waarin wordt verzocht een speciale
commissie van broodbakkers te benoemen, die
hem van advies dient.
Het adres zegt. dat de minister in bedoelde
nota den schijn heeft gewekt, dat de alge-
meene toestand der broodbakkerij gunstig zou
zijn.
De groote vergadering van het centraal- en
hoofdbestuur van den Bond was echter 4 Nov.
eenstemmig van meening, dat de toestand al
les behalve rooskleurig is voor het overgroote
deel van de Nederlandsche broodbakkers,
doch dat alleen enkele bevoorrechte bakkers,
die grooten voorraad bloem, hadden, goedo
zaken gemaakt hebben.
Die vergadering was zelfs van meening. dat.
wanneer niet binnen korten tijd verhooging
der broodprijzen plaats heeft en ook tegen de
dtoor de regeering vastgestelde prijzen, bloem
verkrijgbaar is. vele bakkers te gronde zul
len gaan.
Waarschijnlijk hebben, zegt adr., de hoo-
gere prijzen van brood en broodjes, die in
Den Haag thans gelden, den minister tot deze
uiting over den toestand der bakkers geleid,
terwijl in verreweg de meeste gemeenten van
ons land lagere prijzen gemaakt worden.
Het j.l. Zondag te Falmouth opgebrachte
Nederlandsche stoomschip „Merak" freedcrij
Van Nievelt. Goudriaan Co.) van Montreal
naar Rotterdam, is eerst gSc'-..n vrijgelaten.
De reederii heeft ons meegedeeld, dat het
door den gezagvoerder afgezonden telegram,
waarin vermeld werd. waar men zich vervoe
gen moest om de -vrijlating aan te vragen,
nriet is ontvangen. (N. R. Ct.)
Onze visscherij op de Noordzee.
Naar de Nieuwe Ct. verneemt, heeft onze
Regeering van de Engelsche Begeering de
meest geruststellende verzekeringen ontvan
gen nopens het ongemoeid leien ran onze vis
scherij op de Noordzee, ondanks de verklaring
van die zee tot .militair gebied". De hoofd
inspecteur der Visscherij en, de heer Botte-
manne, is dezer dagen te Londen geweest ter
bespreking van onze visscherij'-belangen.
Het mijnengevaar.
De logger SCH 120, schipper C. Overduin,
die pas kort in zee was, is, naar het Vad.
meldt, Donderdag te Schevcningen, binnen
gekomen met verlies van zijn geheele vleet,
die hij door aanraking met en ontploffing van
een mijn heeft verspeeld.
Maandag 2 November hadden we met heel
goed weer om ongeveer 3 uur de netten in zee
uitgezet, op ongeveer 30 Engelsche mijlen
toen Oosten van Lowestoft.
Daar het goed weer was, ging 's avonds
omtstireeks half negen de eerste wacht op.
Bij het einde van -de tweede wacht, circa
half elf, voelden we een geweldigen schok
door het schip, alsof het uit elkander barstte
en daarna hoorden we een vreeselijken knal.
Dit gebeurde op ongeveer 30 meters van
ons schip af.
"We zagen, dat het 't werk van een mijn
was. Onze heele vleet was verdwenen.
Terwijl we onze mast en zeilen in orde
brachten, om_ zoo gauw mogelijk «de plaat te
poetsen, voelden we eensklaps weer een ont
zettende rilling door bel schip, opnieuw ge
volgd door een ontploffing.
Dit gebeurde nog dichter bij ons schip. Wij
allen dachten, dat we verloren waren, doch
de explosie scheen ons schip niet getroffen
te hebben.
In korten tijd volgden nog een tiental mij
nen welke alle met donderend geweld ont
ploften^
Kolossale wolken kruitdamp toekenden zich
af tegen het heldere maanlicht
Terwijl wij met ons schip vluchten, hoorden
wli nog talrijke ontploffingen.
Ook andere visschersvaartulgen moeten
groote schrvde bekomen hebben
De Katwijker logger „Martina" ls nauwe
lijks aan een ondergang ontsnapt. Op korten
afstand van het schip ontplofte een drijvende
mijn, waardoor het voorschip getroffen werd
en ook water liep. Van de bemanning werd
niemand gekwetst Het vaartuig kwam Vrij
dagnacht le IJmuiden binnen.
Men meUdt uit IJmuiden:
Verscheidene Katwijker loggers rnpportce-
ren op zee mijnen te hebben zien drijven; ook
vele lijken dreven op de Noordzee rond. De
loggers, die nog op zee zijn, komen zoo zoetjes
aan naar IJmuiden om niet meer naar zee te
gaan, daar volgens het oordeel van verschei
dene schippers het onverantwoordelijk Is weer
zee te kiezen.
Het vuurschip Haaks.
De regeering heeft op verzoek van de Ver-
I eeniging van Reeders van Yisschersvaartui-
gen en de Schippersvereniging, om het
Haaksvuurschip weder te leggen, afwijzend
beschikt, omdat de tijdsomstandigheden het
onmogelijk maakten.
Liberale Unie. Het hoofdbestuur
van de Liberale Unie heeft, naar D e Va d e r-
lander meldt, besloten de algemeene ver
gadering, die anders 3 December gehouden
zou worden, uit te stellen.
Dit uitstel is, behalve door de tijdsomstan
digheden, noodig, omdat de commissie, die
het gemeenteprogram ontwerpt, door die
omstandigheden vertraging in haar arbeid
heeft ondervonden.
Een aanslag. Te Oisterwijk (N.-Br.)
heeft Donderdag namiddag een ontslagen sto
ker van de gasfabriek op den openbaren weg
een aanslag gepleegd op den directeur ran
de gasfabriek, den heer N., wien met een mes
wonden aan pols en voorhoofd werden toe-
gébracht. Eenige militairen ontzetten den
aangevallene, die daarop onmiddellijk naar
het R.-K. ziekenhuis werd vervoerd. Zijn
toestand is bevredigend.
Brandstichting. Te "Winschoten
zijn uit Nieuwepekela gevankelijk binnenge
bracht en ter beschikking van de justitie ge
steld de arbeiders K., S. en G., beschuldigd
van brandstichting.
V erdr o n k e n. De 54-jarige Th. M., te
Reewijk, geraakte Donderdagavond, waar
schijnlijk door den mist te water en ver
dronk. Gistermorgen werd zijn lijk gevonden.
Brand. Te Nijimegen heeft Donderdag
avond brand gewoed in het achtergedeelte
ran de rijwielzaak van den heer H. Schraven,
in de ITersteeg. De brandweer was spoedig
ter plaatse en wist het vuur te beperken, tot
het magazijn van rij wi eJb en oodi gd h e den op
de eerste verdieping en den daarboven gele
gen zolder. De werkplaats en woonvertrekken
bloven gespaard.
De oorzaak is onbekend. Verzekering dekt
de schade.
Schoot- en Kerknieuws.
Onderwijzersjaarwedden.
Naar men verneemt, zijn dezer dagen door de
Kroon de bezwaren van openbare onderwijzers
in verschillende gemeenten tegen de regeling
hunner jaarwedden ongegrond verklaard uit
overweging dat de tegenwoordige zeer bijzon
dere tijdsomstandigheden het niet raadzaam
maken om in afwijking van de door de Ge
meenteraden vastgestelde en door Gedeputeer
de Staten goedgekeurde regelingen, de jaarwed
den eene verhooging te doen ondergaan boven
de bedragen in die regelingen vervat.
's-Gravenhoge, 7 November.
Examen Wiskunde L. O., (art. 86).
Opgeroepen en opgekomen 3 candidoftn. Af
gewezen 1. Geslaagd mejuffrouw J. Terra, te
Zevenbergschenhoek, en de heer J. van 't Hof,
te Rotterdam.
Examen Wiskunde, M. O., akte K I.
Opgeroepen en opgekomen 3 cand. Terugge
trokken 1. Afgewezen 1. Geslaagd de heer A.
van Harten, te Amsterdam.
Examen Middelb. Onderwijs Geschiedenis.
Geëxamineerd en algewezen één candidaat
Voor den krijgsraad te Arnhem werd
behandeld dé zaak ran twee mifliciien-
sokLaten bij het 16e reg. inf. em één mili
cien-soldaat bij het 5e re«. inf., die b:? een
nachtelijke oefening op 2 October te Utrecht,
uitdrukkelijk hadden geweigerd o opzettelijk
nagelaten een hun door een luitenant gege
ven order om te gaan liggen te gehoorzamen
en na te komen. Eén hunner had 1 ovendien
een sergeant, wien was opgedragen hem In
arrest te stellen, dreigend toegevoegd de
woorden: „Sergeant, als je aan mijn lijf komt.
sla ik je met de kolf van mijn geweer in de
sloot."
De auditeur-militair vorderde tegen dezen
laatsten beklaagde 4 maanden militaire ge
vangenisstraf en 2 maanden militaire deten
tie, met verwijdering uit de gelederen; tegen
de beide andere beklaagden werd een mili
taire gevangenisstraf van 3 maanden geëischt.
D e B i 11. Zaterdagmiddag te ongeveer half
vier had alhier een droevig ongeluk plaats
met doodelijken afloop. De brandstoffen han
delaar G. v. K. aan den Brandenburgerweg
•alhier had met zijn hittenwagen brandwa-
ren en een vat petroleum .cehaald.
Toeu hij daarmee thans kWam, laatste hij
de beladen kar op een erf naast zijn woiiio#
en ontspande de hit. Eerst begon bij de brand
stolen te lossen en in een schuur op te ber
gen.
Terwijl dc man hiermede bezig was, was
de 4-jarige knaap A. v. Koot den wagen ge
naderd: de kar schijnt plotseling gewipt te
zijn, sloeg ten minste onverwacht achterover,
het vat petroleum rolde er af. Door het lawaai
naar buiten gelokt, zag de man den knaap on
der dc zware ton cn wagen liggen, met lievige
verwondingen nan hoofd en armen.
De moeder, die in de buurt was, droeg den
jongen zelf in haar armen naar huis; het kind
stierf na weinige «ogenblikken, ondanks dé
spoedig verleende hulp door de doktoren
Hage (ran het station De Bilt) en Melóhior.
Baarn. Van wege de afdeeling Bnarn van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers
werd alhier Zaterdagavond in de concertzaal
van hotel Central door de Utrechtschc Onder-
wijzers-Tooneelverecniging met zeer veel suc
ces opgevoerd het bekende blijspel „Jan Onge
luk." liet stuk werd uitnemend gespeeld en
viel bij het talrijk publiek zeer in den smaak.
De netto-opbrengst, bedragende ongeveer
400, komt ten bate van de uitgeweken Bel
gische onderwijzers en van het Nationaal
Steun-comité. Door het bestuur der afdee
ling van den Bond waren de in de gemeente
aanwezige Belgische onderwijzers en onder
wijzeressen tot bijwoning dezer uitvoering ult-
genoodigd.
De celnterneerrten en wat voor
hen gedaan kan worden.
Er ligt een wijd raid ter ontginning voor
het Comité voor ontspanning en ontwikkeling
der gein te meerden. Het commando over het
Intemeeringsdepot alhier omvat 10.000 man
te Amersfoort cn 6000 in het Kamp tc Soestor-
berg. Zestienduizend mannen wagen dus r e
zorgen van het plaatselijk comité, dato geit-- -
kig ook uit Zeist hulp zal krijgen en zich ge-
ruggesteund weet door de centrale commissie
voor de gein tern eerden, wélke haar bureau
heeft te Zwolle.
Voor het niaterieelc welzijn der 16.000 ni'ih
zorgt hert militaire gezag op uil muntende wij
ze. In de eerste dagen der overstelping mogen
in de stad overdreven geruchten geloopen
hebben over onvoldoende voeding en klee
ding; thans, nu in de chaos orde gebracht is,
wélon wij uil persoonlijke ervarlgcn maar al
te goed, dat dc verzorging der geinterneerden
raids te wenschen overlaat.
Maar voor de ontspanning en ontwikkeling
der geinterneerden kan cn moet nog heel wat
gedaan worden. Weliswaar laat het militaire
gezag ook op het punt van ontspanning voor
de gesinterneerden zich niet onbetuigd, maar
hier moet toch <de burgerij te hulp komen. Het
wil wat zeggen 16000 jonge, levenslustige en
wetensbegecrige menschen bezigheid tc ver
schaffen, waarbij rekening dient gehouden
met de groote verscheidenheid in aanleg cn
behoefte.
Ook onze gemobiliseerde troepen wagen om
en hebben recht op onze toewijding. Miur
hun lot is toch verre verkieslijk boven dot der
geïnterneerdendüe geen afleiding vinden in
den dienst, noch vrije uren hebben, welke zij
naar welgevallen boe en waar het hun lust.
kunnen doorbrengen. Neen, niets, niets behal
ve de gruwelijkste verveling wacht dc opge-
slotenien lederen ochtend weer opnieuw. En
het moeien wel de intellectueelen en de werk-
zamen zijn, die daaronder het ergste lijden.
Er is al heel wat gedaan in hun belang.
Maar op zoo groot een getal is het effect vaak
niet anders dan dat van 'n druppel op 'n
gloeiende plaat. Steeds hoogere stapels kran
ten worden iederen ochtend naar de ter rei
ncn gebracht en nog ziet men de soldalen
zich verdringen, er om vechten en als een hun
ner een exemplaar heeft weten te hcmac.l 'i
gen, wordt deze hem voor de helft weer d or
een kameraad uit de hanid gescheurd.
De boekerij telt thans misschien 4 a 5f:
werken. *n Respectabel geit al, maar als d
gelicele bibliotheek iederen dag tot het laat t
boek uitgeleend was, zouden er nog 11 12000
man zijn, diie nog niets hadden!
Het Comité ontving dezer dagen het prach
tig geschenk van 10.000 sigaren; het waren
2 reusachtige kisten vol. Als iedere man nu
één sigaar gekregen had, zouden nog 6000
hebben moeten toezien 1
Terzelfdertijd werd het comité verrast door
de toezending van 500 spellen kaarten; zeld
zaam mooi geschenk, maar de vraag naar
speelkaarten is er nog niet geheel dooi- onder
drukt. De reusachtigste getallen vervlucht!'
gen bij de duizendvoudige behoeften.
Tal van muziek- en zangvereenigingen en
artisten, onder wie Julia Cuypcrs, Viaamsche
van geboorte, en Edmond Vlisser, (hebben
voor ontspanningsavonden hun medewerking
toegezegd. Maar waar is de zaal, die duizend,
toehoorders kan bevatten? En werd1 zoo'n
zaal gevonden, dan zou eenzelfde orkest, een
zelfde artist 16 uitvoeringen moeten geven
om door alle 16 000 man gehoord te kunnen
worden.
Er zijn bioscoop-voorstell'n gen gegeven Ir
de openlucht. Daar zouden toch hoel wat lui
ran hebben kunnen profïleeren. Maar wat ge
beurde? De eerste rijen stonden dicht samen
gepakt, de imannen van de 5e en 6e rij rekten
zich uit om over de hoofden der vooraan
staanden te kunnen heenkijken. En de kleinen-
ran-igestalte uit de volgende rijen het is
toch hun schuld niet, dat zij klein zijn?
moesten om wat te kunnen zien op stoelen
of banken klimmen. Met hot gevolg natuurlijk,
dat allen, die achter hen stonden en moeilijk
de heele kazerne koniden leegslee-pen, abso
luut niets te zien kregen.
En wat sport betreft, hoeveel bunders land
zouden er wel noodig zijn om alle liefhebbers
der verschillende spelen gelegenheid te geven
tot dagelijksehe oefening?
Op het gebied van ontwikkeling rijzen de
zelfde moeilijkheden. Het comité zal in de
volgende dagen vooral hieraan zijn aandacht
schenken. Het voornemen bestaat reeds om
cursussen op elk gebied van onderwijs en ont
wikkeling te organ iseeren. Daartoe m'oetéh
de 16.000 gesorteerd en geschift worden Er
zijn nog tal van analfabeten onder hen; déz-^
worden opgespoord en, zoo zij het wenschen,
bij elkaar gebracht ooi les te krijgen in lezöff
en schrijven» Cursussen, voor welk£ groo^ë,4
