"binnen land.
Verspreide Berichten.
Tsingtau, 9 November. Do vesting is. na
uitputting Man alle verdedigingsmiddelen
'd-oor bestorming en doorbreking in het mid-
jden gevallen. De vestingwerken om de stad
gijn met zwaar geschut tot 2S c.M. steilvuur
toe in verband met eene krachtige beschie
ting van de zee uit, zwaar geteisterd De ar-
'üllerislisclve vuurkracht was ten slotte ge
heel gebroken. De verliezen zijn ndet nauw
keurig te overzien; maar ondanks de zeer
zware aanhoudende beschieting als door een
Wonder veel kleiner dan te verwachten was.
(Get.) Meyer-Waldeck.
Berlijn, 12 Nov. (W. B.) Volgens be
richt van deskundigen uil het industriege
bied van Rijnland en West falen wordt de toe
stand daar als bijzonder bevredigend geken
schetst. Werkloosheid bestaat niet in de ge-
heele streek. Inkrimping van hel bedrijf is
slechts hierdoor noodig, dat er geene werk
lieden meer te krijgen zijn. De financieele
toestand is overal volkomen gezond. Er ver
toont zich een krachtige ondernemings
geest; inzonderheid worden belangrijke uit
gaven gedaan voor de verbetering van de
bedrij fsinri ch t in gc n
Weenen. 12 Nov. (W. B.) De Oosten-
rijiksche oorlogsleening zal in vijfjarige schat
kistbiljetten tot den koers van 97£ pet. wor
den uitgegeven. De rentevoet is 5^, maar ten
gevolge van verschillende gunstige bepalingen
stijgt hij tot over 6 pot. De leening moet op
1 April 1920 afgelost zijn. Door bijzondere
bepalingen is ook aan kleine spaarders ge
legenheid tot deelneming verschaft. De in
schrijving heeft plaats van lö tot 24 Novem
ber. De dagbladen hopen op ccn schitterend
succes.
Engeland.
Londen, 12 Nov. (R.) Het antwoord
adres op de troonrede is aangenomen. Het
adres-debat neemt gewoonlijk twee weken in
beslag. Het geheele politieke beleid van de
regcering paseerl dan de revue. In deze
zitting legde echter niemand cenige neiging
aan den dag om de regeering te kritiseeren.
De geheele discussie bepaalde ziali tot zaken
van minder belang.
Henderson, de -nieuwe voorzitter van de
arbeiderspartij, \%ees op de prachtige eens
gezindheid van alle klassen der gemeenschap.
Hij zei de, dat zijne partij van oordeel was,
dat ai hel mogelijke moest worden gedaan
om ciie eensgezindheid te bewaren tot aan
het einde van de tegenwoordige groote be
proeving. De geheele arbeiderspartij ging ac-
coord met de regeering. Welke oude twisten
er ook waren geweest, er was nu geene
keus voor de natie, dan den oorlog vastbera
den voort te zetten totdat een bevredigend
einde was verkregen. Het onmogelijke moet
worden gedaan om de bondgenooten m slaat
te stelen hunne pogingen te bekronen door
eene volledige eindoverwinning. Hij besloot
met te zeggen: Daar wij van meening zijn, dat
de duurzame vrede in de toekomst afhangt
van onze volkomen overwinnin zal de ar
beiderspartij voortgaan haren volledigen steun
te verleenen aan de regeering, in de hoop,
dat deze de ondernomen taak zal kunnen
voortzetten tot aan het door ons allen ge-
W ens elite succes (Toejuichingen.)
13 Nov. Do parlementaire correspondent
van de Daily Telegraph zegt, dat men in de
parlementaire kringen gelooft, dat de eerste
minister aan het lagerhuis machtiging zal
vragen, een nieuw millioen soldaten aan te
werven voor het voeren van den oorlog.
Perzië*
Konstanlinopel, 12 Nov. (W. B.) De
J)uilsche kolonie van Tabris, die zich op weg
tiaar Teheran bevond, werd door Russische
strijdkrachten aangevallen en is met vrouwen
en kinderen in Russische gevangenschap ge
raakt. Pogingen, die van Duilsche zijde wer
den beproefd om de Perzische regcering te
bewegen, stappen te doen tot bevrijding van
de gevangenen, werden door de vrees van de
Perzen voor de Russen verijdeld. Hulp die
van den emir van Sendjan was verzocht,
kwam te laat.
Bij de Perzische regeering en bij den Ame-
rikaanschen gezant tc Teheran werd een krach
lig protest ingebracht tegen de nieuwe schen
ding van het volkenrecht, die door het weg
voeren van de vrouwen en kinderen is begaan
De Duitschc consul en zijn archief werden
door het tijdige ingrijpen van het Amerikaan-
sche gezantr"1 gered.
Mexico.
Porfirïo Diaz, de ex-president van Mexico,
wiens dood e enige weken geleden werd be
richt blijkt nog in leven te zijn. Hij vertoeft
als herstellende zieke in Biarritz.
Een Engel sche stem over ons.
J. W. Robertson Scott, ccn Engelschman,
die, zooals men weet, ons land goed kent,
geeft in „The Observer" een beschouwing
over „De Hollanders en hun critici", waaraan
wij niet veel behoeven te ontleen'en omdat ons
dit alles wel bekend is, maar die toch de aan
dacht verdient, omdat er uit blijkt, dat dc
waarheid over ons l3nd en zijn houding in
den oorlog ook in Engeland wel gehoord
wordt.
„De verdachtmakingen van de goede trouw
onzer huren", zegt Soott. „zijn eenvoudig het
gevolg van onbekendheid met de feiten". Hij
zet dan uiteen dat wij als neutralen het redht
hebben met Duitschland handel te drijven en
dat de Rijnraartacte ons belet ons te bemoeien
met transitogoed naar Duitschland, zelfs als
dat in lichters te Rotterdam wordt overgela
den; hij wijst op de lange lijst van artikelen,
waarvan wij den uitvoer hebben verboden en
op den aankoop van vele artikelen voor
regeert' nesrekening, waardoor de uitvoer
wordt gecontroleerd. En na gewezen te heb
ben op onze ontvangst van de Belgische vluch
telingen en onze behandeling van Engelsche
zeelieden, concludeert hij:
In dezen oorlog Is, zooals het gewoonste
verstand begrijpen kan. een kleine Staat in
de allermoeilijkste positie.
Zijn heele toekomst staat op het spel. Som
migen, die een studie van de zaak schenen
Te hebben gemaakt, hebben gemeend, dat Hol
land terstond den oorlog moet verklaren. Nu
kent het land zijn eigen belang zeker beter
dan cenige vreemdeling. Was het vijandelijk
heden begonnen toon België, jegens welk land
het geenerlei verplichting had, werd aange
vallen, dan zou het vernield zijn evenals Bel-
eië. Ms hot nu roekeloos den strijd berint, wie
zal -t dan redden? Heeft dan de vrede niets
goeds? Is neutraliteit een illusie? Moeten alle
volkeren ter wereld, zelfs zonder reden, mee
gaan in den Armageddon?
Anderen zouden willen dat Nederland met
Duitschland tegen de bondgenooten optrok:
zij meenen dait het voor Engeland het best
zou zijn, wanneer Duitschland beschikte over
de havens van Rotterdam, Vlissingen en Am
sterdam, de Schelde, enz. en dc landbouw- en
financieele hulpbronnen van Nederland. Ro
bertson Scott acht het integendeel geen klei
nen steun voor de Engelschcn, dat Duitsch
land, dat tegenover België en Frankrijk zijn
grens heeft gesloten, op zijn vlakke en open
grens aan de Hollandsche zijde een neutrale
natie heeft, die als haar onafhankelijkheid ge
vaar loopt, die zal weten te verdedigen met
een uitstekend klein leger van versche troe
pen.
De neutraliteit van Nederland.
De vrijzinnige afgevaardigde Gothein be
spreekt in de Vossische Zeitung de neutrali
teit van Nederland in de toekomst en zegt
onder anderen: Duitschland heeft absoluut
geen aanleiding om te trachten verandering
te brengen in zijn huidige verhouding met Ne
derland. Voorzeker, er zijn bij ons ook ette
lijke .patriotten" die verlangen, dat de Rijn
van zijn bronnen tot zijn monding een Duit-
sclie ri-uier zij. Maar even zoo weinig als de
Zwitsers zulke enthousiasten tragisch opvat
ten. evenmin moesten de Hollanders dat doen.
Een economisch belang bij een engere aan
eensluiting van Nederland aan Duitschland
bestaat er bij ons niet. Integendeel het heeft
voor ons in geval van oorlog niet weg te cij
feren voordeelen. dat Nederland niet tot "het
Duitsche rijk behoort. In 1870, toen de toen
tertijd overmachtige Fransche vloot de Duit
sche havens blokkeerde, was dat voor ons
verkeer met de overzeesche neutralen van
groote beteekenis. thans echter was dit van
veel garingor beteekenlis, omdat Engeland
zich niemendal stoort aan de bepalingen van
het volkenrecht, en vooral omdat het tegen
over de neutrale machten zijn maritiem over
wicht op ongehoorde manier laat gelden,
waar het hun voorschrijft, hoeveel graan, wol,
metaal, minerale olie enz. zij op hun eigen
of op anderer neutrale schepen mogen aan
voeren. De groote maatschappelijke nadeelen.
die de neutrale staten daardoor ondervinden
en dat nog het sterkst wel Amerika zul
len aanleiding zijn, dal allen hunne koopvaar
dij- maar vooral ook hunne oorlogsvloten zul
len gaan vergrooten, om ten minste met el
kander aaneengesloten. Engeland te dwingen
de regelen van het volkenrecht tp respectee-
retn, en daarmede zal dan ook de neutraliteit
van Nederland weer een groote waardever
meerdering ondergaan.
En na een aansporing om onze vloot te
versterken, ook ter verdediging van onze ko
loniën. eindigt de schrijver: ..Wij hebben geen
maatschappelijk noch politiek belang er bij,
Nederland tot een nauwere aansluiting aan
ons op te wekken, laat staan dan zoo iets op
te dringen. Voor ons heeft een neutraal Neder
land veel meer waarde dan een dat bij ons
aangesloten Is. En bovendien de heele vraag
is er eigenlijk een van Hollandsch belang''.
Dixmuiden genomen.
De Belgische correspondent van De Tijd
meldt uit Duinkerken, d.d. 10 Nov.:
Toen in de eerste weken van den oorlog
het aanvallend optreden der Duitschers in
Frankrijk was tot staan gebracht, werd door
het groote Duitsche hoofdkwartier kond ge
daan, dat in de nu volgende tweede periode
van den oqrlog de beslissing in het Oosten van
Frankrijk lag. Maar de geniale krijgstactiek
van Joffre dwong de Duitschers niet de be
slissing uit te vechten, waar zij die hebben
wilden. In den aanvang schijnbaar hopeloos,
stormde Joffre in het Westen hoogerop en
thans zijn zelfs de Duitschers er toe gebracht,
mede een beslissing in het Westen te zoeken.
Heel de gevcchtsstelling is veranderd en
groote troepenmassa's heeft de vijand op de
uiterste westelijke linie saamgebracht. Toen
de druk op Dixmuiden door het water uit
de opengezette sluizen gebroken was, storm
den de vijandelijke legers met hun massale
kracht op de linie van Yperen los, nu eens
iets winnend, dan weer terrein verliezend,
doch tevergeefs hun krachten verspillend aan
een doorbraak. Een doorbraak hij Yperen
heeft zijn vele bezwaren dan ook, omdat het
heuvelachtig landschap, dat Yperen van Duin
kerken deels scheidt, uiterst bezwaarlijk is
voor een opmarsch naar de laatstgenoemde
plaats. De kortste, de gemakkelijkste weg is
en blijft over Dixmuiden en trots het water
hadden de Duitschers hun plan, om hij Dix
muiden onze linie te forceeren, niet opgege
ven. Onze luchtverkenners meldden lederen
dag hoe de vijand veel hout deed aanvoeren
naar de User, hoe tallooze vlotten en bootjes
waren meegebracht voor het waterrijke
Vlaamsche land. Daarbij kwam, dal de Duit
schers nog altijd op den linkeroever vasten
voet behielderL.
Alles duidde er op, dat de vijand een alge-
meenen aanval binnenkort zou ondernemen.
Voor Yperen waren versche troepen verkend
van jongere krijgers, knapen schier. En hij
Dixmuiden drong de zeemilitie oo. De druk
op Dixmuiden, dat zoo afwisselend nu eens
in de handen van den vijand, dan weer in
onze handen was, werd hernomen en daarom
was het noodig, dat het Engelsche schceps-
kanon mee ging spreken.
Dinsdagmorgen was de strijd bij Nieuw-
poort en Dixmuiden een geweldige. Er ls daar
door de onzen met fabelachligen moed ge
vochten. Het was e&n strijd op de dijken om
de dijken. Wie meester van de diiken was.
werd meester van het terrein. Het mitrailleur-
vuur had hier de overhand, omdat de zware
kanonnen niets in het moeras kunnen uitrich
ten, ze waren trouwens door de Duitschers
deels reeds weggevoerd. Op uiterst handige
wijze had de vijand op sommige plaatsen de
bezwaren, die het geïnundeerde land oplever
de, weten te boven te komen. Op andere plaat
sen werd de strijd letterlijk in het water ge
streden, en man tegen ni2n vaak. De worste
ling was er eene van groote ellendigheid.
Want de soldaten waren lichamelijk soms ge
heel uitgeput door de koude en de natheid
hunner kleederen, die hun aan het lijf plak
ken en hen zwaar in hunne bewegingen be
lemmerden. Langs de kust wonnen de ver
bondenen, nabij Nieuwpoort voet na voet ter
rein. Den Duitschers werd belet Nieuwpoort
binden te dringen en de vijand was beducht
voor de Engelsche vuurmonden van de vloot.
Terwijl wij aan de kust vorderden, moest
onze middcnlinic. die Dixmuiden bezet hield
voor den druk wijken, tegen den namiddag
was er geen houden meer aan en zag de stuk
geschoten, 'uitgebrande, deerlijk gehavende
plaats, die ééns het schilderachtige Dixmui
den was, voor den zooveelsten ker*" de Duit
schers binnenrukken. Bezetten kon de vijand
echter dc, uit krijgskundig oogpunt thans ge
wichtige plaats niet geheel, want de verbon
denen bleven zich in de zuidelijke bui ten wij
ken nestelen. Inmiddels rukten van hier hulp
troepen naar de bedreigde plek om de door
braak der Duitschers te voorkomen! Al is Dix
muiden nu deels bezet, groote verandering
levert dit nog op heden in den oorlogstoe
stand niet op. daar de gevechtslinie nog zoo
goed-als ongeschonden bleef. Rond Yperen
hebben de Franschen een aanval der jongere
Duitsche reserve-troepen afgeslagen, maar
leden daarbij toch zware verliezen aan doo-
den en krijgsgevangenen.
Misbruik van de Nederlandsche
vl a g?
De Londen sche bladen melden, volgens een
telegram aan de Tel.. dat een kleine kruiser,
de Nederlandsche vlag voerende, twee dagen
dicht bij de Niger ten anker lag. Achterdocht
werd opgewekt door het feit, dat de kruiser
gisteren in ccn halven storm vertrok.
Eenige personen te Deal beweerden, dat het
schip niets anders was dan een Duitsche mij-
nenlegger. die een mijn bevestigde aan den
ankerketting van de Niger.
Het ls begrijpelijk, dat de Engelsche pers
zoekt ïiaa reen verklaring, voi" het feit. dat
vlak onder de eigen kust een Britsch oorlogs
vaartuig werd vernield.
Een tiberZepp elin.
Iets buitengewoons, schrijft een Engelsch
blad, gebeurt thans in Friedrichtshafcn. De
plaats ziet er aardig en vredig genoeg uit,
maar in het lange gebouw, dat slaat aan dc
grauwe wateren van hei meer, slechts ccn
paar honderd meter van de kleine haven ver
wijderd, zijn tientallen geroutineerde mé-
reumcicais d'ag en nacht aan het werk om een
luchtmenster te (bouwen, dat zijn weerga
niet heeft, wat betreft zijn macht tot vernie
len. Het moet vroeg in November klaar zijn
en de makers hebben al voorspeld, dat zijn
eerste ernstige werk een tocht naar Londen
zal zijn. De nieuwe Zeppelin zal speciale
bruggen langs de zijden hebben voor machine
geweren en licht arülleriegesohuf.
Alle plannen van de ontwerpers waren ge
baseerd op berekeningen voor het zooveel be
sproken bombardement op Lomdien. Een van
de grootste moeilijkheden voor 'n luchtkapi-
tein wien 'n dergelijke reis wordt opgedra
gen, zal de tijd lengte zijn, gedurende welke
het noodzakelijk is, dat het schip in de lucht
blijft. Om het gevaar van aanvallen te voor
komen, moet een groote omweg gemaakt
worden ran en naar Antwerpen of welk
uitgangspunt zaj ook nemen. Men beweert,
dat de nieuwe Zeppelin deze moeilijkheid zal
overwinnen, doordort het schip een orobe-
perkten tijd in de lucht kian blijven, dank
zij het groote aantal ba 11 onnets in het enor
me omhulsel. Door oen speciaal apparaat zal
de schroef deze opnieuw kunnen rallen, om
de beurt, zonder dat een- landing noodig is
Een ander voordeel van die vele ballonnen
is, dat als een gedeelte buiten werking wordt
gesteld, er voldoende gas in het andere deel
is om het schi-p drijvend te houden.
Vele verhalen gaan in de buurt van de fa
briek over dit krachlmonster. Sommigen ver
tellen, dat het onopgemerkt zal kunnen voor
bijgaan tengevolge van een nieuw uitgevon
den „geruisdidemper". Verder moet het om
hulsel donker grijs zijn, om onzichtbaar te
blijven bij nacht. Een speciaal licht kanon
zou met speciale granaten geladene worden,
van speciale ontplofbare stoffen voorzien.
Zelfs gaat 't gerucht, dat een van de ingenieurs
'n werptuig heeft uitgevonden, bestaande uit
een ijzer,cn buis. waardoor T-rojectielea nauw
keurig gemikt kunnen worden van af een
flinke hoogte.
Behalve deze über-Zeppehn wordt nog een
ander luchtschip gebouwd in de hangar tan
den oever van het meer. Hieromheen slaat
steeds een groot detachement soldaten en de
toegang naar de haven van de stad wordt
eveneens streng bewaakt. Op ee.i motorboot
is een wauht voortdurend er op uil er voor
te zorgen, dat siooinhoolen en isscherssche-
pen uit de buurt blijven. AUe vreemdelingen,
zelfs zij die aan den Zwitserschen kant van
het meer wonen, en die zeer Duilsch gezind
zijn, worden gearnestoerd als zij zich in de
nabijheid van een der beide hangaTS wagen.
Ongeveer tweemaal in de week komt graaf
Zeppelin zelf eon bezoek aan Friedrichsha-
fen brengen. De „Herr Graf" is zeer populair
onder dc soldaten en soms neemt hij groep
jes gewonden meer om de werken te zien.
Hij is op het oogenblik een van de meest
bezige mannen in Europa, want behalve de
twee Zeppelins in Friedriclishafen, worden
er nog andere gebouwd in Dusseldorf, Pots
dam cn Hamburg.
Een ran de opmerkelijke dingen in dezen
oorlog is tot nu toe het geringe resultaat
van de luchtvloot voor vernielingswerk. De
Duitschers hopen, dat d'e verbeterde Zeppe
lins, waaraan nu de laatste hand gelegd
wordt .de bordjes zullen verhangen.
De torpedeering van de Niger.
Uit Londen wordt hierover nog door Reu
ter's specialcn dienst geseind:
De „Niger" lag ten anker voor Deal. De
ontploffing, welke aan boord van het schip
plaats had, werd van de kust af waargeno-
msn. Het grootste gedeelte van dc bemanning
was beneden en zat aan het middagmaal toen
plotseling het bevel van de commandobrug
weerklonk, lastgevend de waterdichte schot
ten te sluiten. Eenige manschappen snelden
naar het dek en zagen in het zog vam bet
schip een streep schuim. Onmiddellijk daar
op wend de „Niger" getroffen en zonk binnen
twintig minuten. De booten werden uitgezet
en bovendoen sprongen vele manschappen
in zee voorzien van een nieuw soort red
dinggordels. SleepbooLen cn torpedobooten
kwamen met grooten spoed naderbij en red
den allen. Men. gelooft, dat twee personen
vermast worden.
De werving in Engeland.
In de laatste dagen gaat het. volgens een
telegram van Reuter aan enkele couranten,
met de werving weer voortreffelijk. Te Lon
den meldden zich Dinsdag tweeduizend roera
ten aan en men verwacht dat dit getal wel
dra verdubbeld zal zijn. In dc laatste drie
weken zijn te Newcastle zeven bataljons ge
vormd. Zoo kwam Vrijdag de vergunning r
een derde Schotsch bataljon te vormen en
Maandag was dat reeds voltallig.
Ilct parlementaire wervingscomité heeft met
toestemming van den minister van Oorlog aan
de gezinshoofden verzocht lijsten in te vul
len, met de namen van leden van hel gezin
die bereid zijn in dienst te treden.
N e w-Y ork, 12 Nov (R.) Eene bomont
ploffing heeft d-c Bronx-stichting vernield te
genover de gerechtsgebouwen. De aanslag
schijnt gemunt te zijn geweest o.p den rech
ter Gibbs en zijne helpens, die met bijzon
deren ijver den hand-el in blanke slavkwinen
tegen gingen.
Veldslagen uit vroeger tijden.
Een overzicht van de grootste veldslagen van
de vorige eeuw loont welk een verschil er be
staal tusschen de oorlogen van vroeger en een
tegenwoordige menschenslachting.
Want terwijl niemand het nog gewaagd
heeft, de verliezen bij hun Hen-, wellicht hon
derd-duizend tallen te schatten voor de groote
veldslagen aan de Mame en Aisne, gaven de
voornaamste veldslagen van de negentiende
eeuw de volgende betrekkelijk geringe cijfers
Uil het begin van de vorige eeuw geldt na
tuurlijk Waterloo als de voornaamste veldslag.
Doch Solferino uit den Italiaanschen oorlog
heeft ccn historische herinnering nagelaten
vanwege zijn hevigheidtoch waren dc cij
fers niet hooger dan 630 officieren en 19.311
man verliezen voor de Oostenrijkers, en 936
■officieren en 17.305 man verliezen voor de ge
allieerden.
De voornaamste veldtocht vani Engeland In
het raidden van de vorige eeuw was de cam
pagne tegen de Sliikh's, met den grootsten
veldslag bii Chilian-wallah (1849), waar de En
gelsehen 26 aan gesneuvelde, 66 aan gewondo
officieren, 73l gesneuvelde soldaten en 1446
gewonden verloren, terwijl het vijandelijke le
ger 3000 gesneuvelden en 4000 gewonden op
het slagveld liet.
De slag bij Alma was de voornaamste u't
den Russfsch-Turkschen veldtocht: de Rus
sen telden 40 000 man infanterie, 6000 man
cavalerie en 180 stuks geschut, tegen een ge
allieerde macht van 26 000 Engelschen en
24,000 Franschen. De Russen verloren onge
veer 5Ö00 man aan dooden en gewonden en
nog 900 gevangenende verbonden legers
hadden 3l00 man verliezen. Toch gold deze
slag als een van heftigen aard.
In 1866 kwam hel eerste meer moderne le
ger in den strijdhet was het Pruisische leger,
dat 350.000 soldalen telde, tegen 420,000 man
voor de met Oostenrijk verbonden legers. Bij
Sadowa streden 215.000 man met 770 kanon
nen en 24,000 man cavalerie tegen 221,000 man
voetvolk, 27.000 ruiters en 780 kanonnen aan
Pruisische zijde: het gold als de geweldigste
slag in die eeuw: doch de verliezen waren
niet meer dan 360 officieren en 8500 man aan
Pruisische zijde, tegen 1500 officieren en 44,000
man aan den anderen kant
Eindelijk de oorlog van 70. De slag bij Gra-
velotte duurde twaalf uur en zag tegenover
elkaar 19.000 Franschen en 25.000 Duitschers
staan. Bfj Sédan werden 25.000 Franschen
krijgsgevangen gemaakt, terwijl den volgen
den dag zich nog 83,000 overgaven met 70
mitrailleuses, 400 stukken veldgeschut en 150
stuks belegerings-geschut; 14.000 Fransche ge
wonden lagen op het slagveld.
De latere Russisch-Turksche oorlog, hoe
wel bizonder bloedig, zag slechts geringe
legers tegenover elkaar In het veld treden,
terwijl ook de verliezen betrekkelijk gering
waren. Zoo streden in den slag bij Plevna in
1877 ongeveer 30 000 man Turken tegen twee
maal zooveel Russen; de laatsten, hoewel
overwinnaars, verloren 2000 gesneuvelden en
4Ö00 gewonden, terwijl Osman Pacha zich
met ziin geheele leger en 128 officieren moest
overgeven
Men vergelijke al deze betrekkelijk geringe
cijfers eens met de afgrijselijke getallen men-
schenlevens, welke ons straks zullen worden
voorgerekend uit dezen Europeeschen moord-
oorlog, zoo schrijft het Hbld.
Staten-Generaal.
Pensioenwet
Gemeent e-a mbtcnoren.
Bij het afdeelinesord-»rrnpV werd in het al
gemeen geen bezwaar increbracht tegen het
voorstel tot openstelling voor gemeente-amb
tenaren van de gelegenheid om zich alsnog
aan de werking van de Pensioenwet voor de
gemeente-ambtenaren 1913 en van èt- weduwen-
wet voor de gemeente-ambtenaren 1913 te ont
trekken.
h'Ien achtte echter gewenscht een aanvulling
ook voor de tijdeliike gemeente-ambtenaren met
een bepaling, dat bij gemis van een formeele
aanstelling in een gemeentelijke betrekking, als
zoodanig geldt „een stuk uit den tiid der dienst
vervulling. waaruit van de aanstelling recht
streeks of zijdelings bliikt."
Ook wenschte men een bepaling, volgens wel
ke werklieden, die in hun later leven in een
lager bezoldigden werkkring worden overge
plaatst, en daardoor een gedeelte van hun loon
verliezen, niet hun pensioensgrondslag zien da
len.
Vervolgens vroegen eenice leden om ook
sommige categorieën van ombtenaren. in zljde-
lingschen gemeentrd:"««». met van de toepas
sing der wet uit te sluiten.
Uit de Pers.'
Voorschot voor het benarde deel
van den Kiiridenstand.
Niet genoeg meent de Standaard
kan. er op aangedrongen, dat hoe eer hoe
beier worde overgegaan tot' het beschikbaar
stellen van een Voorschot ten behoeve van
dat deel van den kleinen middenstand, dat
't hoofd niet meer boven water kan houden,
bij fabriek, ambacht en winkel.
In drieërlei sorteering zien we thans deze
middenstand zich deelen.
Er is een groep, die bij den oorlogstoe
stand niet verloor, maar won't zij door
stijging in de prijzen, 't zij door meer aftrek.
Er is een tweede groep, die in haar ge
wone doen bleef, en in geen enkel opzicht
hulp van noode heeft.
Maar er is oo!< ccn oep, die df
grondstoffen duurder rag worden, en d?t
aftrek, soms tot op sfllstand, minderen,
tal van kleinere zaken zag men zir!
door reeds niet in staat, de gewc-
seis van geleverde grondstoffen te honorc
ren. Bij enkele is hierdoor r en or
vangst vai\ grondstoffen meer mogelijk En
de aftrek slonk on zoo verontrustende wijze,
dat het arbeidspersoneel op zwart zaad
kwam te staan, en er bijna geen weekgeld
meer voor het gezin is af te zonderen. Dit
geldt vooral kleine zaken in wat kleeding,
ameublement sieradiën en huisraadbehoef
ten betreft. Ook de groo ore ondernemingen
op dit gebied lijden wel bitterlijk aan leege
winkels, maar bij de groote ondernemingen
faalt 't niet aan kapitaal, om 't uit te zin
gen. In nood, in pertinenten nood daaren
tegen, verkeert een geheele schare van
kleine zaakjes, bij fabriek, ambacht en win»
kei, en hun nood roept om Voorschot.
Gegeven geld zou hier weggegooid wezen.
Keert straks de vrede weer, dan zal er naar
wat deze groep op de markt brengt, een dub-
belsterke vraag wezen, zal de verdienste weer
vlot gaan, en zal men zeer wel in staat we
zen, het voorgeschotene terug te, geven. Het
ontbreekt voor het oogenblik alleen aan con
tanten
„We wezen er daarom re o O'), boe voor
het ontvangen van zulk een Voorschot, de
firma's van deze groep, die in noodstand
verkeeren, zich op solieden voet vereenigen
moesten, om saam in bond, het voorschot
van de Regeering aan te vragen.
Het zou dan gaan als met de Woningwet.
Ook daar is voorschot ingevoerd. Op an
deren voet natuurlijk, omdat men bij bouw
een onderpand kriio-t. Maar zulk onderpand
zou hier gelegen ziin in de ondernemingen
zelve, zoo uit de boeken bleek dat zte gedu
rende een te bepalen aantal jaren, TÖÓr den
oorlog, goed waren uitgekomen.
Ook bij de scholen wezen we op zulk een
zich vereenigett van velen, om aan het Rijk
de noodige soliditeit aan te bicden.
Dit nu zou ook hier kunnen doorgaan.
De kleine middenstand, dien 't hier geldt
mag niet in den steek worden gelaten."
Berichten.
De Staatscourant van Vrijdag 13 Nov.
bevat o.a. de volgende Kon. besluiten.:
benoemd met ingang van 16 December tol
vice-president van den Raad van State mr.
dr. \V. F. van Leeuwen;
op verzoek eervol ontslagen dc Oost-Indi
sche ambtenaar met verlof dr. II. D. Tjeenk
"Willink, laatstelijk tijdelijk waarnemend di
recteur der H. B. S. te Semarang;
benoemd tot notaris te Waalwijk A. Schaap
candidaat-notaris aldaar; tot idem te Franc -
ker A. Kraseman, thans te Witnrarsum; be
paald dat de notarisstandplaats te Witmór
sum niet zal worden vervuld.
Prinselijk bezoek bij den
laatsten Metalen Krui s-r id der
Gelijk velen bekend zal rijn, woont te Brieü
de laatste Metalen Kruis-ridder, de 103-jari
Corstiaan Ilagers, diie zich nog altijd in h
bezit van een goede gezondheid mag ver
heugen.
De hoogbejaarde kreeg de vorige week 1
zoek van Z. K. H. Prins Hendrik. Over dit be
zoek lezen we in de Rrielsohe Courant:
Onze 103-jarige Corstiaan Hagers kreeg
den morgen van den 6 November een bezoek
van Z. K. H. Prins Hendrik der Nederland
met gevolg.
Heel leuk vertelde de oude heer van dit be
zoek. In zijn binnenkamer, had hij, rechtop
staande als het een oud-krijger past, den Ge
maal van onze. Koningin ontvangen en be
groet. Het ging nu over den tijd, toon Hagers
als jonkman van 19 jaar het vaderland als
vrijwilliger diende. Van verlegenheid had de
oude heer geen last, zed hij; dat heeft hij
trouwens nooit gehad. En 't was niet voor de
eerste maal zijns levens, dat hij met vorste
lijke personen in aanraking kwam. Zoo was
hem dat he 1 lang geleden overkomen, toe;:
hij, als Vaandeldrager van het Metalen Kn;
bij koningin Sophia, die eerste Gemalin van
wijlen Z. M. Koning Willem III, was ger.-
pen, die met Prins Alexander, toen nog een
knaap, aan den arm stond.
In die binnenkamer van IT gors lag echt
een zieke, mejuffrouw Cato Hagers, die heel
lang lijdend: is. Die zieke nu trok vervolgens
de aandaoht van prins Hendrik, die zich tol
haar begaf en zich geruimen tijd op de mi.a
zaamste wijze met haar onderhield, terwijl
Hagers door zijn leuke opmerkingen want
dat kan hdj de hecren nog een paar keer
hartelijk deed lachen.
Na een hartelijk afscheid vertrok Z. K. II
Maar terwijl In die drukte, toen de Prins zich
naar zijn auto begaf en een massa toegevloei
de mensri#Mi hem begroetten, niemand meer
bijzonder op den ouden heer Hagers lelie,
was die naar voren gekomen, en stond tot ver
bazing van Z. K. II. op de stoep van zijn wo
ning, om zijn hooien gast het afscheid toe te
wuiven, en den groet van den laatsten Meta
len-Kruisridder te brengen aan prins Hendrik
der Nederlanden.
Dc nieuwe vice-prcsideut van den
Raad van State.
Mr. Dr. W. F. van Leeuwen werd in 1800
te Soerabaja geboren; op achtjarigen leeftijd
kwam hij te Amsterdam, waar 'hij gebleven is
tot in 1911 zijne benoeming tot -Commissaris
der Koningin hem noopte woonphiats te kie
zen in de hoofdstad -zijner provincie, in Haar
lem. Van 1880—1883 studeerde de heer van
Leeuwen in de rechten aan de Amsterdam-
sche Universiteit; na zijn promotie op proef
schrift: „Dé verzekering op behouden varen",
vestigde hij zich als advocaat in de hoofdrad
cn wijdde zich tot 1895 aan de rechtspraktijk,
zich meer in het bizonder toeleggende op zee-
en handelsrecht. De onderscheiding viel hem
te beurt, van te worden benoemd tol plaats
vervangend rijksadvocaat.
Op 35-jarigen leeiftijd werd Mr. van Leeu«
wen gekozen lot raadslid en in de eerste zit
ting, welke hij als zoodanig bijwoonde, be»
noemd tort wethouder. In het Dagelijksch Be»
stuur der hoofdstad was hij eerst belast ntèt
de afdecling Financiën, waarnaast hem hek
beheer der bedrijven werd opgedragen als op»
volger van den heer Treub. Zes jaar bleef
heer van Leeuwen wethouder; in 1901 wefa
hij benoemd tot burgemeester van Amsterdam
In plaats van Mr. S. A. Venine -Meinesz. Reeds
