!i?osP DE AREND
Van der Zoo de Jong Van Ophoven
FORTMANN EN HEHENKAMP.
m
HARE
HOOGHEID.
BON
ST. HIC9LAJIS-0ADEAUX
Als hoofdnummer:
HE1Y PORTEN,
ftmarsloortsche Onderl. Keuken
HEMEN GELDEN a DEPOSITO
Stoomven/erii en Clemisciie Wasscherij.
Onze RECLAME-DIVAN kostf 12.50.
Firma L. van Achterbergh's BrandstoffenhandeL
ADVERTENTlENv Bestelkantoor: Arnhemsche straat 1. Telefoon 155.
Engefsche, Sehotsche, Duilsche
Gemeub. Kamers
Bezorgt uw gelezen Dagbladen aan de
üourardendepots voor de geïnterneerden
VRIJDAG
ZATERDAG
ZONDAG
7 EN 9 UUR.
Sensatieklucht in 3 bedrijven. Een
nieuw lachsucces der beminde film
actrice HENNY PORTEN, welke
zoowel in drama's als in blijspe
len (b.y. in „De vüand van het
Land", „Gravin Ursula" enz.) de
harten der toerchouwers veroverde.
de Koningin der
Film-artisten.
MENU
Amersfoort
Bussurn
tegen effecten-onderpand
Rentevergoeding4 €j0
Boterletters en Letterbanket
Harten
Hammen
Borstplaat
„De Gulden Korenaar
H. KONING ZONEN,
Dagelijks
Zeer fijne St. Nicolaas
versch verkrijgbaargevulde Varkenspoot-
Earsie Amersfoorischa
K. W. JAEGER.
Kinkel: Kaïpitr. I. Telel. 198. FabriekKamppooil
Langestraat 63. - - - Over de Krommestraat.
Groote keuze St. NICOLAAS-CADEAUX:
WiEt U verzekerd zijn met de a.s. St. Nicolaas EEN ZEER SMAKELIJKE BANKETLETTER in huis te hebben, doet
dan uwe bestellingen bij A. J. VAN ZALINGEN
Langestraat 1 hoek Varkensmarkt
Telephoon No. 171
leven. '1 Is
opilrekkins fan hel economises
>11 ais!.
Hei kapil-wl is vernietigd door de uitga
ven. gebruikt als een assuranüt-p.vmie ca niet
deal* de dekking- Dan is het slechls verwisse
ling van eigenaar. En het gebruik door den
Staal is misschien meer economisch gewin dan
hel steken in gasfabrieken en buitenlandschc
fondsen.
Het discours van rapporteurs van de
Kamer en dc Regeeriiig lieefl tol voorloopig
resultaat geleid dal definitieve dekkingsvoor-
stellen kunnen uitgesteld lot 1 Januari 1917.
't Is weer blanco gelaten. Vleesch, invoerrech
ten en successie gaan er voorloopig uit.
Sedert het opzeggen van den Godsvrede is
feeds veel in de ontwerpen veranderd; er zal
nog wel meer komen.
Men zegt: valt dit ontwerp, dan valt het
JCcbinet, dan valt algemeen kiesrecht. Met die
i$ jaar is het onmogelijk noodigc verbeterin
gen aan te brengen. Een stembiljet, waarmee
men niets koopen kan, is niets waard.
En dat Cort van der Linden en zelfs dal
Treub zou gaan. gelooft spreker niet. Trèub
lieefl- zich reeds tweemaal verloochend in hel
belang van het Land, hij zal 't nog wel een
derde maal doen.
De ontwerpen zijn onaannemelijk voor 'hel
Nederlandsche proletariaat. Spreker vertrouwt
dal dit proletariaat achter de S.-D. Kamer
leden zal staan. Als de regeering daartoe
dwingt, zal ook het Nederlandsche proleta
riaat gemobiliseerd worden."
Van de gelegenheid tot debat maakte nie
mand gebruik.
Soiree-a rtistique.
Een der Holiandsche militairen de heer C-
'1. E. Röntgen, organiseert hier ter stede eeni-
je soiree's. Een soiree ls reeds gegeven voor
di militairen en een tweede wordt aangekon
digd voor militairen en burgers, a.s. Maan
dagavond in de Bioscoop De Arend.
Het program dat men ons reeds toezond,
?ict er keurig en zeer afwisselend uit. Een
Auiersfoortach damesorkest en het verband-
plu a ts-orkest zullen zich doen hooren, een
clarinet-solo door den heer v. d. Werd, leeraar
in iJarinet, en eenige nummers van den karok-
le -humorist van Schailc. En tot slot „de too-
vu tuin" fantastisch ballet in 7 afdeelingen.
sf' ciale decors, costumes, dansen en muziek
v. i Röntgen, schitterende electrische lichtef-
fciacn.
Protestantenbond.
>nderdag 17 dezer zal prof. dr. Ph. Kohn-
•m, van Amsterdam, voor de plaatselijke
•ding van den Protestantenbond spreken,
..Ethische en Religieuse vraagstukken,
verband met den oorlog."
Remonstrantsche Kerk.
Im de Remonstr. kerk. zal Zondagochtend
.i kinderkerk gehouden "den; gewone
list om half elf.
Nutslezing.
Gisterenavond hield <!e heer Maurits
Wagenvoort een lezing voor het plaatselijk
NmJs^departement over: Jan Compagnie van
toen en zijn achterkleinzoon van nu.
Sr>c. ging terug tot 1714 toen de geoctroyeer-
de O. I. C nog in rolle gilorie was, maar de
Republiek der zeven vereenigde gewesten
leeds de teeikenen der ouderdorasverzwakking
toon die. Maar toch wend Nederland nog tot
de groove mogendheden gerekend, al werd
hel wel wat in een hoekje gezet, getuige de
woorden ,,ohez vous, sur vous et sails vous".
die de Fransche gezant de Polignac misschien
likt gezegd (heeft, maar zou kunnen gezegd
hebben. Thans is dat anders, maar niet door
dat het Ned. volk is achteruit gegaan, maar
omdat Engeland, Frankrijk en Duitschlatvd
de plaats hebben dngenomen die hun van na
ture toekomt.
Een ongunstig verschil tusschen toen cn
nu is, dat Jan Compagnie baas was en nu af
hankelijk ls van de heoren in den Haag,
waarvan de meesten nooit een klapperboom,
laat staan een Javaan gezien hebben. Indien
koloniën te besturen waTen door papieren
wijsheid, moesten de onze de bloeiendste ter
wereld zijn. Dat ze daaronder niettemin toch
iehooren, is te danken aan de goede krachten
die in Indië bestuursfuncties vervullen.
Spr. herinnert er aan, dat onze voorvaderen
veel zijn belasterd. Er ontstond een kolossale
litteratuur, waarin Jan Compagnie werd
voorgesteld als de man, wiens eenigst doel
was rijk te worden.
Vóór 50 jaar was hiervan Droogstoppel het
type. alleen was hij gedegenereerd en slechts
het product van kwaadwillige fantasie.
Toegegeven moet worden dat onze voorva
deren in de uitzetting van hun macht daden
deden, slechts steunende op het recht van de
Sterkste. Maar men moet hen beschouwen In
de lijst van hun tijd en niet vergeten, dat on
bevooroordeelde getuigen bewondering voor
hun beleid uitspraken.
Spr. beschrijft dan Jan Compagnie als den
koopman, die met den vollen buidel kwam
om zaken tc doen. Vreedzaam kwam hij in
fni.. maar eerst de Portugeczen en daarna
d'£ Jnlandsche hoofden dwongen hem steeds
oorlogvoerend overwinnaar te zijn. Zijn on
vermoeide arbeidsplicht, zijn gema'igdhcid en
zijn enorm aanpassingsver-ogen herben Jan
Compagnie tot den hoogslen bloei gebracht.
it m m -.Ionderwij-s heeft hij in zijn jeugd
•uie! veal gedaan, maar rekenen was hem aan-
i;.;j was wakker, zette de oogen
stc ris goed open en wist uit hel geleerde flink
profijt te trekken. Hij bezat ondernemings
geest tot in het rockelooze en gaf iets niet op,
voor hij zijn doel bereikt had.
Na de mvz» schelste snr. ons dc koloniën
in dc 19de eeuw. Na het Napoleontische tijd
perk zag hel Xcd. volk zich voor groote moei
lijkheden geplaatst n.l. de winst met de Bel
gische broederen cn een dreigend staatsban
kroet. In den Archipel traden wc niet meer op
als kooplui, maar als heerscheirs, maar ook
hier kenmerkte bedachtzaamheid cn voor
zichtigheid ons beleid. Maar die voorzichtig
heid wat, geen gebrek aan moed, al was Jan
Salie er dan ook misplaatst, want als was Jan
Compagnie dood, op Java leefde nog altijd Jan
Cordaat. Vooral ons leger ddent in de eerste
plaals genoemd te worden. Tiet heeft een zwa
re taak, onze koloniale vlag te planlen en tc
verdedigen. Hel is dan ook niet bij benade
ring bekend, wat onze officieren en soldaten
doen en wordt ook niet genoeg gewaardeerd.
Vooral met generaal van Heutz kwam voor
ons koloniale leven een nieuw tijdperk; hij is
Jan Compagnie in zijn beste dagen.
Spreker doet uitkomen welk een reuzentaak
is verricht door zending en school en slaat
nog uitt-oerig stil bij het vele dat door onze
ambtenaren, vooral op de buitenbezittingen,
wordt verricht, waardoor bloei en welvaart
toenemen. Een levendig bewijs daarvan levert
Makassar, dat in de lnatsto jaren reusachtig
in bloei is toegenomen.
"Wat dc toekomst betreft, niemand weet
wat deze brengen zal. Ons past slechts ver
trouwen, en met het oog op het roemrijk ver
leden, mogen we zeggen, dat voor Nederland
steeds een plaats in de Statenrij zal zijn,
waarop het krachtens dat verleden recht
heeft.
Bios co op De Arend.
In de Bioscoop De Arend gaat de volgende
dagen een nieuw program, met als hoofd
nummer „Hare Hoogheid", een sensatie-
klucht, waarin de hoofdrol gespeeld wordt
door de gevierde actrice Hcnny Porten.
A m e r s f o o r l s c li e tram.
Hoewel nog verre ten achter b" vorige
jaren, zijn de maandcijfers van de tram over
November niet zoo ongunstig als over de
vorige maanden.
Er werden in Nov. 76S6 personen vervoerd
tegen 9499 in Nov. 1913. de totale opbrengst
was f 386.55 tegen f 473 50. dc dagkilometcr
opbrengst f 7.15 legen f 8.77.
DlasttzijiiciiKoestraat J.Q.8
Verzet van geïnterneerden.
In het Inlerneeringskamp te Zeist werd he
denmorgen door Belgische soldaten ernstig
verzet gepleegd. Door de Nederlandsche troe
pen werd gevuurd met het gevolg dat 6 man
werden gedood en 14 gewond.
Er was reeds gisteravond eenig verzet on
der de geïnterneerden waar te nemen. De
electrische geleiddraden waren doorgesne
den waarvoor politie udt Zeist ontboden werd
AGENDA :i
D a g e 1 ij k s
Bioscoop Langestraat.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10—12£,
2J10, Zondag en Maandag 2^—10 uur.
Museum Flehite.
Zaterdags Theos. Openb. Lcesz. Wilhel-
minastr.
4, 5 en 6 Dec. Bioscoop De Arend.
0 Dec. Amicitia. Tooneeluitv. Vrienden
kring.
8 Dec. Amicitia. Solser eD Hesse.
8 Dec. Cursus Prof. Nieretrasz.
15 Dec. Amicitia. Geïnterneerden-soiree.
17 Dee. Protestantenbond. Lezing prof
Kohnstamm.
21 Dec. Amicitia. Toonkunst Volksavond.
22 Dec. Amicitia. Toonkunst uitvoering.
12 Jan. Lezing Hoog.
Burgerlijke Stand.
van 3 December 1914.
Geboren: Johannes Isaac, zoon van Isaac
Johannes Kreupeling en Helena Hendrika
Flameling. Alida Willemina, dochter van Wil
helmus Johannes van Doorn en Petronella
Verkroost
Ondertrouwd: Jacob Spelt en Hendri
ka van Daal. Johannes Hcrmanus v. Beldhuij-
sen en Diliana Elsfna Koene. Gerrit Gouw en
Sophia Rttizendaal. Jan Jansen en Maria Wil-
helmina Jansen. Jacobus de Mots en Pietje van
Kamp. Cornelis Pannekoek en Grietje Binsber-
gen.
Overleden: Lena Broekmans, 85 j., wed
van Cornelis Hoogland. Hermina van der
Horst, 82 j., wed. van Jan Veldkamp. Maria
Broodbakker, 79 wed. G. Dobbelrrran. Ger
rit van Eeden, 1 maand.
Heden overleed plotseling tot onze I
diepe droefheid, onze innig geliefde
Echtgenoot en Vader
ALBERT WIGHT,
in den ouderdom van 60 jaron.
C'. H. WIGHTStütterheim. I
C. H. WIGIIT.
TH. G. I. WIGHT.
Verzoeke geen rouwbezoek en geen
bloemen.
Amersfoort, 8 December 1914.
met pension aangeboden.
Brieven onder No. 516, bureau
van dit blad.
Buitenlandschs Gascokes.
Holiandsche Anthraciet.
Klej. LEINWEBER, Muurhuizen 193.
Rijwielhandel KAMPERMAM, Kampstraat 4.
Maison JACOUES BEZAAN, Langestraat 71.
Firma TEN HOVE, Varkensmarkt hoek Langestraat.
VALKHOFF's Hof boekhandel. Ufrechtsche straat I.
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG, Pauhss Buyslaan I,
hoek Utr. wsa.
De Heer D. J. M. VAN KESTEREN, Utrechtsche Weg 87.
De Heer F. W. A. I. MOREL, Wilhelminastraat 4.
De Heer G. C. SCHELLINGER, Schimmelpenninckstraat 58.
Drukkerii EIJMANN, Kleine Haag 6.
Zie nilgebreid Prosmnuaa. Als
extra-nummer iets exlra-Komlscli.
«-oor de week 6 t/m 13 Dec. 1914.
ZONDAG 6.
Runderbraadstuk. Snijbooncn. Ananaspudding
Vermicellisoep.
MAANDAG 7.
Kalfsgehakt- Raapjes. Watergruol.
Kerrysoep.
DINSDAG 8.
Varkenslappen. Andijvie. Drie in do Pan.
Macaronisocp.
WOENSDAG 9.
Fricandeau. Spruitjes. Pruimen.
Groene erwtensoep.
DONDERDAG 10.
Klapstuk. Hutspot. Rijst met Appelmoes.
Groentesoep.
VRIJDAG 11.
Haché (desv. Visch). Eoodekool Rijstpudd.
met prunellen.
Tomatensoep.
ZATERDAG 12.
Runderlappen. Peren. Rijstebrij.
Macaronisoep.
Indien men rijst inplaats van aardappelen
verkiest, dan op de bon invullen.
De Directrice behoudt zich het recht voor
bet monu zoo noodig, te wijzigen.
Den Leden wordt verzocht de bons op
tijd in te zendon, dat is den dag vóór dien,
waarop men het oten verlangt, vóór 12 uur.
Te laat ingekomen bons kunnen niet meer
aangenomen worden.
Soep verkrijgbaar A 10 ct. p. portie.
Westsiugel 37
Heerenstrnat 2
Vraagt steeds onze gunstig bekende
80 CEKT PEIS POK».
Electr. Luxe Brood- en Banketbakkerij
li
Arnhemschestraat 24 - Amersfoort - Telefoon 91
30, 40. 50 en 60 cent per pont?.
Telegrafisch Weerbericht
wiwcfrn?.""~or» to den morgen rap
3 Dec 1914.
Medegedeeld door hei Kon. Ned. Met
Instituut te de Bilt.
Hoogste stand 767 9 te Münclien; laagste
stand 750.0 te Haparanda.
Verwachting tot den avond van Vrijdag 4
Dec.: Meest krachtige, tijdelijke wellicht
stormachtige Z W. tot Z. wind, zwaar l»e-
wolkt met lijdelijke opklaring, wellicht eenige
regen ochtend iets koeler.
Fie Isla rit aam a as 1k en
Stoomgoederen niet 3 dagen en Vert-
goerteren binnen 8 dagen aflevering.
Kapstokken eg Porte-Mapteaux.
Fantasie-Tafeltjes.
Divans.
Theetafels.
Toilettafels.
Muziek-étagères.
Muziekkastjes
Bloemzullen.
Sigarenkastjes.
Boekenkastjes.
Epgelsehe Club-fauteuils.
Kapstokkleeden.
Tafelkleeden.
Divankleeden.
Vachten.
Waterstovep.
Tochtdekens.
Reisdekens.
Fantasie-kussens.
Toehtvaeht
Theewarmers.
Voetzakken.
voor de platen van J. HOYNCK VAN PAPENDRECHT.
(Men zie «le aankondiging onder Stadsnieuws).
I abonné op het Amersfoortseh Dagblad,
De ondergeteekende
niet-abonné,
wenseht een serie Oorlogsplaten te ontvangen.
Naam.
Straat en Huisnummer.