S'
\^oov de |Jeü§d.
m.
ten goed plan in 't nieuwe
jaar.
door HERMANNA
Marianne had een ontevreden bui, helaas
-£iet voor den eersten keer; lusteloos stond
te uit te kijken voor 't raam der kinderkamer.
f| Zag er erg saai uit buiten.
Prettig -winterweer, dót zou 't zijn als 't
kneeuwde of vroor, maar verbeeld je, 't nieuwe
flaar was begonnen met ongewoon zacht weer
'en regen, altijd maar regen, 't Park zag er
'jjoo troosteloos en verlaten uit, de boomen
met hun kale takken glommen van 't nat en
Jpp den grond was 't één drassige pap met
hier en daar groole modderplassen.
Nu de boomen kaal waren, kon Marianne
heel tot aan 't groote, ijzeren bek zien, dat
f\ park van den straatweg scheidde, maar
dat gaf ook al weinig variatie, want in 't
laatste half uur was er niets voorbijgekomen
dan één boerenwagen. De tjilpende raus-
schen, vechtend om een broodkorstje, vlak
.voor 'i huis, gaven warempel nog de éénige
afleiding.
Met een welgemeenden zucht keerde Ma
rianne zich om.
„Hè, kindje", zei moeder, die voor 't andere
raam zat te naaien, „ik had zóó gehoopt, dat
je dite vervelende buien in 't oude jaar had
achtergelaten, 't Zou voor jezelf vooral, en
aok voor mij, zooveel prettiger zijn. Kom, ga
eens wat uitvoeren, je zult zien, dat 't helpt.
Zullen we sam?n 't Fransche stukje eens over
lezen, waar je gisteren zooveel moeite mee
hadt? Als juf dan morgen komt, kan je haar
er mee verrassen."
,,'k Heb 't al overgelezen en mijn andere
werk is ook af", antwoordde Marianne met
een pruilstem.
„Ga dan wat lezen of met die poppen spe
len. Kom. kijk eens in je kast; je hebt zooveel
speelgoed er zal toch wel iets bij zijn.
waarmee je je kunt bezighouden?"
„Hè nee zoo vervelend altijd diezelfde
- peppen en de boeken heb ik allemaal al
zoo dikwijls gelezen
„Is 't nieuwe boek, dat je van vader hebt
dan ook al weer uit?"
„O heden, al langl 'k Vind er nfets aan
altijd diezelfde verhaaltjes tc lezen en mijn
speelgoed kan me niets meer schelen", brom
de Marianne, die hoe langer hoe knorriger
werd.
„Je zult strenger aangepakt moeten worden;
yader en ik zijn misschien wel wat te toege
vend voor ons eenig meisje", zei moeder half
luid, meer tot zichzelf dan tegen Marianne,
maar deze had 't toch wel verstaan.
„Dat is het 'm juist, dat ik alleen ben'*,
riep ze wat levendiger uit. ,,'k "Wou, dat ik
rooveel zusjes en broertjes had als Rika van
den koetsier; u zou 's zien hoe lief en tevre
den ik dón was."
Nu moest moedor toch even lachen. „Zou
je dat heusch denken, of zou 't ook aan 't
humeurtje kunnen liggen?"
Onderwijl knikte ze naar buiten. „Nu kind,
dót is welkom bezoek: Zuster Marie komt er
aan!"
Een oogenblikje scheen hel, alsof Marianne's
gezichtje zou ophelderen. Ze hield veel van
de wijkzuster. Maar de booze bui zat nog te
diep om zoo gauw den aftocht te blazen; ze
bleef stil in haar pruilhoek bij do speelgoed
kast zitten, toen de zuster binnenkwam.
„Sla op Marianne en zeg Zuster Marie goe
dendag", zei moeder op strengen toon; „ja,
mijn slechtgehumeurd dochtertje is vanmid
dag nu juist geen aardig gezelschap voor
me
Met hoogroode kleur en ingehouden tranen
gehoorzaamde Marianne.
,Ik kom juist van een meisje, dat óók in
tiiet al te best humeur was", zei de Zuster
glimlachend„zij meende nog wel, dat ze een
toonbeeld van tevredenheid zou wezen, als ze
In jouw plaats was, Marianne, geen las
tige kleine zusjes en broertjes had en in t
bezit van zoo'n heerlijke boekenkast was.
Ik was even bij .de -stouw van uw koetsier om
naar het kleintje lie zien", voegde ze er bij
tot Marianne's moeder gewend.
„En 't ontevreden meisje was Rika?" vroeg
deze. ,,0, die onverstandige kinderen! Hier,
onze pruttelaarsber, dacht juist, dat ze nooit
weer ontevreden of knorrig zou wezen, wan
neer ze 't zoo bad als Rika!"
Moeder en Zuster lachten. Er verscheen nu
toch ook een glimlachje op Marianne's ge
zichtje.
„Rika moest jou een paar van haar zusjes,
en jij Rika wat van jouw boeken leenen", zei
Zuster Marie uit de grap, maar Marianne
vatte 't als ernst op.
„He ja, als dat kon! Vindt u 't goed, moe
,.Nu. daar heb ik niet op tegen; je mag
Rika met twee van haar zusjes vragen Woens
dagmiddag bij je te komen spelen; dan kun
nen jullie er de proef eens van nemen", zei
moeder en zuster Marie beloofde, dat ze dan
eens zou komen kijken.
Nu was de booze bui geheel gezakt. Marian
ne bedacht allerlei plannetjes voor dien
Woensdag en ging al dadelijk die boeken uit
zoeken, die Rika, naar ze dacht, 't best zou
den bevallen.
Den volgenden dag moest de juffrouw, die
Marianne les kwam geven, er ook alles" van
booren, ja, Marianne was er zóó van ver
vuld. dat haar werk er onder leed, en 't niet
veel scheelde, of de visite had niet mogen
doorsnan voor straf.
Rika stond al een uur lang klaar in een
keurig, stijf gestreken jurk met roode linten
't Was wel een dunne voor Januari, maar 'I
was de beste, die ze had, en moedervond.dat
t* haar dochtertjes niet mooi genoeg kon klee-
éen voor een bezoek op 't Huis.
Betje en Antje, de kleine zusjes, werden nu
door moeder onder handen genomenDen vo-
rigen avond waren er papillotjes gezet en nu
waren de sluike vlasbolletje:; in krullebolletjes
•veranderd. Natuurlijk dat Betje en Antje,
evenals Rika, de beste spulletjes aankregen:
dók witte jurkjes, maar met blauwe linten.
Onder 't aankleeden gaf moeder nog allerlei
raad, hoe haar meisjes zich moesten gedragen
op 't Huis.
„Altijd met twee woorden spreken en als
mevrouw wat vraagt, dan lej je: met uw
welnemen, mevrouw- Als er een koekie
presenteerd' wordt, niet dadelijk toegrijpen
en
„Maar moekie", riep Rika teleurgesteld,
„dan krijgen wo niks!"
„Jawel, dan zeggen ze: kom, doe 't maar
gerust, en dón pas mag Rika er ééntje ne
men voor zich alleen en nóg ééntje 0111 'l
tussehen Anl en Betje te deelen. Onthoudt 't
goed, kinders, Ant en Betje mogen nooit
iets zelf nemen en als mevrouw soms limo
nade of melk geeft, dan zorgt Rika er voor,
dat ze een glaasje mei 'r beiden krijgen. Zal
je er 0111 elfenken, kind? Altijd beleefd en
bescheiden zijn. O ja, en hier is een mooie,
schoone zakdoek voor Riek; die moet gedu
rig de kleintjes maar 's helpen. En als jullie
spelletjes doen, moet je de jongejuffrouw al
tijd laten kiezenwat die wil, dót moet ge
beuren niet bazig wezen, hoor!"
„Gunst, moe, 'k zou het niet' durven", zei
Rika, „en moet 'k ook zeggen: ,,'k zal 't uwe
wel nemen jongejuffrouw", net als tegen
mevrouw?"
„Met uw welnemen, heb ik gezegd, kind
onthoud 't nu goed ja zeker, óók legen de
jongejuffrouw. En denk er om, dat je altijd
je rechterhand gebruikt en goed je voeten
veegt op de mat. Och heden, ik hoop zóó, dat
jullie je netjes gedraagt! Ga dan maar
opgepast, hoor, Betje en Antje moeten maar
net doen als Rika en niks zeggen, als er niks
gevraagd wordt."
Vol trots keek moeder 't drietal na, dat,
onder den indruk van moeders lessen, be
daard hand aan hand t park doorwandelde
nnar het Huis.
Rika prevelde aldoor: „met u zal ik 'l wel
nemen. mevrouw, 'k zal wel 't uwe ne
men, jongejuffrouw", bang als ze was, dat ze
hel heelcmaal vergeten zou zijn, voordat ze
coed en wel binnen was Ondlerwijl voelde ze
telkens in haar jurk of ze den zakdoek nog
had. De zusjes waren op 't punt van te
schreien en kleine Betje wou op eens omkee-
ren. maar Rika hield haar stevig vast en zoo
kwam „de visite" op 't Iluis.
Juichend sprong Marianne de meisjes tege
moet. Ze had al lang op den uitkijk geslaan.
Vroolijk babbelend trok ze baar gastjes mee,
die van beduusdheid hecleraaal vergaten de
voeten te vegen.
Wat waren dc loopers in de gang en op de
breede trap zacht je hoorde heel niet, dat
je slapte! Met groote oogen keken Rika en
haar zusfes rond, maar pralen durfden ze
niet, ook boven niet, in de kinderkamer. Me
vrouw kenden ze anders wel goed, maar nu
waren ze zoo verlegen, alsof ze haar nog nooit
gezien hadden
Toen de kinderen later onder elkaar waren,
ging 't wel wat beter. Ze begonnen van lie
verlede te ontdooien. De platen aan den muur
waren ook zoo mooi en wat een boeken en
speelgoed waren er in die kast!
Antje vergat moeders les van niets te zeggen,
als haar niets gevraagd werd en zei op eens,
terwijl zc naar Marianne's pop wees: „die
heeft ook krulletjes, net als Ikke, kijk maar!"
„Wil je de pop eens op school hebben? Ze
heet Betsy!"
Antje's oogen straalden en Beitje zei gauw:
„ik ook een pop op schoot hebbent"
Marianne liet er haar zelf een uitzoeken. Ze
maakte een gezellig hoekje en daar zaten ze
nu elk met een kindje op schoot, 't Verbeeld
de een theevisite; om de beurt mochten ze
inschenken.
O, als Antje's moeder toch eens gezien had,
hoe ruim haar kleine meisje met den suiker
omsprong! Duimdik schepte ze dien in haar
kopje en diepte 'm dan met haar vingertje er
uit op.
Rika vond 't heel erg. maar Marianne lachte
er om en zei, dat 't best mocht. Toen was
Rika gerust en ging zelf ook echt aan 't ge
nieten.
Na een uurtje kwam Marianne's moeder
weer eens kijken en bracht Zuster Marie mee;
nu die was een oude bekende van Rika en
de kleine meisjes. Jammer vonden ze 't al
len. dat Zuster maar zoo kort kon blijven,
maar daar was niets aan te doen.
„Moeder", zei Marianne toen, „Rika vindt
vóórlezen zoo prettig, verbeeld u."
„Rika is gast, dus wat Rika prettig vindt,
gebeurt vanmiddag", riep moede, en kreeg
al een boek uit de kast. Marianne keek wel een
beetje sip, maar ze begreep toch óók, dat 't
zoo moest wezen, als moeder zei.
Hè, wat genoot die Rika! Ze werd rood
van 't ingespannen luisteren. Marianne luis
terde, eerst legen wil en dank mee en
kon er al gauw niet bij, dat dit 't zelfde ver-
haai was, dat ze laatst zoo vervelend had
gevonden.
Toen 't uil was, vroeg ze, of moeder er nog
eentje uit 't zelfde boek wou voorlezen; ze
keek minstens even opgetogen als Rika.
Moeder glimlachte, toen ze 't bemerkte,
maar ging rustig door met 't volgende ver
haal.
De traktatie gaf een kleine stoornis. Mina
kwam binnen met een blad vol lekkers.
„Houden jullie wel van limonade?" vroeg
Marianne's moedér, terwijl ze 't boek even
weglei. maar daar begonnen Antje en
Betje, die tot nu toe vroolijk in 't poppen-
hoekje hadden gespeeld, op eens zóó ie
schreien, dat iedereen er van schrikte en
Mina 't blad haast uit de handen liet vallen.
„Lieve kindertjes, wat scheelt er aan?
Weet jij 't ook, Rika?"
Rika. met 't gezicht op eens in een heel
ernstige plooi, stotterde„met uw nemen,
met met uw welnemen, mevrouw,
moeder zei en ne nou zijn ze bang,
dat ze niks krijgen, want moeder zeize
'hoeven maar een hall glas samen
Nog harder geschrei van dc kleine meisjes
en Antje snikte tussehen haar tranen door
„nee, een heel, heeft moe gezeid, een heel
elaassie met z'n beien."
Nu Marianne's moeder eerst maar begreep,
waar de schoen wrong, kon ze de kinderen
gauw geruststellen, 't Duurde dan ook niet
lang, of ieder van het gezelschap had een
heel eigen glas limonade en een mooi taartje,
zelf uitgekozen, voor zich, en weldra hapten
Antje en Betje, met- tranen nog op de bolle
wangetjes, van de taartjes en nipten van de
limonade, dat 't een lust was om te zien.
Aan alle pret komt een eind, zoo ook aan
dezen genoegelijken middag. Toen er nog een
mooi verhaal was voorgelezen van een klein
meisje, dal in een groot, donker bosch ver
dwaalde, maar ten slotte gelukkig weer bij
haar vader en moeder terecht kwam, werd t
tijd voor de casten om te vertrekken.
Rika kon haast niet scheiden van de boe
ken.
„Weet je wat?" zei Marianne. „Neem er
maar een mee om thuis te lezen; als je 't
dan uit hebt, kom je er weer een halen."
Rika wou 't wót graag.
„Ik ook een boek mee!" riep Betje.
„Neen, jij kunt immers nog niet lezen, je
zoudl er niets aan hebbenmaar weet je, als
Rika weer een boek komt halen, mogen Antje
en jij meekomen om een poosje met de pop
pen te spelen," zei Marianna's moeder en Ma
rianne kwam gauw met mooie plaatjes aan.
„Kijk 's, d i e mogen jullie meenemen.'-'
„Om te houden?"
„Jazeker!"
'Betje en Antje keken elkaar opgetogen aan
en bij 't goedendag zeggen vergaten ze, even
min als Rika, de bedanken voor den prettigen
middag.
(Slot volgt).
Nieuwjaarsdag.
Ik denk, dat weinigen van jullie welen, dat
de nieuwjaarsgebruiken, die bij dc heden-
daagscEe volkeren op verschillende wijzen in
zwang zijn, van heidenschen, inzonderheid
Romeinschen, oorsprong zijn.
Eerst zal ik jullie eenige bijzonderheden
van de toenmalige nieuwjaarsviering vertel
ler. Je kunt dan den oorsprong in de tegen
woordige gebruiken herkennen en de wijzi
gingen, die zij ondergingen, opmerken.
Het Romeinsche jaar begon aanvankelijk
met 1 Maart, doch Numa. de tweede koning
van Rome, moet in 717 vóór Christus het jaar
met twaalf maanden hebben ingevoerd, ter
wijl het er vroeger slechts tien had.
De eeuwige stad aan den Tiber vertoonde
op den eersten dag van het jaar reeds in den
vroegen morgen een opgewekt leven. Dade
lijk bij het opstaan begroetten de huisgenoo-
ten elkaar-met de hartelijkste gelukwenschen.
Zij vermeden daarbij zorgvuldig elk woord,
waarin een kwaad voorleeken opgesloten kon
liggen. Ook onthield men zich van alle on-
eenigheden, want een enkel liefdeloos woord,
geloofde men, kon een geheel jaar kwaad na
tich sleepen. Opdat het jaar een gezegendeo
arbeid zou opleveren, verrichtte elk op dien
morgen een kleinigheid van betgeen tot zijn
dagelijksche bezigheden behoorde; het was
eigenlijk slechts niet meer dan een zinnebeel-
c^igc handeling daarvan, want de groote dag
bracht nog andere belangrijke plichten mede,
deels jegens de goden, deels jegens de men-
schen.
Nadat aan de vereischten der huiselijke ge
woonten voldaan was, trok men naar het Ka-
pilool om daar den god Janus met wierook,
wijn en offerkoeken te vereeren. Jullie weet
misschien, dat volgens de fabelleer deze god-
beid twee aangezichten had, het eene naar
het verleden, heil andere naar de toekomst ge
richt. Een sprekend beeld voor den aanvang
van hest jaar. Voorts werd de eerste maand
naar dezen god genoemd. Deze huldiging ge
schiedde voornamelijk door de vrouwen, ter
wijl de stralen wemelden van mannen in
feestgewaad, die zich bij de huizen hunner
patronen verdrongen om hun gelukwenschen
aan te bieden. Velen hunner begaven zich
naar het keizerlijk paleis om hun grooten eer
bied uit te drukken.
Na, afloop der beschreven plechtigheden
bracht de Romein het overige gedeelte van
den dag door met aan vrienden en bekenden
geschenken te zenden en wederkecrig van hen
te ontvangen, die even als de handelingen
's morgens een zinnebeeldige bcteckenis had
den. In de oudste tijden waren deze strenae
(waarvan het Fransche woord ét ren nes
vnor nieuwjaarsgeschenken afstamt) eenvou
dige lauriertakken, die men uit het bosch van
S r e n i a, de godin der gezondheid, haalde
en wier stille overreiking den wensch voor
een gelukkig en voorspoedig jaar uitdrukte.
Later voegde men een koperen munt, waarop
hel hoofd van Janus gestempeld was, vergulde
dadels, Carische vijgen en Damasceensche
pruimen daarbij. Het eerste moest beteckenen,
dat de ontvanger het geheele jaar door steeds
geld bezitten mocht, terwijl de zoete vruch
ten den zinnebeeldigen wensch uitspraken
van een aangenaam verloop van het jaar.
Deze zeden van den Romeinschen nieuw
jaarsdag namen onder de keizers steeds
prachtiger en rijker gedaante aan
De gewone geschenken onder vrienden en
verwanten bestonden uil zoogenaamde S i-
gilla, poppetjes of figuurtjes, die voor do
armen van gebrande iJei, voor de meer ge
goeden van glas of was, voor de rijken van
edele metalen als goud, zilver, enz vervaar
digd werden. Met deze begiftigden voorname-
liik ouders hun kinderen. Maar ook volwassen
personen zonden elkaar uit scherts dergelijke
figuren en andere nabootsingen van natuur
lijke voorwerpenmen gebruikte daartoe da
dels, pruimen en vijgen van was of glas. Deze
nabootsingen kwamen prachtig overeen met
de natuurlijke voorbeelden en waren even
sierlijk als dc menschelijke figuurtjes van
koekdeeg, waarmee de Romeinsche brood- en
banketbakkers de nleuwjaarsmarkt voorza
gen, die tussehen de laatste dagen van De
cember en den eersten Januari gehouden
werd. en waar men allerlei fijne eetwaren
verschillende kleedingsloffen, gemaakte klee
deren. mooie meubelen, kostbare kleinoodiën,
schilderijen en beeldhouwwerk tc koop vond.
Daar hel gebruik om op nieuwjaarsdag el
kander geschenken aan te bieden, algemeen
werd, zooals tegenwoordig nog in Frankrijk,
zoo moest bet zich ook tot den keizer uil-
strekken. Deze ontving dan niet alleen ge
schenken. doch beantwoordde ze met tegen-
geschenken.
In de eerste regeeringsjaren van Augustus,
den eersten keizer van Rome, schenen die
nieuwjaarsgeschenken meer de beleekenis te
hebben van een offer aan dc goden, die door
tnsschenkomst van hel volk den keizer gun"
stig gezind zouden worden. In latere lijden
nan: keizer Augustus den lsten Januari op
het kapilool allerlei geschenken persoonlijk in
ontvangst, doch gebruikte zc nooii tot eigen
nut of voordeel. Hij liet integendeel van de
ingekomen gelden rpenbarc kunstwerken
stichten, om daarmede als het ware het volk
een tegengeschenk aan te bieden. Nog heden
ten dage beslaat er in Rome een marmeren
tafel, die bij een gedenkteeken voor Vulcanua
behoorde en herkomstig is van de nieuw
jaarsgeschenken, die in het 9de jaar na
Christus den keizer overhandigd werden.
Tiberius, de opvolger van Augustus, was
keerig van alle nultelooze uitgaven en dien-
ter^evolge ook van de gelukwenschen op den
nieuwjaarsdag, wegens de daaraan verbon
den geschenken. Hij onttrok zich zoowel aan
de geschenken, als aan de tegengeschenken.
In de eerste jaren zijner regeering vertoefde
hij daarom op den nieuwjaardag buiten de
stad. Later gaf hij soms aan dc bestaande ge
bruiken toe, met de nieuwjaarsgeschenken
aan te nemen en ze eigenhandig met het vier
voudig bedrag hunner waarde te beloonen.
Geheel anders gedroeg zich keizer Caligula,
die altijd geldgebrek had. Onder zijn regee
ring namen de nieuwjaarsgeschenken den
vorm aan van een gedwongen belasting, zon
der dat hij aan tegengeschenken dacht.
Onder keizer Claudius hield de gewoonte
van het Staatsopperhoofd te begiftigen, gedu
rende langen tijd op. Zij schijnt evenwel in de
4de eeuw ten opzichte des keizers hernieuwd
te zijn.
Het slot der nieuwjaarsplechtigheden be
stond in een grooten maaltijd, op het kapitool
aangericht en waaraan de noogste staatsdie
naren voornamelijk deel namen. Reeds onder
de eerste keizers was zulk een gastmaal kost
baar ingericht.
Na den 3den Januari volgden daarop luis
terrijke spelen voor het volk.
Deze Romenische nieuwjaarsgebruiken heb
ben tot in onze dagen duidelijke sporen ach
tergelaten, al is het dan niet op den glansrij
ken voet van voorheen en al zijn ze met over
blijfselen van hert Noordsche heidendom ver
mengd. Evenals in het paleis der toenmalige
keizers, houden ook vele vorstelijke huizen
tegenwoordig nog hun nieuwjaarsrecepties en
zooals destijds in de verschillende huizen in
Rome, verschijnen nog heden bij ons vrienden
ea bekenden om hun nieuwjaarswenschen te
brengen. De nieuwjaarsgeschenken worden
thans nog in Frankrijk uitgedeeld. Zij heeten
daar étrennes, het woord, waarvan wij
de afkomst hierboven lazen. De poppen en
beelden der Duitsche Kerstmarkten en de onze
od S\ Nicolaas zijn ontwijfelbaar achterneven
der Romeinsche figuren en kunnen gelijke
aanspraak op de oudheid van hun stamboom
maken. Hetzelfde volgt uit een vergelijking
van de vergulde dennenappels, die wij aan den
Kerstboom hangen met de vergulde dadels cn
vijgen van het Romeinsche nieuwjaarsfeest.
Jullie ziet dus uit hetgeen ik verteld heb,
dat er niets nieuws onder de zon is en dat
ten opzichte van de zeden en gewoonten het
tegenwoordige niet zooveel van hel verleden
verschilt, als men oppervlakkig zou denken.
Van alles wat.
De half ledige flesch.
Een oude Deensche familie heeft in haar
wapen een half gevulde flesch bier. Dit heeft
zijn oorsprong te danken aan een daad van
buitengewone edelmoedigheid, door een der
voorzaten volbracht.
Gedurende een der oorlogen tussehen Zwe
den en Denemarken, na een veldslag waarin
de Zweden waren verslagen, deed een zekere
F., een Deen, als schildwacht dienst. Daar hij
ergen dorst had, greep hij dankbaar naar een
hem aangeboden flesch bier, en was juist op
het punt die aan zijn mond te zetten, toen het
smeeken om wat drinken, dat een ongeluk
kige Zweed wierw beide beenen waren afge
schoten, tot hem richtte, den Deen zoo aan
het hart ging, dal hij hem de flesch gaf, in
plaats van zelf te drinken. Doch op hetzelfde
oogenblik maakte de ondankbare Zweed van
de gelegenheid gebruik om zijn nationalen
haat tegen de Denen te koelen en schoot een
pistool op zijn edelen weldoener af, doch ge
lukkig miste hij doel. Bedaard zette toen de
schildwacht de flesch aan zijn lippen, dronk
er de helft uit en zich tot den gekwetste wen
dende, zei hij„Nu kun je de helft maar krij
gen" en hij gaf hem wat er nog in de flescb
was.
De Utrechtsche beep.
De beruchte veldoverste Maarten van Ros-
sem had in 1528 den Haag geplunderd en
hieraan hadden de Utrechtenaren geholpen,
zoo zegt men. Tot straf hiervoor waren de
inwoners van Utrecht verplicht om één keer
in het jaar een vet mannetjes-varken aan het
Hof van Holland te schenken. Of dat waar
is, weet men niet, maar waar is het, dat de
Utrechtenaren ieder jaar zulk een beer of
mannetjes-varken naar den Haag moesten zen
den. Hel dier werd dan aan een paal op het
Binnenhof vastgelegd en voor ieder te kijk'
gesteld. Na eenige dagen werd het geslacht
en dc Stadhouder kreeg dan den kop. Wat <t'
verder overbleef, werd onder de Raden verr
deeld. Van al die historische 'varkens is dat
van 1612 alleen merkwaardig. Eenige straat-1
jongens hadden den beer mishandeld en nu
zagen de Utrechtenaren hierin een beleedi-
ging voor hun stad, waarom er een vrij
scherpe brief over deze zaak aan Johan van
Oldenbameveldt, den advocaat van den Lan
de, geschreven werd. Oldenbarneveldt beloof»'
de nu, dal men het varken voortaan niet
meer aan ketting en halsband rou laten liggen,'
alsof het een misdadiger was, die tentoonge*.
steld werd. De Utrechtenaren waren met
deze belofte echter niet tevreden en begon-,
nen over de zaak vrij breedvoerige onder
handelingen te voeren, welke ten gevolge
hadden, dat in 1615 het Hof van Holland zijn
laatsten beer kreeg.
Kunstje met dobbelsteenen.
Om het aantal oogen van een paar dobbel
steenen te raden, zonder dal men de steeneB
gezien heeft, lijkt al heel moeilijk, 't Valt ech
ter geducht mee, 't is slechts een kleine ber
rekening. Je gaat met je rug naar het gezel
schap staan en vraagt of één der aanwezigen
de steenen o>p tafel te werpen. Dit doet hij
en nu vraag je, of hij het aantal oogen van
één der steenen hij mag zelf kiezen van
welken met 2 wil vermenigvuldigen, voorts
bij dit product 5 optellen, de som met 5 ver
menigvuldigen en nu het aantal oogen van
den anderen steen bij dit product optellen.
Het getal, dat hij nu gekregen heeft, deelt hij
je mee. Je trekt er nu 25 af en het overblij
vende getal zal uit twee cijfers bestaan, die 't
aantal oogen der dobbelsteenen aangeven.
Stel b.v., dat hij 5—3 heeft geworpen. Hij
kiest 5 en vermenigvuldigt dit met 2, hij krijgt
dus 10; 5 hierbij geteld is 15; deze som mei
5 vermenigvuldigd is 75. Voegt bij daarbij
het getal 3 (het aantal oogen van den over
gebleven steen), dan rijgt bij 78. Dit getal
deelt hij je mee. Je trekt er nu 25 af en krijg!
dus 53. Het aantal oogen der sieenen be
draagt dus 5en 3.
Maar laten we nu eens veronderstellen,
dat hij de 3 had gekozen. 3 vermenigvuldigd
met 2 is 6; hierbij 5 opgeteld vormt 11; 11
met vijf vermenigvuldigd is 55; voegt hij hier
bij nu het aantal oogen van den overgebleven
steen (5), dan krijgt hij 60. Xu trek je daar
25 van af en krijgt dus 35. De sieenen had
den dus 3 en 5 oogen.
Voor degenen, die een klein beetje algebra
kennen, is het al heel gemakkelijk te begrij-
Zwaartekracht.
Vul een fleschje met een nauwen hals met
water, houd je vinger er op en keer hel om
in een kopje brandewijn. Neem je vinger weg
en de brandewijn gaat in bet fleschje, het
water in het kopje.
Een grapje.
Je zegt tegen je vriendjes of vriendinnetjes,
dat je een glas water, dat onder een hoed
staat, kunt uitdrinken, zonder dat je den hoed
oplicht. Niemand zal dit natuurlijk geloovcn
„Nu", zeg je dan, „ik zal hel jullie toonen."
Hierop haal je een glas water, zet het op den
rand der tafel en zet er een hoed overheen.
Nu ga op je knieën er bij liggen en doe je
net, alsof je water drinkt. De anderen geloo-
ven er niets van en er is altijd wel één onder
hen, die den hoed oplicht om te laten zien,
dat het glas nog vol is. Zoodra hij of zij dit
doet, neem je vlug hel glas en drinkt dit uit.
Zelf heb je den hoed niet opgelicht, maar één
der anderen heeft het gedaan.
Voltaire en de reiziger.
Een reiziger bezocht Voltaire op zijn kasteel
te Ferney. Hij werd er zoo Vriendelijk ont
vangen en zoo gul onthaald, dal hij zich den
tweeden dag van zijn verblijf liet ontvallen,
dat hij een week of zes in dit gastvrij verblijf
dacht te vertoeven. Toen Voltaire dit hoorde,
zei hij lachend„Gij wilt dus niet doen zoo
als Don Quichotte, die de herbergen voor
kasleelen aanzag, want het schijnt dal gij
kasteelen voor herbergen houdt"
Da appel.
Zusje kreeg een appel
van den groenteman;
0 zoo'n lekk'ren, zuren -
gretig hapt z'cr van.
Maar haar broertje Willem
laat haar niet met rust,
daar hij ook zoo dolgraag
zure appels lust.
„Samen deelen", roept hij,
„dat is eerlijk, hoor!
„beurt om beurt eens happen",
stelt hij glunder voor.
-'vv'" v-
Zusje vindt 't maar matig,
maar zegt toch niet „neen"
daar komt ook klein DaatjeJ
was 't "Wim maar alleen
Maar zij wil óók happen!
Zus krijgt 't nu benauwd
sneu is 't, als je liever
zelf je appel houdt l
HERMANNA.
