STADSNIEUWS.
feen reeds de eerste zending bewoners, een
100-tal. Er komen afzonderlijke slaapzalen,
betzalen, wascbhuizen met kabinetjes om zich
je kleeden, keukens, een school, een kerk, een
pastorie en zelfs.een gevangenis.
Het kamp zal 7000 tot 10,000 personen moe
ten bevatten.
y Het geheele terrein, een 40 H.A. groot, hei
develd, omgeven door enkele boschjes, zal
door een breeden weg worden doorsneden,
'terwijl aan een zijde een sloot wordt gegra-
Ven van 4 M. breedte en 2 M. diepte, waaruit
)tnen bij eventueel brandgevaar het noodige
(Water zal betrekken en die tevens zal dienen
pm het overtollige kwelwater naar de Spoor
boot af te voeren. (Tel.)
Hulp voor het arme België.
In de Telegraaf deelt de heer August Monet
Mede, (fat de Belgische senatoren Oscar van
fier Molen en Henri Mayer uit Antwerpen, met
goedvinden van het Duitsche gouvernement in
België, zich hier te lande bevinden, teneinde
de hulp in te roepen van de uitgeweken Bel-
jgen voor hun landgenooten, die thuis gebleven
jpf naar huis teruggekeerd zijn, en daar in den
letterlijken zin hongerlijden.
De heeren deelden den heer Monet mede,
dat zij eroo rekenden 4 milüoen francs per
jnaand ïioodig te hebben om in den ergsten
bood te voorzien.
Hun bemoeiingen in Antwerpen hadden in
10 dagen ruim 400,000 francs opgeleverd en
«'hans kwamen zij in Nederland een beroep
floe», doch uitsluitend op de zich hier bevin
dende Belgen. De Nederlanders zoo zeiden
eij hadden reeds meer dan hun plicht ge
£aan tegenover de Belgische vluchtelingen.
Het comité der heeren genaamd: Comiteit
voor hulp en voeding in België staat onder
ie directe bescherming van de Vcrcenigde Sta
len en Spanje. Het Duitsche bestuur had hun
beloofd zooveel mogelijk het vervoer der hulp
middelen naar de verschillende streken des
lands te zullen vergemakkelijken.
De Zwolsdhc Ot. verneemt, dat de Bel-
j$scihe geïnterneerden te Zwolle en tie Kam
pen spoedig naar Harderwijk zullen worden
overgebracht De overjgang zal met het oog
op ide na-diere «bestemimrig van het kazerne-
ment ultimo Januari voltooid moeten zijp
Voorts, dial de te Zwolle geïnterneerde Bel-
4cbe officier-en, alsmede hun oppassers, al
daar blijven. De territoriale bevelhebber blijft
mei lidt toezicht Inlast.
De gciideiTieerde officieren- mét -hun op
passe its uit Kampen, akmiede uit Assen
welk depót ook wordt opgeheven en naar
Oikliebrcck zal worden ovcrgclra-cht zijn
bestjeind voor intornoering to Nunsj>oet, voor
zoo vit zij niet in Harderwijk en 01diebiv>ek
no ooi g worden geoordeeld. Met het toezicht
op die officieren te Nunsj:eot wordt belast
majoor Iioefcr, thans commandant va» het
interiveeringsd'epo'i te Kampen.
De geïnterneerden.
Het Algem. Comité tot ontwikkeling en
ontspanning van de geïnterneerden in Neder
land heeft van de Gist- en Spiritusfabriek te
Delft een voorloopigc gift van f 1000 ont
vangen.
Eon zeer opmerkelijke
tentoonstelling.
Men schrijft uit Kampen t'
Donderdag is hier een merkwaardige ten
toonstelling geopend van producten, uitslui
tend vervaardigd door alhier geinierneerde
Belgen. "Wij zagen houtsnijwerk, producten
van sigaren-makerst echndck schilderijen, waar
onder meerdere Kamper stadsgezichten, foto
grafieën, boekbinderswerk, enz. e:.i>
De „clou" der tentoonstelling was het
marktplein „Oud-Vlaanderen", lat met zijn
mooie oude trapgevels ontworpen en uitge
voerd werd door twee geïnterneerden, den
architect J. Duchaine en den décorateur W.
Wybouw.
De g; koele tentoonsleiaing bewijst, dat de
commandant, majoor F. A. Hoefer, zijn man-
whappen tot arbeid weet te bezielen en *en
goeden geest oand&i* ken weet te handhaven.
Ontvluchte geïnterneerden,
Waar ontvluchte geïnterneerden, die ons
tand willen verlaten, in den regel zullen rei
zen onder.valsche papieren en valsehen naam,
heeft de Minister van Oorlog den opperbevel
hebber van land- en zeemacht in overweging
gegeven te 'bepalen, dat geen mannelijke Bel
gen van dienstplichtigen leef ijd tot vertrek
zullen worden toegelaten dan op vertoon van
een certificaat, afgegeven door het bestuur of
het hoofd der politie in de gemeente, waar
de vluchteling heeft vertoefd, behelzende de
noodige gegevens om de identiteit vast te stel
len en daarenboven voorzien van een opge
plakt portret van den betrokkene; het certi
ficaat afgestempeld zoodanig, dat een leesbaar
gedeelte van dat stempel op het portret valt,
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft
nu de Commissarissen der Koningin in de on
derscheidene provinciën uitgenoodigd het vo
renstaande spoedig ter kennis van de burge
meesters te brengen, met het verzoek dien
overeenkomstig te doen handelen.
Gedenkplaat Kohimaim.
De opbrengst dei* door den heer Kohlmann
le Dordrecht vervaardigde gedenkplaat aan
den „wereldoorlog 1915** strekt niet ten bate
van liet Ken. Nat. Steun-Comité, gelijk wij
eerst meldden, doch -lot steun van werkloo-
zen, die er zelf mede moeten colporteeren.
Aanhouding van b a_g age.
De Duitsche spoorwegdirecties hebben hun
personeel opgedragen, om voortaan alle ba
gage, waarvan vermoed wordt, dal deze aan
een onderdaan van een vijandelijk land be
hoort, ook al is die bagage ingeschreven naar
een station in Duitschland of Nederland, aan
le houden,
Dergelijke bagage is, volgens dé Kon. spoor
wegdirectie le Munster, gemakkelijk te her
kennen aan bijzonderen vorm der colli, aan
gehechte of ongeplakte adressen enz.
Voor Nederlanders, die met bagage in
Duitsohlahd reizen, zal het dus aanbeveling
verdienen zegt de Tel., koffers te ne
men van gewoon model en etiketten van-bui-
tentandsche behalve Duitsche hotels,
die men dikwijls op zijn bagage laat zitten,
daarvan tv verwijderen.
Wegens mijnengevaar varen van ?.iste-
ren af de sioombootcn Enk-huizenStavoren
rta Is midtdiags 5 uur niert moer. De dlagdiensl
blijft, gewoon.
Een tjii'lkschipper, Zaterdag van Enkhulzén
tw Stavoren binnengekomen, heeft gerappor
teerd, dalt hij op ^eringen afstand twee tirij-
vendie mijnen voorbij was gevaren. En gis-
tcTvnnamiddag hebben, naar uit Enkhuizen
wo-rdlt gemeld, een schipper en eens loods een
mijn waargenomen, drijvende in het Wagen
pad tuss-chen Enkhuiz«in en Stavoren.
Dubbelspoor. Het tweede hoofd
spoor op het spoorwegbaanvak Hooghalen-
Assen zal op 2 Februari <a.s. in gebruik -wor
den genomen.
,,De Volkswil" van naam ver
anderd. Zooals wij reeds meldden is de
uitgave van het.weekblad De Volkswil, het or
gaan van den notaris H. van Dalsum te
Hulst, door den territoirialen bevelhebber in
Zeeland verboden. Thans heeft dé heer Van
Dalsum een mfieuw blad doen verschijnen,
genaamd Het Natuurrecht. Dit nieu
we weekblad zou eindigen te verschijnen den
laatst en Zaterdag van de maand Maart 1915.
r. Re te au". Door W. J. Ha ge, be
kend als „dr. Reteau'J, die bij arrest van het
gerechtshof te 's-Gravcnhage wegens het uit
oefenen van de zoogenaamde deskundige prak
tijken, werd veroordeeld tot 3 jaar gevange
nisstraf met aftrek der preventieve hechte
nis, Is tegen dat arrest cassatie aangeleekend.
Een agent van politie doodgestoken
Op de Katlenburgerbrug te Amsterdam
is gisterenavond de agent van politie Filseler,
die een dronken man zou overbrengen naar
lidt bureau, door een tot dusver onbekend ge
bleven man met een mes in de borst gestoken.
De agent werd in een huisje van de gemeente
tram in de nabijheid binnengedragen en is
spoedig daarna overleden.
De agent laat een vrouw en drie kinderen
na.
De am okkelha n del. Men meldt
uit Sittard aan de Maasbode:
Was het vooral de srooMcclarij in paarden
die tot »u toe de aandacht der grenswacht
vereischte. thans begint men ook met den
frauduleuze» uitvoer van andere artikelen. In
een r-xiar dagen vielen beikeuringen wegens
uitvoer van gepelde erwten, raapolie cn ben-
ziuo. Door den commandant der grenswacht
alhier werd op con hoeve nabij de grens een
vat benzine ontdekt, bedolven onder aaadé en
takken. ij
Kunst en Wetenschap.
Een Volkstooneel. Te Amsterdam
is opgericht .,Ifet Volkstooneel", met het doel
het opvoeren van goede tooneelslukken van
groote waarde, van de meesi vooruitstrevende
richting, le doen plaats hebben.
Het Volkstooneel staat wat strekking door
op te voeren stukken aangaat geheel onder
protectoraat van de Vrije Socialisten vereeni-
ging te Amsterdam.
Heïjermans* hulde. Te Haarlem
heeft zich een comité gevormd ter huldiging
van Herman Heijermans. Eere-voorzltter ia
jhr. mr. N. Sandberg en voorzitter de oud
minister J. T. Cremer.
De
heeft
Raadsverkiezingen.
Kiesvereeniging Amersfoortsoh Belang
met algeraeene stemmen candidaal ge
steld voor de vacature-Briët in dfistrict I den
heer Albert de Lange, oud-bestuurslid' der
Kiesyer. Gemeentebelang.
Begrafenis ds. F. G. Lagers.
Tegelijk met dat zijner echtgenoote, die een
dag na hem overleed, werd hedenmiddag op
de Alg. Begraafplaats aan den Soesterweg
ter aarde besteld het stoffelijk overschot van
ds. F. G. Lagers, cm. Luth. Pred., voorzitter
der Kiesvereeniging Gemeentebelang, redac
teur van „de Protestent".
Onder de kransen die de lijkbaren dekten
waren er van het Hoofdbestuur der Evange
lische Maatschappij en van de Kiesvereeni
ging Gemeentebelang.
Aan de groeve werd gesproken door mr.
Van Schaardenburg namens het Hoofdbestuur
der Evangelische Maatschappij en als vriend
der overledenen en door ds. Staderman
Evang.* Luth. predikant te Groningen, de laat
ste standplaats van den overledene^ door den
heer Krieger namens het «besituur van de plaat
selijke afdeeling dier vereeniging, door den
heer Krom namens de kiesvereeniging Ge
meentebelang.
Een der zoons bedankte voor de ondervon
den belangstelling en de eer aan de overlede
nen bewezen.
Feestavond der A. H B. S. C.
De Amersfoortselie H. 'B. S. Club hield Za
terdag een prachtig geslaagden feestavond in
Amicilia, welker groote zaal wij zelden zoo
smaalcvol versierd en met zoo joög publiek
gevuld zagoa.
Het program voor deze soiréte was met zorg
samengesteld en bood wierlei afwisseling. De
samenstellers van het program wcnschlen, dat
critiek evenmin met een sui-klcrstTooier als met
een peperbus Werd toegediend. liet zou al heel
onhoffelijk van ons zijn, indien wij -na zoo'n
pretligen avond dien wensch niet eerbiedigen
en wij zullen zoowel suikerstrooier als peper
bus maar opbergen. Toch mag wel gezegd
worden, dat de H. B. S.'crs hun 9>este beentje
voorgezet hebban en dat dit beste beentje ge
rust gezien mag worden. Evenals het IT. R. S.-
orchest (dirigent G. J. v. d. Burg) geriftt ge
hoord mag worden En de jeugdige zangeres,
mej. M. Couwenbeng en haar verdienstelijke
accompagnatrice. mej C. Schaad b womlerd
mag worden. En de len-igheidl der gymnasten
geprezen. En de .vlotte opvoering der één-
act Jrtjes geroemd. En de fraaie tableaux een
oogvcrlustiging mogen heeten. Gelijk trouwens
kortom aan allen, die hatr medewerking ver
leenden, hulde, oprechte hulde en nog eens
hulde gebracht mag worden. Daarbij nog wel
"en speciaal woord van waardeering gebracht
inog worden aan hen, die voor de organisatie
•zorg g^driag-eh hadden. Zij hebben eer g.'had
van huil werk oh he* talrijke publiek een zeer
genoogclijken avond verschaf.
uMaar het meeste genoegen is wel gecmaakt
door het jongere deel althans, op het zeer
geanimeerde bal, dat dit avondfeest; wij1 zou
den bijna zeggen nachtfeest, besloot Men1 zegt
dat notg in het vroege ochtenduur feestgan
gers gezien werden, die zich huiswaarts
spoedden.
Een schilderij van den heer van Weezed Er-
rens werd verloot. Een eigenaardig Idee hier
bij was, dat de lóïen verkocht werden als
zakjés bonbons, waarop de nummers geplakt
werden. De bezitter van lot 13 was de geluk
kige winner.
Elftal Belgische
geïnterneerden Zeis t—Q u i c k I.
Gisteren trok Quick I met invallers voor v.
d. Bovenkamp, Muys en Van Rhijn naar Zeist
en speelde aldaar een geanimeerde wedstrijd
ten aanschouwe van zeer vele geïnterneerden.
De Belgen die een vlug spel vertoonden open
den de score waarop Quick gelijk maakte en
spoedig de leiding nam. Rust kwam mef 4—2
in het voordeel van Quick. Daarna pakten de
geïnterneerden weer flink aan, doch wisten
niet te voorkomen, dat onze stadgenooten den
stand tot 7—2 in hun voordeel opvoerden. De
tegenpartij geenszins ontmoedigd, bleef hard
doorwerken, kwam tegen hot einde nog eens
goed opzetten en mocht nog 2 doelpunten te-
genboeken, -waarna het einde kwam met 7—4.
Quick 2 boekte op Birkhoven eene overwin
ning van 3—1 tegen Kampong 3.
H. V. C. II—Trompen'berg 1—0.
Aohter Rustoord speelde gisterenmiddag hel
tweede elftal van H. V. C. tegen Trompenberg
uit Hilversum. Onze stadgenooten wisten voor
rust de leiding te nemen met 1—0 in welken
stand geen verandering kwam. Over het ge
heel had het spel niet veel le beteekenen. In
het veld ging het nog wel, maar voor een deel
werd steeds jammerlijk gemist.
Tlieosolie eii Orthodoxie.
Zaterdja gavond hield de Amersfoortsche
Loge van de Theosofische Vereeniging, Ned.
afdeeling., een openbare bijeenkomst in het
Logcgebouw, Wilhclininastraal, waarin als
spreker optrad de heer Van Maanen, uit den
Helder, mei bovenstaand onderwerp.
Nadat de heer Reiman <üe bijeenkomst ge
opend liad, sprak de heei van Maanen onge
veer als volgt:
Het onderwerp is zeor uitgebreid en daar
om zal ik n slechts eenige aspecten tooncn
en met u bezien. Ik hoop, dat de eind-indruk
zal zijn, dal de theosofie volstrekt niet vijan
dig staat tegenover de orthodoxie en dial in
tegendeel de reden, waarom de ortlindoxie
nog zoo weinig ingang vindt met de theosofie,
is, dat deze nog zoo weinig bekend is en
ook nog ie cojl/viiiisLiscli blijkt <Moor de cal
vinisten. De theosofie toch is nog calvinisti
scher dan calvinisme. Het is altijd een van
de verdrietelijkheden van den theosoof, van
calvinistische zijde te moeten hooren, dat hij
vrijzinnig is en van .\rijlzinmge zijde, dat hij
calvinist is.
Wanneer men het wezen der orthodoxie
gaat onderzoeken, Vindt deze hierin uitdruk
king: de inensch is wan nature zondig, kan
niets uit zich zalven en kan, alleen gered wor
den door Christus, die God is. We kunnen
hel wezen nog wat toespitsen, wanneer we
duidelijk voorop stellen, dat niemand anders
dan God de redding kan volbrengen en dat
Ilij die redding gebracht heeft, door op aar
de te verschijnen in mensclivorm en door
Zijn bloed voor de zonden betaakl heeft. Maar
men moest toch geen bestaande verschillen
wegdoezelen en sprekende met calvinisten
ben ik op het stuk Maai genadte, zon die en ver
lossing altijd tot eenkaki ikumien komen, maar
steeds bleven) we verschillen over de figuur
van Jezus Qhristus. De theosofie zegt heel
duidelijk, dat die ntensck is een schepsel van
God; dat het leven dat zijn kern uitmaakt het
Goddelijk leven zelf is. Omdat dat ongebo
ren, onsterfelijk, eeuwig is, daarom is er in
den mensch ook iets, dat onsterfelijk, eeuwig
is. Da,t is zijn leven. Mb ar dat leven- moei
daarom nog niet worden gelijk 'gesteld met
den mensch. De mcnsch zou er evenwel niet
zijn als mensch, indien het goddelijk leven
niet in hem was, wanlt dal is des menschen
zijn. Maar niets zou een bestaan hebben, ten
zij het goddelijk leven daarin was en zoo gaat
hel ook mot den mensch. Nu is dJe mensch,
voor zoover er z ij n in hem is, goddelijk,
maar daarom is de mensoh als mensch nog
niet goddelijk. Het goddelijk leven is in den
mensoh geïncarneerd, gei'nflueardi En
nu tracht het goddelijk leven den mensch
te beïnvloeden ten goede en dat goddelijke
leven hangt samen met alle goddelijk leven.
Hoe dat nu komt, do.1 liet goddelijk leven ge-
inftueerd is, doel weinig ter zake, als
we maar zien, dat het zoo is. Nu is de mensen
menschelijk en niet goddelijkHij is nog niiet
eens bovenmenscholijik. Dat zou nog niet be
teekenen gfoddelijk. want, zegt die theosofie,
ons intuïtief besef laat ons God zien als de
absoluut volmaakte, reine, vlekkelooze. Tus
schen dien God en ieder wezen, dat zijfn
existence dankt aan God, ligt een cimMooze
bovienwaarLs zich uitstrekkende hiërarchie
van wezens, die allen schepselen zijn van
God, die echter, wat de graad van zondig
heid betreft, boven den mensch moeten wor
den gesteld. Even goed als benedenwaarts
zich een hiërarchie moet uitstrekken van zon
digen* wezens.
Ik wil nu niet besprek-en, dat hel goddelijk
leven geïnfluoerd is in zondige wezens.
Ik ga uit van het feit van de zonde en dat
feit spreekt bockdeclcn. Wij, zijn. zondig.
Dat behoeft niet le J^leekenen laag, oneer
vol, maar het hertockcnt. dal wij niet zijn,
"wat wij weten, dat we eigenlijk zijn mol
len: volmaakt, rein. De Duitsche pjiilosoof
Kant heeft eens gezegd, dal in ieder men-
schenhart is gegrift een gebiedende cisch,
the niet nalaat zich le laten hooren, de calha-
gorische imperaUf Die eisch noemde hij d u
solist, rij zuil, gij zijl verplicht. Die plicht
komt hiemp neer: Hoe we ons ook ontdaan
mogen hebben «van ondeugden, tocli blijft in
ons s'M'tdvCii de gi-biodcmle eisch: gij moet
omhoog; gij moet uit uw incarnatie devinoar-
necren, uit de i-nvoJutie owl-ueeren. Wat moet
ovolueérëh en waaruit? Het leven uit de stof.
Do theosofie noemt rül?s stof, wat niet het
teven is, want er zijn, om zoo tc zeggeii, twxfee
factoren, die het levens-al vormen, n.l. geest
«-n stof. Geest is li"* zijn en slof is de rest.
oor zoover h-t Ik insluit zijn, voor zoover
is LI. gstiit cn daarom zeggen we, dat het
bezeil van Ik is zijn. Ons Ik is dus de ver
tegenwoordiger Iriaromiaag van het godde
lijk leven, dat maakt zijn zijns-element uit.
Maar het is het niet in- zijn puurheid Dat Ik
ls het aardsohe zijn en dat ia het, wait geïn-
volueerd is in die stof en dat moet evohueeren
uit de stof. Nu is de zondigheid cbeze, dat,
hoever ook die evolutie zich mo$e uitstrek
ken, hel gevoel van niet te (kunnen ua/tlerven,
het saruettelooze zijn, toch altijd blijfven. En
daarom zfal het blijven zondig. Maar dat is
geen hegrip wan verdorvenheid. Iemand, die
in dien zin zondig is. kan zijin een edel
mensdh, puur en blank; hij zou hebben kun
nen bestijgen ontelbare hoogten van zielen
adel, maar hij zou in zich zelve gevoelen bet
du solist. Wat wij een meester noemen, zoo'n
volmaakt mensch. dat (hij zich ontdaan had
van alle menschenizonde, zeide eens tot zijn
leerlingen: En nu schenk ik u mijn armzaligen
zegen. Die meester voelt zich zondig tegen
over den volmaak ton God. Wij echter, dde
veel lager staan, voelen ons zondig tegen
over den al-God, maar ook tegenover den
meester. Want zijn reinheid is zóó groot,
dat ze -door ons nielt kan worden beseft.
Dit begrip zonde wordt in de orthodoxie
niet zoo sterk gevoeld als in de theosoSe. De
oa-lviinist meent, dat wanneer zijn mensch-
zcn><len zijn verdwenen, ook de zonde is weg
gevallen. Hel melh'aphysdsche begrip zonde
heeft hij niet diep genoeg gepeild.
Nu wal de genade betreft. Er is om cfnde-
looze reeks hiërarchische wezens tussohen
den mensch en God. In de elndelooze schep -
ping waarin nergens eon gneus bestaat, we
melt hel vau wezens, die Jen opzichte van
elkaar een zekere rangorde vervullenEn
nu weten we, dat de genade hierin bestaat,
dat een edele gedachte, een edel gevoel,
waarmee we kennis makenons opheffen.
Die komen uit een wezen hooger dan wij: op
«den hiërarchischen ladder. Wanneer we ken
nis maken met iemand> die we noemen edel
en rein, zeggen we: er gaat iete vain hem of
haar uit en ik schaam me. Den duivel voelen
we uit ons gaan, doorstroomd door een ede
ler gevoel. De muziek wan Bach of Beethoven
heft ons op cn bevrijdt ons voor tijKi en wijle
van de diepe Inperking, waarin we zijn ge
dompeld Wie de groote meesters der schil
derkunst kan doorvoelen, kan zich niet ont
trekken aan den reinigenden stroom. Het zijn
toch allen zondige wezens, maar hel godde
lijk leven in hen Mej tegenwoondlgd, in hun
Ik, in hun ego, was mimdfcr dïicp geïnrvolu-
eerd dan ons i k. Daarom waren ze min-
dler zondig dan wij, maar even zondig tegen
over den al-God. Het goddelijk zijn, dtat ook
in die menschen zit en ze doet beslaan, heft
ons op en jvinigt odü. Wat in ecis opheft en
wat in ons reinigt is altijd het goddelijk le
ven. Dat trekt ons naar omhoog. Maar wij
krijgen den impuls om ons in werkelijkheid
ie bevrijden van hen, dSe hooger staan op
den iadider der hiërarchische reeks. Ook zon
der de meer geëvolueerde wezens zou een
drang in ons zijn van het goddelijk leven
Maar wat kracht geeft om dees drang te re-
aliseeren moet komen van die wezens, die
minder geïnvohieerd zijn. Wij wo-rden ge
wekt dooi* hoogene wezens, door hoogere
schriften; het doet er niet toe hoe we ze
noemen, ze ikunnen ons doen ontdekken in
ons zelve. Zonder die zouden wij altijd zon
dig zdjn gebleven. We hangen allen met el
kaar samen. Zonder dien samenhang, zou
den we niet kunnen leven. Alles wat leven
heeft door God as een middelaar lusschen
God en ons, waardoor we krijgen Hebt en
Liefde, waarop we echter geen i*echt hebben.
We hebben ^een rechten, we hebben anaar
één plicht, d. i. van onze zonden vrij te
komen. Er is geen grens aan de reinheid,
die we ons als plicht gevioelen te reaCseseren
fem-awd, die zijn plicht begrijpt komt niet
aan zdjn recht toe.
De theosofie zegt, «dat de mensch, samen-
ha Uigende met al die wezens, per genade dat
krijgt, wat hem in staat steit den strijd te
voeren en ten slotte te overwinnen, al is hij
dan n»og niet van zijn zonde bevrijd.
Ten derde de reddkig toüi God. De genade
redt ons van die graad Van zonde, waarin
We .gedompeld zijn. We hebben geen recht
op de kracht, die in ons is en we krijgen
die nochtans. Waar kmt dat heerlijke ge
voel van daan, wanneer we den Bijbel lezen,
wanneer we Baoh hooren? Hebben we er
recht op? Noent Het komt van God en we
krijgen het per genadé. Hert Inzicht, dat iets
goed is, hebben we gekregen van een mid
delaar tusschen God en mensch. Maar de
middelaar heeft het weer van een hooger
wezen enz. en ten slotte (komt het uit God.
Wanneer ons zijn niet verte genwoondigde
het goddelijk leven, konden we niet oordee-
len over het min waardevolle naast bet meer
waardevolle, riet oordcelen over het kwade
naast het goede. Hoe weten we dat Goethe
beter is dön Tollens bijv.? Dat Rembrandt
mooier schildert dan Pieneman? Wanneer
we geëvolueerd zijn in Goethe of Rembrandt,
zijn wie niet zoo zondig als wanneer we &e-
ivvoleerd zijn in Tollens of Pieneman. Hoe
kunnen we dolt beoorcLeelen. D'ocr ons god
delijk zelf in ons vertegenwoordigd. Vam
wien is dal ziims-clement in ons? Dart ls van
God^ Dus God maakt ten slotte, dat we kun
nen oordeelen over het goede, naast het
kwade cn dat we het goede willen. Hij mankt,
dat de wezens, van wie we den. impuls krij
gen zijn zooals ze zijn. Hij. die ons redt is
dus God. Wanner we dat goed beseffen, dan
hoeft het eigenlijk geen nadere uit eenzetting
over d" nrMc'.tr van den> Christus meer, want
dan valt het geschilpunt weg. Want welke
hescliouv. in gen wc ook vastknoopen aan de
redding door Christus, or is g«een verschil
m-er. Juist hel feit, dat Christus God is
maakt, dat hii ons kan redden, zegt de Cal
vini&l cn w ij. zeggen: niemand -dan God kan
ons redd mi.
Zelve kunnen, wc liets Zonder de midde
laars zouden we niet tol levensuiting komen
cn in onze zoolde siren Er behoorde dus
eigenlijk geen verschilpunt te zi.in, maar
het is cr h.Las cn daarom wil ik nog iets
naders ze vu over de natuur van den Chris
tus. De theosoof zegt. dtat do absoluut vol
maakte God hierom .\vjhn.inkt is. omdat voor
Ilcin geen s!rl?c-?L:i it. Tfij is liet goddelijke
zijn in een vetheid. Ilij is zich zelf en alleen
zich zelf. Waar stof is, daar is beperking en
dat is zonde. Alleen bet vrije goddelijke leven
is het zondieloozc. God alleen is absoluut vol
maakt. Waar dus een v ezen, hoe hoog en
rein ook verschijnt, wamrecr zoo'n wezen is
als een geïnvolueerd wezen, is zoo'n wezen
onvolmaakt. Van een volmaakt mensch kun
nen we ons geen besef vormen. Nu was
Christus zoo'n hoog wezen, nog hooger dor»
een volmaakt mensch, en la dx«s voor OU
totaal on verstelbaar. Deze Christus to 'c\
aa>rde geweest. Wdj betwirfUen d«i ntet.
zijn véle theologen, «die de liistoriciiUal ,h
Christus betwisten o» ook orthodoxe Uheoló!
gen hebben zich piet «kunnen onttrekken u
dé (hoogere bdjbel-crtiek. De vrijzinnigen, m
werpen de Evangeliën als historisch mate
riaal, de orthodoxen zeggen, dat ze als btó
b&ograpbie nie* betrouwbaar rijn,
Christus is niet de absolute volmaakte Godji
Want Die is alleen en kan niet in een. vorm o)jr
aarde komen. En Christus was een vornN
wezen. Maar de theosofie miskent zijn hoog^
waarde niet. De orthodoxie weet niet, dat woS
wij van Christus denken, veel verder gaat «laii
hun opvatting. Wij zijn allen In Christus; «iej
alleen alle mensehen, ook de heidenen, m \aw
alles, planten, dieren, alles. Hij staat aan hut
hoofd van alle leven op deze aarde en ulleC
leven is in hem als een kind iu moeder-»
armen. Hii voelt alle smarten, alle vreugdenf
hij weet, wat wij weten, hij is in ons, maat hii
staat boven al onze vreugdétjes. I' j is zich
zelf en is niet zondig. Wat wij zonde nocniert,
kent Ilij niet. Hij is hoog uit wat w!j it» lion>i
derdduizenden jaren van evolutie ais zo. i«
zouden kunnen gevoelen. En wij zijn in hem. en
een moeder zou een kind niet liever kuc .oijj
hebben, dan hij ons heeft. Hii ls de middelaar
tusschen God en de menschen. Niemand Lm
tol God opstijgen of zijn genade stroomt lot
ons. Ilij is ons zelf in den letterliikeu zin .ie>*
woords en le gelijk is hij zich zelf. Htj heil.
alles op. wat leeft, plant en dier en mensch
Hij is het, die het goddelijk zijn in ons ver-
reint. Hij is het, die door zijn zielenadel maakt
dat lantaarn druppelend ook in uns komt
wat ons opheft en reiner maakt. Vau het elRcm
dominelijk leven van Christus celven kunnen
we echter niets begrijpen. We krijgen alles
door de middelaren. Al is Christus niet de vol
maakte God, wij wordeu toch gered door
Ghristus. Wanneer wij opstijgen tot dol punt,
dat we de menschzonden niet meer aan ons
hebben, komt dat door zijn genade. Wij moeten
Christus aannemen, anders kunnen we niet
gered worden. Het hoogere leven, dut weet tö
onderscheiden tusschen het leelijke cn mooie,
tusschen het platle en verhevene is gekomen
van Christus. In dat licht bezien, kunt ge geen
bezwaar hebben dit begrip te aanvaarden, als
ge kunt toestaan Christus niet te beschouwen
als den al volmaakten God.
Ten slotte zet Spr. nog enkele punten van
overeenkomst uiteen aan de hand van dö
drieërlei Yoorstellin" van den historische»,
mystieken en kosmischen Christus. Neemt men
deze drie aspecten van den Christus aan en
men gaat dén bijbel lezen, dan zal men on*
mogelijk kunnen zeggen, dat de theosofie zou
zijn niet-Christelijk. Wat de theosofie dan ook
scheidt van de orthodoxie is slechts een waan,
niet iets reëels.
Nadat door den Spr. nog een tweetal vragen
waren beantwoord, sloot de heer Reiman me)
een woord van dank de bijeenkomst.
AGENDA :t
D a g e 1 i j k s
Bioöeoop Langeslraat.
Vriidags, Zaterdags, Zondags: Bioscoop üo
Arend.
Zaterdags Theos. Openb. Leesr. Wllheb
minastr.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 101
2J—10, Zondag en Maandag 2|—10 uur.
Museum Flehite.
25 Jan. Hotel de Zwaan, Klesver. Gemeente
belang.
26 Jan. Maison dn Kloet. Luth. Kring
26 Ja i Amicitla. Speenhoff's Klein Tooneol
28 Jan. Rem. Kerk. Lezing Protestanten
bond.
28 Jan Amicitia Concert Myra IIcss.
1 Febr. Vergad. Middcnstands-Crcdiethaivk.
4Febr. A^iritia. .Arn^r^foort'«; "^annenkionr-jj
Burgerlijke Stand.
25 Januari 1915.
Geboren: Theodora Alijda Maria, d v
Hendrikus Bemardus Nicoiaas Komdewal er
Jacoba Regina Tommei. Aalbert, t. v. Aalber.
van Voorst en Alijda van der Pol. Mijntje, cl.
v. Hendrik Overeem en Anna van de Waerdt.
Overleden: Barend Jan ten Dam, on
gehuwd, 26 j. te Kampen. Léon Essique, on
gehuwd. 35 jaar, wonende te Corablain la
Tourin België.
Telegrafisch Weerbericht.
Naar waarnflDt("?on in dea morgen vau
25 Jan.
Medegedeeld door het Kon, N&I. Met.
Instituut te de Bilt.
Hoogste stand 754.8 te Sylt; laagste itahd
748 0 te Müncbeii.
Zwakke tot matige Oostelijke tot Noor e*
lijke wind. nevelig tot zwaar bewolkt, moge
lijk eenige sneeuw of regen, temperatuur na
bij het vriespunt
Fietslantaarn aansteken 4.56.
Van den Hak op den Tak.
(Wcekpraatje).
Er is een offic'ecl Belgische Regeering^iup"
port verschenen, vol afgrijselijke mededelin
gen, d:e den lezer de haren ten berge doen rij
zen. Ware het geen offcieel rapport, wij zouden
er hier over zwijgen, over moeten zwijgen, ter
wille onzer neutraliteit Nu geven we enkele
„feiten' 'uit het Raoport, zonder ons eenig com
mentaar te veroorloven.
De enquête-commissie onderzocht, zooals ze
zegt, mot de grootste onpartijdigheid en heeft
iri de gepubliceerde rapporten niets neergelegd
dat ze niet bewijzen kon. Plaats en datum van
de vermeMe fe ten zi'n zorgvuMig genoteerd. Dé
namen der slachtoffers en getuigen zijn voluit
vermeM- Hier volge dan een en ander
In den omtrek van Molenstede wil een grijs*
aard van 98 jaar zijn aangerande dochter ver
dedigen hii wordt aan een boomstaf gebon
den er wordt stroo aan zijn voeten opgehoopl
en hij wordt levend verbrand. Te Mouland heeft
een advocaat uit Luik een grijsaard helpen opt.
graven, die den vorigen dag levend begraven
was. Te Wilscle hebben de Doitscbers zekerfl
vrouw Van Krigel'ngen en haar elf kinderen
levend willen verbranden: de vrouw en achf
kinderen zijn inderdaad verbrandtwee kinde*
ren hebben kunnen vluchten het derde dA
vluchtte werd op straat doodgeschoten- Te Ten
nath vraagt een patTouille-commandent aan
kleinen jongen den weg naar Gent. Het joirt
gel je verstaat geen Duitsch. Om hem te
fen worden hem beide handen afgekapt xoodofi
