DE E EM LAN DER".
Vrijdag 16 fuli 1915.
^BUITENLAND.
FEUILLETON,
14ds Jaargang.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Kennisgeving.
Politiek Overzicht
De wereldstrijd in ~he<
westen.
ELI
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f
Idem franco por post
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) -
Afzonderlijke nummers
Wekelijks bijvoegsel „de Hollandeche Huisvrouw (onder redaotie
van Thérèse van Hoygd) per 3 mnd. 50 ets.
Advertent iün gelieve mon liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 rogels.f 0.50.
Elke regel meer «0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel on bedryf bestaan zeor voordeel ige bopalingen
tot het herhaald advertoeren in dit Blad, bij abonnoment.
Eene ciroulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
De Burgemeester van Amersioort,
Maakt bekend dat J. van den Brink, Schim-
melpenniuckstroat No. 21, alhier, filiaalhouder
van de Utrech'lsche Broodfabriek, op grond van
artikel 9 der Verordening, regelende de ver
krijgbaarstelling van goedkoop, ongebuild tar
webrood en dito tarwemeel, met ingang van
26 Juli 1915 voor den tijd van één maand, zal
worden geschrapt van het register, bedoeld in
artikel 3 der genoemde verordening, zoodal
deze persoon gedurende dien tijd niet bevoegd
zal zijn ongebuild tarwemeel, overeenkomstig de
bedoelde regeling, te betrekken.
Amersioort, 14 Juli 1915.
De Burgemeester voornoemd,
H. W. VAN ESVELD,
Weth. L.-B.
Op alle oorlogslooneelcn heerscht thans een
toestand, die in vergelijking mei de levendige
actie, welke er heeft gohcerschl, kan worden
aangemerkt als rust Dat verkondigden ons
in de laatst verloopen dagen de bulletins, die
door de verschillende hoofdkwartieren worden
uitgegeven. Maar wij behoeven er niet aan
te herinneren, dat rust in dit geval altijd een
zeer betrekkelijk begrip is. Wanneer h.v. in
het oflicicele bulletin gezegd wordt: „Hier cn
daar artilleriestrijd", dan beteekent dat voor
dc Lroepen, die er bij betrokken ziin, bijna al
tijd, maar vooral in het westen, waar de strijd
zeer intensief wordt gevoerd, een heldhaftig
volharden in een hagel van de zwaarste pro
jectielen.
De rust in het westen geldt ook nooit van
het geheele front, dat zich uitstrekt van dc
zee hij Nieuwpoort tot aan de Zwitsersche
grens bij Belfort. Altijd is er op dit lange front
het eene of andere punt, waar de rust wordt
onderbroken door een meer of minder ernsli-
gen strijd. Wij hebben daarvan in de laatste
dagen nog een voorbeeld gehad in den strijd
in de Argonne, waarin het leger van den-Duit-
sclien kroonprins aanvallend is opgetreden.
Het merkwaardige feit heeft ons daarbij weer
getroffen, dat heide partijen zich in dezen
strijd de overwinning toeschrijven. „In dc
Yrgonne leidden de Duitsche aanvallen tot een
volledig succes", zoo werd ons uit Berlijn be
richt. hetgeen niet belette, dat men ons uit
Parijs meldde: „Het leger van den kroon
prins hervatte het offensief; het leed eene
nieuwe nederlaag." Het laatst verschenen
Parijschc bulletin, dat van gisterenavond elf
uur, zegt zelfs: ..Het Duitsche communiqué van
den 14cn. dat een succes vau het leger van
den Kroonprins in de Argonne vermeldt, is
in strijd met de waarheid." Als gevolg van
deze wederzijdschc overwinningen zal zich
wel weer dc oude ervaring bevestigen, dat de
beide partijen in het westen elkaar in schaak
houden.
Hoe men hier over het doode punt kan
heenkomen, is eene vraag waarvan de op
lossing nog altijd niet is gevonden. Maar
de vraag is zonder cenigcn twijfel altijd
door liet onderwerp der overdenkingen en
overleggingen van de legerbevelhebbers aan
beide zijden en van hunne adviseurs. Men
mag aannemen, dat ook de groote En-
gelscli-Franschc krijgsraad, die enkele dagen
geleden lc Calais is gehouden, zich voor
namelijk met die vraag heelt bezig gehou
den. Men heeft laten verluiden, dat de aan
leiding tot dezen krijgsraad is geweest hel be
richt, dat Duitsoliland tegen hel einde van
deze maand 900.000 man verschc troepen naar
het westelijke front zal zenden, om Galais en
Verdun te nemen. Of dat bericht juist is. is
mocicliik te zeggen. Wel kan gezegd worden,
dal de aanval op Calais, waarvan hier sprake
is. in Engeland reeds meermolen is aangewe
zen als het doel. dat hel Duitsche legerbevel
wil trachten te bereiken. Met bijzonderen na
druk is dit geschied in een arlikel van Lovat
Fraser in de Daily Mail, waarin onder het op
schrift: ..Hoe wij in werkelijkheid staan",
wordt gezegd:
Twee dingen zijn het, die de natie moet be
denken, zonder vrees maar kalm en ruslig.
PPpt eene is Calais en het andere de inval in
Engeland. Alle redenen ziin aanwezig om nan
lc nemen, dat de Duilschers nogmaals een aan
val legen Calais zullen ondernemen. Er is geen
twijfel aan, dat zij hem in Nov. 1914 beproefden
en dat liij toen mislukte. De eerste slag bij
Yperen was eene overhaaste onderneming,
aan beide zijden zonder voldoende voorberei
ding uitgevoerd. Wanneer de Duilschers dc
volgende maal de doorbraak naar Calais be
proeven. dan zullen zij bij den aanval alles in
het vuur brengen en slechts dan voorwaarts
gaan als zij krachten kunnen laten optreden,
die naar hunne meening overweldigend zijn.
Wij moeien de kwestie Calais in dc ernstigste
overweging nemen. Zij is ernstiger dan ons
volk denkt, en de aanval, als hij wordt onder
nomen, zal waarschijnlijk in dezen zomer of
dit najaar geschieden. Wanneer de Duitschers
met hunne zware kanonnen in Calais zijn, dan
hebben wij de conlrole over het Kanaal ver
loren. Calais beteekent heden een wedstrijd
tusschen den heer Lloyd George en demDuit-
schen grooten generalen staf. Als wij bijtijds
voldoende granaten en artillerie hebben, dan
kan Calais gered zijn.
Wanneer er gesproken wordt OMer den
dreigenden inval, dan lachlt men in Enge
land nog. Het is nog niet lang geleden, dat
mem ook lachte over de Zeppelfuns. Nu acht
nDemand meer over dc Zeppelins en het is
lijd, het geloof an dc onmogelijkheid vaïi den
inval weg te ncaiien. Veel zonderlinger en on
waarschijnlijker dingen dan de inval zijn tof
dusver in dezen ooadog gebeurd. Het vraag
stuk laat niet een discussie toe, die zich in
bij z on dorheden verdiept. Maar er moet ernstig
en kalm mee gerekend worden. De waarheid
is. en iederen minister weet het, dat de inval
niet onmogelijk is, dat hij kan worden be
proefd on waarschijnlijk ook beproefd zal
worden. Dat is niet enkel een praatje. liet
U de koude waarheid en het volk moet die
weten.
Het doel van dezen schrijver is blijkbaar
het EngeLschJe volk, door het droevige mo
gelijkheden af te malen, tot groolcr inspanning
aan te sporen. Hij schrijft: De Duitschers ge-
looven, dat zij den oorlog zullen winnen, en
ais een bewoner van een andoren planeet on
der ons Verscheen en slechts naar de uiter
lijke kenteekenen oordeelde, dan zou hij wel
hetzelfde gelooven. De bondgenoolen staan
stil, ondanks schitterende plaatselijke over
winningen af en toe. De Franschen, die op
hun eigen frtotat wonderen volbracht hebben*
wachten op dc Engelsohfen. Do Engelsdien
wachten op meer wapenen cn granaten, en
daar wij hu midden in den zomer ziin, zullen
zij nog lang wachten. Voor zoover men kan
oordeclen, is de eenige groote gebeurtenis, die
voor de naaste toekomst kan worden ver
wacht, oen naar Calais gericht reuzenoffen-
sief van de Duitschers.
Het volk moet ook dj© ware heleekenis van
den Russiischen terugtocht in G-alicië inzien.
Er is zooveel gesproken van prachtige te
rugtochten, van legers die zich redden voor
de vernietiging, vaïL de onbeduiidc-nidhoid van
Lcmiberg. en ran aaide re dingen, waardoor
de openbare meening woixi misleid. De hoofd
zaak voor ons is echter hel feit, dat Ruskind,
ofschoon het dapper streed en zeker ook zal
stond houden, in dezen zomer tengevolge
van gebrek aan munitie en andore oorzaken
niets nicer zal kumiien doen. Er "wordt ons
gezegd, dat dit idet van belang is, maar voor
DuilschlaAd is het wel «Iegelijk van nut. De
Daaxlanellonkwcstie is haast te pijnlijk om er
over te schrijven. Wij moeten nu volhouden,
maar wij banen ons slechts meter voor meter
daar een weg, en om er door te komen heb
ben wij afleiding üoodig aan de andere zijde,
waarvan tot dusver cahier nog niets te mer
ken is. Italië is pas begonnen en de invloed
van zijn ingrijpen op do totale ontwikkeling
van den toestand kan tot dusver nog niet be
oordeeld worden*
Dit is thans de werkelijke oorlogstoestand
On. die moest aan het volk breedvoerig uiteen
gezet worden in plaats dat men ons paait
met kleine berichten over plaatselijke gevech
ten.
De ooHog.
iB er 1 ij n, 15 Juli. (\Y. B.) Bericht van
bet opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
In Zuid-Vlaanderen lieten wij gisteren, ten
westen van Wytschaete, met goed succes mij
nen springen.
In de streek van Souclioz vielen de Fran-
sdhen, gedeeltelijk-met lerkere krachten, op
verschillende plaatsen aan; zij werden overal
■teruggeslagen.
Ten noordwesten van dc- hofstede Beausé-
Jour, in Champagne, kwam een vijandelijke
handgranaat-aanval, ten gevolge van ons
mij n vuur, niet tot uil voering.
De Franschen deden gisteren tot in den
nacht herhaalde pogingen om de door ons
veroverde stellingen in het Argonncdal terug
te veroveren. Ondanks den inzet van groote
hoeveelheden munitie en van sterke krach
ten, waaronder ook nog kort geleden aange
voerde afdeelingen, vielen hunne aanvallen
tegen het onwrikbare Duitsche front ineen.
Op vele plaatsen kwam het tot verbitterde
gevechten met handgranaten en met de bajo
net. Met buitengewoon hooge verliezen be
taalde de tegenstander zijne vTuchtelooze in
spanning. Het aantal Fransche gevangenen
sieeg tot G8 officieren en 3668 man. Het suc
ces van onze troepen is des 4e opmerkelijker,
omdat volgens de overeenstemmende verkla
ringen van gevangenen, de Franschen voor
den 14en Juli, den dag van het nationale feest,
een grooten aanval tegen het front in de
Argonne hadden voorbereid.
Ook ten oosilcn van dc Argonne heerschte
gisteren eene verhoogde geveehlsarbcid. In
het bosch van Malancourt werden de aanvals-
pogingen van den vijand door ons vuur ver
hinderd. In het Bois le Prêtre viel eon Fran
sche aanval met groot verlies Yoor onze stel
lingen ineen.
Een Fransoh vliegtuig werd bij heft vliegen
over onze stellingen bij Soucliez getroffen cn
kwam brandend neer in de vijandelijke linie.
Een tweede vliegtuig werd bij Henin-Liétard
neergeschoten. De bestuurder en de waarne
mer violen gewond in onze handen.
P a r ij s, 15 Juli. (Havas). Namiddagcom
muniqué.
In België bombardeerden de Duilschers
Saulnes en Oost-Duinkerken. De Franschen
voerden tot vergelding eene beschieting uit
on de Duitsche kantonnemenlen te Middel-
kerke.
In den sector ten noorden van Atrecht
trachtten de Duitschers tot twee malen toe
vruchteloos uit hunne loopgraven te komen.
In dezen geheelen sector duurt de kanonnade
voort. De nacht was in deze streek tamelijk
bewogen. Ten zuiden van Chateau Carlcul
maakten de Franschen zich meester van eene
linie Duitsche loopgraven. Rondom Ncuville
Sl.-Yaast en den Doolhof waren granaatge
vechten.
In het Aisnedal was eene tamelijk hevige
artillerie-actie.
In de Argonne vielen de Franschen aan
van-de streek ten westen van den weg Binar-
ville—Vienne-le-Chateau tot aan Marie Thé
rèse. Zij kregen op verscheidene punten voet
in de Duitsche loopgraven. Ten westen van
het Argonnewoud overschreden de aanvallen
den weg naar Servon en verzekerden aan de
Franschen het bezit van een boschje, ge
naamd Bois Boauraing. Na een reeks tegen
aanvallen slaagden de Duitschers er in weder
voet te vatten in dat bosch.
Tussahcn Marie Thérèse en Ilauto Chevau-
chce was de win9t, die de Duitschers den
13en konden behalen, nergens meer dan 400
Meter diepte.
Tusschen Fey-en-Haye en het Bods le
Prêtre werden de Duitschers, die trachtten
uit hunne loopgraven te komen, onmiddellijk
gesluiit door het vuur van de versperringen
en door infanterievuur.
In de Vogeezen was een hevig bombarde
ment te Fontenelle.
Parijs, 15 Juli (R.) Avond-communiqué
De dag was betrekkelijk rustig. Twee Duit
sche aanvallen in de Argonne werden terug
geslagen. Elders waren eenige artillerie-actiën.
(llavas). Het Duitsche communiqué van den
14en, dat een succes vau het leger van den
Kroonprins in dc Argonne vermeldt, is in
strijd met de waarheid. In werkelijkheid heeft
men hier eene mislukking van eene nieuwe
Duitsche poging om ons front door te breken.
Een massaal gebruik van verslikkende gassen
stelden de Duitschers in staat op sommige pun
ten onze eerste linién te overstroomen; maar
de vijand was niet in staat van dezen momen-
leelen vooruitgang partij te trekken. Onze
tegenaanvallen dreven hem onmiddellijk weer
achteruit. De terreinwinsten van den vijand
bedragen nergens meer dan 400 Meters diep
te. Hoogte no. 285, die een oogenblik door
den vijand bezet was, werd terstond door ons
heroverd. Geen enkel van onze veldkanon
nen is genomen of onbruikbaar gemaakt. De
verliezen van den vijand waren aanzienlijk.
Berlijn. 15 Ju i (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van lieden voormiddag.
In kleinere gevechten aan de Winduu. hij
Kurschany. werden 2 officieren en 425 Rus
sische soldaten gevangen genomen.
Ten zuiden van de Njemcn. in de streek van
Kalvaria, veroverden onze troepen bij Fran-
ciszkowo cn Osowa verscheiden Russische
voorstellingen cn behielden ze legen hevige
tegenaanvallen.
Ten noordoosten van Suwalki werden de
hoogten van Olszanka door ons bestormd; 39C
Russen werden gevangen gemaakt cn twee
machinegeweren buit gemaakt.
Ten zuidwesten van Kolno namen wij het
dorp Krusca en de vijandelijke stellingen ten
zuiden en oosten van Krusca cn Ten zuiden
van de linie Tartak—Lipnika. 2400 gevangenen
en acht machinegeweren vielen in onze han
den.
De strijd in de streek van Prasnysz werd
met succes voortgezet. Verscheidene vijande
lijke linién werden door door ons genomen en
de stad Prasnysz zelf, waarom in de laatste
dagen van Februari zoo bloedig is gestreden
en die door dc Russen zwaar was versterkt,
door ons bezet.
Op het zuidoostelijke oorlogstooneel is de
toestand over 't algemeen onveranderd.
Ween en, 15 Juli. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De afligomeerko toestand is onveranderds
Aan dc DnjcsLr, beneden Nizniow, zijn aan
den noordelijken rivieroever c»p verscheidene
plaatsen gevechten gelcvclrd, waaitin onze
troepen succes hadden. Elf officieren ea 550
maatschappen van den vijand zijn daarin
gevangen genomen.
Petersburg, 15 Juli. (Tel.-agentschap).
Communiqué van den grooten generalen staf.
De vijand, die versterkingen gekregen had
in het noorden van de streek van Szavvli, be
gon den 14en voorwaarts le gaan van Ilascn-
poth op Goldingen en in de sectie Sejirun-
der—Popeliany. Onze cavallcrie en voorhoe
den houden de overgangen van dc rivi ren
Windawa en Wcnla en andere gunstige stel
lingen bezet.
In de Trans-Njenicnslreek onderhield dc
vijand in den nacht van den 14en een ge
schut- en geweervuur op een uitgestrekt
front, maar hernam het offensief slechts met
kleine afdeelingen. die overal teruggeslagen
werden. Denzelfden nacht sloegen wij een
partieelen aanval terug in den sector van
Lomja
Aan den rechter Pissa-oever en aan de beide
oevers van de Srkwa is niets veranderd. De
vijand had den vorigen avond cenige loop
graven genomen met enorme verliezen; hij
hervatte zijne aanvallen niet.
Tusschen de rivieren Orzich en Srkwa be
zeilen onze troepen een front ten zuiden van
Prasnysz; waar wij den llcn verscheidene
aanvallen terugsloegen.
Aan den linker Weichseloever is de toe
stand onveranderd. Tusschen de Weichsel en
de Bug deed de vijand verscheidene alleen
staande aanvallen, die door ons vuur werden
teruggeslagen.
Aan de Bug cn de Zolota Lipa was geen
enkele ernstige botsing.
In den avond van den 13en namen de Oos-
lenrijksche troepen hel offensief in de sectic
Neswika—Okna. De vijand viel onze brug-
Roman uit het Noorscli van
HULDA GARBORG
door
A. M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN.
„Maar hij?" Eli zag Brila vragend aan.
„Hij is ai lang weg. Zulke jonge mannen
hebben voile vrijheid om te gaan waarheen
ziji willen."
„Weet je haar naam, heette zij Marit?"
„Ja, 't is acht jaar geleden, denk ik.
Acht jaar. Eli wendde zich af, zij voelde
haar gelaat gloeien. Zij had dikwijls Marit's
naam gehoord toen zij pas Runge leerde
■kennen.
Zij beet zich op de lippen en joeg met alle
krachtsinspanning de gedachte weg. Wat ging
het haar nog aan nu?
Onderwijl.vervolgde Brita haar gedachten-
fiang. „Hier, in ons kerspel is men niet aan
zulke dingen gewoon. Wanneer een meisje
buiten echt een kind (krijgt, dan erkent de
man het als het zijne en zorgt er voor. en.
kan hij haar niet onmiddellijk een tehuis aan
bieden, dan blijven moeder en kind zoolang
samen (bi* de ouders. Noch het kind noch de
moeder liidt er dan onder.
Maar nu gaat "het hier in den omtrek treu
rig toe; er is veel binnen gesleeüt dat kwaad
doet. De gaarden worden India de iongelui
willen niet meer thuis blijven en zoo worden
zij bedorven."
„Je houdt niet van Yiken en van wal daar
omgaat, Brita."
„Ach neen. verre van daar. Ik geef toe. er
is veel goeds tot stand gekomen, maar je kunt
het goud ook te duur koopen. Alles wordt
even kostbaar. Sommigen hebben goed aan
dc bosschen verdiend, maar nu zijn ze om
gehouwen en wij hebben ook geen weilan
den en de grond heeft geen waarde meer.
Bleef het geld nog maar in 't land, maar
iedere gulden komt in den zak van den bui
tenlander! Het is van alle kanten zonde en
schande zooals ze met ons gehandeld hebben.'
Dicht bij huis zagen zij den dominé met
zijn zuster, mevrouw Böhme, en den dokter
aankomen. Mevrouw Böhme- woonde sedert
den dood van zijn lieve vrouw bij den predi
kant in.
Mevrouw Böhme was een gezette, blonde
dame van ongeveer vijftig jaar, vroolijk, vast
beraden cn onvermoeid in het verzorgen van
haar broer, van wien zij jaren lang geschei
den was geweest.
Eli wenkte vroolijk en riep: „Goeden dag".
Mevrouw Böhme zag bewonderend naar
Eli in haar lichtblauwe japon met den ouden,
kanten kraag en zij citeerde deze regels:
„Zie de tuin was vol taxis kruizemunt
Maar 't mooiste sieraad ervan was de vrouw".
Eli zei haar lachend dank en de dominé
lachte hartelijk mee.
„Och ia", zei hij en drukte Eli's hand, zulke
gedichten als „Hendrik cn Else", vinden wij
nu ouderwelsoh. Maar klinkt dat niet aardig
..maar 't mooiste sieraad ervan was de
vrouw."
Is het niet of ie haar vóór je ziet, wande
lende tusschen de taxishagen; een mooie jonge
vrouw is een heerlijke gave van God".
Mevrouw Böhme lachte. „Ik geloof, broertje,
ie zoudt nog wel lust hebben om zoon bloem
te plukken."
Dc dominé knikte lachend: „Ja. ja, in ieder
geval zou je lust krijgen om haar te om
helzen."
En meteen sloeg hij zijn arm om Eli's schou
der cn lachte hartelijk. Ze nam plaats onder
de veranda, waar de theeketel op het glim
mend komfoor met houtskool stond te stoo-
mcn. De tafel was gedekt cn voorzien van
versohe boter, honing, marmelade en warme
broodjes; groote, frissehe citroenen glinster
den tusschen groene takjes op het witte tafel-
leken en een krans van boterbloemen lag om
de schaal mot broodjes ea-blonk als goud in
de zon.
Eli had Mevrouw Böhme nog maar een paar
keer bij den dominé ontmoet, maar zij had
dadelijk vau haar gehouden en deze genegen
heid was wederkeerig. Eli voelde weieens hel
gemis van iemand, met wie zij over iels an
ders kon spreken dan over dc belangen van
het kerspel, hoewel die nu eenmaal een deel
van haar leven waren geworden.
Zii wist nu hoe moeielijk het was niet ge
heel en al ergens thuis te behooren en zij
begon iets van liaar vaders strijd le begrijpen.
Dat hij met ziohzelven en zijn leven had ge
streden, wist zij, maar zij stond zoo ver van
hem af en in veel opzichten was hij voor haa;
een raadsel. Dat zii nu zulke goede vrienden
waren geworden, verheugde haar zeer, een
vreugde, die haar over menigen kwaden dag
heen hielp.
Mevrouw Böhme strekte hare handen uit
alsof zii alles wat zij zag wilde omarmen.
..Hier is het heerlijk, mevrouw Rungc, een
paradijs!" Zii zette zich aan tafel en ging
voort: „Ik geloof dat het altijd heen en weer
trekken het dwaaste is wat de menschen doen
kunnen. Wij, arme stadsmensohen, wonen
eigenlijk niet. maar ziin altijd onderweg en.
al vervelen wij ons ook, gekken als wij zijn,
reizen wij evengoed voort. Maar laten we ons
ni' 1 inbeelden dat men ongestraft telkens zijn
wortels losmaken kan. Ach neen, een mensch
heeft behoefte aan zijn vaste plaats!
Ik heb over het woordje „heimwee" anders
leeren denken gedurende mijn lieen cn weer
trekken in de wereld. Wij beschaafde men
schen doen ons best alle gevoel voor huise
lijkheid eruit te krijgen; maar ten slotte kan
niemand het missen. Het met ons als met
bloemen, die gedurig verplant en in nieuwe
aarde gezet worden Zij gaan iederen keer
achteruit en ten laatste sterven zij, zonder
alles gegeven te hebben wat in hen was.
Daarom zijn er zooveel menschen die louter
zenuwen zijn. hun ontbreekt iets en dat is
rust".
De dominé lachte. „Je hebt gemakkelijk
pralen; Thcrèse praten over rust! zij is
zelve geen oogenblik in rust. Mevrouw Rungc.
dat verzeker ik u op mijn woord."
„Ja. ia. lieve hemel, omdat ik zoo'n akelig
perpetuum mobile ben, dien ik ook lot schrik
en waarschuwing van iedereen."
Dc dokter en de dominé haalde hun pijpen
voor den dag; hier bij Eli waren zij thuis, hier
konden zii hun gewoonten volgen. Toen nam
lot aller vroolijkheid Mevrouw Böhme een
mooie, meerschuimen pijp uit haar grooten
lederen tasch en de dominé riep uit: „Kijk nu
eens aan. Mevrouw Runge, die komt alleen
voor den dag bij de intiemste vrienden. Dat
is wel een votum van vertrouwen" en Me
vrouw Böhme sprak hem niet tegen. „Rookt
u in 't geheel niet, Mevrouw Runge?"
„Je soms. maar dan alleen sigaretten en
die heb ik hier niet."
„Dan moet u mijn voorbeeld volgen, Me
vrouw Runge. en u een pijp aanschaffen. Ik
wed, dat Brita er ook wel een op na houdt
niet waar?" zei dc dominé.
Brila glimlacht cn erkende dat zij gaarne
af cn toe een pijpje rookte; maar 't liefst
's avonds bij den haard en wanneer niemand
het zag. zei ze lachend.
Niemand moest tabak rooken voordat hij
heel oud was. maar 't is zoo gezellig, zoo'n
pimie!
„Gezellig, ja!" zei de dominé cn. deed een
langen haal aan zii9 pas gestopte pijp. ..Toen'
ie sprak over heimwee, zuster, dacht ik aan
een treffend lied over een iongen hoofdman
van Delagoabaai, die door de blanke roof
dieren werd weggehaald uit ziin kraal en
uit zijn wouden ,die hij lief had. Ilij stierf
van heimwee.
Wee. wee u. arme, zwarte man!
De blanke stoort uw vreê.
Waarloc roept u dc blanke man?
Wee, wee, gij arme held,
Hij roept u naar geweld en dood,
En droeve ballingschap!
Een volk te doen verhuizen is de beste
manier om het uit te roeien, dat hebben wii
blanke roovers, begrepen."
Wordt vervolgd.
