„DE E EM LAN DER".
iff
Woensdag 21 fuli 1915.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
n° m
14°° Jaargang.
ELI
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoort f l»öO.
Idem franco per post
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - O.I«.
Afzonderlijke nummers
Wekelijks bijvoegsel „de IloUandsehe Huisvrouw" (ondor redactie
van Thérèse van Hoven) per 3 mnd. 50 ets.
Advcrtcntión gelieve mon liefst vóór 11 uur, familie*
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN:
Van 15 regelsf 0.50.
Elke regel meer0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeclige bepalingen
tot het herhaald advorteeron in dit Blad, bij abonnomont.
Eene circulaire, bevattondo du voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Tijdens «le afwezigheid v«n «len
Itoofiiredaoteur, gelieve men alles
wat voor ons blad bestemd is zoii«ler
bijvoeging vau naam. uitsluitend te
adresseerên aan de l&edactic van
Amersfoortseli Dagblad, Utr. straat 1,
Amersloori.
Toor telefonische gesprekken ge
lieve men uitslnitend No. 60 op te
hellen.
Politiek Overzicht
Het inunitievdi-foruiiic in
den wereldstrïjd.
„Meer munitie!" is de leus, die allerwegc
vordt aangeheven. Vooral de entente-mo-
gendheden voelen diep de behoefte aan af
doende maatregelen tot voorziening in den
jtrunilienood. In de centrale mogendheden
schijnt die nood minder te liecrschen. Althans
men praal er daar minder over en, vstil van
meer beteekenis is, men ziet geene uitwerking
van de pogingen der geallieerden om den aan
voer van grondstoffen voor den aanmaak van
wapenen en munilicbereiding te onderbinden.
.Maar luid wordt cr geklaagd in Engeland en
in Frankrijk. Het slechtst is nog Rusland er
aan i >e, dal voor de aanvulling van zijne mu-
nilievoorradcn voor een goed deel aangewe
zen is op het buitenland en ongelukkig daar
mee zeer slechte verbindingen heeft. Het voor
de Russen ongunstige verloop van den strijd
in het oosten is zeker aan verschillende oor
zaken te wijten, maar gebrek aan munitie
speelt daarin ook eene rol.
Men is nu in de landen van de entente met
koortsachtige haast bezig om de leemten in
deil unmitievoorraad aan te vullen en zorg
te dragen, dat daaraan in de toekomst geen
ebrok meer kan ontslaan. In Engeland is
daarvoor een afzonderlijk ministerieel depar
tement gecreëerd; er zijn K spéciale wet
ten gemaakt, die aan de regcering de noo-
d*ige macht in handen geven om den aanmaak
van munitie met den vereischlen nadruk le
bevorderen. Dank zij de voorzieningen, die
zijn getroffen, is nu het uitzicht geopend, dat
nog in dit jaar de voorraad gereed zal zijn,
dien Engeland en nog meer eenigen van zijne
bondgenooten behoeven, ten. minste, wan
neer alles naar wensch gaal, dc noodige ma
chines tijdig in gebruik worden genomen en
vooral de vcreischte geschoolde—werklieden
in voldoend aantal zijn te krijgen. Ook Italië,
hel jongste lid van de entente, spant zicii in
cm voor den munitie-aanmaak afdoende voor
zieningen te treffen. Een onlangs uitgevaar
digd 'koninklijk besluit verleent aan dc re
gcering het recht iedore fabriek oi werk
plaats, die voor de vervaardiging van munitie
en ander oorlogsmatcrieel geschikt is, voor
dit doel op le cischen en hel personeel onder
militaire rechtsmacht le stellen.
Deze maatregelen zijn een gevolg vooreerst
van de groolc uitbreiding, die de wereldstrijü
heeft gencinen, maar ook hiervan, dal de mo
deme oorlogvoering het munitie-verbruik in
den oorlog heeft docra tioencrac* op eene wij
ze, waarvan men vroeger gecne voorstelling
had. Een Duilsche militaire schrijver, de go
tension lieerde generaal Ileinrich. Rohne, uil
gever van de Artilleristisohe Monatsheftc,
brengt eene waarschuwing in herinnering, die
vijftien, jaren geleden, toen een nieuw snel-
vuurkanon bij de veldartillerie werd inge
voerd, door oude artilleristen werd gedaan:
„Het sneh uurkanon is een zeer sterke vre
ter.'' Die waarschuwing is ton volle uitgeko
men; de vraatzucht van het moderne geschut
jjaat alle perken te builen.
In den oorlog 1870/71 heeft geene Duitsche
batterij meer dan 200 schoten gemiddeld ui»
elk van hare stukken verschoten. In den
Oost-Aziatischen oorlog heeft het aaulal afge
vuurde schoten bij vele batterijen meer dan
het dubbele bedragen; eene enkele Russische
batterij bracht het zelfs tot 522 schoten uit
ieder kanon. Maar het munitïcverbmik van
den tegenwoordigen oorlog stelt deze cijfers
ver in de schaduw
De Duilsche artillerie heeft in den Duilsch-
Fransclien oorlog weinig meer dan 017.000
schoten afgevuurd, waarvan 479.Q00 tegen de
Fransohe vestingen en 338.000 in den veld-
oorlog. Van dit laatste getal is het tiende
deel verbruikt in den slag van Saint-Privat,
waar het grootste munitieverbruik heeft
plaats gehad. Ia den Oost-Aziatischen oorlog,
die van langeren duur was, maar waarin veel
geringere strijdkrachten tegenover .aar
stonden en de gcvcclitsdagen met groote pau
zen op elkaar volg-den, moeten door de ar
tillerie 954.000 scholen afgevuurd zijn, waar
van verreweg de meeslcn door de veldartil
lerie.
Uil den te.genwoordigen oorlog zijn slechts
eenige weinige opgaven officieel bekend ge
maakt. Zoo heeft b.v. het hoogste Duilsche
legerbestuur dd. 10 Maart van het westelijke
oorlogstooneel bericht, dat de vijand sedert
den 16cn Februari reusachtige raassa's zware
artillerie-munitie, dikwijls meer dan 100.000
schoten in 24 uren, legen ecu front van S Kilo
meters had geworpen. Dat is bijna driemaal
zooveel als 3oor de Duilsche artillerie bij
Saint-Privat tegen een bijna dubbel zoo breed
front is afgcvuurd%. Het op één Meter front ko
mende aantal sclhoten was dus bijna zesmaal
zoo groot als in het jaar 1870 op den heetsten
gevcchlsdag, en een dergelijk vuur is meer
malen herhaald.
Nog veel heviger was het vuur op een an
der deel van hel oorlogstooneel. Volgens een
officieel bericht van het Fransohe legerbe
stuur van 17 Juni zijn op één dag ten noor
den van Alrecht nagenoeg 300.000 scholen
door de Fransche artillerie tegen de Duitsche
stellingen afgevuurd; dus bijna zoo veel als
de gelieele Duitsche veldartillerie in den ge
beden veldtocht 1870/71 verscholen heeft.
Aan de Duilsche zijde gaat men veel spaar
zamer met de munitie om, volgens dezen
schrijver. Er zijn wel cijfers gegeven over
Duilsche muniticverspilling, maar die zijn
van d'e tegenstanders afkomstig en schrome
lijk overdreven. Als voorbeeld hiervan wordt
aangehaald eene opgave, dal volgens offi-
cjeele Russische bronnen de Duitschers tot
voorbereiding van hun aanval op de Duna-
jetzlinie in vier uren 700.000 schoten uit ka
nonnen van alle kalibers hebben verschoten
en dat eene gelijke hoeveelheid munitie in
gereedheid was gebracht voor die uitvoering
van den aanval. Dat gptal is geheel verzon
nen. Dit wordt duidelijk als men bedenkt, dat
een dergelijk munitieverbruik zou meebren
gen, dal in iedere seconde dooreen omstreeks
50 scholen werden afgevuurd. Hoe kan zulk
een getal ook maar bij benadering geschal
worden?
•Het gewicht van de door de Franschen vol
gens hunne eigen opgave gedane 300.000
scholen op één dag ten noorden van Atrccht
is op minstens 4.500.000 KG. te schatten. Hoe
duur deze dag van Atreeht voor het Fran
sche legerbestuur is geweest, blijkt hieruit,
dat een schot uit een veldkanon ongeveer 25
mark kost. Zelfs wanneer men buiten reke
ning laat. dat ook zeer zware en dus aan
zienlijk duurdere projectielen in grooten ge
tale zijn verschoten, dan bedragen de kosten
van dezen één-en dag niet minder dan 7£ mil-
lioen mark.
De .oorlog.
B c r 1 ij n. 2 0 Juli. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
In aansluiting aan het springen van mijnen
bij het slot ^looge, ten oosten van Yperen,
begonnen de Engclschen affn beide zijden van
den straatweg van Hooige naar Yperen een
aanval, die voor onze stellingen ineenviel.
Gedeeltelijk kwam hij in ons artillerievuur
volstrekt niet tol uitvoering. De Engelschen
bezetten den door het springen van de mijn
ontslanen kuil.
Bij Souche-z werd een handgranaat-aanval
afgeslagen.
Na een levcndigen vuurarbeid van hunne
artillerie in de streek vail Albert, beproefden
de Franschen des avonds een aanval tegen
onze stellingen bij Fricourt; zij werden te
ruggeslagen
Parijs, 20 Juli. (Havas). Namiddag-
communiqué.
In Arlois was den 19en over dag rondom
Souchez en bij Neuville St.-Vaasit eene hevige
kanonnade maar .geêné infanterie-actie. De
nacht van 19. op 20 Juli kenmerkte zich door
een hevig bombar dement en eenige granaat
gevechten ten noordtn van Chateau Carleul.
GO granaten werden geworpen op Afrecht
In het Aisne-dal was eene vrij hevige ka
nonnade. De stad Soissons werd gebombar
deerd.
In de Argonne was een strijd met bommen
en springbussen.
Op de Maashooglen richtten de Duitschers
in den namiddag van den 19en tegen de Fran
sche stellingen in de groep van Sonvaux
twee krachtige aanvallen, die geheel terugge
slagen werden. Dc Duitschers bombardeer
den daarna de Fransche loopgraven en de
den met zwakke effectiefs eene reeks kleine
aanvallen, die allen teruggeworpen werden.
De verliezen van de Duitschers waren aan
zienlijk. 'De nacht van 19 op 20 Juli was druk,
maar eene infanterie-actie kwam niet voor,
behalve bij de Tranchée de Calanne, waar
twee Duitsche aanvalspogingcn met gemak
werden teruggeslagen.
Een Fransch vliegtuig maakte jacht op een
vliegmachine en bracht het met machine-
geweervuur op den grond. De vliegmachine
viel brandende neer in de Duitsche iiniên bij
Soissons, dc Fransche artillerie voltooide de
vernieling.
Een eskader van zes vliegtuigen bombar
deerde den 20en 's morgens het station te
Colman. Acht bommen van 150 mM. en acht
van 90 mM. werden neergeworpen op de ge
bouwen, de wegen en dc treinen. Er kon
schade worden geconstateerd aan hel groote
station en hei goederenstation. Geen enkele
bom kwam neer op dc stad. De Fransche
vliegtuigen kwamen ongedeerd terug.
Vier vliegtuigen wierpen den 19en 18 bom
men op het rangeerstation te Challerange ten
zuiden van Vouchers.
P a r ij s, 2 0 Juli. (R.) Avond communiqué.
Er worden slechts plaatselijke kanonnades
bericht cn yooïIs een hevig bombardement
van Reims, waarodor verscheidene burgers
gedood werden.
Een Fransch luchtschip liet Maandagnacht
23 bommen neerkomen op het militaire sta
tion en munitiedepot le Vignefilks-Hatton-
cha lel.
Londen, JOJuli. (R.) Communiqué van
maarschalk French.
Na eene geslaagde mijnontploffing bezetten
de Engelschen gisteren omstreeks 150 yards
vijandelijke loopgraven ten westen van hJl
kasteel Iloogc cn ten 'oosten van Yperen. Wat
gewonnen werd, is versterkt. Er zijn 15 ge
vangenen gemaakt, waaronder twee officie
ren. Een machinegeweer is buitgemaakt; twee
anderen zijn vernield.
Petersburg, 19 Juli. (R.) Commu
niqué van den grooten staf:
In de streek van Riga en Chawli bereik
ten vijandelijke colonnes hel* front Tukum—
DoblCn en rukten den I8en Juli voorwaarts
in zuidelijke richting tegen llof zum Berge en
Benen. Ten noorden van hel dorp Okmiany
verrichtten kozakken een geslaagden inval in
dc vijandelijke achterhoeden en veroverden
in den avond van 17 Juli een belangrijk
transport. In den omtrok van Pope li any gaan
wij voort op den vijand druk uit te oefenen.
De Duilsche aanvallen tegen onze positie bij
Chawli in den nacht van den T7en op den
I8en Juli werden met succes afgeslagen. Aan
het front aan gene zijde van de Njemen wier
pen wij denzelfden nacJht den vijand uit dc
laatste loopgraven, welke hij den 15deii bezet
had. Aan het Naref-front zette de vijand zijn
offensief voort, waarbij hij aan den rechter
oever vau de Pissa in den nacht van den
Iöen Juli het dorp Poredy veroverde. Aan
den linkeroever van de Chikva werden de
aanvallen van den vijand op de dorpen Yyk
cn Pehetchniak mol succes teruggeslagen. Ten
westen van Omouliew blijven onze troepen
zich op hel bruggehoofd der Naref terugtrek
ken, terwijl wij in den avond van den T7en
een hardnekkig achterhoedegevecht leverden
nabij de stad Makoff. Nabij hel dorp Karncyo
voerde een onzer regimenten een schitterende
tegenaanval uil. In de streek van Lublin wer
den de vijandelijke aanvallen op hel front
YilkoloseBykhava in den loop van den T8cu
Juli met succes afgeslagen.
Aan de Veprj veroverde de vijand in den
morgen van den 18cii Juli Krasmostaw en de
overgangen stroomopwaarts. In den loop van
dén 19 Juli bleven de aanvallen van den vijand
aan dc beek, welke loopt van Rybtchewilze
naar hel dorp Praski en den Yepjr zonder re
sultaat. Aan den rechteroever van den Yepjr
sloegen wij nabij Krasnoslaw en de rivier de
Yolilza vele buitengewoon"verbitterde vijan
delijke aanvallen af. Evénwel slaagde nabij de
monding van dc rivier de Volö'za.' cn lui dorp
Gacwniki de vijand cr in zich op den rechter
oever van deze rivier vast le zetten, waarna
wij het goed oordeelden op or.ze tweede linie
versterkingen terug le trokken.
In den omtrek van liet dorp Grabovclz' sloe
gen wij op 18 Juli vier woedende aanvallen
des vijands af, welke over een breed front
plaats hadden, cn ondersteund werden door
een slagboom van artillerievuur. Tusschcn
Goulcbna en de Bug wierpen wij iu den avond
van den 17on in een hardnekkig.gevecht den
vijand uit al onze loopgraven, die hij van te
voren bezet had. Aan dc Bug hield een krach
tige strijd legen den vijand aan, die op 18
dozer he rivier overstak op hel front Skomc-
rofchy—Sokol. Aan den Dnjesler hebben nog
do gevechten op hetzelfde front plaats. In
andere stroken vielen geen belangrijke ge
vechten voor.
Berlijn, 20 Jul (W. B») Bericht van
het opperste legerbestuur uil liet groo.c»
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Oostelijk oorlogstooneel. In Koerland zijn
de Russen bij Grosschmardcn, ten oosten van
Tukkum, bij Grüiidorf cn Usingen terugge
drongen. Ook ten uoslen van kurschany ijkt
de tegenstander voor onzen aanval terug.
Ten noorden yan Nowogrod aan dc Narcw
maakten dc'Duitsche troepen zich meester
van dc vijandelijke stellingen ten noorden van
de samenvloeiing van dc Leken Skrodc en
i'iza. Dc pas aangekomen landslo-rmlroepun,
diie hier voor de eerste maal in hel vuur
kwamen, onderscheidden zich bijzonder.
Ten noorden van den mono van de Szkwa
bereikten wij dc Narcw. De op den noorde
lijken rivieroever gelegen permanente ver
slcnkingen van OsLrolcnka werden bezet.
Ten zuiden van de Woichscl zijn i ize troe
pen Lot Blonic-Grojec in de vijandelijke stel-
iiü doorgedrongen. Bij dc achterhoede-ge-
veolvteu verloren de Russen liier 561) gevan
genon, cn twee mac 1 linegewcrein
Zuidoostelijk «oorlogstooneel.
De Duitsche landweer- en reservclroêpi-u
van hel leger van von Woyrsck wierpen den
veel sterkeren vband geheel uit de izianka-
stelling. Alle tegenaanvallen van dc inder-
rde Russische reserven werden
afgewezen. Meer dan 5900 gevangenen vielen
in Duilsohc handen. Onze troepen zijn cn
I: n vijand op dc hielen. De cavalleri*
bereikte reeds don spoorweg Radom—Iwau-
gorod.
Tusschcn de Boven-Weiclisel en de Bug
volgen wij den tcrugwijkcttden vijand.
\Y ccnc n, 2 0 Juli. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Tusschcn de Wcichsel en dc Bug hebben
gister de verbonden lcgors bij dc vervolging
van den tei ugwijkenden tegenstander het
slagveld van de laatste dagen achter zich ge
laten. Bij dc troepen van luilORaht-veldlhaar-
schalk von Arz, die een belangrijk deel in hel
succes hebben gehad, steeg het aantal inge
keerde gevangenen tol 50 officieren en 55CC
man. Ook bij Sokal maakten onze troepen
meer dan 3000 gevangenen.
Ten westen van dc Weichsel braken onze
bondgenooten in eene heldhaftige worsteling
den Russiscken tegenstand. Aan de lzlanka
Roman uit het Noorsch van
HULDA GAR BORG
door
A. M. VAN .DER LINDEN-VAN EDEN.
35
Eli zei T de wijn is goed. maar beter is
het nog u te hooien spreken. U is een geluk
kig mensch. alles wordt zoo duidelijk wan
neer u erover spreekt."
Mrmraw Böhme keek vóór zich, „Ja, ik
ten gelukkig. Ik heb mijn pijpje en mijn
T-'-^.Tiiuir-, en ik ben zoo gezegend gezond.
5?., dit laatst/», is misschien wel het heele ge
heim Maar zij had iets op het kart en zij
dwaalde steeds vt.rier van hel onderwerp af
Nu zou zij het uu&r ineens zeggen; zij was
waarlijk niet hier gekomen om "over haar
zelve te praten.
„Het is waar ook, Mevrouw Runge, weet
u dat Ilans IToldt Lki is komt?" Zij wendde
zich af en trok een #aas niet bloemen naar
rich toe om niet genoodzaakt le zijn naar EU
je zien. „Hii heeft hot overschot van zijn geld
opgemaakt, de onverlaat, en buitendien is er
nog iets voorgevallen."
Zij keek op. Eli mï zwijgend, als met mach
teloosheid geslagen, op haar stoel.
Mevrouw Böhme stond op cn boog zich
over ER heen. Al haar vrouwelijke leederheid
kwam te voorschijn, en zii trok Mi's hoofd
naar zich toe en fluisterde: „Lieve Mevrouw
Runge vergeef mij. Ik ben maar een een
voudige vrouw. Ik weet alles. Laten wij open
hartig met elkaar spreken; wij zijn immers
'wee vrouwen, die het leven kennen. Ik ben
wel^ oud. maar ik begrijp u ik begrijp u
zoo goed. Mevrouw Eli, cn ik heb zoo'n innig
medelijden met u."
Toen drukte Eli zich vol vertrouwen dicht
legen haar aan en schreide als een wanhopig
kind in de armen van haar moeder.
Het was immers zijn tante en een vrouw,
die wist wat het leven was.
Toen was het ook gedaan met de flinkheid
van Mevrouw Böhme en zij schreiden samen
als over een open graf, waarin een weder
zij dsche vriend was neergelegd.
Zij zwegen een heele poos. Er was immers
niets le zeggen; hel was alleen zoo heel
droevig.
F.inrleliik fluisterde Eli: „Ik moet weg.'7
„Is het noodig?"
..Ja."
Even daarna gingen zij naar den tuin. Me
vrouw Böhme had haar arm door dien van
Eli gesLoken en zij spraken zacht, in afge
broken zinnen. Mevrouw Böhme kon de rechte
woorden niet vinden; zij wilde zoo gaarne
iels zeggen, iets dal Eli misschien een weinig
zou kunnen helpen. „LT hebt vroeger eens ge
zegd. dat het beter was de dingen recht in
de oogen te zien dan ze er voor te sluiten
en dat is waar. Dit nu moet u onder de
oogen zien. Mevrouw Runge. Zou het niet
beier zijn. dal u hem in alle kalmte ont
moette hem onder Vier oogen sprak?
Eli schudde het hoofd: „Nooit! Dat nooi'
meer!"
Mevrouw Böhme had zich ernstig voorge
nomen all te zeggen, wat rii op het hart
Runge."
had en zij ^ei met vaste stem: „Het zou mij
niet verwonderen als u mijn lieven neef voor
een heel ander nienscli hield dan hij wer
kelijk is.'
„Ach, neen, neen ik weet alles; maar het
ergste is dat. al mocht hij een moordenaar
zijn, ik locli altijd iets zou vinden om hem to
verontschuldigen."
„Dus u weet hii heeft u misscliicp
geschreven?"
„Neen. hii niet, ïifciar ik kende haar. Ik heb
hen zelve bij elkaar gebracht."
..En aan u heeft zij geschreven?"
„Ja."
„Maar wie heeft u dan veHeld dat Marie
dood is?"
„Dood?" Eli staarde- haar zwijgend aan.
..Marie dood?"
„Wist u dal niet? Kent u die treurige ge
schiedenis niet? Mevrouw Runge, zij school
zich dood of werd doodgeschoten.
Jlel is alles zoo raadselachtig, u zult be-
griincn. dat wij niet blij zijn met zijn komst.
Hij is altijd een willóozc knaap geweest en
onverstandig opgevoed door'mijn broer. Onze
heele familie lijdt aan hetzelfde euvel; wij
zijn allen even zwak van karakter. Kijk nu
maar eens naar mijn broer, die het rooken
niet kan laten, ofschoon liij half blind is door
nicotine-vefgiftiging. AA ij leven altijd in lier
zangen en droomen. Ilans. de stumpert, heeft
het meest meegekregen van het familiezwak-
een onproductieve» kunstenaarszin. in sterke
mate Ilii verfoeit het om in de diepte dor
dingen door te dringen, nipt hier en daar wal
aan het leven en is altijd op jacht naar stem
mingen."
„Ach hii heeft toch in zijn kunst iets van
he» hoogere Mevrouw Böhme
„Neen. dat heeft hii niet. Al ziin wfnflc ligt
onafgemaakt achter hem. als een half geledigd,
gebarsten glas. Ik laat mij hangen als er in ziin
kunst iels van waarde is. Het is treurig, want
ik ken niemand, die zoo goed en beminnelijk
was voordat de wereld hem bedierf.'
Eli schreide slechts en mevrouw Bölimc
ging voorL ..De groote kunstenaars moeten
wel dikwijls het leven voor ziohzclven ver
woesten; eenigen moeten nu eenmaal „slor-
vcn voor de menscliheid" en eere aan de door
hel lot bestemden, de groote uitzonderingen,
die niet le vergeefsch sterven. Uit hunne ascli
heffen zich de heldere vlammen lot den liemct
op en zii moeien met zevenmijlslaarzen heen
stappen over hetgeen hun in den weg staat.
Maar 'l is zonde en jammer dat zoovelcn, die
slechls nagemaakte artiesten zijn cn die el
kander en zichzelven opschroeven tot wereld
verachting. meeiicn boven alles verheven te
zijn. Zij deden betor als gewone inenschen le
leven en-gelukkig le worden. Wat Ilans be
treft, 'l was duizendmaal beter geweest, als
men ziin krachtig* gespierd lichaam voor een
gewonen werk wagen had gespannen. Dit is
niiin burgerlijke meening. Ilii moest hard ge
werkt hebben, dan had hij gelukkig kunnen
worden!"
„Ach. u weel niet hoe hij gestreden heeft."
Eli droogde haar oogen: „En ik geloof dat
u zijn talenten onderschat- Het leven is toch
met het eerste voor hen. die gevoelen dal cr
ongebruikte krachten in hen sluimeren..."
„Ilct leven niet het eerste! Ja. ia, wanneer
cr werkelijk krachten in hen sluimeren, dan
slaat hel leven zelf die er wel uit. Leven, dal
is het eerste; „trouwen en doodgaan doel men
niet voordal men cr toe genoodzaakt wordt",
zooals mijn vrootvader zeidc.
Alles wat gedicht en gedroomd, cn geschre
ven en fynlaehl en geschilderd en nemo-
dcleerd wordt, dat moet voortkomen uit het
levende leven en dal moet weer omgezet wor
den in hel levende leven, anders mag de dui
vel welen wat men cr mee doen zal."
Eli glimlachte door haar tranen heen. „Uw
broer zei eens dal u hem deed denken aan
Rachel Yanfinigcii. want u verstaal ,,'s levens
kunst'' en dal is waar. Mevrouw Böhme, u
hebt zeker het familiezwak onder den voet
gekregen, niet waar?
„Ach. L mocht wal! Het is alleen dc mond
maar. die zoo Overmoedig spreeekl; maar hel
is heel liei gezegd van mijn broer. Laat nu
echter uüin persoontje er maar builen U wil'
dus op reis gaan?"
„Ik moet p
„Ja, ja!"
Zij waren nel tuinpad genaderd en Mevrouw
Böhme gai Eli de hand „Ja, lieve Eli, mag
ik je Eli noemen en zoo nu en dan een
oudere zusier voor je zijn?"
Eh drukte haar met warmte de hand.
„Dank u. dal zou ik heerlijk vinden."
Mevrouw Böhme glimlachte: „Ik heet wel
geen Louise, maar ik vind het prettig dat men
mij zoo noemt. Wil je?
Je weet nu wie ik ben. Bii een oude vrijster,
zooals ik, kom je op ieder uur vail dag of
naólit gelegen. Je kuilt altijd bii mij aanklop
pen, denk daaraan."
Toen -ging zij heen.
Eli bleef slaan en keek haar na: „Wal ge
lijkt ze op hem; zij pakt ie geheel in."
Wordt vervolgd.
