„DE EEMLAN DER". Donderdag 9 September 1915. FEUILLETON. GOUD EN EER BUITENLAND. N° 61 Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. Nabetrachting over den Gemeenteraad. Politiek Overzicht De czaar opperbevel hebber. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. 'I ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoort f 1 Idem franco per post 1 Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - O.IO. Afzonderlijke nummers 0.0«5. Wekelyks bijvoegsel Hd* Hollandschs Huisvrouw (onder redactie yan Thérèae van Hoven) per 8 mnd. 50 ets Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie* advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. PRIJS DER AD VERTENTIËN: Van 15 regels,. 0.50. Elke regel meer0.10. Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bodrijf bestaan zooi voordeoligo bepalingen tot het herhaald adverteoron in dit Blad, bij abonnement. Eone circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. MILITIE. VRIJSTELLING VAN DEN DIENST. De Burgemeester der gemeente Amersfoort |>rengt het navolgende ter algemcene kennis Hoewel de inlijving van de ingeschrevenen jroor de lichting van 1916 vermoedelijk zal ge schieden in dezelfde tijdvakken als onder ge- >vone omstandigheden, maken de heerschende buitengewone omstandigheden het evenwel mo gelijk, dat met die inlijving vroeger dan ge woonlijk zal moeten worden aangevangen. Ten einde niettemin op alsnog bestaande jedenen van vrijstelling, die anders in den loop van November moeien worden ingebracht, het verkrijgen van een tijdige be slissing te bevorderen, is het wenschelijk deze redenen van vrijstelling thans reeds in 4 e n loop van October a. s. in te brengen. De hier bedoelde redenen van vrijstelling zijn alleen de drie volgende lo. het bekleeden van een geestelijk of een geestelijk-menschlievend ambt of het in oplei ding zijn voor zoodonig ambt 2o- wegens kostwinnerschap 3o. wegens woonplaats of toekomstige woon plaats in Indië. Voor het doen gelden van de redenen van vrijstelling, hiervoren onder lo. en 3o. genoemd, moeten de bewijsstukken worden overgelegd ter gemeentesecretarievoor het doen gelden van de redenen van vrijstelling, hiervoren onder 2o genoemd, behoeft ter gemeentesecretarie enkel aanvraag te worden gedaan tot het opmaker ven een staat van inlichtingen. Van gedane inlevering zoowel als van gedane aanvraag wordt een bewijs uitgereikt. Ingeschrevenen voor de lichting van 1916. die vermeenen op grond van een der hiervoren ver melde redenen aanspraak te kunnen maken op vrijstelling van den dienst, worden bij dezen uU- genoodigd hiervan, hetzij door het inleveren van de vereischte bewijsstukken, hetzij door het doen van de noodige aanvraag, van hun aan spraak te doen bliiken ter gemeentesecretarie, bij voorkeur op Maandag, den 20. September 1915, des voormiddags tusschen 9 en 12 uur. Amersfoort, 7 September 1915. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter openbare kennis dat de rekening van inkomsten en uitgaven der gemeente over het dienstjaar 1914 door hen aan den Raad is aan geboden en vanaf heden gedurende veertien da gen voor een ieder op de secretarie der gemeente ter lezing ligt. Afschrift der rekening is tegen betaling der kosten verkrijgbaar. Amersfoort 7 September 1915. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, De Secretaris, De Burgemeester, R. VEENSTRA. v. RANDWIJCK. De Burgemeester van Amersfoort, Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Gemeente, dat de door den Directeur van 's Rijks directe belastingen, enz. Ie Utrecht exe cutoir verklaarde kohieren Nos 7 en 8 van de JPersoneele Belasting over het dienstjaar 191 aan den Ontvanger van 's Rijks directe belastin gen alhier is ter hand gesteld, aan wien ieder verplicht is ziinen aanslag op den bij de wet be paalden voet te voldoen. Gedaun en op de daarvoor gebruikelijke Levensmoeheid welke door liefde ontstaan is, kan slechts door liefde genezen worden. door OTTO M MOELLER. Uit het Deenscli. 81 Sjemsky gaf Erik een teeken te blijven staan, haastig nam hij een stukje spons uit den zak en overgoot het met den inhoud van een klein fleschje chloroform. Een gunstig oogenblik afwachtend, totdat de wachter vlak bij hen was en zich toen omdraaiend greep Sjemsky hem van achte ren aan. Eenig geschuifel en zwak gesteun volgde. De man trachtte de spons van zijn gezicht te trekken doch Sjemsky hield deze te stevig vast. Toch scheen 't den sterken man nog te zullen gelukken; plotseling schenen de krachten hem te begeven en had Sjemsky hem niet opgevangen, dan ware hij tegen den grond gevallen. Nogmaals drukte hij den spons stevig tegen het gelaat, waarna de bei de vluchtelingen haastig verder gingen. plaatsen aangeplakt te Amersfoort, den 8sten September 1915. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. Het was zoo plechtig begonnen. Zeven zwarte heeren in hun Zondagsche jas en met Zondagsch gezicht, op 'n rijtje voor de groene tafel om geïnstalleerd te worden als raadslid, als hoedanig zij allen de zen zomer op zoo'n leuke manier herkozen waren. Maar nauwelijks hadden ze de 14 eeden afgelegd, 2 salvo's van 7, en waren ze op hun oude stoelen weergekeerd, of alle deftigheid was alweer vervlogen. De zeven zwarte plek ken bleven, maar overigens ging het veel on deftiger en rumoeriger toe dan wij het ooit te voren bijwoonden. De heer van Kalken, geheel ontdaan, las z'n medeleden de les over hun opstandig heid tegen het gezag, het was gewoon „on fatsoenlijk", zei-d-ie. Heelemaal ongelijk had-ie niet, want de raadsleden waren wel bar ongezeggelijk, Dinsdagavond. De heer Hofland was net zoo lastig en dwingerig als vroeger, hij heeft met den Vlaamschen Leeuw gemeen dat zij hem nooit zullen kunnen temmen. De heer Joris- sen had ook 'n kwade bui, maakte het vooral in den beginne den voorzitter erg moeielijk ook de heer Kroes deed heftig op 'n gegeven oogenblik en flapte er uit„u, mijnheer de voorz., wilt ons altijd zooveel mogelijk snoeien" en hij voegde er zoo iets aan toe alsof de voorz. anderen wel praten liet. En eindelijk barstte ook de heer van Duinen los, die de heeren achter de groene tafel beschul digde van verdraaiing zijner woorden. Hei waren trouwens dezelfde klachten van al deze vier heeren, n.l. dat hun precies het omgekeerde in den mond gelegd werd van wat zij gezegd hadden en dat de discussies afgesneden werden. Na de pauze zoo zullen wij de gelukkig niet al te lange geheime tusschenvergade- ring maar noemen scheen de voorzitter z'n leven gebeterd te hebbenalthans hij werd uiterst lankmoedig. Of zullen de ver manende woorden van den eerbiedwaardigen nestor de stoute leden tot ingetogenheid ge bracht hebben Zooveel is zeker, dat het na de pauze aanmerkelijk kalmer toeging. Al leen vlogen de door den vader der Belgen gescheiden buren Hofland-en van Achter- bergh elkaar nog eenige malen in het haar maar dat zijn van die alledaagsche too- neeltjes, die langzamerhand alle bekoring gaan missen. Maar tot het eind toe bleven de heeren terwille van den heer van Kal ken gebruiken wij een „fatsoenlijk" woord „spraakzaam", zeer „spraakzaam". En zoo hebben ze zich zelf, elkaar en het publiek tot over half één bezig gehou den. Of er dan zulke belangrijke zaken aan de 'orde waren Och neen, maar onze raads leden verstaan niet, gelijk de voorzitter, de Eensklaps bleven ze verschrikt stilstaan; achter hen weerklonk een luid gezang. Het was de oppasser die een liedje van zeer twij- felachtigen inhoud uitgalmde. Langzamer-, hand sloeg ziji> stem tot brullen over, de krankzinnigen ontwaakten en begonnen me de te doen zoodat men overal woest geschrei en gehuil hoorde. Erik kreeg het eerst zijn kalmte terug; fluisterend deelde hij Sjemsky mede, dat het niets ongewoons was als menschen onder narcose begonnen te zingen. Wilder en wilder zong de verdoofde op passer, het eene lied was niet uit of hij be gon al weer een ander, zoodat 't er veel van had of hij het heele repertoire van een tin- gel-tangel ten beste gaf. Ze slopen nu door de ongesloten deur der provisiekamer en grendelden deze van bin nen. De ochtend was intusschen aangebroken, zoodat het zoo licht was als bij dag en zij gemakkelijk de opening die naar de eerste verdieping voerde konden vinden. Sjemsky tilde het luik op dat goddank niet gesloten was. Er was geen oogenblik te verliezen want spoedig moest er hulp komen opdagen op het vreeselijk gehuil en getier van den op passer en de krankzinnigen. Sjemsky daalde eerst af in de donkere opening en Erik wilde hem volgen toen de Pool buiten adem terug kwam en hem influisterde: „Er is beneden geen portier! We moeten terug, want we kunnen de deur onmogelijk zelf openen. Laat ons onze cellen zoo sgoe- kunst om wat in 10 woorden gezegd kan worden, inderdaad ook in 10 te zeggen, neen zij gebruiken er liever 20 voor. En dan halen zij er bij voorkeur ook nog Keulen en Aken bij. Daar "heb-je bijvoorbeeld de quaestie-van Ginkel. Indien aan dezen brandstofhandelaar, aan wien de gemeente weigerde cokes te verkoopen, (men zie het verslag) onrecht is aangedaan, dan zouden wij de laatste zijn om den heer Hofland er 'n verwijt van te ma ken, dat hij voor den man in de bocht sprong Maar waarom die omhaal van woorden en herhalingen van wat hij al 2, 3 maal gezegd had? Zelfs toen de heer Veis Heyn in z'n loyaal antwoord, erkend had dat tengevolge eener vergissing den heer van Ginkel 'n be stellingscirculaire toegezonden was, hoewel hij uitgeschakeld was, ging de heer Hofland toch nog wel 10 minuten over deze circulaire quaestie door. En tot overmaat van ramp bracht de heer van Duinen de discussies weer op geheel ander brandnetelrijk terrein, waarvan het verband met de zaak-van Ginkel ons ontging. Ook over het adres van den heer Holmer was er heel wat te doen. De voorz. hed voor gesteld het aan B. en W. te zenden „ter af doening". Maar daarvan wilde de heer Joris- sen niet weten, hij wenschte het slechts om prae-advies in handen van B. en W. te stel len. Bij het daarop volgend debat „afdoening of prae-advies" zocht men telkens de zaak zelve in het geding te brengen, waartegen de voorzitter zich met alle macht verweerde. Emmers water moest hij uitgieten over den heer Jorissen alvorens deze voldoende be koeld was om zich neer te leggen bij de toe zegging van den voorzitter, dat het prae-ad vies van B. en W. -aan den Raad meegedeeld zou worden. De benoeming van een directeur der Gem. Arbeidsbeurs had zooveel voeten in aarde, dat de directeur er nog niet uitgekomen is. Het was alweer de heer Jorissen die de kat de bel aanbond. Hij vond het ongepast dat B. en W. den heer Schulte Nordholt voordroe gen zonder een oproep gedaan te hebben. De heer Kroes viel hem bij en meende, dat de directeur van Bouw- en Woningtoezicht niet voldoende tijd zou hebben om ook dit baantje er bij waar te nemen. Voor deze opmerkingen is wel wat te zeg gen, maar wij gevoelen toch meer sympathie voor het standpunt van B. en W. Het is niet hun bedoeling 'n nieuw baantje te scheppen maar zij willen de 1 e i d i n g van dezen nieu wen tak toevertrouwen aan een'hoofdambte naar der gemeente, die gedurende het jaar dat hij het tijdelijke directeurschap waarnam getoond heeft de rechte man te zijn. De 1 e i- d i n g bij den directeur, de uitvoering bij de ambtenarenop dit standpunt zich stellende, kan men er geen bezwaar in zien de leiding van verschillende takken te vereenigen in één persoon, die geacht wordt leidersgaven te bezitten. Op deze wijze ook zullen diens gaven het best geëxploiteerd worden, beter dan wanneer hij van z'n tijd leider is en yt bezig met allerlei werk, dat evengoed door dig mogelijk weer opzoeken eer orze vlucht ontdekt wordt." „Terugf Dat nooit!" Erik zette zich op een kist, steeds zinnend op een uitweg, terwijl Sjemsky moedeloos naar den grond staarde. Hij wist maar al te goed het lot dat hun te wachten stond, le vend te worden begraven. Radeloos keek Erik om zich heen; niets dan zakken, kisten en flesschen voor de apo theek waren er opgestapeld, benevens eeni ge ijzeren cylinders met vloeibaar koolzuur. Werktuigelijk las hij het opgeplakte étiquet op een der twee cylinders en sprong van louter vreugde over de ontdekking in de hoogte. „Sjemsky, ik weet het, we laten de deur springen!" riep hij, dezen op den schouder slaande. „Maar hoe?" „Snel; daar staat glycerine en hier is een ballon met salpeterzuur, hiervan maken wij een hoeveelheid gezuiverde nitroglycerine." „Nitroglycerine!" riep Sjemsky met schit terende oogen. „Ledig deze flesch maar op den grond, daar die niets dan gedistilleerd water bevat; hier is glycerine, salpeterzuur en zwavel zuur; vul daarmede nu tot voor de helft die ledige flesch. Voorzichtig, denk er aan dat ons leven op het spel staat. Gij moogt slechts met een zeer dun straaltje gieten en eerst moeten de zuren afgekoeld worden eer we er de glycerine bijvoegen. Rol gij eens een van die vaten met koolzuur hier naar toe. Maar voorzichtig."- - andere ambtenaren waargenomen kan wor den. Als dit de bedoeling van B. en W. was, waartoe dan nog 'n oproep gedaan 'n Op roep, welke slechts 'n schijnvertooning kan zijnwant, daargelaten nog, dat de geringe bezoldiging niet veel nieuwe sollicitanten zal aanlokken, wekt men slechts ijdele hoop op, brengt men hen noodeloos in spanning, want het is zoo goed als zeker dat de officieeele candidaat toch benoemd zal worden. Achtte de' heer Jorissen het standpunt van B. en W. onjuist, dan had hij het anders moeten aan leggen en den Raad doen uitspreken, dat men den directeur niet slechts de leiding, doch ook de verdere werkzaamheden wilde opdragen. Niettemin heeft de heer Jorissen z'n zin gekregen met 9 tegen 8 stemmen. Gezien de wijze, waarop in de Eembode reeds van het begin af tegen deze zaak gesputterd is, rijst de vraag bij onszat hier niet 'n klein beetje politiek achter Ja domme liberalen dan, die zich door het zoet gefluit van de heeren Jorissen en Kroes lieten verleiden tot tegenstemmen. Het voorstel van B. en W. in zake cokes verstrekking, zooals dat in 2e editie in ons blad van Maandag werd afgedrukt, was nog niet geheel feilloos. B. en W. stelden niet voor den coke sverkoop te staken doch den loket verkoop. Deze kleine wijziging deed de bezwaren, welke de heer Gerritsen, in dat geval terecht, opperde, grootendeels verval len. Voor allen, die 'n belastbaar inkomen \an minder dan 600 hebben, is thans de mogelijkheid geopend zich op dezelfde voor waarden als vóór de crisis cokes te verschaf fen. En voor de anderen, onder wie ook zeer vele benarden zijn, kan steeds gewaakt wor den tegen prijsopdrijving. Aan B. en W. en den geestelijken vader, de heer Hofland, 'n woord van hulde. De plannen tusschen Hoevelakenschen- en Heiligenbergerweg vonden slechts tegenkan ting bij den heer Jorissen. Wij stonden daar bij aan z'n zijde. Het komt ons voer dat de oplossing van detkazerneuitbreiding te voor- deelig voor het Rijk en te nadeelig voor de gemeente uitgevallen is. Voor 80.000 ver liezen wij de Gr. Nachtegaalsteeg en krijgen wij 'n verbinding tusschen genoemde wegen waart an het belang hoogst problematiek is. Het zal 'n mooie verbindingsweg zijn, zegt men. Dat gelooven wij graag, maar is dat 'n overtuigend argument Dan spreekt men ovev tuingronden, waartoe de terreinen aan den weg zich goed zullen leenen. O, zoete illusieWij hebben nog heel weinig geloof in de ontwikkeling van den tuinbouw om Amersfoort. Werkverschaffing dan. Ja, dat is het eenige argument, dat ons misschien tot voorstemmen bewogen zou hebben. Van de invoering der centrale boekhou ding was de heer Hofland geen voorstander. Hij maakte het voorstel belachelijk op onder geschikte punten en het viel den voorzitter niet moeielijk in 'n zeer klemmend betoog des heeren Hofland's bezwaren te weerspre ken en het voorstel er door te halen Binnen enkele minuten konden ze beschik ken over een aanzienlijke hoeveelheid nitro glycerine. Erik zag om naar iets om de vloeistof in te doen toen zijn oog viel op een gegoten ijzeren flesch, die gebruikt werd om kwikzilver in te verzenden. Gelukkig was deze leeg en Erik goot ei omzichtig de nitro glycerine, een dikke olieachtige vloeistof in. „Nu moeten we deze vloeistof laten be vriezen, anders ontploft die niet als we de flesch stukslaan. Dat is echter het werk van een oogenblik, want onder de werking van vluchtig koolzuur bevriest deze vloeistof in weinige seconden." Hij trok de stop van den cylinder en de krijtwitte massa viel als vaste sneeuw over den ijzeren cylinder waarin zich het nitroglycerine bevond. „Zoo, nu laten we deze ontplofbare stof door het luik vallen; neen, nog niet, anders vliegen we zelf mede in de lucht. We moe ten er een lang touw aan bevestige at we ons een eind kunnen verwijde rst als we aan "het andere eind der zijn gekomen, laten we de flesch vallen. Sjemsky vond een lange lijn, sterk ge noeg om er de zware flesch aan te bevesti gen. Eerst leiden ze het touw over een takel van het hijschblok, binden daarna de flesch met nitroglycerine er aan en haasten zich toen, steeds afwindend, de gang af. De oppasser zong nog steeds ongestoord verder, het was nu zeker langer dan een kwartier, ja misschien wel een half uur geleden, dat hij de dosis chloral geslikt had. Ze hadden bijna het midden der gang be reikt toen de liin was ahreloopen. Sjemskv Als verrassing werden aan de agenda, welke er trouwens al eenige rijk was, nog 'n paar voorstellen tot grondverkoop toege voegd. Nu het, ondanks de minder gunstige tijdsomstandigheden, zoo goed gaai met ons grondbedrijf de heer Kroes liet zich zelfs ontvallenwij hebben geen reclame meer noodig begint men zoo waar al heel wat noten op z'n zang te krijgen, 'n Hoekje grond bij den overweg naar Birkhoven, on middellijk grenzende aan de zandrijke Vlas akkers, werd te goed geacht voor 'n auto- garage. De heeren van Achterbergh en Eysink, van wie de eerste opmerkte, dat dat hoekje voor villabouw niet deugde, omdat men er 's winters te veel wind en 's zomers te veel stof vangt, verdedigden het voorstel van B. en W. om 1500 M* te verkoopen a 1.50 de M2. Het voorstel viel echter, maar ook het voorstel van den heer Kroes, die den prijs te goedkoop gevonden had en 2.50 wilde vragen, werd verworpen. Tenslotte werd de situatie gered door aanneming van het voorstel-Eysink om den prijs le stellen op 2.waartegen zich nog 6 leden verzetten, die tegen de auto-garage zelf op deze plek bezwaren hadden. Tenslotte de rondvraag, bij welke het twee* maal na elkaar opbreken van de Nieuv.straat, waarover pok wij destijds onze bevreemding uitten, ter' sprake kwam. De heer Hofland wees nogmaals op het gevaar van het te werkstellen van geïnterneerden. En zoo konden eindelijk de raadsleden en het publiek, dat trouw op z'n post gebleven was, in het holle van den nacht huiswaarts keeren. Tot onze geruststelling vernamen wij den volgenden ochtend, dat er niet één we gens burengerucht opgebracht is. Maar of ieder er ook zonder bedsermoen afgeko men is De czaar van Rusland heeft zich naar het oorlogsfront begeven. Dat heeft hij reeds eenige molen gedaan, maar toen was het tel kens voor een kort bezoek. Ditmaal is het anders; hij is naar het front gegaan om er zelf het opperbevel op zich te nemen. Dat is aan de strijdmacht te land en ter zee medegedeeld in een legerorder en de reden staat onverbloemd vermeld in het schrijven van den czaar aan den ge wezen opperbevelhebber, grootvorst Niko- laas Nikolajevvitsch. Nu de vijand diep in het binnenland is doorgedrongen, ver klaart de czaar, dat de last van den dienst aan het vaderland, dien God hem heeft op gedragen, hem beveelt zelf het opperbevel op zich te nemen, ten einde met zijn leger de oorlogsvermoeienissen te deelen en den Russischen grond tegen de aanvallen van den vijand te beschermen. De almacht van den grootvorst-opperbe velhebber is dus gebroken. Die almacht heb- uitte plotseling een kreet en wees recht voor zich uit. Daar kwam, de wacht, minstens tien man sterk, verontrust door het gebrul van hun kameraad en door het getier en ge schreeuw der krankzinnigen. Ze hadden de vluchtelingen opgemerkt en haastten zich nu hen te bereiken. „Verloren!" kreet Sjemsky. „Laat het touw los!" riep Erik en werk tuigelijk gehoorzaamde Sjemsky. Een holle lichtstraal drong op dal zelfdo oogenblik door de vensters, een ontzettend» oorverdoovend gekraak volgde en een ge* weldige stoot wierp de vluchtelingen tegen den grond. Het gebouw wankelde op zijn grondvesten, de plafonds kwamen naar be neden, de muren stortten in. „Een aardbeving!" hoorde men roepen op een toon van waanzinnigen angst. Overal kraakte en knetterde het, de grond golfde onder de voeten, gegrendelde deuren; sprongen open, zoodat de patiënten uit def cellen te voorschijn kwamen. Een regen van kalk en pleister valt neer bij iederen nieuwer* - - schok. Hoor! De verdoofde oppasser zingf nog altijd door De vluchtelingen hebben het bewustzijn verloren. Wordt vervolgd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1