CT EMILION
WUNHIHDELU. SCUOTEWNiZii.'
lluMtisH 94. Ml 145.
STADSNIEUWS.
troepen in aanmerking wenschen te komen
pleegt rechtstreeks overleg met den com
mandant der koloniale reserve, in hoeverre
tegen hun al dan niet aanneming bezwaren
bestaan en dient daarna, door tusschen-
komst van de afdeeling Beheer Landmacht
van het algemeen hoofdkwartier, aan het de
partement van oorlog een nominatieve op
gave in van de militairen, die aangenomen
zullen worden.
Daarbij moet worden medegedeeld in
hoev^jre de onderofficieren, die zich voor
den dien9t bij de koloniale troepen hebben
opgegeven, zonder bezwaar voor den dienst
gemist kunnen worden.
Mr. P. J. T r o e 1 s tr a is, naar hij aan
Het Volk schrijft, in goeden welstand te
Vevey aan het meer van Genève aangeko
men, zonder last van de lange reis te heb
ben gehad.
Geen vrouwelijke artsen
voor de pestbestrijding in
N e d.-I n d i c. Ter kennis van belangheb
benden wordt gebracht, dat voorloopig voor
'den dienst der pestbestrijding in Nederl.-
Indië van regeeringswege geen vrouwe
lijke artsen kunnen worden uitgezonden.
In „St.-Ct." 211 worden voor genoemden
dienst vier ervaren geneesheeren met
Indische praktijk (b.v. gep. Ind. officieren van
gezondheid) gevraagd.
Nadere bijzonderheden vermeldt bedoeld
nummer van de „Staatscourant".
Nederland en de oorlog»
De sieenkolenquaestte*
Naar het Hbld. verneemt is een overeen
komst in voorbereiding, waarbij den vrijen
Importeurs toegestaan zal worden, evenals
tot dusver, de door hen gekochte hoeveel
heden te importeeren. Aan het Kolenbureau
zal echter, indien de overeenkomst tot stand
komt, mededeeling moeten worden gedaan
van de contracten. Het bestuur kan daar
over dan zijn veto uitspreken, doch in dat
geval zal de president van de Ned. Overzee
Trustmaatschappij aan welk lichaam de
kolen geconsigneerd moeten worden een
definitieve uitspraak doen.
Tn de steenkolenhandelswereld heeft de
laatste marktnoteering van de scheepvaart
en Steenkolenmaatschappij te Rotterdam,
zeer veel opzien gebaard. Deze noteering is
zeer veel lager dan waarvoor de importeurs
die thans contracten afsluiten kunnen leve
ren.
„Deze prijzen zijn dan ook alleen moge
lijk", zoo verklaarde een der importeurs aan
het Hbld, „omdat de Scheepvaart en Steen
kolen-Maatschappij haar eigen booten heeft
en geen rekening houdt met de tegenwoor
dige vrachtprijzen. Het blijft echter zeer de
vraag of de Scheepvaart en Steenkolen-
Maatschappij bij eenigszins beteekenende
aanvraag zal kunnen blijven leveren."
..In*»—-1-too vervolede de bovenge
noemde zegsman, „blijkt uit deze aanbie
ding, dat er „beschikbare hoeveelheden" zijn
dat er dus geen aanvragen aan het Kolen-
bureau te voldoen zijn en dat er dus geen
sprake meer is van een dreigenden kolen-
nood. We hebben hier dus het geval waar
op de minister en prof. De Vooys gedoeld
hebben toen zij een mogelijke opheffing van
het kolenbureau in uitzicht stelden. Wij zijn
zeer nieuwsgierig of dit nu inderdaad zal
geschieden.
Verlaging mee!- en broodprijzen.
De Minister van Landbouw heeft met in
gang van 27 dezer de volgende prijzen vastge
steld:
Tarwebloem, gebuild inlandsch, uitsluitend
één soort f 19.25.
Tarwemeel, ongebuild, f 16.35, per 100 kilo-
gra m
De maximum prijs van brood per kilo afge
haald zal dan bedragen:
Voor gebuild larwewaterbrood 23 ct.
Idem onder rabbinaal toezicht 24 ct.
Ongebuild tarwebrood (bruinbrood) 20 cent.
De mais-voorziening.
In een beschouwing over de maisvoorzie-
lung deelt het Hbld. mede, dat de minister
van L., N. en H. reeds eenige malen als
zijn voornemen te kennen heeft gegeven den
geheelen handel in mais aan de regeering
te trekken, evenals dit met de tarwe en
het meel het geval is. Van de zijde der im
porteurs en handelaars werd daartegen ech
ter ernstig verzet aangeteekend. Men wees er
op, dat een dergelijke maatregel, door het
uitschakelen der concurreerende factoren,
noodzakelijkerwijs prijsverhooging van het
product ten gevolge zou hebben. Zoowel
over den wensch der importeurs: „geheel
vrije handel" als den wensch van den minis
ter: „regeeringsmonopolie" zijn langdurige
besprekingen gevoerd, doch het resultaat is,
dat, althans voorloopig, de status quo ge
handhaafd blijft.
Zuurkool en gezouten
groenten.
De Minister van Landbouw, overwegende
de en in hoeverre het wenschelijk is gele
genheid te geven tot uitvoer van zuurkool
en van gezouten groenten, maakt in de
Staatscourant bekend, dat zij, die van die
gelegenheid zouden wenschen gebruik te
maken, vóór 15 September aan den secre
taris van den Nederlandschen Tuinbouw-
raad eene opgave hebben te verstrekken:
a. van de hoeveelheid zuurkool of gezou
ten groenten welke zij in voorraad hebben;
b. van de wijze waarop en de plaats waar
die voorraad is opgeslagen, met vermelding
van het aantal vaten en het netto uitleve
rend gewicht van elk vat;
c. van den voorraad welke in dit seizoen
fiog door hen zal worden ingemaakt.
Postwissel- en po s t-
verkeernaar België.
Het Duitsche gezantschap te 's Graven-
ba ge deelt in het belang van het publiek
het volgende mede, dat de legatie ven amb
telijke zijde uit Brussel betreffende het post
wissel- en postverkeer naar België ontving.
„Aan het postwissel-verkeer met Neder
land nemen alle plaatsen in het gebied van
het generaal bestuur en de steden Aalst,
Oudenaerde, Brugge, Gent, Kortrijk en Sot-
tighem deel. Van dat verkeer zijn slechts
buitengesloten die plaatsen in het gebied
van het generaal bestuur, die in het afge
sloten gebied ten westen van Doornik lig
gen; naar Doornik zelf kunnen postwissels
verzonden worden. Tot het postverkeer met
Nederland zijn in België tot dusver slechts
Antwerpen, Brussel, Hasselt, Luik, Turn
hout, Verviers (met 6 voor- en omliggende
plaatsen) en Welkenraedt toegelaten. Voor
mededeelingen van persoonlijken aard zijn
slechts briefkaarten, voor uitsluitend han-
delsmededeelingen brieven van ten hoog
ste twee zijden, met de daarbij behoorende
(zakelijke) bijlagen toelaatbaar. Daar het
overige deel van België niet tot het post
verkeer met Holland is toegelaten, bestaat
voor zendingen van daar, gericht aan een
tusschenpersoon in een der genoemde ste
den, ter doorzending naar andere plaatsen
in België, geen uitzicht op bestelling en te
ruggave.
Geen herdenking van
L e i d e n's ontzet.
Ook dit jaar zal de herdenking van het
ontzet van Leiden niet feestelijk worden
herdacht. Het bestuur van de 3-October-Ver-
eeniging beraamt geen feestplannen en heft
dit jaar van de leden der vereeniging geen
contributie. Ook wordt de door de gemeen
te toegezegde subsidie van 1000 niet aan
vaard.
Gasbesparing. Door B. en W.
van Enschede is, in verband met gebrek
aan gaskolen en de daardoor ontstane wen-
schelijkheid tot beperking van gasverbruik,
met instemming van den districts-schoolop-
ziener besloten, met ingang van 1 Novem
ber de schooltijden aan de O. L. scholen
zoodanig te wijzigen, dat niet van 2 tot 4,
maar van half twee tot half vier uur des na
middags onderwijs zal worden gegeven; ter
wijl bij zeer donker weer slechts één licht
in elk der lokalen mag worden ontstoken
en er dan mondeling onderwijs dient te wor
den gegeven.
D u u r t e-t o e s 1 a g.
Aan het personeel der Werf Conrad te
Haarlem is medegedeeld, dat de directie be
sloten heeft een duurte-toeslag te verlee-
nen, en wel voor gehuwden en kostwinners
80 cent per week en 20 cent voor elk kind
beneden 14 jaar, voor de maanden Novem
ber en December; ƒ1.20 en 30 cent per
kind voor de maanden Januari en Februari,
en voor de maanden Maart en April 80 cent
en 20 cent.
Het personeel der Werf Conrad bestaat
uit 700 man.
De Nederlandsche ambulance
voor Frankrijk.
De Nederlandsche ambulance, voor Frank
rijk bestemd, is nu al een maand gereed
voor vertrek, maar wacht nog steeds op be
richt uit Parijs, dat men gereed is haar te
ontvangen. Een schip van de Batavier-
lijn is in orde gebracht om haar te vervoe
ren; het aanbod is indertijd door de Fran-
sche Regeering officieel aanvaard waar
om vertrekt de ambulance niet? zoo vraagt
menigeen zich af.
Het antwoord is, naar men aan de N. R.
Ct. van goed ingelichte zijde verzekert, een
voudig dat het huis, door de Fransche auto
riteiten aangewezen om de ambulance (die
niet achter het front, maar te Parijs werk
zaam zal zijn) te installeeren, nog niet inge
richt is. Het schijnt langzaam te gaan in de
zen tijd, administratieve wrijving en vertra
ging in de briefwisseling dragen het hare bij
tot belemmering maar er is geen reden
hoegenaamd om, zooals sommigen doen,
iets anders achter dit uitstel te zoeken.
Intusschen ligt de opmerking voor de hand
dat er aan de uit Nederland geboden hulp
in Frankrijk dan toch geen sterke behoefte
schijnt te bestaan. Anders zou de ambulance
ruim een maand na haar volledig gereed
zijn niet meer hier vertoeven, maar reeds
lang in Frankrijk zijn en aan het front.
Ontvluchte k r i} g s-
gevangenen.
Onder Vla^twedde kwamen Woensdag
drie Russische krijgsgevangenen over de
Duitsche grens. Ze zijn naar Winschoten
en van daar naar Amsterdam getranspor
teerd.
Te Bardel bij Losser, onmiddellijk bij de
Nederlandsche grens, is een ontvluchte
Fransche krijgsgevangene door de Duitsche
gendarmen doodgeschoten.
De smokkelhandel in oliën en
vetten.
Nader verneemt de Tel. omtrent de Rot-
terdamsche smokkelgeschiedenis, dat het
hier enkel en alleen betreft den uitvoer van
katoenolie. In het laatste half jaar zijn voor
ongeveer 60 millioen K.G. katoenolie hier
te lande ingevoerd en daar het binnen-
landsch gebruik minimaal is, zou zoo goed
als de geheele voorraad nog aanwezig moe-
t enzijn en er is zelfs geen vat meer van
over. Onder welke valsche benamingen men
voor den uitvoer consenten is machtig ge
worden ,is nog altijd niet opgehelderd. Het
gaat hier om een bedrag van een 25 h 30
millioen I
Men schrijft aan de N. R. Ct. omtrent de
beboetingsquaestie door de Ned. Overzee
Trustmaatscheppij nog het volgende
Het stondpunt der importeurs is zeer juist,
wanneer het kunstspijzenvet, waarover de quaes-
tie loopt, identiek is aan de Hollandsche reuzeli-
ne, of bak- en braadvet, dat evenals margarine
beslist een vaststaand begrip is. Beide namen zijn
evenals margarine geautoriseerde namen voor
twee fabrikaten.
De Amerikaansche en Engelsche handel noemt
dit artikel „Compound", dc Duitsche „Kunstspei-
sefett", de Fransche „Saindoux Compose", ter
wijl de Hollander, volgens een besluit cenige ja
ren geleden genomen op een door directeuren
van gemeentelijke keuringsdiensten met fabri
kanten tc Amsterdam gehouden vergadering, dit
artikel onder den naam van Reuzcline en Bak
en Braadvet verkoopen moet.
Dit artikel is niet zoo eenvoudig te fabriceeren
als algemeen gedocht wordt, integendeel het is
er één met vele varianten in samenstelling, en
evenals margarine een groot handelsartikel, ter
wijl het een feit is, dat voor bakdoeleinden de
Reuzeline, Bak- en Braadvet, Compound, Kunst-
speisefett, Saindoux Composé of hoe het in den
vreemde heeten mag, op vele plaatsen de marga
rine verdrongen heeft.
In Holland bestaan dan ook fabrieken waar
vroeger uitsluitend dit artikel gefabriceerd werd,
en Engeland was een groot afzetgebied voor hen.
Het is dus in geen geval een artikel van het
laatste jaar, maar bestaat echter zeker in Holland
reeds meer dan een tiental jaren".
Naar de N. R. Ct. voorts verneemt, is een der
groote margarinefabrieken in ons land, als im
porteur van olie, wegens uitvoer van vetwaren,
in strijd met het met de Nederlandsche Overzee
Trustmaatschappij gesloten contract, door de uit
voerende commissie der N. O. T. beboet. Van
deskundige zijde deelt men aan het blad mede,
dat, hoewel om formeele redenen deze boete op
gelegd is, de groote margarine fabrieken zich in
geen enkel opzicht aan overtredingen hebben
schuldig gemaakt, en mogelijke haar opgelegde
boeten dus slechts te wijten kunnen zijn aan han
delingen van de vierde of vijfde hand. Gelijk men
weet, staat de N. O. T. uitsluitend in betrekking
met de importeurs der goederen, en worden
slechts dezen door haar beboet. Aangezien de
importeurs de waren onder gelijke voorwaarden
plegen te verkoopen, waarop zij ze door bemid
deling van de N. O. T. hebben ontvangen, kun
nen de beboete importeurs zeiven de boete ver
holen op de eigenlijke schuldigen.
Omtrent het beboeten van een firma te Rot
terdam meldt de Tel. nog, dat het hier enkel en
alleen betreft den uitvoer van katoenolie. In het
laatste halfjaar zijn voor ongeveer 60 millioen
K.G. katoenolie hier te lande ingevoerd en daar
het binnenlondsch gebruik minimaal is, zou zoo
goed als de geheele voorraad nog aanwezig
moeten zijn en er is zelfs geen vat meer van
over. Onder welke valsche benamingen men voor
den uitvoer consenten is machtig geworden, is
nog altijd niet opgehelderd. Het gaat hier om een
bedrag van een 25 h 30 millioen I
Wethoudersaftreden fn
Rotterdam. „De Nederlander" bevestigt
het bericht van „De Tijd", dat mr. Abr. van
der Hoeven, wethouder van financiën te
Rotterdam, wegens drukke werkzaamheden
na de begrootingsdebatten zijn ontslag zal
nemen als wethouder. Mr. Van der Hoeven
zal echter lid van den Raad blijven.
De Carnegi e-m ed ai 11 e is toege
kend aan het 69-jarig schoolhoofd S. Terp-
stra te Heerenveen, wegens het met eigen
levensgevaar redden van een zijner leerlin
gen uit de Schoolgracht aldaar.
Het landgoed Singraven,
eigendom der douairière Roessingh Udink,
met 30 boerderijen, onder de gemeente De
nekamp, werd Dinsdag geveild voor
370,300. Eigenaar werd de heer J. A.
Laan, lid van de Eerste Kamer te Bloemen-
daal.
Een millioen in 't water. Te
Groningen is ter zake van de uitvoering van
het raadsbesluit van 24 Aug. 1907 tot en
met 1914 voor de gemeente-waterleiding uit
gegeven de enorme som van
1.096.329.48^. De N. V. Groninger Wa
terleiding heeft tegen den aanleg geprotes
teerd met het succes, dat in 3 instanties de
gemeente veroordeeld wordt haar bronwater
leiding niet alleen te sluiten voor particulier
maar ook voor eigen gebruik.
En wat dan
Personeel Haagsche Tram
weg-Mij. Gemeld wordt, dat in de jongste
niet voor de pers toegankelijke avond
en nachtvergaderingen van de Ned. Ver
eeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel
over het algemeen in gunstigen zin is ge
sproken over den gang van zaken en de po
sitie van het personeel der Haagsche
Tramweg-Maatschappij sedert het optreden
eener nieuwe directie. Vooral moet gewe
zen zijn op de tegemoetkomende houding,
die de tegenwoordige leiding aanneemt met
het weer in dienst nemen van na de staking
van verleden jaar ontslagen personeel.
Moord op Ameland. Het ge
rechtshof te Arnhem heeft uitspraak gedaan
in de zaak tegen H. v. d. H., arbeider te
Houtigehage, die door genoemd Hof den
5en Juni jl. bij verstek was veroordeeld tot
één jaar gevangenisstraf. De zaak betreft
een vechtpartij op 25 April 1914 in een
polderkeet op Ameland, en waarbij zekere
B. Doetjes zóódanig werd mishandeld, dat
hij aan de gevolgen overleed.
Beklaagde's broer, die als hoofdschuldige
voor dat feit destijds werd veroordeeld, heeft
toen in die veroordeeling berust, doch deze
beklaagde bleef steeds beweren onschuldig
te zijn.
Het Hof achtte thans wel bewezen, dat
deze beklaagde zich mede aan mishandeling
van bedoelden Doetjes had schuldig ge
maakt door dezen met een bierfleschje te
slaan, doch nam in aanmerking dat, hetgeen
ten laste van dezen beklaagde is bewezen,
geen ernstige gevolgen voor den mishandel
de heeft gehad, zoodat hij niet schuldig is
aan diens dood, en ook dat beklaagde des
tijds te dezer zake reeds 3 maanden in pre
ventieve hechtenis heeft doorgebracht.
Op deze gronden werd de opgelegde straf
van een jaar tot 9 maanden verminderd.
Dood door schuld. Het O.M. hij de
rechtbank le Leeuwarden heeft drie dagen
hechtenis gevraagd tegen den 55-jarigen arbei
der R. R. te Stiens, die, door onvoorzichtig
rijden op zijn rijwiel, een 80-jarige vrouw
aanreed, die kwam te vallen cn aan de gevol
gen daarvan overleed. De schedelbasis was in
tweeën gespleten, tengevolge waarvan een be
langrijke bloeduitstorting in de rechter sche
delbot plaats haiL
Verduistering van 12 paar
den. Voor de rechtbank te Tiel stond te
recht J. K., te Nijmegen, sedert begin Aug.
j.l. in voorarrest, beschuldigd van verduiste
ring van 6 paarden, gepleegd ten nadeele
van den koopman Jaeger, te Frankfort a.M.,
in den loop der maand Juni van dit jaar.
Het O. M. eischte 6 maanden gevangenis
straf.
De rechtbank voldeed aan het verzoek
van den verdediger, mr. W. F. van Everdin-
gen, advocaat te Tiel, om den beklaagde uit
de voorloopige hechtenis te ontslaan.
Het toppunt. Bij een bewoner van
de buurtschap Zwanenburg (Haarlemmer
meer) is de waakhond gestolen.
Wraaknemingen. Te Nieuw-Bui-
nen (Dr.), waar een staking onder de arbei
ders is uitgebroken, hebben nu en dan on
geregeldheden plaats. Gisterennacht is op
het land een koe gedood en zijn twee jonge
dieren verminkt. Een partij te veld staande
haver werd in brand gestoken.
Overreden. Gisteren is de slagers
knecht H. uit Aalten, die een koe zou gaan
halen op den Lichtenvoordschen weg, door
de tram overreden. Beide beenen werden
den ongelukkige verbrijzeld. Onder het ver
voer naar het ziekenhuis is hij overleden.
Onder een auto. In de Nieuwe
Plantage te Delft is het 2-jarig dochtertje
van den werkman Van H. door een automo
biel van den étappendienst overreden en
kort daarop gestorven.
M ij n o n g e 1 u k. In de mijn „Em
ma" te Hoensbroek, is de mijnwerker D., een
te Maastricht wonende Belg, door een ko
lenwagen overreden en gedood.
Van den dijk gevallen. Het 13-
jarige dochtertje van P. van C. te Hendrik
Ido Ambacht is met een z.g. sjalottenkarre-
tje van den Veerschendijk gerold, met ge
volg, dat het gisteren is overleden.
Verdronken. Gisterenmorgen is
het 6-jarige dochtertje van schipper M., lig
gende met zijn schuit te Delft, in de vaart
geraakt en verdronken.
Te Roermond is in de Maas de 35-jari-
ge landbouwer G., uit Maastricht, verdron
ken.
Te Tzummarum is het 3-jarig doch
tertje van G. v. d. K. te water geraakt en
verdronken.
Marktberichten.
Eiermarkt te Almelo.
Aanvoer 4^0^-0.
Hoogste prijs f 8.- Laagste prfla f 7.50
Gemiddeld f. 7.80.
Stemming kalm.
Eiermarkt te Wijhe.
Aanvoer 20000.
Hoogste prijs f 9.Laagste prijs f 8.50.
Gemiddeld f 8.75.
Stemming raxend.
Eiermarkt te Meppel.
Aanvoer 50000 stuks.
Hoopste prijs f 8.25. Laagste prijs f 7.50
Gemiddeld f 7.80.
Stemming vlug.
Reclame.
Jg per anker f 34.
per flesch - 0.85
School- en Kerknieuws.
Prof dr. S. G. deVries. Prof. dr- S.
G. de Vries, die geruimen tijd wegens ziekte
zijn ambt niet heeft kunnen vervullen, is thans
hersteld en heeft zijn werkzaamheden als direc
teur der Rijles-universiteitsbibliotheek te Leiden
hervat.
Examens Hoofdakte.
's-Gravenhage, 9 Sept. Geëx. 13 Candida-
ten. Geslaagfï de heeren P. Christ, Rotterdam
J- Greiner, AmsterdamH. J. Wierner, Rotter
dam A. Zilverschoon, Rotterdam.
Arnhem, 9 Sept. Geslaagd de heeren J. J.
Kuiperes, Rotterdam; J. M. Peters, Greven-
bichtM. Verhage, GoesC. H. v. Maanen.
Beusichem; T. v. Goor, Loosduinen.
R.-K. Lyceum voor meisjes. Als
rector van het R.-K. Lyceum voor meisjes te
Scheveningen is opgetreden Dr. H. A- J. van
Swaay, vroeger directeur van de Rijks H. B. S.
met 5-jarigen cursus te Roermond. B'nnen
enkele dagen zullen de lessen met een voldoend
getal leerlingen aanvangen.
Gemeentebedrijven.
Aan het verslag omtrent den toestand en de
exploitatie der gemeentebedrijven over 1914
ontleenen wijGasfabriek:
Steenkolen. In 1914 werden verwerkt
14,156,913 K.G. steenkolen; de voorraad bedroeg
op 31 Dec. 2,809,599 K.G.
De kolenleveranties vonden tot 1 Aug. 1914
geregeld plaats, daarna echter zeer ongeregeld,
zoodat nog niet de helft der gecontracteerde
boeveelheden ontvangen werd en de benoodigde
kolen buiten de contracten om gekocht moes
ten worden-
Cokes. De cokesproductie per 100 K.G.
kolen bedroeg 72.18 K.G. De voorraad cokes
was op 31 Dec. 1914 3560 H.L. of 160,200 K G.
(op 31 Dec. 1913 was de voorraad 29,800 HL.).
Verkocht werd in 1914 133,500 H.L. of 6,007,500
K.G. cokes.
Gasproductie. In 1914 werden
11,337,029 K.G. kólen gedistilleerd, zijnde 293,107
K.G. meer dan in 1913.
Geproduceerd werd 3,316,701 M3- gas of per
100 K.G. kolen 29 26 W. tegen 28.79 in 1913.
De grootste etmaalallevering bedroeg 13,910
M3. op 2-1 Dec., de kleinste, 5280 M3., op 12 Juli
de grootste etmaalproductie, 14,380 M3op 31
Dec., de kleinste, 5590 M3., op 3 Juli-
Afgeleverd werd in 1914 3 319 301 M\ gas.
.Voorraad oo 31 .Dec. 1914 £300 Mi
Van de afgeleverde gas werd afgegeven
6.37 voor publieke verlichting, 0.97 voor
gem.-gebouwen. 4.58 voor rijksgébouweiv
38.89 voor particulieren lichtgas, 18 61 voor
part kookgas, 3.72 voor krachtgas, 17.62
voor muntgas, 1.02 voor eigen gebruik, 8.'i<3
voor condensatie en verlies
Dit laatste verliespercentage was zoo hoog
tengevolge van de vele uitbreidingen en ver
zwaringen van het buizennet en de talrijke buis
breuken m de oude leidingen. Thans wordt het
geheele net op dichtheid gecontroleerd.
Op 31 Dec. 1911 waren geplaatst 2048 metersi
voor lichtgas (1913 1942), 1067 xoor kookgas
(1913: 971).
Het aantal gasmotoren bedroeg 32, aantal
P.K. 178.
Op 31 Dec. 1914 waren 1385 muntgasmeters
geplaatst (1913 1179). Het gemiddelde gasver
bruik per jaar bij een verbruiker was 420 M*.
tegen 483 in 1913.
Uit dc rapporten van den scheikundige, Dr.
Drossanrt Lulofs, bleek dat 1 M*. gas gemid
deld 0.0165 L. aan ammoniak en 0.059 gram aan
zwavelverbindingen bevatte Het warmtegevend
vermogen bedroeg gemidd. 5.054 calorieën.
De teerproductie bedroeg per 100 K.G- 49
K.G.voorraad koolteer op 31 Dec. 15.360 K.G.
Ammoniumsulfaat geproduceerd 61,150 K.G.,
verkocht 63 500 K G.
De inhoud van de 3 gashouders is 14,000 M\
Het buizennet bestond op 31 Dec. uit 45,900
Meter buis met 505.637 M3. inhoud.
Verlichting. Het aantal lantearns werd
weer vermeerderd, in de verlichting werd op 31
31 Dec. voorzien door 823 pitten (467 avond
en 356 nachtbranders).
Met het uitbreken van den oorlog werd de
publieke verlichting op zoodanige wijze vermin
derd, dat alleen de nachtlantarens in de verlich
ting moesten voorzien.
Op 584 lantarens werden 316S kousjes ver
nieuwd, op 261 invertbranders 119S kousjes'
verder 777 glazen en 292 lantarenruiten.
De gemiddelde hoeveelheid gas per inwoner
afgeleverd, was in 1914 131 Ma1913 130 M*
1912 121 M\ 1910 119 M\, 1903 82 M'-, 1901
51 M3.
De totaal behaalde bruto winst bedroeg in
1914 79,330114, 1913 f 102,088.014. 1912
r 96,664.09, 1910 f 88.130.61, 1905 f 57.358.721
1900 f 15,924 28.
Waterleiding.
Gedurende 1911 werd opgepompt 269,669 M'
water en verbruikt 269,729 M\ Hiervan werd
gebruikt door gemeentegebouwen 1765 M3-, gas
fabriek 5581, rijksgebouwen 70.0S6, station en
werkplaats H. S. M. 2797, partic. bouwwerken
3685, particuV'eren (over den meter) 50,958, part.
(bij abonn.) 125.000, gem.-reiniging en brand
weer 6755 en sproeiwagens (1788 vullingen)
3102 M».
Er werd gedurende 19614 uur gepompt, zoodat
per uur ong. 137 MJ. in het buizennet werd af
gegeven.
Het brandstofverbruik was 25,910 K.G. olie,
d. i. 96 gram per M3. opgepompt water.
Het bu:zennet bedroeg op 31 Dec. 43,918-45
M- met inhoud van 667,57 M3.
Het aantal brandkranen bedraagt 442.
31 Dec. 1914 waren aangesloten 2088 percee-
len (31 Dec. 1913 1330); van deze 1701 op abonn.
tarief.
Uit de verlies- en winstrekening der water
leiding blijkt, dat dit jaar Teeds, dus na 21 maan
den bedrijf, een kleine winst kon worden ge
maakt. Volgens de bepalingen van de verorde
ning wordt het totaal bedrag der zuivere winst,
althans zooveel als volgens het aflossingsplan
is vastgesteld, afgeschreven. Voor het volgend
jaar bedraagt dit f 1000, zoodat na de bedrijfs
resultaten van 1914 wel mag worden verwacht
dat dit bedrag zei worden overschreden.
Reinigingsdienst.
Het nadeelig slot van den explo''tatiestoat van
den gemeentelijken reinigingsdienst over 1914
bedraagt f 16,344 644.
Nachttrein
Amsterda mA mersfoort.
In Valkhoff's Hofboekhandel is ter teeke-
ning neergelegd een adres aan de directie
der H. IJ. S. M., waarin verzocht wordt met
den nieuwen winterdienst den laatsten trein
van Amsterdam naar Amersfoort (vertrek
11.55 Amsterdam C.S.) weder te doen loopen
Kon. Ver. Het Neder 1. Tooneel,
Het Geheim.
'n Heerlijke avond van hooge kunst. Pijn
spel en 'n fijn stuk.
Ziedaar onze indrukken van gisteravond,
waarbij natuurlijk „fijn" niet bedoeld wordf
in den vulgairen zin des woords.
In ons nummer van Dinsdag gaven wij
reeds den korten inhoud van Bernstein's bes
te stuk. Het is 'n psychologische studie,
waarbij niet één woord, niet één geste zon
der beteekenis is. De gebeurtenissen zijn
slechts bijkomstig, het „geval" is hier hoofd
zaak.
Wil zulk 'n stuk tot z'n volle recht komen,
dan moet het gespeeld worden door eerste
rangs-artisten gelijk de Kon. Vereen, er ons
gisteren 'n zestal afstond.
Welk 'n genot het sublieme spel te volgen
van mevT. Theo Mann-Bouwmeester, Ga»
brielle, de vrouw met de perverse jalousie^'
welke haar anderer geluk doet vernielen, zoq
het niet door haar gegeven is. Mevr. Manii
gaf haar niet als de misdadige vrouw, maaf
als het slachtoffer van 'n misdadige neiging;'
En naast deze schitterende creatie het nie<
minder smetlooze spel van Jan C. de Voe,
haar goede, ronde echtgenoot, die na de
biecht van Gabrielle, een van de schoon
ste momenten van het stuk, van het top*
punt van z'n geluk neergesmakt wordt in dé
diepste ellende.
De uitbeeldingskracht van Rika Hoppe?,
onder de jongere generatie een onzer beste
en charmantste actrices, gaf een prachtig^
visie op de figuur van Henriette, het slachfr
offer van Gabrielle's ziekelijke afwijking.
Van Kerckhoven Jr., de talentvolle jonge
acteur, was zeer goed als de Guenn, in deitf
aanvang 'n rustige rol, maar later, na de vety.
storing van Henriette's onderhoud met Pontflf
Tulli, passioneel. Bewonderenswaardig warf
hij in deze tweede helft.
Grimberg had helaas slechts een vrij kleV
ne rol; in zijn onderhoud met Henriette haq
hij echter gelegenheid zich in z'n volle
kracht te laten zien.
J)q zaal was zeer goed bezat JMQÖltJ
