~STNNËNLANDT~
B e r 1 ij n, 18 S e p t. (W. B.) De Frank!.
Ztg. maakt melding van een bericht van
Havas uit Washington, dat het staatsdepar-
lement eene Duitsche nota heeft ontvan
gen, waarin elke verantwoordelijkheid met
betrekking tot de vernietiging van de Hes
perian wordt afgewezen.
De Frankf. Ztg. teekent hierbij aan, dat
men hier blijkbaar te doen heeft met de
onlangs door Wolff's bureau verspreide
mededeeling, dat de Hesperian naar alle
waarschijnlijkheid niet getorpedeerd, maar
op een mijn gestooten is. Uit deze mede
deeling van zuiver toelichtenden aard over
'de toedracht der zaak maakt Havas eene de
finitieve afwijzing van elke aansprakelijk
heid.
Weenen, 19 Sept. (Corr.-bureau). De
Times brengt eene officieele Fransche me
dedeeling, volgens welke in Oostenrijk de
aanmonstering van de zestienjarigen wordt
voorbereid. Daartegenover kan worden ge
constateerd, dat tot dusver niet eens de acht
tienjarigen in dienst zijn genomen.
Londen, 19 Sept. (R.) Minister Lloyd
George legde een verklaring af, luidende, dat
de regeering zich volkomen bewust is van
de noodzakelijkheid, aan het land leiding te
geven bij de oplossing van het dienstplicht-
vraagstuk. Indien de cijfers mochten aantoo-
nen, dat dienstdwang noodzakelijk was, om
Europa te behoeden voor de zegepraal van
het militaire despotisme, dan zou er wel geen
man te vinden zijn, die zich tegen dien
'dwang zou verzetten. Zeker zou zulk een
man niet den steun vinden van de ar
beidende klasse.
„Slechts de inspanning van al onze krach
ten zal ons in staat stellen, de overwinning
te behalen. Daarom acht ik mij verplicht
mijn uiterste best te doen om die krachts
inspanning te verkrijgen. Als de alarmklok
die ik luidde, bij machte is om ons allen
te bewegen tot ontplooiing van onze volle
kracht, dan zullen wij het winnen."
Londen, T9 Sept. (R.) Minister Lloyd
George hield heden een toespraak op een
militair sportfeest, waarin hij over den arbeid
van het munitie-ministerie o.a. verklaarde
„Ik kan u verzekeren, dat, als voor u de
tijd komt, om u naar het front te begeven,
een even krachtigen ruggesteun zult ge
nieten als welk Europeesch leger ook, en dat
gij alsdan in staat zult zijn, die overwinning
te bevechten, die het eenig denkbare einde
van dezen oorlog is.
„Ik weet niet, hoe lang dat zal duren, maar
het Is een levensvoorwaarde voor dit land,
dat de uitslag eens voor altijd worde beslist,
en ik koester niet deiv-minsten twijfel, als ik
het gehalte zie van de mannen die zich naar
het front zullen begeven, om daar de fierheid
en de macht van dit land te vertegenwoordi
gen, of er zou geen spoor van weifeling kun
nen bestaan omtTent den afloop van dezen
oorlog, als alles alleen van hen afhing.
„Mannen, die tot spreken bevoegd zijn,
verklaarden mij, dat nimmer in de wereldge
schiedenis een leger van voortreffelijke sol
daten in zoo korten tijd is ontstaan, als het
Engelsche leger in de laatste zes maanden".
B e r 1 ij n, 18 Sept. (W. B.) Een corres
pondent van het Berliner Tageblatt, heeft
aan den Turkschen minister van oorlog,
Enver pacha, gevraagd, of hij niet vreesde
voor een Russischen aanval op Konstanti
nopel. Enver pacha antwoordde: Wij zijn
gereed. Zij kunnen komen waar zij willen.
Wij hebben 2 millioen man onder de wa
penen. De vorige maand hadden wij
1.940.000 en sedert zijn er nieuwe kaders
gevormd, zoodat men tot over de 2 millioen
man komt. De ongeveer 50.000 ongewa
pende Armeniërs zijn hier niét bij inbegre
pen, de jongste manschappen van de lich
ting van dit jaar ook niet.
Sofia, 18 Sept. (Agence Bulgare.)
De oppositieleiders hebben aan de pers
een communiqué verstrekt, betreffende hun
audiëntie bij den koning, in tegenwoordig
heid van den kroonprins, daarin wordt onder
meer gezegd:
Ieder van hen onderwierp van het stand
punt zijner partij de politiek van de regee
ring aan critiek en eischte met beslistheid
de bijeenroeping van de Sobranje, zoomede
de vorming van een concentratie-kabinet,
opdat er geen avonturen zullen worden on
dernomen tegen den zin van de natie, die
noodlottige gevolgen zouden kunnen heb
ben.
De koning nam kennis van de verklarin
gen der oppositieleiders en deelde mede,
dat de minister-president zich met de aan
gelegenheid zou bezighouden.
De Agence Bulgare voegt hier nog de
volgende bijzonderheden aan toe:
Reeds in de vroege ochtenduren trokken
talrijke troepen Macedonische uitgewekenen
de stad in, om zich te verzamelen op de
exercitie-terreinen, waar 't den geheelen dag
erg druk was.
De onder de wapens geroepen recruten
en de vrijwilligers juichten de officieren
toe.
Het resultaat van den mobilisatie-oproep
overtreft alle verwachtingen. Het aantal
mannen, dat zich op de verzamelplaatsen
bevond, was veel grooter dan men had ge
hoopt, voornamelijk door de samenstTOO-
mïng van het groote getal Macedonische
vluchtelingen.
S o f i a, 1 8 S e pt. (Agence Bulgare). Te
genover de bewering van een blad in Bu-
karest, dat de Bulgaarsche gezant te Buka-
rest is teruggeroepen, zijn wij gemachtigd
dit tendentieuze bericht beslist tegen te
spreken. De gezant Radon geniet het volle
vertrouwen van zijne regeering; er is nooit
sprake geweest van zijne terugroeping.
N e w-Y o r k, 18 Sept. (R.) De beden
kingen van* de pro-Duitsche bankiers tegen
de leening van de Vereenigde Staten aan
Engeland en Frankrijk zijn weggenomen
«ooi de verzekering, dat het crediet geheel
zal worden gebruikt voor gewone handels
doeleinden en dat de oorlogsmunitiën ge
heel betaald zullen worden door goudinvoé-
ren.
Sommige pro-Duitsche financiers te New-
York schrijven voor millioenen in. Alles
wijst op een mammouth-crediet.
Vereenig1*® Vergadering van de
beide Kamers
op Zaterdag 18 September 1915, tot slui
ting der zitting van de Staten-Generaal.
(Geopend te 3 uur).
De heer J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst bekleedt den voorzittersstoel.
De Voorzitter laat door den griffier
van de Eerste Kamer voorlezen een Konink
lijk besluit van 6 September 1915, no. 21,
waarbij de Minister van Binnenlandsche Za
ken wordt gemachtigd, heden te drie uur des
namiddags, zich te begeven naar de verga
dering der Staten-Generaal ten einde in een
vereenigde vergadering der beide Kamers
de zitting in naam der Koningin te sluiten.
De Voorzitter benoemt eene commis
sie die den Minister in het gebouw der Twee
de Kamer zal ontvangen en uitleiden.
Kort daarna treedt de Minister, voorafge
gaan door de commissie, de vergaderzaal
binnen.
De heer Cort van der Linden, Mi
nister van Binnenlandsche Zaken, neemt
plaats achter de Ministerstafel en houdt de
volgende rede
Mijne He eren I
Het heeft Harer Majesteit de Koningin be
haagd mij op te dragen de Zitting der Sta
ten-Generaal in Harem naam te sluiten.
Het overgroote deel van de maatregelen
welke, met Uwe medewerking in dit Zittings
jaar tot stand kwam, werd gevormd door
voorzieningen in buitengewone behoeften
ontstaan ten gevolge van den nog steeds
woedenden oorlog.
De Koningin heeft mij opgedragen aan
II, Mijne Heeren, Haren dank te betuigen
voor Uwen ijver en voor Uwe toewijding
aan 's Lands belang.
In naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik deze Zitting
der Staten-Generaal te zijn gesloten.
De Minister wordt door de commissie uit
geleid en, nadat deze m de vergaderzaal is
teruggekeerd, sluit de Voorzitter de
vereenigde vergadering.
Uil de Pers
Europa's verval.
Onder dit cpschrift sclv ^.en wij In het
begin van dit jaar een artikel, waarin wij de
vrees te kennen gaven, dat Europa, door
den oorlog verzwakt en uitgeput, door
Amerika ter eenre, door Azië ter andere
zijde zou worden overvleugeld.
Wij vonden dezer dagen onze vrees ge
deeld door de redactie van „De F i n a n-
c i e r", die met cijfers aantoont, hoe reeds
lang de handelsbalans ten gunste van enke
le neutralen is omgeslagen en elke week
opnieuw grond brengt voor de bewering,
dat de Europeesche landen zich straks
eenerzijds door Amerika, anderzijds door
Azië zien overvleugeld. Zoo wijst dit blad
op de zware voorwaarden, waarop Enge
land in de Vereenigde Staten een crediet
van 50 100 millioen dollar tracht te ver
krijgen. Het heet toch, dat de leening met
een looptijd van één jaar en een koers van
99 pCt 514 pCt. rente zal dragen, zoodat
het Amerikaansch crediet 8an Engeland
6*S.pCt. zal kosten. Het mes snijdt dus in
de Unie van twee kanten. Eerst verkoop van
levensmiddelen, munitie, etc., tegen abnor
maal hooge prijzen en straks een even ab
normaal hooge interest van het verleende
crediet. En dit is dan nog slechts het di
recte voordeel van den Yankee; het indi
recte, van langeren duur, is wellicht nog
veel grooter. Omtrent de bedoelde voor
waarden verluidt wijders, dat als zekerheid
20 pCt. in goud en 10 pCt. in Amerik. ef
fecten moeten worden gedéponeerd en blijft
er dus slechts 70 pCt. ongedekt. Geen won
der dus, dat de onderhandelingen, hoewel
vasteren vorm aannemende, nog niet haar
beslag kregen. Ofschoon de invloed van een
buitenlandscbe leening voorzeker op den
wisselkoers zal worden gezien, blijft het
noodzakelijk, dat men op andere wijze voor
schulddelging zorgdraagt, want het bedrag
dat benoodigd is, om gedurende zes volgen
de oorlogsmaanden den wisselkoers op nor
maal peil te brengen en te handhaven,
wordt voor de Ententemogendheden op
frs. 2 A milliard geraamd.
..Goudzendingen kannen dus niet uitblij
ven cn evenmin verkoopen ven Amerikaan-
sche waarden. In Frankrijk is men thans
doende om 33 pet- oblig. Pennsylvania en
4 pet. Chicago M:lw. St. Paul in de open
markt op te koopen, teneinde deze waarden
als onderpond voor verdere credieten in
New-York te déponeeren. En worden voort9
de pogingen krachtig voortgezet om den
goudvoorraad bij de banken te versterken,
zoodat de Bank van Frankrijk thans ook
gouden sieraden aanneemt. In Engeland
tracht men het goud der particuliere ban
ken tij de Bank van Engeland onder te
brengen en kan d t evenwel niet verhinde
ren dat het dekkingspercentage onbevredi
gend blijft. Ook in Duitschlend is dit per
centage den laatsten tiid dalende, aangezien
het aanwezige goud nu wel langzamerhand
bij de Rijksbank zal zijn gefourneerd. En
waar de uitgifte van papier niet kan wor
den gestaakt en zoo de verhouding tusschen
het kapitaal en het ruimiddel a lengs slech
ter wordt, moet daarvan noodwendig een
prijsstijging ven allerlei producten het ge
volg zijn. De enorme vergrooting der staats
schulden brengt uit den aord der zaak een
serie belastingen voort, waaronder de vol
keren nog vele jaren zullen gebukt gaan-
De meeste zorg baart te dezen opzichte het
groote Russische rijk- Dit land waarbij
ongelukkigerw ijze zooveel Hollandsche be
leggers betrokken zijn. verkeert in de meest
ongunstige positie. Wij rullen hier den
tcgenrlr.g ven het leger en de mutaties in
het militair en civiele régime laten rusten,
hoewel daarover veel zou kunnen worden
gezegd. Toch is de iinancicele situatie voor
het heden van meer beteekenis. De staats
schuld van Rusland bedroeg vóór den
oorlog Rbl. 8,778.000.000 en nam sedert met
Rbl. 6-975 millioen toe, terwijl de vermeer
dering tot e'nce 1915 op Rbl. 4 066 millioen
wordt geraamd. Ergo is men op 1 Januari
1916 dus niet ver meer van de 20 milliard
verwijderd. Dit beteekent een telkens te-
rugkeerende interest van pl.m. 1 milliard
per jaarNu zou dit nog niet het ergste
zijn. als men in het Czarenrijk op een krach
tigen en ontwikkelden handel kon bogen.
Doch waar de uitvoer in de eerste 7 maan
den van 1915 isteruggegaen van
Rbl. 755.210.000 tot Rbl 115910000
en de invoer van Rbl 762 7-10.000 tot
Rbl. 217 200.000, daar valt aan de financiëelc
capaciteiten der bevolking met recht te
twijfelen. Behalve aan de Duitsche verkoo
pen moet de daling in de Russische Staats
papieren dan ook met den slechten finan-
dëelen toestand in ernstig verband worden
gebracht. Définitieve oordeelvellingen en
adviezen zijn niet te geven, omdat niemand
kan voorzien, wat het resultaat in dezen oor
log zal zijn. Niettemin hebben de houders
van genoemde waarden zich rekenschap te
geven van de positie, waarin zich hun debi-
trice bevindt.
In Engeland' werd de vorige maand door
Rusland weer een nieuw crediet van 12
millioen verkregen. Speelt Rusland het ook
ditmaal weer met ziin financiën klaar zon
der reductie van zijn staatsschuld, dan staan
vanzelf betere koersen voor de deur. Doch
ook bij een financieele reconstructie is
koersherstel niet geheel u tgesloten. De hui
dige noteeringen van 54, 60 cn 62 pet. bie
den bij een vermindering de hoofdsom met
zeg 25 pet. of in normale tijden nog een
bevredigend rendement. Zoolang omtrent
Ruslands financiën echter de onzekerheid
voortduurt, blijft elke transactie in 's lands
waarde uitermate speculatief
Wij hebben vroeger reeds met enkele
cijfers aangetoond, dat Rusland groote hoe
veelheden goederen uit Duitschland betrok;
Oost-Siberië was voor laatstgenoemd lond
o. m. een belangrijk afzetgebied. Zooals te
verwachten stond heeft Japan thans ge
bruik gemaakt ven de gelegenheid om den
handel op Rusland krachtig uit te breiden.
Behalve munitie worden ruime mater-alen
ingevoerd en het spreekt vanzelf dat dit van
Russische zijde wordt bevorderd.
De Westersche landen, die elkaar thans
in zelfverdwazing bekampen, vinden dus
eenerzijds Japan, anderzijds Amerika ge
reed om hun plaats op de wereldmarkt in
te nemen, 't Spreekwoord van den derden
hond vindt hier wel zijn droevigste toepas
sing."
Economisch oorlogvoeren.
Onder dezen titel schrijft Mr. A. van
G ij n in de Economist over de Engel
sche opvattingen omtrent dezen oorlog:
,De kunst van economisch oorlogvoeren
is om met geringe offers groote politieke
doeleisden te bereiken. Die offers zijn
tweeërlei, kort uitgedrukt „goed en bloed
Aan Engeland komt de eer toe de econo
mische oorlogvoering het volmaaktst in toe
passing te brengen. Tegenwoordig is, ook
afgezien van sentïmenteele overwegingen,
het offer aan bloed door den oorlog ge-
eischt, het zwaarst. Geheel anders was, al
thans van het standpunt der afzonderlijke
strijdvoerende volken bezien, de toestand
vroeger, toen vele volken alleen met gehuur
de soldaten streden. En ook voor landen, die
meer met eigen mannen vochten, vormden
deze, althans in economischen zin, niet de
bloem der natie. Op het vasteland van Euro
pa is dit .olies geheel anders geworden door
de conscriptie eerst, de afschaffing der
plaatsvervanging daarna, den algemeenen
dienstplicht ten slotte. In de Fransche en
Duitsche legers vecht alles mede en het in
tellect, zooal niet steeds dan toch meestal,
in de officiersrangen en het kader en dus
met grootere kans van sneuvelen. Bij die na
ties is het bloedsofi'er thans zeker grooter
nog den het goedsoffer. vooral voor Frank
rijk met zijn dunne, niet toenemende bevol
king. Ook voor Engeland is overigens het
bloedsoffer thans grooter dan voorheen, nu
de vrijwilligers ook daar in hoofdzaak zonen
van het eigen land zijn en velen ook uit de
intellectueele kringen en de econom sch be
tere arbeiders zich in de gelederen schaar
den"
Aanvankelijk sprak echter de beteekenis
van het bloedsoffer niet zoo sterk tot de ver
beelding der Engelschen. Men hoorde
slechts van de resultaten der werving als
het belangrijkste element inEngelands hulp
aan de bondgenooten, en men juichte, als
velen zich voor het „rude métier meldden.
Laatstelijk kwam hierin echter kentering.
„Nu de groote. door den generalen staf
toegezegde successen maar uitblijven, het
gemis aan de noodige arbeiders zich in vele
bedrijven doet gevoelen, en de depreciatie
van den sovereign vermeerdering van den
uitvoer dringend wenschelijk maakt, is de
zin voor economisch oorlogvoeren weer
vaardig geworden over de Engelschen. Lloyd
George gaf in zijn bekende rede van begin
Mei het sein, toen hij er op wees dat op 3
wijzen Engeland zijn bondgenooten helpen
kan. Vooreerst door de zee te beheerschen,
dan door troepen te leveren en eindelijk
door te zorgen voor de financiën der entente
en oorlogsmateriaal aan haar te leveren. Tot
het eerste zijn wij. zeide hij, gaarne bereid
(er niet bijvoegend dat het benadeelen van
den Duitschen handel een groot belang is
voor Engeland, ook in zijn latere gevolgen)
het derde doen wij met ijver. Maar willen wij
onze financiën, ten bate der entente, sterk
houden, dan moeten wij blijven uitvoeren, en
dat kan slechts zoo niet te veel onzer man
nen good old England verlaten. Dit betoog
is door the Economist warm toegejuicht. Het
gaat in dezen strijd voor Engeland niet om
Kitchener's drie M.'s fmen, munition and
money") maar ook om „Manufacture and Mi
nes". Telkens wordt op dit punt terug geko
men."
Vermoedelijk heeft Engeland nog niet
een derde van het aantel mannen dat Franfci
rijk opriep onder de wapenen, en zeker niet
aan het front. En ook hier weer econo
misch oorlogvoeren een belangrijk deel
daarvan is aan de Dardanellen aan het
vechten, waar nog een andere vijsnd is dan
Turkije, t. w. de bondgenoot die van de an
dere zijde naar het bezit van Konstantinopel
streeft en daar op den duur wel eens ge
vaarlijker kon blijken dan de Turk. Ook is
daar op Gallïpoli wellicht een steunpunt te
meer voor Engeland's macht ter zee te ver
krijgen.
ïr.derdead. de veHrel'ng ven den arbeid
met zijn bondgenoot en welke E ngeland in
dezen oorlog wederom in p:aktiik wenscht
te brengen, geeft blijken van helder inzicht
in de kunst van economisch oorlogvoeren-
Engeland houdt zijn industrie overeind, die
voor het land productief blijftook voorzoo
ver zij munit'e vervaardigt, welke de bond-
genooten tegen hoog en priis aankoopen.
Gezonde, niet verminkte mannen worden
een hoe langer zoo kostbaarder bezit Enge
land zorgt bij voorbaat dat het daarvan
straks niet zoo heel veel minder zal hebben
dan vóór den oorlog, terwrijl vijanden en
bondgenooten te dien opzichte hoog spel
spelen. En terwijl deze hun milliarden in de
lucht schieten, voor wat Frankrijk betreft
zelfs met vernieling van eigen steden en dor
pen, leent Engeland reusachtige sommen uit,
waarvan het na den vrede de coupons zal
kunnen knippen. Zeker, ook in Engeland zijn
de geldelijke lasten van den oorlog zwaar.
Maar vooreerst is de soldij er veel hooger
dan in Frankrijk enz. fin Engeland ƒ0.85
tegen in Frankrijk f 0.02a en in Duitschland
f 0.12a per dag)en de soldij gaat wel voor
de schatkist maar niet voor de nat'e verlo
ren Voorts blijven ,-n Engeland, waar veel
minder bedrijfsstoornis is, de belastingen
ruimer vloeien, zoodat de schatkist per saldo
minder verliest."
Een zaak mag ons verbazen, t. w. dat de
bondgenooten zich bij de Engelsche verdee
ling van den oorlogsarbeid zoo grif neer
leggen. De Fransche regeering toont al
thans in het publiek, zich daarmede ge
heel tevreden. Toch gelden voor Frankrijk
dezelfde eischen als voor Engeland.
.Het zou Engelands f nancieele hulp veel
minder behoeven, ;ndien een grooter deel
van het bedrirfsleven er ongestoord had kun
nen doorwerken. Men zou zich minder in de
schuld behoeven te steken, zoo Engeland een
millioen mannen meer naar het front bracht
en Frankrijk er evenveel kon terugroepen
om te werken, allereerst in zijn eigen muni
tiefabrieken. En wat vooral van belang is. de
zwakke, stationnaire bevolking van Frank
rijk zoude niet zoo ontzettend lijden als
thans het geval is, hetgeen zich, hoe ook
de vrede uitvalt, ongetwijfeld zal wreken.
Frankrijk, al heeft het genoeg knappe eco
nomisten, schijnt echter niet scherp econo-
msch te denken als het ten oorlog gaat. Het
Fransche volk. welks aard medebrengt meer
te hechten aan het ideëe begrip roem, dan
aan materieele zaken. lie* 7vh bij de oor-
logsarbeidsverdeeÜrg dat drol van het werk
toewijzen, dat de grootste offers mede
brengt. Of daartegenover, ook bij een voor
de entente gunstigen afloop van den kriig.
de Fransche winst het rrrootst zal zim?"
Engeland zoude, eindigt mr. van Gijn,
zijn commercieel en zin, door welken het de
wereldmarkt werd, verloochenen moeten, als
het bij het verdeelen van een eventueelen
buit niet wederom zorgde, dat het per saldo
economisch oorlog had gevoerd.
Duurtetoeslag gemeentewerklieden
Een „noodlijdend Middenstander met
personeel", schrijft in het Handelsblad:
Bovenstaand werd geschreven voor Am
sterdam. Is het niet ook op andere ge
meenten toepasselijk en de overdenking
waard?
,.Het heeft den schijn of er voor sommige
leden ven den Gemeenteraad niets anders
bestaat dan gemeentewerklieden, zoo angst
vallig wordt door hen gewaakt voor belang
en voordeel dezer menschen. Thans krijgen
wij weer een voorstel van die heeren om den
menschen een toeslag op het loon te geven
met het oog op den benardetn tijd. Ik misgun
het dien menschen niet. maar daar het hier
gaat ten koste van de belastingbetalende
burgerij, onder wie o zoovelen noodlijdend
zijn, ten gevolge van den toestand, en voor
wie niets gedaan kan worden, die aangewe
zen ziin om door ontberingen en zuin'gheid
den tiid door te worstelen, hoop ik toch.
dat de gemeenteraad ook daar rekening
mede zal houden- Want duizenden zou deze
maatregel kosten en het belastinody'ljet van
den middenstander drukt hem toch al zwaar
genoeg. Een groote massa middenstanders
en werklieden beleven een moeilijken tijd
de eerste werken met verlies en moesten de
enkele opgespaarde gelden uit betere tijden
aanspreken en staan dra voor een ledige kas,
terwijl anderen worden geholpen door ere-
dietbenken. doch zich daardoor in schulden
steken, welke een zeer zwaren druk op hun
zaak leggen.
Den werklieden, welke zij in dienst hebben
en die toch ook den druk der tijden dragen,
kunnen zij onmogelijk een toeleg geven.
Wordt het voorstel van de heeren gemeente
raadsleden aangenomen, dan zal ook het be
lastingbiljet dezer werklieden bezwaard wor
den. We moeten de tering naar de nering
zetten, ons onthouden van uitgaan en bezui
nigen op onze behoeftedit is de weg, lUct
een toeslag op loonen ten koste van hen,
die het In nog meerdere mete kunnen noo-
dig hebben. De heeren gemeenteraadsleden
gelieven <ik wel te bedenken^ De loonen der
gemeente-werklieden zijn toch zeker niet la
ger dan in de gewone nijverheid en daar
moet men toch noodgedwongen zien rond te
komen, omdat de werkgever niet in staat is
toeslag te geven. Ik hoop dus, dat de Ge
meenteraad bedenke, dat er nog andere lij
ders zijn dan alleen gemeentebeaznbten."
Berichten»
De Staatscourant van Zondag 19 en
Maandag 20 September bevat o. a. de vol
gende Koninklijke besluiten:
benoemd tot belasting-ontvanger te Waar
denburg D. C. van Ommen Hioolen, thans
te Beilen; te Groningen buitengemeenten
Hemmes, than» te Sappemeer;
pp yerzoik eerxfll pnlalöfi&D ö- J Bergs-
nia als be'asting-ontvanger;
benoemd bij een waarborg en de belas
ting der gouden en eren werken tot com
mies te Amsterdam II W. M. Mieras, aide-
ssayeur aldaar; lot commies te Leeuwarden
J. Geerkens, aide-essayeur aldaar; tot com
mies te Schoonhoven J. B. de Vries, aide-
essayeur te Amsterdam I;
benoemd tot substituut-griffier van het
kantongerecht te Der. Haag mr. H. Schou
ten, thans griffier van het kantongerecht te
Heusden; tot substituut-griffier der recht
bank te Arnhem mr. A. Crommelin, griffier
ven het kantongerecht te Vianen; tot substi
tuut-griffier der rechtbank te Amsterdam mr.
W. H. Drucker, adiunct-commies aan het de-
partement van justitie;
tot directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Zevenaar H. Barneveld, commies
der telegrafie le klasse;
eervol ontslagen als commies der telegra-
fie 2e klasse U. Janssen te Amsterdam.
benoemd tot kantonrechter-plaetsvervanger in
het kanton Oosterhout, H. Vriesendorp, ontvan
ger der registratie en domeinen aldaar;
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
voorzitter der plaatselijke commissie voor do
ongevallenverzekering te Hoorn, non jhr. H. A.
H. Sandberg tot Essenburg, te Hoorn
benoemd tot voorzitter dier comm'ssie P. Bos,
te Hoorn, onder toekenn:ng van- eervol ontslag
als plaatsvervangend voorzitter dier commissie;
benoemd tot plaatsvervangend voorzitter dier
commissie G. D. L Rink, ontvanger der d recte
belastingen, invoerrechten en accijnzen te Hoorn.
Zaterdagmorgen brachten H. M. de Ko
ningin en Z. K. H. de Prins een bezoek aan
de tentoonstelling van werk van geïnter
neerden in de groote zaal van het Dieren
tuingebouw te 's Gravenhage. H. M. de Ko
ningin was vergezeld van baronesse Ren-
gers (hofdame) en jhr. C. Graafland (adju
dant); Z. K. de Prins van zijn adjudant den
le-luitenant jhr. Backor.
De vorstelijke bezoekers werden ontvan
gen door een commissie, bestaande uit den
Belgischen generaal Dossin, de heeren
Buijse, Francqui en Jaequemin, den Belgi
schen gezant baron Palion en den gezant-
schapsraad. Prins de Ligne, en den heer P.
Sayers (Nederlanden). De leden dezer com
missie, die nog niet de eer genoten aan
het koninklijk echtpaar te worden voorge
steld, werden thans aan de vorstelijke be
zoekers gepresenteerd.
Het bezoek aan de tentoonstelling duurde
ongeveer "een uur. Aan het salon van de
Prinses de Ligne weid aan H. M. de Ko
ningin een fraai bewerkt kussen ten ge
schenke geboden, en voorts nog namens het
„Comité Admïnistratif" der Tentoonstelling
een zeer smaakvolle doos (houtsnijwerk).
Op de tentoonstelling werden nog aan H.
M. de Koningin voorgesteld de Belgische
kapitein Belière van de vesting-artillerie, die
aan het hoofd staat van de militaire afdee-
ling dezer tentoonstelling; voorts de heer
Michaud, die de maquette vervaardigde van
het kamp te Harderwijk, verschillende Bel
gische officieren en de schilders Patoux en
Potiou.
Bij het binnentreden der vorstelijke be
zoekers speelde het Belgisch militair orkest
het „Wien Neerlandsch bloed."
H. M. de Koningin-Moeder is voorne
mens Woensdagmiddag 22 dezer te Leiden
de militaire sportuitvoering op het Schut
tersveld bij te wonen.
Audiënties. De minister van Fi
nanciën zal Donderdag 23 September en de
minister van Buitenlandsche Zaken Vrijdag
24 September geen audiëntie verleenen.
De sluiting der Staten-Ge-
n e r a a 1. Men meldt uit 's Gravenhage:
De sluiting der Staten-Generaal werd bij
gewoond behalve door de leden der com
missie van in- en uitgeleide door een kleine
dertigtal leden van de beide Kamers, n.l. 7
van de Eerste en ruim 20 van de Tweede.
Precies 3 uur trad minister Cort van der
Linden, getooid met het lint van het Groot*
kruis der Huisorde van Oranje, de zaal bin
nen, los de sluitingsrede voor en vertrok,
waarna de vergadering werd gesloten.
De geheele plechtigheid had nauwelijks
één minuut geduurd.
De commissie die Jen minister van Bin
nenlandsche zaken in- en uitgeleide deed,
bestond uit de heeren De Vos van Steen-
wijk en Van Swaay, leden der Eerste Ka
mer, en Van Doorn, Limburg, Ankerman en
Van Vollenhoven, leden der Tweede Ka
mer.
Raad van Defensie. Het In de
Staatscourant verschenen Koninklijk besluit
tot wijziging van het K. B. betreffende de
instelling en samenstelling van den Raad van
Defensie heeft de volgende bedoeling:
In art. 4 van laatstbedoeld Koninklijk be
sluit wordt onder hen, die aangewezen zijn"
om in den Raad van Defensie zitting te ne
men, ook genoemd de directeur en comman
dant der Marine te Amsterdam.
Aangezien echter, na opheffing van
's Rijkswerf aldaar, de betrekking van direc
teur en commandant der Marine te Amster
dam, welke bekleed werd door den thans ge-
pensionneerden vice-admiraal Tydeman, is
vervallen, was eene wijziging noodig, waar
door thans de samenstelling van den Raad
van Defensie kan gecompleteerd worden
door de benoeming van een door de Kroon
aan te wijzen actief op gepensionneerd vlag-
of hoofdofficier der zeemacht.
Aankoop vllegmaohlnoa.
Met het s.s. „Noordam" is te New-York
aangekomen leest het Hbld. in „The
Wallstreet Journal" de officiers-avlateut
Henri G. van Steyn met opdracht van Ame-
rikaansche fabrikanten een aantal vliegma
chines aan te koopen.
-EvanKoLHet Eerste Kamerlid de
heer Van Kol is Vrijdag te Voorschoten va*
yin fcuitsalwisteche reis teruggekeerd.
