U
Kaar hl bil van belofte!
DE EEMLAN DER".
Woensdag 13 October 1915.
14"° Jaargang.
BUITENLAND»
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
maanden voor Amersfoort f 1*00«
Idem franco per post 1*50#
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Wekelqks bijvoegsel „de Hollandtche Huisvroutd' (onder redactie
Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
Jvertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regela f 0.50.
Ellce regel moer O.IO.
Bienstnanbiedingen 25 cen(s bij vooruitbetaling.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijt beslaan zeer voordeelige bepalingen
tot liet herhaald adverteeren iu dit Blad, bij ubunnement.
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
ftoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. jj
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
De oorBog.
B e r 1 ij n, 12 Oct. (W. B. Officieel
bericht van het groote hoofdkwartier.
Ten noorden van Atrecht zetten de Fran-
schen hun aanvallen voort. Twee partieele
aanvallen op de loopgraven ten zuidwesten
van Loos, die op 8 October door ons her
overd waren, werden afgeslagen. Krachtige
aanvallen op het front ten noordoosten van
Souchez tot aan ten oosten van Neuville,
..vielen in ons vuur ineen, hier en daar on
der zeer zware verliezen voor den vijand.
Slechts twee punten gelukte het den Fran-
schen in onze eerste linie binnen te drin
gen. Ook in Champagne eindigden de aan-
va'Rn aan weerszijden van Tahure met een
gevoeligen tegenslag voor den vijand. On
danks eene krachtige voorbereiding door de
artillerie slaagde hij er gisteren nergens in
terreinwinst te verkrijgen. Des vijands po
ging om hedenmorgen in de vroegte op de
zelfde plaats door te breken mislukte even
eens.
P a r ij s, 12 Oct. (Havas.) Namiddag
communiqué.
Gedurende den loop van den, nacht duur
den de gevechten voort om de loopgraven
die gisteren door de Franschen waren ver
overd ten noorden van Souchez en op de,
hoogten van La Folie. Het aantal gevange
nen dat in onze handen bleef beliep totaal
550. Een hevig wederzijdsch bombardement
wordt gemeld uit de omgeving van Reillon
en Ancerwiller.
P a r ij s, 12 Oct. (R.) Avond-communi
qué.
De vijand bombardeerde hevig de loop
graven, die we gisterenavond ten noordoos
ten van Souchez hebben veroverd, waarbij
we 164 gevangenen maakten. Een hevig ar
tillerie-duel had plaats op het front ten zui
den van Somme en Aisne. Onze vooruitgang
houdt aan in Champagne in de richting
van het Lagouste-dal, dat wij in westelijke
richting in onze macht krijgen. Ondernomen
vijandelijke aanvallen in Lotharingen en de
Vogeezen zijn volkomen mislukt.
Berlijn, 12 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van het groote hoofdkwartier:
Legergroep Hindenburg. Op het wes
telijk front van Dunaburg voerde onze aan
val tot de bestorming van de vijandelijke
stellingen ten westen van Bloekst, ter frond-
breedte van 2Vt K.M.; drie officieren en 567
man werden gevangen genomen en 1 machi
negeweer buit gemaakt. Russische tegenaan
vallen werden afgeslagen.
Legergroep Leopold van Beieren. Niets
nieuws.
Legergroep von Linsingen. De vijande
lijke cavalerie bij Jesiertzy heeft het veld ge
ruimd.
De toestand der Duitsche troepen van het
leger von Bothmer is onveranderd.
W e e n e n, 1 2 O c t. (W. B.) Officieel be
richt De toestand is^ onveranderd. In het
terrein ten zuiden van Boerkanof hebben wij
drie Russische aanvallen afgeslagen. Onze
weerstand tegen een vierden, gericht tegen
een frontstuk van twee tot drie kilometer is
nog aan den gang. Aan de Kormin-beek en
ten noorden van Rafalofka aan de Styr heeft
de vijand insgelijks eenige aanvallen ge
daan, die zonder succes bleven.
Petersburg, 12 Oct. (P. T. A.) Com
muniqué van den grooten generalen staf:
Op het westelijk front werden Duitsche
watervliegtuigen, die over de golf van Riga
vlogen, door onze granaten beschoten.
In de streek van Dwinsk duren de ver
woede gevechten voort. In de streek van
het dorp Doeliltsky ten Noordwesten van
üloekst slaagden de Duitschers er in een
deel van onze loopgraven te bezetten. De
gevechten verminderden niet in kracht. In de
streek van Lautzeschei ten Noordoosten van
Novo-Alexandrowsk heeft onze artillerie de
Duitschers verdreven. Het vuur onzer artil
lerie dwong de Duitschers eveneens de loop
graven en het dorp Tor jok te verlaten aan
de Zuidkant van het Demmenmeer. Begun
stigd door den mist vielen onze'troepen
gisteren bij het aanbreken van den dag plot
seling met het blanke wapen den vijand aan
in de streek ten Zuiden van het Demmen-
neer en vermeesterden ze de loopgraven-
linies der Duitschers, waarbij wij ge
vangenen en mitrailleuses namen. Nabij
Grezenthal ten Noorden van het Dris-
viatymeer behaalden wij succes. Hier na
men wij eveneens gevangenen. Onze avia-
tteurs, de veldtroepen ondersteunende in
hun actie, wierpen binnen de vijandelijke
linies op het front der We doem- en Dris-
viaty-meren tot aan de 50 bommen.
Ten Zuiden van het Obolemeer trokken
onze troepen de rivier de Provva over en
bezetten ze de dorpen._Roedzi, GolovitsL-£n
Gavrantsji. Onze troepen bezetten verder
Isthme aan den uitersten Noordkant van het
Boguinskoje-meer. In de omgeving van het
kanaal van Oginsky trachtte de vijand op
sommige punten vooruit te komen, doch hij
werd overal teruggeworpen.
Ten Zuidwesten van Pinsk nabij het dorp
Komova werden de Duitschers aangevallen
en met de bajonet uit het dorp verdreven.
Ze vluchtten in wanorde en leden groote
verliezen door het vuur onzer mitrailleuses.
Ten zuiden van de Pripjet in de streek van
den linkeroever van de Styr deed onze ca
valerie verschillende uitvallen, verschillen
de malen met succes. De aanval des vijands
in de streek der dorpen Rafalovka en Scir-
neny aan den Styr beneden Tsartorysk en
zijn pogingen om deze rivier over te steken
hadden geenerlei succes.
In Galicië in de streek van het dorp Hai-
vorenka ten westen van* Trenbovlia hebben
onze troepen het den vorigen avond verkre
gen succes ontwikkeld en de laatste verde
digingslinie des vijands ingedrukt. Zij na
men twee zijner loopgraven en een verster-
kingswerk nabij de boerderij ten oosten van
het dorp Hafvorenka. Dit was een sterke ver-
schaansing, gevormd door een net van over
dekte loopgraven, die onderling door gan
gen verbonden waren en voorzien van stalen
bedekkingen. Deze versterking was verder
voorzien van twee reeksen ijzerdraadver
sterkingen. In deze redoute gaven 252 man
schappen des vijands zich over. Wij namen
een kanon en 3 mitrailleuses. De vijand
poogde door een met groote macht onder
nomen tegenaanval de verloren versterking
te heroveren, doch werd teruggeworpen.
Door een nieuwen aanval in de omgeving
van hetzelfde dorp Haiavorenka drukten wij
de linie des vijanads in op den berg Mako-
va, waar een geheel Oostenrijksch balaillon
gevangen genomen werd. Het resultaat over
den geheelen voornpemden lector was dat
de vijand omvergeworpen werd en zich in
wanorde begon terug te trekken beneden-
waaarts de Strypa. Onze troepen vervolg
den den vijand, hem dicht op de hielen zit
tende en drongen over de brandende brug
het dorp Haivorenka binnen. Tegen den
avond trokken wij de Strypa over. Onze ca
valerie, die zich op den vijand had gewor
pen, teneinde diens krachten te breken, sa
belden er velen neer en nam een convooi
gevangen. De buit van dezen dag bedraagt
60 officieren, meer dan 2000 soldaten, vier
kanonnen en tien mitrailleuses.
Berlijn, 12 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van het hoofdkwartier.
Op het geheele Servische front maakt
onze voorwaartsche beweging goede vorde
ringen. De stad en vesting Semendria zijn
gisteren door onze troepen genomen.
Londen, 12 Oct. (R.) De bladen mel
den uit Athene, dat twee Bulgaarsche divi
sies de Serviërs in de richting Kniaschvats
hebben aangevallen.
Weenen, 12 Oct. (W. B.) Officieel be
richt.
Ten zuiden van de Save, den Donau en de
beneden-Drina worden aanvallen gedaan
over het geheele front. De Oostenrijksch-
Hongaarsche troepen, die uit Belgrado zijn
opgerukt, hebben bij een bestorming aan
den berg ten oosten der stad en van de
Laudonverschansingen drie stukken ge
schut en een zoeklicht-apparaat buit ge
maakt. Alle hoogten in den omtrek van Bel
grado, die de overgangen van den Donau
beheeiscnen, zijn in 't bezit der bondgenoo-
ten. De Duitschers hebben Semendria ver
overd en den vijand teruggedrongen tot Po-
sarevac.
Op de grens tusschen Herzegowina en
Montenegro hebben op verschillende plaat
sen schermutselingen plaats gehad met Mon-
tenegrijnsche afdeelingen.
N i s j, 1 2 O c t. (R.) Een communiqué van
10 October meldt: Verwoede gevechten
hebben plaats gehad bij de stellingen van
Anateme ten zuiden van Ram. Gedurende
den dag van 9 October en in den daaropvol-
genden nacht hebben onze troepen alle aan
vallen van den vijand afgeslagen. Op een ge
deelte van het front tusschen Mlawa en
Morawa zijn onze troepen tot den aanval
overgegaan en hebben den vijand terugge
worpen. Bij den Donau hebben wij vier
houwitsers en vier mitrailleuses buit ge
maakt.
Uit Belgrado wordt gemeld: Na een krach
tige voorbereiding door de artillerie trachtte
de vijand door een stormaanval Groot
Wrantsjai en Dedinje te nemen. De aanval
op de eerste plaats mislukte door den tegen
stand onzer dappere troepen, die den vijand
zware verliezen toebrachten. De pogingen
van den vijand op andere plaatsen hebben
insgelijks schipbreuk geleden.
P a r ij s 12 Oct. (R.) Een telegram uit
Nisj meldt, dat de Bulgaren de Serven op
het front van Knjashevatz hebben aangeval
len.
Londen, 12 Oct. (R.) De Servische
legatie alhier ontving de volgende dépêche
uit Nisj:. Sedert hedennacht zijn de Bulgaren
den aanval op Vlassina begonnen. Alle aan
vallen werden met zware verliezen voor den
vijand afgewezen. De bladen melden, dat het
punt van aanval zich op 25 mijlen afstands
van Nisj bevindt.
Nisj, 12 Oct. (R.) Gronits, de Servi
sche minister van buitenlandsche zaken ver
strekte heden de paspoorten aan den Bul-
gaarschen gezant, die hedenavond met een
extra-trein naar Sofia zal vertrekken.
Londen, 12 Oct. (R.) De Bulgaarsche
gezant heeft zijn paspoorten gekregen.
Athene, 12 Oct. (R.) Het bericht van
den inval van Bulgarije in Servië heeft hier
een zeer diepen indruk gemaakt, vooral met
het oog op het feit, dat van het verdrag met
Servië in de verklaring der regeering geen
gewag wordt gemaakt.
Londen, 12 Oct. (R.) De besprekin
gen in de diplomatie der entente-mogendhe-
den toonen, dat de toestand op den Balkan
'met groote belangstelling wordt gevolgd. De
ernst van den toestand wordt ten volle er
kend en ook het feit, dat het nu het oogen-
blik is voor spoedige militaire beslissingen,
eerder dan voor diplomatieke onderhande
lingen. De spoed is het voornaamste in het
geheele probleem en de besprekingen tus
schen de regeeringen der entente-mogend-
heden zijn op dit denkbeeld gebaseerd. Men
kan niets te weten komen, welke militaire
beslissingen zijn genomen, indien ze geno
men zijn, en men wijst er op, dat het van
het hoogste belang is, dat niets over dit on
derwerp voorbarig bekend wordt gemaakt.
Het algemeen gevoelen onder de diplomaten
der vreemde mogendheden is dat de critiek,
nu op het Britsche departement van Buiten
landsche zaken uitgeoefend, onbillijk is. Zij
wijzen erop, dat terwijl Duitschland on
middellijk besluiten kan nemen op eigen ini
tiatief dit op het oogenblik onmogelijk is
in het geval der entente-mogendheden, die
noodzakelijk veel tijd noodig hebben om met
elkaar tusschen de verschillende hoofdste
den besprekingen te houden. Ten slotte zeg
gen zij, dat men er steeds aan moet den
ken, dat de diplomatie der entente wezenlijk
vecsrhilt van die van den vijand, daar ze
berust op rechtvaardigheid en billijkheid en
op een eerlijk karakter.
Londen, 12 Oct. (R.) Asquith heeft in
het Lagerhuis medegedeeld, dat minister
Grey den 14en October eea verklaring over
den Balkan zal afleggen.
P r ij s, 12 Oct. (Havas.) In de Kamer
heeft minister Viviani heden mededeelingen
gedaan over den politieken toestand. De mi
nister begon daarbij te herinneren aan het
begin van den -oorlog, toen de Balkan-kwes
tie de aandacht der geheele wereld had ge
trokken. Het verdrag van Bukarest had bij
den Koning der Bulgaren diepen wrok ge
zet. De regeeringen der geallieerde mogend
heden hebben naar middelen gezocht om
den daardoor ontstanen toestand te keeren,
waarbij zij gedreven werden door den geest
van rechtvaardigheid en edelmoedigheid en
er naar streefden den Balkanbond te herstel
len, doch ondanks alle volhardende pogin
gen der geallieerden, waaraan Rumenië,
Griekenland en Servië hulp verleenden.
Was het niet mogelijk eene ernstige
medewerking der Bulgaarsche regeering ie
verkrijgen, welke eischen stelde ten koste
van zijn vier naburen. 'Wij konden echter
hopen dat Rumenië, Griekenland en Servië
erin zouden toestemmen omvangrijke ge-
biedscompensaties ten offer te brengen. Te
genover Turkije, dat hand in hand ging met
Duitschland, hadden wij geen voorzichtig
heid meer in acht te nemen. Aan den Ru-
meenschen kant zijn onze pogingen niet
zonder succes gebleven, daar Rumenië een
Balkanbond gunstig gezind was.
De halve mobilisatie van Rumenië's troe
pen stelt het land in staat een eventueelen
aanval terug te slaan en zich tegen de Duit
sche pressie te verdedigen, die aan de Oos-
tenrijksche en Bulgaarsche grenzen waarge
nomen wordt. Rumenië weet dat alleen eene
overwinning der quadruple-entente zijn na
tionale aaspiraties voldoening kan schen
ken en aarzelde niet om aan het dappere
Servië te vragen of dit gewichtige conces
sies zou doen. Ondanks het wreede van zul
ke opofferingen stemde Servië er in toe,
denkende aan de gebieds-compensaties die
eene overwinning der entente met zich zou
brengen. De dubbelzinnige houding der Bul
gaarsche regeering leidde de Grieksche re
geering er toe eene afwachtende politiek te
volgen. De Bulgaarsche regeering antwoord
de op eene langzame wijze, teneinde de zaak
op de lange baan te schuiven, op onze voor
stellen, terwijl het terzelfder tijd met onze
vijanden onderhandelde, het verdrag met
Turkije teekende en zich met Duitschland
verbond. De Bulgaarsche mobilisatie was het
antwoord op onze vriendschaappelijke vraag
naar de bedoelingen zijner regeering, terwijl
Duitschland en Oostenrijk hunne troepen
concentreerden aan de Servische grens. Ge
let op zulk een houding trokken wij onze
voorstellen terug en hernamen onze vrijheid
van handelen met de andere» Balkanstaten.
Zijnerzijds bereidde het heldhaftige Servië
waarvan drie achtereenvolgende zegerijke
oorlogen de dapperheid niet hebben kunnen
verminderen op de aanvallen van twee kan
ten, die zijn overeengekomen tusschen Ber-
De meeste menschen weten zelf niet, hoe
interessant zij zijn. En zij, die het wel van
zich zelf weten, zijn het gemeenlijk niet.
Roman van
IS. T3IRLINCK.
-AI* i u belieft, Ra hus," zegt hij met een
1 gevlei in de stem. Rochuse neemt het
<kasje, drinkt het half uit en mompelt:
-Daar zit hij weerals een zwijnja,
*Ls een vuil zwijnte zuipen en te zwad-
4eren met die leelijke zweiten Hoe lang
*1? -Den heelen dag zeker fHoe lang
,ftog? Tot morgen misschien?Wat vuil
tn smerig zwijn f
-lij houdt zijn glaasje in de eene hand en
1« andere steekt in den zag zijner breede
{Juweelen broek, terwijl hij woest naar Henri
itfaart. Baasken en de veldwachter alleen
«•erstaan zijn misnoegd gebrom. De laatste
.begrijpt, waar de man henen wil, want hij
Waarschuwt:
„Rochus, Rochusl"
Maar Rochus luistert niet en zegt luider:
wEn met wiens geld zwelgt hij?Het is
gestolenhet is het geld van arme men
schen als ik en een anderfGestolen, ge
stolen geld, zeg ik!Zijn vader heeft het
gestolen zijn vader ook een zwijn!"
De Sampetter vreest eenen uitval; met
moeite geraakt hij recht, zwijmelt naar den
jeneverdrinker en trekt aan zijnen kiel:
„Rochus-jongen, zwijg toch Ge weet
niet wat ge zegt," verzoekt hij brabbelend.
Maar Rochus smijt hem een sturen blik
toe, stoot hem ruw weg en lacht:
„Zwijgen? Voor dien kerel ginder?
Ha, ha, ha, ha fO, Fruitenier toch!"
En hij giet zijnen druppel binnen en ver
volgt:
„En 't is wijn IEn gij, Fruitenier, gij
zuipt mee fEn Sieske doet zijne oogen
toe en zuipt meeEn die twee slonsen
zuipen mee 't Is wijn Gij drinkt alte-
maal wijn Wanneer zal het met zulk
brassen uit zijn
Sieske schijnt niet te luistëfcen; hij zit half
in slaap. De Sampetter zit weer op zijn stoel
en neuriet een deuntje. Ja, die Rochus vreest
niemand en er valt voorzichtig te zijn! In
eens, onzacht zet de rosse kerel het ijdel
glaasje op den toog, smijt er drie centen,
gaat recht naar de tafel en roept Henri in
het aangezicht:
„Ge brast, niet waar? Als een beest?
't Is welga maar voort, uw tijd zal ko
men, hoort geen die van uwen vader
en die van al de geldwolven van de we
reld Salutl"
Met zwaren tred gaat hij buiten en met ge
weld smijt hij de deur toe.
„Watwat babbelt hij?" vraagt de dron
ken rijkaard. Vina legt uit:
„Let er niet ophet is de laveier Ro
chus Hij is altijd zóó ruig als een ste
kelverken! Hij gromt altijd, niet waar, Sam
petter?" Zij neemt haren romer en tikt met
Henri.
„Rochum?Leelijke steinezel!" antwoordt
de Sampetter, die nu het eene lucifertje om
het andere in brand wrijft en toch, alhoewel
hij zeeverend smakt, er niet in gelukt zijne
pijp aan te steken.
Het wordt laat. Middernacht is voorbij.
Sieske schiet uit zijnen sluimer, kijkt rond
en trekt ongemerkt naar bed. Zijne dochters
zullen wel voor haar zelve zorgen!
De Sampetter geeft alle poging tot rooken
op; zijn zware kop rust op de tafel, zijne
pijp hangt los tusschen zijne tanden: men
hoort hem ronken.
Desmet en Henri, Vina en Mence drinken,
nog menig glaasje, tot in eens het licht uit
gaat. Desmet heeft het uitgedraaid!
In den morgen vroeg, verlieten de twee
zwierbollen de herberg, langs het achter
tuintje, slopen stil naar het nabijgelegen
kreupelbosch, waar men Henri, met schorre,
beroesde stem hoorde zeggen:
„Ik zal u later betalen!"
•De winner antwoordde:
„Goed, goed! Er is geen haast bij Ik
zal ze wel krijgen! Acht honderd, niet waar?"
Ze scheidden.
In de~ kroeg lag de Sampetter, met het
hoofd op de tafel te slapen. Zijne steenen
pijp was uit zijnen moncj geglipt en op den
vloer verbrijzeld.
Hij ronkte en grolde als een varken in
zijnen stal op maat en zoo luid, dat het
huis scheen te daveren!
De slaap v«n eenen zatlap!
VU.
De Bankier.
Het is een paar dagen later; tegen negen
uren in den morgen zit een geldman in zijn
bureau.
Zeer oud schijnt hij niet vijf en vijftig
tot zestig jaar! En ofschoon zijn aangezicht
regelmatig en blozend is, deftig uitkijkt van
tusschen de twee stijve, rosgrijze Engelsche
favorieten, toch kan men wel oordeelen aan
den schier gansch kalen schedel, dat de man
„geleefd" heeft en den toom immer los heeft
laten hangen.
Vóór hem, op de schrijftafel, liggen open-
gespreide papieren; nevens hem staat het
zware coffre-fort open.
Die man heeft geld, goed en macht hij is
rijk!
Is hij ook gelukkig?
Zie goed toe.
Weemoed ligt over zijn.gansche wezen
weemoed gepaard met een rusteloos kna
gend gevoel. Drie diepe rimpelen dalen van
zijn voorhoofd, stuur buigen zich de wenk
brauwen daaronder, misnoegd kruipen de
hocl rporden nar.r de kin toe.
Rust een zware last op zijn geweten?
Nestelt er schrik in zijn hart?
Immer heeft hij getracht geld te zamelen....
veel, veel geld zoo gauw mogelijk
door alle middelen. En deze laatste koos hij
niet. Waren zij eerlijk, oneerlijk om het
even! Wie het doel wil, kiest de middelen
niet, maar gebruikt die, welke tot dit doel
leiueit! Hij wilde zeer rijk zijn en werd hetl
Hoe? Kleine kapitalen heeft hij ingezwol-
gen geringe neringdoeners uitgezogen..-
honderden burgers, die hem hunne zaken
toevertrouwden, tot den bedelzak gebracht!....
De spaarpenningen van de wroetende klas
vulden de geldkist van den onverzadelijken
woekeraar!
Zoo werd hij, in korten tijd zeer rijk: na
een twintigtal jarén bezat de Gentsche ban*
kier een millioen!
Hij dacht, dat het genoeg was: hij liet den
geldstiel varen en kwam naar buiten. Van
de erfgenamen der markiezin van Breedene
kocht hij het kasteel van Walmaarde met het
Rr.ttenhof en vijf andere bijhoorige pacht
hoeven alles in éénen blok.
Ja, het grootste deel zijns fortuins besteed
de hij aan. het aankoopen van huizen, boscb
en grond.
Wvrdt vervolgd.
