f E KIL!
WIIKHANOEl I. il. SCHOTEWlii.
STADSNIEUWS.
Installatie voor Röntgenstralen, verbandzaal
en gipskamer. Op de entresol komen labora
torium, apotheek en linnenkamer. Op de
eerste verdieping operatiekamer, een zaal
voor 18, een voor 25 bedden, bureau, werk-
Jcamer voor doctoren, badkamers, sterilisatie-
kamers en 9 kamers ieder voor twee tot zes
-patiënten. Samen 194 bedden en ruimte voor
9 leden van hel personeel. In de bijgebou
wen komen eetzalen voor doctoren, zusters
en personeel en verschillende berg- en slaap
kamers.
Het gebouw, is gerieflijk, sierlijk gebouwd,
keurig afgewerkt, een waar paleis, en wij
twijfelen er niet aan of het zal als hospitaal
een goeden indruk maken. De vele bezoe
kers waren vol lof over het jegebrachte,
o.a. de bekende doctor Aleric Carrel, die
opgetogen was over de installatie en uitrus
ting.
Beschikbaarstelling van
levensmiddelen.
De statuten der verschillende vereenigin-
gen voor de beschikbaarstelling en distdibu-
tie van levensmiddelen zijn gisteren Konink
lijk goedgekeurd.
De verschillende Rijksbureaux welke werk
zaam waren op het gebied, dat thans door
die vereenigingen wordt bestreken, zullen
dezer dagen worden opgeheven.
Erwten- en boonen
voorziening.
Als gedelegeerde van de Commissie van
Toezicht op de erwten- en boonenvereeni-
ging in de Centrale Commissie van toezicht
op de beschikbaarstelling en distributie van
levensmiddelen is in de plaats van dr. No-
lens, die bedankt heeft, gekozen het lid der
Tweede Kamer de heer de Jong.
Uitvoer van bieten uit Zeeuwsch
Vlaanderen.
Men deelt aan de „Middelb. Ct." van be
voegde zijde mede, dat de controle-commis
sie in zake den uitvoer van gecontracteerde
bieten uit Zeeuwsch-Vlaanderen naar België
thans door den minister on aanwijzing van
het hoofdbestuur van de Zeeuwsche Land
bouw Maatschaopii definitief is benoemd.
Zij bestaat uit de heeren G. A. Vorster-
man van Oyen, oud-lid van de Tweede Ka
mer te Aardenburg, voorzitter en G. Vogel
vanger te Hulst en F. C. Zonneville te Axel,
leden.
Het ligt in de bedoeling nog een vierde
lid, landbouwer, in de commissie op te ne
men, waartoe de heer Deus, te Temeuzen,
zal worden aangewezen.
Het blad kan nog mededeelen, dat het vast
staat, dat de gecontracteerde bieten naar
België mogen worden uitgevoerd.
Landstorm.
De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat
niet uitgesleten zijn van den dienst bij den
landstorm, zij die een gevangenisstraf heb
ben ondergaan van langer dan zes maan
den, wanneer deze straf is opgelegd gewor
den door een buitenlandschen rechter.
Vr ij stelling van port. Tot
nadere beschikking is vrijstelling van port
verleend voor de verzending van brieven,
binnen eenzelfde gemeente, uitgaande van
of gericht aan de voorzitters en secretarissen
van steuncomité's, als zoodanig, in gemeen
ten van minder dan 50,000 inwoners, zoo
dat de vrijstelling thans geldt voor de steun
comité's in alle gemeenten.
Textielindustrie.
In zake l\et bericht dat te Gronau alle tex
tielfabrieken, met uitzondering van een en
kele, zijn stopgezet wegens gebrek aan
grondstoffen, deelt men uit Enschedé aan
het Handelsblad mede:
Er is gestopt in twee afdeelingen der fir
ma G. van Delden en Co.; de overige in
richtingen werken, evenals dit sedert gerui-
men tijd het geval is, drie, vier of vijf dagen
per week.
Het stoppen der twee inrichtingen, zal ook
wel niet het gevolg zijn van gebrek aan
grondstoffen, daar nog voor eenige maan
den katoen in voorraad is.
De hariitcrvisRcherii in een
mijnenqebied.
De correspondent van „De Tel." te
IJmuiden schrijft:
In twee dagen tijds kwemen alhier niet
minder dan 4 haringloggers binnen, die de
^eheele vleet hebben verspeeld door mijn-
ontploffingen of wegens het kappen van de
netten door het visschen van mijnen, terwijl
zij bovendien nog rapporteren, andere log
gers gepraaid .te hebben, die eveneens alle
netten verspeeld hebben. Uit de rapporten
blijkt, dat de tot heden geleden verliezen
zich nog alleen tot materieele schade heb
ben beperkt, wat een wonder mag heeten,
daar ontploffingen hebben plaats gehad, bij
enkele loggers op een half net afstands, en
dat de mijnenontmoetingen hebben plaats
gehad Vrijdag en Zaterdag j.l.
Zoo rapporteert een der loggers, dat hij
den 9en October op 55 gr. N.B. en 3 gr. 43
min. O.L. zijn vleet verspeelde door het ont
ploffen van mijnen en nog een aantal mijnen
zag drijven. Hij praaide logger „Nico en
iWillem" KW 132, die eveneens de vleet
verspeeld had. Een andere logger deelt me
de, dat hij den 9en October twee mijnen
zag ontploffen op 53 gr. 42 min. N.B. en 4
gT. O.L., tengevolge waarvan de geheele
.vleet verspeeld werd. Verschillende mijnen
(1werden nog gepasseerd. Ook deze logger
praaide diverse loggers, waaronder de
ChantyYM 59, die de netten verspeeld
hadden.
Een derde logger had den Ssten October
op 54 gr. N.B. en 2 gr. 40 m. O.L. door
het ontploffen van mijnen zijn netten ver
speeld.
Een logger verongelukt door een mijn
De logger K. W. 130 („De Vrouw Johan
na rapporteerde hedenmorgen bij aan
komst te IJmuiden, dat een logger M. A. 47
(„De Ruyter") bij Doggersbank verongelukt
is door het stonten op een mijn. Van de 13
opvarenden van rien logger „De Ruyter'
werden er 7 gered^ vijf worden vermist en
één is door de ontploffing dadelijk gedood.
De geredden bevinden zich aan boord van
de thuisvarende sloep Maassluis 32 („Af
hankelijkheid.") e
Onderwijzers in militairen
dienst.
Door de oproeping van onderwijzers inge
volge de Landstormwet wordt de toestand
aan vele scholen weer geheel anders.
De minister van oorlog heeft nu aan'de
districts-schoolopzieners een opgave ver
zocht van het aantal onderwijzers, dat thans
aan de verschillende scholen onder de wape
nen komt, en of er bijzondere redenen voor
terugroeping van sommige onderwijzers be
staan. (Avondp.)
De uitgewezenen.
De maatregel met betrekking tot de „uit-
gewezenen'' reeds einde September door de
militaire overheid ingevoerd. Aan een be
paalde calcgrorie ..uitgewezen" personen
met name die reeds 3 maanden^bf langer ziin
uitgezet is verlof verleend tot het tcrug-
keeren in het in staat van beleg verkeerend
gebied.
Uitgezonderd van den maatregel zijn ech
ter vreemdelingen, srionnen cn zii. die om
den aard hunner overtreding of om persoon
lijkheid dit gunstbewijs onwaardig worden
geacht
Engelsche officier ont
snapt. Een der te Urk geinterneerde En
gelsche officieren is weten te ontkomen en
heeft met een der Urker booten Enkhuizen
bereikt. Van den vluchteling, die. per trein
van daar moet zijn vertrokken, is tot heden
nog geen spoor gevonden.
Vier Russen. Te Maastricht zijn
Maandagavond vier Russen uit België aan
gekomen, die bij Geule over de Maas ge
zwommen zijn. Zij .werden naar Rotterdam
opgezonden.
Langs de Nederlandsche grens.
De speciale correspondent van dc-..Times"
le Amsterdam vertelt in ziin blad. dat hij het
nog aan geen buitenlandsch journalist in Ne
derland ten deel gevallen voorrecht heeft ge
had. een toer te maken langs de grenzen, zoo
wel aan Belgische als aan Duilsclie zij de.
Op dezen tocht, zegt de correspondent,
kreeg men pas het duidelijk bewustzijn hoe
dringend nabij deze oorlog is voor Neder
land. Maar ook constateerde hij hoe bewon
derenswaardig de Nederlandsche troepeD
ziin samengebracht op die punten der grens,
welke het meeste gevaar loonen. bedreigd te
worden. De militaire sterkte en bereidheid
dwong hem nieuwen eerbied af.
Ofschoon de correspondent meent, dat de
meerderheid van het Nederlandsche volk te
gen Duitschland is. erkent hij. dat elk Ne
derlander ziin regcering toeiuicht wegens
haar zorg voor de neutraliteit. Hij zelf heeft
zich kunnen overtuigen, hoe ernstig de Ne
derlandsche regeering er naar streeft den
smokkelhandel met Duitschland tegen te
gaan. al moet hii helaas tevens constatee-
ren. dat de smokkelaars soms nog de slim-
sten ziin en hun bedriif in geenszins onbetec-
kenenden omvang voortzetten.
De electrische grens. Een man
uit Hassels, die bij Vroenhoven over de
grens wilde, is gisternacht aan den electri-
schen draad blijven hangen en gedood.
Verboden uitvoer.
De, rechtbank te 's Hertogenbosch heeft B.
Ct B.. stationschef te Gennep, wegens poging
tot uilvocr van ongeveer 5000 K.G. leder
vrii gesproken
Het O. M. had 6 maardpn gevangenisstraf
geêischt.
AJg. Borgmaatschappij voor
den middenstand. Daartoe uitgenoo
digd door de heeren J. H. van Embden, lid
van den raad van commissarissen der Alg.
Borgmaatschappij voor den Middenstand
mr. F. Kempkes, bestuurslid van de afd. Arn
hem van De Hanze en H. Goedhart Jr., di
recteur van den Middenstandscredietbank is
te Arnhem een vergadering gehouden van
vertegenwoordigers van Middenstandsver-
eenigingen ter bespreking van de mogelijk
heid om te komen tot oprichting van een
Centraalbureau, afdeeling van bovenge
noemde maatschappij.
Het resultaat van deze besprekingen was,
dat een commissie werd benoemd om de
voorloopige plannen nader uit te werken.
Jaap Eden.
Jaap Eden zal ook in zijn geboorteplaatas
Groningen gehuldigd worden. Er heeft zich
een comité gevormd om hem officieel te ont
vangen en hem een blijvend aandenken na
mens zijn sportvrienden uit het Noorden te
schenken.
Noordzccbad ..Terschellin g".
liet plan 'beslaat op Terschelling een eenvou
dig Noordzeebad op le richlen. Er heeft zich
een had-commissie gevormd, die het llians
zoover gebracht heeft ,dat de technische be
zwaren ziin overwonnen en een naamlooze
vennootschap kan v, orden opgericht.
Op 5 K.M. afstand van West-Terschelling en
3 K.M. van Mïdslancl zal een niet te kostbaar
paviljoen aan het sir end worden gebouwd.
Mooie vischvangst. De motor-
logger „Catharina" bracht te IJmuiden een
hoeveelheid haring aan, welke bij verkoop
in de Rijksvischhal aldaar plus minus
28,000 gulden opbracht. Een besomming
nog nooit in één reis door een logger be-
reik.t
Kersenblad. In de Betuwe wordt
gedroogd kersenblad opgekocht, dat in
Duitschland en België in een quantum van
2 tot 5 gebruikt wordt om de sigaretten-
tabak te kruiden.
Hem is ten laste gelegd, dat hij op Zon
dag 26 Augustus op het Marcelisplein te
Sclieveningen, op zijn meisje Ca. Fa. Wol
hof, twee schoten uit een revolver heeft ge
lost, waardoor zij aan de rechterwang en op
de borst verwond werd, welke wonden later
bleken niet heel ernstig te zijn.
Bekl. bekende hetgeen hem werd ten laste
gelegd. Hij had op het "oogenblik, dat hij
schoot, niet begrepen, dat hij met de revol
ver, die hem nu vertoond werd, iemand kon
doodschieten.
Uit de getuige-verklaringen blijkt, dat het
meisje niet meer met hem wilde loopen,
doch dat beklaagde haar nog voortdurend
lastig viel. Zoo ook op den bewusten dag.
Het meisje aanvaardde de diensten van een
chauffeur, om haar te geleiden. Toen is
beklaagde hen gevolgd en na een woorden
wisseling met den chauffeur heeft hij ge
schoten.
Het O. M. eischte 7 maanden gevangenis
straf.
Vreeselijkc oogenblik ken. Bii
Hallcmerbroek wilde de -timmerman H. Leu-
velink, uit Hengelo (0.1 den overweg van den
N. C. Spoorweg oversteken, toen een trein
in aantoeht was. Hij raakte met ziin voet
bekneld tusschen de rails en welke moeite
hii ook deed om ]qs le komen, het gelukte
niet. Ten einde raad wist hij niets anders
te doen dan op den grond t.c nan liggen cn
zich koelbloedig den voet te laten afriiden.
Dit was dan ook in het volgende oogenblilc
gebeurd. Na voorloopig verbonden te zijn
werd de ongelukkige naar het Sophia-Zie-
kcnliuis te Zwolle vervoerd.
Ni v d. D-
Risico van den arbeid. De vis-
scher Thames Veerman uit Volendam is gis-
teennacht op de Zuiderzee, onder Kruirie,
door de gaffel van het fokzeil op het hoofd
getroffen. Spoedig daarna is hij overleden.
Onder de stoomtram. Te Win
schoten geraakte de 17-jarige Aardema, die
bieten overlaadde, door eigen onvoorzichtig
heid onder de stoomtram Oldambt Pekela,
en werd zwaar gewond naar het Academisch
Ziekenhuis te Groningen overgebracht.
Overreden. Op de spoorbrug bij
Rotterdam is hedenmorgen het lijk gevonden
van remmer den T. met afgereden linkerbeen
en verbrijzelde rechtervoet. Hij was heden
nacht met den trein uit Emmerik gekomen
en waarschijnlijk nabij zijn woning Oranje
boomstraat van den trein afgesprongen.
Vermist. Te Gorinchem worSt het
vijfjarige zoontje van De L. vermist. Men
vermoedt, dat het knaapje in de haven is ge
vallen.
Verdronken. Uit Koudum wordt
gemeld, dat te Galamadammen is aange
spoeld het in staat van ontbinding verkee
rend lijk van een ongekleed manspersoon.
Het is vermoedelijk een Belgisch geïnter
neerde, die bij een poging tot ontvluchting
verdronken is.
Pontje omgeslagen. Omtrent
het ongeluk bij de Heijplaat te Rotterdam,
verneemt de N. R. Ct. nog het volgende:
Gisterenochtend begaven zich een twintig
tal werklieden aan den Courzandschenweg
op een pontje, om naar hun werk te gaan
onder Pemis, waar zij in dienst van de firma
Smit Valke werkzaam zijn met het maken
van de grondslagen van een kademuur. Daar
toe staken zij de Heyschehaven over.
Het pontje, een primitief open vaartuigje,
waarop een houten vlonder is gelegd, opdat
er meer menschen op zouden kunnen staan,
wordt door deze werklieden zelf overgetrok
ken aan een ketting, die van den Rotterdam-
schen wal van den Courzandschenweg naar
den Pernisschen oever is gelegd.
Nauwelijks hadden zij met dit pontje den
Rotterdamschen wal verlaten, of het pontje
kantelde en allen vielen in de Heyschehaven.
De menschen wisten zich zelf te redden, be
halve de 38-jarige grondwerker P. Machiel-
sen, uit Hoogerheide in Noord-Brabant, tij
delijk in een keet aan de Maashaven alhier
verwijf houdende. Zijn lijk is een kwartier la
ter met een dreg opgehaald. Nadat te ver
geefs getracht is de levensgeesten op te
wekken, heeft dr. Janssen uit Charlois, dien
men te hulp riep, den dood geconstateerd.
In den loop van den voormiddag is ook
aan de gevolgen van dit ongeluk overleden
de werkman K. In 't Hout, alhier. De man,
die veel water binnengekregen had, is, na
uit de Heyschehaven gehaald te zijn, naar
een keet aan de Waalhaven gebracht.
Marktberichten.
Eiermarkt te Apeldoorn
Aanvoer 80000 stuk.
Hoogste prijs f 7.— Laagste prijs f
f
Gemiddeld f 0.
i.-
Stomming gedrukt
SchooIen Kerknieuws.
Ds. J. C Rullmon, te Utrecht, zal maande-
lijksche Kronieken gaan schrijven over het theo
logisch en kerkelijk leven. Ze zullen verschij
nen in het Geref. Theol. Tijdschrift
Het zilveren priesterjurbilé van Z.D.H. Mgr.
P Hopmans werd gisteren in elle stilte herdacht
niettemin kwanten honderden telegrammen en
brieven van gelukwensen in, o. a. een van het
dageVijksch bestuur der gemeente Breda
Kurisf en Wetenschap,
Poging tot doodslag. Ter zake
poging tot doodslag heeft heden voor de
rechtbank te 's Gravenhage terecht gestaan
de 21-jarige verver J. M. V. te Schevenin-
gen.
De schilder F. Hart Nibbrig is heden
nacht te Laren overleden. Hij werd geboren
in 1866 en was oud-leeraar van de Rijks
academie van Beeldende Kunsten te Am
sterdam. Op de wereldtentoonstelling te Pa
rijs viel hem een bijzondere onderscheiding
ten deel, terwijl hij een zilveren medaille
verwierf op de vierjaarlijksche te Arnhem
in 1901.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal de heer
D. H. Brondgeest, met ingang van 16 dezer,
als regisseur en acteur deel uitmaken van
het gezelschap Roy aards.
Onze carillons. Het bestuur der
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer te
Arnhem heeft aan verschillende gemeentera
den in ons land een adres gericht, wsarin
Krinnerc -wordt aan het referaat van Mr A
Loosics, secretaris van de Nationale Vereeni
ging voor den Volkszang, over: „het carillon
in Noord-Nederland, als middel ter bevorde
ring van hel vreemdelingenverkeer uitge
bracht in de 4 September tc Arnhem gehou
den jaarvergadering van den Nnlionalcn
Bond voor Vreemdelingenverkeer in Neder
land.
Onder de 59 aan de Vereeniging bekende
carillons van Noord-Nederland ziin er vele.
die 't zii door verkeerde behandeling, 't zii
door verwaarloozing, niet bii machte zijn tc
geven, wat aan de eischen van schoonheid
en welluidendheid voldoet.
Dc Vereeniging is bereid om hare bemid
deling te verleencn voor het restaureeren dier
carillons door den Mechelschen beiaardier
Jef Denijn. De kosten daarvan bedroegen te
Arnhem f 1000, die door particuliere bijdra
gen werden bijeengebracht. Moctien vele
gemeentebesturen tot de herstelling van hun
carillons besluiten, dan is dc heer Jef Deniin
bereid in Arnhem technische lessen van
beiaardbespeling te geven, waardoor de mo
gelijkheid om voor een gerestaureerd caril
lon een goed klokkenist te vinden tevens hare
oplossing zal vinden.
Reclame.
ra per anker f 34.—.
- per flesch - 0.85
hete&islMl S4. lelil. 145.
Regeeringsbrood.
Den houders van broodkaarten wordt be
kend gemaakt, dat de duur van hun brood
kaart, loopende van 20 Sept. tot 17 October,
verlengd wordt tot 3 1 O c t o b e r a. s.
Geen regeeringsbrood wordt meer ver
strekt, wanneer de broodkaart, op den datum
waarop zij eindigt, dus in dezen 31 Oct. a.s.,
niet wordt ingeleverd.
10 0-jarig bestaan der
5 e In f a n t c r i e-b r i ga d e.
Op 8 October herdaoht de 5de Infanterie-
Brigade haar 100-jarig bestaan.
De volgende dagorder werd, naar „De
Maasbode" meedeelt, aan de troepen bekend
gemaakt.
Het is een eeuw geleden op den 8sten
October 1915 dal eenige bataljons militie
met het 6de bataljon van linie werden saam-
gevoegd tot de 5de afdeeling infanterie, wel
ke benaming later werd veranderd in die
van 5de regiment-infanterie. waaruit weder
de 5de infanterie-brigadc is geworden.
Al ziin de omstandigheden niet van dien
aard. oin op dezen honderdsten verjaardag
feest te vieren, zoo moeten wii dien dag torih
niet ongemerkt voorbij laten gaan zonder een
woord van herinnering.
Toen in 1813 onder leiding van onzen late-
ren Koning Willem I het Fransche juk was
afgeschud, werden ter verdediging van ons
vaderland verschillende legernfdeelingen op
gericht. Daarloe behoorden ook de bataljons
landmilitie no. 6, 8, 11 en 14, later overgc-
nummerd in de bataljons nationale militie
no. 7, 12, 11 en 10, die wij moeten beschou
wen, als den stam. waaruil onze tegenwoor
dige brigade is opgegroeid.
Een deel dezer stamgroepen hebben reeds
spoedig het slagveld betreden, om voor onze
onafhankelijkheid te striiden.
Ruim honderd jaar geleden werd ons veld
leger evenals nu ten deele. in Noord-Brabant
samengetrokken op het bericht, dat Napoleon
weder als Keizer aan het hoofd van Frank
rijk was opgetreden, wat onvermijdelijk tot
een oorlog le onzer verdediging moest lei
den.
In den korten doch hevigen strijd, die
daarop volgde cn waarbij Napoleon voor
goed het onderspit dolf. namen de bataljons
no. 7 en no. 10 van dc 5de afdeeling infante
rie een roemrijk aandeel, het eerste bij Qua-
tre-Bras en beide in den slag bij Waterloo.
IToe -hevig werd gestreden, moge daaruit
blijken, dat o.a. het 7de bataljon, dat met
slechts ruim 600 man den veldtocht begon,
aan gesneuvelden en gewonden 8 officieren.
278 onderofficieren en soldaten verloor.
Na tc zijn teruggekeerd uit den daarop vol
genden zegevierenden opmarsch naar Pariis
werden van de bataljons no. 7 en no. 10 res
pectievelijk 29 en 28 officieren, onderofficie
ren en soldaten benoemd tot ridder van dc
op 30 April 1815 ingestelde Militaire Wil
lemsorde.
En ook in 1831 stond weder de 5de afdee
ling in Noord-Brabant en was zii gekanton-
neerd in dc ons thans zoo. bekende dorpen
len zuiden van den kunstweg Tilburg-Breda.
De afscheiding van de Zuidelijke provin
ciën, het tegenwoordige België, gaf aanlei
ding tot een bloedige beslissing bekend als
de Tiendaagsche Veldtocht, welke verliep
van 2—12 Augustus 1831 cn eindigde met dc
volledige overwinning onzer troepen.
Daarbij onderscheidden zich de inmiddels
weder omgenummerde bataljons no. 1 en 3
der 5de afdeeling infanterie in de gevechten
bii Hasselt en Leuven en het bataljon no. 2
bij verschillende kleinere ontmoetingen ln
Vlaanderen.
Het later bii de 5de afdeeling infanterie ge
voegde bataljon no. 1 van cle 10de aTdeeling
infanterie maakte voorts de kern uit van de
troepen, die waren aangewezen voor de daar
op gevolgde cn zoo beroemde verdediging
van de Citadel van Antwerpen, tegen het
Fransche leger, dat vóór België en tegen
onze troepen optrad.
Het is'daaraan te danken, dat in onze vaan
dels de namen vermeld staan van:
Quatre-Bras en Waterloo 1S15.
Citadel van Antwerpen 1832.
Thans staan wii voor de derde maal ln
Noord-Brabant, terwijl geheel Europa door
•den oorlog in beroering wordt gebracht.
Wü staan daai;;wMerom ter. bedaking van
on~o onafhankelijkheid en onze rechten,
j Niemand onzer verlangt zonder noodzaak'
aan den strijd deel te nemen uit iidelen'
krijgsroem of om ons met het bezit van an
dore volken te verrijken.
Mocht de oorlog echter ook naar onze ge
westen overslaan, dan zullen wii niet achter
willen staan bii on::e voorvaderen, doelt
evenals zij. mei al de kracht.' die in ons is,
strijden voor Vorstin cn Vaderland.
Wij hebben van onze voorgangers een
schoone erfenis gakreeen in den goeden
naam. dien zü aan rnze brigade hebben
overgedragen. Wij hebben den edelen en
zwaren plicht dien naam hoog te houden.
Leve de Koninginl
Leve dc Vde Infanlerie-Brigadcl
8 October 1915.
DE BBTGADE-COMMANDANT.
Landmacht.
Bij Kon. Besl. van 11 dezer is met ingang
van 18 dezer benoemd tot paardenarts le
klasse, de paardenarts 2e klasse dr. R. H. J.
Gallandal Huet.
N e d e r I.
Protestantenbond
Ter herdenking van het tienjarig bestaan
van de afd. Amersfoort van den Ned. Protes
tantenbond werd gisteravond in Arpicitia een
bijeenkomst gehouden, welke een zeer druk'
bezoek had getrokken. De zaal was geheel
gevuld, toen de voorzitter, ds. H. J. Toxo-
peüs het openingswoord sprak. Spr. wees er.
op, dat de tijden er niet naar zijn om luid
ruchtig feest te vieren. Toch wilde de afdee
ling min of meer feestelijk het tienjarig be
staan herdenken, vooral ook omdat er veel
reden tot dankbaarheid is. Veel is er tot
stand gebracht, hoewel niet ontkend mag
worden, dat als alle menschelijk werk ook
het werk der afdeeling zwak en eenzijdig
was. Uit vier dingen blijkt de zwakte van het
werk. In de eerste plaats is er te veel ge
werkt in de breedte en niet in de diepte. Ver
der wordt wat al te veel plaats ingeruimd
aan de polemiek en te weinig aan de dogma
tiek. Gestreden moet er worden, maar door
dat voortdurend polimiseeren wordt de dog-
Imatiek wel wat vergeten. Te veel wordt uit
I het oog verloren, dat er een behoefte is voor
het menschelijk hart, dat is de zucht naar
dogmatiek. Dan is er in de derde plaats dit,
dat die polemiek steeds een strijd is naar
rechts. Maar de voornaamste vijand is niet
de orthodoxie, maar dat is het materialisme
dat de menschen op de knieën brengt voor
het stof en voor het geld. Dat materialisme
moge wijsgeerig overwonnen zijn, maar prak
tisch is het er. En daarom moet nu ook eens
de strijd worden aangebonden tegen het ma
terialisme, dat de ziel zoo leelijk maakt. Dan
is er in de vierde plaats dit. Bij de Protestan-
tenbonders zit de vrijheid in het hart. Maar
is nu niet te veel de vroomheid des harten
uit het oog verloren Met de hoop, dat de
zen avond zal medewerken de diepte der**"'
vroomheid des harten te doen winnen, sloot
spr. zijn welkomstwoord.
Daarop deelde hij mede, dat een brief was
ingekomen van den algemeenen voorzitter,
dr. v. d. Lee, terwijl de afdeelingen Nijkerk
en Baarn door vele leden waren vertegen
woordigd.
Op hoogst verdienstelijke wijze zong daar
na een dameskoor, onder leiding van mevr.
Schreuder eenige liederen; waarna het woord
was aan ds. I Jdooykaas, die tot onderwerp
had gekozen: „Korte terugblik". Als mede
oprichter en eerste voorzitter gaf spr. dezen
terugblik. Met groot genoegen kan op deze
tien jaren van bestaan worden teruggezien.
Men mag zich niet aan den schoonen schijn
vergapen, maar naar innerlijke en uiterlijke
teekenen is er veel reden tot dank. Wat het
innerlijke betreft, er is steeds naar eenvoud,
ernst en waarheid gezocht. En wat het uiter
lijke betreft, het ledental is gestegen van 33
tot ruim 200. Maar dit is toch niet het voor
naamste. Een der medeleden brengt voort
durend nieuwe leden in den fuik en dat
moest toch eigenlijk niet. Ze moesten uit
zichzelf komen. Niet allen zijn medestanders,
van niet allen gaat kracht uit. Velen worden
lid om de mooie lezingen. De menschen moe
ten komen om mede te helpen aan een goed
werk.
Er zijn 48 lezingen gehouden en nog een
cursus, bestaande uit drie avonden. Al die
lezingen zijn geweest van een cachet: ern
stig. En het verblijdendste is, dat de belang
stelling steeds is toegenomen.
De Protestantenbond heeft de Kinderkerk
overgenomen. Dat is een goed ding ge
weest. Het leek of het de kerk was van den
Remonstr. dominé en van de Remonstr. kerk
Dat is nu niet meer zoo, ze is gekomen onder
het cachet van den Bond.
Maar er is nog meer, eigenlijk de roem
van den Protestantenbond, en dat is de Zon
dagsschool. Spr. releveert de geschiedenis
van de oprichting hiervan. De Zondagsschool
is toegenomen in bloei van jaar lot jaar. Be
gonnen met 50 zijn er nu reeds 110 leerlin
gen .En de kinderen slroomen maar steeds
toe. En die Zondagsschool bloeit zoo Drach
tig en kwijnt toch tegelijkertijd, tot schande
der leden, omdat er steeds de krachten voor
ontbreken. Dat prachtige werk mag niet lij
den onder gebrek aan krachten.
Hoe is verder de verhouding tusschen de
vrijzinnige gemeenten en de afdeeling
Die verhouding is steeds een ideale ge
weest. Er zijn hier drie vrijzinnige predikan
ten, die gaarne hun krachten geven en hel
werk van het godsdienstonderwijs kan de
Protestantenbond dus laten liggen. Men'
blijft van elkanders terrein, maar gaat samen
en helpt, waar het mogelijk is. In den Bond
voelt men zich één, als broeders. Een in hel
streven en een in het zoeken zijn ze. Men wil
slechts vrijheid en vroomheid. Dat is het doel
van den Bond, dat is het doel van de vrij*
zinnige kerken.
Eenige heeren voerden daarna op fraai®
wijze eenige vioolnummers met orgelbegea'
leiding uit.
Het woord was toen aan ds. G. Westmijs%/
