Near liet land van bilifte!
Vrijdag 22 October 1915.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
N° 98
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortt
Idem franco per post
Per week (met gratis venekering tegen ongelukkon) - O.lö.
Afzonderlijke nummers
Wekelijks bij voegsel „do Hollondtcha Huisvrouuf (onder reaaotio
▼an Thérèse van Hovod) per 3 mnd. 50 ets.
Advertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Van i—ft regels.f 0.50.
Elke regel meer0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bfl vooruitbetaling.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen
tot het herhaald advBrteeren in dit Blad, bij abonnement.
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. „D E EEMLANDER.
De oorBog.
Berlijn, 21 Oct. (W. B.) Bericht van
Het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Op het westelijke oorlogstooneel zijn
geene bijzondere gebeurtenissen voorgeko
men.
P a r ij s, 21 Oct. (Havas.) Namiddag
communiqué.
Na het gisterenavond vermelde bombar
dement ten oosten van Reims op een front
van 8 9 KM., zich uitstrekkend tusschen
den heuvel Tir en Prunay, hernieuwden de
Duitschers den aanval, die den vorigen
avond in dezelfde streek jammerlijk mislukt
was. Ondanks de hevigheid van het voorbe
reidende artillerievuur en de nog toegeno
men dichtheid van de wolken verstikkende
gassen, leden de Duitschers een nieuw
échec. Tot drie malen toe trachtten de aan
vallers in de Fransche stelling te dringen.
Gedecimeerd door het vuur van de Fransche
mitrailleuses en kanonnen, werden de Duit
schers ten slotte tegengehouden voor ijzer-
draadnetten. Zij konden op geen enkel punt
de eerste linie van de Fransche loopgraven
bereiken.
In den loop van den nacht wierpen de
Franschen eveneens een Duitschen aanval
terug tegen eene stelling in het bosch van
Givenchy ten noordoosten van Souchez.
In Lotharingen is een onverhoedsche
aanval, die werd beproefd op een Franschen
luisterpost ten oosten van Moncel, geheel
mislukt.
P a r ij s, 21 Oct. (RAvondcommuni
qué.
Er is geene actie van belang geweest op
het geheele front.
B e r 1 ij n, 21 Oct. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Legergroep-Hindenburg. Ten noordoosten
van Mitau wonnen wij den Duna-oever /r.r
Borkowitz tot Bersemunde. De tot dusver in
de daar gevoerde gevechten behaalde ^uit
bedraagt in 't geheel 1725 gevangenen en
zes machinegeweren.
Legergroep prins Leopold van Beieren.
Ten oosten van Baranowitschy is een .Russi
sche aanval door een tegenaanval afgewe
zen.
Legergroep Linsingen. Aan de Styr, in de
streek van Czartorysk, nr plaatse
lijke gevechten een grooteren omvang aan.
Voor eene talrijke overmacht moest een
deel van eene daar strijdende Duitsche di
visie in eene achterwaartsche stelling terug
gaan, waarbij eenige tot het laatste oogen-
blik in de stellingen blijvende kanonnen
verloren gingen. Een tegenaanval is in gang.
W e e n e n, 21 Oct. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Ten westen en zuidwesten van Czartorysk
werd ook gisteren den geheelen dag le -n-
dig gestreden. Ten zuidoosten van Kuliko-
wice weerden de Oostenrijksche en Duitsche
troepen krachtige Russische aanvallen af. In
de gevechten van gisteren aan de Styr wer
den 1200 gevangenen en drie machinege
weren ingeleverd. Bij Nowo Aleksinice .v?rd
heden morgen een aanval van den tegen
stander verijdeld.
Overigens gebeurde er niets nieuws.
Petersburg, 21 Oct. (Tel.-agent-
schap.) Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In de streek van Riga was aan het front
van de Beneden Aa artilleriestrijd. Een
Duitsche aanval ten oosten van het dorp
Olay, op den weg naar Mitau, werd terugge
slagen. Op het front ten oosten van Olay
is eene kanonnade zonder ophouden. In de
omstreken van Mitau wierpen onze vlieg
tuigen eenige tientallen bommen, die vol
gens inlichtingen uit zekere bron groote
schade veroorzaakten aan de spoorwegen en
magazijnen van den vijand. In de streek van
Olay velden onze troepen een Duitsch vlieg
tuig neer; de vliegeniers kwamen om.
In de buurt van het dorp Plakauen, ten
oosten van Olay, gingen de Duitschers on
der begunstiging van een rookgordijn vier
malen tot den aanval over zonder succes.
In de streken van Friedrichstadt en Ja-
cobstadt en op het front in de streek van
Dwinsk gebeurde niets bêlangrijks.
Ten noorden van Portava werden de Duit
schers na een hardnekkig gevecht verdre
ven uit het dorp Roussaki; 200 soldaten met
een officier wei Jen gevangen gemaakt.
Terwijl de Duitsch-Oostenrijksche stellin
gen in de streek ten zuidoosten van Bara-
nowitsji genomen werden, werd geconsta
teerd, dat de Duitschers van plan waren ge
weest verstikkende gassen tegen ons te ge
bruiken. Wij namen ballons met dergelijk
gas gevuld.
Ten zuiden van de Pripjet namen onze
troepen in storm eene reeks dorpen aan den
linkeroever van de Styr beneden Rafalowka.
Bij de bezetting van het dorp Komarova na
men wij twee mitrailleuses. Een tegenaanval
van de Duitschers in de buurt van Kolki
werd met groote verliezen aan hunne zijde
teruggeslagen.
In de buurt van het dorp Tsjernysk, ten
zuidoosten van Kolki, hebben hevige ge
vechten plaats.
De Doitsch-Oostenrijksche troepen gaan
voort in de gevechten aan den linkeroever
van de Styr bijna uitsluitend ontplofbare
kogels te gebruiken.
Stockholm, 21 Oct. (Havas). Volgens
Svenska Dagbladet, een als Duitschgezind
bekend orgaan, moeten de Duitschers op het
oostelijke front in de maand September meer
dan 300,000 man verloren hebben en de
Oostenrijkers en Hongaren meer dan
250,000 man. Daaronder zijn begrepen
50,000 gevangenen, maar niet de talrijke
manschappen, die aan ziekte zijn gestorven
en die, welke in de Pinsk-moerassen zijn
omgekomen.
Weenen, 21 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Aan het geheele zuidwestelijke front zijn
gevechten in grooten stijl aan den gang. In
Tirol vielen gisteren talrijke krachtige aan
vallen van de Italianen voor onz- vaste stel
lingen ineen. Zoo sloegen onze troepen op
de hoogvlakte van Vielgereuth in den nacht
van eergisteren zes aanvallen terug. Zij we
zen gisteren over dag den aanstormenden
vijand driemalen af. Hetzelfde *lot had daar
een heden nacht met zeer sterke krachten
gevoerde aanval van den vijand. Ook in de
Dolomiten werden nieuwe Italiaonsche aan
vallen om den Col di Clana aan den Monte
Sief bij den grensbrug ten zuiden van den
Schluderbach afgewezen. De vijand, die in
dit gebied zich reeds dagenlang weert, kon
nergens ook maar het geringste succes be
halen.
Aan den Karnischen kam ten westen van
het Wolayameer werd een aanval van itali-
aansche Alpentroepen teruggeslagen.
In het kustland steeg het vijanderlijke ar
tillerievuur tot de grootste hevigheid en hield
den ganschen dag aan tegen het geheele
Isonzo-front. Pogingen om naderbij te komen
van de vijandelijke infanterie en technische
troepen mislukten in ons infanterie- en ma
chinegeweervuur.
Rome, 21 Oct. (R.) Officieel communi
qué.
Er zijn nieuwe successen in Tirol en
Trentino behaald door den aanval op eene
sterke stelling op de Monte Melino. De
Monte Setolen in het Sugonadal is bezet. Wij
dwongen den vijand zich terug te trekken in
het Fontebloanadal.
pnze \liegeniers hebben weder schitte
rend met bommen beworpen het vdiegstation
te Aizovizza, de Duine-viaduct en andere
plaatsen.
B e r 1 ij n, 21 Oct. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
De verbonden troepen volgen op het ge
heele front den langzaam terugwijkenden
vijand. Uit de zwaar versterkte stelling ten
zuiden en ten oosten van Ripanj zijn de Ser-
ven in zuidelijke richting teruggeworpen.
Onze voortroepen bereikten Stepojevac
LeskovacBaba. Ten westen van de Morava
dringen de Duitsche troepen vooruit over
Selevac, ten oosten van deze rivier over
Vlaskido en Rasanac naar Ranovac.
De Bulgaarsche troepen strijden bij Ne-
golin. Verder naar het zuiden bereikten zij
den weg ZajecarKnjazevac.
W e e n e n, 2 1 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Onze troepen rukten binnen in Soxac. De
Macva-vlakte werd van den vijand gezui
verd. Het léger van generaal von Kövess en
de aan beide zijden van de Morawa opruk
kende Duitsche strijdkrachten dringen in
nauwe aansluiting met ons dieper in 't
Servische gebied. wcs^1:J.:e afdeeling van
de troepen van generaal von Kövess drong
vooruit op de Kolubarahoogten tot in het
mondingsgebied van de Turija, terwijl de
oostelijke afdeeling ten zuiden van Grocka
onder strijd het Ralja-dal overging.
De Bulgaren bereikten tusschen Zajecar
en Knjazevac het Timokdal; zij naderden
ten westen van Pirot de noofdwerken op ge-
schutafstand. Een van hunne legers verkreeg
met zijne voortroepen al strijdende den uit
weg in het Kumanowo-bekken en in het Var-
dardal.
Sofia, 20 Oct. (W. B.) Officieel be
richt over de operatiën van gisteren.
Onze in het Timokdal stap voor stap voor-
uitdringende troepen staan reeds voor Ne-
gotin, waar zij de Serven terug sloegen. De
ze vluchtten, door eene paniek aangegrepen;
zij lieten een officier en 50 man als gevan
genen, een officier en 150 man als dooden
in het Timokdal achter.
Bij Pirot namen onze troepen na een ver
bitterden strijd een zeer gewichtig strate
gisch punt op de Vidlic Planinas. Bij Brangja
vestigden zich onze troepen; zij zuiverden
het dal van de Bulgaarsche Morawa over
eene uitgestrektheid van 21 K.M. naar het
noorden en noordoosten.
Onze over Egri Palanka vooruitdringende
troepen vielen eene sterke stelling aan; zij
sloegen de Serven terug, die zij vervolgen
in de richting van Kumanowo.
In het dal van de Bregalnitza gaat ons of
fensief met de snelheid van den bliksem
vooruit. Het geheele dal is in onze handen
en ook de vlakte van Ovlsje Palji, ook de
steden Kotsjana, Radowisjte, Tipkilisse en
Nikratowo.
Onze cavallerie, die de op den terugtocht
zijnde Serven vervolgde, bereikte hen bij
Kisseli en verstrooide hen geheel. Er wer
den ongeveer 2000 gevangenen gemaakt.
De anderen konden slechts ontkomen dank
zij de duisternis van den nacht.
Sofia, 21 Oct. (W. B.) Het Bulgaarsche
agentschap bericht
Wij zijn gemachtigd het door de pers van
de quadruple-entente verspreide bericht uit
Saloniki over de inneming van Stroemitza
door Engelsch-Fronsche troepen uitdrukke
lijk tegen te spreken. Dit bericht is geheel
verzonnen. In de gevechten, die zij met
eenige weinige Bulgaarsche afdeelingen
hadden in het gebied van Walandowo, heb
ben de vijanden overal de nederlaag gele
den. Zij konden geen stap dichter komen
bij de Bulgaarsche grens.
B e r 1 ij n, 2 1 Oct. (K. N.) Aan de Voss.
Ztg. wordt uit Genève gemeld, dat de Fran
sche militaire schrijvers het gewicht doen
uitkomen van Vranja voor de Bulgaren. De
omtrek van deze stad, waar het gevecht
woedt, behoort tot de punten welke voor de
Bulgaren groote strategische voordeelen bie
den.
Het Bulgaarsche leger heeft na nauwelijks
een week tijds sedert het begin van den
oorlog een resultaat bereikt, dat niet zonder
uitwerking zal blijven op de Serviërs en
hunne bondgenooten.
Russische militaire kringen verklaren vol
mondig, dat onder de tegenwoordige om
standigheden Russische hulpverleening aan
Servië uitgesloten is. In het Russische
hoofdkwartier gelooft men, dat het deelne
men van Italië aan den oorlog tegen Bulga
rije beperkt zal blijven tot deelneming der
Italiaansche vloot aan de blokkade in de
Egeische zee.
Parij s, 21 Oct. (R.) De Petit Parisien
bericht uit AtheneEen door het Russische
gezantschap ontvangen telegram zegt, dat
Vranja volstrekt niet genomen is door de
Bulgaren. Intusschen bezetten dezen den
spoorweg ten noorden van de stad. De groo
te slag duurt voort en blijft onbeslist.
Sofia, 21 Oct. (W. B.) Volgens een bc
richt van het Bulgaarsche telegraafagent-j
schap, heeft koning Ferdinand zich naar het
front begeven .Hij woonde den artilleriestrijd
bij voor de sterke stelling van Stracin, welker
inneming den weg naar Mumanovc opent.
Londen, 21 Oct. (R.) Wij vernemen,
dat het departement van buitenlandsche za
ken voorshands geen mededeeling zal doen
in zake den afstand van Cyprus aan Grie
kenland. In andere diplomatieke kringen
vernemen wij echter, dat er alle reden is om
te gelooven, dat Engeland bereid is Cyprus
aan Griekenland af te staen, indien laatst
genoemd land Servië, overeenkomstig het
Grieksch-Servische verdrag, te hulp komt.
Men doet uitkomen, dat een dergelijk
aanbod het sterkst mogelijke bewijs is, dat
de geallieerden bereid zijn zich opofferingen
te getroosten, ten einde Servië onder de
huidige omstandigheden eiken mogelijken
steun te verzekeren.
Londen, 21 Oct. (R.) De Daily News
bericht uit Parijs, dat men daar gelooft, dat
in de aanbiedingen van de entente-mogend-
heden aan Griekenland begrepen is «ene be
langrijke uitbreiding van het Grieksche ge
bied langs de kust der Egeische zee in ver
band met gebied in Klein-Azië.
Petersburg, 21 Oct. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In de kuststreek, ten zuidoosten van Khopa
en bij het Tortoem-meer hadden hevige
voorhoedegevechten plaats. Bij Ardjich, aap
het noordoostelijke uiteinde van het Van-
meer waren gevechten i~ \oerden.
Op het overige front is geene verandering.
Rome, 21 Oct. (R.) De paus heeft zoo
juist het antwoord ontvangen van den ko
ning der Belgen op oen eigenhandigen brief
waarin de koning werd verzocht de stappen
in te leiden, die tot den vrede zouden kun»,
nen leiden. De koning heeft in weigerenden
zin geantwoord. Hij dankt den paus voor zij
ne belofte om zijn invloed bij de Duitschers
aan te wenden voor de ontruiming van het
Belgische gebied, maar verklaart nadrukke
lijk, dat hij nooit het zwaard zal opsteken
zoolang zijn volk zich in slavernij bevindt.
De paus is zeer teleurgesteld over de uit-'
komst van den door hem gedanen stap.
Rome, 21 Oct. (R.) De Osservatori Ro
mano, het officieele blad van het Vaticaan,
zal heden avond het bericht tegenspreken,
dat de paus den koning der Belgen een brief
heeft geschreven om hem te verzoeken da
De beste families zijn die, waar zulke din
gen als in de „beste families" wel eens voor
vallen, niet gebeuren.
Roman van
IS. TE1RLINCK.
I\ chus wachtte den ganschen nacht, den
volgx "'en morgen, den volgenden nacht,
vruch.vioosl Thilde was en bleef weg! Wat
toen in des mans hart omging, wat re ver
nietigd werd en welken duren eed hij op het
hoofd van zijnen armen zoon zwoer, weet
hij alleen maar het was iets verschrikke
lijks!
En nevens den ouden eik, op dezen hel
deren voormiddag, denkt de vrouw na; en
droevig wordt haar wezen, toen vóór haren
geest de Thilde van heden verschijnt.
Zij schudt het hoofd, als wil zij haren ake-
ligen toestand niet bekennen, die droeve
herinneringen verdrijven.
Gelukt zij hierin?
Daar ziet zij weer vót5r haren geest, haar
Jrind, haar Wardjef
Toen zij het hutje verliet, om den verlei»
^er te voigen, was Wardje zes jaar oud! Nu
moet haar zoon reeds een heele jongen zijn
dertien jaar! Hoe zou hij er uitzien? Zou
hij nog dat fijn goudblond haar hebben,
waarop zij, de moeder, en hij, de vader, zoo
trotsch waren? Zou hij nog dat haar hebben?
Zij rilj
Ware hij eens dood? Een kind zonder moe
der is toch maar een ellendig schaapje! Kan
een vader alleen het beschermen? Eene
moeder kan niet vervangen worden
Dood Zij zou haar kind vermoord heb
ben? Neen, neen! pocht en hoopt haar
hart, haar Wardje moet nog leven!
Zij staal recht. Zij wil weten. Haar zoontje
was het, die haar in het bosch bracht, haar
de wraak van haren man tarten deed. Zij
sluipt weder naar het hutje toe.
Eenige gulden zonnestralen dringen door
het hout en verlichten fantastisch boom en
bloem; hier, op deze schuduwrijke plek, schij
nen zij helderder dan buiten.
Ze glijdt tusschen stronk en strobbe, en
daar staat ze nevens het huisje, de kleine
hut, waar zij met Rochus en haar kind ge
woond heeft. Het is echt lief met zijne roode
kareelsteenen muren, zijn effen zwartachtig
dak, boven, naar de vorst toe, van stroo,
lager, aan de euzie, met vijf of zes rijen
blauwe pannen. Kijk, hoe groot, hoe malsch
de wijngaard is, welke Rochus op den dag
van hun huwelijk plantte: sappig en welig
kruipt hij over het geveltje en over het dak.
En de beuk! Ja, de beuk blijft sterk en be
schermt nog immer de schamele hut! Daar
langs de achterzijde, ligt nog het tuintje:
wat ziet het er ellendig en onverzorgd uit!
Geene bloemen pralen er nog; alles is met
aardappelen beplant; tusschen de struiken
woeden en tieren onkruid en netels! Aan den
ingang staat altijd de groene ijpeboom, een
weinig grooter geworden; maar het hekje
hangt er versleten, gebroken, verbrokkeld!
Aan dit verval heeft zij de grootste schuld!
Bê bê bê bê
Eene geit blaat op den boschweg en een
knaapje duwt ze vooruit. Thilde ziet om, haar
nart beeft. Is dat Wardje niet? Ademloos, met
wijd openstaande oogen blikt zij naar een
jongetje, armzalig, half met eenige lompen
gekleed, blootvoets, blootshoofds! Zonder
twijfel is het Wardje! Het mannetje heeft
goudgeel haar niet rosachtig als dat zijns
vaders, niet gitzwart als het hare blond,
blond als de rijpe korenarenl
Ja, het is Wardjel
Zij voelt het.
Het kind heeft den ganschen voormiddag
aardbessen gezocht, de rozige vruchtjes op
grashalmpjes gestoken en draagt in de eene
hand een tiental reesems. Met de andere
jaagt hij Belle vooruit, die, op eene grassige
plaats, zich wèl deed en nu naar huis moest.
Thilde's wang gloeit; haar boezem hijgt;
haar moederhart, zoolang ingesluimerd, is
wakker gesprongen. Zonder te denken aan
het gevaar, welke de plaats voor haar ople
vert, snelt zij naar den breeden boschweg.
De jongen ontwaart haar en blijft verlegen
staan. Zij grijpt zijne hand vast en vraagt op
gejaagden toon:
„Woontwoont gij daar?"
En daar het mannetje, gansch onthutst bij
het zien dier rijk gekleede vrouw, niet ant
woordt. zegt zij:
„Zij niet bangik zal u geen kwaad
doen Woontgij daar?"
Het kind knikt ja
„Ja, jagij woont daarvalt zij
uit; „en gij heet... heet, Wardje? Wardje,
niet waar?
De jongen heeft de spraak teruggekregen.
„Ja," antwoordt hij stil.
„O, kom, kom hier," bidt ze. En zij leidt
het knaapje naar eenen omgehouwen tronk,
niet verre van het hutje, nevens den bosch
weg. Daar bijt de geit aan de jonge stam
metjes en twijgen. Thilde's blik valt er op.
Neen! het is dezelfde geit niet meer! De an
dere dood misschien?
Zij zet zich op den stam neder en doet
Wardje vóór haar staan.
„Ja, ja," bekent zij, „zijn haar zijn goud
geel haar.... het is Wardje!"
Met beide handen strijkt zij het los, ver
ward, ongekamd haar van den jongen. Deze
is verwonderd over de zonderlinge handel
wijs van de onbekende vrouw, maar heeft nu
moed gevat en schijnt niet meer verschrikt
noch beschaamd; hij gevoelt, dat deze
vreemdelinge hem geen kwaad wil.
„Waar is vader?vraagt Thilde in eens en
ze werpt een bangen blik rond zich.
„Vader is sedert dezen morgen weg," legt
het kind uit.
„Weg?Ha!En na eene poos: „En
hij is goed voor u?"
„O, ja, vader is zoo braaf... hij ziet mij
zoo geerne."
„En gij ziet hem ook geerne?"
Hare stem trilt; diep ziet zij hem in de half
blauwe oogen. ^Vardie aarzelt niet:
p
„Zeker, zie ik hem geerne heel geerne!
want vader is braaf en goed!"
Maar zij weerlegt ruwer, spottend, mef
bitterheid in de stem:
„Hij is braaf en goed!En hij laat \x
loopen als het kind van 'nen vagebond
zonder muts op het hoofd, zonder blokjes
aan de voeten, met gescheurde vodden aani
het lijf, niet gewasschen, niet gekamd....
half naakt!O, ja, hij is braaf en goedP
Maar Wardje brengt hier tegen in:
„We zijn zoo arm!
De spot verdwijnt van hare lippen. Arm'*
ja, ze zijn armf... Toen zij hier nog was,
ging het natuurlijk beter: zij won geld bij
de Moereels', hij won geld met wild te stroo
pen. Zij hadden genoeg!Maar nu blijf!
hij alleen met een kind!Ja, ja, ze zijn'
arm, doodarm!
En in haar binnenste galmt het:
„Door uwe schuld!"
Daar vraagt zij met zekere hapering ioj
hare stem:
„En uwe moeder ziet gij uwe moedeï
ook geerne?"
Droevig klinkt des jongens antwoord:
„Moeder? Bc heb geene moeder!"
Zij slaat de oogen neder en murmelt:
,,'t Is waarhij heeft geene moederf...f
Zij beziet hem weer en vorscht5
„Is zij dood?"
„Ja, vader zegt mij, dat zij dood isert
dat zij slecht gedaan heeft."
Wordt vervulyd
