Haar bel iaea lan hiilti
14-" Jaargang.
Donderdag 4 November 1915.
BUITENLAND^,
FEUILLETON.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCffAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
Fti 8 maanden voor Amersfoort t 1*00.
Idem franco per post1*®®*
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) -
Afzonderlijke nummers
Wekelyks bijvoegsel ndo Holland$che HuisvrouuP (onder redactie
Tan Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
Advertentiên gelieve men liefst vóór 11 uur, familie*
advertenties en beriobten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Van 1—6 regelaf 0.50.
Elke regel moorO. I O,
Dienstaanbiedingen 25 cents btf vooruitbetaling.
Groote lotters naar plaataruimto.
Voor handel en bedrtff boatann zooi voordeeligo bepalingen
tot hot herhaald adverteeron in dit Blad, bij nbounomont.
Eene circulaire, bevattendo de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozondon.
Oe ooriog.
B e r 1 ij n, 3 N o v. (W. B.) Bericht van het
Opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
Er zijn geene belangrijke gebeurtenissen.
Ten zuiden van de Souchez-beek, ten
noordoosten van het dorp van dien naam,
werd een vooruitgelegen, aan omsingeling
blootgesteld stuk loopgraaf, van omstreeks
100 Meter breedte, des nachts overeenkom
stig het vastgestelde plan ontruimd.
Ten oosten van Peronne moest een En-
gelsch vliegtuig in het vuur van onze infan
terie landen. De bestuurder, een officier,
werd gevangen genomen.
P a r ij s, 3 N o v. (R.) Avond-communiqué.
De Franschen vernielden belangrijk mij-
nenwerk ten noorden van de Somme.
Hevig artillerie- en loopgraafmortiervuur
kwam voor in den sector Beuvraignes, ter
wijl in Champagne een Duitsche aanval bij
Massiges, voorafgegaan door het gebruike
lijke duel met stikbommen, mislukte. De aan
vallers bereikten slechts eenige voorste
loopgraven van heuvel 199; zij werden over
al elders teruggeslagen met zware verliezen.
De Fransche artillerie bombardeerde in de
Vogeezen werken van den vijand en loop
graven in de streek van Violu.
B e r 1 ij n, 3 N o v. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
Legergroep Hindenburg. Voor Duna-
burg zetten de Russen hunne aanvallen
voort. Bij Iüuxt en Garbunowka werden zij
afgewezen. Viermalen beproefden zij onder
buitengewone verliezen vruchteloos een
storm tegen ónze stellingen. Bij Gateni, tus-
schen het Swenten- en het Dsehmeer, moest
onze linie teruggebracht werden. De Russen
slaagden daar in l>et bezetten van het Rus
sische dorp Mikulisjki.
Legergroep Leopold van Beieren. De
toestand is onveranderd.
Legergroep Linsingen. Aan het Bogins-
kanaal werd een vijandelijke aanval tegen,
de sluis van Osaritsji afgeslagen. Aan beide
zijden van den weg Lisowo—Startoiisk wer
den de Russen opnieuw tot den verderen te
rugtocht gedwongen. Vijf officieren en 650
man zijn gevangen gemaakt. Drie machine
geweren werden buit gemaakt.
Bij de troepen van generaal Bothmer
wordt nog in het noordelijke deel van Sieni-
kowce gestreden.
Weenen, 3 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De gevechten aan de Strypa duren voort.
De Russen brachten versterkingen in het
vuur. Ten noorden van Buczacz viel een
Russische aanval ineen onder ons vuur. Ten
noorden van Biemeawa werd den geheelen
dag verbitterd om het bezit van Siemikowce
gestreden. De gister meegedeelde tegenaan
val van de Oostenrijksch-Hongaarsche
troepen leidde na een gevecht vol wisse
lingen in de namiddag-uren tot de verdrij
ving van de Russen uit het dorp en de hof
steden. In den nacht grepen nieuwe Rus
sische krachten in, .zoodat eenige huizen
groepen weder verloren gingen. Heden
wordt er verder gestreden.
Ook aan den vijver ten noorden van Sie
mikowce zijh gevechten gaande. De onder
bevel van generaal von Linsingen staande
Duitsch Oostenrijksche strijdkrachten braken
met hunne aanvalscolonne bij Bieljow, ten
westen van Czartorysk, in de Russische
hoofdstelling. 5 officieren en 660 man wer
den gevangen genomen, 8 machinegeweren
buitgemaakt.
Overigens is de toestand in het noord
oosten onveranderd.
P'e t e r s b>u r g3> Nov. (Tel.-agentschap).
Communiqué van den grooten generolen
staf.
In de streek van Schlock hebben de Duit-
schers zonder succes onze troepen bij Rag-
gatz en Kemmern aangevallen. Wij sloegen
dezen aanval af.
In de streek van Dwinsk hebben wij ons
door een onstuimigen aanval meester ge
maakt van twee krachtig versterkte hoogten
en het dorp Piatonovka, ten Zuiclen van het
Swenten-meer, Talrijke gevangenen en
machinegeweren zijn ons in handen geval
len. Tot dusver hebben wij 4 officieren en
500 soldaten als gevangenen geteld.
In den loop van den dag van gisteren heb
ben wij de aanvallen van den vijand op de
dorpen Goutalissowskoja, Kamenoukaha,
Boudka en Komarovo afgeslagen en 100
krijgsgevangenen gemaakt.
De Oostenrijkers, die er in geslaagd waren
de rivier Poutilowka, ten Zuiden van het
dorp Aschlyki, ten Westen van Deranjo,
over te trekken, weder teruggeslagen en hun
bruggen vernietigd. Onze troepen naderden
zonder slag of stoot de prikkeldraadversper
ringen in den sector ten Westen van Novo
Alexinetz, drongen de vijandelijke loopgra
ven binnen en verdreven den vijand, waarbij
wij twee officieren en 42 soldaten gevangen
namen.
De vijand, het offensief nemende van het
dorp Sosnoava uit en zich beschermend door
uiterst hevige vuursalvo's, vermeesterde het
dorp Semikovitze. Op onze beurt vielen wij
den tegenstander aan, nadat wij een even
krachtig vuur hadden geopend op den voor
uitgedrongen vijand en zijne batterijen. Deze
manoeuvre van onze troepen slaagde volko
men; alle troepen van den vijand, die in het
front van Semikovitze waren gedrongen, on
geveer 5000 man Duitschers en Oostenrij
kers, werden gevangen gemaakt. Kort daar
na ondernam de vijand e^n tegenaanval. De
„verwoede strijd duurt voort.
Weenen, 3 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De Italianen zetten hunne tegen Görz ge
richte pogingen aan het front van Plave
tot en met den noordelijken sector van de
hoogvlakten van Doberdo onafgebroken
voort. Gisteren vielen weder zeer sterke
krachtn aan; zij werden overal afgewezen. In
deze gevechten verloren verscheidene Ita-
liaansche regimenten de helft van hunne
sterkte.
Heden na middernacht wierp een lucht
schip talrijke bommen op de stad Görz.
Op de overige deelen van dit front had-
dei^geene meldenswaardige gebeurtenissen
plaats.
Rome, 3 Nov. (R.) Officieel commu
niqué.
De vijand versterkte zich in alle haast.
Hij trachtte bij herhaling ons offensief te
gen te houden en de door ons veroverde
stellingen weder te nemen. Zijne aanvallen,
die meestal des nachts plaats hebben en
dan het hevigst zijn, stuiten af op ons krach
tig verzet en kunnen ons olfensief niet
verzwakken.
Wip vermeesterden Dinsdag na hevigen
strijd weder meer van de ontelbare loop
graven, die het Karst-plateau doorsnijden.
Weenen, 2 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De tegen Montenegro strijdende Oosten
rijksch-Hongaarsche troepen bestormden ten
zuiden van Aviavac de op vijandelijk gebied
liggende hoogte Bobija en drie andere door
de Montenegrijnen hardnekkig verdedigde
bergspitsen. Bij den storm op Bobija werd
een 12 c.M.-kanon van Italiaansche afkomst
veroverd.
Van de in Servië opereerende verbonden
strijdkrachten trok eene Oostenrijksche co
lonne in Urice binnen. Andere Oostenrijk
sche troepen staan ten zuiden en zuidoosten
van Cacak in een gevecht ten zuiden van
clen van Cacak naar Kragujevac voerenden
weg. Op de hoogten zuidwestelijk van Kra
gujevac en ten noorden en noordoosten van
Jagodina winnen de aanvallen van de
Duitsch-Oosterijksche strijdkrachten on
danks het hardnekkige verzet van den tegen
stander overal veld.
In Kragujevac werden O kanonnen, 20 ge-
schutloopen, 12 mijnwerpers, eenige duizen
den geweren, veel munitie en oorlogsgereed
schap buit gemaakt.
B e r 1 ij n, 3 N o v. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
De weg CacakKragujevac wordt over
schreden. Aan beide zijden van de Morawa
biedt de vijand nog hardnekkigen tegen
stand.
In Kragujevac zijn 6 kanonnen, 20 kanon-
loopen, 12 mijnwerpers en verscheidene dui
zenden geweren en veel munitie en mate
rieel buit gemaakt.
De Duitsche troepen van het leger von
Koevess maakten gisteren 350 gevangenen
ejr maakten vier kanonnen buit. Het leger
von Gallwitz nam in de laatste drie dagen
1100 Serven gevangen.
Het leger van Bodadjew wierp den vijand
ten westen van Planinica terug. Aan beide
zijden van den weg Zajecar—Paracin werden
230 gevangenen gemaakt en vier kanonnen
buit gemaakt. De ten zuidwesten van Knjaze-
vac vervolgende Bulgaarsche troepen namen
net brughoofa van Svrljig, overschreden de
Svrjjski Tirnok en dringen over Plesberg en
Gulijanska naar het Nisavadal; 300 gevan
genen en twee machinegeweren vielen in
onze handen. De in het Nisavadal vooruit ge
rukte krachten weken voor den overmachti-
gen aanvaller terug. De Bogorberg, ten wes
ten van Bela Polonka, is gehandhaafd.
Saloniki, 3 Nov. (R.) Gisteren is de
vooruitgang van de Bulgaarsche strijdmacht,
die den Katsjanikpas heeft veroverd, gestuit
voor Tetovo, dot de Serven zoo krachtig be
zet houden, dat zij gisteren in staat waren
het offensief te nemen in de richting van
Vranja.
Par ij s, 3 Nov. (Havas). Op het Servi
sche front vielen twee Bulgaarsche bataillons
met twee batterijen den 30en ons brughoofd
Kridouac aan; zij werden met gemak terug
geslagen. In den sector van Stroemitza gin
gen de troepen der bondgcnooten vooruit
op de zuidelijke hellingen van den grens
keten.
B e r 1 ij n, 3 Nov. (K. N.) De Voss. Ztg.
ontleent aan de Nea Imera le Athene, dat
de demobilisatie van het Grieksche leger
zal afhangen van den afloop van den Bul-
gaarschen oorlog tegen Servië. Griekenland
zal gelijktijdig met Bulgarije demobiliseeren.
Volgens de meening van militaire deskun
digen aldaar zal de Bulgaarsche veldtocht na
anderhalve maand zijn afgelooppn, daar Bul
garije zich, zooals het ook aan de Grieksche
regeering heeft medegedeeld, zal bepalen
tot de bezetting van Macedonië tot ten noor
den van Monastir, tenzij de aanval van Ser
vië of van de Engelsche en Fransche troe
pen het mocht dwingen den opmarsch ver
der uit te strekken.
Konstantinopel, 2 No*v. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanellenfront hield gisteren
het plaatselijke vuurgevecht aan. Een linie
schip nam in den omtrek van Kemitzlikima,
een torpedoboot bij Ariburun zonder succes
deel aan het vijandelijke vuur op het land.
Onze artillerie bracht schade toe aan een
sleeper van vijandelijke sloepen, die ten wes
ten van Ariburun tengevolge van den storm
schipbreuk leden. Wij maakten eene mijn
onbruikbaar, die de vijand bij Sedd ul Bahr
op dc-n linkervleugel legde.
Berlijn, 3 No v. (K. N.) Uit Sofia wordt
aan de Voss. Ztg. geseind, dot volgens ont
vangen betrouwbare inlichtingen de nieuwe
opperbevelhebber van Gallipoli generaal
Monro aldaar is aangekomen en groote toe
bereidselen getroffen heeft voor de ontsche
ping van troepentransporten in Gallipoli. De
Turksche verdedigers van het schiereiland
zijn echter op alle verrassingen voorbereid.
Konstantinopel, 2 N o.v. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Op het Kaukazusfront sloegen wij in den
nacht van 1 November met wonhopigen
moed ondernomen aanvallen van den vijand
op verschillende plaatsen af. Verder is er
niets nieuws.
Petersburg, 3 Nov. (Tel.-agent
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In de kuststreek aan de Zwarte Zee, in dr
streek van het Tortoem-meer en ten noon
den van de Arak waren voorpostengevech
ten.
In de streek van Van namen onze troepen
bi} de vervolging van benden Koerden een
kudde vee van 1400 stuks weg.
Aan den zuidwestelijken oever van het
Urmia-meer tusschcn de dorpen Daschu-
ghyli en Karamanly, wisselde een van onze
schepen schoten met de Koerden.
Londen, 2 Nov. (R.) Vervolg van de
rede van eersten minister Asquith.
Achtereenvolgens de verschillende oor-
logstooneelen beschouwenncie, deed de
spreker uitkomen, dat de Duitschers in het
westen geen enkelen voet grond hadden
gewonnen sedert April. Betreffende her oos
telijke tooneel verzekerde hij clen grooten
bondgenoot Rusland, dat Engeland het
grootste vertrouwen heeft in Rusland's be
kwaamheid om later, over niet langen tijd,
den stroom van den inval te doen teruggaan
en het proces om te kecren. De Britsche
veldtocht in Mesopotamic had na eene
schitterende reeks land- en rivier-operaticn
de Turken over de Euphraat en de Tigris
gedreven; de Britsche strijdmacht is nu op
meetbaren afstand van Bagdad. Spr. gelooft
niet, dat er in den geheelen oorlog eene
reeks operatiën is geweest, die met meer
zorg is voorbereid en beter en m£t betere
vooruitzichten op de eindoverwinning is ge
voerd. De aanval uit zee op de Dardanellen
was met de meeste zorg beraamd, geh l
goedgekeurd door de Fransche admiraliteit
en met geestdrift begroet door den groot
vorst-opperbevelhebber van het Russische
leger, die meende, dat daardoor Rusland
in den Kaukazus zou worden geholpen. Deze
aanval werd beschouwd als eene nieuwe
vloot-operatie. Spr. nam zijn deel van de
verantwoordelijkheid voor het ondernemen
van deze operatie ten volle op zich en wees
de poging af om de blaam hiervoor op den
eenen of anderen minister te schuiven.
Niets is duidelijker zichtbaar geweest dan
de diensten van de Engelsche uuikbooten.
Tot den 26en October hebben zij in de zee
van Marmara in den grond geboord of be
schadigd twee slagschepen, vijh-kanonneer-
booten, een torpedoboot, acht transport
schepen en 197 schepen met levensmidde
len van allerlei aard. De aankomst van de
Duitsche oorlogsschepen had het gevaar
van den toestand aanzienlijk vermeerderd.
Maar in het eind waren een aantal sche
pen van eene bijzondere constructie, te dan
ken aan den vindingrijken geest van lord
Fisher, gezonden naar de Middellandsche
zee en hadden daar prachtig werk gedaan.
De vloot had gedurende dezen geheelen
veldtocht zich tegen alle bezwaren opge
wassen getoond en had de gemeenschap met
het leger intact gehouden.
Bij de beoordeeling van de Dardanellen-
operatie moet men in aanmerking nemen
wat er gebeurd zou zijn als zij niet was
ondernomen. Dan zouden waarschijnlijk de
Russen een ernstigen tegenslag in den Kau-
kasus gehad hebben. De Turken hadden
Het hoogste geluk heeft geen woorden en
de diepste smart geen geluid.
Roman van
IS. TblRLINCK.
Op de breede, arduinen trap van het ka
steel- ve.su.i jm zoon van Waliegem. Hij
heeft nog zijn jachtcostuum aan. Hij daalt
langzaam, treedt langzamer over het gras
perk naar den jongen Moereels. Wat ziet
H^ bleek J
Op eeniöen afstand volgen de hovenier
en andere knechten; een paar meiden staan
boven de trap en de grootste ontsteltenis
ligi.op hun gelaat. Rechts, naar het hek toe,
slaat het oudje de handen te zamen en
schijnt te bidden.
Emiel gaat Henri tegemoet met lichte
hoofdbuiging, zeer ernstig.
„oe verlangt mij te spreken?'' zegt koel
'de jonge van Wallegem.
„Ja en het nieuws, dat ik voor u breng,
is niet verblijdend, mijnheer," antwoordt
Enuel, insgelijks koud, maar beleefder. Hij
temt zijn opbruisend '-arakter; immers, een
mensch ligt, een weinig verder, vermoord
en die schaarntelooze daar vófo hem is
des armen slachtoffers zoon! Deze vraagt
koeler
„Spreek opwat zendt u hier?"
„Mijn eigen wil nieteen schrikkelijke
gcbcu.ienis dwong mij op dit goed den voet
te zetten f"
Hen i spreekt geen woord meer. Moe
reels weet dus, heeft het lijk gezien hem
misschien zien schieten!... hem achter
volgd? Een rilling loopt door Henri's lijf;
gejaagd, koortsig luistert hij. Emiel vaart
verder
„iw vwam daar zoo even door het bosch
langs de dreefen
Hij weifelt Een gevoel van medelijden
\oor dien ontaarden zoon ontstaat, ondanks
h in zijn gemoed. Het geldt hier eenen
veimoorde Henri's vader!
„En in de dreef vond ik den bankier!"
Onbeweeglijk, zwijgend, bleeker beziet
Henri den aarzelenden Moereels.
„Hij lag daar roerloos."
„Hij lag daar?" vraagt schijnbaar verwon
derd Van \tTll egem.
„Ja, hij ligt daardood!"
Verschrikt roept Henri:
„jjood?Hij eene geraaktheid!"
„Neen, neen!Ik denk vermoord!"
bleek blijft Henri, bibberend is zijne stem,
zijn gansch lichaam rilt, star ziet zijn blik!
En toch bevreemdt het Emiel, dat dit ont
zettend nieuws: „Uw vader ligt vermoord!"
bij den zoon geene uitbarsting van droefheid
en lijden teweegbrengt. Ja, Moereels weet
toch, dat vader en zoon van Wallegem in
cneenigheid leefden, elkaar haatten als ge-
rworen vijanden doenmaar dood is doodl
En bij den dood eenen moord! moet
alle eevoel v. afkeer en wrok verdwijnen!
Zco denkt de eerlijke jongen, en het verbaast
hem, dat Henri's hart niet huilt en breekt
bij zulk akelig nieuws, dat zelfs de knechten
met schrik bevangt.
Kan Emiel de vreesehjke waarheid ver
moeden?
De zoon moordenaar des vaders!
Wie durft of kan zulke afschuwelijkheid
uitdenken?
In eens vraagt Henri, bits en barsch, nog
rillend, niet door droefheid, maar door
vrees, dat men in zijn bedo. hart zou
kunnen lezen
„Waar
„Kom," zegt Emiel.
De twee jonge lieden verlaten het park,
gevolgd door hovenier en knechten. Ook
eenige vrouwen, waaronder het biddend,
klapperend moederken, wagen het, door
nieuwsgierigheid gedreven, in het bosch tc
gaan zien.
Allen komen, zwijgend, in de dreef.
Ja, van verre ontwaren zij, in den zonne
schijn, het lijk van den vermoorde.
Zij naderen en onderzoeken:
Bleekblauw zijn des bankiers lippen, akelig
uitpuilend en nog half open zijne oogen, op
gezwollen zijne wangen Vliegen, bruine en
blauwe, duizend, zitten in den bloedplas, zui
gen dapper aan, vliegen ronkend weg!
IJselijk, ijselijkl
De slechte zoon staart op het lijk en
schijnt aan den grond genageld. Emiel neemt
eerbie.dig de muts af. De knechten ontdek
ken insgelijks het hoofd. De'vrouwen slaken
kreten van angst en vouwen de handen.
„Is hij dood?" vraagt Henri, 't Is alles wat
hij zegt. Bevend klinkt zijne stem, zijne tan
den hoort men tegen elkander slaan doch
bij het lijk valt hij niet op de knieën, zijn
oog blijft droog. Hij denkt er zelfs niet aan
zijne jagersmuts af te nemen. Daar ligt zijn
vader een lijkl En hij, de zoon, heeft dat
gedaan, hij heeft dat gedaan! Zijn onrustige
i,...v zweelt van het opgeblazen gelaat naar
de roode vlek op het vest, van de vlek op
den bloedplas!
„Is hij dood herhaalt hij werktuiglijk.
„Zekerl" antwoordt Erniel, maar de han
delwijs van Henri verwondert hem meer en
meéh
De hovenier vat.al zijnen moed te zamen,
buigt zich over het lijk, heft zachtjes het
hoofd van den vermoorde op, legt do hand
op de borst en bevestigt:
„Dood, mijnheer Henri heel dood!
„Geschoten :n de rechterzij!" legt
Erniel uit.
En nu roepen de knechten en dc vrouwen.
„Vermoord h.j is vermoord!"
„God wil zijn ziel hebben!" Maagt het oud
vi ouwken; en ze valt op de knieenen bidt
luidop.
Een der knechten ontwaart het geweer,
niet ver van het lijk, raapt het op, draait en
keert het in zijne handen:
Een geweei!' ontvalt het hem.
„een geweer?" vraagt onwillekeurig Hen
ri, die opziet.
„Ja, cn een loop is ongeladen!"
Emiel springt naar den knecht, rukt hem
het geweer uit de handen en zegt:
„Het mijne I"
„Het uwe?" vraagt in eens de jonge van
Wallegem, zoo zonderling, dat allen met
afgrijzen naar Emiel blikken en achteruit-
deinzen. In aller geest, die in dien korten tijd,
reeds zoo dikwijls naar den moordenaar ge
zocht heeft, ontstaat hetzelfde vermoeden,
begrijpt ciniel,- dat plots, in het binnenste
van al die menschen, een wantrouwen jegens
hem geboren wordt? Hij staat daar alleen„
rnet zijn geweer in de eene hand, met ge
fronste wenkbrauwen.
„Ja, het mijne!" spreekt hij nogmaals, luw
der, moedig en zijn eerlijke blik gaat rond.
„Het zijne!" zegt traag, zonderlinger de
bankierszoon.
Voelt Emiel de behoefte toch één verde
digend woord naar die onredelijke menschen
te werpen?
„Ik heb het daar gesmeten, als ik het lijk
vondIk wilde weten, of uw vader dood
wasof ik hem nog helpen kon
En zijne opbruisendheid begint te wer
ken. Toornig beziet hij Henri, toornig beziet
hij al de omstanders. Ja, hij leest het in aller
oogen, hij voelt het men verdenkt hem!
Men durft hem, Emiel Moereels verdenkenl
De grond brandt onder zijne voeten. Hier
moet hij weg! Zijn bloed kookt, stijgt naar
zijn hoofd, hij zou wel naar die dwaze men--
schen springen, ze vastgrijpen, ze ten gron*
de stampen!
Men durft hem verdenkenl
Wordt vervolgd
