fear liet leid van Me!
„DE E EM LAN DER".
Dinsdag 9 November 1915.
BUITEN LAN D.
FEUILLETON.
N* 113
14d* Jaargang.
Hoofdredacteur! Mr. O.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
8 maanden voor Amersfoort t
Idem franco per post J*®®*
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) w»iw.
Afeomlerlijko nummers 7°®*
Wekelijks bijvoegsel „de Hollandtch* Huisvrouw* (onder redactie
van Thórèse van Hoven) per 8 mnd. 50 Ct8»
Advei tentiSn gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DES AD VERTENTIËN;
Van I6 regole,* n f 0.50*
Elke regel moor0.10.
Dienstaanbiedingen 25 cents bty vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrgf bestaan eeor voordeolige bopalingou
tot het jiorhaald advertoeron in dit Blad, bij abonnomont
Eone circulaire, bevattende do voorwaardon, wordt op
aanvraag toegezonden.
Kennisgevingen.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. G en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door de firma Engelsman en De Vries inge
diend verzoek, met bijlagen, om vergunning tot
het oprichten van een brandvrij gebouw, ter
vervaardiging van lederlijm en parlumeriën, in
hel perceel, alhier gelegen aon de Bolderstraat,
bij het Kadaster bekend onder Sectie nos. 933,
1)31, 935 en 936, op de Secretarie der gemeente
ler visie ligt, en dot op Vrijdag, den 19. Novem
ber aanstaande, des voorm'ddags te half eif
uren, gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven
om, ten overstaan van het Gemeentebestuur of
von één of meer zijner leden, bezwaren tegen
I t oprichten van de inrichting in te brengen.
Tol het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
I' .'J.rwet, zijn volgens de bestaande jurispru-
O, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
;1.c! 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe-
r of één of meer zijner leden zijn versche-
teneinde hunne bezwaren mondeling toe te
ten.
Amersfoort, den 5. November 1915.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
De Secretoris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDW1JCK.
De Burgemeester cn Wethouders van Amers-
loort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
loor A. J. van Zalingen ingediend verzoek, met
bijlagen, om vergunning tot het uitbreiden van
zijne bakkerij, door bijplaatsing van een electro
motor van 5 P.K., in het perceel Langestraat 1;
alsmede dat een door H. B. Rodie ingediend
verzoek, met bijlagen, om vergunning tot het
oprichten van eene smidse voor hoefbeslag, in
het perceel Volkestraat (kadaster Sectie E no.
2025);
alsmede een door A. Vonk ingediend verzoek,
met bijlagen, om vergunning tot het uitbreiden
van eene bakkerij door plaatsing van een clec-
amotor van 3 P.K. voor het drijven van een
egmachine in het perceel alhier gelegen aan
..et Havik no. 26, bij het Kadaster bekend onder
.Actie E no. 4268;
op de Secretarie der gemeente ter visie liggen
en dat op Maandag den 22 November uan-
laande, des voormiddags te half elf uren gele-
•nheid ten Raadhuize wordt gegeven om, ten
erstaan van het Gemeentebestuur of van één
of meer zijner leden, bezwaren tegen het uitbrei
den van die inrichtingen in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, Ie lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe
stuur of één of meer zijner leden zijn versche
nen teneinde hunne bezwaren mondeling" toe te
lichten.
Amersfoort, den 8 November 1915.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK.
De oorQog.
B e r 1 ij n, 8 N o v. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
7 de Vogeezen sloten zich ten noordoos
ten van Ceilles aon de bezetting van een
vijandelijken mijntrechter door onze troepen
levendige gevechten van man tegen man aan
met handgranaten en mijnen. Aan de Hilsen-
first werd den tegenstander een vooruit ge
legen loopgraafstuk ontnomen.
Luitenant Immelmann schoot ten westen
van Douai zijn zesde vijandelijk vliegtuig
neer, een met drie machinegeweren uitge-
rusten Engelschen Bristol-tweedekker.
P a r ij s, 8 Nov. (Havas). Namiddag-com
muniqué.
Op het westelijke oorlogstooneel werd in
den nacht van 7 op 8 Nov. geen enkele actie
van beteekenis gemeld.
P a r ij s, 8 Nov. (Rj) Avondoommuniqué.
Er was hevige artilleriestrijd in Artois,
inzonderheid in Loos en Givenchy, en in
Champagne ten oosten van Tahure en ten
noorden van Massiges. In de Vogeezen was
opnieuw een scherpe strijd met granaten
van man tegen man.
B e r 1 ij n, 8 N o v. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
Zuidelijk en zuid-oostelijk van Riga, ver
der westelijk van Jacobstadt, aan beide zij
den van den spoorweg MitauJacobstadt en
voor Dunaburg vielen de Russen na sterke
aiTillerievoorbereiding aan met aanzienlijke
krachten. Hunne aanvallen werden afgesla
gen gedeeltelijk met zware verliezen voor
hen.
Legergroep Leopold van Beieren. Er
zijn geene gebeurtenissen van gewicht voor
gevallen.
Legergroep Linsingen. Russische aan
vallen ten noordwesten van Czartorysk ble
ven zonder succes. 3 officieren en 271 man
vielen als gevangenen in onze handen.
Ween e nv8 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Bij Sapanow aan de Iwka, aan de Kormin-
beek en ten westen van Czartorysk werden
Russische aanvallen afgeslagen. Overigens
is er niets nieuws.
Petersburg, 8 Nov. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
Aan den linkeroever van de Koerland-
sche Aa slaagden onze troepen, met den
steun van artillerievuur, er in Pavassern te
bezetten in de streek van Frankendorf en
een weinig vooruit te gaan ten zuiden van
het Babitmeer.
In de streek van Mitau bezetten onze
troepen, naar het zuiden oprukkende, de
linie ZalayOlay, terwijl zij ten westen
van Uxkull het dorp Dabe bezetten.
Bij den oostelijken oever van het Sven-
tenmeer is weer een hevige strijd begonnen,
die nog voortduurt. In eenige sectoren de
den onze troepen een inval in de eerste
linie der loopgraven van den vijand. In den
sector NitkelitsjiJanoelitsjki, ten westen
van het Demmenmeer, was een hevige ar
tillerie- en infanteriestrijd. Door een leven-
digen aanval bezetten tnnze afdeelingen -ver
scheidene rijen vijandelijke stellingen bij
het dorp Goeta Lissovskoja; zij maakten
daarbij 400 gevangenen en namen machine
geweren, waarvan het aantal nog niet is be
paald.
Ten noorden van de Okonka, in de streek
van Kolki, drukten wij het vijandelijke front
in en bezetten eene linie van zijne versterkte
stellingen, waarbij 400 soldaten gevangen
genomen en 5 machinegeweren buit ge
maakt werden. Het hardnekkige gevecht
duurt voort.
In de streek van Komarova en Koeliko-
vitsji, ten zuiden van de Okanka, woedt een
ernstig gevecht. Eene poging van den vijand
om het initiatief te nemen ten zuidoosten
van Oesietsjko, ten noordoosten van Za-
liesjtsjiki, werd door ons vuur verijdeld.
W e e n e n, 8 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De rust aan het zuidwestelijke front duur
de over het algemeen ook gisteren voort. In
den noordelijken sector van de hoogvlakte
van Doberdo moesten onze troepen weer
enkele aanvallen van den vijand afwijzen.
Des namiddags viel de top van dezen berg
in handen van de Italianen. Des avonds werd
hij door onze troepen door een tegenaanval
teruggewonnen. De vijandelijke artillerie
opende een vuur op het zuidelijke front van
Riva.
Rome, 8 Nov. (R.) Officieel bericht.
De Italianen hebben, ondanks alle belem
meringen, de Oostenrijksche stellingen op
den Col di Lana genomen en hunne vlag
op den top geplant.
De Italiaansche troepen zetten hun arbeid
voort aan het Isonzofront.
C e 11 i n j e, 7 Nov. (R.) De strijd duurde
hed envoort aan de Drina. De Oostenrijkers
zijn met gevoelige verliezen teruggeslagen.
B e r 1 ij n, 8 N o v. (W.-E.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
De Oostenrijksche troepen bereikten
Iwanjica en den Vijenic, 7 K.M. noordoos
telijk daarvan. De Duitsche troepen zijn in
aanval op de hoogten ten zuiden van Kral-
jewo. Tusschen Kraljewo en Krujevac is de
westelijke Morawa op verscheidene plaat
sen overschreden. Krujevac is in den nacht
van 6 op 7 November bezet. Meer dan 3000
Serven zijn ongewond gevangen, meer dan
1500 gewonden werden in de lazaretten ge
vonden. De buit bestaat, voor zoover tot dus
ver vaststaat, uit 10 kanonnen, veel munitie
en materieel, alsmede belangrijke verple-
gingsvoorraden.
In het dal van de zuidelijke (Binacka) Mo
rawa werd de Prasakovce doorgetrokken.
Weenen, 8 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De aan beide zijden van het Moravicadal
vooruitdringende Oostenrijksch-Hongaar-
sche colonnes wierpen den vijand uit zijne
hüogtestellingen ten noorden van Ivangica.
De Duitsche troepen van het leger van ge
neraal von Koevess strijden op de hoogten
ten zuiden van Kraljevo. Stroomafwaarts
verwierven onze troepen door strijd den over
gang over de gezwollen Morava. Krusevac
en de hoogten ten oosten van die plaats
zijn in handen van generaal von Gallwitz.
Het Bulgaarsche leger krijgt in zijn suc
cesvol verder gaan uitgangen in het bek
ken van Leskovac.
P a r ij s, 8 Nov. (R.) Montenegrijnsch
communiqué.
Het gevecht aan de zijde van Grabovo
werd den 6en over dag en gedurende den
nacht voortgezet. Evenals den vorigen dag
sloegen wij den vijand zegevierend terug,
die groote verliezen leed. Wij verstrooiden
Oostenrijksche troepenverzamelingen. Op
de re^ van het front was een hevig artillerie-
duel.
Athene, 8 Nov. (WA B.) Onze bijzon
dere correspondent verneemt, dat alle be
richten over een stop, die hier door den Bul-
gaarschen gezant zou zijn gedaan over het
verblijf van de Engelsche en Fransche troe
pen in Macedonië verzinsels zijn.
Athene, 8 Nov. (R.) Michekidakis, de
tegenstander van Venizelos in zijn geboorte
land Kreta, heeft in het nieuwe kabinet de
portefeuille van onderwijs en eeredienst op
zich genomen.
Londen, 8 Nov. (R.) Volgens een door
de Star uit Athene ontvangen telegram be
richt de Hestia, dat de Fransche regeering
toegestemd heeft om aan Griekenland eene
leening te verstrekken van 40 millioen
francs en 20.000 ton meel te zenden.
Athene, 8 Nov. (R.) De verjaardag
van den val van Saloniki in den oorlog te
gen Turkije is gevierd met een Tedeum
en eene wapenschouwing in tegenwoordig
heid van den koning, die werd toegejuicht.
Konstantinopel, 8 Nov. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Op het front aan de Dardanellen bij Ana-
farta maakte onze artillerie een kanon on
bruikbaar. Een vijandelijke batterij bij Purna
Tepe deed een munitiedepot springen. Op
dezen sector had het gewone infanterie- en
artillerievuur plaats, alsmede bommenstrijd.
Onze projectielen hadden belangrijke uitwer
king in de vijandelijke loopgraven. Bij Sedd-
ul-Bahr had op den linkervleugel eén leven
dig artillerievuur plaats. Een mijn die de vij
and op dit front liet springen, richtte in zijne
eigen loopgraven schade aan ten gevolge
van een tegenmijn.
Verder is er niets te berichten."
Petersburg, 7 Nov. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten ge-
neralen stof.
In de kuststreek trachtten de Turken de
rivier Arkhave over te gaan; maar zij wer
den door ons vuur teruggeslagen. In de
streek van de Tortoem, ten noorden van het
dorp Khystapor, en in de streek ten westen
van het Alashkertdal, bij het dorp Djo-
rova, waren gevechten tusschen voorposten.
Aan den zuidelijken oever van het Van-
meer, in de buurt van het dorp Chatakhan,
waren gevechten met de Koerden.
B e r 1 ij n, 8 Nov. (W. B.) Officieel be
richt.
In den namiddag van den 7en is de kleine
kruiser Undine bij een potrouilletocht ten
zuiden van de Zweedsche kust door twee
torpedoschoten van een duikboot in den
grond geboord. Bijna de geheele bemanning
is gered.
Londen, 7 Nov. (R.) Het Britscho
stoomschip Lady of Plymouth, dut hier vei
lig is aangekomen, heeft 55 man van het
Fransche schip Calvados opgepikt.
Londen, 7 Nov. (R.) Het Engelschb
stoomschip Alastair is tot zinken gebracht.
Drie leden van de bemanning zijn gered.
Het lijk van den stuurman is gevonden.
Londen, 8 Nov. (R.) Lloyds bericht,
dat het in Londen thuisbehoorende stoom
schip Woolwich in den grond is geboord. De
bemanning is gered.
Grimsby, 8 Nov. (R.) De Engelsche
visschersschuit King William is in den grond
geboord. Zeven man van de equipage zijii
gered; de schipper en een man worden ver
mist.
Londen, 8 Nov. (R.) De admiraliteit
bericht, dat den 5en het passagiersschip Ta-
ra in de oostelijke Middellundsche zee door
twee vijandelijke duikbooten is aangevallen
en tot zinken gebracht. Men bericht, dat 34
man van de bemanning vermist worden.
Washington, 8 Nov. (R.) Het ant
woord van Duitschland op de bezwaren van
staatssecretaris Lansing tegen de maatrege
len van Duitschland met betrekking tot de
Amerikaansche paspoorten ontkent, dat Duit
sche ambtenaren valsche Amerikaansche
paspoorten hebben opgemaakt en die aan
Duitsche agenten hebben gegeven.
Londen, 8 Nov. (R.) De pers laat zich
scherp uit over de Amerikaansche nota. De
klacht over de effectiviteit van de blokkade
wordt als ongegrond beschouwd. In het bij
zonder met het oog op de verrichtingen van
de duikbooten in de Oostzee wordt er op
gewezen, dat de door de Engelschen aan
genomen methodes slechts eene aanpossing
zijn aan het Amerikaansche stelsel, dat ge
volgd is gedurende den burgeroorlog. Alge
meen wordt leedwezen uitgedrukt over de
bemoeiing met den handel van de neutralen;
maar op den langen duur is de nu gevolg
de handelwijze voor allen de beste is. Een
blad merkt op: „Duitschland moet voelen,
dat wij het bij de keel houden. Men kan
van ons niet verwachten, dat wij zelfmoord
plegen."
N e w-7 o r k8 Nov. (R.) De dagbladen
brengen telegrammen uit Washington, mel
dende dat in de regeeringskringen wordt
verwacht dat de verschillen tusschen do
Vereenigde Staten en Groot-Brittonnië over
de blokkadekwestie eventueel aan arbitrage
zullen worden onderworpen.
Par ij s, 8 Nov. (R.) De Petiti Parisien
bericht, dat lord Kitchener, na raadple
ging met de Fransche regeering, zich zal be
geven naar de Dardanellen, Egypte, Mac»»
Roman van
IS. TEIRL1NCK.
3S
Eenige oogenblikken boog boer Kazakke
het hoofd en bleef in diep nadenken verzon
ken. Daar sprak hij plechtig:
„Osmaart, ik geloof, dat gij hem zien
schieten hebtMaar wat gij mij verteld
hebt, is zoo eig, jongen, zoo wreed, dat ge
mij iets beloven moet: Ge moogt daarover
met niemand spreken, tenzij met die men-
schen, welke ik aanwijzen zal. We moeten
voorzichtig, heel voorzichtig zijn. Het is te
wreed, jongen. Belooft ge mij dat?"
„Ik heb het aan u gezeid en zóó is het
beter: ik ben ontlastIlc kan nu zwijgen,
zoo lang gij wilt, meester."
„Goed, Osmaart!"
„Se" v-men, allemaal schelmenl" ontviel
net nog eens den kreupele.
En daarna slapten zij zwijgend, denkend
nevens elkander, daalden, daalden en be
reikten eindelijk de groote markt van Ouden
aarde, waar de afspanning de Zalm stond.
•Het was bijna elf uren in den morgen.
Een klein middagmaal werd voor hen be
leid. Zij aten en wachtten.
Een paar uren later reden zij per as naar
Walmaarde.
Osmaart zat, met Remi, in de schoone
voituur van Burgemeester VMcke, Emiel en
Penninck volgden in Moereels' rijtuig, dat
er ook deftig uitzag.
Voor de eerste maal reed Osmaart per
voituur voor de eerste maal zijns levens,
en het was hem een onuitsprekelijk zacht
ger.otï Wat vond hij het prettig en aange
naam lichtjes geschokt en gewiegeld te wor
den op een mollig kussen! Ja, zelfs als een
rad in een te diep wagenspoor of over eenen
kei op- en nederwipte, scheen 't gebots nog
genoeglijk! En uoe snel vluchtten achter
hen de boomen, de hagen, de huizen nevens
den breeden heerweg!
De paarden werden niet gespaard: gauw
was men aan de Hope van vrede.
Het wemelde er van het volk.
Talrijke feestvierders waren oj^gekomen,
misschien minder om aan Osmaart hulde te
brengen, dan om aan Emiel een blijk van
vriendschap te geven. De jonge struische
boeren zaten te paard, slechts eenige oudjes
kwamen per rijtuig. De zware, vette, glim
mende, bruine of grijze ruinen en meniën
stampten met de zware hoeven op de kassei-
steenen, dat er het vuur uitsprong, hinnikten
wild en smeten vlokken wit schuim rond den
blazenden mond., of waggelden met den op
gebonden staart, waar, boven de stroowrong,
een trosje bloemen praalde.
Vele nieuwsgierigen van den omtrek,
vrouwen, mannen en kinderen, waren in of
rond de herberg.
Toen "nen de twee rijtuigen aan den om
draai der baan ontwaarde, steeg een luid
gejoel in de lucht. Mutsen en hoeden wer
den in de hoogte gezwaaid, en de ruiters
draaiden en draafden rond den gevierde,
zoodat een stofwolk boven de straat dreef.
Onstuimig en woest ging het er op los.
Met moeite geraakten de twee rijtuigen
vóór de herbergdeur. De dochter van den
huize bracht den eerewijn en schonk. Onder
dit oorverdoovend geraas nam de kreupele
den aangeboden drank met bevende hand.
Het was de eerste maal, dal de arme diom-
rnel wijn rook en dronk! Het was lekker, ze
ker was hst lekker! Toch kropte hem de wijn
een weinig in de keel en een traan rolde uit
zijn oog.
De man, immer zwijgend, zelden vriende
lijk, was tot in het diepste zijner ziel ge
schokt en geroerd.
Vooruit!
Rap en ras ging het!
Welk geroep en getier, gestamp en getrap
pel, gedruisch en gerol, genei en gebriesch!
De Hope van Vrede lag een goed half uur
van Walmaarde. Tusschen de herberg en
de gemeente stond de afspanning: fn St.-Leu.
Hier ook mosst men stil houden; want de
koormnaischapni; van het dorp was tot in de
Hope r.iet geraakt en wachtte er. Een groot
jaarschrift, op wit katoen in zwarten inkt met
roode joarletters gedrukt, was boven de her
berg géspannen. Weder kreeg Osmaart wijn
le drinken en het kleine zoontje der herberg
bood hern eenen grooten ruiker dahlia's aan.
Daar zong de koorkring. Luid klonken de
mc.nnelijke tonen over weiden en velden;
doch boven alles schoot de machtige stem
van Koben uit. De jongen vooral was er fier
cp, dat zijn oude vriend zoo hartelijk gevierd
werd, en daarom zong hij heden met zooveel
gloed. Gedurende den zang zweeg iedereen:
enkel de rossen, niet te temmen, hunkerden
immer voort, snoven en bliezen hun schui
mend speeksel, of trapten en stampten in
zar.d en op steen.
Midderwijl vloog Osmaa» ts geest weg,
verre terug in het verledenEn zijn ont
roering verminderde, en norschheid glom
opnieuw uit zijnen blik, die schijnbaar op
zijne dahlia's rustt2.
„Toe, Osmaart, ge moogt zoo niet ge
roerd zijn," zegéo Remi, die zachtjes den
knecht met den elleboog stiet, „drink nog
nen keer."
Beiden dronken; maar Osmaart sprak niet.
De stoet zette zich weder op gang, doch
ditmaal met meer orde.
Voorposten eenige jonge boerenzoons,
die toonen wilden, dat zij rijden konden
snelden vooruit. De andere ruiters draafden
hen langzamer achterna; ja, vele paarden
gingen op stap; want men naderde het dorp.
Ginder zag men reeds onduidelijk het kleine
Irc-ktorer 'e. Na de renners kwamen een
tiental rijtuigen, daarna de koormaatschappij,
welke, herhaaldelijk, hare lustige stukken
hooren liet; eindelijk de voituren van Os
maart en boer Kazakke. Een troep jongens
sloot den stoet.
i.n overal langs de baan, op de dorpels der
huizen, achter de vensters, ontwaarde men
volk: ouderlingen op den stok geleund, zie-
kc™ in den leunstoel, vrouwen met kinderen
op den'arm, lachende, blozende deernen, en
allen knikten en groetten, zagen er vroolijW
en opgeruimd uit, vooral de ellendige land-
wroeters, omdat men zooveel eer bewees aan
Osmaart, die, evenals zij, toch maar eene
arme sukkelaar was.
„Wat is 't schoon, wat is 't schoon!"
„En dat doen ze voor Osmaart!"
„Ja voor nen simpelen knecht!"
„Nen dompelaar!"
„Hij heeft toch heel zijn leven gewerkt
en geslaafd!
„Hij is er kreupel van!"
„En heeft Emiel Moereels dot feest ge
wild?"
„Ja, 't is een goede jongen die Emiel!"'
,,'t Is schoon, zeker is 't schoon!"
,Kijk hoe bleek de man is!"
„Och arme!
„Hij is toch gelukkig hij lacht!"
„Zijn dat dahlia's, die hij in zijne hand
draagt?"
„Zie, boer Kazakke rijdt er achter!"
„De meester achter den knecht!"
„Schoon, zeker is 't schoon!"
Zulke en diergelijke uitroepen hoorde men
allerwegen.
Wel grijnsde hier en daar een nijdigaard,
die vond, dat men zulke dingen voor eenen
werkman niet doen moest.
Wurd* '/'i.
