laar hat Sand van beSsSts 14de J^arnangfi „DE E EM LAN DER". Woensdag 10 November 1915. BUITENLAND. FEUILLETON. N° 114 Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT Kennisgeving. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Utlgeveis: VALKHOPP ft Co. ABONNEMENTSPRIJS: P.. 8 maanden voor Amersfoort f 1.90. j Idem franco pet post J-®®* 1 Per week (met gratis verzekering togen ongelukken) w.l«. Afzonderlijke nummers 0.05. Wekolijks" bijvoegsel „d« Hollandtche Huistrouur (onder redactie Van Thórèse van Hoven) per 8 rand. 50 ets. Advertentien gelieve men liefst vóór 11 uur, familie* advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER A D VERTENTIËN: V«o 1—6 regel».. f 0.30. Elke regel meer 0.1 O. Dienetaanbiodiugen 25 cent* bij vooruitbot.iling. Groote lottors naar plaatsruimto. Voor handel en bedr(jt buslaan *ooi voordooligo bopalingeit tot het liorluiald ad verloeren in dit Blad, bij abonnoniont. Eone circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezondon. De Burgemeester van Amersfoort, Brengt ter algemeene kennis, dat de opgaven Van candidaten, de candidatenlijst en het proces verbaal der op 9 November 1915 gehouden ver kiezing van cene commissie uit de ingezetenen, te kiezen buiten de leden van den Gemeenteraad, in de gemeente Amersfoort, ter gemeente-secre tarie voor een ieder ter inzage zijn nedergelegd, in afschrift zijn aangeplakt en tegen betaling der kosten in afschrift worden verkrijgbaar gesteld. Amersfoort, 9 November 1915. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. Oe oorEog. Bei 1 ij n9 N o v. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Van het westelijke oorlogstooneel zijn geene gebeurtenissen van belang te berich ten. Dc pogingen van de Franschen om een hun aan de Hilsenfirst ontnomen stuk loop graaf terug te winnen, zijn verijdeld. P a r ij s, 9 N o v. (Havas). Namiddag-com muniqué. Het geweervuur duurt over en weer voort in de streek van Loos. In het zuiden waren patrouille-gevechten, waarin de Franschen het voordeel hadden. Hevige Duitsche bombardementen hadden plaats in den sector Beuvraignes en in Champagne (in de région du Trapéze). De Fransche artillerie antwoordde daarop zeer krachtig. P a r ij s, 9 Nov. (R.) Avondcommuniqué. Er waren artilierieactiën op een groot deel van het front, inzonderheid op het plateau van Nouvron en in de sectoren Tahure en Mesnil in Champagne. Onze artillerie in de Vogeezen vernielde een blokhuis en wijk plaatsen. P a r ij s, 9 N o v. (R.) In strijd met de ver zekering, vervat in het Duitsche communiqué van den 8en, werd geen enkel loopgraaf element aan den Hilsenfirst aan den vijand ontnomen. B e r 1 ij n 9 N o v. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd hoofdkwartier van hed voormiddag. Legergroep Hindenburg. De Russische aanvallen ten westen en zuidwesten van Riga, ten westen van Jacobstadt en voor Dunaburg werden ook gisteren zonder eenig succes voortgezet. In den nacht van 7 op 8 November waren vijandelijke afdeelingen ten westen van Dunaburg in een klein deel van onze voorste stelling gedrongen. Onze troe pen wierpen hen weer er uit in een tegen aanval en mankten een officier en 572 man schappen tot gevangenen. Legergroep Leopold van Beieren. In den loop van den nacht hadden op ver schillende plaatsen patrouille-gevechten plaats. Legergroep Linsingen. Bij een voor ons gunstig verloopen gevecht ten noorden, van Komarow aan de Styr, zijn 366 Russen ge vangen gemaakt. \V e e n e n, 9 N o v. (\V. B.) Officieel be richt van heden middag. Ten noorden van Jaralovice aan de Bene den Strypa en ten oosten van Czartorysk aan de Styr werden Russische aanvallen of- geslagen. Verder is er niets nieuws. B e r 1 ij n, 9 N o v. (K. N.) Het Berl. Tage- blatt verneemt uit het oorlogsperskwartier, dat de Italianen, zoó lang zij hoop hadden Triest, Goerz en Riva als verlossers binnen te rukken, deze plaatsen zooveel mogelijk ge spaard hebben. Sedert echter zijn Triest en Goerz herhaaldelijk uit vliegtuigen en lucht schepen gebombardeerd. De Italiaansche granaten vernielden particuliere woningen en zelfs het hospitaal te Goerz. De Italiaan sche projectielen doodden vreedzame bur gers van Italiaanschen oorsprong. Riva, de mooie stad aan Garda-meer, deelt na de mislukking van het laatste offensief het lot van Triest en Goerz. De Italiaansche artille rie, verscholen achter de hellingen van den Monte Altissimo, opende een bombardement op Riva, waardoor veel schade aangericht werd in enkele stadswijken. Weenen, 9 Nov. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. Op het Italiaansche front is de toestand onveranderd. Verscheidene vijandelijke aan vallen aan het Isonzofront, op Zagora, in de Dolomieten, op den Col di Lana en den Sief- kam werden afgewezen. Rome, 9 Nov. (R.) Officieel commu niqué. Er wordt eene verhoogde artillerie-werk zaamheid bericht langs het front van Tren- tino. Sterke vijandelijke krachten trachtten den top van de Col di Lana te heroveren, maar werden teruggeslagen. De Italianen namen daarop het offensief; zij vervolgden den vijand en namen den top van den kam van Sief ten noorden van de Col di Lana. Een nieuwe hevige Oostenrijksche aan val op eene hoogte bij Görz, die werd voor afgegaan door hevig artillerievuur en een hagel van handgranaten, werd teruggesla gen. De vijand liet velen op het slagveld. B e r 1 ij n, 9 N o v. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Ten zuiden van Kraljewo en ten zuiden van Krujevac is de vijand uit zijne achter- hoedesteliingen geworpen. Onze troepen dringen verder vooruit. De hoogten bij Gju- nis op den linkeroever van de zuidelijke Morava zijn veroverd. De buit bij Krujevac is vermeerderd tot omstreeks 50 kanonnen, waaronder 10 zware, het aantal gevangenen tot meer dan 7000. Het leger van Bojadjeff bereikte in den avond van den 7en ten noordwesten van Aleksinac en ten westen en zuidwesten van Nish de zuidelijke Morawa. Het nam, in ver- eeniging met andere uit het zuiden opruk kende Bulgaarsche legerafdeelingen, Lesko- vac. B e r 1 ij n, 9 Nov. (K. N.) De correspon dent van het Berl. Tageblatt Leonard Adelt seint uit het oorlogskwartier aan dat blad Het innerlijke en het uiterlijke verband van het Servische leger begint uiteen te vallen. Het leger, dat uitsluitend aangewezen is op het ruwe en zoo goed als onbewoonde berg land ten zuiden en ten westen van de Mora wa, kan den reeds onvoldoenden trein niet met de noodige haast met zich meevoeren Voortdurend komen de vervolgers in aanra king met geheele treincolonnes, die in het slijk zijn blijven steken. De geleiders doen geene ernstige pogingen meer om den trein vooruit te brengen ,doch geven zich eenvou dig over. De Servische soldaat maakt van elke ge legenheid gebruik om zich burgerlijke klee ding te verschaffen en over te loopen. In de laatste dagen alleen maakten de legers van Gallwitz en Koevess, met inbegrip van de 3000 man die te Krujevatz gevangen wer den genomen, 12000 gevangenen. Het to tale aar.tal gevangenen sedert het begin van het offensief wordt daardoor op rond 40.000 gebracht. De Bulgaren hebben noordelijk en zuide lijk van Nish de toegang tot het dal van Aleksinac Leskovacz vermeesterd en ver drijven daaruit de laatste vijanden. Weenen, 9 Nov. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. Aan de Montenegrijnsche grens is dc toe stand onveranderd. Van de in Servië strijdende keizerlijke en koninklijke troepen bezette de eene groep Ivannyica, de andere wierp den vijand uit de aan den weg IvanyicaKral jewo gebouwde hoogtestellingen. Duitsche strijdkrachten verdreven den tegenstander uit zijne verschansingen te zuiden van Kral- jevo. Ten zuiden van Trotnik slaan onze bataillons in den strijd. De in de streek van Krusevac opereerende Duitsche divisiën dringen zuidwaarts vooruit. De Bulgaren na men Leskovac (aan de spoorlijn Nish Saloniki) in bezit. Sofia, 9 Nov. (W. B.) Bericht van het leger van 7 November. Onze troepen werden in Nish door de volging van het geslagen Servische leger, zijn den 7en op het geheele front tot nan de Morawa gekomen; zij bereiden zich voor op haren linkeroever over te gaan. Bezet werden de steden Aleksinac en Wlasotince en in Macedonië de stad Tetowo. Op de an dere fronten is geene verandering. Onze troepen werden in Atsh door de bevolking met bloemen en met vreugdege roep Hoerahf en Welkom aan de bevrijders! ontvangen. De stad was door dc aftrekkende Servische soldaten geplunderd. Als oorlogs ondergoed en uniformen. Er zijn nog vele kruitbergplaatsen in de stad en de omstre ken. Verder hebben de Serven bij hun af tocht talrijke kanonnen en machinegeweren achtergelaten, die nog niet geteld zijn. Tot dusver werden bij Nish 5000 gevan genen geteld. Parijs, 9 Nov. (R.) Montenegrijnsch communiqué van den 7en. Er waren belangrijke artilleriegevechten op de geheele linie en vruchlelooze infan- terieaanvallen op verschillende punten. Londen, 9 Nov. (R.) Het Petit Journol bericht uit Rome: Eene nota van officieus karakter zegt, dat Bulgarije, door Albanië te bedreigen, ten einde aan de Adriatische zee te komen, inbreuk maakt op de belun- gen van Italië, dat gepaste maatregelen zal nemen om -dat gevaar spoedig af te weren. B e r 1 ij n, 9 Nov. (K. N.) Uit Bukarest wordt aan de Voss. Ztg. geseind, dat Veni- zelos zich bereid heeft verklaard om het ka- binel-Skoeloedis te steunen, teneinde een ontbinding van de Kamer te voorkomen. Londen, 10 Nov. (R.) De Daily Chro nicle bericht uit Athene, dat het besluit tot ontbinding van de Kamer morgen zal ver schijnen. B e r 1 ij n, 9 Nov. (K. N.) Het Venizelis- tische blad Makedonia te Saloniki heeft aan de gezanten te Athene van Engeland, Rus land en Frankrijk gevraagd welke de ver dere plannen waren jegens Griekenland. Al le drie gezanten moeten hebben verklaard dat zij geen nieuwe stappen zouden onder nemen, omdat zij overtuigd waren, dat Grie kenland neutraal zou blijven. B e r l ij n, 9 Nov. (K. N.) De Voss. Ztg. verneemt uit Bukarest, dat Montenegro met toestemming van de overige bondgenooten een nieuw voorschot van anderhalf millioen francs heeft ontvangen. Koning Nikita moet aanvankelijk 2V> millioen hebben gevraagd. Konstantinopel, 9 Nov. (W. B.) De Fransche duikboot Turquoise, die eenige dagen geleden in de Dardanellen tot zinken werd gebracht, is weder vlot gemaakt en in goeden staat naar Konstantinopel gebracht om bij de Turksche marine te worden inge deeld. De plechtigheid van het verdoopen heeft heden plaats gehad, terwijl ook de Turksche vlag op de boot is geheschen. Het publiek krijgt gelegenheid de duikboot te bezichtigen. Het entréegeld wordt voor de behoeftige vrouwen van soldaten besteed. (De Turquoise heet voortaan Achmed.) P a r ij s, 9 Nov. (R.) Officieel bericht. Het stoomschip Yser, dat vroeger als Ameri- kaansch schip den naam Dacia droeg, is ge torpedeerd, nadat het de bemanning van buit werden in Nish en omstreken tot I het getorpedeerde Italiaansche stoomschip Eliza Francesca had gered. Alle passagiers en de geheele bemanning zijn gered. Londen, 9 Nov. (R.) Het Engelsche stoomschip Buresk en het Japansche stoom schip Yasukumi Maru zijn in den grond ge boord; de bemanningen zijn gered. Ook een Engelsch schip moet tot zinken dusver geteld 42 vestingkanonnen, dui zenden geweren, 700 kisten met mu nitie, vele spoorwegwogons, meerendeels beladen met levensmiddelen, vele automo bielen, veel sanitair materieel, o.a. 12 ont smettingsmachines, 500 waterpompen, 500 nieuwe vaandels, 100.000 stuks soldaten- gebracht zijn. Ook van dit schip is de be manning gered. Londen, 9 Nov. (R.) De Daily Tele graph bericht, dat het gouvernementsjocht Irene tot zinken is gebracht. Van de bemon- ning zijn 13 gered; 22 worden vermist. Washington, 9 Nov. (R.) De am bassadeur te Berlijn heeft opdracht gekregen te protesteeren tegen de aonhouding van het Amerikaansche schip Pass of Balmutru, dut door een Duitsche duikboot in beslag geno men werd, terwijl het eene Engelsche be manning had. Duitschland heeft bevel go- geven, dat dit schip voor een prijsgerechts- hof moet worden gebracht, op grond, dat de overschrijving van het Canadeesche op het Amerikaunsche register, nadat de oorlog w >s begonnen, onwettig was. Sofia, 9 Nov. (Bulgaarsch agentschap.) Het Zeppelin-luchtschip, dat met den her tog van Mecklenburg in Temesvar opsteeg, is in Sofia gelund. De koning woonde met zijn gevolg de landing bij op het vliegter rein. Het verschijnen van dezen Zeppelin, dk over de stad eene vlucht deed, verwekte groot opzien. Christian! o, 9 Nov. (Ritzau-burenu). Bij koninklijk besluit is de uitvoer van ge« zouten haringen verboden tot nader order Intusschen wordt de uitvoer toegestaan, wanneer de uitvoerder bij het belastingkan toor eene storting doet van 4 kronen per ton bij een gewicht van 100 K.G. netto. De minister van landbouw is gemachtigd deze stortingen aan te wenden, om aan de be volking haringen voor aannemelijken prijs te verschaffen en hiervoor verschillende plaatsen van verkoop in te richten. Londen, 9 Nov. (R.) Minister Runci- man deelde in het lagerhuis mede, dat mor gen een Order in council zou worden uitge vaardigd, waarbij verboden wordt, dat Brit* sche schepen anders dan met vergunning lading vervoeren van de eene vreemde ha ven naar eene andere. W e e n e n, 9 N o v. (Corr.-bureau.) De in- schrijvingen op de derde Oostenrijksche oor- logsleening hebben thans het bedrag van 4015 millioen kronen bereikt. P a r ij s, 9 Nov. (R.) De ministerraad heeft den minister van financiën Ribot ge machtigd bij de Kamer een leeningsontwerpj met een rentevoet van 5 pet. in te dienen. B e r 1 ij n, 9 Nov. (W. B.) Daar uit een ingesteld onderzoek is gebleken, dat de uil den tijd vóór het begin van den oorlog nogj hangende beursverplichtingen in reportgel- den en termijnenzaken in ruimen omvang} reeds zijn afgedragen, werd door het beurs- bestuur bepaald, dat de definitieve regeling van deze zaken vóór ultimo November moef worden ten einde gebracht. Essen, 9 Nov. (W. B.) De naamloozö vennootschap firma Friedrich Krupp keer! van hare netto-winst van 86.4 millioen mark tegen 33.9 millioen in het vorige jaal. een dividend uit van 12 pet., zijnde gelijk aair Roman van IS. TEIRLINCK. 39 „Een werkman is toch maar een werkman! En Osmaart een koeierlDe werkman siecV al te veel den kop in de lucht!En heeft Osmaart vijftig jaar op het Rattenhof gewerkt, hij heeft vijftig jaar geld gewonnen en is altijd betaald geweestBoer Ka- zakke is toch door Osmaarts werk niet rijk geworden! Integendeel!Boer Kazakke is wel goed achter zijnen knecht te willen rijden!En hem op zijn hof te willen hou den! Wel-wel, Osmaart kan zijn boter ham niet meer verdienen? Is hij niet kreu pel en versleten! En dit zit daar in de voituur van den burgemeester! Hoe de kerel niet be schaamd is!Miar ook, we weten wel wie hei allemaal doet het is d i e Moereels!" En het woordje d i e werd op zonderlinge manier uitgesproken. Welke wreede spot, welke diepe verachting lagen er niet in den toon, waarop men d i e uitsprak! Maar het getal dier benijders was gering. Het waren of vijanden van de Penninck's of de Moereels', of menschen, die met het ka steel leven moesten. De meests dorpelingen bleken oprecht tevreden over de feestviering en deden mede om, in de huidige omstandig heden, een bewijs van sympathie aan Emiel te gunnen. Zoo rijden ze triomfantelijk door het dorp, longs de kleine, doch zindelijke huisjes, waar van sommige met een wimpeltje, of eenige groene twijgen, ol een bloemensnoer ver sierd zijn. Hoor! de smid beiaardt, en lustig zweeft de klare klokkenklonk door de galmgaten en trippelt over het zonnige landschap! De stoet komt aan de Kroon, de grootste afspanning van Walmaarde. Prachtig is de herberg getooid. Boven het houten draai- hek, dat naar het groot voorhof leidt, hangt een overgroot jaarschrift, op den gevel en boven den ingang wiegelden bloem- en blad festoenen. ïn de grootste kamer, wachten de hespen, in schillen gesneden, de hoopen koekeboterhammen en de rijen glazen vol met schuimenden uitzet. De twee meisjes der herberg en hunne moeder Sofie, alsook Manda en Bertine, die op dien drukken dag een handje toesteken, loopen er rond en brengen alles in orde en gereedheid. De rijtuigen worden uitgespannen, de zweetende paarden op de hoeven en in an dere herbergen op stal gezet en Osmaart hinkt vooruit op het voorhof, nevens boer Kazakke en Emiel Moereels. Is dat de burgemeester niet? Ja, zeker: bur gemeester Vincke, een oude, magere, kaars rechte vent, een vriend der Moereels' en der Penninck s, staat daar, heet Osmaart welkom en steekt hem de medaille op de hijgende boist. „Draag ze maar," spreekt de gemoedelijke mensch, „draag ze maar, jongen, gij hebt ze waarlijk verdiend." Wie snuift daar zoo luid, ontrolt een pa pier en begint eene redevoering? Die man, van jaren ook, met den bril over'den grooten neus, met het kaalgeschoren gelaat, is de schoolmeester. Hij leest, leest immer voort: Osmaart verstaat het maar half, maar wat luistert hij geroerd, diep geroerd? Zijn ma ger, witharig hoofd hangt over zijne borst en vele, vele tranen, dikke, klare peerlen, rollen over zijne rimpelige wangen. Ja, boer Kazakke en de Burgemeester, en Emiel en Remi, en Manda, die insgelijks luistert, en al die er rond staan, pinken eenen traan weg. Wat kan de meester toch schoon spreken! En als hij gedaan heeft, heft Osmaart langzaam het hoofd en men hoort hem half snikkend zeggen: „Menschen, menschen-toch!In mijnen ouden dag t is te veel, t is te veel! En hij herbegint te weenen als een klein iknd. Maar de kloeke Manda gaat naar hem toe, neemt hem bij den arm, leidt hem binnen, terwijl zij stil, glimlachend fluistert: „Osmaart-jongen, ge moogt zoo niet snik ken; kom, kom, we gaan er een ferme schil hesp en nen goeden pot op zetten! Boer Kazakke en Burgemeester Vincke, Emiel en Remi, de schoolmeester en al de andere volgen en trekken ter eetkamer. En hier wordt er gesmuld, dapper: de hespen en de boterhammen verdwijnen als Hij tooverslag; want boerenmagen kunnen er weg meel En er wordt gedronken, ferm, de glazen worden geledigd en volgeschon ken, opnieuw geledigd en volgeschonken! Vóór het avond is, liggen drie tonnen ijdel en van vier hammen zware achterhespen! schieten enkel de hieltjes over!En er wordt gebabbeld en gepraat, gelachen en gezongen! Doch twee menschen blijven zwaarmoedig, somber, geheimzinnig: de held van het feest, Osmaart, die aan zijn arm, ellendig leven denkt en niet begrijpen kan, waarom men hem, waardelooze, nietige worm, gewoon in den grond te wroetelen, zoo lustig vieren wil en boer Kazakke, wiens geest immer naar het gebeurde in het Roschbosch en naar de bekentenis van zij nen knecht drijft. Vele der eters hebben de groote kamer verlaten en loopen rookend rond; want de avond valt dapper in en licht is aangestoken. In eens stijgt uit de gelagzaal rumoer en gevloek. ,,Wat is dat?" vraagt burgemeester Vincke. ,,'t Is weeral Desmet' legt boer Pen ninck uit. Ja, het is de jonge Desmet, die niet heeft willen meedoen, zich in het Fluwijntje zat dronk en nu hier ruzie zoekt. Hij staat aan den loog, met rug en schou ders omhoog gekromd, met de valsche oogen diep verborgen, met de muts uitdagend op zij, met den slordigen kiel om het lijf. In clen rechter mondhoek steekt de pijp en een tartende lach grijnst rond zijne lippen. Ja, Desmet is een roekelooze kerel! In schijn spreekt hij tot Bertine, die druk aan 't bestellen is, doch doet het luid genoeg, opdat iedereen hem hooien kunne. „Kaal en hooveerdig!" roept hij uit, ter» wijl hij nijdig naar de eetkamer blikt. „Do fiere van 't Rattenhof zit ginder ook, kijkf... Ze stinkt van hooveerdij!En och arme! kaal en hooveerdig, Berlientje, kaal en hoo veerdig!" „Laat mijn hoofd gerust," antwoordt onte vreden Bertine, die naar den kelder trekt. Maar hij gaat voort, luider, stouter: „Kijk, kijk, mijn zielke! Hij is er ook! Dé meende, dat hij in eenen stroozok verborgenf zaten hij zit ginder ook wel, wel, e* zijn menschen, die alles durven!" Hij drinkt in eens zijn glas uit, docK blaast de helft spuitend op den vloer. „Slecht bier," brabbelt hij. „Te slecht om nen hond in te gieten!Slechter dan ver- gauwe!.... En dat drinken e zter eere van dien versleten mankepoot!Brr!" De Sampetter komt juist uit de feestzaal^ Desmet grijpt hem vast: „Zeg eens, Fruitenier, wiens lood hebben ze in de borst van den armen bankier ge vonden?" De veldwachter beziet den dronkaard mei verwonderden blik en wil weg. „Dat weet ik niet," is zijn antwoord. Maar Desmet houdt hem vast. „Wachtwiens lood, vraag ik u? Slimmerik, ge weet het wel!Waar heb< ben ze dezelfde zaden gevonden? waar?"* ,J$ij mij toch niet," ontvalt het den Sam^ petter en hij rukt zich weg. Wordt vervolgd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1