Zaterdag 20 November 1915. BUITENLAND. ABONN EM ENTSPRIJS: Pu B miudtn Toor Ameratoort m I 1^0* Idem franco per poet Per week (met gratie venekering tegen ongelukkenl O.IO. Afzonderlijke nummers - Wekelijks byvoegeol ,dt Bollondiclu Huisvi ou\c (onder redaotie *an Thérèae ran Hoven) per 8 rand. 5» cl». Advertentiên gelieve men liefst vóór 11 uur, ramilie- advertentie! en beriohten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: U TREC H TSCH ESTR AAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. I PRIJS DER ADVERTENTIÊN. Van I—b cegell 0.00, Elko rofiel mooiO IO, Dienst&.-inbiodiugen 25 cents btf vooruitbetaling. Groote lettors naai plaatsruimte. Voor bandol en bodryt bostiinn tooi voordoeh^a bopalin^oii tot ot liorbaald advertoerou iu dit Blad, bij abonnomont. Eon© circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Hoofdredacteur: Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG. Politiek Overzicht Het gevaar der uitbreiding van den wereldstrijd. De vraag: Zijn wij aan het einde der uit breiding van het gebied, dat in den wereld- strijd is betrokken? is nog niet voor eene af doende beantwoording vatbaar. Wij weten niet hoe de zaken in den Balkan zich verder zullen ontwikkelen. In Griekenland heeft ko ning Konstantijn tot dusver het hoofd kun nen bieden aan de binnenlandsche stroo mingen, die er op doelen Griekenland te drijven naar de zijde van de entente-mo- gendheden. Zal hij ook den van buiten uit- geoefenden druk in die richting op den duur kunnen weerstaan? Het antwoord daar op is thans nog niet te geven. In nauw ver band daarmee staat het bescheid op de vr.iag: Wat zal Rumenië doen? In Perzië naderen de zaken tot de krisis. Volgens de berichten uit Russische bron is de diplomatieke strijd in Teheran geëindigd. De gezanten van Turkije, Duitschland en Oostenrijk hebben de Perzische hoofdstad verlaten en in de regeering zijn een paar russophile elementen opgenomen. Dat heeft de maatregel uitgewerkt, die door Rusland if genomen om tot verscherping van de vroe ger geuite dreigementen in Koswin, om streeks 150 K.M. van Teheran, staande troe pen naar de hoofdstad te laten oprukken. Het Russische gezantschap heeft reeds eene oproeping aan de bevolking van Teheran la ten uitgaan, om hoer op den aanstaanden in tocht van de Rus .he troepen in Teheran voor te bereiden. Maar met cle komst van de Russische trpepen in de hoofdstad zal de En- gelsch-Russische invloed in Perzië nog niet voor goed gevestigd zijn. Voor de regeering van den sjah staat de mogelijkheid open, zich naar Ispahan terug te trekken, dat tegen En- gelsch-Russische aanslagen veel beter be schermd is dan het te dicht bij de grens ge leden Teheran. Wanneer echter de Perzi- s:'ie regeering voor de Engelsch-Russische i.eiging het hoofd mocht buigen, dan L iic de vraag over vat het land zal doen. Uit .^üst alle deelen van het land zijn in de oatste weken onlusten bericht, die overal d stijgende verbittering van het volk tegen vreemde overheerschers deden kennen, neer het land besloten is aan de regee- als zij zich onder het Engelsch-Rus- hie juk mocht willen buigen, de gehoor- s.nheid op te zeggen, dan staat men weer -jr eene nieuwe uitbreiding van het tooneel den wereldstrijd. men daarmee aan het einde zijn? In met deze vraag verdienen eenige op gingen de aandacht, die de Duitsche cor- spondentie Heer und Politik heeft vast knoopt aan de mededeeling, die de Engel- sche regeering gedaan heeft aan het parle- .t, dat „ernstige berichten" de zending lord Kitchener naar het Zuidoosten odzskelijk maakten. Wij laten deze opmer kingen ter kennisneming hier volgen. „De mededeeling van de Engelsche re geering heeft door Amerikaansche telegram men een nadere toelichting gekregen. Wij weten nu, dat in Indië eene niet luchthartig op te vatten opstand is uitgebroken die ook op Afghanistan is overgeslagen.Van den haat waarmee de Indiërs cle Engelsche onderdruk kers beschouwen, behoeft men niet meer te spreken. Reeds kort na het uitbreken van den oorlog lekten berichten uit, dat het gist te in Afghanistan. De Engelschen hebben deze berichten toen als onwaar geken schetst. De toestond in Afghanistan is voor het Aziatische bezit van Engeland van buiten gewone beleekenis. Lord Kitchener zelf heeft eenmaal het gewicht van dit land voor Engeland aldus geteekend: „Indië is eene vesting met de zee als vestinggracht aan twee zijden en de bergen op de derde zijde. Aan de andere zijde van de wallen is een glacis van afwisselende breedte en uitge breidheid. Wij wenschen het niet te bezet ten, maar wij kunnen ook niet toegeven, dat het door een vijand bezet wordt. Dat is het geheim van onzen geheelen toestand in Ara ble, Perzië, Arghanistan, Tibet en Siam". In overeenstemming met deze opvatting heeft men reeds sedert jaren in Indië alles aangewend om zoo gemakkelijk mogelijke verbindingswegen naar het glacis Afghani stan te krijgen. De Engelsche politiek heeft peermalen van den emir de vergunning ver engd om spoorwegen in Afghanistan aan te leggen, zonder daarmee instemming te i vmden De strategisch gewichtigste spoor- die Engeland althans tot a an del Si ens moet bouwen, verbinden Atik en Peshawar in de richting naar Kaboel, Kus- haljar, Thai, Parashinar en Quetta met Cha- mam. De eerstgenoemde spoorweg, die van Pesarhaw uit om den hoogen Kaibarpas heenleidt, is voor eenigen tijd gereed geko men en is de gewichtigste, omdat hij in zijne voortzetting op het hart van hel land, de hoofdstad Kaboel, doelt. Uit deze opgaven kan men zien hoe groot het gewicht is, dat de Engelschen aan den naburigen staat Afghanistan toekennen. Een opstand, die van Indië overslaat naar Afgha nistan, bedreigt Engeland op bijzondere wijze in zijn geheele bezit. Er wordt reeds bericht, dat Perzische afgezanten naar Af ghanistan gekomen zijn en daar met geest drift werden ontvangen. De volken van Azië voeleng dat nu de tijd gekomen is om de steeds gevaarlijker wordende bedreiging, die van Engeland's veroveringszucht, uit gaat en die hun hetzelfde tragische lot els dat van Indië zou brengen, voor langen tijd van zich af te wenden. Het oogenblik schijnt hun gekomen te zijn, de Engelsche dwangheerschappij af te schudden, die ook nu reeds vele voor 't oogenblik schijnbaar nog vrije staten van Azië moeten dragen. Niet voor niets heeft Engeland reeds gerui- men tijd geleden eene overeenkomst met Rusland gesloten, die aan deze beide sta ten het bezit van Azië moest verzekeren. Door den oorlog, die hun voor goed de heer schappij over Azië moest brengen, zijn ech ter al deze veel omvattende pionnen in dui gen gevallen. Uit de oorlogszuchtige gebeur tenissen in Afghanistan en Indië is te zien, dat ook deze volken het gevaar juist heb ben ingezien." De oorlog. B e r l ij n, 19 Nov. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoo.f-lkwartier van heden voormiddag. Er was artillerie- en mijnenstrijd in en bij de Argonne en in de Vogeezen. Een Duitsch vliegtuig-eskader viel een Engelsch troepenkamp aan ten westen van Poperinghe. P a r ij s, 19 Nov. (Havas). Namiddag communiqué. In Elzas was op het Uffholzploteau en op den Hartmannsweilerkopf een zeer leven dige strijd met artillerie en loopgraafgeschut, gepaard gaande met het werpen van gra naten. Acht Duitsche vliegtuigen trachtten giste ren bover Luneville te vliegen. Toen er jacht op hen gemaakt werd, maakten vijf vliegtui gen een halve zwenking. De anderen wier pen eenige bommen op de stad, waa\loO. drie peisonen gewond werden. De materiee- le s-' de is van weinig belang. P a r ij s, 19 Nov. (R.) Avond-commu niqué. Van het westelijke front is niets nieuws te berichten. B e r I ij n, 19 Nov. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Op het oostelijke oorlogstooneel is niets nieuws voorgekomen. B e r 1 ij n, 1 9 N o v. (K. N.) Over de troe penbewegingen in Bessarabië is bekend ge worden, dat groote Kaukasische troepenaf- deelingen, voor het grootste gedeelte be staande uit oude mannen en jongelingen, be nevens cavallerie, samengetrokken worden. Bevelhebbers zijn de generaals Keiler en Iwanof. Volgens verklaringen van Russische officieren hebben de troepen nog geen be paalde opdracht ontvangen. Weenen, 19 Nov. (\V. B.) Officieel bericht van heden middag. Op het Russische oorlogstooneel zijn geene bijzondere gebeurtenissen voorgeko men. Petersburg, 19 Nov. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. Ten noordwesten van Priedrichstadt zijn de pogingen van Duitsche troepen, om naai de overzijde van de Dwina over te steken, mislukt. Door ons vuur werd de vijand over al genoodzaakt, weer terug te trekken. Op den linkeroever van de Styr, bij het station Czartorysk, had een poging van den vijand om de rivier te bereiken, geen succes. Bij de stad Czartorysk zijn onze troepen naar den rechteroever van de Slyr teruggetrok ken, geheel gedekt door het vuur van de ar tillerie, dat de vijand zelfs niet in slaat stel de een aanval te beginnen. Stroomopwaarts aan de Styr, bij het dorp Nowosselki, heeft de vijand verscheidene malen het vuur ge opend op den door ons bezetten oever. Weenen, 19 Nov. (\V. B.) Officiéél bericht van heden middag. De Laliaansche aanvallen aan het Isonzo- front zün weder begonnen. Evenals bij de laatste groote gevechten richten zij zich ook ditmaal tegen het gebied van Görz. Het brughoofd staat onafgebroken onder zwaar geschutvuur. Aanvalspogingen tegen Osla- vija en een krachtige aanval tegen de Pod- gorahoogte werden afgeslagen. De stelselma tige beschieting van de stad Görz duurde des voormiddags vier uren en in den namid dag meer dan twee uren; 5000 projectielen van allerlei kaliber weiden voor dit vernie lingswerk besteed. Zij veroorzaakten groote branden. Dc militaire schade is gering; daar tegenover zijn de bewoners door verliezen van menschenlevens en eigendom zwaar ge troffen. Aan den noordelijken sector van de hoog vlakte van Doberdo viel de vijand wederom hevig aan. Aan de noordelijke helling van den Monte San Michele drong hij meerma len in onze stelling. De verbitterde gevech ten van man tegen man eindigden echter voor onze troepen met het volledig behoud van hunne oorspronkelijke gevechtslinie. Alle aanvallen tegen den sector van San Martino mislukten onder de zwaarste verlie zen tfoor de Italianen. Eveneens mislukten aan het front ten noorden van het brughoofd van Görz twee krachtige aanvallen van den vijand bij Zagora en verscheidene zwakkere in het Vrsic-gebied en in het gebied van Flilsch. Een van onze vliegers bewierp de laken fabriek van Schio met bommen. Rome, 19 Nov. (R.) Officieel commu niqué. Er was een artillerieduel langs het geheele front. Onze artillerie verstrooide eene vij andelijke colonne in de b 5v n Coidevole. Op het Karstplateau viel onze infanterie met succes aan, inzonderheid in de streek van den berg San Michele. De Perugia-brigade slaagde in de verovering van een geheelen bergkam. De vijand deed een hevigen te genaanval en heroverde de door ons geno men loopgraven. Daarop deed de Perugia- brigade een nieuwen aanval en nam de ver loren loopgraven opnieuw. Gedurende den nacht deed cle vijand herhaalde verwoede aanvallen; tot zeven molen toe bereikte h'j onze liniën, maar werd door ons nauwkeu rig ortiillerie- en geweervuur neergemüaid en onder enorme verliezen in wanorde te ruggeslagen. In het cincl verstrooide het 129e regiment den vijand geheel, waarbij 175 ge vangenen en eene .zeer groote hoeveelheid m. "rieel genomen werden. Een vijandelijk vliegtuigeskader wierp bommen neer op Udine. 12 burgers werden gedood, 19 burgers en 8 solualen gewond. Er waren ook luchtraids in Verona, waar vier personen gewond werclen, en in Vicenza en Grado, waar geene slachtoffers zijn geval len. Zurich, 19 Nov. (R.) Particuliere be richten van het Ooslenrijksche Isonzofront melden, dat ondanks hunne zware verliezen in den derden Izonsoslag de Italianen voort gaan met den grootsten moed massa's ver- sche troepen tegen de zwaar versterkte Oos- tenrijksche stellingen le werpen. In Görz gaat het leven vrijwel zijn gewonen gang, of schoon dagelijks granaten en hommen in de straten neerkomen. Betrekkelijk weinige be woners zijn gevlucht. Do koffiehuizen zijn open en de markten worden geregeld gehou den. Athene, 18 Nov. (R.) De dagbladen verklaren den toestand van Servië voor uiterst gevaarlijk. Men vreest, dat Monaslir niet kan worden verdedigd tegen de Bulga ren, die in aantal sterker zijn. B e r 1 ij n, 19 Nov. (W. B Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Bij de gisteren met succes gevoerde ver ve Igingsgevechten zijn in rond getal 5000 Serven gevangen gemaakt. B er 1 ij n, 1 9 N o v. (K. N.) De Lokal An- zeieger ontleent aan de l aswir-i-Efkar de bijzonderheid, dat de slag bij Koeprulu tus- schen de Bulgaren en Engelsch-Fransche troepen een van de hevigstcn was, waerb.j de entente-troepen volkorftén verslagen zich moesten teru^':-en. Weenen, 1 9 N o v. (W.B.) Officieel be richt van heden middag. De Montenegrijnen werden bij Priboj op nieuw geslagen. Onze troepen trokken, onder het gejuich van den Mohammedaan- sche bevolking, het Sandjak binnen. De voor hoeden van onze in West-Servië operee- rende strijdkrachten staan aan Vovavaros en in Sienica. Eene colonne is over, den 1931 me,er hoogen Jankov-kam getrokken. De Duitsche divisiën van generaal von Koevess wonnen de streek van Raska. Zuid oostelijk daarvan strijden aan den voet van cle Kopavnik Planina Oostenrijksch-Hon- gaonsche troepen. De opmarsch van Duitsche en Bulgnarsche divisiën tegen het bekken van Pristina maakt vorderingen. F a r ij s, 19 Nov. (R.) Avond-commu niqué. Aan het front van het leger in het zuid oosten is hel rustig; behalve in het district Stoemitza, waar de Bulgaren ons aanvielen en met aanzienlijk verlies teruggeslagen werden. Sofia, 19 Nov. (W. B.) Officieel be richt van den IGen. De operatiën op alle fronten ontwikkelen zich verder met groot succes voor ons. Onze legers, die overal vooruitgaan, verkregen he den de volgende uitkomsten: Na den Fran- schen terugtocht van het front Gradoko Nikodim, ten zuiden van Veles, en aan gene zijde van de Cerna, waarbij de Fransche soldaten hunne geweren en uitrusting weg wierpen, namen onze troepen heden door een stoutmoedigen frontaanval, verbonden met handig uitgevoerde manoeuvres, Sonic- ka—Glawa, een gewichtig strategisch punt aan den pas van de Babuna Planina, aan den weg van Veles naar Prilep. De inbezit neming van dezen pas opent voor onze troepen de poorten van Prilep en Monastir. Onze troepen bezetten heden Prilep. Onze troepen, die in de streek van Teto- wo (Kalkandelen) opereeren, zijn heden naar het zuiden vooruit gedrongen. Zij sloe gen de Serven en bezetten Gostiwar, van waaruit zij den vijand in de richting van Ki- chewo vervolgen. De Bulgoarsche colonnes, die op het front KatsjonikGilaniKopeliak—Bey opeeren met de algemeene richting GilaniPristina, verbraken de terugtochtsbeweging van het Servische centrum en veroverden Gilani. Onze af deelingen bevinden zich heden ten westen van deze stad op 15 tot 18 K.M. afstand van Pristina. Wij maakten 2000 ge vangenen en maakten 18 kanonnen, 22 mu nitiewagens, 2000 geweren en talrijk ver der oorlogsmaterieel buit. Ons leger, dat in het gebied tusschen de vroegere Turksch-Servische grens en de streek van Leskovac opereert, zit de Serven op cle hielen; het brengt hen van zeer dicht bij in het nauw en bereikte in de linie Ar- haneska Planina, op 1128 Meter hoogte, het dorp Radiwolac en den Kopilicberg. Het maakte 300 gevangenen en maakte eene batterij van vier kanonnen met bespanning en talrijk pioniersmaterieel buit. Onder cle brug van Alekcandrovac ont dekten wij 13 kanonnen, die de Serven in cle Morawa hadden" geworpen. Athene, 1 8 N o v. (R.) De Fransche mi nister van staat Denys Cochin had heden eene audiëntie bij koning Konstantijn, die anderhalf uur duurde. Londen, 19 Nov. (R.) De Times be richt, dat uit betrouwbare particuliere infor- matiën, die in Londen zijn ontvangen, blijkt, dat Griekenland nu geneigd is een uitwijken van de Engelschen, Franschen en Serven naar het Grieksche gebied te beschouwen, op gelijke wijze als het landen in Saloniki. B e r 1 ij n, 19 Nov. (K. N.) Uit Genève wordt bericht, dat volgens de laatste tele grammen der Parijsche bladen uit Athene, de politieke toestand onveranderd is. Jn- tusschen neemt de Grieksche regeering een minder scherpe houding aan. Volgens nie- dedeelingen uit kringen, waar men het we ten kan, zoekt de regeering naar een waar dige en tevens bevredigende oplossing dei- kwestie van de eventueel op Grieksch grondgebied terugtrekkende verbonden troe pen. Zij aarzelt een verklaring af te geven in den vorm zooals doftr de Entente verlangd wordt. Het heet, dat koning Konstantijn zijn verlangen heeft te kennen gegeven om Kit chener te ontmoeten en met hem den toe stand uit een militair oogpunt te overleggen. B e r 1 ij n, 1 9 N o v. (K. N.) De Vossische Ztg. ontleent aan de Giornole d'Italia, dat cle Servische nederlagen de Albaneesche be volking hebben opgewonden. De winkels te El Bassan zijn reeds gedurende vele dagen gesloten. Het Servische papieren geld is niet meer gangbaar. Men verwacht, dat door cle komst der Bulgaren Albanië een slagveld zal worden. De Servische regeering heeft de troeuen uit El Bassan en Tirana naar cle omstreken van Monastir gezonden. In Ochri- da en Troega, waar het meerendeel der be volking Bulgaarsch is, werden opstanden verwekt, welke met gestrengheid werden on derdrukt. In Durazzo zijn ambulances en ge neesmiddelen uit Monastir aangekomen. Men gelooft, dat daar een Servisch lazaret zal worden opgericht. De stemming in het land is algemeen te gen Essad Pacha en de Serviërs. De Mo hammedanen zijn vóór Oostenrijk en Bul garije. Ook in Skutari, waar de bevolking streng katholiek is, wordt op de komst der Bulgaren en Oostenrijkers gewacht om met de Montenegrijnen of te rekenen. B e r 1 ij n, 19 Nov. (K. N.) Uit Konston- tinopel wordt aan de Voss. Ztg. geseind, dnt de operatiën van de Engelschen der laatste dagen aan de Dardonellen niet het minste vpordeel gebracht hebben in de militaire positie der geallieerden. Volgens uitlatingen van een bevoegden beoordeeiuar worden die operatiën te Konstaiuinopel beschouwd nis een laatste poging om succes te behalen voordat de Turken in stoot zullen zijn om met geschut van het zwaarste kaliber en over vloedige munitie tot den grooten aanval over te gaan, teneinde te ^trachten de geal lieerden voor goed uit Gallipoli te verdrij ven. De geallieerden v.eten, (int deze aanval der Turken met succes zal worden bekroond. Londen, 20 Nov. (R.) Wij vernemen uit officieele kringen, dat het bericht van de Duitsche pers, dat Grool-Brittannie aan Rusland zou hebben kennis gegeven van zijn terugtrekken uit de Dordancllen, volstrekt on waar is. P e t e r s b u r g, T 9 Nov. (T el.-agent- schap). Communiqué van den gr,ooten gene- ralen staf. Aan het front in den Kaukosus is geene verandering. B e r 1 ij n, 19 Nov. (K. N.) Aan de Frankf. Ztg. wordt uit Konstantinopel ge meld, dat blijkens berichten uit het oorlogs kwartier in Mesopotamië het gevaar voor een verder oprukken van het Engelsche le ger in de richting van Bagdad als gewekèn kan worden beschouwd. De opmarsch der Engelschen zuidelijk van Koet, ongeveer 170 K.M. oostelijk van Bagdad, is volmaakt veilig. Tengevolge van een beweging der Sjiftische geestelijkheid ten gunste van den heiligen oorlog, heeft er in het zuiden van Perzië, alsook in het Sjal-el-Arab-gebied een gewichtige ommekeer plaats gehad. De In* dische troepen weigeren openlijk om tegen cle moskeeën van Bagdad en Silmampa op te rukken. Uit Konstantinopel wordt aan de Deutsche Tageszeitung geseind, dat het Engelsche expeditiekorps in Mesopotamië volgens uit latingen van Engelsche gevangenen, in den leatsten tijd geenerlei versterkingen meer heeft ontvangen, daar alle beschikbare troe pen in Indië teruggehouden worden. Vol gens berichten uit Bagdad hebben de En gelschen in de laatste gevechten bij Irak zware verliezen geleden. De verliezen be dragen mèer don 2500 man. Berlijn, 19 Nov. (W. B.) Officieel He- richt. Een van onze duikboolen heeft den 5en aan cle Noord-Afrikaansche kust cle En gelsche hulpkruiser Para, groot 6322 ton, door een torpedoschot in den grond geboerd en den 6en November in de haven \an Soi- Ium de beide elk met twee kanonnen bewa pende Engelsch-Egyptische kanonnoei boo ten Prince Abbas en Abdul Menem, respec tievelijk groot 300 en 450 ton, bu verras sing aangevallen en door geschutvuur ver nietigd. Dezelfde duikboot heeft het vuur van een bewapend Engelsch hondels- stoomschip tot zwijgen gebracht en hel kanon, dat dit schip voerde, als buit opge- bracht. Londen, 19 Nov. (R.) De admiraliteit deelt mede: Luitenant Loyton, de comman dant van de E. 13, welk vaartuig door het kanonvuur der Duitschers in de Deenrcho territoriale wateren vernietigd werd, is uit de Deensche marine-kazerne, waar hij gein- terneerd en streng bewaakt werd, ontvlucht. Een Duitsch draadloos telegram van 2 No vember meldde, dat Layton zijn woord ge broken zou hebben. Dat is niet waar, want hij werd niet op zijn woord gevangen gehouden. F a r ij s, 18 Nov. (Havas). Alle dagbla- den bespreken in zeer gunstigen zin cle eerste bijeenkomst van de ministeis van landsverdediging in Engeland en Frankrijk, die gisteren in Parijs heeft plaats gehad. Alle diplomatieke en militaire kwestiën, die de tegenwoordige phase van den oorlog heelt doen rijzen, zijn onderzocht. Meer dan ooit voelen Engeland en Frankrijk den plicht en de noodzakelijkheid, hand in hand te gaan. In de volgende samenkomsten van de minis ters der verbonden mogendheden zal men ook de medewerking van Rusland en Italië hebben. De gisteren in Parijs "bpgedane on dervinding is aldoende geweest. De En gelsche en Fransche regeeringen konden met kennis van zaken beslissen en aan hun nen besluiten de onmiddellijke sanctie ge ven, die de omstandigheden meebrachten. Athene, 18 Nov. (Havas). Djemai Pacha, oud-minister van marine in Turkije moet de Drusen in Syrië en Palestina aan gespoord hebben tot opstand tegen de Tur«

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1