BINNENLAND"
I Athene, 7 Jan. (Havas). De wervings-
iureaux te Smyrna en Burnabad hebben
PO nieuwe lichtingen Grieken, bestaande uit
fnannen van 45 tot 55 jaar, opgeroepen. Zij
touden naar Angora en Adana gezonden
j%3iden om spoorwegen en gewone wegen
aan te leggen, voor den Egyptischen veld-
locht bestemd.
De opgeroepenen kunnen echter tegen be-
,'aling van 22 pond zich vrijkoopen.
Londen, 8 Jan. (R\) Op uitmodiging
van de admiraliteit hebben een aantal En-
gelsche en buitenlandsche journalisten een
jvan de vlootbases aan de Britsche kust be-
tocht, een van de vele middelpunten, waar
fcinnen een paar minuten na ontvangst van
het bericht omtrent nieuwe bewegingen van
Be Duitsche vloot, Britsche schepen van het
«nelste type zee kunnen kiezen. Hier zag
men de duikbooten, juist teruggekeerd van
een geslaagden tocht, naast de moedersche
pen liggen. Men bezocht ook de snelste tor
pedojagers ter wereld, pas terug van speur
tochten in de Noordzee, welker officieren
vertelden, dat zij niets van de Duitsche vloot
hadden kunnen te zien krijgen. Er waren ook
vlugge motorbooten voor de jacht op on
derzeeërs.
De geheele tocht gaf den bezoekers het
VJuidelijk bewijs, dat de Britsche vloot brandt
van verlangen om uit te gaan, ten einde de
Duitsche vloot te ontmoeten, als von Tir-
pitz er toe kan besluiten het veilige kanaal
van Kiel te verlaten.
B e r 1 ij n, 9 Jan. (W. B.) De sociaal-de
mocratische partijcommissie, die gezamen
lijk met het partijbestuur in Berlijn verga
derd is geweest, heeft in verband met het
gebeurde in de rijksdagfractie en het toe
staan van de ooilogscredieten met 28 tegen
II stemmen een besluit genomen, waarin
gezegd wordt, dat de door de fractie op 21
December 1915 gegeven toestemming goed
gemotiveerd is geweest. Zij is de consequen
te voortzetting van de op 4 Augustus 1914
Ingeleide politiek, waarvoor de redenen ook
heden nog bestaan. De tegenstanders too
sten nog volstrekt geen geneigdheid tot den
yrede; zij volharden veeleer in bun voorne
men Duitschland en zijne bondgenooten
economisch en militair ten onder te brengen.
Het dwarsboomen van de politiek van onze
tractie door de handelwijze van de 20 leden
Ber fractie, die in strijd met het fractiebe-
sluit de credieten weigerden en eene bijzon
dere verklaring aflegden, moet ten zeerste
veroordeeld worden. Inzonderheid verdient
het gedrag van den partijgenoot Haase de
«cheipste afkeuring.
Verder constateert de partijcommlsle, dat
He Vorwürts haar plicht als centraal orgaan
van de partij niet heeft vervuld, het streven
raar het op losse schroeven 2etten van de
partij fn de hand werkte en daarmee het
re*' t heeft verbeurd om als centraal orgaan
Ven de partij te worden beschouwd.
Ber 1 ijn, 9 Jan. (W. B.) De Vorwarts
«egt van de Fransche socialistische partij
conferentie, dat zij deze conferentie be
schouwt als zeer slecht geinspireerd. Vooral
betreurt «Ij, dat opnieuw positie genomen is
In de kwestie van Elzas-Lothoringen.
Brussel, 8 Jan. (W. B.) De Belgische
nationale bank heeft thans hare Duitsche
wisselportefeuille teruggekregen, die bij het
begin van den oorlog naar Londen werd
overgebracht. De wissels zullen tegen half
Januari door de correspondenten van de
Belgische nationale bank met toestemming
van het rijks departement van binnenland-
sche zaken in Duitschland ter betaling aan
geboden worden.
B r e s 1 a u, 9 J a n. (W. B.) De koninklijke
spoorwegdirectie deelt mede, dat het Bal-
kan-treinverkeer zal beginnen van Berlijn
München den 15en, van Konstantinopel den
I8en Januari.
F a r ij s, 8 J a n. (Havas). Het Helleensche
congres te Parijs, dat beoogt de behartiging
van de belangen van het hellenisme onder
de huidige omstandigheden, heeft heden
ziine eerste zitting gehouden. Triantaphyl-
lides werd tot voorzitter gekozen. De aan
wezige afgevaardigden vertegenwoordigen
de Grieken der buitenlandsche koloniën. Na
lezing van het rapport van het regelingsco
mité hield de afgevaardigde Papadaki van
Genève een rede, waarin hij den wensch uit
drukte, dat het congres zou protesteeren
tegen de anti-constitutioneele politiek der
reveering en deze bestrijden.
De zitting van het congres zal morgen
voortgezet en gesloten worden.
Par ij s, 8 Jan. (Havas). De gemeente
raad en de Kamer van Koophandel te Lyon
maken toebereidselen tot een tentoonstel
ling van monsters, welke de eerste maal den
I5en Maart zal plaats hebben. Zooals men
weet, zal zij niet eüeen geopend zijn voor
buitenlandsche afnemers, maar ook voor fa
brikanten uit de geallieerde en neutrale lan
den.
Kopenhagen, 8 Jan. (\V. B.) De Pe-
tersburgsche Nowoje Wremja bericht: Het
stedelijke bestuur van Moskou heeft de
vraag behandeld van het toestaan van eene
zekere som aan het dagelijksch bestuur, die
zou moeten worden besteed om spoorweg
beambten om te koopen, ten einde den ie-
vensmiddelennood tegen te gaan. Het blad
teekent hierbij aan: Dit debat kenschetst de
volslagen hulpeloosheid van de Russische
regeering om de levensmiddelenkwestie te
organiseeren en te bevrijden van den kan
ker der omkooping.
Washington, 8 Jan. (R.) De regee
ring heeft aan Groot-Brittannië eene nota ge
zonden, die steunt op de klachten over de
Britsche autoriteiten wegens de censuur, die
zij uitoefenen op de postzendingen van de
A ereenigde Stalen naar neutrale landen
(Vereenlgde Staten.
P a r ij s, 8 Jan. (Havas.) Majoor Widor,
de algemeene secretaris van de academie
van schoone kunsten, heeft van den Ame-
rikaanschen correspondent der academie
Bastlelt een brief ontvangen, de mededee-
ling bevattende dat het succes van de Fran-
schen zóó groot is, dot besloten is de slui
ting uit te stellen tot 1 Mei. Verder werd be
richt, dat de aankoop van schilderijen, beeld-
houw- en andere werken van Fransche kun
stenaars een bedrag van 200,000 dollars
te boven gaat. In San Francisco zal eene bij
zondere galerij voor Fransche en Ameri-
kaansche kunstenaars gebouwd worden.
Ne w-York, 8 Jan. (W. B.) Stakende
werklieden van de staalfabriek te Eastyoung-
town hebben in een oproer zes blokken
gebouwen in brand gestoken en erge plun
deringen verricht. Er zijn drie dooden en 19
gewonden.
Om de oproerlingen te beletten over te
gaan naar een ander deel van de stad, is
een brug In brand gestoken. Er zijn troe
pen uit de omstreken ontboden, die heden
morgen zouden aankomen. De oproerlingen
hebben zich meester gemaakt van 500 pond
kruit; zij bliezen verscheidene gebouwen op
en dreigden nog meer gebouwen te vernie
len. De oproerlingen zijn door diefstal in
het bezit gekomen van whisky; zij geven zich
over aan drankmisbruik. Er zijn talrijke ar-
restatiën verricht.
Youngstown, 8 Jan. (R.) Drie regi
menten militietroepen bezetten Eastyougns-
town, anderen de voorsteden waar de in-
dustrieele inrichtingen gevestigd zijn. Heden
zijn er slechts eenige straatgevechten zonder
belang geweest. De verliezen, die de dag
van gisteren heeft veroorzaakt, worden op
een millioen dollars geschat.
De Staatscourant van Zondag 9 en
Maandag 10 Januari bevat o.a. de volgende
Koninklijke besluiten:
benoemd tot rechter in de rechtbank te
Zierikzee mr. dr. B. I. Zijlstra, substituut-
:r '::j de rechtbank te Rotterd
to* 1 de ree' bank te 's Hertogen
bosch jhr. mr. dr. B. R. C M. de Roij van
Zuif'ov.-';- thans a:" '.-commies ter Pro-
vir-'-'e Griffie van Noord-Holland;
benoemd tot leerling-edjunctits bij den
dienst der Rijkslandbouwproefstations mej.
A. M. M. Vergouw, te Tilburg;
op verzoek eervol ontslagen C Wilden
berg als adjunct-commies bij het Departe
ment van Financiën.
Geneeskundige dienst bij
de zeemacht. Daar de hoofdofficier van
gezondheid le klasse-titulair van de Kon.
Marine dr. Borgesius, thans chef v:..den
Geneeskundigen dienst der zeemacht in
Nederl.-lndië, wegens ziekte naar Nederland
zal terugkeeren, zal de hoofdofficier van ge
zondheid 2e klasse Van Albada, thans ge
plaatst bij het Marine-hospitaal te Willems
oord, in den loop van Febniari a.s. ter zijner
vervanging naar Indië vertr="-en.
Schieten op een auto.
Naar De Avondster (Berg-op-Zoom) ver
neemt, zijn twee vertegenwoordigers van den
minister van Ooorlog te Teteringen geweest
en hebben den heer Frans van Dijk, een der
slachtoffers van den auto-aanslag bezocht,
om hem het leedwezen van den minister te
betuigen. De zaak zal nu volgens het blad
ernstig onderzocht worden.
Nog verneeiht het blad, dat kapelaan Mel-
sen zal geopereerd worden om den kogel uit
zijn schouderblad te verwijderen.
B. en W. ven Haarlem hebben voor
havenmeester, inspecteur der markten al
daar, de volgende aanbeveling opgemaakt:
1. F. de Jonge, havenmeester te Pon-
tianak, thans met verlof, te Amsterdam.
2. N. J. Dalmeijer, oud-gezagvoerder en
laatstelijk inspecteur van de Anglo-Saxon
Petroleum-Maatschappij te Singapore, thans
zo-der beroep, wonende te Haarlem.
J. M inkra a n. Te Arnhem is Zater
dagnacht op 63-jarigen leeftijd overleden de
heer J. Minkman, directeur der Nieuwe Arn-
hemsche Courant, sedert 1897. Daarvóór
was d overledene hoofd eener uitgevers
zaak. Hij schreef zelf ook een paar werken
onder schuilnaam.
Nederland en de oorlog.
Belgie en Nederland.
Ter gelegenheid van de Intrede van het
nieuwe jaar, heeTt de Belgische gezant te
's Gravenhage, tot den minister van Buiten
landsche zaken, jhr. dr. Loudon, het in ver
taling volgende schrijven gericht;
Mijnheer de Minister.
Ingevolge bekomen opdracht beb ik de
eer, ter gelegenheid van de jaarswisseling,
bij Uwe Excellentie uiting te geven aan d
innige dankbaarheid, welke Zijne Majesteit
de Koning, evenals diens Rege°ring bezielt
vo— de edelmoedige gastvrijhe'd. door Ne
derland reeds sedert meer dan zestien maan
den aan de Belgische uitgewekenen ver
leend.
De opofferingen, die reeds werden en nog
zijn opgelegd aan Regeering en volk van
Nederland, vinden slechts hun gelijke in de
sympathie, welkee door hen aan mijn land-
genooten in hun ongeluk is betoond gewor
den.
Deze houding van grootsche en volhar
dende menschlievendheid wordt diep ge
voeld door het Belgische volk en -«1. na den
oorlog, tusschen Nederland e- mijn land nog
hechtere banden van vriends-v-o en weder-
keerige achting doen ontstaan.
Het is mij bijzonder aangenaam Uwer
Excei'entie den dank van mijn Souverein en
van zijne Regeenng te moeen overbreneen,
met de meest oprechte wenschen voor den
voorspoed van Nederland.
Ik zou uwe Excellentie dankbaar zijn, in
dien U aan Hare Majesteit de Koningin
zoudt willen kennis geven van de bij dezen
uit naam van mijn souverein en van de Bel
gische regeering uitgedrukte gevoelens.
Neerland's Vorstin heeft jegens de Belgi
sche uitgewekenen het schoonste voorbeeld
gegeven van naastenliefde; Zij heeft onze
meest eerbiedige dankbaarheid verdiend; Zij
heeft dus aanspraak op onze levendigste
dankbetuigingen.
(get.) Baron Fallon.
Uitvoerverboden.
Nader verboden de uitvoer van Turksch
roodolie en andere preparaten, bestaande uit
gefulsoneerde al of niet verzeepte oliën.
Voorts is verboden de uitvoer van hennep.
Verboden is de uitvoer van zaad van sui
kerbieten, zaad van voederbieten en zaad
van mangelwortelen.
Do gezonken Engelsche onderzeeër
Het Departement van Marine deelt ons
mede;
De Regeering heeft, op gTond van artikel
13 der Xde Conventie 1907 (zie Roode
Kruis-tractaat) beslist, dat de opvarenden
van de Britsche onderzeeboot E 17, die op
6 Januari in de Noordzee zijn gered door
Hr. Ms. Noordbrabant, zullen worden geïn
terneerd.
De tekst van genoemd traktaats-artikel
luidt:
„Indien gewonden, zieken of schipbreuke
lingen aan boord van een neutraal oorlogs
schip worden opgenomen, moeten binnen
de grenzen van het mogelijke maatregelen
genomen worden, opdat zij niet meer aan de
krijgsverrichtingen kunnen deelnemen."
De Ford's expeditie.
Het Ford-gezelschop is Zaterdag voormiddag
11 uur 10 min. aan het Holl. Spoorstation te
's-Gravcnhege aangekomen met een extra-trein
uit Bentheim.
Het gezelschap bestond uit 158 personen, on
der wie ongeveer een GO-tal dames.
In de met bloemen versierde eetzaal van de
Twecde-klasse-wachtknmer werd bet ontvangen
door het regeltngs-comité en een aantal dames
en heeren.
Het comité-lid de heer Knobel, Hd van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, sprak ter
verwelkoming een woord van sympathie voor de
Vereenigde Staten en uitte de hoop, dat het doei
der expeditie aan de gestelde verwachtingen
moge beantwoorden, er bijvoegende dat, zelfs
indien zulks niet het geval zou mogen zijn, dan
nog de daad en het initiatief prijzenswaardig
blijft.
Ten slotte uitte hij zijn beste wenschen voor
Henry Ford.
Daarna begaf het gezelschap zich, begeleid
door eenige demes, in 25 auto's naar verschil
lende hotels.
Zaterdagavond is in Hotel Wittebrug te
's Gravenhage de eerste gezellige bijeen
komst gehouden ter kennismaking. Genoo-
digd, maar niet verschenen waren de Minis
ters, B. en W. van Den Haag, de leden van
de Staten-Generaal, de besturen en de Anti-
Oorlog Raad en „Vrede door Recht".
Een aantal sprekers voerden het woord.
Mevr. RamondtHirschmann (Nederland)
uitte waardeering voor den moed der leden
van het gezelschap, om ondanks vele moei
lijkheden naar Europa te komen.
Voorts werd gesproken door Rev. Jenkin
Lloyds Jones (Vereenigde Staten), die hoop
te in Nederland nieuwe inspiraties te mogen
vinden voor het vredes-ideaal. De heer Haa
kon Loeker (Noorwegen) sprak over de be-
teekenis van Amerika en de Ford-expeditie
voor het vredes-ideaal. In plaats van
dr. Lindhogen burgemeester van Stockholm,
voerde het woord dr. Naima Sahlbom (Zwe
den). Verder Olaf Forchhammer (Denemar
ken), die dank bracht aan Nederland voor
den arbeid op pacifistisch gebied.
Mevr. Frederick Holt schetste de Ford
expeditie als een populaire pelgrimstocht
van lieden met ernstige roeping, waarna me
vrouw Ramondt vreugde uitsprak over de
beterschap van Ford.
In de groote zaal van hotel Wittebrug te
's Gravenhage was gisteravond ter gelegen
heid van de Ford-expeditie ongeveer weder
hetzelfde gezelschap bijeen als Zaterdag
avond. Onder de aanwezigen merkte men
thans op uit de Nederlandsche letterkundige
wereld dr. Frederik van Eden en Henri Bo-
rel, eenige rechterlijke autoriteiten en het
Haagsche gemeenteraadslid den heer Vaz
Dias.
Het woord werd gevoerd door den heer
Ellis O. Jones, uit New-York, die wees op
de wenschelijkheid van overeenkomsten tus
schen staten, gelijk die reeds tusschen
Amerika en Nederland best8sn: door Mej.
Neuhaus uit New-York, die zeide dat de ex
peditie haar hoop bouwt op de soh'd-jnteit
van het goede. Vervolgens, eveneens in het
Engelsch, door het comité-lid J. N. de Jong
uit Rotterdam, die er op wees dat Ford's
VTedespIantje in Skandinavië eenige bladen
verloor, doch hoopte dat er in Nederland
weer nieuwe zouden ontluiken, ja zelfs
bloeien, door Mej. Frida Sleenhof uit Zwe
den, die Ford s idealisme huldigde; door den
heer Alfred Roger, die hoopte dat Ford's
sneeuwbal het oorlogsvuur zal uitdooven;
door Miss Margaret Rebecca Sheüey uit Mi
chigan, die zich speciaal tot de jonge lieden
richtte, en door Mr. Klicforth uit Amerika,
di» Ford's plan zeer eenvoudig noemde; bij
elk groot vraagstuk komt 't er maar op aan
dat er een begin is.
Van den heer Haakon Loeken, staats-
advocaat te Christiania, voorzitter van de
Noorsche delegatie, vernam men, dat de
Skandinaviërs reeds Zaterdagmiddag en
Zondagochtend vergaderingen hebben ge
houden, teneinde te beraadslagen over de
houding, die ze ten aanzien van het pro
gramma der conferentie zullen aannemen.
In den boezem der expeditie openbaren zich
n.l. twee richtingen: die der zuivere ODtimif-
ten, die gelooven dat een pelgrimstocht,
waarop de vrede wordt gepredikt, voldoende
is om de oorlogvoerende voikeren in Euro
pa tot het besluit te brengen het zwaard we
der in de schede te steken en anderen, die
meenen, dat slechts door noesten arbeid re
sultaten zullen zijn te bereiken. Ook
mr. Ford is deze laatste meening toegedaan
en gelooft, dat de expeditie zal moeten ein
digen in een permanente conferentie van
neutralen.
Het Ford-gezelschap ontving Zaterdag in
Den Haag van Henry Ford een telegram uit
Amerika, meldende, dat zijn gezondheids
toestand beterende is en hij hoopt zoo spoe
dig mogelijk naar Holland te komen.
De Nederlandsche ambulanoe voor de
Centrale mogendheden.
Wolff seint ons uit Boedapest:
De zending van het Nederlandsche Roode
Kruis, bestaande uit zes geneesheeren en 27
verpleegsters, kwam 7 Januari aan onder lei
ding van professor Lanz. Ze werd ontvangen
door den Koninklijken commissaris van het
Hongaarsche Roode Kruis, graaf Andreas
Csekonus, den waarnemenden voorzitter
Ageza von Josipovich, den ban graaf Emil
Szechenye en den „Ministerialrat" bij het
presidentschap van den ministerraad Alfred
von Drasche Lazar. Ook was de Nederland
sche kolonie met den consul-generaal Johan
Fledderus aanwezig.
De missie nam de leiding van het aan
haar zorgen toevertrouwde reserve-hospitaal
no. 4, dat vroeger door de Amerikaansche
ambulance werd geleid, op zich. De Neder
landers brachten 5 waggons met levensmid
delen en andere geschenken voor de Hon-
gaarsche hospitalen mee.
Naar men aan de N. Ct. mededeelt, is de
op 28 December j.L uit Amsterdam naar
Gleiwitz, in Oberschlesië, vertrokken ambu
lance reeds den volgenden dag aan den ar
beid getogen. Binnen 33 uur na het vertrek
uit Amsterdam kon de leider, prof. Lanb,
reeds seinen, dat een der (talrijke) Lazaretha
in Gleiwitz in beheer genomen en het hoofd
van de verpleging bij de ambulance „in vol
ler Tatigkeit" was.
Blijkens nader ingekomen berichten is het
hierbedoelde Lazareth gevestigd in het Con
certgebouw, waar plm. 200 (meest zwaar
gewonden) kunnen worden ondergebracht.
Zonder zich rust te gunnen na de reis, togen
onze verpleegsters aanstonds aan den ar
beid, om het gansche gebouw een Holland-
sche reinigingskuur te doen ondergaan.
Reeds het meerendeel der bedden was toen
bezet en In den nacht van 3 op 4 Januari
werd een nieuw transport gewonden ver
wacht.
Boter.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft bepaald, dat gedurende de
week van 9 tot 16 Januari voor 50 pet. der
boterproductie certificaten van uitvoer zullen
worden verleend en 50 pet. voor het bin-
nenlandsch verbruik zal moeten worden be
schikbaar gesteld, alsmede, dat de bewijzen
van toelating tot uitvoer van boter, afgege
ven door de Rijkscommissie van toezicht op
de Botervereeniging, op grond van die certi
ficaten zullen gelden tot Dinsdag 25 Janu
ari, des voormiddags 12 uur.
Eieren.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft bepaald
lo. dat voor iedere hoeveelheid van 100
volversche eieren, waarvoor consent tot uit
voer wordt afgegeven, voor de dagen 9 tot
en met 15 Januari een hoeveelheid van 100
volversche eieren beschikbaar moet worden
gesteld;
2o. dat van 9 tot en met 15 Januari geene
consenten voor den uitvoer van geconser
veerde eieren zullen worden afgegeven.
Geinterneerden.
De Engelsche officieren, die geinterneerd
waren op het fort de Wierikerschans, zijn
Zaterdag van daar vertrokken. In het laatst
van deze week worden ze door de Duitsche
officieren uit Bergen vervangen.
Interneerings ellende op Urk.
Onder dit opschrift wijdt men in het Hbld.
enkele artikelen in feuilleton-vorm van de
hand van Jan Feith, die met toestemming
van de regeering een bezoek heeft gebracht
aan het eiland Urk. Hij veraam daar een
aantal klachten van Engelsche officieren, die
hij samenvat in het volgende lijstje:
1. Het vochtige Urksche klimaat is onge
zond gebleken voor verschillenden der ge-
interneerde officieren.
2. De verzorging van de keuken, met
name het toebereiden der spijzen voor zieke
officieren, is soms onvoldoende.
3. De bouw van de barak, bestemd voor
woon-, verblijf- en slaapplaats, laat te wen
schen, wat tocht, waterdichtheid en be
scherming van zolder en vloer tegen de
koude aangaat; uit de vloeren stijgt een
onaangename lucht op.
4. De billijkheid brengt mee, dat ten
dienste der officieren oppassers worden aan
gesteld, zoo mogelijk van hun eigen natio
naliteit, waarvoor men dan tevens zou heb
ben uit te kiezen geschikte handwerkslieden,
die de officieren bij allerlei kleine werk
zaamheden tot hulp kunnen zijn.
5. De geneeskundige hulp op Urk moet
ontoereikend geacht worden, aangezien de
eenige geneesheer onvoldoende Fransch en
Engelsch verstaat en spreekt; terwijl er tot
dusver geen behoorlijke ziekenbarak bestaat.
6. De bij herhaling gebleken onvriende
lijke gezindheid (zes gevallen van beleedi-
ging) van de zijde der bevolking van Urk
ten opzichte der geïnterneerde officieren,
vormt een bron van ergernis; zoo al niet,
gezien den fanatieken volksaard, van drei
gend gevaar; te meer waar het bewakings
detachement, de beide Nederlandsche offi
cieren uitgezonderd, aehael uit Urker solda
ten bestaat.
7. Onkiesche uitlatingen, ondervc:
van de zijde van eenige Nederlar-'tche i
taire autoriteiten (echter In geAien de.
van den interneerings-commandant of van
dien kapitein), nl. toespelingen op de wijze,
waarop sommigen der vreemde officieren
zich op Nederlandsch grondgebied hebben
moeten laten interneeren, vormden meer
dan eens een onduldbare beleedig'hg, welke
deze officieren zich zonder ander verweer
dan hun protest moesten laten welgevallen
8. Na een verijdelde poging tot ontvluch
ting van het eiland door een der Engelsche
officieren, waarbij door een Belgisch onder
daan hulp is geboden, werd aan alle Belgi
sche officieren op Urk verboden, voortaan
bezoeken van hun landgenooten te on tv an
gen.
9. Als een onrechtmatige straf valt te be
schouwen, dat intrekking van verlof is op
gelegd aan alle op Urk geïnterneerde offi
cieren nadat door enkelen hunner in No
vember een verijdelde en op zichzelf niet
strafbare poging tot ontsnapping was ge
daan; terwijl bovendien eenigen dezer ofii-
cieren wel niet voor deze poging werden ge
straft, hetgeen reglementair ook nimmer ge«
schieden mag, doch door zijdelingsche straf
maatregelen vexatoir worden getroffen we
gens de bij deze poging (het graven van een
tunnel) vernielde staatseigendommen, welke
schade als uiterst gering moet worden ge
schat.
10. Afgezien van de sedert twee maanden,
bij wijze van straf, ingetrokken verloven,
moet een verloftijd op eerewoord van slechts
drie dagen per maand, uit- en thuisreis in
begrepen, als te kort worden beschouwd.
11. De kans op ontvluchting voor geïnter
neerde officieren moet voor Urk als onein
dig veel moeilijker worden beschouwd dan
voor die te Bergen, aangezien de eersten bij
hun (geoorloofde en niet strafbaar gestelde)
ontvluchtingspogingen van Urk behalve een
deel van het Nederlandsche vasteland de
niet geringe moeilijkheden van twee zeeën
Zuiderzee en Noordzee, hebben te overwin
nen. om hun respectieve landen Engeland,
Frankrijk of België te bereiken; terwijl Duit
sche officieren bij hun ontsnappingspogi.
gen slechts de zooveel geringer moeilijkho
te overwinnen hebben om, zonder één i
op hun weg te ontmoeten, van Bergen de
D"'tsrhe grens te bereiken.
Felth wil deze klachten aan onpartijdige
beschouwing onderwerpen. Maar eerst -
zegt hij wil ik in 't algemeen iets meede
len omtrent mijn verblijf, op dit onzeg'
lugubere Urk in wintertijd, en van de
standigheden .waaronder ik er aantrof de:
beklagenswaardige interneerings-slachtof-
fers, het veertigtal vreemde officieren, in
him hopeloos sleurleven van den eenen
eindeloozen dag na den anderen, op dit ee
zame, jammerlijke eilandje."
De schets, die hij van Urk geeft, zooati
hij 't bij zijn aankomst vond is zeker niel
die van een idyllisch oord. 't Was boven-
dien een ongunstige dagruw weer, sneeuw
storm. Aldus beschrijft hij zijn aankomst
„Urk wachtte ons, gehuld in sneeuw; witte
lijnen waren getrokken langs de roode daak-
jes, en streepen wit veegden langs de door-
waaide steegjes. Er vertoonde zich niemand
aan het haventje, toen onze torpedoboot
daar eindelijk gemeerd lag; slechts een ser
geant wachtte me op de hooge houten
schoeiing. Hij bracht het militair saluut, en
zou me dadelijk naar den Berg brengen,
waar het verblijf der geinterneerden staat
opgeslagen.
Boven de eenzaamheid der straatjes waren
weer de waschlijnen gehangen, waaraan het
drooggoed nu niet wapperde, doch als ver
stijfde vlaggen neerhing, 't Leek even op een
straatversiering, maar wrang deed de te
genstelling. Zelfs kwam ook even de bleeke
winterzon vrij achter de donkere vleiende bui
en de top van Urk ving de wintersche zon.
nestralen, zoodat de groote witte loods daar
boven zich als een zonnevang midden in he'
vreemde licht verhief.
Eer ik op de houten barak toetrad, bleef ik
daar toen staan, om het wijde uitzicht in mij
op te nemen: naar alle kanten slechts zee,
naar het noorden de vluchtende sneeuw
jacht, en een nieuwe duistere bul, die uit hel
zuidwesten kwam opzetten; daar-tusschen
het valsch-glimmerende schijnsel van lage
winter-zon, als in een haastigen lichtbundel
het eilandje hullende. Maar een heftige ruk
wind warrelde de verschgevallen sneeuw op,
en kwam huilend achter den kerktoren ge
blazen, buitelde tusschen de grafsteenen van
het kerkhofje door, om zich dan woest van
kracht op het houten gebouw te storten".
Na een kort overzicht van de militaire vooï
schriften ten aanzien der geinterneerden
schetst Feith dan de houding der Urkerbe-
volking, die niet bijzonder vriendelijk is. Zij
kijken als een extra-bewaking op de officier
ren toe.
Ook schrijft Feith omdat de vijftig
soldaten van het bewakings-detachement ah
len uit gemobiliseerde Urkers bestaan,
heerscht hier 'n hechte samenwerking tus
schen de ijverige eilanders en de plicht-ge
trouwe soldaten, die er gezamenlijk hun In
gespannen cipierswerk vervullen
Zóó zelfs, dat de vreemde officieren stel
lig heel het eiland met zijn onverbiddelijke
strenge bevolking tegenover zich zouden
vinden staan, indien bij eenige ontvluchting*
poging aan een der bewakings-soldaten ver
let werd toegebracht. Met dreigende woor
den werd zulk een mogelijkheid reeds aan
de vreemde officieren voorgehouden. Het
was na de mislukte poging, om langs een on»
dergrondschen tunnel ik vertel daarvan
later meer uitvoerig te ontsnappen, dal
onder de Urkers het verhaal de ronde deed,
dat de vluchtelingen een poging hadden wdj
len wagen, om met ontploffings-middelen
hun bewakings-olficieren onschadelijk te ma
ken. Toen heeft het woedend gedreigd on*
der de bevolking: „Indien er ook s'echtt
één haar gekrenkt wars van een der Urker
